filadelfia – Page 2 – Dielli

PËR FLAMUR E PËR ATDHE…

December 3, 2015 by dgreca

Shqiptarët e Filadelfias festojnë ngritjen e flamurit dhe 103 vjetorin e pavarësisë së Shqipërisë.

Nga Petrit ZANAJ-Filadelfia/

Pas ngritjes së flamurit kombëtar shqiptar në sheshin para bashkisë së Filadelfias, në një festë madhështore me pjesmarrjen e qindra bashkëatdhetarëve, drejtuesve të shoqatës “Bijtë e Shqipes” dhe përfaqësuesve të qytetit të Filadelfias, në traditën e shqiptarëve të Filadelfias u mbldhëm përsëri bashkë ne restorantin Cannstatter V. V. për të festuar 103 vjetorin e pavarësisë të Shqipërisë sonë të shtrenjtë, dhe 71 vjetorin e çlirimit të saj nga pushtuesit nazi fashistë në luftën e dytë botërore. Preokupimi i drejtuesve të shoqatës dukej maksimal dhe salla e madhe e restorantit fliste vetëm shqip. Në sfondin e skenës dy figurat më të mëdha të kombit tonë, Skënderbeu dhe Ismail Qëmali, kryelartë e hijerëndë, sikur na ftonin të respektonim këto festa të mëdha, të nderonim nënën tonë Shqipëri, bijtë e saj që dhanë jetën për lirinë e pavarësinë e saj, mëndjet e ndritura të këtij kombi që vunë dijet e pasurinë e tyre, për ta bërë Shqipërinë siç e meritonte, zonjë të rëndë, me burra të mënçur e trima, që kurrë nuk i kishin munguar asaj. Në pjesën e lartme të skenës një banderolë kuq e zi “Shoqata Bijtë e Shqipes, Filadelfia” na kujtonte të gjithëve se edhe pse larg Atdheut ne jemi përsëri bashkë, kemi shoqatën tonë që na bën të mblidhemi e t’i festojmë bashkë këto festa të mëdha. Dhe në të dy krahët e skënës zbukuronin festën tonë dy flamujtë më të shtrenjtë, që i japin kuptim jetës sonë këtu në USA. Në një krah Flamuri Amerikan, flamuri i këtij vëndi të madh, mikut më të shtrenjtë të Shqipërisë, atdheut tonë e të fëmijve tanë, ku ne ndërtojmë e gëzojmë jetën tonë, dhe në krahun tjetër Flamuri Kombëtar Shqiptar, flamuri i kombit tonë e tokës amë, me ngjyrën e kuqe nga gjaku i bijve e bijave më të mirë të saj.

Kryetari i shoqatës zoti Tajar Domi përcillte me merak e kujdes çdo përgatitje dhe mirëpriste e takonte të gjithë pjesmarrësit në këtë festë. Llazari me Vlashin punonin që portretet e Skënderbeut e Ismail Qemalit, si dhe flamujtë në krah të tyre të vendoseshin sa më mirë. Bashkimi si gjithmone i kudo gjëndur për ti dhënë një dorë të fundit përgatitjeve. Nënkryetar Bujari, Erblina e Orela kontrollonin përgatitjen e tavolinave e kontaktonin punonjësit e restorantit në mënyre që si shërbimi edhe ushqimi të ishte në lartësinë e kësaj festë, si dhe saktësonin edhe një here radhën që do ndiqej në prezatimin e elementëve të ndryshëm të kësaj feste. Me tej nënkryetari tjetër Dritani, në mes të ketyre punëve, shikonte edhe një here fjalën që do mbante në ketë rast. Salla filloi të mbushet pak nga pak nga njerezit tanë të mirë e atdhetare. Fierakë e kuksianë që bëjnë një pjesë të konsiderueshme të komunitetit shqiptar në Filadelfia, por edhe korçarë e dibranë, vlonjatë e kosovarë, tiranas e durrsakë, çamër dhe librazhsit, të gjithë për të gëzuar ne festën tonë të përbashkët.

Për të nderuar komunitetin tonë në ketë festë morën pjesë si të ftuar Zonja Daniela Kristo Nesho, Konsulle në ambasadën shqiptare në Ëashington DC, Zoti Artan Didi, atashe policor, si dhe Zoti Eduart Bala, atashe ushtarak në ambasadën tonë.

Në një atmosferë të ndezur gëzimi filloi festa për ditën e madhe të Flamurit. Të gjithë të pranishmit në këmbë respektuam e nderuam të parin himnin e shtetit Amerikan. Kur filloi himni ynë i Flamurit salla e mbushur plot gjëmoi. Pjesa më e madhe e të pranishmëve këndonin së bashku duke u drejtuar të tëre në drejtim të flamurit që shpalosej pranë burrit të madh që e ngriti atë vjeshtë të 1912 në Vlorë.

Mbrëmjen ceremoniale e hapi kryetari i shoqatës zoti Tajar Domi. Me emocionin që i jepte kjo ngjarje, ai uroi pjesmarrësit, e bashkë me ta të gjithë shqiptarët kudo nëpër botë për festën e madhe të pavarësise. Duke falënderuar edhe të pranishmit e ftuar nga ambasada e shtetit shqiptar në Ëashington dhe nga Këshilli i Qytetit të Filadelfias, ai theksoi entusiazmin e bashkëatdhetarëve tanë për ti pritur sa më mirë këto festa, si dhe deshirën e të gjithrëve për ta patur sa më pranë shtetin amë, për të ndihmuar shkollën e fëmijet tanë. Mes duartrokitjeve të të pranishmëve ai ja dha fjalën zotit Dritan Matraku, nënkryetar i shoqatës për të bërë përshendetjen e rastit. Dhe fjala e Dritanit nisi me urimin më të mirë.” Gëzuar 103 vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë – përshendeti ai – ju, dhe të gjithë shqiptarëve në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Çamëri, Malin e Zi, dhe kudo që ndodhen nëpër botë. Njëqind e tre vjet më parë plaku i mënçur dhe patrioti i shquar Ismail Qëmali, krah për krah me delegatët e tjerë nga të gjitha trevat e Shqipërisë ngritën Flamurin Kuq e Zi dhe i treguan gjithë botës se ky vend është i pavarur, dhe ka zot popullin e tij”.

Duke u theksuar të pranishmëve se eshtë detyrimi ynë si shqiptarë, si prinder të fëmijeve të cilëve duhet tu përcjellim gjuhën, kulturën e traditat tona, dhe ne si shoqatë e kemi misionin tonë themelor, ai u bëri thirrje gjithë pjestarëve të komunitetit shqiptar, “të dashur motra dhe vëllezër. Bashkohuni dhe antarësohuni në shoqatën “Bijtë e Shqipes”. Të dashur prindër, sillini fëmijët tek shkolla shqipe të mësojnë dhe të ruajnë gjuhën e bukur shqipe, të kultivojnë traditën dhe kulturën shqiptare, të mbajnë gjallë identitetin tonë kombëtar”. Duartrokitjet e gjata të të pranishmëve sikur ishin një zotim e detyrim për të qënë të gjithë bashkë, e të bashkuar me shoqatën tonë, ta çonin më tej misionin e saj fisnik.

Dhe festa filloi, gjëmoi muzika jonë aq e bukur popullore, ku një grup vajzash të reja me Suelen në krye e ndjekur nga Erblina e vajza të tjera e ndezën sallën e sikur ftonin të gjithë të kërcenim e të këndonim në këtë ditë. D.J Ervinit sikur i këndonte zemra me muzikën që luante dhe pas pak sekondash pista e salles u mbush plot, bashkatdhetarë që kërcenin e këndonin se bashku duke i dhënë kuptimin e vërtetë kësaj festë. Ardhja e këngetarit Vedat Ademi, Hermesit dhe këngetares Alida Duka e ndezi me shume sallën, rinia gjeti muzikën që donte e ndjente. Për katër ore rresht ata e mbajtën sallën në këmbë.

E në këtë atmosfere feste kuptohej se gëzimi nuk njeh moshë e lodhje. Krenaria për festat e atdheut tonë i jepte këtij gëzimi atë energji e dinamizëm që vetëm ne kurbetlinjtë në perëndimin e largët e dimë më mirë se kushdo tjetër se nga buron. Eshtë malli e dhimbja për tokën tonë, gjuhën e traditat tona që përpiqemi mos t’i humbasim, për prindërit, vëllezërit e motrat tona që i kemi aq larg e që na mungojnë në këto ditë feste.

Në mes të këtij gëzimi, erdhi për të festuar bashkë me ne, e për të respektuar komunitetin shqiptar në Filadelfia, zoti Mark F. Squilla, Këshilltari i Distriktit të Parë të qytetit të Filadelfias. Pas prezantimit që zoti Tajar i bëri te bashkëfestuesit, zoti Squilla përshendeti në emër të Këshillit të qytetit të Filadelfias. Në fjalën e tij ai theksoi se komuniteti shqiptar në Filadelfia është një komunitet i nderuar e punëtor, qytetarë të nderuar të Filadelfias. Njëkohësisht ai bëri thirrje që të ruajmë traditat tona të mrekullueshme e të punojmë fort për të ruajtur gjuhen shqipe tek fëmijet tanë.

Festa vazhdonte dhe rinia e shumtë që këtë vit e kishte mbushur sallën i jepte shkëlqimin e bukurinë kësaj feste. Por në tortën e rinise se kësaj feste ishte edhe qershia mbi të. Grupi muzikor i fëmijeve të shkolles “Gjuha Jonë” pranë shoqatës “Bijtë e Shqipes”, nën drejtimin e mjeshtrit të muzikës zotit Hamdi Gjana, kënduan dy këngë për Atdheun tonë Shqipërinë. Zërat e tyre të bukur ju përcollën të pranishmëve këngën e bukur shqipe të krijuar, orkestruar e drejtuar nga mjeshtri Gjana. Me kostumet tradicionale popullore të veshura ata rrezatonin bukurinë shqiptare. Dhe po ta shihje sallën në këto momente ndihej krenaria në sytë e të gjithëve, prindërve të tyre, vellezërve e motrave, por edhe ne të gjithëve. Janë gjaku, geni ynë, të cilët do ta çojnë akoma më lart emrin e shqiptarit këtu në Amerikën e largët.

Festa herë-herë arrinte pikun, e herë pas here organizuesit ndërhynin për të zbukuruar këtë festë. E veçanta e këtij vit festiv ishte se për here të parë shoqata “Bijtë e Shqipes” prezantoi aktivitetin më të ri të saj, në ndihmë të komunitetit. Që prej këtij viti e në vazhdim shoqata do japë bursa për disa studentë shqiptarë që plotësojnë kriteret e vendosura e miratuara nga një komision i shoqatës. Këtë vit bursën prej 500 dollarësh e fitoi studenti i Kolegjit të Komunitetit të Filadelfias zoti Sokol Hasa. Shumë nga të pranishmit e vlerësuan këtë veprim të shoqatës dhe zoti Dritan Matraku që prezantoi këtë bursë ju bëri thirrje bizneseve të ndryshëm të kontribuojnë që shumat e dhëna të jenë më të mëdha e numri I studentëve fitues të jetë më I lartë.

Por përveç valleve e këngëve që mbanin gjalë entusiazmin rinor të salles, kjo mbrëmje i kishte pafund surpriza e vlerësime për shumë nga bashkëatdhetaret tanë të mrekullueshëm.
Në një moment përballe skenës del sekretari i shoqatës Vlashi Fili, se bashku me të, kryetari e dy nënkryetaret. Me ton deklamues ai njofton të pranishmit për ndarjen e disa mirënjohjeve e vleresimeve të dhëna nga Keshilli Drejtues i shoqatës “Bijtë e Shqipes”.

Dhe më e veçanta ishte se mirënjohja e pare “Njeriu i Vitit 2015” që ka ndihmuar më shumë komunitetin shqiptar në Filadelfia, me libra për fëmijët e kostume popullore, ju dha bashkëatdhetarit tonë me banim në Tiranë, zotit Androkli Kokthi. Prindërit e tij, e ëma Shega dhe i ati Kicua, jetojnë në Filadelfia dhe janë nga anëtarët më aktivë të shoqatës. I ndodhur pranë tavolinës se tyre, në momentin që Vlashi lexonte motivacionin për këtë mirënjohje, sytë e tyre u përlotën. Nuk ka gëzim e krenari më të madhe për një prind se sa kur shikon që fëmija i tij mendon e punon për kombin e vet, e sidomos kur mendjen e energjitë i drejtojnë në ndihmën për fëmijet e emigrantëve, për tu përciellë atyre merakun e një kombi për të ruajtur gjuhën, kulturën e traditat e tij. Me hap të ngadaltë Shega shkon e merr mirënjohjen për të birin, e cila ju dha nga zonja Daniela Kristo Nesho, Konsulle në ambasadën tonë në Ëashington. Zonja Daniela e uroi këtë nënë për birin e saj në emër të Ambasadores sonë zonjës Floreta Faber.

Menjëhere pas kësaj zoti Tajar lexon përshëndetjen e veçantë që zonja ambasadore e Shqipërisë, i kishte derguar komunitetit shqiptar në Filadelfia me rastin e festës së madhe të 103 Vjetorit të Pavarësise e të Flamurit tonë. “Diaspora shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikes – theksonte në përshendetjen e saj zonja ambasadore – si një nga diasporat më të fuqishme të Shqipërisë në botë, dhe organizata “Bijtë e Shqipes” kanë dhënë e japin një kontribut të paçmueshem në mbrojtje të çështjes kombëtare, në mbrojtje të lirive dhe të të drejtave të kombit Shqiptar”.

Me mirënjohjen “Nderi i Komunitetit” u nderua zoti Bujar Cela. Me një emocion të veçantë ketë mirënjohje ja jep nënkryetari i shoqatës Zoti Bujar Gjoka, duke e falënderuar zotin Çela si një bashkatdhetar e baba shëmbullor që sakrifikon çdo javë e sjell tri fëmije në shkollën shqipe dhe është i papërtuar në çdo veprimtari të shoqatës .

Mes këtyre emocionesh, zoti Vlashi thërret një nga anëtaret më të vjetër të shoqatës, një nga themeluesit e saj zotin Llazar Vero. I takon këtij njeriu të nderuar të komunitetit tonë që ti japë mirënjohjen “Nderi i Komunitetit” zotit Haki Collaku. Ky bashkëpatriot, duarartë e zëmërbardhe i përgjigjet shoqatës sikur është punëtor me kohë të plotë i saj, e jo si vullnetar. Stenda e mrekullueshme e kuptimplotë që bëri, kur ngritëm flamurin në Bashkinë e Filadelfias, ishte frut i mëndjes e duarve të tij të pashoqë. Me emocion Llazari e përgëzon dhe e falenderon këtë burrë atdhetar duke u treguar të gjithëve se kanë ç’japin për shoqatën e komunitetin nëse duan ta ndihmojnë atë.

Në vazhdim Bujari lexon emrat e donatorëve që kanë kontribuar më shumë ketë vit në shoqatë me fonde. Binte në sy që ketë vit lista ishte më e gjatë e shumë prej tyre me shuma të konsiderueshme. Këtu mund të përmëndim zotërinjtë Korab Parllaku-$1,000, “Aida Corporation” me pronar Kalosh Kupa-$500, Bujar Aliaj-$500, Nuri Kupa-$500, Jakup Domi-$500, Leonidha Rapi-$300, restorant “Bellini” me pronar Shpëtim Daku-$300, Kimet Hasa-$200 e shumë e shumë të tjere.

Pas ketij momenti këngëtarja Alida Duka fton pjesmarrësit të kërcejnë se bashku napoleonin. Salla ndizet nga muzika e vallja. Rinia është gjithë kohën në pistë dhe Artani me organon si dhe Flori me xhazin duket sikur kërcejnë e këndojnë bashkë me ta. Kur i sheh këta të rinj e të reja, të bukur e fisnike, gjaku e geni ynë, të shkolluar e edukuar këtu në Amerikë, të krijohet ndjesia se Shqipëria do të rrojë e përparojë. Bijtë e saj ketu në Amerikë do i ruajnë e çojnë më tej traditat e saj, do punojnë që të lartësohet më tej emri e fama e saj.

Po afronte fundi i mbrëmjes dhe siç është në traditën e shoqatës u luajt llotaria për të fituar disa dhurata. Orela me Bujarin thërrasin numurat e biletave fituese që ishin shitur më parë të pranishmëve në sallë. Këtë vit dhuratat ishin nje I-Pad 400 dollare i blerë nga Shoqata, 2 karta nga 100 dollare për ti shpenzuar në dyqanët më të mira të Filadelfias, 2 aparate marrës të kanaleve shqiptare me abonim 6 mujor të dhuruara nga Jorgo Xhori, si dhe 2 çifte biletash për të ndjekur ndeshjet e basketbollit të skuadrës “Sixers” të Filadelfias. Dhe si gjthmonë humori e urimet për fituesit nuk mund të shmangeshin edhe në këtë festë. Ndoshta ishte pak, por ne si shoqatë po punojmë që brënda mundësive t’u kthejmë sa më shumë bashkatdhetarëve tanë të mirë e punëtore.

Mbrëmja vazhdon dhe duket sikur Vedati me qëllim e ndez më shumë atmosferën në këto minuta të fundit. Kënga shqiptare e amerikane të përziera bashkë që këndohen në kor nga rinia në pistë e në sallë.

Mes pjesmarresve të shumtë janë edhe miq nga Shqipëria apo vende të tjera ku kanë emigruar. Fjalët e urimet e tyre na prekin më shumë. Spontanisht kryetari i shoqatës, Tajari, fton një nga ata, zotin Sotir Goxhaj, ish emigrant në Greqi, por tani anëtari më i ri i shoqatës Bijtë e Shqipes. I rrahur me jetën e me përvojë të gjatë në aktivitetet me emigracionin atje. Me atë zë të plotë e timbër emocional ai përcolli në sallë lavdinë e heroikën e festës se pavarësisë. Me vargje të goditura, por të interpretuara me mjeshtërinë e një artisti ai përcolli te të pranishmit lavdinë e Vlorës heroike, dhe pavdekësinë e festës se pavarësisë të atdheut tonë të dashur Shqipërise.

Muzika e kënga e kanë një fund, dhe njerëzit të lodhur por të gëzuar largohen pak nga pak me urimin që u del nga shpirti: Gëzuar vëllezër e motra Festat e mëdha të Nëntorit të Nënës Shqipëri,

Gezuar 103 Vjetorin Atdheu ynë i dashur,

Përjetë i kalofshim bashkë të tilla gëzime.

Filadelfia 2 Dhjetor, 2015

NË FILADELFIA U NGRIT FLAMURI YNË KOMBETAR

December 1, 2015 by dgreca

NGA LAVER NIKU/

Është i katërti vit që në qendër të qytetit të Filadelfias, pranë Bashkisë historike të këtij qyteti me emër të madh, Shoqata Atdhetare-Kulturore Shqiptare- Amerikane “Bijtë e Shqipes”, në nderim të Ditës së Pavarësisë së Shqipërisë, ngre flamurin e kuq me shkabën dykrenore në mes, flamurin e Skënderbeut dhe të Ismail Qemalit, të të gjithë atyre trimave shqiptarë që derdhën gjakun për liri dhe pavarësi. Kjo është, në të gjitha kuptimet, veprimtaria më e rëndësishme e vitit për shoqatën. Në këtë ditë të shënuar të historisë tonë, shkrihen në një dashuria për atdheun, krenaria për historinë tonë, dhimbja për dëshirat e parealizuara, ëndërrat për të ardhmen tonë dhe të brezave që vijnë. Dhe për kremtimet e kësaj ngjarje të shënuar nuk merr pjesë vetëm kryesia e shoqatës, apo vetëm shoqata. Ka përherë e më shumë një pjesëmarrje më të gjerë të të gjithë bashkatdhetarëve, nga të gjitha krahinat e vendit. Kjo vihet re edhe në ndihmesën që japin përherë dhe më shumë prej tyre, për ta festuar me sa më shumë dinjitet këtë ditë të madhe të historisë tonë.

Ishte një ditë e bukur, dita e Premte, e 27 Nëntorit 2015. Diçka e pazakontë për muajin nëntor në Filadelfia. Një ditë me diell dhe qiell të pastër si rrallëherë. Mjeshtri Haki Çollaku nga Dibra kishte përgatitur një stendë festive kushtuar kësaj dite, mbushur me flamujë shqiptarë të mëdhenjë dhe të vegjël dhe midis tyre edhe flamuj amerikanë, në nderim të vendit mikpritës. Në të dy anët e stendës ishin vendosur dy foto të mëdha të burrit të mënçur Ismail Qemalit , kryetarit të parë të qeverisë shqiptare dhe gjeneralit të lavdishëm Isa Boletinit. Ende pa filluar ceremonia bashkatdhetarër filluan të bënin fotografi para kësaj stende në kujtim të kësaj dite. Bashkatdhetarër filluan të vijnë nga të gjitha drejtimet grupe-grupe. Erdhën dhe studentët e Shkollës së Mesme të Northeast-it, që çdo vit i japin gjallëri kësaj dite me vallet popullore shqiptare, me gëzimin dhe gjallërinë e tyre. Kjo është edhe meritë e mësueses së tyre Nikoleta Papa, që ka vite që punon me studentët shqiptarë me një përkushtim të veçantë. Si çdo vit vjen Alban Merolli një nga mbështetësit e parë të Shoqatës tonë, me gjithë familjen e tij. Këtë vit ai vjen i shoqëruar me një grup të rinjësh, djemë dhe vajza që janë nipër dhe mbesa të tij. Me të drejtë ndihet krenar tek i shikon ata të përfshirë në vorbullën e valltarëve, në kremtimin e kësaj dite të shënuar. Pak minuta më vonë shohim doktor Besnik Budo me të shoqen Elvira Budo, një ndër veprimtaret e pra të shoqatës dhe për shumë vite antare e kryesisë së shoqatës….. E pamundur t’i veçosh të gjithë. Midis pjesëmarrësve shohim këshilltarin e qytetit të Filadelfias, përkrahësin e parë të ngritjes së flamurit tonë kombëtar me rastin e 100 vjetorit të pavarësisë zotin Mark Squilla, i shoqëruar nga zoti Fernando Trevino, zëvëndësdrejtor i Zyrës së Emigracionit dhe Multikulturës pranë Bashkisë së Filadelfias.

Për pak minuta afron ora 10.00 AM, ora e ngritjes së Flamurit tonë Kombëtar. Nën tingujt e himnit kombëtar të SHBA, të gjthë pjesëmarrësit nderojnë me mirënjohje shtetin që u hapi dyert dhe u dha mundësi për ndërtimine e një jete të re në këtë vend. Pas pak dëgjohen tingujt e himnit tonë kombëtar. Janë çaste emocionuese për atdheun që e kemi larg syve por shumë afër zemrës dhe mendimeve tona. Të gjithë nderojnë me emocione dhe jo rrallë sheh edhe sy të përlotur. Ndërkaq nënkryetari i parë i shoqatës zoti Bujar Gjoka fillon ngritjen e flamurit tonë kombëtar. Kushdo që e ka provuar një moment të tillë nuk shpëton pa provuar emocione të fuqishme. Krejt të veçanta.

Në vazhdim kryetari i Shoqatës Atdhetare – Kulturore “Bijtë e Shqipe”, zoti Tajar Domi përshëndet të pranishmit. Midis të tjerash, pasi bëri një “udhëtim” të shkurtër historik të rrugës së pavarësisë së kombi tonë dhe përmëndi emrat më të shquar që sakrifikuan pasurinë dhe jetën për flamur dhe Atdhe, ai theksoi se ” kush lufton për kombin, kush bie për flmurin, mbetet krenaria e kombit, kujtohet dhe nuk harrohet kurrë.”

Duke e mbyllur fjalëne tij të shkurtër z. Tajar Domi u bëri thirrje bashkatdhetarëve për të qënë të bashkuar dhe për të punuar së bashku për ruajtjen e vlerave tona kombëtare .

Pas duartrokitjeve e mori fjalën zoti Mark Squilla i cili pasi foli për rëndësinë e ditës së flamurit për çdo komb, vlerësoi komunitetin shqiptar në Filadelfia si njërëz të zgjuar dhe pnëtorë, me dëshirë për t’arsimuar, që po realizojnë një përfshirje të shpejtë të tyre në jetën e këtij qyteti të madh që po zhvillohet me shpejtësi.

Të pranishmit i përshëndeti edhe zoti Fernando Trevino, zëvndës drejtor i Zyrës së Emigracionit dhe Multikulturës pranë Bashkisë së Filadelfias. Duke përgëzuar shqiptarët për ruajtjen dhe pasurimin e kulturës dhe traditave më të mira të tyre, ai theksoi se në këtë mënyrë ata bëhen mbartës dhe ruajtës të kulturës amerkane.

Përsëri këngë edhe valle nga të gjitha krahinat e Shqipërisë. Disa qytetarë amerikan futen midis valltarëve tanë dhe mundohen të kapin hapin dhe ritmin e valleve tona të bukura.

Në një kënd të sheshit Elidon Pajollari , agjent sigurimesh i State Farm, ka ngritur tendën e tij dhe u shërben bashkatdhetarëve kafe dhe donats falas. Është i dyti vit që ai ndërmerr këtë veprim për t’i ardhur në ndihmë shoqatës dhe komunitetit, për të dhënë ndihmesën e tij në kremtimet e Ditës së Flamurit. I faleminderit!

Njërëzit nuk rreshtin së bëri fotografi me flamur. Është dita e tij. Rrofsh dhe u valavitsh përherë i lirë dhe krenarë Flamuri Ynë!
Filadelfia 28 Nëntor 2015

EDHE FILADELFIA KUQ E ZI

December 6, 2014 by dgreca

Prezantimi i parë për këtë eveniment u bë nëpërmjet një reklame të madhe elektronike që kompania energjitike “PECO” bën në majën e ndërtesës së saj të lartë, në qendër të qytetit, ku për tre net rresht u shfaq urimi ” Happy Indipendence Day of Albania”/
Nga Tajar Domi */Filadelfia?
Për disa ditë me radhë ambjentet dhe shtëpitë e komunitetit shqiptar në Filadelfia ishin jo si zakonisht; Flamuj Kuq e Zi, portrete e postera për ditën e Flamurit i shihje jo vetëm nëpër kafenet e restorantet shqiptare, në makinat e tyre, por edhe në ambjente të tjera amerikane si në “Dankin’Donuts café”, etj. ku shqiptarët çlodhen e bisedojnë më shpesh. Gëzimin e lexoje në fytyrën e çdo njerit. Si çdo vit edhe këtë radhë, Shoqata Atdhetare – Kulturore “Bijtë e Shqipes”, kishte kohë që kishte filluar përgatitjet për të shpalosur me krenari ditën e Flamurit, 102 Vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë. Prezantimi i parë për këtë eveniment u bë nëpërmjet një reklame të madhe elektronike që kompania energjitike “PECO” bën në majën e ndërtesës së saj të lartë, në qendër të qytetit, ku për tre net rresht u shfaq urimi ” Happy Indipendence Day of Albania”, nga e cila, secili bashkëkombas e ndjente veten krenar, dhe nga brenda vlonte dashuria për Atdheun, për Shqipërinë.
Në këtë atmosferë festive, erdhi 28 Nëntori i këtij viti, i cili do t’i gjente shqiptarët këtu, me Flamuj Shqiptar e Amerikan në duar, në sheshin pranë bashkisë së qytetit, ku për të tretin vit rresht ngrihet lart solemnisht Flamuri ynë dhe do të qëndrojë aty krahas atij amerikan për pesë ditë. Kënga dhe vallja shqiptare mbushën sheshin, ku pas një grupi nxënësish të shkollave të mesme, rrethi i valles zgjerohet me të gjithë pjesëmarrësit. Më pas Himni Amerikan, e menjëherë pas tij i vjen radha Himnit tonë Kombëtar dhe Flamuri i madh Shqiptar i porositur dhe dhuruar enkas për këtë ngjarje nga bisnesmeni Fredi Xhema, filloi të ngjitet në shtyllën e lartë të sheshit nën kujdesin e Zana Vangjelit dhe dy vajzave të veshura me kostumin tonë kombëtar Orela Suku dhe Jonida Pajollari. Tashmë dy flamujt, të dy kombeve miq, valviten përkrah njëri-tjetrit. Pas kësaj e mori fjalën z. Tajar Domi, kryetar i shoqatës “Bijtë e Shqipes”, që në emër të Këshillit Drejtues të saj, përshëndeti pjesëmarrësit. Midis të tjerave ai tha: “Jemi mbledhur sot në këtë shesh të qytetit të Filadelfias, shumë larg Atdheut tonë të dashur, për të vazhduar traditën e festimit të ditës së Flamurit, të 102 Vjetorit të shpalljes së Shqipërisë Shtet i Pavarur. Festojmë kështu brez pas brezi këtë ditë të simbolit tonë, të Flamurit. Ai është kuq e zi; ai është historia e një kombi të coptuar e të masakruar, por kurrë të shuar; histori lufte dhe sakrificash , burrash, trimash, që e kanë bërë vdekjen si me le. … Derisa vijmë tek 28 Nëntori 1912 kur 40 burra të ardhur nga të gjitha trojet shqiptare, të udhehequr me mençuri nga atdhetari dhe burri i lartë i kombit Ismail Qemali, shpallën Shqipërinë të lirë dhe të mosvarme, dhe me firmat e tyre nënshkruan historinë. Figura të tilla si Luigj Gurakuqi, Dom N. Kacorri, Bab D. Karbunara, Rexhep Mitrovica, Haxhi V. Dibra, Murat Toptani, Lef Nosi, Mithat Frashëri e të tjerë, populli i përjetësoi në këngë, në libra, i ngjiti në piedestal veprimtaritë e tyre, krenohet me to dhe nuk i harron kurrë”. Më tej z. Domi vazhdoi: “Mirënjohje për SHBA, shtetin më të fuqishëm të botës, për çfarë ka bërë dhe bën për shqiptarët, pasi do të ishte presidenti Willson ai që në vitin 1919 do t’u vinte fre kryqëzatës për coptimin e Shqipërise, ashtu si 80 vite më vonë presidentet Bush dhe Clinton do të udhëhiqnin përpjekjet e NATO-s për t’i dhënë lirinë gjysmës tjetër të kombit, Kosovës. Ky përvjetor i ditës së Flamurit, tha Ai, përkon me 70 Vjetorin e Çlirimit të Atdheut, ku Shqipëria duke luftuar për mbrojtjen dhe çlirimin e vendit, u rreshtua në krah të SHBA, Anglisë e BS, dhe mijëra luftetarë, djem e vajza, ranë në fushën e betejës, duke u bërë të pavdekshëm në altarin e lirisë së kombit”.

Sot, 102 vite më vonë nga shpallja e Pavarësisë, ne jetojmë në një realitet tjetër. “ShBA-të janë krenarë që e kanë Shqipërinë si aleate, mike dhe partnere të ngushtë. Ajo është një partnere e palëkundur dhe kontribuese për sigurinë globale”- thotë presidenti Barack Obama-, në përshëndetjen që i dërgoi popullit shqiptar në këtë përvjetor. Edhe në këtë realitet të ri, sfida jonë e përhershme, këtu dhe kudo, është bashkimi. Të bashkohemi me moton: ” Bashkë jemi më shumë, së bashku mund të bëjmë më shumë”. Le të qëndrojmë së bashku për të mirën tonë, të fëmijve tanë, për të ruajtur gjuhën tonë, historinë, kulturën dhe traditat tona. Pas përshëndetjes, sheshin, të dekoruar që më parë nga Haki Çollaku, Llazar Vero, Sadik Elshani e Bashkim Bërdufi, e pushton përsëri kënga dhe vallja shqiptare e përzgjedhur me mjeshtëri nga DJ. Ervin Cara, dhe për rreth dy orë të tjera, të rinj e të reja, fëmijë e të moshuar e mbajtën ndezur atdhedashurinë. Gëzimit tonë iu shtuan mjaft vizitorë të rastësishëm të cilët u bashkuan në vallet tona, ndërkohë që gostiteshin me kafe dhe ëmbëlsira nga Eldion Pajollari (State Farm Agent) i cili i kishte ofruar ato falas, për të gjithë pjesëmarrësit. Këngetarja Anila Halili me dy këngë për Atdheun dhe për Flamurin, i dha mjaft emocione publikut, i cili e duartrokiti me shumë dashuri. Më këngë në gojë e flamuj ne duar njerzit po shpërndaheshin të gëzuar dhe krenar për atë çfarë demonstruan lidhur me historinë e kulturën shqiptare, në Filadelfia, në qendër të këtij qyteti, i cili ashtu si dhe Vlora në Shqipëri, është vendi ku më 4 Korrik 1776 u shpall pavarësia e Amerikës.

Gëzimi dhe hareja e kësaj dite do të vazhdojnë të nesërmen më datën 29 Nentor tek restoranti Cannstater Volksfest-Verein, ku shoqata “Bijtë e Shqipes” ka pronotuar darkën tradicionale për mbrëmjen e Flamurit. Te ardhur si asnjë herë tjetër, jo vetëm nga Filadelfia, por mjaft miq, shokë e të afërm, edhe nga Nju Jorku, Nju Xhersi, Dolistaun etj, të gjithë së bashku mbushën sallën e madhe të këtij lokali me më shumë se 400 vende. Fytyra të qeshura, njerëz që shtrëngojnë duart, që takohen për hërë të parë dhe i urojnë njëri-tjetrit festën, do të zënë vendet e tyre në tavolinat e shtruara me hijeshi e me disa elementë kuq e zi, për të nderuar gëzimin e shqiptarëve. Me shqetësimin që u japin të tilla veprimtari organizatorëve, Bujari Gjoka, nën/kryetar i shoqatës, nuk lodhet kurrë, dhe së bashku me anëtarët e Këshillit Drejtues, Llazarin, Petritin, Ivziun, Vlashin, Zanën, Sadikun, Fridën, Dritanin, Bashkimin, etj mundohen që gjithçka të shkojë sa më mirë, çka dhe iu arrit. Nën tingujt e Himnit Amerikan dhe Shqiptar, pjesëmarrësit qëndrojnë të ngritur në këmbë dhe salla ushton shqip sërish. Pasi uron mirëseardhjen dhe gëzuar festën e Flamurit e atë të Çlirimit, të gjithë të pranishmëve, kryetari i shoqatës, ia jep fjalën znj. Frida Sulo antare e Këshillit Drejtues, e cila bëri përshëndetjen për 102 Vjetorin e Pavarësisë dhe 70 Vjetorin e Çlirimit. Pasi foli për, 28 Nëntorit 1912, ajo u përqëndrua tek bashkimi i shqiptarëve, si domosdoshmëri për ruajtjen e gjuhës e të vlerave tona. “Nëse dje, kombi u kërkoi atdhetarëve të japin jetën për Atdheun, koha sot na kërkon neve të qëndrojmë bashkë, tu mësojmë fëmijve gjuhën shqipe, historinë e traditat tona të mira e të mos i harrojmë kurrë ato”,- tha mes të tjerash znj. Frida. Dhe menjëherë, muzika i fton pjesëmarrësit në valle, pastaj këngëtarët Edi Duro e Klementina Morina si dhe instrumentistët Sokol Asllani e Shuaip Sela, nuk kanë të ndalur. Ata e mbajnë sallën të elektrizuar me këngët dhe vallet nga të gjitha trevat shqiptare, deri në fund të mbrëmjes. Kësaj larmie muzikore i shtohet edhe grupi artistic i fëmijve të shkollës shqipe “Gjuha Jonë”, pranë shoqatës “Bijtë e Shqipes”, të cilët, nën drejtimin e mjeshtrit Hamdi Gjana, kënduan disa këngë që i kushtoheshin Flamurit e Çlirimit të Atdheut. Zëri i tyre i brishtë u përhap si fllad pranveror në sallë. Gjithashtu Ervin Cara me këngën e H. Gjanës “Kërkoj” si dhe Anila Halili me dy këngë popullore, morën duartrokitje të nxehta nga publiku.

I ftuar në këtë mbrëmje, ishte i pranishëm edhe senatori i shtetit të Pennsylvanisë, Mr. Anthony H. Williams, i cili mori pjesë edhe dy vjet më parë me rastin e 100 Vjetorit, dhe duke marrë fjalën, pasi uroi shqiptarët për festën e Flamurit, vlerësoi cilësitë dhe kontributin e tyre në Amerikë. Më tej ai kërkoi mbështetjen e këtij komuniteti në zgjedhjet e ardhëshme për bashkinë e qytetit, ku z. William do të garojë si kandidat i PD për Kryetar ( Major ) i kësaj bashkie, kërkesë e cila u duartrokit si shënjë e sigurimit të kësaj mbështetje, në këto votime.

Por ndërsa ndjeheshim të respektuar nga prania e senatorit me stafin e tij në këtë festë kombëtare, në anën tjetër u ndjemë të neglizhuar ( për të mos thënë më shumë) nga të dyja përfaqësitë tona diplomatike në Amerikë, ajo e Shqipërisë dhe e Kosovës, të cilat jo vetëm që nuk morën pjesë me asnjë përfaqësues të tyre, por nuk gjetën as kohën për t’iu përgjigjur ftesës tonë me një urim të thjeshtë në një copë letër. Nuk është vetëm ky rast që përfaqësuesit e shtetit tonë në këto ambasada, i kalojnë në heshtje njoftimet apo ftesat e shoqatës “Bijtë e Shqipes”, duke harruar ndoshta se një nga punët e tyre, është edhe vlerësimi i këtyre momenteve, sidomos kur ato organizohen nga grupime apo shoqata që kërkojnë të mbajnë gjallë gjuhën dhe kulturën tonë kombëtare.

Por le të kalojmë tek mbrëmja, për të cilën u ofruan shumë persona e bisnese si sponsorizues të kësaj veprimtarie, e në mes tyre përmendim Albtravel me pronar Jorgo Xhorrin, Terra Insurance Service, Laë Office of Todi Jacobs, Alexa Farmacy me pronar Josif Rrapi, Amici Restaurant në Nju Xhersej me pronar Alex Dakun, La Fontana me Rafail Kupën, Bellini Grill me Shpëtim Dakun e shumë të tjerë, të cilët i falenderojmë miqësisht. Vargjet e këngës ” Xhamadani vija-vija”, ndezin përsëri atmosferën e mbrëmjes, më këngë, valle e surpriza. Një e tillë ishte për datëlindjen e një dyvjeçari i cili u muar vesh që ishte në salllë, dhe menjëherë u ftua së bashku me të atin, të njihej nga publiku. E urojmë Elvisin e vogël me 100 të tjera. Në mes të duartrokitjeve iu dhurua nga Këshilli Drejtues i Shoqatës një çek prej 100 dollarësh.
Surprizat e kësaj mbrëmje nuk kanë të sosur. Mbrëmja vazhdon, ndërsa Dritan Matraku, nën/kryetar i shoqatës, i cili mori përsipër dhe realizoi mjaft mirë rolin e moderatorit të kësaj mbrëmje, njofton për fillimin e shitjes të biletave të llotarisë tradicionale të mbrëmjes. Së bashku me Bashkim Bërdufin e Bujar Gjokën e menaxhuan këtë proces me mjaft transparencë, deri në shpërndarjen e objekteve tek fituesit, secila me vlerë mbi 100 dollarë, të ofruara nga shoqata “Bijtë e Shqipes”, TeleAlba dhe Elidon Pajollari. Nën tingujt e vazhdueshëm të muzikës, koha iku pa u ndjerë, por edhe gezimet kanë një fund. Ndërkohë dëgjohet zëri nga organizatorët: “Ju falenderojmë shumë që ndamë së bashku kënaqësine e kësaj mbrëmje dhe gëzuar festat”. Duke u përshëndetur me njerëzit që po linin lokalin, afrohen një grup mysafirësh nga Nju Jorku : “Ju faleminderit juve që na kënaqët sonte me këtë organizim dhe muzikë të shkëlqyer, që na bëtë të ndjehemi si në Atdheun tonë. Rroftë Flamuri kuq e zi”.

*Tajar Domi
Kryetar i shoqatës “Bijtë e Shqipes”
Filadelfia, 1 Dhjetor 2014

Ruajtja e gjuhes dhe identitetit kombetar – detyre paresore e diaspores shqiptare

June 19, 2014 by dgreca

Nga Sadik Elshani, Filadelfia/*
Dhjete Vjetori i themelimit te shkolles shqipe ne Filadelfia dhe vazhdim i suksesshem i punes se saj, vertet eshte nje rast i bukur per t’u festuar dhe per ta ndier veten krenar per misionin fisnik e atdhetar te kesaj shkolle, per ta mbajtur gjalle gjuhen, kulturen, historine dhe traditat shqiptare. Gjuha eshte elementi baze, themelor qe percakton nje komb, dhe po ashtu eshte elementi themelor per ruajtjen e identitetit kombetar.
Sot ne kete veprimtari, ne kete tubim, ne kumtesat qe u paraqiten u ceken sukseset qe jane arritur dhe u analizuan dhe u shoshiten edhe dias probleme me te cilat ballafaqohen shkollat shqipe ne Amerike. Kemi shume femije, kemi pak shkolla shqipe dhe ne ato shkolla kemi pak nxenes. Shkolla shqipe per femijet tane duhet te jete nje pervoje e vlefshme jetesore, ku pervec njohurive qe marrin per gjuhen, kulturen , artin dhe historine tone, te brumosen edhe me ndjenjat e atdhedashurise dhe krenarise sone kombetare. Te njihen me figurat e ndritura te kombit tone, me shqiptaret qe kane bere emer ne fushat e artit, shkences, sportit, te jetes publike, etj dhe te krenohen qe jane shqiptare.
Bashkesia shqiptaro – amerikane ka nje potencial te madh njerezor, intelektual e profesional, prandaj duhet te jemi me te organizuar dhe t’i bashkerendojme me mire veprimet, punet tona. Ta shfrytezojme kete potencial per te miren e bashkesise sone, per te miren e kombit tone. Ajo qe na mungon eshte perkushtimi, kembengulja, vendosmeria, vullneti i mire, ndjenja e sakrifices per te bere dicka me shume se vetja jone. Per funkcionimin sa me te mire te shkollave shqipe duhet angazhim maksimal i te gjitheve: drejtueseve te shkolles,mesueseve, prinderve, nxenesve. Pervoja jone ka treguar se, roli i prindit eshte kyc. Kur prinderit me vetedije te larte kombetare angazhohen dhe e marrinn seriozisht kete detyre te shenjte qe t’i sjellin femijet e tyre ne shkolle dhe te punojne me ta, atehere edhe femijet jane mjaft te angazhuar dhe e vazhdojne shkollen me rregull (rasti i familjes Shurdhiqi e te tjere). Te perpiqemi me mish e me shpirt qe shkollat qe jane hapur ta vazhdojne me sukses e pa nderprerje punen e tyre, por te bejme perpjekje edhe per hapjen e shkollave te reja.
Jemi larguar nga Dheu Meme. Deshem, apo s’deshem ta pranojme, me largimin tone Shqiperia eshte varferuar, ajo e ndien mungesen tone. Kete humbje le ta kthejme ne njefitore, nje ndihmese te cmueshme per vendin tone, duke mbajtur gjalle gjuhen, kulturen, zakonet, traditat tona, qenjen shqiptare. Sot ne keto kohera te nje revolucioni kibernetik, globalizimit, hapjes se kufinjve, Shqiperi mund te ndihmohet edhe nga larg, duke investuar, duke kembyer ekspertizen, pervojen perendimore, duke perparuar proceset demokratike. Keshtu ne e shohim rolin e zgjeruar te shkolles shqipe. Pra, jo vetem si nje mjedis ku mesohet gjuha ne menyre mekanike, por edhe si nje vater e ngrohte ku ngritet ndergjegja kombetare, ku mbillet fara e atdhedashurise dhe ku lulezon shqiptarizmi.
Te vazhdojme rrugen e Nolit, Konices, motrave Qiriazi dhe shume atdhetareve tjere shqiptare qe vepruan ketu ne Amerike. Te marrim shembull nga vellezerit tane arbereshe qe per 500 vite ruajten gjuhen, traditat dhe zakonetr shqiptare, identitetin shqiptar. Kur ne Shqiperi nuk kishte shkolla shqipe, sepse pushtuesit turq e kishin ndaluar gjuhen shqipe, arbereshet i kishin shkollat dhe kolegjet ne gjuhen shqipe, botonin libra e gazeta ne gjuhen shqipe. Kur nje pjese e Rilindesve tane ende nuk kishin lindur, apo ishin te rinj, n’ Itali vepronte De Rada i madh, 200 vjetorin e lindjes se te cilit e festojme kete vit. Tani eshte radha jone qe te marrim pergjegjesi dhe t’i kryejme detyrimet tona ndaj kombit e atdheut.
Te shpresojme qe kjo veprimtari qe zhvilluam sot, ky bashkebisedim do te na sherbeje, do te na ndihmoje qe t’i organizojme, t’i bashkerendojme perpjekjet dhe punet tona edhe me mire duke i identifikuar problemet dhe sfidat me te cilat ballafaqohemi dhe qasjet, masat qe duhen marre per t’i tejkaluar keto pengesa. Kerkohet bashkepunimi dhe ndihmesa e te gjitheve.
Ju falenderojme per pjesemarrjen tuaj ne kete dite te gezueshme per te gjithe neve. Dhe tani e ka radhen kokteji yne tradicional: “Buke ekripe e zemer”.

• Fjala e z. Sadik Elshani ne 10 vjetorin e Shkolles Shqipe ne Filadelfia, 7 qershor, 20014.(FOTO:Arkiv, Sadik Elshani, ish kryetar i Shoqates”Bijte e Shqipes” gjate nje veprimtarie

FILADELFIA: VEPRIMTARI, KUSHTUAR PETRO MARKOS, IDEALISTIT DHE SHKRIMTARIT TË MADH

November 9, 2013 by dgreca

Kjo veprimtari u organizua nga Shoqata Atdhetare-Kulturore “Bijtë e Shqipes” e rastin e 100-vjetorit të lindjes/

Nga Laver Niku*/

Në Shoqatën Atdhetare-Kulturore Shqiptare “Bijtë e Shqipes”, në Filadelfia të Amerikës, është bërë traditë që çdo fundviti të përkujtohen figurat e mëdha të letrsisë dhe artit tone tonë kombëtar. Kështu edhe këtë vit, vëmendja u përqendrua te 100-vjetori i lindjes së luftëtarit idealist dhe shkrimtarit të shquar, Petro Marko. Përgatitjet kishin filluar me kohë. Ishte porositur riprodhimi i smadhuar i portretit, punë e bashkëshortes së tij piktore, Safo Marko. Ishte përgatitur edhe një dokumentar, nga jeta dhe vepra e këtij shkrimtari të madh, nga nënkryetari i Shoqatës, Bujar Gjoka etj. Koleksionit të Shoqatës, ndërkaq, iu shtuan edhe dy portrete të tjera të njerëzve të shquar të penës, ai i Migjenit dhe I Dritëro Agollit, dhuratë e Androkli Kokthit, nga Tirana. Pak para fillimit të veprimtarisë, nga Virxhinia mbërriti miku ynë i palodhur, shkrimtari dhe veprimtari i njohur atdhetar, Petraq Janko Pali.

Takimin e hapi kryetari i Shoqatës, z.Sadik Elshani. Ndër të tjera, ai tha se këtë herë takohemi për të nderuar njërin nga shkrimtarët dhe intelektualët më të rëndësishëm të letërsisë dhe kulturës sonë kombëtare. Nderojmë njeriun dinjitoz dhe shkrimtarin e talentuar, Petro Marko. Ai është një rast i rrallë, ndoshta dhe i vetmi yni, ku njeriu dhe shkrimtari janë shkrirë, janë bërë një. Jeta u bë vepra e tij dhe vepra u bë jeta e tij. Emrit të tij, shkrimtar dhe intelektual, i shkojnë shumë epitete: i madh, i talentuar, modern etj. Por epiteti më domethënës, që mishëron veprën e tij dhe atë si njeri, është: I dashur. Lexuesi, që shijon veprën e tij, e adhuron atë dhe shkrimtarin, sepse në çdo faqe, në çdo rresht dhe në çdo fjalë është shpirti i tij i pastër, i gjërë dhe i çiltër, është dashuria për jetën, për njeriun.
Midis të tjerash, z.Elshani nderoi edhe kujtimin e dy figurave të shquara të kulturës sonë, që kanë 100-vjetorin e lindjes, atë të prozatorit, kritikut, leksikografit, Vedat Kokona dhe shkrimtarit, filozofit dhe profesorit të nderuar të bashkësisë shqiptare-amerikane, Isuf Luzaj.

Duke mbyllur fjalën e tij, z.Sadik Elshani përshëndeti edhe dy antarët e Shoqatës, që këtë vit dolën me botimet e tyre, z.Hatem Dervishaj, me vëllimin me tregime, “Eremiti” dhe z.Hysë Hasa, me librin “Mes shokëve, në shërbim të Atdheut”, i cili dhe u përurua në kryeqytetin Tiranë, disa kohë më parë.
Pas fjalës përshëndetëse, e mori fjalën z.Llazar Vero, që foli më gjerësisht për jetën dhe veprën e Petro Markos. “Është e vështirë të përmbledhësh në disa pak faqe jetën dhe veprën e tij. Ai jetoi, krijoi e luftoi sa për 100 njerëz dhe vuajti ende më shumë. Të gjitha për një qëllim të vetëm, për mbrothësinë e Shqipërisë, për ta parë atë një vend të lirë, të zhvilluar dhe të mbushur me dashuri njerëzore. Për të gjitha këto, ai i afrohet përmasave të një figure madhore kombëtare, që duhet nderuar dhe respektuar brez pas brezi. ” – tha ai, në hyrje të fjalës së vet. Por më bukur e ka përcaktuar vetë Petro Marko jetën e tij : “Ditën që linda unë, / planeti ishte në furtunë! / Ditën që rrojta unë, /planeti ishte në furtunë! / Ditën që vdiqa unë, / planetin e lashë në furtunë!”.

Petro Marko lindi në nëntor të vitit 1913, në Dhërmi të Himarës, në “fshatin më të bukur në botë”. Vitet e para të shkollimit i kreu po atje. Pastaj e shohim në Shkollën Tregtare të Vlorës, që ishtë për kohën dhe vendin tone, si një universitet. Aty u edukuan me frymën atdhetare, të atyre viteve: ekonomistë, gazetarë, luftëtarë dhe udheheqës te shtetit të ardhshëm. Gjatë viteve në Shkollën Tregtare, Petro shkroi poezitë dhe artikujt e parë në shtypin e kohës. Në to spikatin atdhedashuria e revolta ndaj padrejtësive. Ky ishte pagëzimi i parë i tij në këto fusha, të cilave u qëndroi besnik përherë, me një vetëmohim idealisti, luftëtari, krijuesi dhe intelektuali të përkushtuar. Gjithë jetën, ai do ta kujtonte me respekt të veçantë gazetarin e shquar të atyre viteve, Branko Merxhanin, me të cilin bashkëpunoi në revistën e tij, “Përpjekja Shqiptare”, një nga më përparimtaret e kohës. Më vonë, do të shkruante edhe për organe të tjera të shtypit të kohës, si “Ora” dhe “ABC”. Për shkrimet e tij kritike, ndaj regjimit të kohës së Zogut, ai u burgos disa herë. Kështu, nisi për Petro Markon kalvari i vuajtjeve, burgimeve dhe internimeve, që kanë një shtrirje të gjerë në kohë, në vende dhe në sisteme të ndryshme politike.
Ishte ndër të paktët shqiptarë, që e konkretizoi kundërshtimin e hapur kundër fashizmit dhe padrejtësisë, qysh me Luftën e Spanjës, në vitin 1936, pjesëmarrës në brigatat ndërkombëtare të luftëtarëve të lirisë. Në Spanjë, ai ishte gazetar, luftëtar dhe komisar kompanie. Këtë luftë e vazhdoi për disa vite me radhë, në Francë dhe në Itali, kundër nazizmit gjerman, luftëtar, organizator dhe udhëheqës, në ndihmë të shokëve të tij të betejave e idealit dhe të çdo bashkatdhetari ose bashkëluftëtari të lirisë. Janë tetë vite lufte dhe vuajtjeje, si rrallëkush luftëtar i lirisë, në Luftën e Dytë Botërore. Petro ishte një luftëtar europian i lirisë, demokracisë dhe përparimit. Pra, edhe në ditën, kur Shqipëria do të futet zyrtarisht me Europën e Bashkuar, ai do të jetë aty, në radhë të parë.

Petro Marko kthehet në Shqipëri disa muaj para çlirimit të vendit nga nazizmi gjerman. Eshtë i mbushur plotë ëndërra. E caktuan kryeredaktor të gazetës së vetme të përditshme të vendit, “Bashkimi”, e cila i kishte rrënjët që më 1908 dhe që u rishfaq përsëri, në mars të vitit 1943, organ i Frontit Nacionalclirimtar të Shqipërisë. E filloi punën me zellin dhe pasionin e gazetarit, artistit dhe idealistit të papërkulur. Pasqyronte hapat e para të një shoqërie të re, që po ngrihej me mundime. Petro drejtonte, redaktonte dhe shkruante vetë përditë për hallet e popullit. Gazeta “Bashkimi” e atyre viteve është një thesar i gazetarisë dhe historisë shqiptare të asaj kohe. Aty gjenë jetën e vendit, të pasqyruar me vërtetësi, profesionalizëm dhe kulturë, mëson për hallet dhe gëzimet, proceset e plota nga gjyqet ndaj kolaboracionistëve të pushtuesve dhe fjalimet e udhëheqësve të Shqipërisë së re. Kur ambasadori jugosllav në Tiranë i sugjeron Petro Markos, që ta bëjnë gazetën “Bashkimi”, si gazetën ‘Borba” të Beogradit, shpirti atdhetar i bregasit shpërthen dhe i thotë: “Përse mos ta bëjmë “Borbën” si “Bashkimi”, pasi ky organ është më i vjetër se “Borba””? Ambasadori u thartua nga kjo përgjigje dhe u ankua tek udhëheqësit e vendit, për këtë gjë. Ishte koha, kur rruga për në Moskë kalonte nga Beogradi. Pastaj, ai shoqëroi disa gazetarë perëndimorë e të tjerë përfaqësues të UNRA-s dhe u akuzua si bashkëpunëtor i tyre, kundër interesave të Shqipërisë. Por kjo gjë nuk u vërtetua edhe pas tre viteve burg, hetimeve dhe torturave. Ndërsa, të mendosh, se sa oferta kishte patur ai njeri nga shokët e luftës, në Itali, që u bënë edhe udheheqës të saj ose nga kushërijnjtë, në Greqi. Me asgjë nuk mund ta këmbente Shqipërinë Petro, me gjithë vuajtjet dhe mundimet e mëdha, që padrejtësisht i dha ajo. Ai qëndroi deri në fund e i shërbeu dhe i shërben Atdheut e popullit të vet. përtej jetës së tij, të djalit që ia burgosën, të gruas dhe vajzës, të dyja piktore. Megjithatë, ai nuk u thye.

Pak vite pas daljes nga burgu i Tiranës, ulet dhe shkruan romanin “Hasta la vista”, kushtuar bashkëluftëtarëve, shokëve dhe miqëve të tij bashkatdhetarë, vullnetarë të lirisë, në Luftën e Spanjës. Jo pa vështirësi, por botimi i tij ishte një ngjarje në letërsinë shqipe, për pritjen e ngrohtë që iu bë nga lexuesit e sidomos nga të rinjtë dhe për vetë faktin, që ishte romani i parë i mirëfilltë i kësaj letërsie të re, pas dështimit të romanit “Çlirimtarët” të Dhimitër Shuteriqit. Pas atij, boton librin “Qyteti i fundit”, që padyshim është romani i tij më i mirë. Ky ishte një sukses edhe për gjithë letërsinë shqipe. Është i pari roman modern i kësaj letërsie. Aty shquhet për një stil të ri së shkruari, për një temë origjinale, për një gjuhë të përpunuar artistike dhe kompozicion origjinal. Ky roman doli disa vite para romanit “Gjenerali i ushtrisë së vdekur” të Ismail Kadaresë, por nuk pati atë jehonë dhe mbështetje, që pati ky i fundit.
Pa dashur të përmendi, një për një, të gjitha romanet e shkruara nga Petro Marko, të tërë me një ” biografi” të vetën krijuese dhe botuese, po ndalem vetëm te romani “Një emër, në katër rrugë”, që nuk e pa dritën e botimit, kur u shkrua, më 1972, pasi u kthye në karton pas shtypjes. Ai qarkulloi vetëm në vitin 2001, pra pas 29 vitesh. Shumë vepra të tjera të këtij autori presin në dorëshkrime.

Petro Marko botoi edhe disa romane të tjerë, si “Stina e armëve”, “Ara në mal” e “Nata e Ustikës”, por kryeromani i tij ose romani “sa për 100 romane” mbetet “Retë dhe gurët” (Intervistë me vetëveten), një jetëshkrim i letrarizuar i tij. Ka jetë, ka vërtetësi, ka dhimbje dhe dashuri, në faqet e tij. Aty është Shqipëria e shekullit të kaluar. Ashtu, siç ishte në realitet. Eshtë një rrëfim i veçantë dhe i sinqertë, para historisë. Ky libër pasuron bibliotekën shqiptare dhe bibliotekën e çdo shtëpie, pasuron çdo njeri që e lexon, e bën më të mirë dhe më të mënçur.
Petro Markon e deshën, në të gjitha trojet shqiptare, njerëz të thjeshtë dhe krijues e studies. Por vetëm në Kosovë u botua vepra e plotë e tij, prej nëntë vëllimesh. Kjo u bë e mundur nën kujdesin e kritikut dhe studiuesit Ali Aliu dhe u shoqërua me një parathënie – studim të akademikut Rexhep Qosja. Krijuesit kosovarë e deshën dhe e respektonin shumë Petron, për atë ç’ka ai kishte bërë, njeri dhe krijues; e deshën sinqerisht, se ishte gazetar I talentuar, poet e romancier, luftëtar dhe idealist i paepur.

Në vitet ’70-të, të shekullit të kaluar, në shtëpinë e tij, në Tiranë, vinin shumë krijues nga Kosova, si Esad Mekuli, Hasan Mekuli, Ali Aliu, Rexhep Qosja dhe të tjerë. Lidhjet e tij me burrat e Kosovës zinin fill që në vitet ’30-të, kur u njoh me Asim Vokshin, në Gjirokastër. Nëpërmjet tij, u njoh edhe me Bedri Pejanin e Ali Kelmendin. Pastaj ishte Lufta e Spanjës, që e lidhi me shumë bijë të Kosovës, si me Emrush Myftarin, Xhemal Kadën, Justina Shkupin, Shaban Bashën e të tjerë. Kjo lidhje, kjo dashuri dhe respekt vazhdon edhe sot.
Në Tiranë e kudo në Shqipëri, ai kishte shokë e miq, po unë do të veçoja dy poetët e shquar, Fatos Arapin dhe Xhevahir Spahiun, që e donin dhe respektonin atë, në mënyrë të veçantë. Kishin të tre diçka të përbashkët: talentin, por edhe guximin, sinqeritetin dhe dashurinë për popullin. Kishin të tre diçka të përbashkët: kishin Vlorën, Detin Jon.

4.
Në fund të fjalës së tij, z.Llazar Vero, përsëri, pyeti auditorin: “Kush ishte, pra, Petro Marko?” Dhe përgjigjen e gjeti tek fjalët e tij: “Kam shkruar dhe përsëri, sa të kem frymë, do të shkruaj, po me atë entusiazëm të Petros, idealist të viteve të rinisë e të luftës dhe qëndrimi im do të jetë gjithmonë kundër çdo lloj padrejtësie, kundër shkeljes së çdo të drejte njerëzore, kundër çdo pushteti diktatorial, që të pengon frymëmarrjen, që vret ëndërrat e fëmijëve dhe idealin e idealistëve, që u vë kufinj telash me gjëmba horizonteve të lira” -Ky është Petro Marko.

Më tej, në këtë takim, sekretari i Shoqatës, z. Vlashi Fili, lexoi motivacionin e Çmimit “Carlo Levi”, që iu dha para pak kohësh, Dritëro Agollit dhe letrën, që shkrimtari ynë i madh i dërgon jurisë së edicionit XVI, të Çmimit Kombëtar për Letërsinë në Itali. Ndërsa z.Sadik Elshani lexoi një përshendetje, që kishte ardhur nga Tirana, nga miku i kësaj Shoqate, profesor Murat Gecaj, publicist e studiues. Duke e përgëzuar këtë Shoqatë edhe për këtë veprimtari kuptimplote, ai shprehte respektin dhe falenderimin për nderin, që i bëhet në këtë tubim emrit, jetës e veprës të shkrimtarit dhe intelektualit të paharruar, Petro Marko.
Veprimtaria vazhdoi, pastaj, me dokumentarin kushtuar kujtimit të Petro Markos, përgatitur nga Bujar Gjoka, me materiale të regjistruara nga burime të ndryshme.
Dhe, si perherë, erdhi koktejli tradicional i Shoqatës, që këtë herë pati më shumë peshën e djemëve të Librazhdit, të mirë dhe punëtorë të palodhur, që i shikon në çdo veprimtari bashkë, si shokë e miq të pandarë. (E dergoi ne DIELLI: Bardhyl Selimi)