Nga Dr. PËRPARIM KABO*/
E vërteta ka dishepujt e vet, ka popullin e vet, ka kodet e saj, ka moralin dhe ruajtësit e saj të përditëshëm. Media dhe mediatarët janë vigjilentët e palodhur të së vëretës, ata që e duan atë, që e ndërtojnë dhe që e mbrojnë atë. E tillë është për mua gazetarja Elida (Skënderi) Buçpapaj./
Ky është më shumë se një postulat, është filozofi ekzistenciale që ndryshe konvertohet në atë që quhet cila është rruga, cilat janë parimet dhe ku fillon dinjiteti?! Marëdhënia me të vërtetën është më e vështira, aq sa dëshmori i saj në kryq e mbylli frymën në tokë duke mos u tërhequr nga thënia e tij: ”Thuajeni të vëretën që të ndjeheni të lirë!” Binomi e vërteta-liria, janë themeli i dinjitetit njerëzor dhe sfida e shoqërisë njerëzore në të gjitha kohërat. Demokracia në udhëtimin e saj kalvar deri sa mbërriti tek sistemi i sotëm i demokracisë që në qendër ka liritë dhe të drejtat e njeriut, është dashur që në frymë të saj të ketë treguar kujdes të thellë për të vërtetën dhe lirinë, për njeriun dhe individin, për autoritetin dhe mizorinë, për shpresën dhe për vrasjen e jetës, duke mbajtur në gji të vet gjithçka progresive dhe duke u ndehur e fituar me gjithçka autoritariste dhe antihumane.
Në këtë hulli kaq të vështirë dhe fisnike ecet edhe në ditët tona, sepse nuk ka një betejë të fundit që përcakton vijën e gjelbërt përtej së cilës ne themi se jemi duke mbretëruar në “ruajalitetin” e së vëretës që nuk rrezikohet!
Njeriu jeton edhe me jehonat e thella të brezave që nuk janë me fizikisht. Ai dhe institucionet qofshin edhe në ditët e sotëme, nuk janë të imunizuara në“eternita” si të parrezikuara nga gënjeshtra, fallciteti, imoraliteti apo informaliteti korruptiv! Një shoqëri e tillë sterile është pjellë e fantazisë fëminore.
E vërteta ka dishepujt e vet, ka popullin e vet, ka kodet e saj, ka moralin dhe ruajtësit e saj të përditëshëm. Media dhe mediatarët janë vigjilentët e palodhur të së vëretës, ata që e duan atë, që e ndërtojnë dhe që e mbrojnë atë. E tillë është për mua gazetarja Elida (Skënderi) Buçpapaj.
Një sy vigjilent që nuk fle! Nje mendje qe punon pa u lodhur, sepse dashuron njeriun që ushqehet nga e vërteta. Një shpirt kritik që “rebelohet” krenarisht për të mbrojtur të vërtetat e rëndësishme principiale por edhe ato të voglat e përditëshme sepse “metri” i saj etik është dinjiteti njerëzor. Tek e lexon shkrimin e saj në faqet e bardha të jetës por edhe në dritëhijet e ndeshjes së përditëshme, ke arsye që të kujtosh një thënie të Nënë Terezës, që “në vend që të mposhtesh nga mërzia, ndiz një dritë të vogël të shpresës!”
E kam ndjekur Elidën në këto dy dekadat e fundit dhe libri që ajo sjell para lexuesit është një pjesë e jetës së saj të përditëshme në peshoren e shqetësimit njerëzor, civil dhe atdhetar, ku shtrirja është sa lokale aq edhe globale, sa institucionale aq edhe njerëzore, sa e ditës aq edhe anticipuese! Në librin e saj me publicistikë të përzgjedhur ne marrim në dorë si të thuash një ditar të pulsit të jetës, të fatit dhe sfidës, të shqetësimit dhe protestës, të oponencës dhe demaskimit, sepse Elida Buçpapaj jeton me shqetësimin e njeriut në nevojë, me brengën e lodhjes për fatin e shqiptares si universale, kudo ku ajo ndodhet; ajo është vigjilente për gjithçka që hidhet në harresën denigruese, dhe për atë që e pret të ardhmen e shoqërisë shqiptare kudo ku ata jetojnë si unitet kombëtar por edhe si segmente social dhe kulturor të bashkësive më të gjëra.
Në gjykimin tim personal Elida Buçpapaj në të gjithë “materien” e librit të saj ravijëzon një arkitekturë solide dhe me densitet, gati si një manual rrëfyes se si duhet të sillemi me faktin, me ngjarjen, me dukurinë, me realitetin, me kundërthënien, me informimin, me dizinformimin, me alternativën, me vijat e kithta të pseudoinformimit që shpërndajnë mjegull dhe iluzion. Në besë të kësaj sjelljeje ajo nuk shkon të vizitojë disa të vërteta që njihen dhe janë certifikuar e më tej të na i sjelli të spërkatura me “erëzat” dhe “salcat”pikante të “guzhinës” politike të protagonistëve të ditës që “bëjnë orgji” me disa media që vetëm të tilla nuk janë. Elida është besnike e të vërtetës që godet, që rrezikon, që shpotit, që rrëfen, që këlthet, që proteston, që paralajmëron dhe që me kurajo civile dhe me peshë “Sizifiane”, akuzon duke vënë gishtin mbi plagën. Në këtë kuptim ajo është një reportere në frontin e rrezikut dhe të ndeshjes.
Kjo do të thotë ta duash të vërtetën si veten dhe ta mbrosh atë jo për veten por për socialen, për publiken, për humanen, për zhvillimin, për dinjitetin. Në librin e saj ne ndeshemi me dukuri që kanë ndodhur kohë më parë por nëse arsyetimet e saj në të shumtën e rasteve kanë qenë parashijonjës dhe paralajmërues, kjo shpreh se analiza e saj, gjykimi dhe drejtpeshimet paskërkan qenë në ekuilibër dhe në zemër të ciklonit. Ajo ka folur, ka sjellë mesazhin e saj, si të thuash “ka folur dhe ka shpëtuar shpirtin e saj” – si thoshin latinët; por se ka dhënë kontributin si një “dishepulle e së vërtetës” që gjërat të ishin gjykuar dhe projektuar më mirë në kohën e duhur.
Besnikëria me të vërtetën është provë karakteri, është kujdes në vijueshmërinë që verifikon, është syçelësi në përplasje e papritura, dhe gjetje e peshores historike për gjithëkohësi. Në këtë gjithëgjykim, Elida ka treguar se nuk bën kompromise me konjunkturën, nuk lyp strehë alibish si kovalishencë të politikës së ditës dhe “kuajve të rradhës” mprehur në “karrocën e ekzekutivit” në kohën konkrete. Larg interesave të tilla ajo është e lirë të takojë lirinë, ajo është e lirë të na sjelli lirinë e informimit pa censurë dhe pa vetëcensurë, ajo është e lirë të gjykojë me kokën e saj dhe të peshojë me arsyen e saj pa tabu.
Një mediatare e tillë është e plotësuar me formimin intelektual, dhe adresuar në mënyrë speciale me kulturën publicistike, ku spikat fjala e gjallë, mendimi virulent, stili luftarak, forma joshëse, lundrimi me begati i fjalës, dhe dinamika e shpalosur “katër kanat” ku asgjë nuk fshihet, çdo gjë në dritë të diellit!
Ndokujt kjo kurajo dhe shpirt proteste nuk i ka pëlqyer, i ka krijuar bezdi dhe një lloj urrejtje shpagimi, por se ajo nuk është frikësuar nga sulmet e hapura apo të “ambalazhuara”, nuk është mikluar nga joshjet shkurajuese që dhurojnë“puthje jude”, nuk është tronditur në boshtet e saj edhe nga kundërshtimet arogante që jashtë kostumit zyrtar në pafuqinë e tyre sillen me arrogancën e (mos)kulturës së rrugës. Si një “skllave” e lirisë e dinjitetit dhe së vërtetës, ajo ka vijuar punën, duke ndërtuar profilin që ka sot.
Dinjitoze, e vëmendëshme në çdo grimë të kohës, mbajtëse e rregullt e bilanceve të ngjarjeve dhe një penë kurajoze që flet me zërin, që di të dëgjoj jehonën e vet por edhe të kombinohet në koralet serioze që media ka sot.
Gjeografia e këtj zëri është globale. Lëvizet në Shqipëri në meridianet dhe paralelelet gati kapilare të shoqërisë shqiptare. Në institucionet, partitë, aleancat, intrigat dhe poshtërsitë, në fitoret reale dhe arritjet e atdheut. Zgjerohte kjo gjeografi në Kosovë, dhe kudo ku janë shqiptarët. Elida është në Bruksel, në Strasburg, në Hagë apo në Paris, në Londër apo në New York, në Beograd apo Athinë, ajo është kudo me syrin e saj vigjilent ku globi përpiqet të çajë me kalimin e vështirësive drejt së ardhmes dhe paqes. Është atje ku institucionet ndërkomëbëtare rrahin mendimet, përballin versionet, dhe ndeshen pro dhe kundër në sitsteme ku” gijotina” e vetos ndal rrjedhat historike! Ky puls shqetësimi dhe ky kujdes qelibar e shembullor, e ka bërë punën e përditëshme të gazetares Elida Buçpapa një arkiv të çmuar të historisë së dy-tre dekadave të fundit. Në këtë këndëvështrim librin që kemi në duar dhe që do ta kemi si një alamanak në gjithëkohësin e pasme, do duhet ta çmojmë edhe si një lloj biografie të historisë sonë Brenda asaj 100 vjeçare të Shqipërisë si shtet i pavarur!
Vlerësoj tek Elida edhe kuptimin mbi kujtesën historike. Ajo e kombinon atë me qëndrimin kritik ndaj adresës historike. Elida është kundër amnezisë historike, jo në udhë dhe frymëzim të shpagimit për kalvarin e saj dhe të familjes gjatë rregjimit komunist! Kurrsesi jo në atë kahje! Ajo ka një bindje të thellë civile dhe formim intelektual që e mbajnë larg dallgëve të tilla turbullonjëse.
Për Elidën të mos harrosh do të thotë të njohësh rrethanat, subjektet, individët, protagonistët, xhelatët, spiunët, mashtruesit, “shumëfytyrësit” të cilët nuk kanë humbur, por se kanë ndryshuar kostumet dhe llojin e humorit. Nga ai i ziu tek ai rozi, nga ai gri tek ai laramani! Në këtë gjendje ajo nuk e fsheh neverinë e përligjur. E mbron me forcë të drejtën sepse ndryshe ne jemi në gënjeshtër të plotë me veten, me demokracinë, me të ardhmen.
Në lirinë e gjykimit secili ka në posedim të plotë veten dhe përjetimet e tij. Edhe kur të lexojë librin është i lirë të thotë me këtë jam në një mendje, me këtë nuk jam dakord, kjo më duket e motivuar, kjo nuk më bind.
Vetëm kështu jemi në ujërat e rrjedhave plurale dhe të diversitetit. Argument i autores është udhërëfyes, argumentet tanë janë komplementarë. Ne jemi të lirë të gjykojmë me mendjen tonë, por nëse jemi në sinergji me mesazhet që përcjell autorja Elida Buçpapaj, qoftë edhe si ndryshim qëndrimi dhe argument, edhe në këtë rast ne jemi në demokracinë e mendimit, të barabartë si të ndryshëm. Këtë kontrastim ia kemi për mirënjohje autores Elida Buçpapa dhe librit të saj.
* * *
Të sjellësh një libër në jetë është ngjarje për autorin/autoren. Në të gjen shqetësimin dhe jetën e saj në puls të shqetësimit qytetar dhe intelektual.
Bashkë me të ne si lexues marrim me vete edhe një pjesë të vet autorit që si peng respekti dhe miqësie na vjen për të nyjëzuar lidhjen reciproke.
Për ata që e kanë njohur me kohë Elidën (ky është rasti im) janë në gjendje të thellojnë miqësinë përmes prurjeve të reja të ndërsjellta dhe miqësi të tilla vjetrohen si vera. Për ata që njohjen e kanë të kohëfundit ky libër është një shans më shumë për komunikim që thellojnë njohjen sepse kështu bëhet e mundur që të bashkohen kontributet.
Për lexuesin që e takon autoren për here të parë, është e thjeshtë, nga dita që ai merr në dorë librin e saj ka mundësinë që të zgjerojë njohjen për problematikën e rrokur dhe të celebrojë një miqësi të re, sepse Elida është një personalitet mendjehapur, që i shton humanizmit nga humanizmi i saj bujar. Nga sot ne kemi një libër më shumë në qarkullim, pra një doracak më shumë në udhëtimin që për fatin tonë të mirë është i përbashkët.
Libri dhe shqetësimi i Elida Buçpapajt e ka brënda natyrshëm edhe këtë shqetësim apo mesazh, si do të jetë udhëtimi ynë i ardhshëm, le të mendojmë që sot në mënyrë që nesër të mos themi të zënë në përgjegjësinë e fajit të mosveprimit, përse nuk e bëmë dje këtë gjë!
Të faleminderit Elida!
Tiranë më 07.12.2012
*Parathënia e librit ‘Tirania e tranzicionit” të Elida Buçpapajt
FEDERATA “VATRA” DO TË PROMOVOJË LIBRIN E MAL BERISHËS
FEDERATA “VATRA” DO TË PROMOVOJË LIBRIN E MAL BERISHËS:”CHARLES TELFORD ERICKSON- JETA DHE VEPRA PËR SHQIPËRINË DHE NË SHQIPËRI”/
Të shtuënën me 4 Maj 2013, në orën 1.00 PM, në Royal Regency Hotel, që ndodhet në adresën 65 Tuckahoe Road,Yonkers, NY 10710, Federata Panshqiptare e Amerikës do të promovojë librin e autorit Mal Berisha, ambassador I Shqipërisë në Britaninë e madhe, anëtar nderi i Vatrës” ”CHARLES TELFORD ERICKSON- JETA DHE VEPRA PER SHQIPERINE DHE NE SHQIPERI”.
Për librin do të referojnë; zonjusha ELIDA RECI dhe zoti IDRIZ LAMAJ.
I pranishëm në promovim do të ejtë edhe autori I librit, ambasadori Mal Berisha, që do t’iu përgjigjet pyetjeve nga salla.
Ata që duan të marrin pjesë janë të lutur që të bëjnë rezervimet përmes Email: Ericksonbook@gmail.com dhe në Email: gazetadielli@gmail.com
AHMET GASHI DHE Lufta Ballkanike
Ne Foto: Profesor Ahmet Gashi, në shkollën e vajzave në Tiranë në vitin 1935 /
(vijim nga Dielli on line, 18 Janar 2013)/
Shtetet shoviniste ballkanike fqinjë, Serbia, Greqia, Bullgaria ( e cila fitoi pavarësinë e plotë më 1909 pa luftë e pa konferencë ndërkombëtare, sepse konsiderohej çeshtje e brendëshme e Turqisë, pasi kishte fituar autonominë me luftën ruso turke më 1878), Mali i Zi, bënë një lidhje të fshehtë që në vitin 1904 për copëtimin e katër vilajeteve shqiptare ndërmjet tyre.Ndërsa shtetet evropiane, sidomos Rusia dheFrancai konsideronin vilajetet shqiptare me popullsi kryesisht myslimane si shtojcë e Turqisë, prandaj nuk e përkrahën Lidhjen Shqiptare të Prizrenit me 1878-1881, as kryengritjet e viteve 1908-1912.
Në fakt, shqiptarët s’kishin të bënin fare me perandorinë osmane, ndonse kishin përqafuar fenë islame , madje ata kishin luftuar kundër saj më shumë se shtetet e tjera ballkanike me popullsi kryesisht të krishterë gjatë 500 vjetëve. Këte Evropa e shihte por s’donte ta kuptonte. Kombet e tjera ballkanike deri në atë kohë e kishin fituar pavarësinë e tyre nga osmanët kush me luftë e kush pa luftë, por gjithnjë nën përkrahjen e shteteve të mëdha të Evropës.
Shqiptarët janë mbase i vetmi komb që kurrë s’e ka vënë fenë në plan të parë, por kombësinë. Ndërmjet feve në Shqipëri ka ekzistuar gjithnjë mirëkuptim dhe solidaritet, gjë që ndodh rrallë në botë.
Kur turqit u detyruan t’ua njohin autonominë shqiptarëve, shtetet ballkanike i shpallën luftë Turqisë duke pasur frikë se kjo autonomi do të pranohej ngaAustriaqë kishte interesa në Shqipëri. Pra, lufta ballkanike kishte karakter pushtues dhe jo çlirues ne Ballkan. Gjatë pushtetit monist edhe historigrafia jonë gabimisht e ka konsideruar Luftën ballkanike , sipas Leninit, si luftë të drejtë.
Kryengritësit shqiptarë u detyruan kështu që t’i kthejnë grykët e pushkëve të tyre kundër ushtarëve shovinistë ballkanas, për të mbrojtur trojet e tyre amtare nga një pushtim i ri më gjaksor e më barbar. Sulmi i befasishëm nga të gjitha anët, synimi i shovinistëve për ta shfarosur popullsinë civile, për t’i djegur shtëpitë dhe shkretuar tokat, i detyroi shumë shqiptarë të shpërnguleshin me dhunë në Turqi , në vendin që ata vetë e kishin luftuar një muaj më parë. Një luftë e ashpër u zhvillua në vilajetin e Kosovës. Ushtria serbe në tre formacione të mëdha , e armatosur mirë e drejtuar nga oficerë ruse, sulmoi Luginën e Preshevës, Kumanovën, Gollakun, Llapin dhe Grykën e Ibrit- Mitrovicën, ndërsa Mali i Zi- Plavën e Gucinë.
Shtabi i kryengritësve lëshoi kushtrimin për ta mbrojtur me gjak vatanin, që sapo e kishin çliruar nga pushtuesi shumëshekullor osman, në kushtet kur shumica e luftëtarëve ishin shpërndarë nëpër shtëpitë e veta.
Hasan Prishtina shkoi në Prepollac, Idriz seferi në Sfircë, Isa Boletini në Grykën e lumit Ibër, në Mitrovicë, Bajram Curri në Plavë e Guci.
Heroizmi i luftëtarëve shqiptarë në të katër frontet e reja ishte i pashoq, por pabarazia në numër, në armatim i detyroi ata të tërhiqen . Udhëheqësit porositën që të vijonte lufta guerile me grupe të vogla kudo në fshatra e qytete, ta godisnin armikun në befasi ditën e natën, kudo që të ishte ai.
Edhe lumjanët nën udhëheqjen e Islam Spahisë, bënë një punë të madhe në pengimin e armatave serbe në Lumë, Has, Opojë e Dibër, Rrafsh i Dukagjinit. Në Kullën e Lumës u vranë 12 mijë serbë. Të tjerët u tërhoqën në Prizren dhe asnjë gjeneral serb s’guxonte të merrte komandën e të sulmonte Lumën. Këte krahinë ata e nënshtruan duke e shkretuar, më vonë , pasi u erdhën përforcime të shumta ngaSerbia.
Në këte kohë Ismail Qemali mendonte të organizonte një kuvend mbarëkombëtar në Durrës. Për këte, ai kishte njoftuar Hasan Prishtinën me një telegram të veçantë. Njëkohësisht ai kishte ndërmarrë një udhëtim nëpër Evropë dhe kontaktonte diplomatë dhe qeveritarë të Evropës duke ua bërë të njohur atyre çeshtjen shqiptare. Por vetëm Austro-Hungaria e kuptoi dhe i premtoi ndihmën e saj. Isa Boletini, pasi u tërhoq nga beteja në Mitrovicë, u nis për në Durrës bashkë më 300 luftëtarë të vet, ndërsa Hasan Prishtinën serbët që e mbanin nën vëzhgim, e arrestuan dhe e burgosën në burgun e kalasë në Beograd. Idriz Seferi dhe Bajram Curri vijuan luftën guerilje kundër pushtuesve të rinj.
e bazonim në faktin se ne kishim luftuar në shekuj për liri dhe në luftën ballkanike ishim deklaruar asnjanës. Megjithatë, ne iu përgjigjëm synimeve aneksioniste shoviniste të shteteve fqinjë, duke luftuar me çdo sakrificë derisa u bindëm se nuk mund të vazhdonim dot më rezistencën. Erdhëm, pra, në Vlorën heroike me shpresa të mëdha se dikur do të ktheheshim në Kosovën kreshnike. Kemi vuajtur 2000 vjet nga romakët, Bizanti, osmanët. Por dëmin më të madh na e bënë sllavët që erdhën nga malet Urale (e më pas atoKarpate) dhe zunë tokat tona dikur me sipërfaqe 250 000 km2 në tërë Dalmacinë e Ballkanin Perëndimor. Ndodhi e keqja më e madhe , asimilimi nga sllavët i shumicës se popullsisë iliro-shqiptare të këtyre trojeve, duke përfshirë edhe Nemanjët që u bënë më të këqinj se vetë sllavët pushtues”
Ardhja në Vlorë.
Gjatë rrugës për në Vlorë hasëm vështirësi të panumurta, por që nuk ishin asgjë në krahasim me vuejtjet e popullit tonë në Kosovë për shkak të pushtimit serb. Lamë pas vetëm tym e flakë në fshatrat e Kosovës, sidomos buzë rrugëve ku kalonte ushtria barbare serbe, që digjte shtëpitë, por edhe pushkatonte njerëzit që kapte në to, pa dallim moshe e seksi.
Në fshatin Grackë pranë Prishtinës në rrugën për në Prizren, buzë lumit Sitnicë, psh u dogjën të gjitha shtëpitë, u therën me bajoneta të gjithe banorët (ka shpëtue vetëm një fëmijë i lidhur në një djep të përmbysur , i shpëtuar nga rrethi i djepit pa u mbytur. Pas largimit të ushtarëve, erdhën fshatarë nga fshatrat e largëta dhe e gjetën atë fëmijë. Madje një dajë i nënës sime, Arifi, e ka marrë në fshatin Llugaxhi, e ka rritë e ka quejtë Sait, e ka shkollue. Në vitin 1943-1944, ndërsa unë u emërova drejtor i gjimnazit “Sami Frashëri” në Prishtinë, Saiti ishte sekretari i shkollës.
Sa e sa fshatarë të tillë kemi parë rrugës për në Vlorë. Edhe në Rrafshin e Dukagjinit ku kish hyrë ushtria malazeze, kishin ndodhur po ato krime. Madje malazezt kishin shkuar më larg. Në Pejë me rrethina, në Plavë e Guci, malazezt i mblidhnin shqiptarët në shesh dhe i detyronin të kthenin fenë dhe kombësinë , përndryshe i pushkatonin në vend.
Shumë shqiptarë pranuan vdekjen por jo të ndërronin fenë e kombësinë. Ata u pushkatuan pa mëshirë në sytë e familjeve të tyre, të gjithë meshkuj 16 vjeç e lart në rresht të lidhur njëri me tjetrin.
Kjo masakër zgjati dhjetë ditë që populli i kujton “10 ditët e kiametit”. Oficeri malazez që e kreu këte krim të padëgjuar në histori, quhej Savë dhe populli e mbiquajti “Savë batarja” (batare –pushkatim), sepse i pushkatonte shqiptarët e lidhur, me dorën e vet gjakatare.
Pas më shumë se një muaji, arritëm në Vlorën heroike, diku nga marsi 1913. Këtu takuam të rinjtë vendas si dhe Isa Boletinin, Luigj Gurakuqin, Bedri Pejanin, Sali Gjukën e shumë të tjerë. Një gëzim të papërshkruar ndjemë, kur pamë të valëvitet i lirë flamuri ynë kombëtar, për të cilin kishim luftuar aq shumë me pushkë e me penë. Por gëzimi ynë nuk zgjati shumë. Atëkohë u njoftuam për vendimet e Konferencës së Ambasadorëve në Londër në fund të vitit 1912 e në vijim ku ishin caktuar kufijtë e shtetit të ri shqiptar. Me këmbënguljen e Rusisë, Francës dhe Britanisë, Konferenca krijoi një minishtet me 28 mijë km2 në vend të 92 mijë km2 që përfshinin të katër vilajetet shqiptare, pra, këputi nga trojet tona 2/3 duke ua dhënë si shpërblim ato Serbisë, Greqisë e Malit të Zi. Këto të fundit u zgjeruan në masën deri 60 % në kurriz të tokave shqiptare.
Kërkova të takohesha me kryetarin e qeverisë së parë shqiptare, Ismail Qemalin, të cilin e kisha njohur që në Stamboll, si student që isha, duke kryer porositë që më jepte edhe ai për çeshtjen kombëtare. Ai më priti me dashamirësi, i gëzuar që sidoqoftë shtetet e mëdha njohën një shtet shqiptar më në fund, dhe njëkohësisht i pikëlluar që në këte shtet ishin përjashtuar më shumë se gjysma e tokave dhe e kombit tonë të shumëvuajtur.
Pasi më bëri një sërë pyetjesh për gjendjen në Kosovë, tha:- Ahmet, megjithatë ne nuk duhet ta humbim asnjëhere shpresën por duhet të punojmë se liria nuk vjen vetë; hë për hë detyra jonë e të gjithëve është ta mëkëmbim këte shtet të ri shqiptar, që t’i japim të kuptojë Evropës që ne dimë të formojmë shtet e të vetëqeverisemi. Kam menduar që ju, bashkë me zotin Jani Minga të organizoni arsimin, që është baza e një shteti , pasi ju keni shumë përvojë e dituni në këte fushë.
Pranova me shumë dëshirë këte detyrë të rëndësishme. Me këte rast, u njoha edhe z. Minga, madje u bëmë miq të ngushtë. Ai ishte një njeri i ditur, me përvojë në fushën e arsimit, por edhe organizator e drejtues i zoti. Në fillim, ne punonim vetëm në Vlorë e Fier, pasi gjetkë ishin ushtritë pushtuese armike: në jug – grekët, në veri e në lindje – serbët e malazezt, ndërsa në Shqipërinë e Mesme kishte ende kaos, pasi disa fanatikë me në krye myftiun e Tiranës jo vetëm që nuk e njihnin qeverinë e Vlorës, por më pas organizuan një kryengritje të armatosur me Haxhi Qamilin etj, duke kërkuar përsëri babën ( sulltanin) dhe sundimin turk. Në Vlorë e Fier ngritëm disa shkolla, ndonse kishim mangësi në mësues. Më vonë Ismail beu më thirri përsëri dhe më njoftoi emërimin tim si mësues në Elbasan, gjë që më gëzoi pa masë, sepse përputhej edhe me dëshirën time.
Prej kohësh , sipas porosisë së Hasan Prishtinës, unë ëndërroja të përgatisja mësues për Kosovën. E kjo mundësi m’u dha duke shërbyer në Elbasan, ku ishte hapur Shkolla e parë pedagogjike, Normalja.
Kështu në shtator 1913 nisa punën si mësues në shkollën qendrore të Elbasanit e më vonë në Normalen e famshme, si drejtor i shkollës qytetëse.
( siç shkruan gazeta RILINDJA e shtatorit 1997, në këte shkollë Ahmet Gashi ndihmoi që të përgatiteshin me dhjetra mësues për Kosovën që u bënë shumë shpejt pishtarë të arsimit për Shqipëri e Kosovë- G.D.)
(Marre nga libri-PROFESOR AHMET GASHI, “MËSUES I POPULLIT” RILINDASI I FUNDIT – Vijon)