Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

PSE KATER AMBASADORE NGA TROPOJA MBETEN JASHTE SHERBIMIT DIPLOMATIK SHQIPTAR?!

by

Nga Ramiz LUSHAJ/
1.Tre ish-ambasadorë të shtetit (e kombit) shqiptar, Islam Lauka, Lisen Bashkurti e Mal Berisha, në ndrrimin e viteve, brenda një muaji kohe, i pashë të ftuar me intervistat e tyre dinjitare tek i përjavshmi emision elitar “Diplomaticus” në ma popullorin televizion, Neës 24. Një tjetër ish ambasador në Zvicër, Mehmet Elezi, i katërti tropojas, më 16 janar 2016 ishte i ftuar në TVSH për veprën e tij “Fjalor me emra njerëzish: 31 mijë emra iliro-shqiptarë”.
Diçka, pothuaj, e zakonshme ftesa televizive, po e veçanta “flenë” diku tjetër, tek karta e tyre e identitetit në gjendje civile e publike, pasi të katër janë breznik nga Tropoja. Berisha, Elezi, Lauka kanë lind atje.
E, bash për këtë fakt, me ndrrimin e pushteteve, kthina e kulisa qeveritare i kanë largue nga selitë e lartësitë diplomatike. Bashkurtin, shumë ma herët. Para dy vitesh Elezin. Laukën në fillimviti 2015. Berisha (me aq sa di) gjendet dhe pak muaj në atë klucën ligjore “diplomat në dispozicion”.
Kësisoj, për ta, në kësi rasti e për këtë fenomen, them se është ushtrue “genocid politik” (i kalkuluar e i kamufluar) për shkak të origjinës së tyre krahinore, mbiemrit, potencialeve intelektuale e diplomatike. Ashiqare, hakmarje politike. Sikur qeveritë e Tiranës të ishin të kohnave të kështjellave mesjetare e jo tashma të integruara me seli, programe e frymë euro-atlantike në NATO, BE, KE, OSBE. Sjellje të sojit neo-otomanizëm, neo-komunizëm, neo-fashizëm.
E, kjo-këto qëndrime e veprime kanë mbrri kulmin e vet, përderisa diplomati Lauka arriti të flasë dhe me “Letër të Hapur” ndaj ministrit të Jashtëm Bushati, përderisa mediat i kanë ba në shpeshti publike qëndrimet e kryeministrit Rama ndaj ish-ambasadorit Berisha në Mbretërinë e Bashkuar të Britanisë së Madhe e Irlandës së Veriut. Arben Manaj shkruan: “Faktikisht, ka mbi dy vjet që Tirana nuk jep fonde për ambasadën, për të zhvilluar një pritje një herë në vit për festat kombëtare dhe kjo, pasi deri përpara një muaji, në ambasadën shqiptare në Londër ka qenë ambasador “kulaku” Mal Berisha” (gazeta “Shqip”, 3 dhjetor 2015).
Këto janë veç ajsbergu politik ndaj tyre, pasi “saçi” diplomatik e din vet se çka ka nën të për gatesë e shërbesë të tillë, se sa ja çon temperaturën përbrenda gaca-prushi përmbi të.
Po sidoqoftë, dhe ky emisioni “Diplomaticus” tregoi qartë një fakt të njohur: Diplomacia Panshqiptare i kërkon, botnisht e shpësh herë, si nevojë diplomatike të ditës e të kohës, këta tre ambasadorë nga Tropoja, përfaqësues diplomatik të Shqipërisë në kryeqendra botërore në Nju Jork, Bruksel, Londër, Moskë apo në Hungari, Turqi e Kosovë.
Diplomacia (“jo Bushat”) don me ua ndie zanin diplomatik profesional e kualitativ në media e mediume për çështje madhore me interes kombëtar, rajonal, ndërkontinente. Jo veç tek Neës 24. Jo veç tek Televizioni Publik Shqiptar (RTPSH). Po edhe në të tjera televizione në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Malin e Zi, etj. Ish-ambasadori Berisha sapo u kthye nga një kumtim referues në një veprimtari shkencore në Amerikë, kurse ish-ambasadori Lauka para disa ditësh kumtoi me intervistë tek “Zëri i Amerikës” për temën “Rusia dhe Ballkani”. Të shumtë janë dhe shkrimet e tyre, librat e tyre për diplomacinë…
Këta ambasadorë edhe po të mos ishin në të tilla detyra diplomatike do të ishte në nderin e diplomacisë shqiptare t’i thirte në detyrë shtetorore për të dhanë ma shumë e ma mirë për kombin e vet.
2.Këta katër ish-ambasadorë të kombit shqiptar, Islam Lauka, Lisen Bashkurti e Mal Berisha, Mehmet Elezi, me kontributet e atributet e tyre në diplomaci më kujtojnë realisht atë thënien botnore: arti i diplomacisë është truri i shtetit.E, këta të tre, me veçantitë e lartësimet e tyre diplomatike, me veprimtarinë si diplomat, me librat e shkrimet për diplomacinë, hyjnë tek arti i diplomacisë, bajnë pjesë tek truri i shtetit shqiptar londinez, i kombit shqiptar euro-atlantik.Këta ambasadorë nga Tropoja kanë mijëra faqe shkrimi në libra të tyre e në gazeta e revista shqiptare e të huaja. Ma shumë se sa mbi 37 mijë ditë jete e veprimtarie të diplomacisë shqiptare në këto 104 vite të Pavarësisë Shqiptare. Përndryshe, për ma tepër, këta shquhen ndër diplomatët e tjerë shqiptarë ndër vite për botimet e tyre.
Ambasador Lisen Bashkurti, ma shumë se çdo diplomat tjetër shqiptar, ka botue 22 libra për diplomaci e marrëdhanie ndërkombëtare, disa sish dhe në anglisht si “Historia e Diplomacisë Shqiptare” (në tre vëllime), “Identiteti, Imazhi, Diplomacia”, “Krizat Ndërkombëtare”, “Negociatat – Historia, Teoria dhe Praktika”, “Kombet e Bashkuara dhe Rendi i Ri Botëror”, “Organizatat Ndërkombëtare dhe Nismat Rajonale”, “Europa, Ballkani dhe Sfida e Kosovës”, “Political Dynamics ëithin the Balkan Countries”, “National and European Identity of Albanians”, “Albanian Diplomacy betëeen the Past and the Future”, “Diplomacia Shumëpalëshe dhe Organizatat Ndërkombëtare”, “Mbi të Drejtën Ndërkombëtare dhe Organizatat Ndërkombëtare”, etj.

Ambasador Islam Lauka, ma shumë se çdo diplomat tjetër shqiptar, ka botue disa libra në gjuhë të huaja si anglisht, arabisht, rusisht, persisht, rumanisht, serbisht, rusisht, si “Kosova: Rast Universal apo Sui generis” më 2007 në shqip, anglisht, arabisht, rumanisht, persisht, “Shkëputja e Kosovës nga Serbia” më 2007 në shqip, anglisht e serbisht, ”Evolucioni i çështjes së Kosovës dhe gjendja e tij aktuale” më 1994 në rusisht e shqip; “Kosova e pavarur ose dështimi i kryqëzatës ruso-serbe” më 2011; “Shqipëria në arkivat ruse”(me bashkautor) më 2006 dhe “Antologjia e kryqëzimit: qëndrimi rus ndaj çështjes shqiptare 1878-2012” (me bashkautor) më 2012, etj.

Ambasadori Mal Berisha, duke ecë në rrugën e shkrimtarisë të Nolit e Konicës, është i vetmi diplomat shqiptar që ka shkrue ma shumë vepra për marrëdhaniet shqiptaro-amerikane e shqiptaro-britanike, për temën hebraike, etj. Dy veprat e tij: “Shqiptarët, lisa mbi truallin ilir: vlerësime të shtypit amerikan për shqiptarët dhe Shqipërinë 1908-2003” (Edualba. Tiranë, 2006. 256 faqe) dhe “Shqiptarët, europianët më të lashtë dhe më të rinj” (Edualba, Tiranë, 2009, 325 faqe) janë dëshmi historike për udhën e vlerësimet e të huajve për Shqipërinë e Shqiptarët, etj. Në 100 Vjetorin e Pavarësisë të Shqipërisë botoi veprën trevëllimshe “Charles Telford Erikson”, e cila ka hyrë në Bibliotekën e Kongresit Amerikën në Uashington D.C., në raftin e parë të pavionit të librit, e ekspozuar dhe me poster, gjendet dhe në Dhomen e Referencave, si një libër studimor meritor e një botim klasik e modern. Një tjetër vepër e studiuesit Mal Berisha është ajo për ambasadorin amerikan “Herman Bernstain (1876-1935) Journalist, Ëriter, And Diplomat” (2014), rreth të cilit ka mbajt ligjërata institucionale në të dy anët e Atlantikut, dhe në Mbretërinë e Bashkuar të Britanisë së Madhe, dhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Kontribut i vyer ndër kohëra janë dhe shqipërimet e tij të veprave me interes kombëtar shqiptar si ato: “Shqipëria Jugore ose Epiri i Veriut në Çështjet Europiane Ndërkombëtare 1912-1923” (Koha. Tiranë, 1998) dhe “Shpëtimi në Shqipëri – Njëqindpërqind e hebrejve në Shqipëri të shpëtuar nga Holokausti”, etj.

Ambasadori Mehmet Elezi i ka 46 vjet me libra të shkruar nga pena e tij e shquar. Ai ka kontribute madhore me veprën e tij akademike “Fjalor i Gjuhës Shqipe”, me 41.000 fjalë e rreth 54.000 kuptime, të cilat nuk gjenden në fjalorët e Akademisë së Shkencave të viteve 1980 e 2002, si dhe me rreth 5.300 shprehje frazeologjike. Veç një penë si e Mehmet Elezit na jep të tilla vepra publicistike, analitike, filozofike, diplomatike si “Shansi i tretë” (1993), “Gjeostrategjia tjetër” (1996), “Kosova midis politikës e realpolitikës” (1999), etj. Ai është shumëdimensional: diplomat, publicist, shkrimtar, poet, gjuhëtar, studiues, etj. I numërohen gjithato kumtime ndërkombëtare e artikuj të botuar përtej kufijve të Shqipërisë Londineze.
3.Ndër këta katër ambasadorë, dy prej tyre, kanë tituj e grada shkencore, si prof. dr. Lisen Bashkurti e dr. i shkencave Islam Lauka. E, të katër, janë dhe pedagogë universitar e shërbyer deri dekan e rektor në universitete shtetërore e private në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni (FYROM), Luginën e Preshevës, etj., ku ligjërojnë në fushën e diplomacisë e marrëdhanieve ndërkombëtare, etj.
Këta të katër ish ambasadorë janë “institucione më vete”, janë “akademik” të diplomacisë panshqiptare. Secili prej tyre, edhe kur nuk ishte diplomat zyrtar në MPJ apo në ambasada të Shqipërisë në botë, kanë punue ma shumë se dhjetra diplomatë e titullar diplomatik në detyrë funksionale.
Dr. Islam Lauka ka punuar në MPJ deri Drejtor i Përgjithshëm Drejtorie i Organizatave Ndërkombëtare, ish ambasadori i parë i Shqipërisë në shtetin e ri të Kosovës e, në shtator 2013-mars 2014 Dekan i Trupit Diplomatik të akredituar në Prishtinë, ish drejtor i Bordit të Institutit të Diasporës në MPJ, president i Qendrës Shqiptare të Studimeve Amerikane e Britanike (prej vitit 2003), drejtor i Institutit Shqiptar të Studimeve Politike (prej nga viti 2005).

Prof. dr. Lisen Bashkurti, ish drejtor drejtorie në MPJ e ambasador në disa shtete, është President i Akademisë Diplomatike Shqiptare, antar nderi në disa institucione ndërkombëtare diplomatike në botë, etj. Ai është drejtues i revistave shkencore “Diplomacia” e “Global Challenge”. Meritor i disa titujve, urdhëra e çmime kombëtare e ndërkombëtare për kontribute të vyera në fushën e diplomacisë e marrëdhanieve ndërkombëtare.

Mehmet Elezi, prej vitit 1994, ka qënë themelues e drejtor i Institutit Ndërkombëtar të Studimeve Ndërkombëtare e Strategjike në Tiranë, i pari i këtij lloji në Shqipëri, i njohur me disa botime shkencore. E, vitet e fundit, është antar i disa organizmave dhe në fushën e diplomacisë e marrëdhanieve ndërkombëtare dhe përtej kufijve të Shqipërisë Londineze.
Mal Berisha, nga diplomat, konsull e kryekonsull në Stamboll, në vitin 1998 kur ishte në SHBA, nën emblemën e Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane dhe Federatës Pan Shqiptare “Vatra”, kontribuoi për çështjen e Kosovës. Në vitin 2000 punësohet nga Kombet e Bashkuara dhe bën pjesë në Misionin e Përkohshëm të Kombeve të Bashkuara në Kosovë (UNMIK). Ai punoi disa vite dhe drejtor i Drejtorisë së Përgjithshme Rajonale dhe Inisiativave në MPJ.
Asnjëri nga këta katër ish-ambasador nuk rrinë tek dera e MPJ e as mbi krye të ministrit të Jashtëm apo kujtdo tjetër ma lart, ma të madh, po largimet e tyre nga Shërbimi Diplomatik Shqiptar dëshmojnë se Diplomacia Shqiptare e ka vështirë të jetë Diplomaci e niveleve të larta euro-atlantike. Askund në botë, as në vendet “me grushte shtetI”, të varfëra, në ecje drejt zhvillimit të vet, nuk i lëvizin diplomatët e tyre si MPJ e Shqipërisë.
Dr. Islam Lauka ia ka fillue Shërbimit Diplomatik në vitin 1985, qysh në kohën e komunizmit, të monizmit, po largimi i tij nga detyra kryhet pikërisht në 30 vjetorin e karierës diplomatike, në vitin 2015 (!).
Mal Berisha ka një çerek shekulli që ia nisi detyrës të diplomatit në MPJ të Shqipërisë e, tashti, ai nuk emërohet askund në një detyrë të lartë diplomatike (!)
Edhe Lisen Bashkurti, plot 25 vite ma parë u emërua ambassador i Shqipërisë në Hungari e, prej vitesh, mbetet zyrtarisht jashtë Shërbimit Diplomatik Shqiptar, por punon realisht ma shumë e ma mirë se shumë diplomat të niveleve të larta në MPJ.
Mehmet Elezi, ambasador i Shqipërisë në Konfederatën Zviceriane prej vitit 2006, kthehet në nëntor 2013 në Tiranë e, prej atëherit, nuk u thirr në një detyrë të lartë diplomatike, u la jashtë Shërbimit Diplomatik Shqiptar.
Ndërkohë që këta katër ish-ambasadorë mbeten jashtë Shërbimit Diplomatik Shqiptar për faktin se janë “nga Tropoja”, MPJ e Shqipërisë merr “hy e dil” në sallonet diplomatike disa politikanë me diplomaci diletante, të cilët nuk dinë si duhet as për shkrimin diplomatik e nuk kanë dijeni çka duhet as për shtetin ku shkojnë ambasadorë…?! Pse ka menjanime e bllokime të tyre për/në veprimtari diplomatike shtetërore për t’iu dhanë detyra diplomatike të larta në MPJ e në seli diplomatike në botë, atje ku duhen ma shumë, atje ku japin ma tepër ?! A thue ma shumë nepotizëm kanë këta katër ish ambasadorë tropojas apo si ndonjë rast historik që të ketë deri në pesë vetë diplomatë me lidhje gjaku farefisnore në MPJ, në Shërbimin Diplomatik (!)
A thue Diplomacia Shqiptare që po bahet 104 vjeçe e ka një “luks” të tillë, a e ndjen një turp të tillë, sa t’i nxjerrin politikisht “të tepërt”(!) këta katër ambasadorë të sprovuar të shkallëve të karierës diplomatike?!

FAN NOLI’S BUST IN IBRIK TEPE

by

By Mal Berisha*/
Dear Very Rev Arthur Liolin,/
Dear President of Pan Albanian Federation Vatra, DrGjonBucaj,/
Dear friends!/
Good afternoon. It is an honor to be here in Boston— the omphalos of Albanian culture, tradition, and heritage. Home of the brilliant patriot we are all gathered to honor—Fan Noli. It is an utmost pleasure to be amongst you all. I am confident as it relates to Noli’s legacy every single Albanian could effortlessly dredge up the most heartfelt words for his long list of accomplishments. Fan Noli’s life was full of extraordinary deeds, to which we owe much and are immensely proud of. In my school days, I was captivated by his poetry. So enchanting were his words that I would find myself memorizing these beautiful poems and reciting them at every given chance.
During my service to my country as a Diplomat, I have made it a priority to apprise myself of the men and women who make us proud to be Albanian. It is therefore the reason I have repeatedly visited the sepulchre of Sami Frasheri in Istanbul, the portrait of Mehmet Ali Pascha of Egypt at the Tate Britain Gallery, or taking the initiative to erect the bust of our beloved national hero Skanderbeg in London and Molise Regioni, Italy. Amidst these luminous figures is Fan Noli as well, a man of multifarious interests and activities.
When one imagines the multitude of a great such as Noli, one cannot help but get plunged into a world of the arts, music, and politics. For me, these were the driving forces for further inquiry surrounding the aura of Noli. As fate would have it, whilst the Consul General of Albania in Istanbul an American scholar by the name of John Freely visited me in the Consulate. Dr. Freely is a physicist, professor, and author of a number of popular history books on Istanbul, Athens, Venice, and the Ottoman Empire. A fair skinned, grey haired man with a magnanimous spirit, he entered into my office together with a gentleman named EminSahatci, editor of the magazine, “Cornucopia”. In addition, Dr Freely is well known for his historical book—Istanbul, the Imperial City where he outlines the rich history of Istanbul and gives e detailed account of the contribution of Albanian families such as Kupruli, or ShemsedinSamiu, (Sami Frasheri),HoxhaTasimi and others to the Ottoman Empire. He has also written the biography of the “The Lost Messiah”, SabbathaiZevi, the Hebrew leader who was forced to convert into Islam by the Grand Vezir Ahmet Kuprulu. Zevi spent the remaining years of his life in Albanian lands, predominantly Ulqinj and Berat, where he ideated a sect of Dervishes of which the followers practice their rituals to this day. This story is unearthed in Dr. Freely’s book.
My fascination grew as the conversation advanced. At this point, the name of Fan Noli was mentioned and I was anxious to append all that I knew about him into the historical agglomeration with my guests.After listening to my boyhood encounters with Noli’s works and admiration for his talent, Mr. Feely who was as informed about Noli proposed we visited his place of birth in IbrikTepe, a village approximately 25 km from the Greek-Turkish border.
Along with DrFreely and Sahatci we set out to visit IbrikTepe. In my imagination, it was a place where Noli was inspired to become a globe-trotter, a Harvard man, politician, and man of faith. The village lacked paved roads and was dusty. In the 19th century, the village was a hamlet inhabited by Orthodox Albanians originating from the Southern region. As we observed for particular characteristics belonging to its past we found nothing but a typical Turkish village. In the hope of discovering traces of Albanian existence, we asked local villagers yet to no avail. Most were Muslims who were dislocated from Bulgaria to their new environment, presumably during the Great War. We proceeded to walk around the village and inquired about three peculiar doors which were embellished with ornaments foreign to Ottoman tradition. These gates were evidence of non-Muslim life and plausibly a sign of Albanian families who had fled the country sensing the inevitable relocation of Bulgarian Muslims to their hometown.
As we took photographs, we pondered about how difficult life had been for Albanians who had left their country behind in pursuit of greater prosperity. It was a period of time with extreme hardships, especially for Albanians in the Ottoman regime. We were convinced the village was the birthplace of Noli. Following our visit to these homes with extrinsic gates, we made our way to the city hall where the Mayor, rightfully mystified, greeted us. We could do very little to hide our enthusiasm. The focal point of the visit was to gather additional information about Noli’s life and explore the possibilities of honoring his life and legacy in his born place.
The Mayor was an affable, unsophisticated man with limited knowledge about history. As it is common in Turkey, we were offered Turkish tea immediately after sitting in the Divans of his office. No longer able to hide his curiousness about a professor from the United States, a Diplomat from Albania, and a writer from the big city, the Mayor asked how he could be of any help. We thoroughly stated the reason for our visit to his village. We spoke about a son of the village, a clergyman, and a poet. None of the titles rang a bell for the Mayor. When we informed the Mayor that this son was the Prime Minister of Albania in 1924, he jumped astonishingly up from his chair. This fact struck a chord for the provincial politician who could already envisage using this new finding in the next elections, perhaps.
Flabbergasted yet honored he exclaimed:
Allah Allah! DemekkibisimkoybirBasbakanbundancikti?
We continued a very friendly conversation with the Mayor. Equipped with a collage of books by Noli, I presented the Mayor some of his well-known works. The mayor would periodically utter his shock at the fact that a son of the village had become a Prime Minister and he was not made aware of this feat. During his jubilation, I found the right moment to ask the Mayor if he would agree to honor Noli with a monument in the village. Without blinking he agreed but raised concerns about the financial aspect of the memorial.
Upon my arrival to the Consulate, I laid out a report detailing the visit to Noli’s village for my government. Merely months after the visit I left Istanbul incapacitating any chance of going forward with the dream of honoring Noli. Even though I was not able to go through with the project, the seed was planted.
Years passed and this dream became reality. In 2012, Albanians celebrated 100 years of independent Albania. In January of that year, the bust of Fan Noli, carved by Andrea Demce, an Albanian sculptor, was erected in IbrikTepe commemorating his legacy and patrimony on his 130 anniversary of his birth. Noli stands proud not only in his village but in the hearts and minds of all Albanians around the world as a patriot, man of faith, and literary genius.
I wish to also share with you an instance at the Shakespeare museum in Stratford-upon-Avon. As I entered the premises with my wife, Donika, we were a component of a larger group consisting of people from various places of the globe. Part of the experience was to interact with the group and state the name of the country you belonged to. The guide who had surely encountered individuals from many countries would then respond with a greeting in the tourist’s mother tongue.
When I stated that I was Albanian, the guide instantly turned towards me and said: Mirdita! Miresevini!
Magnetized by his knowledge of our language and driven by a sense of inquisitiveness, I asked him if he knew any other words in Albanian. He informed me that he knew basic words in all the languages that Shakespeare had been translated. Furthermore, he said: I know Albanian is a rich language and that a famous translator by the name of Fan Noli had brought Shakespeare to the Albanian audience and had done so in a magnificent fashion.
Fan Noli is a hero to us all and inspiration to the new generation of Albanians who dare to dream as big as he did. I am proud to have been part of this symposium and thank you all for allowing me to share with you my personal thoughts and experiences in his remembrance.
Thank you once more!
* Mbajtur ne Simpoziumi perkujtimor per Fan S. Nolin organizuar nga Kisha e Shen Gjergjit dhe Biblioteka e Fan S. Nolit me 22 Nentor 2015

PROMOVOHET NE VATER”REALITETE SHQIPTARO-BRITANIKE” I AMBASADORIT MAL BERISHA

by

Mal Berisha : “Realitete shqiptaro-britanike” – 1358 ditë në Londër, si përfaqësuesi i Republikës së Shqipërisë në Mbretërinë e Bashkuar/
Nga Beqir SINA New York/
BRONX – NEW YORK : Në kuadrin e aktiviteteve, që mbahen me rastin e festave të Nëntorit, të Enjten më 19 Nëndor në Shtëpinë e Vatrës, u mbajtë një takim me Ambasadorin Mal Berisha, anëtar Nderi i Vatrës, studiues i njohur me kontribute të veçantë në studimin e historisë së marrdhënieve shqiptaro -amerikane dhe po në mënyrë të veçantë të marrdhënieve shqiptaro-Hebraike.
Në këtë takim morën pjesë miqt e tij vatranë, veprimtarë të komunitetit, studentë shqiptarë, shkrimtar, gazetar dhe adhurues të librit.
Takimin si mikëpritës, e hapi Kryetari i vatrës, dr. Gjon Bucaj, duke i uruar mirëvseardhjen mysafirit të nderuar.
Dr. Buçaj, tha se për Vatrën dhe vatranët – është nder që të takohet me Ambasador Mal Berishën, i cili është gjithashtu dhe anëtar nderi i Vatrës, dhe që me punën studimore, i ka kontribuar denjësisht historisë së Shqipërise përfshirë edhe Vatrën.
Më pas kryetari i Vatrës, u kujtoi të pranishmëve, në pikat kryesore karrierën diplomatike dhe atë studimore të z. Mal Berisha.
Ambasadori Mal Berisha, tha në fillim të fjalës së tij se erdhi në ketë takim me vatranët, për të promovuar librin më të fundit me titull; “Realitete Shqiptaro-Britanike” dhe, për t’u takuar me miqt e tij vatranë, pas asaj që ai i “kishte numëruar ” 1358 ditë në Londër, si përfaqësuesi i Republikës së Shqipërisë në Mbretërinë e Bashkuar dhe Irlandën e Veriut.
Duke shfrytëzuar këtë takim të parë me shqiptarët e Amerikës, pas largimit nga Londra, ai gjeti rastin edhe një her publikisht – që të “falemnderonte, perzemërsisht tërë bashkëatdhetarët, miqtë, shokët, drejtuesit e shoqatave, aktivistët, kolegët diplomatët të Ambasadës, në Londër, për ndihmën, si tha ai që më kanë dhënë për për-mbushjen me sukses të kësaj detyre të nderuar…. Më pas zoti Berisha , duke folur për librin “Realitete Shqiptaro-Britanike” , tha se ky është libri im më i fundit, pjesë e punës time, frut i një pune shumë vjeçare për ndriçimin e disa çështjeve, që kanë të bëjnë me historinë e Shqipërisë dhe në veçanti me rolin dhe kontributin e të huajve për Shqiperinë dhe shqiptarët.
“Edhe, nëse nuk do te gjeni shumë art dhe prefeksion, në këto studime, thotë zoti Berisha, ju siguroj se në asnjë çast nuk më ka munguar puna me shumë dashuri, përkushtim dhe pasion” .
Duke folur për librin e tij të fundit “Realitete Shqiptaro-Britanike”, ai tha sy ky libër ju sjell ashtu si ka qenë kontributi i britanikeve dhe të komunitetit shqiptar në Londër, dhe disa figurave të shquara shqiptare në Londër, dhe miqve të njohur të Shqiptarëve atje.
Shpalosja e këtij libri, u shoqërua edhe me prezantimin e fotografive, nga takimet e tij në në Londër, ku tregohen veprimatritë e 1358 ditëshit në Londër, ku ai mbajti me dinjitet dhe përgjegjësi të plotë deri ditën e fundit, detyrën e Ambasadorit, si përfaqësuesi i Republikës së Shqipërisë në Mbretërinë e Bashkuar, por edhe me fragmente nga krijimtaria e tij studimore.
Në fund të këtij takimi u bënë edhe pyetje, të cilat lidheshin me diplomacinë shqiptare në Londër, por pati edhe ndonjë pyetje se përse “Ambasadori Berisha, termin e tij në Britaninë e Madhe, e ka “matur” me ditë e jo me vite? si ndodh rëndom”
Zonja Naze Veliu, sekretare Vatrës, në peytjen e saj – ishte e interesuar për të ditur se si është parë çështja e Çamërisë, në Londër, dhe, ish gazetari i Radio Tiranës për gjuhët e huaja Adem Haxhaj – pyeti lidhur me atë se sa punon sot diplomacia shqiptare, për Bashkim e të gjitha Trojeve Shqiptare.
Kurse, veprimtari i dalluar i komunitetit, zoti Harry Bajraktari, duke faleminderuar zotin Berisha, vlerësojë lart kryerjen e detyrës së Ambasadorit të Shqipërisë në Londër, dhe, e faleminderojë atë, për botimin e një seri librash studimore rreth çështjes shqiptare, dhe shkrimeve të tij për Kosovën .
Kjo, veprimtari u mbyll me një fotografi të përbashkët, teksa Ambasadori Mal Berisha, u dhuroi më pas disa kopje të librit“Realitete shqiptaro-britanike” -me autografin – miqëve të tij vatranë –
Ambasadori Mal Berisha, erdhi në ketë takim tani sapo ka përfunduar mandatin e shërbimit diplomatik , prej 1358 ditësh në Britaninë e Madhe, dhe Irlandë.
Karrierën në diplomaci ai e nisi në vitin 1992, kur hyri në shërbimin diplomatik të shtetit shqiptar si specialist në Drejtorinë Rajonale në MPJ dhe më pas emërohet konsull në Konsullatën e Përgjithshme të Republikës së Shqipërisë në Stamboll, Turqi.
Nga viti 1995 deri në 1997, Mal Berisha promovohet si Konsull i Përgjithshëm i Shqipërisë po në Stamboll.
Kurse, në vitin 1998 ai i bashkohet përpjekjeve të pareshtura të shqiptarëve të Amerikës nën emblemën e Ligës Qytetare Shqiptaro – Amerikane dhe Federatës Pan Shqiptare Vatra në Amerikë, për çështjen e Kosovës.
Kjo, i dha mundësinë zoti Berisha, të shprehë pikëpamjet e lobit shqiptar në Amerikë nëpërmjet qendrave televizive amerikane.
Në vitin 2000 punësohet nga Kombet e Bashkuara dhe bën pjesë në Misionin e Përkohshëm të Kombeve të Bashkuara në Kosovë, (UNMIK). Nga viti 2008 merr drejtimin e Drejtorisë Konsullore në Ministrinë e Punëve të Jashtme dhe më vonë atë të Drejtorisë së Përgjithshme Rajonale dhe të Inisiativave, po në këtë Ministri.
Që prej 17 Shkurtit 2012, ai ushtroi detyrën e të Ngakuarit me Punë në Ambasadën e Republikës së Shqipërisë në Mbretërinë e Bashkuar dhe Republikën e Irlandës.
Ambasadori Mal Berisha, ka jetuar disa vjet ne SHBA dhe ka qenë antar aktiv i Keshillit Drejtues të Vatrës. Prej sa është larguar nga Amerika, ai është anëtar Nderi i Federatës PanShqiptare të Amerikës VATRA.
Në biografinë e tij, thuhet se ai ka botuar një seri librash studimore rreth çështjes shqiptare dhe ka pasur një rol aktiv në median shqiptare lidhur me çështjet e rajonit dhe sidomos të Kosovës.
Në fushën e studimeve dhe të përkthimeve studiuesit Mal Berisha i përkasin: – Herman Bernstain – “Charles Erikson” – Shqiptarët, Lisa mbi truallin Ilir – Shqiptarët, Europianët më të lashtë dhe më të rinj Shpëtimi në Shqipëri- Një qint përqint e hebrenjëve në Shqipëri të shpëtuar nga Holokausti, shkruar nga Harvey Sarner dhe përkthyer nga Mal Berisha….

VATRA PRITI AMBASADORIN MAL BERISHA

by

Edhe pse pasditja e së enjetes të 19 Nëntorit ishte e shoqëruar me shira të rrëmbyshëm dhe trafiku ishte i tejrënduar, vatranët u mblodhë dhe pritën në një takim të ngrohtë ambasadorin Mal Berisha, i cili vinte në këtë takim pas përfundimit të mandatit në Britaninë e Madhe. Pvrvec vatranëve në takim kishte ardhë edhe Kryesia e shoqatvs rinore”Shokë klase përgjithmonë”.
Takimin e ka hapë Kryetari i vatrës, dr. Gjon Bucaj, i cili i uroi mirvseardhjen mysafirit të nderuar. Dr. Bucaj, tha se për Vatrën dhe vatranët është nder që të takohet me ambasador Mal Berishën, i cili është gjithashtu dhe anëtar nderi i Vatrës.
Më pas kryetari i vatrës, u kujtoi të pranishmëve karrierën diplomatike dhe ate studimore të z. Mal Berisha. Për më shumë tha ai ju mund të vizitoni Gazetën Dielli online, ku jepet saktë karriera e z. Mal Berisha.
Por cila është karriera e z. Mal Berisha.
Sic shkroi Gazeta Dielli online(www.gazetadielli.com)-Z. Mal Berisha ka botuar një seri librash studimore rreth çështjes shqiptare dhe ka pasur një rol aktiv në median shqiptare lidhur me çështjet e rajonit dhe sidomos të Kosovës.
Në fushën e studimeve dhe të përkthimeve studiuesit Mal Berisha i përkasin:
– Herman Bernstain
– “Charles Erikson”
– Shqiptarët, Lisa mbi truallin Ilir
– Shqiptarët, Europianët më të lashtë dhe më të rinj
Shpëtimi në Shqipëri- Një qint përqint e hebrenjëve në Shqipëri të shpëtuar nga Holokausti, shkruar nga Harvey Sarner dhe përkthyer nga Mal Berisha….
Ambasadori Mal Berisha sapo ka përfunduar mandatin e shërbimit diplomatik prej tri vitesh në Britanine e Madhe dhe Irlande. Karrierën në diplomaci e nisi në vitin 1992, kur hyri në shërbimin diplomatik të shtetit shqiptar si specialist në Drejtorinë Rajonale në MPJ dhe më pas emërohet konsull në Konsullatën e Përgjithshme të Republikës së Shqipërisë në Stamboll, Turqi. Nga viti 1995 deri në 1997 promovohet si Konsull i Përgjithshëm i Shqipërisë po në Stamboll.
Në vitin 1998 ai i bashkohet përpjekjeve të pareshtura të shqiptarëve të Amerikës nën emblemën e Ligës Qytetare Shqiptaro – Amerikane dhe Federatës Pan Shqiptare Vatra në Amerikë, për çështjen e Kosovës. Kjo, i dha mundësinë të shprehë pikëpamjet e lobit shqiptar në Amerikë nëpërmjet qendrave televizive amerikane.
Në vitin 2000 punësohet nga Kombet e Bashkuara dhe bën pjesë në Misionin e Përkohshëm të Kombeve të Bashkuara në Kosovë, (UNMIK). Nga viti 2008 merr drejtimin e Drejtorisë Konsullore në Ministrinë e Punëve të Jashtme dhe më vonë atë të Drejtorisë së Përgjithshme Rajonale dhe të Inisiativave, po në këtë Ministri.
Që prej 17 Shkurtit 2012 ushtroi detyrën e Të Ngakuarit me Punë në Ambasadën e Republikës së Shqipërisë në Mbretërinë e Bashkuar dhe Republikën e Irlandës.
Ambasador Mal Berisha ka jetuar disa vjet ne ShBA dhe ka qene antar aktiv i Keshillit Drejtues të Vatrës. Prej sa është larguar nga Amerika ai është anëtar Nderi i Vatres.
***
Ambasadori Mal Berisha, tha se ndjehej i nderuar mes Vatranëve dhe shumë i dneruar për qenien”Anëtar Nderi i Vatrës”. Ai i falenderoi pjesmarrësit dhe ndau me ta fragmente nga jeta e tij diplomatike dhe studimore. Duke shfletuar librin e tij “Realitete Shqiptaro-Britanike”, ai solli kontribute te britanikeve dhe të komunitetit shqiptar në Londër. Biseda u shoqerua edhe me fotografi nga takimet në Londer, ku u shpalosen veprimatritë e tajshme, por edhe me fragmente nga krijimtaria e tij studimore.
Në fund u bënë pyetje. Ai dhuroi disa kopje të librit me autograf. (Per me shume do te lexoni ne Diellin e printuar te Dhjetorit)

Realitete Shqiptaro – Britanike

by

Shkruan Mal Berisha/

Sot në tërë Europën janë përkujtuar martirët britanikë të asaj organizate që njihet me emrin Special Operations Executives, ose Ushtria e Fshehtë e Churçillit. Ishte kënaqësi e veçantë të nderonim të rënët britanikë të SOE në truallin shqiptar, me ftesë të Sh.T, Ambasadori i Mbretërisë së Bashkuar në Republikën e Shqipërisë, z. Nicholas Cannon. Këtë ditë përkujtimore e nderoi edhe Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Sh.T. z. Bujar Nishani.

Me këtë rast po postoj pjesë nga libri I sapo dalur nga botimi:

REALITETE SHQIPTARO – BRTIANIKE –

Në aktet më të rëndësishme, dashamirëse dhe ndihmën më të madhe të dhënë nga ana e Britanisë së Madhe ndaj Shqipërisë, është futja e vendit tonë në hartën e veprimeve të SOE. Një numër i madh djemsh e vajzash britanikë shkuan në Shqipëri për tu ballafaquar me një terren dhe situatë krejtësisht të panjohur edhe pse misioni i tyre ishte pro përkrahjes të shqiptareve. Dhe lind pyetja se çfarë ishte kjo organizatë?!
Në rrjedhojë të Luftës së Dytë Botërore, me rënien e Francës në duart e nazistëve, lindi nevoja e menjëherëshme e krijimit të një force vullnetare luftarake britanike, e cila do të zhvillonte një luftë ndryshe kundër ushtrive hitleriane. Kjo forcë u pagëzua me emrin; Special Operations Executive (SOE) ndërsa misioni i saj ishte të kryente akte spiunazhi dhe sabotazhi në prapavijat e nazistëve. Luftëtarët e këtij formacioni do të nxirrnin trenat nga shinat, të shembnin urat si dhe të sabotonin fabrikat e prodhimit të armëve. Ata do të ndihmonin organizmin e luftës guerrile në të gjitha vendet e pushtuara nga armiku. Në 16 korrik 1940, Kryeministri Churchill emëroi Hugh Dalton si mjeshtrin politik të SOE-s dhe menjëherë e urdhëroi atë të fillonte veprimtarinë në terren. Organizata punësoi ose me saktë angazhoi 13.000 pjestarë prej të cilëve 3.200 ishin femra. Ajo u shpërnda zyrtarisht me datën 15 janar të vitit 1946. Agjentët e SOE në qershor të vitit 1941, arritën të shpërthenin stacionin elektrik francez Pessac. Ky akt u prit në Londër si një sukses dhe krijoi bindjen se nuk ishin vetëm bombat ato që do të shkatërronin makinën ushtarake gjermane. Ky operacion çoi në qindra të tjera anë e mbanë Europës deri në Lindjen e Largët, në Japoni. Në vitin 1942 një skuadër e SOE–s vrau zëvendësin e Hitlerit, Reinhard Heydrich me një granatë; Në Greqi në vitin 1942 ata shkatërruan urën e Gorgopotamos, duke i prerë furnizimet ushtrisë së Romelit në shkretëtirë; Në Norvegji shkatërruan një fabrikë të ujit të rëndë, duke i dhënë fund ëndrrës naziste për prodhimin e një bombe atomike. SOE mund të godiste armikun në çdo kohë dhe në çdo vend.
Cili ishte roli i SOE–së në Shqipëri?
Dy fotot në krye të këtij teksti bëjnë lidhjen midis dy cepave fundorë, kohorë të kësaj historie. E para është statuja që simbolizon luftëtarët e SOE–s, e ngritur në Londër, në Albert Embankment, në anën e Lumit Tames, në një baraz-largësi midis Urës Lambeth dhe London Eye . Tjetra është një fotografi e memorialit të të rënëve të SOE–së në Tiranë, të vendosura në vitin 2012, me rastin e 100-vjetorit të shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë.
SOE, përveç vendeve të tjera si Francë, Poloni, Gjermani, Hollandë, Belgjikë, Itali, Jugosllavi, Hungari, Greqi, Kretë, Çekosllavaki, Norvegji, Danimarkë, Rumani, Abisini, Azinë Juglindore veproi edhe në Shqipëri. Një grup i vogël ndërlidhës hyri nga Greqia në Shqipëri në vitin 1943. Agjentët e SOE–së ishin Julian Amery, Anthony Quayle, Davis Smiley dhe Neil “Billy” McLean.
Por si u zhvilluan operacionet e SOE–së në Shqipëri?! Këtë na e ka përshkruar më së miri Rodrick Bailey në librin e tij:
SOE në Tokën e Shqipeve .
Në vitin 1943, një ekip i vogël elitë i ushtarëve britanikë, filloi të zbriste me parashutë në malet e Shqipërisë së pushtuar. Ata ishin pjestarë të SOE–s dhe kishin si detyrë të gjenin dhe të armatosnin çetat e luftëtarëve guerrilas dhe të sulmonin armikun sa më shumë që të mundeshin. Ata kurrë nuk kishin shkelur në Shqipëri dhe as që dinin se çfarë do t’i priste atje.
Duke u përpjekur të mbijetonin në kushtet më ekstreme dhe në një terren tejet të vështirë këta britanikë të rinj jetuan nën rrezikun e përhershëm se mos binin në duart e armikut ku i priste vdekja e sigurtë. Përveç sëmundjeve, pamundësisë për një jetë të pastër, atyre iu shtohej edhe fakti se guerrilasit shqiptarë, sipas Roderick Bailey-t, ishin në konflikt me njëri – tjetrin. Në këtë libër të jashtëzakonshëm autori ka përdorur intervistat me të mbijetuarit, ditare të fshehura prej kohësh dhe të deklasifikuara më së fundi, të cilat dëshmojnë historinë e jashtëzakonëshme të SOE–së në Shqipëri.
SOE, sipas dokumentave të saj deri në vitin 1945, ka dërguar në Shqipëri 7.000 pushkë, 5.000 armë gjysmë automatike, 1.800 mitroloza të lehtë, bashkë me 16 milion e pesëqint(pesëqind) mijë fishekë, 240 mortaja, me 25.000 bomba, dhe 25.000 granada përveç pistoletave dhe gjashtëdhjetë mitralozave gjysëm të rëndë. Po ashtu ata dërguan 28.000 palë rroba ushtarake, 57.000 palë çizme ushtarake, 14.000 batanie, 390 fenerë, 6 xhipsa, dhe një motorbarkë. Ata dërguan edhe qindra ton me ushqime.
Nga grupi i parë prej 50 britanikëve që zbritën në Shqipëri, 16-të mbetën të vrarë ndërsa 17 të mbijetuar janë dekoruar. Në atë periudhë kohore të veprimtarisë së SOE–së në Shqipëri, dhanë jetën 53 pjesëtarë të këtyre forcave. Autori e fillon rrëfimin e tij dramatik me pjesë nga vepra e autorit tonë të madh Ismail Kadare që u bë i famshëm me “Gjeneralin e Ushtrisë së Vdekur”. Historia e mbetjeve të eshtrave të këtyre të rënëve britanikë është tejet e dhimbshme. Ata kurrsesi nuk mund të vlerësohen si armiq pushtues të Shqipërisë. Përkundrazi, ata erdhën dhe dhanë jetën për të nxitur dhe ndihmuar popullin shqiptar të çlirohej nga fashizmi dhe nazizmi. SOE u shpërnda zyrtarisht me datën 15 janar të vitit 1946. Pas luftës ata bënë përpjekje të mëdha për të mbledhur eshtrat e të rënëve të tyre, si kudo tjetër edhe në Shqipëri.
Regjimi i Enver Hoxhës, i cili kishte marrë tërësisht një kurs, fillimisht pro-Jugosllav e më vonë pro–sovjetik, i solli shumë pengesa britanikëve për të marrë eshtrat e djemve e vajzave të veta. Autori tregon sesi përkundër tërë pengesave të qeverisë, një oficer i quajtur MacIntosh gjeti një mbështetje të jashtëzakonshme tek populli shqiptar që u tregua aq bujar ndaj tij. Kështu në shkurt të vitit 1946, ai pasi kishte shkuar fshat më fshat, e breg më breg në kërkim të tyre, arriti të mblidhte eshtrat e të rënëvë britanikë në Shqipëri. Fatkeqësisht, MacIntosh u përzu nga qeveria shqiptare si “reaksionar dhe armik i popullit shqiptar” dhe misioni i tij mbeti i pambaruar. Por më e keqja ende nuk kishte ndodhur. Qeveria angleze ia besoi ambasadës franceze detyrën për marrjen e eshtrave. Në vitin 1950 një atashe francez, shkoi të vizitonte varrezat e britanikëve në Shqipëri. Ai nuk gjeti asnjë gjurmë të tyre. E drejta e këtyre njerëzve për tu prehur në një vend të qetë u “fitua” vetëm pas rënies së diktaturës komuniste në Shqipëri. Ata u mblodhën dhe u vendosën në një varrezë në Parkun e Tiranës. Me datën 11 nëntor 2012, Ambasadori Britanik në Tiranë ShT z. Nicholas Cannon dhe Kryeministri i asaj kohe Dr. Sali Berisha organizuan një shërbesë përkujtimore në varrezën e britanikëve prapa Universitetit të Tiranës. Ata ishin 53 të rënë, por vetëm 46 prej tyre i kanë pllakat e varreve mbi kokë.
Shqipëria i ka borxh nderi këtyre të rënëve për kontributin në çlirimin e vendit tonë. Pas kthimit në atdhe, veteranët e SOE që shërbyen në Shqipëri i shërbyen vendit të tyre në fusha të ndryshme të jetës. Shumë prej tyre u bënë njerëz të shquar dhe politikanë të zotët. Le të veçojmë disa prej tyre:
Harold Julian Amery, Baron Amery of Lustleigh, (1919–1996)
– Politikan konservator britanik, i cili shërbeu tre dekada si figurë drejtuese e kësaj partie dhe 42 vjet anëtar i parlamentit. Ai ka shërbyer si oficer ndërlidhës i SOE për lëvizjen e rezistencës antifashiste shqiptare në vitet (1943–1944) në përbërje të grupit të quajtur “Tre Mosketjerët” bashkë me majorin Davis Smiley dhe kolonelin Neil McLean.
John Anthony Quayle, aktor i madh i teatrit anglez, shërbeu si oficer i shërbimit të fshehtë anglez gjatë luftës. Në vitin 1943 mbërriti në Tragjas, Shqipëri. Aty u takua me një oficer tjetër të SOE–së të quajtur Jerry Field të cilin e zëvendësoi, pasi ai ishte plagosur në një ditë peshkimi. Pas luftës ai iu kushtua aktrimit dhe drejtoi Teatrin Memorial të Shekspirit ku dhe hodhi themelet e krijimit të Kompanisë Mbretërore të Teatrit Shekspirian. Ai ka luajtur rolet e Falstafit, Otellos, Henrin e VIII-të si dhe ka interpretuar edhe me Lorenc Oliverin dhe ka një galeri të pafund rolesh. Për ne shqiptarët mbetet figurë e dashur pasi jo vetëm që shërbeu në Shqipëri, por ishte anëtar aktiv i përhershëm i Anglo Albanian Association. Vdiq në vitin 1989.
Kolonel Davis Smiley (1916–2009) ishte një oficer i shërbimeve të fshehta britanike. Në luftën e Dytë Botërore ai ka luftuar në Palestinë, Irak, Persi, Siri si dhe ka vepruar me SOE–në, në Shqipëri dhe në Tailandë. Ai ka shkruar librin ”Albanian Assignment”.
Kolonel Neil “Billy” McLean(1918–1986), oficer i shërbimeve të fshehta britanike i SOE në Shqipëri dhe më pas politikan i shquar. Më pas ka shërbyer si anëtar i Parlamentit Britanik. Në Prill të vitit 1943 ai u hodh me parashutë në Shqipëri ku ra menjëherë në kontakt me partizanët e Brigadës së Parë Sulmuese. Ai u përpoq të pajtonte grupet e ndryshme në Shqipëri. Pas një periudhe në Angli u kthye përsëri në Shqipëri në vitin 1944 me ekipin e vogël të Tre Mosketjerëve (shih më lart).
Magaret Hasluck për të cilën flitet në këtë libër, shërbeu në SOE. Pas luftës, dhe pas ekzekutimit nga komunistët të mikut të saj shqiptar, Lef Nosi, ajo u sëmur rëndë dhe vdiq në varfëri në Dublin në vitin 1948. Atë e ndihmuan miqtë e saj të SOE–së në ditët e fundit të jetës në mënyrë anonime.
Billy McLlean shërbeu si konsull në Sianking. Tony Neel shërbeu në forcat ajrore, Bill Tilman u bë gazetar i njohur. Shumica e tyre i shërbyen Britanisë në fusha të ndryshme, duke treguar se ishin po aq të guximshëm e të talentuar në paqe sa ç’ishin në luftën që zhvilluan në Shqipëri në shërbim të popullit shqiptar. Shqipëria iu ka borxh nderi si të rënëve, ashtu dhe të mbijetuarve, për kontributin në çlirimin e vendit tonë nga nazi-fashizmi.