Qamil S. Llashtica – Dielli

Historia-SYLËMUESIT E GJAKOVËS

May 5, 2016 by dgreca

-me fjalë të luftarëve të Sh. Polluzhës/

Nga Qamil S. LLASHTICA/ Nënkryetar i degës së Vatrës, Toronto-Kanada/

Nga fundi i vitit 1944 serbët kishin mobilizue shumë forca kundër ushtrisë vullnetare të Shaban Polluzhës që po luftonte heroikisht në Drenicë. Për këtë qëllim serbët kishin nisun nga Gjilani nji brigadë që përbahej nga të rijtë e kësaj ane, kjo brigadë ma vonë u quejt ,,brigada e rinisë” komandant të saj ishin herojt e popullit dhe dëshmorët e atdheut, Isuf Kiki dhe Raif Cerrnica. Kjo brigadë jo vetëm që nuk luftoi kundër atdhetarëve drenicakë por ajo i ndihmoi tërthorazi dhe ma në fund kaloi në anën e Shaban Polluzhës, por para kësaj ajo u kujdes dhe kreu punë me shtabin çetnik që ishte vendosun në Prekaz.

Ishte dimën, kishte ra borë, nxente njifarë dielli, gjilanasit kishin ndezun disa zjarre dhe po ngroheshin e po pushonin. Komandantët i mblodhën luftarët dhe u treguen se po vinte Brigada Sulmuese e Gjakovës dhe se do të kalonte këtupari dhe i urdhnuen luftarët që të mos e flisnin asnji fjalë me ta. Askush nuk e dinte kuptimin e fjalës ,,sulmues” disa thanë se ndoshta i kanë sytë e lëmuet dhe kështu mbeti, vazhduen të ngroheshin dhe t’i prisnin ,,sylëmuesit,,. Nuk vonoi shumë dhe që nga larg u ndie zhurma e tyne. Po vinin me kangë e brohori, këndonin kangë partizane dhe kangë për bashkim-vëllaznimin. Kur kaluen pranë gjilanasve të cilët në radhë të parë po ua shikonin sytë, u thanë ,,… ju nuk po doni me luftue, tashti na ia tregojmë qefin atij, ka me e pa ai se kush asht brigada sulmuese,, dhe lëshuen disa fjalë mjaft të randa kundër atdhetarit të madh –Shaban Polluzha. Ashtu me kangë e me zhurma u nisën drejt pozitave të drenicakëve.

Rini e çmendun po shkonte drejt vdekjes, drejt vëllavrasjes, dejt tradhtisë …

Ne e dinim fort mirë se çka do t’i gjente këta të shkretë ,,gjilanasit e dinin taktikën luftarake të drenicasve. E kobshme për serbët ishte fjalia ,,a dulën krejt” (a dolën të gjithë? )– luftarët zinin pozitat rend në ndonji çubak dhe para vetit kishin ndonji arë, rogë, ledinë apo ndonji vend të zhveshun, në këtë vend prisnin të dilnin serbët, prisi i tyne pyeste me shenja e pa zhurmë ,,a dulën krejt,, dhe kur merrte përgjegjen se dolën të gjithë, atëherë i pari e merrte në shej të parin, i dyti të dytin, i treti të tretin e kështu me radhë deri te i fundit dhe ai që mbetej në kambë – të gjithë ndaj tij… – rrallëkush shpëtonte lëkurën në këtë rast. Unë shpresoj që drenicasit të mos e kenë përdorë këtë taktikë të kobshme ndaj sylëmuesëve tanë.

Mbas nji hamle (kohe) u ndëgjue krisma – sylëmuesit hynë në luftë. Dikur vonë pushoi pushka. Po kthehej Brigada Sulmuese e Gjakovës po kthehej e përgjysmueme, e sakatosun dhe e përgjakun; nji pjesë kishin mbetun atje në kodra të tjerët të plagosun e të ngarkuem në saja, gjaku i tyne shkonte vazhgë nëpër borë, britmat dhe gjamët e tyne ndëgjoheshin deri në kupë të qiellit. Luftarët e Brigadës së Rinisë ishin po në atë vend, sylëmuesit tashti po ktheheshin të heshtun e pa zhurmë, gjilanasve u shkonte mendja t’u thoshin ,,a jeni ju qata sulmuesit….,, po urdhni ishte urdhën dhe nuk folën.

Jo këta të mjerë nuk i kishin sytë e lëmuet po ,,koka u kishte marrë erë,, kush ua shpërlau trunin dhe ua nguliti në kokë idenë e bashkimit dhe të bashkëjetesës me serbët? Kush i mori në qafë këta kokëshkretë që shkuen ,,si qeni në rrush,, kush tjetër përpos atij apo atyne që u ngjitën deri në shkallët ma të nalta të federatës jugosllave dhe që jetuen si faraonë — faraonët e Gjakovës.

Qamil S. Llashtica

Toronto, KANADË

AJET RAINCA, USHTARAK I VËRTETË

April 12, 2016 by dgreca

Nga Qamil S.Llashtica/ Nënkryetar i deges se Vatrës–Toronto/ Kanada/

Ngase kishte përvojë të madhe luftarake dhe ishte atdhetar i dëshmuem, qeveria shqiptare e emroi Ajet Raincën komandant dhe përgjegjës për vijën e frontit Preshevë—Bujanovc , ai këtë sektor e mbrojti me trimat e tij deri në momentin e fundit, derisa ishte e mundshme me trimni, heroizëm dhe sakrifica të shumta. Komandant Rainca , përpos trimnisë dhe shkathtësve luftarake përdori edhe mençurinë për të cilën do t’ia kishte lakmi çdo oficer me akademi ushtarake. Këtu ma poshtë po japim nji rrëfim të cilin e kam ndëgjue sa e sa herë në odat e burrave e i cili flet për nji fitore të shkëlqyeshme të luftarëve shqiptarë nën komandën e Ajet Raincës.

Ishte vjeshta e vitit 1944, shqiptarët po i mbronin heroikisht kufijtë verilindor të Shqipnisë nga barbarët sllavë. Bigada e Ajet Raincës ishte vendosun në fushë përgjatë hekurudhës dhe luftarët thoshin asokohe se ,,nji shin asht yni, nji i tyne” Në anën tjetër të vijës së frontit ishin vendosun serbët dhe kishin kurdisun artilerinë e tyne. Gjatë gjithë ditës luftarët tanë po ndërtonin istikame [llogore] dhe po i përforconin pozicionet ndërsa komandanti mbikqyrte punën e tyne dhe jipte vërejtje dhe udhëzime të nevojshme . Para se të vinte mbramja çdo gja ishte gati dhe në rregull. Dita ishte e shkurtë dhe shumë shpejt ra muzgu . Kur u errësue mirë komandanti dha urdhën të tërhiqeshin 100 e sa hapa mbrapa dhe të ndërtoheshin llogore të reja. Kjo i hidhëroi bukur shumë luftarët; disa banë mjaft zhurmë ndërsa disa të tjerë shfaqën pakënaqësi të hapur. Gjatë natës filloi ndërtimi i pozicioneve të reja. Ende pa u nda nata e dita e ende pa dhanë ferk mëngjesi –gjëmoi kobshëm artileria serbe, këtë po e priste komandanti Ajet Rainca. Ai e dinte shumë mirë se ata gjatë ditës i kishin piketue pozicionet shqiptare. Uluronin topat—bombardim i tmerrshëm dhe i pamëshirshëm ndaj pozicioneve të braktisuna, luftarët tanë po qëndronin në pozicionet e reja të lumtun dhe shumë të gëzuem, ata vetëm tashti po e kuptonin qëllimin dhe madhështinë e urdhnit të eprorit të tyne. Mbasi u zdrit mirë—pushoi artileria serbe, pritej sulmi i tyne dhe pikërisht këtë po e prisnin tashti luftarët tanë. Nuk vonoi shumë dhe sulmi filloi –barbarët vinin me zhurma e me sharje dhe fare të shkujdesun sepse ishin të bindun se aty nuk kishte mbetun kambë shqiptari, nuk e dinin ata se në anën tjetër ishte nji zog shqiptari që ,,e kishte mendjen femën” dhe se ai ,,ta lexonte letrën në xhep”. Të gjithë tashti e mbanin gishtin në kambëz, skondat ishin shumë të gjatë, tepër të gjatë por pa u ndëgjue krisma e komandantit askush nuk guxonte të shkrepte—ky ishte urdhën . Ato skonda që zgjatën me vjet—kaluen, kur barbarët ishin afrue bukur mirë –atëherë jehoi thekshëm pushka e komandantit, si rêja (rrufeja) në të kthjelltë e në pikë të ditës e në midis të verës…dhe o Zot …tmerr… asnji i gjallë nuk mbeti –e kërkuen për qielli dhe e gjetën për toke. Luftarët shkuen dhe ua mblodhën armët se këto u duheshin shumë ndërsa punën tjetër ua lanë korbave, egërsinave dhe shpendëve të malit .

FUSHIM I SHQIPTARËVE TË TORONTOS

August 20, 2015 by dgreca

Veprimtari e Vllaznisë Shqiptare në Kanada/
Shkruan: Qamil S. Llashtica /Nënkryetar i degës së Vatrës në Kanada/
Ma shumë se njimijë vetë morrën pjesë në fushimin që u mbajt të dielen e 9 gushtit 2015 në nji vend fort të bukur jashtë qytetit të Torontos. Në fushim, mikpritës itë cilit ishte Misioni katolik shqiptar i këtushëm “E lumja Nana Tereze”. Erdhën këtu shqiptarë të të gjitha moshave nga igjithë rajoni i gjanëiTorontos madje këtu qe edhe nji grup mysafirësh nga Detroidi, në mesin e të pranishmëve pati edhe shumë e shumë shqiptarë që mbajnë fenë e turkut dhe kjo tregoi se shqiptarët janë nji dhe vetëm nji. Dashti Zoti dhe pushuesit kaluen nji ditë të mrekullueshme mbasi moti qeibukur dhe me diell; ngado valonte flamuri kuq e zi dhe kumbonte muzika e bukur shqipe. Ishin përgaditun shumë lojna sportive,ushqime të shijshme dhe të shumëduershme ndërsa femijët iranë ndot dhe kryehupt ujit të pastër dhe u kenaqën me lojna të tjera të ndryshme. Ranë në sy sidomos të rijt dhe të rejat që shërbenin dhe mbanin rregull të cilët ishin veshun me veshje kombëtare. Nji fushim i tillë për shqiptarët e Torontos dhe të rajonit të saj asht ba tashti ipërvitshëm dhe ipërhershëmqëmbahet çdo herë në këtë kohë të verës. Aty kah dreka për besimtarët u mbajt mesha e së dieles të cilën e drejtoi prifti d.Mikel Pllumaj- mysafir icili në fillim e falenderoi për këtë nder qëibani- famullitarin e këtushëm d.Gjovani Kokonën icili si zot shtëpie që ishte sot, qemjaftingarkuem me punë. Predikimi iat Pllumajt shumëi ngjante nji fjalimi patriotik; ai e madhnoi figurën e naltsueme të Nanës Tereze që e mahniti botën dhe për krenarinë që ndiejnë shqiptarët për Ta; foli për qëndresën dhe bashkimin kombëtar, falenderoi shqiptarët që edhe këtu ne këtë vend të largët po e mbajnë gjallë atdhetarizmin, gjuhën,kulturën dhe fenë shqiptare, që shqiptaret pa dallim feje të gjithë të jenë të bashkuem, të mendojnë për kombin e atdheun, ta ruejnë burrninë, besën, racën dhe fisin të cilit itakojnë. T’i ruheni paburrnisë e pabesisë dhe të ligave të tjera, ta keni parasysh se të parët tanë nuk u gjujzuen dhe nuk e mohuen atdheun, kombin dhe fenë as para vdekjes që u kërcnohej. Marrënë tanësi pata përshtypjen se ky burrëi mpreht kelmendas kishte veshun petkun fetar vetëm e vetëm për qëllime patriotike. Gjatë gjithë ditës se fushimit nuk pushuen lojnat sportive të rinisë shqiptare dhe nuk u ndal për asnji çastkanga e gëzimi, vallja e hareja ndër pushuesit e gëzueshëm. Njerëzit hanin e pinin e këndonin, takoheshin e kuvendonin dhe çmalleshin me shokë, miq e dashamirë me të cilët ndoshta nuk ishin pa nji kohëtë gjatë dhe këtu gjetën nji rast të mirë tëçmalleshin me njani-tjetrin. Të rijt dhe të rejat vallzonin e këndonin ndoshta u lindën,u shfaqën dhe u lidhën dashni e miqësi të reja – pse jo!

Kryetari i “Vatrës”, takim me vatranët në Toronto

April 19, 2015 by dgreca

Nga Qamil S. Llashtica-Toronto/
Me datën 11 dhe 12 prill të vitit 2015 kryetari i Federatës Panshqiptare “Vatra” me seli në Nju Jork, – dr. Gjon Buçaj vizitoi degën e “Vatrës” në Toronto të Kanadës. Kjo degë në këtë qytet u themelue para afër dy vjetësh si themelatë e parë e këtillë në shtetin kanadez, pas viteve ’90, pasi me pare Vatar ka pase dy dege ne Kanada. Me këtë rast i informojme lexuesit se formimin e degës së Torontos e ndihmoi drejtpërdrejti dega e Detroidit. Asokohe në Kuvendin Themelues të degës sonë mori pjesë kryetari i saj z.Alfons Grishaj me vatranët – bashkëpunëtorë e tij.
Me kryetarin z.Buçaj kishte ardhun edhe i biri i tij, z. Lekë Buçaj. Ky djalosh i gjatë dhe mjaft simpatik, le e rritë në Amerikë, e flet shqipen për mrekulli; prania e tij në këtë mbledhje i entuziazmoi sidomos vatranët kosovarë. Ishte Leka i cili mori pjesë në fushatën ajrore të pranverës së vitit 1999 mbi Kosovë, prandaj unë u detyrova ta përqafoj tri herë këtë djalosh guximtar. Ndërsa ai vetë thotë se “ato ishin ditët ma të lumtuna të jetës sime – ditët e bombardimit”, Leka insiston të sqarojë se ishte pjesë e nji ekipi që fluturonte mbi Kosovë në kohën e bombardimevet, në mbështetje të bombarderavet, jo si pilot dhe aeroplani i këtij ekipi nuk lëshonte bomba, megjithëse kryente nji shërbim të randësishëm, të natyrës informative.
Me rastin e ardhjes së kryetarit të “Vatrës” në këtë qytet, mikpritësit e këtushëm organizuen nji takim pune të dielën me 12 prill. Në mbledhje merrte pjesë kryesia e degës së “Vatrës”, shumë nga anëtarët e saj si dhe mjaft simpatizues, disa nga të cilët në këtë rast u antarsuen në “Vatër”. Në mesin e të antarsuemëve ishte edhe atdhetari dhe veprimtari i njoftun i këtij qyteti, z.Faik Shabani, i lindun në Tërnovcin e madh të Kosovës. Ishte këtu edhe televizioni shqiptar i Kanadës “Pasqyra Shqiptare”, me këtë rast dr. Buçaj dha nji intervistë të shkurtë për shikuesit e këtij televizoni në Kanadë, ku spjegoi qellimin e kësaj vizite dhe se çka pritej me u realizue mbas kësaj vizite. Kryetari i Degës së “Vatrës” në Torontos, z.Tony Sufaj, e falenderoi ngrohtësisht z.Buçajn që kishte marrë mundimin me na vizitue neve këtu në Toronto. Ai foli për përpjekjet e vatranëve, punën dhe organizimin e tyne mbrenda këtyne dy vjetëve, për synimet, masovizimin e popullarizimin e “Vatrës”, në rajonin e gjanë të Torontos në të cilin llogaritet se jetojnë rreth 30-40 mijë shqiptarë. Sekretari i degës z. Roland Isai – nji veprimtar i shquem ndër shqiptarët e këtushëm, e hapi mbledhjen dhe i uroi mirëseardhje mysafirit të nderuem. Ai ma shumë foli për nevojën e organizimit në drejtimin politik e diplomatik, si këshilltar i kryeministrit kanadez që asht ai ka raporte të mira dhe vajtje-ardhje me shumë deputetë provincial, federal dhe lidhje të ndieshme në ministrinë e jashtme kanadeze. Z. Isai ka nji përvojë dhe aftësi të madhe oratorike, politike e diplomatike; ai kërkoi që edhe shqiptarët e Amerikës të punojnë ma shumë me politikanët, diplomatët, kongresistët e senatorët dhe në përgjithësi me gjithë popullin mik amerikan, krejt kjo për mbarvajtjën e çashtjes shqiptare.
Autori i këtij shkrimi, që asht nënkryetar i kësaj dege, ma shumë foli për shtrirjen e “Vatrës”, aktivitetet, veprimtarinë dhe punën patriotike me shqiptarët e Sanxhakut, Bosnës, Hercegovinës, Dalmacisë, etj. Këta shqiptarë të hapsinave shumë të mëdha janë gjysmë ose bukur shumë të asimiluem. Sa i përket Sanxhakut këtu ndjenja e përkatësisë shqiptare asht mjaft e dukshme ndërsa te ata të Bosnjës, etj po forcohet ndjenja se i përkasin gjakut ilir dhe kjo në këtë stad asht e mjaftueshme. Të punohet me ta si në emigracion ashtu edhe në vend, atje duhet të depërtojnë sa ma thellë shkencëtarët, studiuesit, gazetarët, kronistat, sidomos televizionet e Prishtinës, dhe të vërrshojnë drejt veriut e veriperëndimit, të gjejnë njerëz, informatorë, pleq, fakte, t’i fotografojnë dhe shënojnë vendet e ngjarjeve tragjike, të gjinden vendet dhe fushëbetejat ku luftuen vullnetarët shqiptarë për mbrojtjen e kufive dhe të kësaj popullate prej kohës së krizës lindore 1876-78 e deri në ditët e sotme. Këta janë njerëzit tanë, ata kanë humbun vetëm gjuhën. Akademitë dhe instuticionët shkencore shqiptare duhet të jenë shumë ma aktiv në këtë drejtim, për mos me thanë shumë ma agresiv.
Dr. Buçaj në ekspozenë e tij gjithpërfshirëse kapi shkurtimisht nji epokë mjaft të gjatë, që nga koha e Rilindjes Kombëtare madje edhe ma heret, me të cilën krenohet kombi i jonë, e deri më sot. Ai dhe të gjithë folësit e maparëm nuk e lanë pa e përmendun, pa u falun e pa u përkulun para figurave madhore të kombit tonë F.Konica e F.Noli. Gjatë kësaj kohe ma shumë se 100 vjeçare janë formue me dhjetëra ndoshta edhe me qindra organizata shqiptare patriotike që janë quejtun me emna të ndryshëm, si: grupe, klube, bashkësi, bashkime, shoqëri, shoqata, komitete, komunitete, gazeta, parti, etj. Mjerisht nji pjesë e madhe e tyne kanë pasun jetë jo aq të gjatë, janë krijue e mbas disa muejsh apo vjetësh janë shue dhe kanë pushue veprimtarinë e tyne për arsyena të ndryshme, ndërsa “Vatra” dhe gazeta “Dielli” i qëndruen fortunave dhe stuhive mbi njishekullore dhe sot janë dhe veprojnë pashkëputshëm, prandaj duhet t’i bashkohemi “Vatrës” se ajo ka tregue vitalitet dhe u ka ba ballë dallgëve të kohës. Ajo ka ba shumë për Shqipninë por na ka mbetun edhe shumë punë me ba. Ma vonë dr. Buçaj na e tërhoqi vërejtjen seriozisht tue e thanë se “jetojmë në nji kohë të mbarsun me rreziqe, nuk dihet çka sjell e nesërmja, gjendja në Ballkan, në Europë ashtë relativisht në paqë, por duhet qyshë tash të mendojmë dhe të jemi të bashkuem dhe të përgaditun për çdo të papritun.
Fjalën e morën edhe mjaft të pranishëm të cilët, në rradhë të parë, e falenderuen dr. Gjonin dhe dhanë fjalën se për atdhe janë të gatshëm të bajnë çdo gja që asht e mundshme.
Në fund, kryetari i “Vatrës” së këtushme z.Tony Sufaj, këtë takim e vlerësoi mjaft të suksesshëm dhe të frytshëm, e falenderoj përzemërsisht kryetarin e “Vatrës” qendrore dr. Gjon Buçajn për vizitën që ia bani kësaj dege dhe i uroi atij jetë të gjatë dhe rrugë të mbarë.