Qatip Mara – Page 2 – Dielli

MIRËSIA E KOLEGËVE TË MI

August 10, 2020 by dgreca

Shkruan:Qatip MARA-Nju Jork-

Bebeka Dhima & Leonidha Dhima-

I njoha në vitet ’70 të shekullit të kaluar në qytetin minator të Selenicës Vlorë. Kolegia e nderuar Bebeka Dhima jepte mësim në gjimnazin “Hajredin Beqari” dhe bashkshorti saj, kolegu im dashamirës Leonidha Dhima jepte mësim në shkollën “Todi Koçeli”. Ishin ndër studentët e hershëm që kishin mbaruar universitetin e Tiranës. Në ditët e para që kisha filluar punën shikoja me respekte admiruese perfomancën e tyre estetike në veshje dhe komunikimin e qetë e të heshtur paqësor e dashamirës. Kishin krijuar familjen e tyre solide duke rrezatuar në shoqëri modelin e një familje shëmbullore në edukimin e harmoninë e njësuar bashkshortore. Të dy kolegët ishin një çift i bukur me shumë kulturë qytetare. U jepja mësim dy djemve Fredi e Epaminonda, të cilët ishin më të urtë se Urtësia. Kolegu im i dashur, i ndjeri Leonidha Dhima ishte shumë i përkushtuar për familjen.Shpesh më këshillonte se isha beqar ,që kur të krijoja familjen time vendimarrjen e martesës ta konsideroja përgjegjësinë më madhe të jetës. Duke e respektuar nga mosha e përvoja e jetës kolegun e dashur Leonidha Dhima e konsideroja si prind dhe vazhdimisht konsultohesha. Në bisedat tona diskutonim problemet e punës mësimore e edukative. Ai kishte zgjuarësi që shikonte pas malit. Ishte jo vetëm i përgatitur shkencërisht,metodikisht por kishte edhe shpirtin e mirë për të përhapur përvojën në orët mësimore. Ai nuk kishte lakminë apo egon për tu mburrur,por me shumë thjeshtësi të fliste me sinqeritet.Megjithëse ishim në shkolla të ndryshme pak larg njera tjetrës,takoheshim çdo mbasdite në kohën e lirë dhe shpesh organizonim ndeshje futbolli me ekipin e gjimnazit, Shkolla “Qemal Hoxha” dhe “Todi Koçeli” krijoi ekipin e “Difave” ,ndërsa gjimnazi ekipin e “ Dinosaurëve”. Ndeshjet ishin një garë për të bërë gola,por kishin edhe shumë humor.

Në vitet më vonë organet e pushtetit të qytetit na caktuan së bashku me kolegun e dashur Leonidha Dhima të hartonim historikun e minierës dhe të qytetit Selenicë. Në këtë studim të përbashkët organizonim vizita në familjet për të marrë informacione dhe relike për të ndërtuar muzeun e qytetit Selenicë.Kollegu dashur Leonidha Dhima punoi me shumë përkushtim për hartimin e historikut. Me vullnet e këmbëngulje udhëhoqi punën për krijimin e muzeut duke bashkpunuar me piktorët e ardhur nga Vlora. Muzeu doli me stenda të bukura estetike dhe me vlera historike. Ditën që do të bëhej përurimi muzeut i ndjeri Leonidha Dhima do ishte përgjegjësi dhe ciceroni i muzeut,sepse i takonte se kishte punuar me pasion. Kur shkuam në përurimin e muzeut u shtangëm. Kryetari pushtetit me ashpërsi e largon nga përurimi të ndjerin Leonidha Dhima duke mos lejuar të ishte përgjegjës e ciceroni muzeut që ishte shpallur Muze I rëndësisë të veçantë dhe përgjegjësi muzeut do punonte me 50% të normës mësimore si mësues në shkollë. Në ato momente e pashë të tronditur kolegun e dashur Leonidha Dhima, i cili e priti me heshtje dhimbje vendimin inaçi të kryetarit të pushtetit.

Me një revoltë të brendshme të shprehur me sy të zemëruar kolegu dashur Leonidha Dhima u largua duke vazhduar punën mësues në shkollën “Todi Koçeli”.

Në atë kohë më thërret kryetari pushtetit e më urdhëroi të merrja çelësat e muzeut. E kundërshtova vendimin e kryetarit arrogant të pushtetit duke argumentuar se përgjegjës muzeu është kolegu im Leonidha Dhima.

Kryetari pushtetit më përgjigjet me nervozizëm : “ Nuk mund të jetë përgjegjës muzeu një mësues borgjez dhe po nuk pranon ti ,do të pushojë nga puna.”

Në ato momente sinqerisht ndjeva trishtim për fjalën denigruese “mësues borgjez” që kryetari pushtetit etiketoi kolegun Leonidha Dhima.Shkova dhe e takova kolegun e dashur Leonidha Dhima, i cili me shumë dashamirësi më këshilloi duke më thënë si një prind i mire :

“- Qato, shko dhe mere çelsin e muzeut ,se ne jemi pa përkrahje partie këtu. Më kanë sulmuar shumë dashakeqas që u kam bërë vetëm të mira. Kanë ambicje të sëmurë që unë në kohën e lirë shkova me një kuti të vogël shkrepse ,në të cilën kisha qumësht blete ,tek një miku im që mbarështron bletë. Më raportuan si shfaqe mikroborgjeze ,më thirrën duke më kërcënuar se do të më pushojnë nga puna.”

Disa vite më vonë më emëruan mësues në shkollën “Todi Koçeli”. Kolegu i dashur Leonidhha Dhima më mirëpriti me shumë dashamirësi.

Ndjeja kënaqësi që jepja mësim në shkollën “Todi Koçeli”, punoja me përkushtim e pasion sepse edhe drejtori i shkollës i talentuari Novruz Abillekaj na vlerësonte punën mësimore-edukative me objektivitet shkencor.Një punë shumë e mirë bëhej me komisionin e lëndëve mësimore duke rritur bashkëpunimin midis mësuesve sipas profileve.Në komisionin e lëndëve histori-gjeografi punohej për rritjen e aftësisë metodiko-shkencore të çdo mësuesi.Kryetari komisionit Leonidha Dhima me thjeshtësi e dashamirësi kontrollonte orë mësimi duke nxitur punën e mirë mësimore edukative.

Shpesh në komunikim miqësor me kolegun Leonidha Dhima bënim edhe humor.Më erdhi në një orë mësimi gjeografie , ku spjegim kisha temën për Turqinë, e cila jepej me leksione sepse këto tema nuk ishin pasqyruar në tekstet mësimore.Duke folur për kushtet natyrore,zhvillimin ekonomik theksova arritjet e Turqisë në fushën industriale,në bujqësi e blegtori dhe nxënësit më dëgjonin me shumë vëmendje duke mbajtur shënime leksionin që referoja para tyre.Në fund të orës së mësimit kolegu Leonidha Dhima më tha gjithë humor.

“-Qato fole shumë arritje për Turqinë, aq sa nxënësit do ta kenë mëndjen për të shkuar në Turqi.” Qeshëm të dy miqësisht ,sepse propanganda e partisë i paraqiste vendet kapitaliste të varfëra e me mjerim social.

Në atë kohë këndohej kënga “Bota vdes nga urija, uli çmimet Shqipëria.” Në fakt u ul çmimi i aspirinës.Ishte periudha e vështirë e tufëzimit ku jepej me racion çdo artikuj ushqimor.Sidomos ishte stresuese kur natën zihej radha për të blerë një shishe qumësht. Megjithëse njerëzit ushqeheshin me tollona tregonin dashuri për sistemin socialist, sepse qyteti Selenicës kishte një trajtim më të mirë nga shërbimi i ndërmarrjes së furnizimit të punëtorëve të

nëntokës.

Për ta pasqyruar më mirë performancën e mësuesve të nderuar Bebeka e Leonidha Dhima i kërkova ndihmë miku tim të nderuar drejtorit të talentuar Nobruz Abilkaj, i cili me shumë dashamirësi më dërgoi këtë shkrim:

“Dhimbje për ndarjet, respekt për kujtimet

I dashur Qatip,

Më emocionon përkushtimi yt për të përjetësuar kujtimet e së shkuarës, për t’u ridhënë jetë marrëdhënieve me të afërmit, me miqtë, me kolegët.

Këtë herë je ulur në tryezë përballë të ndjerit Leonidha Dhima dhe bashkëshortes së tij të nderuar Bebi (Bebeka). Më ftove edhe mua, më rezervove një karrige pranë jush.

Faleminderit!

Njohja ime me dy mësuesit e nderuar të historisë është shumë më e hershme se sa të vije ti në Selenicë. Më 1 Gusht 1965 u bëra koleg i tyre në kolektivin pedagogjik të Shkollës 12 vjeçare “Haredin Beqari”.

Nuk i përdorja dot emrat e tyre. U drejtohesha me ndajshtimin PROFESOR dhe PROFESORE. Duke qenë disa vjet më të mëdhenj (Profesor Leonidha, të paktën plus 10 vjet) më joshte përvoja e tyre në jetë, në mësimdhënie dhe në marrëdhëniet me njerëzit. Sidoqë, Leonidha fliste pak në mjediset me shumë bisedues.

Bebeka aspak. Vetëm dëgjonte me vëmendje të lakmueshme dhe miratonte me buzëqeshje të lehtë. Në se kishte mendim të kundërt, heshtte duke shikuar me dashamirësi prej nëne biseduesin.

Kam në kujtesë veprimtaritë e përbashkëta jashtë kohës së punës. Leonidha luante futboll me brezin më të ri. Ishte luftarak në mbrojtje. Më 1 Maj 1966, ekipi i 12-vjeçares luajti me përfaqësuesen e Selenicës. Fituam. Sportdashësit veçuan entuziazmin dhe vendosmërinë e Leonidhës që ishte edhe më i moshuari në fushë. Kjo ishte shfaqje e karakterit të tij të fortë.

Lidhja ime më e ngushtë me Leonidhën u krijua në shkollën “Todi Koçeli”. Për dhjetë vjet resht bashkëpunuam; unë në rolin e drejtuesit të shkollës dhe ai në rolin e drejtuesit metodik të lëndëve shoqërore. Bashkëpunimi qe shumë rezultativ, nderonte punën e atij por edhe timen. I kam qenë përherë mirënjohës Leonidhës, Lutfiut, Violetës dhe mësuseve të ciklit të ulët që bënin punën e tyre dhe nderonin mua në shkollë, në qytet, në rreth, jashtë rrethit.

Kam veçuar një episod që nuk e harroj dot:

Ankohej prindi sepse i kërkohej llogari djalit. U përpoq Leonidha t’i mbushte mendjen se kërkesa e llogarisë ishte për të mirën e nxënësit dhe të familjes. Prindi ngulte këmbë në të tijën.

-Aq mundet djali, aq do i kërkosh.

-Dakord, derisa ti e do pa sy djalin, do ta plotësoj dëshirën, e satirizoi Leonidha.

-Si? Do i nxjerrësh sytë?!

-Jo, o baba i mirë, jo. Sytë do t’i ketë filxhan por nuk do mundet të lexojë dhe nuk do marrë vesh nga bota.

I kam lakmuar përpjekjet e veçanta për t’u siguruar jetesë sa më të mirë dhe të ardhme të sigurt fëmijëve të tij. Në kushtet që ishim, e arriti mjaft mirë synimin.

Me Bebekën i kam humbur lidhjet para vitit ’90. Informacioni për vitet e saj të pensionit më ka ardh nga e përsosura Edlira, vajza e tyre e vetme.

Për së fundi, Leonidhën e takova në Athinë. Epaminonda, djali i dytë, ishte baxhanak me një fqinjin tim. Aty erdhi profesori dhe u përshëndoshëm për herë të fundit.

Sikur malli dhe respekti të përcillen në botën e përtejme, do i nisja profesor Leonidhës një buqetë të madhe respekti.

Bebekës i uroj pleqëri të mirë dhe pastë gëzime të mëdha në familjet e fëmijëve!

N. Abilekaj”

Mësuesi Leonidha Dhima me kolektivin pedagogjik “Todi Koçeli” Selenicë

Në rrethin e parë: P. Bombaj,Noke Abilekaj,Leonidha Dhima,Lutfi Mema,T.Mustaka,J. Gajo/

Kur shkova mësues në gjimnazin e Selenicës kisha nxënësen shëmbullore Edlira Leonidha Dhima, bija e vetme me dy vëllezër e familjes intelektuale Bebeka dhe Leonidha Dhima, të cilët si mësues të dashur arsimuan dhe edukuan shumë breza . Janë mijëra nxënës që i kujtojnë me respekte ,mirënjohje e mall mësuesit e nderuar Bebeka Dhima e Leonidha Dhima.

Ish nxënësja e kolege Natasha Llanja shkruan :

“ -Mësuesit e dashur dhe të nderuar Bebeka dhe Leonidha Dhima do të mbeten të paharruar në kujtesën time dhe të motrave të mija. Portreti i bukur i profesoreshë Bebit me buzëqeshjen e embël na e bënte të veçantë, të kendshme orën e historisë. Një ekzaktësi e rrallë në volumin dhe shprehitë e kronikave të kohës që nuk lodhej kurrë duke na shpjeguar. Një edukatore model dhe mike e mirë mësuese Bebi me qetësinë e saj qëndronte pranë situatave ndonjëherë problematike në shkollë, nuk dinte të ankohej, komunikonte fisnikërisht me nxënësit dhe prindërit. Për të githa këto dhe me shumë do të mbetet në kujtesën tonë dhe të brezave dhe qytetarëve të qytetit tonë. Bashkë me bashkëshortin e saj profesorin e nderuar Leonidhën dhanë modelin e një familjeje të bukur me Edlirën dhe dy vëllezërit e saj. Profesor Leonidha komunikonte lirshëm si prind me nxënësit dhe prindërit dhe qytetarët. Mbahet mend për analizën dhe vlerësimin e historisë njerëzore. Që atëhere kuptonim në heshtje mospajtimin e tij me varfërinë që mbizotëronte dhe ja kam kujtuar kur jemi takuar mbas viteve 90′ në M.Jashtme kur erdhi më takoi , ” Zgjati shumë Diktatura tek ne tha, por shyqyr u shporr “. Sa shumë kujtime, Sa shumë respekt dhe mirënjohje për mësuesit tanë të dashur.Qofshi të paharruar në breza! “ Natasha Llanaj Perpunja .

Në vitet ’90 të ndryshimit të sistemit politik kolegu i dashur Leonidha Dhima mirëpriti dhe përkrahu lëvizjen demoktarike.Edhe kur sundonte diktatura komuniste me kolegun e dashur Leonidha Dhima diskutonim në mirëbesim për jetën e vështirë dhe shumë herë me sy kuptonim mendimet për jetën e kufizuar. Kur erdha nga emigracioni i lodhur në Greqi, kolegun e dashur Leonidha Dhima e takova në Vlorë. E takoja shpesh në aktivitetin privat që shërbente për mirëqënjen e familjes të tij. Diskutonim me mall për kohën që kishim punuar si mësues M[sova me shumë dhimbje largimin nga jeta të kolegut të dashur Leonidha Dhima. I ndjeri Leonidha Dhima është larguar nga jeta vetëm fizikisht sepse me shpirtin e tij dashamirës jeton në familjen e tij që e donte aq shumë, Është i gjallë në zemrat e djemve të tij Fredi & Epaninonda dhe të bijës të mrekullueshme Edlira Dhima që është një engjll Hynore e prindërve Bebeka & Leonidha Dhima.

Duke përfunduar këtë shkrim modest shprej ngushëllimet më të sinqerta për kolegen e nderuar Bebeka Dhima ,për djemtë e tij dhe vajzën Edlira Leonidha Dhima,

U prehët në paqe!

Nderim e respekte kujtimit të kolegut tim të paharruar Leonidha Dhima

Qatip Mara

Nju Jork 09 -06 – 2020

PSE SHQIPËTARËT QUHEN ARNAUTË NGA TURQIT ?..

July 26, 2020 by dgreca

NGA QATIP MARA-NEW YORK/- Këtë pyetje e bëri drejtori drejtorisë arsimore i qytetit Bursa,ish kryeqyteti parë i perandorisë osmane,të cilën do ta sqarojë në vazhdim e këtij shkrimi .Në fillim të muajit maj 2008 më caktuan të shkoja me një grup arsimor për të vizituar institicionet arsimore-kulturore në Stamboll e në qytetin Bursa,ish kryeqyteti e parë i perandorisë osmane. Ishte hera e parë që do shkoja në Turqi.Kur u nis avioni nga Rinasi më shoqëroi një ndjesi e hijes të zymtë e ish perandorisë gjakatare që e robëroi 5 shekuj atdheun tonë të dashur duke e lënë jo vetëm në varfëri të skajshme ,por me egërsi ndaloi mësimin e gjuhës shqipe. Kur avioni po ulej në aeroportin e Stambollit na pritën përfaqësues të arsimit. Si shoqërues kishim drejtuesit e kolegjit “Turgut Ozal” Tiranë. Ishim 10 mësues sipas profileve të lëndëve mësimore. Na sistemuan në një hotel komod duke na prezantuar programin e vizitave që do bënim në institucionet arsimore kulturore të Stambollit. Strehimin,ushqimin e udhëtimin i kishim falas nga kolegji turk “Turgut Ozal” .

Takimin e parë e bëmë drejtorinë arsimore të Stambollit. Na priti në zyrën e tij drejtori drejtorisë arsimore të Stambollit. Ai pasi na përshëndeti me shumë dashamirësi , na pyeti se sa nxënës kishte Tirana dhe sa e kishte personelin drejtori arsimore Tiranë. Kur përkëthyesja e grupit tonë që kishte mbaruar universitetin në Ankara për informatikë,i tregoi se Tirana kishte 29 mijë nxënës dhe dretoria arsimore Tiranë kishte personelin me 30 punonjës,ai qeshi, dhe vazhdoi duke thënë se Stambolli kishte 2 milonë nxënës e drejtoria arsimore kishte 60 punonjës. Intelektualët e Stambollit ishin arsimuar në kolegjet angleze dhe drejtonin me përvojën angleze.

C:\Users\HP\Downloads\10911294_1412200059091874_3038464990863116573_o.jpg

Në hyrje të muzeut të Kostandinopojës

Vizituam muzeun e Konstandinopojës, i cili ishte madhështorë me mjedise shumë të bukura. Kishte vizitorë nga gjithë bota, të cilët me grupet e tyre rreshtoheshin duke patur në krye të grupit një orientues që me duar lartë mbante një objekt që të mos ngatërroheshin me grupet e tjera.Një biletë për hyrje në muzeun e Konstandinopojës ishte 10 dollarë, çdo ditë ishin me mijëra vizitorë. Kornizat e stendave të muzeut ndriçonin me metal floriri me objekte të shumta për çdo periudhë të historisë së perandorisë osmae. Në ato zbukurime ishte djersa e gjaku i shqiptarëve që u shfrytëzuan egërsisht nga perandoria osmane.Pamjet nga kodra ku ishin dhomat e strehimit të Sulltanve ishin mahnitëse për vizitorët e shumë. Atje meditova jo për komoditetin e bukurinë,por për urdhërat që Sulltanët kishin firmosur për të shtypur me egërsi kryengritjet shqiptare kundër robërisë turke. . Me emocione vizituam dhomën muze të Rilindnasit të Madh Sami Frashëri. Ciceroni muzeut na tregoi librat e Sami Frashërit, të cilën ata e konsideronin turk e jo shqiptar.Aty u pezmatova që na kanë përvetsuar pasurinë e Kombit Shqiptar të madhin Sami Frashëri. Pas vizitës së lodhshme në muzeun e Kostadinopojës u relaksuam në hotelin turistik modern ku dyert e dhomave ishin elektronike pa dorza, që hapeshin me karton elektronik. Me kartonin elektronik që hapeshin dyertë e dhomave ndizeshin edhe dritat e dhomave. Pasi u sistemuam në hotel shkuam në një restorant buzë detit, ku ushqimin e zgjidhnim sipas dëshirës. Vizituam institucione të arsimit e kulturës, në të cilat u zhvilluan seminaret e përvojës së arsimit, ku duke diskutuar edhe servirej ushqimi mëgjesit. Shërbimi ushqimit në mëngjes bëhej me pjata të vogla por të shumta, me vezë, mjaltë ,kos apo qumësht. Personeli që na shërbente ishte me shumë kulturë, na jepnin dhurata të ndryshme. Në të gjitha institucionet e shtetit kishte disiplinë të lartë për punën, ku të gjithë nëpunësit kishin studjuar në Angli. Nëpunësit komunikonin me zë të ulët, ishin serioz në lëvizjet e tyre. Kur shkuam për të vizituar xhaminë Blu, kishte shumë vizitorë, por personali shërbimit sa mësoi se ne ishim shqiptarë na lejuam të futeshim në brendësi të dhomave duke bërë fotografi. Kudo që shkonim gjenim një pritje miqësore.

C:\Users\HP\Documents\644532_153064984862193_2091801172_n.jpg

Në xhaminë Blu Stamboll

Xhamia e Sulltan Ahmedit (Turqisht: Sultanahmet Camii) i njohur ndryshe si Xhamia e kaltërt ose Xhamia Blu, është një prej xhamive më të njohura dhe më të vizituara në Stamboll.Është ndërtuar nga viti 1609 deri në vitin 1616 gjatë sundimit së Ahmedit të I, sulltani i Perandorisë Osmane.

Arkitekti i xhamisë është shqiptari Sedefqar Mehmet Aga Biçakçiunga Elbasani.

Pas vizituam Stambollin u nisëm me makina për të shkuar në qytetin e Bursës.
Udhëtuam një pjesë të rrugës me anije në ngushticën e detit Marmara , pastaj përsëri udhëtuam me makina. Kur mbritëm në qytetin Bursa kishte filluar mbrëmja. U sistemuam për strehim e ushqim në shtëpinë e mësuesit, e cila ishte një godinë e madhe shumëkatëshe me ashensor që merrnin deri 30 vetë. Koridoret ishin shumë të gjëra që të vrapoje për gjimnastikën e mëgjesit. Restorantet brenda shtëpisë së mësuesit ishin të sistemuara bukur dhe ushqimi ishte me cilësi të mirë Pasi vendosëm në dhomat e fjetjes çantat e valixhet u ngjitëm në një kodër mbi qytetin e Bursës,ku shikohej gjithë qyteti i Bursës, i cili kishte një hapsirë shtrirje të gjerë e të gjatë.. Aty në majën e kësaj kodre ishin tre varret e Sulltanëve osman.

Osmanllinjtë janë pasardhës të turqve oguzë. Këta u shpërngulën si tribu nga Azia Qendrore dhe u vendosën në Anadoll në fund të shek. XI, pas disfatës së rëndë ushtarake që turqit selxhukë i shkaktuan Perandorisë Bizantine (1071), së cilës i morën pjesën më të madhe të zotërimeve që kishin në Azinë e Vogël. Ndërkohë shteti i selxhukëve u shpërbë në shumë principata të vogla pas disfatës ushtarake që i shkaktuan mongolët (1243). I biri i Ertogrullit, Osmani I (1258-1326), e zgjeroi zotërimin atëror dhe e ktheu në një shtet të pavarur me emrin Emirati Osman, që u bë bërthama e Perandorisë Osmane. Osmani I mori titullin e sulltanit dhe nënshtetasit e tij u quajtën turq-osmanllinj. Principata Osmane, e themeluar në vitin 1299, fillimisht u zgjerua në drejtim të Marmaras dhe Eskishehirit. Pas vdekjes së Osman Beut, qyteti Bursa i cili ishte qyteti më i madh i asaj kohe në zonën e Marmarasë, u ngadhënjye nga ana e të birit të tij, Orhan Beut. Babai i tij sipas testamentit u varros nën kubenë e argjendtë në qytetin e ri të ngadhënjyer të Bursas. Ndërkohë që ky qytet mori statusin e kryeqytetit principata forcoi edhe strukturimin shtetëror. Sulltan Orhani fuqizoi organizimin e brendshëm të Perandorisë Osmane. Ai preu një monedhë të veçantë për shtetin e tij dhe rreth vitit 1330 krijoi ushtrinë e përhershme elite, korpusin e jeniçerëve (jeniçer – ushtar i ri). Krahas spahinjve dhe jeniçerëve, Perandoria Osmane kishte edhe repartet ushtarake të akënxhinjve (akën – sulm), që ishin kalorës, të cilët zakonisht grumbulloheshin kur ndërmerreshin fushata pushtuese.I biri i Orhanit, sulltan Murati I (1362-1389), vuri nën pushtetin e tij rajone të tëra të Ballkanit. Në mes të viteve 60 ai pushtoi Adrianopojën, të cilën e bëri kryeqytet të Perandorisë dhe e ripagëzoi me emrin Edrene.

Zhvendosja e kryeqytetit nga Azia (Bursa) në Evropë (Adrianopojë – Edrene) dhe krijimi për herë të parë këtu dhe jo në Anadoll i bejlerbejllëkut (Ejalet i Rumelisë), dëshmojnë se që në kohën e sulltan Muratit I, Ballkani po merrte më shumë peshë në jetën e Perandorisë Osmane se Anadolli.

Ndërkohë që në njërën anë vazhdonin ngadhënjimet në Evropë, në anën tjetër bizantinët shtrëngoheshin në Stamboll dhe rrethin e tij. Rrethimi i Stambollit, i cili brenda një kohe të shkurtër u kthye në shtet qytet, nga ana e Sulltan Yidirim Bayazitit, mbeti në gjysmë me ardhjen e Timurit në Anadoll me një ushtri të madhe. Ushtria Osmane, e cila u përplas me ushtrinë e Timurit në Ankara, pësoi humbje, ndërsa sulltani u kap rob. Me rimbledhjen e forcave nga ana e Sulltan Mehmet Çelebiut mori fund edhe periudha e stagnimit. Sulltan Mehmeti i 2-të, që ishte nipi i Çelebiut, në vitin 1453 rrethoi Stambollin dhe arriti të përfundoj punën e filluar nga ana e gjyshit të tij. Pas ngadhënjimit të Stambollit nga ana e Sulltan Mehmetit, që më vonë do të njihet me nofkën Ngadhënjimtari, Shteti Osmanë, u shndërrua në Perandorinë Osmane. Sulltanët Osmanë, vetën e tyre e shihnin si vazhdim i Romës dhe përdornin edhe titullin e Cezarit. Kryeqyteti u transferua në Stamboll prej ku perandoria u administrua deri në shpërbërjen e saj në vitin 1922.

Kur mbritëm në kodrën dominuese mbi qytetin Bursa pamë kubenë e argjendtë të varreve Sulltanve të parë. Në kohën që ciceroni na fliste për jetën e sulltanve Osman, po na shoqëronte perëndimi diellit. Në muzgun e mbrëmjes u larguam për në shtëpinë e MËSUESIT, ku pas një ditë të lodhshme darkuam u relaksuam me një gjumë të qetë.Në mëngjes u organizua një takim në zyrën e drejtorisë arsimore të Bursës. Na priti drejtori i drejtorisë arsimore me personelin e specialistëve sipas lëndëve mësimore.Në fillim të takimit drejtori bëri përshëndetjet miqësore dhe na pyeti pse na quanin arnautë ne shqiptarëve. Si mësues historie më caktuan mua që të përgjigjesha. Argumnetova atë kisha njohuri. Drejtori i drejtorisë arsimore buzëqeshi dhe filloi të tregoi historinë e përcaktimit të shqiptarëve me emrin arnautë. Ai tregoi,se fjala arnautë e ka prejardhjen nga arabishtja e turqishtja, është një fjalë me një kuptim simbolik trimërie.Ai theksoi se fjala arnautë do të thotë –

“ Luftëtarë trim që niset në luftë e nuk kthehet i gjallë pa fitore.”.

Në ato momente që po e dëgjoja që vlerësonte trimërinë e shqiptarëve, mendova se drejtori do kishte origjinë shqiptare. Ai vazhdoi të argumentonte se shqipëtarët ishin luftëtar të guximshëm në të gjitha betejat që kishte bërë perandoria osmane që u shtri në tre kontinente. . Pra shqiptarët ,turqit i quanin bashkëthemelues të perandorisë turke. Nëpër dyqane kur shkuam shitëset, kur mësonin se ishim shqiptarë -arnautë çoheshin me respekte në këmbë duke na buzëqeshur dhe jepnin dhurata simbolike të miqësisë.

Pas takimit në drejtorinë arsimore ,na nisën me makina në një rrugë malore që ishte shumë e gjatë, kur mbritëm aty, pamë ndërtesa dykatëshe me qerpiçë, të cilat ishin lagjet e fiseve osmane që më vonë krijuan perandorinë Osmane.Vizituam dhomën muze të fiseve osmane duke bërë fotografi.

C:\Users\HP\Documents\12527_153060168196008_1728540865_n.jpg

Në muzeun ku kanë banuar fiset e para Osmane

Në krye të lagjeve të fiseve osmane ishte një rrapë shumëshekullor,ku të gjithë fiksuam fotografi kolektive. Atje ishte vend malor me pyje me vlera turistike

C:\Users\HP\Downloads\10501736_1412199939091886_1568412791276673963_n.jpg

Me grupin arsimor të drejtorisë arsimore Tiranë

Në mbrëmje kur u kthyem në qytetin e Bursës vizituam një qendër kulturore ku ishin grumbulluar qindra shqiptarë të emigruar në vite. Ata na pritën me lotë në sy. Së bashku me ta në atë mbrëmje kënduam këngë shqiptare , u argëtuam deri në orët e vona të natës. U ndamë me vëllezërit shqiptarë me shumë përmallim e dhimbje.
Vetëm në qytetin e Bursës ishin rreth një milionë shqiptarë emigrantë. U larguam nga Bursa me mbresat më të mira. Mbritëm përsëri në Stamboll ku vizituam shkollat profesionale, të cilat ishin në periferi të Stambollit të grupuara në shumë godina.Në klasën që bëhej mësim pamë punimet e nxënësve,të cilat ishin prodhime të ndryshme të punës me dorë që bënin nxënësit.. Pasi vizituam disa televizone shkuam në një universitet ku studjonin shumë shqiptarë. Aty mësuam se librat shkollorë në Turqi jepeshin falas, kishte një trajtim të veçantë për mësuesit, të cilët paguheshin me paga të larta dhe u garantohej burse falas për fëmijët e tyre.

U largova nga Stambolli me avion duke medituar me pezmatim që ne shqiptarët u kemi shërbyer të tjerëve dhe shtëpinë tonë të përjetshme Atdheun tone të shtrenjtë ,Shqipërinë e bukur nga Zoti nuk e zhvilluam që të ishte ashtu si ëndërronte i Madhi Naim Frashëri. Të shpresojmë te brezi ri që ta bëjnë Shqipërinë më të mire se sa Evropa.

Qatip Mara

Nju Jork 23 korrik 2020

NGA HERONJTE E LUFTES SE VLORES, TEK GJENERATA E PAQERUAJTESVE

July 14, 2020 by dgreca

MEHMET JAUP BEQAJ LUFTËTARI I LUFTËRAVE PËR LIRI/
Shkran:QATIP MARA/
Mehmet Jaup Beqaj lindi në Vranisht Vlorë,në vitin1885.Në hapat e para të jetës së tij, Mehmet Beqaj kishte rrënjosur dashurinë e madhe për Vranishtin e bukur, për gjuhën shqipe e atdheun e robëruar nga pushtimi i gjatë i turqve osmanllinj. Fëmijëria e tij në robëri, u pagëzua me krismat e luftës për çlirim kombëtar. Ende kur ishte fëmijë, kur sapo kishte mbushur gjashtë vjeç, dëgjonte thirrjet për zhvillimin e kuvendeve të burrave të Lumit të Vlorës, ku burrat e fisit Beqaj zinin një vend të nderuar, me fjalën e tyre të mençur. Ata ishin dalluar për besnikëri, ndershmëri, trimëri dhe ia kishin rritur peshën fisit Beqaj në tërë hapësirën e Labërisë. Babai i Mehmet Beqaj, Jaup Beqo Beqaj ishte luftëtar në betejat kundër ushtrisë osmane. Në formimin e Mehmet Beqaj, ndikuan fuqishëm ngjarjet e mëdha të fundit të shekullit XIX dhe fillimit shekullit XX, ku trimat e Vranishtit u shquan si luftëtarë të vendosur deri në fund për lirinë dhe sigurimin e tërësisë kombëtare e tokësore të popullit tonë. Ai hodhi shtat në mes të këtyre luftëtarëve të lirisë dhe pothuaj gdhihej e ngrysej në mes të çetave të tyre qëndrestae, të zonës së Labërisë. Në këto takime mbresëlënëse, Mehmet Beqaj nisi të kuptonte se liria për atdhe ishte një gjë tepër e çmuar.
Kërkesat për lirinë dhe truallin e parëve, ai, do t’i mbroj me guxim së bashku me dhjetëra luftëtarë vranishjotë të shquar, herë në njësite të vogla, ose edhe në mënyrë individuale. Me guxim labi, kishte kundërshtuar çdo formë nënshtrimi, duke u ngritur kundër administratës osmane. Kur po kapërcente moshën tetëmbëdhjetë vjeçare, në fillmet e rinisë dhe të gjallërisë së një stine të bukur e fluidie, Mehmet Beqaj ishte një djalosh simpatik, me tipare të hequra, por fisnike, me një temparment sa të shtruar e të qetë, aq të zjarrtë e shpërthyes, plot impulse dhe hove shpirtërore, një shpirt të etur për liri dhe drejtësi.
Në vjeshtën e vitit 1908, kur patrioti madh Ismail Qemali shkoi për takim në Vranisht, trimi Mehmet Beqaj së bashku me vëllan e tij Meço Jaup Beqaj u betuan me burrat e Vranishtit se do të luftonin me armë për çlirimin e vendit nga zgjedha osmane. Mehmet Jaup Beqaj ishte ndër të parët që e kundërshtoi regjimin turk, e për pasojë u arrestua dhe keqtrajtua ashpër në Bashaj të Smokthinës, së bashku me Murat Abazin, Murat Veizin e Hamzo Selamin.
Me vendosmëri, ai mori pjesë në krijimin çetës për “Lirinë e Shqipërisë” me komandant kryetrimin Sali Murati, të cilët ishin të vendosur për realizimin e programit kombëtar, që e kishin shpallur qysh në fillim të kryengritjes së përgjithshme anti osmane. Çeta për “Lirinë e Shqipërisë” ishte çeta e parë në Lumin e Vlorës si repart i organizuar dhe me objektiva të qarta.
Veprimtaria atdhetare e luftëtarit trim Mehmet Beqaj shtrihet në një hapësirë të gjerë kohore 15 vjeçare pa ndrëprerje si luftëtar i përhershëm .Së bashku me luftëtarët vranishotë kishte marrë pjesë në aksionet e Palohuarit të Shashicës, Bestrovës dhe Picarit. Në beteja Mehmet Jaup Beqaj kishte luftuar me trimëri. Ai kishte luftuar me heroizëm në disa aksione të çetës për “Lirinë e Shqipërisë”, jo vetëm në rrethin e Vlorës, por edhe më gjerë. Me 1911 Mehmet Jaup Beqaj është pjesëmarrës në Mbledhjen e Drashovicës në përkrahje të kërkesave te Memorandumit të Gërçes.
Aksioni më i bujshëm është ai i hapjes së burgut të Vlorës, më 24 gusht 1912, prej të cilit u liriuan gjithë të burgosurit, ngjarje qe pati jehonë në shtypin vendas dhe atë të huaj. Në prag të shpalljes së pavarësisë, Mehmet Beqaj me luftëtarët vranishotë iu drejtuan Delvinës, pasi bandat shoviniste greke kishin ndërmarrë veprime terrorizuese e kriminale ndaj popullsisë vendase.
Mehmet Beqaj, duke luftuar me trimëri arriti ditën historike të 28 Nëntorit 1912, kur kuvendi mbarëshqiptar, me në krye burrin e shquar Ismail Qemali, i mbledhur në Vlorë, shpalli Pavarësinë e Shqipërisë. Vranishti, me çetën për ”Lirinë e Shqipërisë”, u bë simbol i qëndresës për Liri, duke shkruar me grykën e pushkës fjalën e ndritur “Pavarësi” . Mehmet Beqaj së bashku me luftëtarët: Azem Sulua, Hamzo Selmani, Sulo Murati, Tare Selmani, Imer Begua, Murat Myftari, Xhezo Balo, Selam Abazi etj., me në krye komanndatin e Çetës “Për Lirinë e Shqipërisë”,Sali Muratin, organizuan mbrojtjen e Qeverisë së kryesuar nga Ismail Qemali, duke luftuar forcat armike
Me krijimin e qeverisë të Ismail Qemalit, Mehmet Beqaj inkuadrohet si luftëtarë në komandën e sigurimit publik, për mbrojtjen e qeverisë së parë kombëtare, me kryeministër Ismail Qemali. Përkrah komandantit kyetrim Sali Murat Vranishti, Mehmet Beqaj u angazhua me besnikëri për të mbrojtur Kuvendin Kombëtar të Vlorës nga 28 nëntori 1912 deri në 7 dhjetor 1912.
Në atë kohë të trazuar, kërkohej vazhdimësi veprimesh në mbrotje të “foshnjës të sapolindur”. Ngjarja më e madhe e Kombit rrezikohej prej planeve e veprimeve shoviniste,në ndihmë të të cilëve vepronin Esat Toptanët e Spiro Milot me sojët e tyre antishqiptarë. Dhe Mehmet Beqaj, besnik i idealit të tij, nuk e vari pushkën në “gozhdë”, por ndoqi me përkushtim rrugën e nisur. Merr pjesë në përballjet me armikun në Cakran, Ardenicë, ku plagoset i vëllai tij, Meçe Beqaj, në Himarë, Borshë e deri në Luftën e Vlorës
Në shtatë vjetorin e shpalles së pavarësisë më 28 nëntor 1919, në Vlorë Mehmet Jaup Beqaj mori pjesë aktive në protestën kundër pushtuesve italianë dhe u angazhua si atdhetar trim i maleve të Labërisë, duke luftuar kundër ushtrisë pushtuese italiane në vitin 1920. Ai u përfshi në Epopenë e madhe të luftës së viti 1920.
Shkrimtari Petro Marko në librin “Ultimatumi” përshkruan luftëtarin trim Mehmet Beqaj duke e cilësuar në faqet e këtij libri “Mehmet Fajkoi”, sepse si fajkua sulej në betejat kundër italianëve. Kishte trup lastar të gjatë, sytë kur fliste i xixëllonin shkëndija, ndërsa zëri i drithëronte dhe shponte si plumbi. Përkrah Heroit Sali Murati Vranishti ai u sul si rrufe në kalanë e Kaninës. Me jatagan e manxerë, ecte në këmbë duke luftuar. Luftëtarët trima më 3 shtator 1920 me grykën e pushkës dhe erën e barutit pagëzuan fjalën “Liri” të Vlorës. Atë ditë Vlora ishte në festë, si më 28 nëntor 1912. Mehmet Beqaj me luftëtarët grupe-grupe hidhnin valle labe dhe festonin fitoren
Poeti Xhevair Spahiu ishte i pranishëm me shkrimtarin Petro Marko në takimin që bënë me luftëtarin Mehmet Jaup Beqaj dhe në shkrimin “Kockëfortët e Vranishtit”, botuar në gazetën “HORA “ thekson:
“Ishim ulur në bar dhe bisedonim. Përkrah nesh tymosnin me çibukët që i shkundnin në pëllëmbët e tyre të ashpëra, si trungje lisi, dhjetë pleq vranishtiotë, pjesmarrës në luftën e Vlorës të 1920-ës. Në çetën e Vranishtit, ku kishte mbi 200 luftëtarë, bënin pjesë edhe këta pleq. Shumë kishin parë e shumë kishin dëgjuar ata në jetë,po kujtimet e ditëve të asaj vere të vitit 1920 i ruanin thellë në kujtesë. Në këtë fond kujtimesh hyjnë edhe plagët që u lanë predhat e pushtuesve italanë. Dikush kishte një gishtë të prerë,tjetri një plagë në kokë e një tjetër në kofshë.Të nesërmen, në mëngjes, shkuam në shtëpinë e një tjetër luftëtari të 1920-ës.Ka disa njerëz që e mbajnë zjarrin të ndezur gjer vonë. I tilllë ishte edhe Mehmet Bequa nga Vranishti. Kishte një trup të drejtë si lastar, fytyrë të mprehtë e qeleshen e bardhë në kokë.
Kur fliste, sikur lëshonte shkëndija. Sytë, herë i mbërthente në cep të qerpikëve, herë i lëvizte si zhivë.
-Keni qenë në luftë?
-Në cilën luftë” –tha.
E kuptova se pyetja ime s’ishte e saktë…
-Në luftën e 1920-ës?
-Po tha, Mehmet Beqaj. -Ne vranishjotët kishim në krye kapdean Salinë. Ishte trim, i donte njerëzit e mirë. Një dynym dhe (tokë) kishte kapedani. S’luftonte për pasuri, por për vatan.
Kish zakon e na thoshte: “Të hajë mish plumbi juaj!”
Mehmet Beqaj, 85 vjeçar, atje rrëzë maleve, dinte me saktësi të filozofëve, ngjarjet historike.
-Kishit dëgjuar ju për Leninin në vitin 1920?-pyetëm.
-Ne që ishim në male, e dinim nga ata që kishin këmbë e dilnin jashtë…
-Si ju shpërbleu parësia pas luftës?
-Nga një çikë rrush e nga një çikë bukë.e një feste të bardhë në kokë e hajt, udhë e mbarë ju qoftë!
Më tërhoqi vemendjen gishti tregues i dorës së tij të djathtë, ishte i prerë.”Nga ndonjë predhë”, mendova. Kur po iknim, iu afrova dhe e pyeta:
-Në ç’luftë e keni prerë?
-S’mbaj mend ,15 vjet nëpër luftëra kam qenë, -tha Mehmet Beqaj. -15 vjet gishtin në këmbëz…
Me siguri, mendova,gishti i ishte konsumuar nga të shkrehurit e shumta të armëve…”
Kur në vitin 1956, nisi të krijohej kooperativa, u mpak prona vetjake, mori vrull prona e përbashkët, Mehmet Beqaj thoshte: “Do të bëhemi kooperativë…se nuk shpëtojmë dot nga Lenini!”…
Megjithëse koha shënoi Utopi, ky ishte dështimi, që plaku Mehmet Beqaj e gjurmoi. Dhe sot e kësaj dite mendimet e tij të parashikuara i hodhën në letër deshifruesit e fakteve. Këta njerëz të heshtur, që të godisnin pas shpine, ia bënë “letrat”…Mehmet Beqaj i priti ato pasoja. Ata të qeverisë nuk e dënuan, por e lanë si peshku pa ujë…Nuk i dhanë pension Lufte Mehmet Beqos, këtij plaku që kërkonte të arrinte të 100-tat
Mehmet Beqaj la një Patriotizëm, një ndershmëri, një fisnikëri… Dhe krenarisë i kërkonte…vetëm një firmosje…për pesionin e “harruar” të Luftës?!
Në lotët e fundit të jetës, Mehmet Beqaj, kujton Xhevair Spahiun, (Kur ishte në shtëpinë e tij me Petro Markon), kur i qëndisi…”ULTIMATUMIN”… “A mund të lihet në harresë. Mehmet Beqaj?…Me ato faqe të shumta Historie, Krenarie! Kur edhe ky, brez i ri, kërkon më tëpër- Nostalgji…!?
Në epitafin e tij mund të shkruhet:
“Mehmet Beqaj, besnikërinë ndaj atdheut,
Ia la Krenarisë,
Patriotizmin.,Ndershmërinë dhe Fisnikërinë
Ia fali Lirisë…”
Me rastin e 50 vjetorit të Luftës së Vlorës Mehmet Jaup Beqaj u dekurua me medalje patriotike. Si luftëtar i vijës së parë, në të gjitha luftërat çlirimtare, i takonte pension , por organet qëndrore në Tiranë e penguan me absurdtitete,sepse kishte shprehur mendimin kritik kundër ideve leniniste për krijimin e kooperativës. Kërkesat e vazhdueshme të admistratës vendore Vranisht e Vlorë, e detyruan Tiranën shtetërore që të miratonte pesionin patriotik,të cilin ja dhanë vetëm një javë para vdekjes, në moshën 88 vjeçare.
Në gazetën “HORA”, muaji shkurt 2010, në kuadrin e 90 vjetorit të Luftës së Vlorës 1920, ish-ushtaraku vranishtiot, Lefeter Hasanaj ka botuar shkrimin: “Mehmet Beqaj-Luftëtar i Luftërave për Liri”, në të cilën shkruan: “…Kur nisa të bëjë jetëshkrimin e atdhetarit Mehmet Beqaj, në mend më erdhi thënia që historinë nuk e bëjnë delet e çala, por luanët që hidhen në zjarr. Se, Mehmet Beqaj ishte pjesë a atij brezi që nuk përzgjodhi qëndrimin pranë “hirit”, por “zjarrin e ndezur me dru-lisi”, duke u shndërruar në një zë të fuqishëm në grupimin popullor, që luftonte për çështjen e madhe të kohës.
Po,kush ishte Mehmet Beqaj, personazhi i gjallë e real,që ka zënë vend edhe në romanin historik “Ultimatum” të shkrimtarit Petro Marko? Pse ai dhe të tillë si ai kanë mbetur në kujtesën kolektive?
“Shumë vjet, nëpër lufta kam qenë…” Kjo ishte përgjigja që Mehmet Beqaj dha në bisedën me shkrimtarin Petro Marko dhe poetin Xhevair Spahiu,kur e kishin pyetur se në cilën luftë kishte marrë pjesë. Po bëhen shumë vjet nga ai takim i ngrohtë i njerzëve të letrave me “kockëforët” e Vranishtit, siç i quajti me respekt poeti Xhevair Spahiu luftëtarët e lirisë, por përgjigja e mësipërme i ka qëndruar kohës,duke u përcjellë gojë më gojë, si dëshmi reale e vlerave dhe kontributit vranishtiot në breza për liri e pavarësi.Burri i moshuar i Beqajve,atëhere 85-vjeçar, ndonëse shquhej për kujtesë të kthjellët, ishte mjaftuar me ato pak fjalë,si për t’u thënë se përgjigjen më të mirë e kishte dhënë kur kërkohej “gishti në këmbëz”…Se ai, bashkë me shokët, jo pak herë i ishin përgjigjur zërit të Shqipërisë së robëruar e më pas të rrezikuar nga shovinistët fqinj.Vetëm në Luftën e Vlorës ishin 200 vullnetarë luftëtarë vranishtiotë, që rrokën armët,u rreshtuan në repartet çlirimtare, u ndeshën fuqishëm me armikun dhe dolën fitimarë. Në gjirin e atyre luftëtarëve, që komuniteti ku lindën e u rritën, i kujton,si pasuri të çmuar, ka vendin e vet të merituar dhe Mehmet Jaup Beqaj.Mehmet Beqaj lindi në kohën kur Shqipëria ishte nën sundimin ottoman, por kur mjedisi shoqëror mbarëkombëtar ziente nga duhma e rezistencës për mëvetësi. Në hapësirat ku flitej shqip, liria e pavarësia nuk ishin më një deshirë e largët,por një realitet për zhvillime të reja e të vrullshme.”Pena” e rilindasve kishte filluar “shtrimin” e rrugës shumëplanëshme, ku doemos pushka do të kishte rolin e saj të pazvëndësueshëm.Në shumë krahina, çetat atdhetare kishin marrë formë e vepronin intesivisht në dobi të kauzës madhore të kohës. Mehmet Beqaj, i edukuar dhe i nxitur fillimisht në gjirin e familjes, sidomos nga i ati, Jaup Beqaj, i cili ishte luftëtar i Pesë Puseve të Janinës,do të rritej me frymën e dashurisë për vendin dhe të kundërshtimit ndaj regjimit të huaj. Vit pas viti, Mehmet Beqaj do të ndërgjegjësohej se në mjediset e luftëtarëve do të kishte “pjesë” edhe për të. Ishte koha që kërkonte atdhetarë, ndërsa mosha e tij gjurmonte modele.Kishte dëgjuar shpesh për Abdyl Frashërin, Ismail Qemalin, Sulejman Vokshin, Ded Gjon Lulin, Isa Boletinin e Çerçiz Topullin dhe zemra e shtynte drejt tyre. Por, fati e desh që të mos ikte aq larg.
Zëri rilindas kishte ardhur deri aty, në Vranisht, ku vepronin luftëtarët e hershëm, Pasho Ramadani, Sali Murati e Azem Sulo me shokë.Nëpërmjet tyre, do të bindej se në atë “stinë-dimri”, zjarri jo vetëm duhej mbajtur ndezur, por duhej të fuqizohej. Parapëqeu malet, aty ku ishin “lisat”, me të cilët e lidhi vullentarizimi dhe përgjegjësia për t’i kontribuar lirisë. Mehmet Jaup Beqaj ka një biografi të pasur, që nuk të ”lodh” për të përzgjedhur çastet kulmore të jetës së tij. Emri i Mehmet Beqaj vjen në ditët tona i mbështjellë me vlerat e një luftëtari të vendosur, si pjesë e rëndësishme e çetës së Vranishtit. Se ai me të vëllanë, Meçen, ishin midis 11 pjestarëve të përhershëm të saj, që ditën e krijimit, në vjeshtën e vitit 1908. Mehmet Jaup Beqaj luftoi me armë në luftëra për liri 15 vite pandërprerje por shumë pak vetë e dinë se Mehmet Beqaj e përfitoi pensionin për merita të veçanta atdhetare,vetëm një javë,ndonëse jetoi 88 vjet.Jo rastësisht u njoha me dekretin e dekorimit të tij me medalen “Për veprimtari patriotike” dhe tre vendime të Këshillit të Ministrave që ndodhen në Arkivën e Shtetit. Duke lexuar vendimet që bëjnë fjalë për pensionin e tij, meson se dhe ai nuk i shpëton paradokseve absurde të kohës. Me vendimin e parë, që mban datën 2 shkurt 1973, nuk miratohet pensioni, ndonëse propozimi i organeve përkatëse në Vranisht dhe në Vlorë, ka qenë i argumentuar. Siç duket, zytrarë dritëshkurtër, të prirur për të gjetur “gjëlpërën në kashtë”, janë bërë pengesë me shpjegime absurde. Është dashur këmbëngulja e pushtetit vendor, që ta merrte atë që i takonte. Dhjetë muaj më pas, me vendimin nr.177 datë 24 tetor 1973,Këshilli Ministrave i akordon pensionin patriotik,të cilin e gëzoi vetëm një javë para vdekjes.”
Në të gjitha betejat e luftërave për liri e pavarësi, nga viti 1908 deri në vitin 1924 të dy vëllezërit Mehmet Beqaj e Meçe Beqaj, luftuan me trimëri, në vijën e parë të sulmit mbi armikun e huaj ku vëllai Meçe Beqaj plagoset, por nuk e ndërpret luftën për liri e pavarësi. Pa u ftohur mirë pushka prej Epopesë së madhe të Vlorës,vjen një tjetër thirrje . Në shtator të vitit 1920, kryeministri Sulejman Delvina kërkon domosdoshmërisht ndihmën e popullit,pasi forcat agresive kishin arritur deri afër Tiranës, duke rrezikuar seriozisht pavarësinë e vendit. Mehmet Beqaj së bashku me vullnetarë nga Vranishti nisen drejt Tiranës, bashkohen me forcat e tjera çlirimtare dhe sipas traditës drejtë e në fushën e betejës, me syrin në shënjestër. Luftimet do të zhvilloheshin të ashpëra deri në Qafën e Deshëve e Macukull, ku agresorët serbë do të mposhteshin dhe do të largoheshin nga ishin nisur. Katër vjet më vonë 50 luftëtarë vranishtiotë do të vinin përsëri në Tiranë. Për Mehmet Beqaj kjo do të kujtohej si beteja e fundit masive, por edhe për një arsye më shumë: Në këtë betejë do të ishin të katër vëllezërit Beqaj:Mehmet Jeup Beqaj, Meçe Jaup Beqaj, Isuf Jaup dhe Abaz Jaup Beqaj.
Në vargun e këtij gjerdani trimëror të luftëtarit të lufëtrave për liri e pavarësi Mehmet Jaup Beqaj, vazhdoi i biri, Reiz Mehmet Beqaj, i cili është pjesë e traditës patriotike të kësaj familjeje të madhe të Mehmet Jaup Beqaj. Reiz Mehmet Beqaj u edukua e u frymëzua nga shembulli i sakrificave të mëdha për mbrojtjen e aspiratave të lirisë dhe flamurit kombëtar, që babai shfaqi gjatë gjithë jetës, duke luftuar shumë vite për liri. Në gjurmët e atdhetarit Mehmet Jaup Beqaj, biri tij Reiz Mehmet Beqaj bëhet ushtarak i talentuar, i cili për nga idealizmi, këmbëngulja, sakrifica, potenca, energjia dhe vetëmohimi dallohet dhe përpiqet që të ecë në gjurmët e të atit. Në vitin 1959, i specializuar në artin ushtarak artileri bregdetare, filloi punën në ishullin e Sazanit. U shqua si oficer, me përgatitje të lartë ushtarake dhe për ndërgjegje të lartë atdhedashurie, duke kundërshtuar planet e komandatëve rus në çështjen e mbrojtjes së bregdetit shqiptar. U vlerësua dhe u gradua nga komanda e lartë ushtarake shqiptare.Shokët e tij, kuadro e njerëz të thjeshtë, flasin plot dashuri e respekt për ushtarakun e përkushtuar Reiz Mehmet Beqaj, si ushtarak të zotin e intelektual me vlera të spikatura, që diti të drejtojë me mençuri, guxim, shembull personal e ndershmëri në të gjitha reaptet ushtarake për mbrotjen e atdheut.
Shoqata Kulturore e Labërisë e ka nderuar me titullin “MIRËNJOHJA E LABËRISË”, me motivacionin: “Mbartës të vlerave e virtyteve më të mira Labe, duke u bërë shëmbull për të tjerët. Pjesmarrës aktiv e me ndihmesë në veprimtarit e degës Fier, mbartës e përcjelljes i frymës së mirëkuptimit e vëllazërimit”.

Mehmet Jaup Beqaj dhe Reiz Mehmet Beqaj

Në vazhdimësi të traditës atdhetare të Mehmet Jaup Beqaj, ecën sot, nipi tij, Adrian Reiz Beqaj, i cili ka shërbyer e shërben me devotshmëri në Forcat e armatosura të atdheut. Ka shkëlqyer në studimet ushtarake. Sot Adrian Reiz Beqaj është një ushtarak i talentuar, dituror dhe i përkushtuar, autor i librit udhëzues të (FA) në Komandën e Doktrinës dhe Stërvitjes, e cila është bërthama kryesore e dijes dhe arsimimit ushtarak në Shqipëri. Ka kryer me sukses kualifikime profesionale ushtarake jashtë shtetit.

Adrian Reiz Beqaj

Ushtaraku i talentuar Adrian Reiz Beqaj ka shërbyer me devotshmëri në misionet ndërkombëtare paqëruajtëse, duke shfaqur cilësitë më të mira prej ushtaraku të devotshëm. Me sakrifica larg familjes së tij të shtrenjtë, ai ka ngritur lart emrin e ushtarkut shqiptar në misionet paqëruatjëse të NATO-s

Adrian Reiz Beqaj, duke shërbyer me devotshmëri në forcat ndërkombëtare paqëruajtëse

Duke trashëguar traditat më të vyera të paraardhësve, ushtaraku Adrian Reiz Beqaj është i thjeshtë, modest, me kulturë qytetare, me aftësi intektuale. Ashtu siç thotë populli: “Tek ka rrjedhur, do pikojë, do vejë soja në sojë”…
Qatip Mara
Nju Jork 13 korrik 2020

“SHTEGTIME NËPËR KOHË” I SHKRIMTARIT REMZI GJIKA, FORMIMI PERSONALITETIT

September 15, 2018 by dgreca

Shkruan:Qatip MARA-Nju Jork/

Shkrimtari Remzi Gjika në vazhdim të botimeve të kaluara në vitin 2018 ka botuar librin “Shtegtime nëpër kohë” (Monografi me esse e refleksione), i cili ka vlera njohëse të jetës individuale,familjare,shoqërore me një larmi konceptesh filozofike,historike,sociologjike,psikologjike,pedagogjike të sfidave ndaj jetës së vështirë. Me përshkrime artistike letrare e kulturë gjuhësore amtare pasqyron kronikat e ngjarjeve të jetës nga fëminia deri në ditët e sotme.

Ne Foto: Remzi Gjika me nipin/

Lexuesi në librin “Shtegtime nëpër Kohë” do gjejë një përvojë të pasur të formimit e farkëtimit të personalitetit e karakterit të individit në familje,fis, e shoqëri. Me koncepte të sakta historike,psiko-pedagogjike autori Remzi Gjika analizon e përgjithëson rrugën e sigurtë për tu edukuar në punë e nëpërmjet punës.I lindur në fshatin piktoresk Tërbaç me larmi relievi të ashpër me forma gjeometrike, të kodrave,maleve e Qafave me rrëpira e gremina,autori në fëmini ka përceptuar bukurinë e lartësive të maleve që “takonin tavanin” e qiellit. Në çdo faqe të librit vetvetiu lexuesi mediton e shëtit me mendje e emocione njerëzore në jetën e mundimshme të disa brezave , stërgjyshërit,gjyshërit,prindërit dhe trashëgimtarët e tyre, fëmijë,nipër e mbesa ,të cilët bashkë me qumshtin e gjirit të nënës kanë marrë edukatën e punës,të njohjes së traditave të të parëve të tyre.Ne Foto:Qatip Mara(majtas) dhe Remzi Gjika/

Me shtëpi të gdhëndura mbi shkëmbinj,të ndërtuara me gurë e mbuluara me pllaka guri, fisi Gjikaj në Tërbaçin e ashpër u mbijetoi shekujve me vullnet e karakter të fortë duke siguruar prodhime buqësore e blegtorale. Në shtëpitë e tyre ishin rritur djem e vajza trime,të guximshëm për tu ndeshur me vështirsitë e jetës. Djem e vajza të punës të këngës por edhe të pushkës për liri e pavarësi.

Dhe fisi Gjikaj së bashku me fiset e tjera tërbaçiote në shtegtimet nëpër kohë ka derdhur djersë në punë dhe gjakun në luftrat për liri. Autori Remzi Gjika ndjehet krenar i fisit Gjika, i Tërbaçit dhe Labërisë. Ai e quan veten me fat që ka lindur në shtëpinë e gjyshit e prindërve në Tërbaçin piktoresk me oksigjenin e bollshëm e erën trendelinës. Atje në vendlindje kishte mësuar alfabetin e gjuhës shqipe në klasën e parë fillore. Vëllai madh Thanas Gjika ishte kujdestari e frymëzuesi diturisë. Megjithëse ishte i vogël e në Tërbaç jetoi pak vite të fëmijërisë,autori Remzi Gjika ka ruajtur në kujtesë jo vetëm imazhet e përgjithshme të fshatit,por jep informacione për jetën e gjyshërve, të cilët ishin të përkushtuar për familjen. Fisi Gjikaj e vlerësonte familjen si themeli edukimit të fëmijëve. Në shtegtimet nëpër kohë brezat Gjikaj krenohen me njeri tjetrin, Gjyshërit krenoheshin me stërgjyshërit por meraku tyre ishte edukimi pasardhësve me motivin e dashurisë për atdheun,punën e diturinë.

Djaloshi vogël Remzi Gjika pasi kishte mbaruar klasën e parë në vendlindje Tërbaç,klasën e dytë e kishte vazhduar në fshatin Vajzë,ku prindërit e tij të dashur shtegtonin në kullota bagëtinë.Klasën e tretë dhe në vazhdim edhe shkollën fillore në fshatin e bukur,afër Vlorës Peshkëpi, ku prindërit e tij kishin vendosur të banonin.

Familja e madhe e prindërve të përkushtuar Haxhi –Aspri Gjika me 10 frymë përballonte vështirësitë ekonomike,sepse vetëm babai familjes punonte. Prindërit pranonin çdo vuajtje por vetëm donin të arsimonin fëmijët me shkollë,sepse diturinë e vlerësonin si pasuri të patundshme e të pakonfiskueshme. Djali madh Thanas Gjika sapo kishte mbaruar me rezultate të shkëlqyera shkollën 7-vjeçare kishte fituar nga shteti bursë për të vazhduar shkollën e mesme mjeksore në Tiranë ,të cilën e kishte mbaruar me rezultate të shkëlqyera e më vonë shkëlqen në studimet universitare në fakultetin e mjeksisë. Kur fëmija i parë në familje shkëlqen në mësime e sjellje bëhet model edhe për fëmijët e tjerë. Edhe adoleshenti Remzi Gjika pasi kishte mbaruar shkollën 7-vjeçare në Drashovicë kishte kërkuar të vazhdonte shkollën pedagogjike. Endrra e tij ishte të punonte mësues. Me fantazinë e tij dhe me humor improvizonte në shtëpinë e prindërve me vëllezërit më të vegjël e motrën orë mësimi duke e gjallëruar jetën në familjen e prindërve.

Dhe endra e tij do realizohej me një të drejtë studimi në shkollën pedagogjike me gjysëm burse, kur prindërit e tij do sakrifikonin çdo gjë për të arsimuar djalin Remzi Gjika. Me valixhen e rëndë prej druri ishte nisur nga familja me përgjegjësinë për të përvetësuar dituri që vetëm me dije të formonte personalietin e karakterin e tij.

Adoleshenti pedagogjikas Remzi Gjika përballë horizonteve të reja në Tiranë do studionte me pasion për të fituar dituri,duke përvetësuar konceptet shkencore të lëndëve të shkollës pedagogjike. Ai përshkruan bukur jetën e re konviktore,shoqërin e miqësinë konviktore,por kishte ndjerë shqetësimin që shkolla pedagogjike ishte 2 vjeçare dhe nuk të jepte diplomë për mësues,por një dëftesë.

Me qetësinë e maturinë që e karakterizon e me synime të qarta në bashkbisedim me shokë të ngushtë kishte projektuar të vazhdonte paralelisht me shkollën pedagogjike 2 vjeçare edhe programin plotësues të shkollës pedagogjike 4 vjeçare. Me heshtje pa u ekspozuar në shkollë kishte filluar të studjonte lëndët që do të jepte provime në shkollën pedagogjike 4-vjeçare.Me ndihmën e vëllait student në mjekësi,kujdesari tij shpirtëror Thanas Gjika kishte siguruar librat mësimor.

Me kursime raciononte shpenzime minimale për të realizuar objektivin që për 2 vite të mbaronte shkollën e mesme 4 vjeçare. I rritur me edukatën e gjyshit e prindërve përpinte me sy faqet e librave mësimor duke depozituar në kujtesën afatëgjatë përmbatjen e koncepteve të arithmetikës racionale e lëndëve të tjera që do të jepte provime në shkollën 4 vjeçare duke mos neglizhuar aspak mësimet ditore në shkollën pedagogjike 2 vjeçare. Vemendja e tij e përqëndruar në çdo orë mësimi nuk linte shtigje dyshimi se vazhdonte edhe studimet me korespodencë në shkollën tjetër. Kjo tregonte karakterin e tij të fortë,vullnetin e këmbënguljen për të arritur të merrte me rezultate të larta diplomën për mësues fillore. Mes shqetësimeve të shumta të merakut që kishte për prindërit që po sakrifikonin për arsimimin e tij,adoleshenti Remzi Gjika ishte pjekur parakohe duke u angazhuar me të gjitha forcat mendore e shpirtërore të diplomohej mësues që sa më shpejtë tu shkonte me ndihma financiare familjes së prindërve të dashur duke punuar mësues.

Në konspiracion me shokë të ngushtë ,sapo kishin dhënë provimet e shkollës pedagogjike 2 vjeçare,kishin shkuar në konviktin e shkollës pedagogjike 4 vjeçare për strehim disa kohë që të jepnin provimet plotësuese për diplomën e mësuesisë. Kishte përballuar një mbingrkesë të madhe mendore me lëndët e reja që në mënyrë autodidakte u përvetësonte me cilësi përmbajtjen shkencore. Ndonëse populli thotë nuk mbahen dy kunguj nën sqetull,por adoleshenti Remzi Gjika me suksese realizoi stdudimin në dy shkolla duke farkëtuar personalitetin e karakterin e tij me dije të qëndrueshme për mision e shënjtë të mësuesit si misionar dritëdhënës.

Prindërit e tij ishin lumturuar me rezultatet e birit të dashur Remzi Gjika, të cilin do ta kishin mbështetje financiare për të arsimuar edhe të tjerët. Dhe dita e shumëpritur që ta shikonin djalin mësues në vendlindje kishte ardhur me vështirësi. Fillimisht mësuesi adoleshent Remzi Gjika kur sapo kishte mbushur moshën 15 vjeçare ishte emëruar në fshatin Lubonjë Vlorë. Kishte punuar me pasion me nxënësit lubonjas të klasës dytë fillore. Udhëtonte çdo ditë në këmbë nga fshati Peshkëpi në Lubonjë duke zbatuar me korektësi disipinën në punë.

Pasi kishte mbyllur me suksese vitin shkollor,ishte trasferuar në Peshkëpi. Midis vëllezërve,motrave,fisit Gjika e gjithë bashkfshatarëve peshkëpiot mësuesi pasionuar Remzi Gjika u vetkualifikua duke zbatuar në orët e mësimit metodat e mësimdhënjes e të mësimnxënjes. Edhe pse diferenca e moshës me nxënësit ishte e vogël,mësuesi ri Remzi Gjika me punë të përkushtuar kishte fituar respektin.

Autoriteti tij buronte nga pasurimi dijeve në vazhdimësi,nga karakteri i formuar në vështirësitë e jetës duke shtegëtuar në kohë. Personaliteti tij rritej çdo ditë nëpërmjet punës pedagogjike dhe veprimtaritë kulturore artisitike të shtëpisë së kluturës të fshatit peshkëpi që ishte qendra e kooperativës së bashkuar.

Komunikimi tij me thjeshtësi,fjalë embel mbillte dashuri njerëzore te nxënësit e tij e gjithë bashkfshatarët, të cilët krenoheshin më mësuesin e përkushtuar Remzi Gjika.

Ndonëse në moshën e rinisë kolegët e tjerë argëtoheshin me shoqëri e dashuri,

mësuesi përkushtuar Remzi Gjika ishte angazhuar në ndihmë të prindërve,ai ishte modeli i fëmijës-prind për të kontribuar në rritjen e arsimin e vëllezërve të tjerë. Këto janë vlera të rralla të karakterit të fortë që sakrifikon më shumë nga vetja për të kontribuar për familjen e prindërve të dashur,të vëllezërve e motrave që zinxhir në vazhdimësi sidojnë vëshirësit e jetës të një familje me shumë frymë.

Në trekëndshin barabrinjës temperament,karakter,personalitet ,mësuesi Remzi Gjika kishte të harmonizuar dijet,motivin, vullnetin,këmbënguljen e pasionin për të përballuar vështirësitë me frymë të guximshme,me ndershmëri duke u bërë parakohe prindi dytë për vëllezërit e motrat e tij.

Personaliteti tij rrezatonte dashuri për jetën,për familjen e prindërve ,për shoqërinë e miqësinë. Me qetësi e maturi kishte ndërtuar marrëdhënje korrekte me të gjithë,duke mbajtur qëndrime parimore, pa hiporizi,pa mashtrime duke respektuar lirinë e sejcilit. Duke trashëguar edukatën e gjyshit,të prindërve të dashur kaliti në kudhrën e punës karakterin e fortë me ndërgjegjen e vetëdijshme që reflekton duke mos shfajësuar gabimet apo dështimet.

Me sedër e ambicje pozitive për të vazhduar arsimin e lartë kishte zgjedhur altternativën e shkollës së lartë pashkëputje nga puna,me korespodencë duke e vlerësuar realitetin e vështirësive ekonomike të familjes së prindërve me domosdoshmërinë e rrogës së tij në ndihmë të prindërve,të vëllezërve.Autori Remzi Gjika thekson: “Vazhdimin e shkollës se lartë e kisha endërr, doja të ecja me kohën.Ditën nuk kishte mundësi të vazhdoja fakultetin, për shkak të detyrimeve familjare që kisha.E vetmia zgjidhje ishte të vazhdoja me korespondencë në ndonjë degë që preferoja.Mundësitë atëhere ishin dhe kërkesa ime për të ndjekur shkencat filologjike, u aprovua.Pa vonuar, mora programin dhe fillova nga përgatitja për sezonin e parë.Dega,ishte Gjuhë Letërsi-Histori në Tiranë, ajo degë që më pëlqente shumë.

Në shtëpi kthehesha, sa mbaronte mësimi dhe filloja të lexoja.Kisha shumë dëshirë, gjërat më tërhiqnin si letërsia dhe histori-gjeografia.Në atë kohë nuk kishte drita dhe përdorja një llambë vajguri të cilën e vija te koka e krevatit dhe lexoja deri vonë.Kishte shumë raste që më zinte gjumi dhe vinte nëna dhe fikte llambën nga frika se, mos më binte natën mbi kokë.”

Përsëri me vullnet e këmbëngulje në mënyrë autodidakte ,duke punuar mësues vazhdoi me korspodencë e mbaroi shkollën e lartë me rezultate të larta. Ishin të gëzuar prindërit që djalin Remzi Gjika e kishin mbështetje financiare e shpirtërore,por kjo u ndërpre nga shërbimi detyrushëm ushtarak që e largoi nga puna, nga prindërit të cilët do ta ndjenin shumë mungesën e djalit të përkushtuar Remzi Gjika. Ndonëse shërbimi ushatarak ishte caktuar në sektorin e vështirë në detë,në marinën 4 vjeçare,kohë e barabartë me një universitet,mësuesi Remzi Gjika ishte angazhuar me motivin për ti shërbyer atdheut.

Në jetën ushtarake të marinës ai zbatoi me ndërgjegje të lartë disiplinën ushtarake duke u kualifikuar si specialit për radiollokacion të nëndetses. Në kabinën e radiollokacionit kishte shërbyer në kushte të vështira në temperature mbi 40 gradë,me shumë tensione sepse gjatë lundrimit me nëndetëse jepeshin komanda luftarake .

Autori Remzi Gjika përshkruan se : “Lundrimet sa me kënaqësi i prisnim, po me aq lodhje mbylleshin.Për mua, ato mbetën vite të bukura të rinise e të jetës, që ndikuan shumë në karaktërin tim.Aty u kalita fizikisht, u poqa dhe u formova më shumë për jetën”

Pas shërbimit ushtarak ishte pritur me shumë gëzime e mall nga prindërit,motrat e vëllezërit. Kishte rifilluar punën mësues në Peshkëpi duke punuar me pasion me nxënësit. Kishte vazhduar me shkëputje nga puna shkollën e lartë të filozofisë duke rritur kualifikimet shkencore. Në këto vite kishte krijuar familjen me bashkshorten mësuesen Violeta Salati Gjika, me të cilën lindën,rritën dhe edukuan tre fëmijë të dashur, djmetë Eri,Arbëri dhe vajza Reviola.

Duke kryer edhe detyra shteterore në drejtim të arsimit ishte ndeshur me intriga e kurthe ,por me karakterin e fortë kishte sfiduar çdo vështirësi. Personalileti tij ishte krijuar me dije shkencore, me punë të përkushtuar e ndershmëri të karakterit që rrezatonte dashamirësi.

Me ndryshimet e sistemit politik si shumë të tjerë,autori Remzi Gjika provoi rrugën e mundimshme të emigracionit. Me familjen e tij e tre fëmijë kishte nisur kalvarin e vuajtje në Athinë,por asnjëherë nuk kishte humbur shpresën se do të realizonte objektivin e arsimit të fëmijve të tij të shtrenjtë. Ndonëse lodhjet fizike të emigracionit ishin të rënda,me optimizëm kishin edukuar te fëmijët dashurinë për dijet,për shkollën.

Pasi u kthye nga emigracioni raskapitës autori librit Remzi Gjika kishte filluar punë në drejtorinë arsimore të qarkut Vlorë. Me përvojën e tij dhe aftësitë intelektuale punoi me përkushtim deri sa plotësoi moshën e pensionit. Ndërkohë kishte filluar kkrijimtarinë në prozë me tregime e romane e studime historike, të cilat ishin pritur me interes nga publiku.

Prekupimi kryesor i prindërve Violeta Remzi Gjika kishte qënë formimi karakterit e personalitetit të adoleshntëve fëmijë ,me rrugën e diturisë. Kishin përballuar shumë vuajtje e vështirësi,por kishin korrur frytet e punës së përkushtuar familjare ,formimin e personalitetit të Erit,Arbërit dhe Reviola, të cilët duke trashëguar edukatën e gjyshërve dhe të prindërve u bënë të aftë të jetojnë me zotësi.

Eri e ka krijuar familjen në Kanada,Arbëri në Hollandë,dhe vajza e talentuar Reviola në Spanjë. Me familjet e tyre fëmijët ju dhuruan nipër e ,mbesa për prindërit Violeta Remzi Gjika, të cilët të gëzuar udhëtonin me gëzim në Kanada te djali Eri,herë në Hollandë të djali Arbëri, dhe herë në Spanjë te vajza Reviola.

Kur po u gëzoheshin ecurisë të jetës së fëmijës erdhi befasissht ngjarja tragjike e humbjes së jetës së bashkshortes,për të cilën autori shkruan:

“Jeta, për fat të keq, nuk shkon ashtu si e dëshëron.Një ngjarje tragjike në 27 maj 2016, tronditi rëndë familjen tonë .Një aksident tragjik, që ndodhi në Krujë në një autobuz, që mori flakë papritur, u shkrumbua nëna e dashur e fëmijëve të mi, Violeta, shoqia e jetës sime, prej 42 vjetësh, sa kishte festuar 65 vjetorin e lindjes.Kjo ngjarje e pabesueshme, që mori dhenë , nuk la njeri pa tronditur e pikëlluar, veçanërisht fëmijët, që u shokuan nga kjo rrufe e papritur në mes të ditës me diell”. Në vitin 2016 kur shkova për herë të parë në Vlorë me një zemrë të tjetrit,e takova në Bar Rossi shokun,mikun e vëllan e vendlindjes sime Remzi Gjika,me të cilën kam shumë kujtime të rinisë,si koleg dhe mik në vizitat reciproke te familjet e prindërve tanë,që rritën me shumë sakrifica shumë fëmijë, duke përballuar vështirësitë e jetës. Prindërit e vëllait Remzi Gjika ishin shumë të dashur. Ata rritën fëmijë të edukuar të cilët u bënë intelektual të talentuar.Kisha fatin që kisha fjetur në shtëpinë e tyre në kodrën e fshatit të vjetër Peshkëpi. Midis tyre e ndjeva veten si në shtëpinë time.

Jeta na ndau në drejtime të ndryshme. Kur u takova te Bar Rossi me vëllan Remzi Gjika ndjeva emocione dhimbje për humbjen tragjike të bashshortes Leta, e cila ishte kolegia ime në shkollën e Selenicës.Kishte shumë kulturë komunikuese me kolegë,nxënës e prindër. Vëllai dashur Remzi Gjika i plagosur nga dhimbja e madhe,humbja e shokut të jetës j,kishte ardhur në takim për të shprehur gëzimin e tij që po jetoja jetën e dytë me zemër të huaj. Ai më jepte vazhdimisht kurajo në vitet e vështira në spitale dhe shpesh shikoheshim në camer duke u çmallur. Kur shkova në shtëpi për ngushëllim, hyra në shtëpinë e tij e ndjeva drithërimin shpirtëror që mungonte ajo që i kishte zbukuruar mjediset e dhomave të hyrjes dhe më lëndonin përfytyrimet e skenës tragjike që kisha parë në lajmet televizive nga Nju Jorku pamjet e tmerrit të aksidentit të autobuzit që udhëtonin të gëzuar me kolektivin për destinacionin turisitik,por për bashkshorten e vëllait Remzi Gjika ishte udhëtimi largimit nga jeta, i cili me dhimbje të shumëfishtë e kurajo të forte e kishte përcjelllë bashkshorten në banesëm e fundit duke e ngurtësuar dhimbjen në zemër me dashurinë e tre fëmijve të shtrenjtë që rriti e edukoi e paharruar Leta. Aty në shtëpi më shumë sundoi heshtja se sa biseda,se edhe fjalët ishin të ngrira nga dhimbja.

Autori Remzi Gjika është prezantuar denjësisht para lexuesit jo vetëm me librin “Shtegëtim nëpër kohë” ,por edhe me botime të tjera artistike si :

“Porta e mundimeve “ tregime 2015,
“Në rrugën pa kthim” roman 2015,
“Labi dhe Deti” tregmie 2015,
“Gjikajt e Tërbaçit në rrugën e jetës e Lirisë”.monografi 2017
“Shtegtime nëpër kohë” ,monografi 2018

Pas humbjes së bashkshortes autori Remzi Gjika për të shmangur vetminë udhëtonte drejt familjeve të fëmijëve , ku çmallej edhe me nipër e mbesa e qendronte disa kohë sipas stinëve të vitit. Sigurisht për çdo burrë gruaja në moshën tonë është e nevojshme e domosdoshme.sepse burri nuk i shërben dot vetes së tij. Mungesa e gruas është dënimi i padrejtë se nuk përballohet vetmia. Në labëri njeriun e keq e mallkonin me shprehjen : “Të pafsha pa grua në pleqëri!”. Por miku e vëllai im Remzi Gjika është njeri shumë i mirë,me vlera të larta intelektuale,me personalitet të konsoliduar me dije e punë të përkushtuar. Zoti i mori bashkshorten me aksidentin tragjik duke e plagosur rëndë zemrën e tij. Përsëri Zoti mendoi dhe atje tek plasaritjet e zemrës të plagosur të autorit Remzi Gjika ka mbirë shpresën për të jetuar me një bashkshorte tjetër, e cila është zonja e nderuar intelektuale Teuta Bano.

U gëzova shumë mësova se jetojnë bashkë me vëllan e vendlindjes sime Remzi Gjika. Ju uroj jetë të gjatë me lumturi!

Qatip Mara

New York 14.09.2018

RRËFIMI-SFIDAT ME DIKTATURËN…

June 26, 2018 by dgreca

SFIDAT ME DIKTATURËN KOMUNISTE TË BIRIT TË KROPISHTIT VLORË, QEMAL HADËR REXHAJ/

1 qemal Rexhaj

Qemal Hadër Rexhaj/

Në familjen fisnike kropishtjote Vlorë Hadër Mahmut Rexhaj ,nëna e dashur Hajdine Veli Rexhaj, kishte pritur me gëzim lindjen e djalit të shtrenjtë Qemal Hadër Rexhaj në 25 mars 1941,por gëzimi familjar nuk zgjati shumë,sepse kishte filluar stuhia e luftës së klasave ndaj familjes fisnike të Hadër Mahmut Rexhaj. Në gushtin e vitit 1943 ,pasi ishte prishur “Marrëveshja e Mukjes” ishte pushkatuar pa gjyq nga PKSH djali 24 vjeçar Isuf Hadër Rexhaj dhe mizorisht ishte zhdukur trupi tij. Kalvari persekutimeve kishte vazhduar me egërsi duke arrestuar kryefamiljarin Hadër Mahmut Rexhaj.

Pas pushkatimit të djalit të tij 24 vjeçar,prindi Hadër Mahmut Rexhaj ishte arrestuar dhe në vitin 1944 e kishin dërguar në burgun e tmerrshem të Gjirokastrës. Në qelitë e errëta të burgut me lagështirë ishte sëmurë rëndë nga turbekulozi. Kishte kryer një vit burg dhe ishte liruar nga biruca e vdekjes. I sëmurë kishte shkuar në familje. Pas tre muaj qëndrimi te familja e tij e dashur ishte arrestuar përsëri. Diktatura komuniste me hanxharin e luftës së klasave e kishte dënuar me 10 vjet burg, Në kushtet e vështira të burgut ishte përkeqësuar shëndeti nga sëmundjet e shumta. E kishin shtruar në spitalin e burgut Vlorë. Pas 6 muaj jetë të mjeruar në skëterrin e burgut në korrik të vitit 1945 kishte dhënë shpirtin tek Zoti, kishte vdekur në spitalin e burgut mes vetmisë,trishtimit e dhimbjes në vetmi,sepse asnjë pjestarë të familjes nuk pa në çastet e fundit të jetës. Por nuk mjaftoi me kaq dhimbja,sepse diktatura nuk e njeh dhimbjen njerëzore,por vetëm etjen për pushtetin për të sunduar me hekur e gjak. Familja nuk ishte thirrur për të parë fëmijët baban në ndarjen nga jeta e hidhur. Tragjedia është se nuk dihet ku ishte varrosur. Edhe sot fëmijët e tij nuk e dinë ku ndodhen eshtrat e babait të tyre Hadër Mahmut Rexhaj.

Ende kur nuk kishin kaluar tre muaj nga vdekja e kryefamiljarit Hadër Mahmut Rexhaj, dora e errët e diktaturës komuniste kishte masakruar djalin 14 vjeçar Fari Hadër Rexhaj, i cili si fëmijë ruante bagëtinë e familjes në livadhet e korijet e fshatit Kropisht.Në tetor 1945 djali 14 vjeçar Fari Hadër Rexhaj nuk ishte kthyer në shtëpi.Bagëtia ishte kthyer pa të zotin që i kulloste dhe i ruante për të përballuar jetën ekonmike.Kur bagëtia kishte shkuar në shtëpi ishte shqetësuar nëna hallemadhe Hajdine Rexhaj, e cila kishte njoftuar burrat e fisit Rexhaj të kërkonin djalin Fari Hadër Rexhaj,sepse fëmijët e tjerë ishin të vegjël nën moshën 10 vjeçare. Kishin dalë për të kërkuar burrat e fisit Rexhaj dhe e kishin gjetur të vrarë me sëpatë në kokë. Një krim makabër kundër jetës së një fëmije 14 vjeç.tregonte egërsinë e partisë komuniste që ishte parti terroriste e komanduar nga sllavët e beogradit titist, të cilët prishën “Marrveshjen e Mukjes” për të ndezur luftën civile që shqiptarët të vriteshin me njeri tjetrin dhe të mos krijohej Shqipëria etnike”.

Nëna Hajdine Rexhaj së bashku me fisin Rexhaj kishin përcjell me dhimbje në banesën e përjetshme,fëmijën 14 vjeçare Fari Hadër Rexhaj. Ata ishin trishtuar shumë që kryefamiljari Hadër Mahmut Rexhaj dhe djalit tij 24 vjeçar Isuf Hadër Rexhaj u kishin zhdukur trupat diktatura komuniste.

Nëna heroinë Hajdine Rexhaj në moshën 30 vjeçare kishte mbetur me 6 fëmijë jetim, të cilët ishin në moshë të mitur, vajza e madhe 10 vjeç dhe e vogëla foshnjë në djep. Nënë Hajdineja ishte përballur jo vetëm me vështirësitë ekonomike për të rritur me mundime 6 fëmijë,por duhej të përballonte luftën e egër të klasave. Kuçedra komuniste nuk ishte ngopur me vrasjen e tre pjestarëve të familjes,por kishte marrë vendimin për ta nxjerrë nga shtëpia e banimit. Ja kishin marrë shtëpinë duke e përshtatur për shkollë fshati për disa vjet. Nënë Hajdine Rexhaj me shumë optimizëm si grua trime u qëndroi me burrëri të jashtëzakonshme vështirësive. Ishte detyruar për të rritur 6 fëmijë jetim të punonte në ndërmarjen rruga ura në mirëmbajtjen e xhades Sherishtë Drashovicë Kotë.

Në fëmininë time kur shkoja me prindërit e mi në shtëpinë e saj e shikoja që bisedonte me lotë në sy. Ajo kujdesej me shumë dashuri për djalin e saj të shtrenjtë Qemal Rexhaj, e shikonte si dritën e syrit të saj. Kur shkoja në shkollën fillore në lagjen Dosaj , djali shtrenjtë i nënë Hajdine Rexhaj, Qemal Rexhaj kishte hedhur trup me shpatulla të gjera,i fortë fizikisht dhe respektone me shumë dashuri nënën Hajdine. Kur vazhdoja shkollën e mesme shkoja shpesh në lagjen Komlysh dhe takohesha me shumë dashamirësi me birin kropishtjot,shokun e dashur si vëlla Qemal Rexhaj, i cili ishte në moshën e bukur të rinisë,sapo kishte moshën 24 vjeçare. Ishte me energji të forta fizike dhe shpirtërore.Me tingujt e fisarmonikës që i binte pasditeve tregonte shpirtin e tij melodioz që dashuronte jetën. Ishte i pari që kishte blerë radion me bateri duke treguar kulturë për ta shijuar jetën dhe për të sfiduar hijet e luftës së klasave. Në fshehtësi njerëzit e diktaturës thurnin intriga për ta shpalluar armik. Fytyra e tij e qeshur me zërin e embël shprehte botën e tij dashamirëse për të jetuar me harmoni në shoqëri e miqësi. Punonte në punët më të vështira

Kur fillova punën mësues në Kropisht në shtator 1965 shoku e miku im Qemal Rexhaj ,më takonte vazhdimisht duke shprehur gëzimin që isha mësues në vendlindjen tonë.Ishte shumë dashamirës për organizimin e veprimtarive kulturore. Edhe pse nuk kishte mbaruar shkollë të lartë ishte i zgjuar me vizione të qarta për të jetuar në mënyrë aktive e të kulturuar. Ndonëse lufta e klasave e survejonte për bisedat që do zhvillonte,por ,ai, ishte i guximshëm për të përballuar çdo provokim që i bëhej. Ishte i sinqertë për të thënë të vërtetën. Nuk e duronte padrejtësinë dhe fodullëkun e disave që ishin të veshur me autoritetin e partisë e pushtetit komunist ,të cilët me ligësi e gjurmonin se si ta ndëshkonin si armik.. Dhe nuk vonoi dita që do ta shpallnin armik. Ishte 15 gushti vitit 1966 ,kur partia e pushteti fshatit Kropisht me ndihmën e institucioneve shtetërore të diktaturës komuniste e shpallën armik për ta izoluar edhe nga shoqëria. Shpallja armik ishte hapi i parë i ligësisë sepse synimi organeve të diktaturës komuniste ishte burgosja e birit të vendlindjes Kropisht Qemal Rexhaj..

Shoku e miku im Qemal Rexhaj shprehu keqardhje me dhimbje kur mua lufta e klasave me shpifjet e spiunve të saj më dënoi duke më pushuar nga puna si mësues dhe më ndëshkoi duke më shpallur armik të punoja në tunelet me brigadën e të “deklasuarëve”.Punonim bashkë në hapjen e galerive të tuneleve që nuk kishin masa sigurie. Me ndjenjën tij humane vëllazërore më jepte optimizëm për të përballuar vështirësitë. Me energji fizike të pashtershme punonte pa u lodhur. Me humorin që përdorte në biseda më largonte mërzitjen. E gjithë brigada me të ashtuqajturit “të deklasuarit”, ishin shumë të dashur,më rrethonin me shpirtin e dashamirësisë,por me Qemal Rexhaj kisha lidhje shpirtërore të sinqerta që nga mosha e fëmijërisë e rinisë dhe kuptoheshim me sy pa folur.

Në bisedat tona nuk merreshim me jetën e të tjerëve,por diskutonim hallet familjare në përballimin e jetës me punë e ndershmëri. Shkoja në lagjen Komlysh dhe nëna e urtë e dashur Hajdine Rexhaj shprehte gëzim sapo të shikonte. Ajo nënë e rallë e vrarë në shpirtë nga lufta e klasave mundohej të sakrifikonte edhe jetën e saj për jetën e të birit të shtrenjtë Qemal Rexhaj.I kishte plagët të freskëta të humbjes së jetës dhe të zhdukjes të trupit të bashkshortit të saj Hadër Mahmut Rexhaj. Edhe pse kishin ikur në mënyrë trishtuese tre jetë njerëzore të familjes, burri saj,babai me dy djem të masakruar nga regjimi komunist,Nëna Hajdine me qetësi e butësi qëndronte e fortë përballë shqetësimeve të sulmeve të luftës së klasave kundër djalit të saj të shtrenjtë Qemal Rexhaj. Skenarët e shpifjeve,intrigave të përfaqësuesve të partisë e pushtetit e kishin ndjekur hap pas hapi djalin e saj Qemal Rexhaj.

Kur unë isha larguar nga vendlindja ishte zbatuar skenari për burgosjen Qemal Hadër Rexhaj me qëllim që edhe djalin e vetëm të nënë Hajdine Rexhaj ta eliminonin,ashtu si kishin bërë edhe me babain e vëllërzërit e tij. Vdekja është ligji natyrës. Të gjithë janë të vdekshëm. Askush nuk i shpëton vdekjes sepse jetën na i merr Zoti. Pse duhet që robi ti marrë jetën robit?! Pse kjo urrejtje midis bashkfshatarëve kropishtjotë ?.!

Kalvari vuajtjve të birit të Kropishtit Qemal Hadër Rexhaj është me shumë ngjarje të hidhura që duhet roman për ta shkruar, por po bashkangjisë në këtë shkrim informacionin që më dërgoi shoku e miku im Qemal Rexhaj. Kam shumë vite pa e takuar,por nëpërmjet internetit u lidhëm dhe i kërkova pak informacion e foto për familjen e babait të tij Hadër Mahmut Rexhaj, të cilin ai nuk pati fatin ta njihte,të merrte përkëdhelje e ladhatime atërore,sepse ishte foshnjë kur babai tij ishte arrestuar e burgosur e humbur edhe trupi tij nga diktatura komuniste.

Midis të tjerave më shkruante:

-“ Kalvari i vujtjeve të mia është i trishtushëm dhe i tmershëm ,por po të përmend disa më kryesoret. Në 15 gusht të vitit 1966 me cilësuan armik i popullit duke më privuar nga çdo e drejtë njerëzore.Në prill të vitit 1968 më shpronësuan nga statuti që gëzonin bashkëfshatarët e mi.Dënim im ishte i pa mbështetur në ligj e Kushtetutë.Kisha 1 lopë e 10 krer të imta. Më lanë vetëm 5 krer të imta dhe më dërgonin ku ishte puna më e veshtirë duke hapur tunele kot me kot.U izolova krejtësisht dhe u detyrova të blija një radjo ku të informohesha e të argëtohesha me emisjonet e asaj kohe.por kjo mi shtoi problemet duke më akuzuar se ishja perëndimor e i mbaja sytë andej.

Çdo gjë që ndodhte në fshat në kundërshtim me pushtetin vendor akuzoheshna unë.Kur nuk venin të rejat e fshatit në aksjon.përsëri akuzohesha unë.Kur çalonte puna në fushatat e korrje shirje përsëri fajtori ishja unë armiku i klasës.E shumë e shumë gjera të tjera që të kujtohen edhe ty kur të dënuan e të sollën të hapje tunele së bashku me ne të deklasuarit.

Më e tmershmja ishte në shkurt të vitit 1969 . Në një mbledhje zyre pushteti , më kërkuan të bëhesha vegël e të denoncoja kush vidhte.Kur unë i kundërshtova e nuk pranova . Dy përfaqësues të këshillit popullor Kropisht,që udheëhiqnin pushtetin popullor në atë kohë , nxuarën revolen për të më vrar. Fatmirësisht revolen ua hoqa nga dora dhe ua hodha poshtë .Për këtë vepër penale më dënuan me 5 vjet heqje lirie. Fal ndërhyrjes së dajove të mi që ishin me përbërje të mirë politike për atë kohë, bëra vetëm një vit burg në Borsh të Sarandës.U lirova në 10 prill të vitit 1970.Mbas ardhjes time në shtëpi, si për çudi më vjen përfaqësuesi pushtetit për urim duke më kërkuar dhe falje që nuk më vrau dot.Duke vazhduar kjo luftë erdhën vitet 1990.Gjërat ndryshuan në një farë mënyre. Mua më jepet vula e këshillit të fshatit.U mundova që bashkë me fshatarët kropishjotë ti kishja të gjithë njësoj duke mos përdorur mëllefe e inate për të shkuarën time. Me ato pak ndihma që na vinin mundohesha ti ndaja në mënyrë të drejtë .Por kjo nuk është pjesë e imja, u takon të tjerëve ta vlerësojnë. Me kaq i respektuari vëlla dhe shoku im po e mbyll këtë histori. Me respekte Qemal Rexhaj”

1 qemali dhe gruaja

Qemal Rexhaj me bashkshorten Aenta Rexhaj

Duke e lexuar informacionin që më dërgoi miku im Qemal Rexhaj, shikoi e ndjejë shpirtin e tij demokrat human që të kaluarën e hidhur nga diktatura komuniste nuk e përdori për urrejtje apo hakmarrje ndaj atyre që e kanë persekutuar e burgosur, por me zemërgjerësi në kohën që ndryshuan sistemet politike dhe mori detyrën e Kryeplakut të fshatit,me vulën e pushtetit kishte punuar me ndershmëri,pa përdorur mëllefe apo inate për të kaluarën.E përshëndes nga larg me respekte e mall dhe i uroj jetë të gjatë me shumë gëzime.

Qatip Mara

Nju Jork 25 qershor 2018