Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Pse është kaq e vështirë për të qenë të sigurt nga terrorizmi

by

Nga Rafael Floqi/ Michigan/

Sulmet e së martës në mëngjes në një aeroport dhe një stacion metroje në Bruksel kanë qenë shumë të mundshme, dhe në të njëjtën kohë pothuajse të pamundshme që të ndalen. Ky paradoks është ajo që e bën këtë valë të terrorizmi më të rrezikshmen në histori, dhe të ndryshme edhe nga ato të ditëve të Al Kaedës.

Arrestimi të premten e javën së kaluar të terroristit të dyshuar për atentatet në Paris, Salah Abdeslam tregoi se kurrë nuk do të ketë fund lufta. Në të vërtetë, kjo ndoshta mund të jetë fillimi i një vale të re sulmesh nga ISIS.

Këto lidhje morën goditje javën e kaluar, kur autoritetet belge më në fund kapën terroristin e dyshuar Salah Abdeslam në Bruksel, në lagjen me shumicë myslimane, Molenbëk. Abdeslam, 26 vjeç, ishte i vetmi terrorist i mbijetuar, që mori pjesë në sulmet e nëntorit në Paris, ku vdiqën 130 njerëz. Abdeslam është shtetas francez, me origjinë marokene, por ka lindur në Bruksel dhe ka jetuar në Molenbëk së bashku me familjen e tij dhe të vëllanë 31-vjeçar, Brahim, i cili hodhi veten në erë në sulmet e Parisit.

Me që Abdeslam u kap i gjallë, autoritetet evropiane kishin shumë gjasa të ishin në gjendje ta bënin atë të flasë dhe ndoshta të zbulonin detaje në lidhje me rrjetin që e kishte ndihmuar atë në Paris në sulmet e vitit e kaluar dhe atë që e mbajti atë fshehur një muaj më pas. Edhe nëse do të kishte mungesë gatishmërie për të folur nga ana e tij, zyrtarët belgë do të kishin qenë më shumë se të gatshëm, për ta bërë atë, të dukej sikur ishte duke bashkëpunuar.

Dihej prej muajsh se Abdeslami ishte kthyer në Belgjikë menjëherë pas atentateve, por vetëm javët e fundit, autoritetet belge gjetën gjurmët e tij dhe arritën ta kapin së bashku me një bashkëpunëtor. Ndërsa zbulimi i Abdeslamit u cilësua si një sukses, ai u duk se tregoi që numri i personave të përfshirë në sulmet e Parisit mund të ishte më i madh nga sa u mendua në fillim. Kjo bëri që të rriteshin shqetësimet pas indicieve se Abdeslami dhe rrjeti i tij po planifikonin sulme të tjera.

Në të vërtetë, sa më shpejt, që fundjavën e kaluar, zyrtarët belgë të kishin thënë se Abdeslam kishte “bashkëpunuar”, një fjalë që e bënte atë të tingëllonte, se ai po jepte informacione me shumë qejf. Por kjo për personat që ishin në rrjetin e tij, ose ata që e mbështesin ISIS, kishte gjasa të ndiheshin në presion dhe të nisnin sulme, nëse ata do të kishin mundësi. Kjo gjë ishte e kuptueshme dhe për autoritetet belge dhe kjo ndodhi.

Ja pra, pse, shumë veta pyesin tani. Si ka mundësi Brukseli, a nuk e prisnin këtë gjë autoritetet, a nuk ishin ata gati për një tjetër sulm?

Po pritej, po në thelb, asnjë vend nuk është kurrë plotësisht i gatshëm  para një sulmi terrorist.

Pas sulmeve në Paris, iu kushtua një vëmendje e madhe problemeve si diskriminimi dhe segregacioni në periferitë e kryeqytetit si dhe radikalizmi në sistemin e burgjeve. Për më tepër, shumë shpejt u bë e qartë se Belgjika mund të përballej me probleme edhe më të mëdha.

Molenbëk, një zonë në veriperëndim të Brukselit, ku banojnë të paktën 100 mijë njerëz, doli në skenë si problematike. “Ka  pothuajse gjithmonë lidhje me Molenbëk-un dhe ky është një problem i madh”, tha nëntorin e kaluar kryeministri belg.

Dhe po ashtu vjen lajmi tjetër arrestohet terroristi i tretë i sulmeve në aeroportin e Brukselit. Lajmi bëhet i ditur nga “RTL”, sipas të cilit Najim Laachraoui është arrestuar nga forcat speciale në periferi të Anderlehtit. Laachraoui ishte njeriu më i kërkuar në Europë gjatë 24 orëve të fundit.

I cilësuar nga mediat si “njeriu me xhaketë të bardhë”, pas publikimit të pamjeve të kamerave të sigurisë së aeroportit, Najim Laachraoui rezulton se ka qenë bashkëpunëtor i ngushtë i Salah Abdeslam në sulmet e Parisit, në nëntor 2015. Ai është pikasur dje nga kamerat në aeroportin e Brukselit, së bashku me vëllezërit belgë Ibrahim dhe Khalid El Bakaroui, të cilët tetë ditë më parë ia dolën t’i shpëtonin një operacioni të policisë për kapjen e tyre. Dy këta të fundit hodhën veten në erë pak minuta pas regjistrimit të pamjeve.

Të tre personat e mësipërm u identifikuan mbrëmë gjatë hetimit të policisë, e cila analizoi pamjet e udhëtarëve para shpërthimit. Dy vëllezërit El Bakaroui mbanin në dorën e majtë doreza të zeza, të cilat mbulonin detonatorët e bombave. Bombat e shpërthyera dje ne aeroportin e Brukselit kishin në përbërje gozhdë, me qëllim që të shkaktonin sa më shumë viktima.

Siguria ka tri atribute themelore për çdo shoqëri të hapur demokratike:  minimizo rrezikun, maksimizo mbrojtjen dhe ruaj lirinë e lëvizjes.

Zyrtarët belgë minimizuan rrezikun, duke shkëmbyer inteligjencën, duke u infiltruar në grupet terroriste dhe duke u përpjekur t’i shkatërrojnë ato. Ata maksimizuan mbrojtjen duke vendosur më shumë policë dhe zyrtarë kundër terrorizmit, duke menaxhuar kufijtë, dhe duke forcuar objektivat sa më shumë që të ishte e mundur.

Por sfidimi nga terrorizmi është gjithmonë variabli i tretë, i papërcaktueshëm.  

Shoqëritë e hapura që mbështeten në lëvizjen e lirë të njerëzve dhe të mallrave, që janë të ndërkallura në tregun global dhe të angazhuara me botën, që nuk mund të bllokojnë çdo vend ku mund të mblidhen njerëz. Si rezultat i kësaj, Perëndimi është vazhdimisht, duke u përpjekur të balancojnë nevojën dhe përpjekjet e luftës në kundër terrorizmit dhe ato të ruajtjes së lirisë të lëvizjes.

Kërcënimi që përfaqësojnë këta luftëtarë dhe të tjerë që simpatizojnë Shtetin Islamik është provuar se është i vështirë të parandalohet nga autoritetet belge. Problemi nuk është vetëm numri i njohur i xhihadistëve potencialë. Belgjika njihet edhe si qendër rajonale e kontrabanduesve të armëve, ndërsa sistemi qeverisës dhe kultura dygjuhëshe mund të jenë një tjetër pengesë për hetuesit.

“Belgjika është një shtet federal dhe kjo është gjithmonë një avantazh për terroristët”, thotë Edwin Bakker, profesor në Qendrën për Terrorizmin dhe Kundërterrorizmin në Universitetin e Leidenit në Holandë. “Nivelet e shumta të qeverisjes vështirësojnë qarkullimin e informacionit mes hetuesve”, thotë ai.

Kjo është e vërtetë edhe për aeroportet, të cilat janë në thelb mjaft poroze, për të pasur në dorë kontrollin e sigurisë. Ato janë vende ku njerëzit mblidhen; ka shumë dyqane dhe restorante ku njerëzit takohen dhe të pushojnë. Pista e nisjes, si ajo në aeroportin Zaventem në Bruksel ka për qëllim t’i lejojë njerëzit të lëvizin shpejt në mënyrë, që pasagjerët të zhvendosen në rrugën e tyre për të fluturuar, për të kontrolluar bagazhet e veta dhe për të kryer kontrollin e sigurisë, duke i lejuar radhën më vonë një grumbull tjetër njerëzish të bëjnë të njëjtën gjë.

Vetëm në Shtetet e Bashkuara, ka rreth 2 milion njerëz që udhëtojnë çdo ditë brenda dhe jashtë aeroporteve. Sistemi ynë i tregtisë dhe i udhëtimit do të bllokohej, në qoftë se në thelb, ne do të vendosnim sigurinë në rrugët kryesore qysh jashtë aeroporteve. E njëjta gjë vlen edhe për sistemet e transitit ndërqytetas. Por, si mund të bëhen më të sigurt me kontrollet e sigurisë së udhëtarëve, kur një udhëtim prej 20-minutash me tren, do të detyrohej do të bëhej në një orë ose më shumë. Publiku, pavarësisht nga kërcënimi i sulmeve, thjesht nuk do të mund ta toleronte këtë.

Deri tani për kundër terrorizmin,fokusi për sigurinë e avionit, nga ajo që ne kemi parë qysh nga 9/11, ishte sigurisht që të siguronte që vetë aeroplan të mos përdorej si një armë shkatërrimi në masë. Por një aeroport nuk e ka të njëjtin luks dhe mundësi, nëse shtetet  duan dhe kanë nevojë ta ruajnë përkushtimin e tyre ndaj lëvizjes së lirë. Kjo dhe kjo është dhe arsyeja edhe pse e vetmja mundësi për Brukselin tani është e kundërta: një mbyllje e përgjithshme e aeroportit. Është si një çelës elektrik ndez/shuaj, me vetëm pak kohë në mes.

Realiteti është se ka vetëm shumë objektiva të brishtë në Evropë dhe Shtetet e Bashkuara, për të garantuar sigurinë e plotë. Kjo është mënyra sesi funksionon sistemi ynë i lirisë. Për fat të keq, ashtu si sulmet e së martës treguan, kjo është edhe arsyeja, pse ne jemi edhe kaq të brishtë para rrezikut.

Shqipëri- Greqi Shumë diplomaci, ende jo zgjidhje praktike

by

Nga Rafael Floqi-Michigan/

Fjalë të mira u dëgjuan për gjetjen e një zgjidhje diplomatike të problemeve që ekzistojnë midis Shqipërisë dhe Greqisë gjatë vizitës të Ministrit tonë të Jashtëm në Greqi. Të paktën nga fjalët, rezultatet e takimit duhen vlerësuar, pasi dhe të dy ministrat u shprehën pozitivisht për shumicën e çështjeve.

Por ç’do të bëjë Greqia për Ligjin e Luftës me Shqipërinë? Kotzias, përgjigjet : “E zgjidhim”.

Është hera e parë që pala greke pranon që ka një problem me Ligjin. Gjer tani përgjigja greke ka qenë që çështjet pronësorë të zgjidhen në rrugë gjyqësore, dhe “ku ishte asgjëkundi”, pasi gjykatat nuk pranonin t’i trajtonin ato, po ashtu nuk lejohej edhe tërheqja e depozitave të parave të shqiptarëve të para Luftës Italo-Greke, në Banka Kombëtare Greke.

“Kemi gjetur kodet e përbashkëta të komunikimit dhe kriteret për zgjidhjen e problemeve tona.” Kjo ishte deklarata e ministrit të Jashtëm të Greqisë, Nikos Kotzias në konferencës e përbashkët me homologun e tij shqiptar, Ditmir Bushati. Këto kritere tha më tej Kotzias, janë ligji ndërkombëtar dhe kultura evropiane”.

Fjalë dhe parime dhe gjëra qe edhe diheshin më parë, por ç’ka mund të jetë avancuar.

“Greqia nuk është në luftë me Shqipërinë,- tha Kotzias. Kjo është treguar nga 1987 deklaratën e Këshillit ministror, siç tregohet dhe nga anëtarësimi i Shqipërisë në NATO, ajo është treguar nga Marrëveshja Miqësisë e vitit 1996. Nëse ka çështje ligjore që, për palën shqiptare, kërkojnë një riformulim të mëtejshëm, e kam thënë, ka një mekanizëm dhe një metodë për të gjitha çështjet të zgjidhen”.

Edhe pse e ka ngritur problemin e ligjit të luftës, duket se ministri shkoi aty për të zgjidhur problemet e Greqisë dhe jo ato të Shqipërisë.

Madje në një dokument zyrtar të Ministrisë së Jashtme greke, dërguar ambasadës së Shqipërisë në Athinë në 28 qershor të vitit 1999, tregohet qartë dyzimi i qëndrimit grek mbi Ligjin e Luftës. Shkresa e dërguar në gjuhën angleze, hedh poshtë deklaratat e një ditë më parë ministrit të Jashtëm, Kotzias, i cili tha se ligji i luftës është hequr nga Greqia që në vitin 1987. Shkresa e ministrisë me datë 28 qershor 1999: “Ministria e Punëve të Jashtme të Greqisë, në përgjigje të shqetësimit të ambasadës shqiptare, deklaron se ligji numër 2636 i vitit 1940 dhe ligji me numër 4560 i vitit 1966 mbeten ende në fuqi.”

Historiku i kësaj shkrese nis pas gushtit të vitit 1987, kur qeveria greke e Papandreut e hoqi me dekret qeveritar ligjin e luftës me Shqipërinë. Por, kundërshtarë të tij e quajtën të pamjaftueshëm këtë akt duke thënë se një njohje e tille duhet të vinte vetëm me vendim parlamenti ose dekret të Presidentit.

12 vjet me vonë, qeveria shqiptare i kërkoi zyrtarisht palës greke që të kthente përgjigje nëse ishte hequr ose jo ligji në fjalë. Kjo kërkesë vjen tre vjet pasi ish-Presidenti, Sali Berisha, kishte firmosur në vitin 1996 Traktatin e Miqësisë dhe Bashkëpunimit ndërmjet Shqipërisë dhe Greqisë. Por ky dokument që është në arkivat e Ministrisë tonë të Jashtme i vitit 1999 tregon se, miqësia dhe bashkëpunimi janë ende nën hijen e ligjit të luftës.

Artikulimi me zë të lartë i diplomacisë shqiptare për ta hequr këtë ligj vjen për herë të dytë, pasi një kërkese të tillë, jo para medias, i është bërë Greqisë dhe nga ish-ministri i Jashtëm, Edmond Panariti. Por kërkesa e qeverisë shqiptare kërkon ta zhbëje edhe juridikisht këtë ligj, pra qe ta heqë parlamenti grek. Por ky hap do te sillte shumë pasoja, pasi me ligjin e luftës janë justifikuar shumë probleme, siç është ai i çamëve, pronat dhe pasuritë e të cilëve nuk njihen nga pala greke. Dhe aq më tepër në këto situata krize ekonomike për Greqinë.

Duket se si prioritet për palën shqiptare ishte heqja e Ligjit të Luftës dhe për palën greke problemi eminent i refugjatëve sirianë, pakti detar dhe varrezat e ushtarëve grekë.

Më parë nga MPJ shqiptare i kishte propozuar palës greke në kohën kur ministri i jashtëm Nikos Kotzias erdhi në Tiranë, rishikimin e traktatit ekzistues të vitit 1996 dhe shkrimin e tij nga e para. Bushati foli atëherë për një traktat miqësie midis dy vendeve, në përputhje me zhvillimet që kanë ndodhur në këtë pjesë të Evropës. Por siç duket pas takimeve të fundit do të kemi vetëm rikonfirmim të marrëveshjes së 1996-tës.

Në nënteksin diplomatik duket se do të ketë një ridiskutim të kufijve detarë, bazuar në konventat ndërkombëtare. Por si dhe qysh të dy ministrat heshtën. Kryeministri Rama madje dhe në Kongresin e PS-së përsëriti akuzat ndaj opozitës për shitje të detit.

Një gazetar i “Efimerida Syntakton” e pyeti ministrin Bushati për detaje kur i tha se ne dëgjuam deklarata të përgjithshme por asgjë specifike Në lidhje me marrëveshjen detare, për shembull?

Asnjë fjalë nuk u tha sesi do të bëhej Marrëveshja e delimitimit të shelfit detar dhe as ajo “ndreqje e vogël” e Ligjit të Luftës. Kotzias tha se të gjitha argumentet nuk janë “tabu” por fjala “çam” ashtu siç pritej, ishte hequr nga fjalori i Ministrit Bushati, si dhe çështja e të drejtave të tyre, po ashtu edhe kërkesa për njohjen e Kosovës, apo dhe zgjidhja e problemeve të toponimeve në pasaportat shqiptare si dhe ajo e pensioneve të shqiptarëve në Greqi.

Duket se mbyllja e kufijve për refugjatët nga Shqipëria ka rritur përplasjet mes Athinës dhe Tiranës. Dhe kanë ardhur dhe paralajmërimet e para nga shteti grek, pasi është bërë thirrje që të merren refugjatë, ndryshe do të prishen marrëdhëniet. Ministri është takuar me Presidentin grek, Prokopis Pavlopulos, i cili ka paralajmëruar Bushatin që, nëse Shqipëria do që të ketë marrëdhënie të mira me Greqinë, duhet të hapë kufijtë për emigrantët sirianë. Presidenti grek i ka thënë ministrit Bushati se Shqipëria nuk duhet të ketë fobi nga emigrantët, ndërsa i ka kujtuar pritjen e emigranteve shqiptarë 25 vjet më parë. Prokopis Pavlopulos i ka thënë ministrit Bushati se Shqipëria duhet t’i trajtojë sirianët njësoj se siç i trajtoi Greqia shqiptarët 25 vite më parë.

Por këtu nuk ka shkaqe për barazi, sepse emigrantët sirianë nuk do të duan të qëndrojnë në Shqipëri por të udhëtojnë drejt Evropës Perëndimore, e në dritën e ngjarjeve të fundit të sulmeve terroriste në Bruksel, vështirë të jetë e hapur drita jeshile për ta.

Por nëse presidenti i Greqisë shqetësim kryesor kishte edhe Varrezat e ushtarëve grekë të Luftës se Dytë Botërore në Shqipëri sikur të mos mjaftonin ato që janë, nuk u dëgjua ndonjë kërkesë për varrezat e çamëve të vrarë nga grekët gjatë dhe pas Luftës së Dytë Botërore.

Grekët nuk kanë të drejtë të akuzojnë shqiptarët për ksenofobë, kur problemi ende s’është krijuar në Shqipëri. Kufiri Greqi-Shqipëri është malor dhe më i vështirë për të kaluar se sa në kufirin Greqi-Maqedoni, e cila do të largojë disa emigrantë. Por gjeografia e thyer gjithashtu do të thotë se kufiri Greqi-Shqipëri është i vështirë për t’u mbrojtur. Duhet emigrantët fillojnë duke u përpjekur për të hyrë në Shqipëri, reagimi i parë Tirana do të ishte natyrshëm mbyllja e kufirit të saj, edhe pse shumë azilkërkues ndoshta do të gjejnë mënyra për të shmangur kontrollet kufitare. Disa do të përpiqen të arrijnë Malin e Zi dhe Bosnjën, por disa do të përpiqen të kalojnë detin Adriatik për të arritur në Itali . Megjithatë, ndryshe nga fillim të viteve 1990, Shqipëria tani ka një forcë policore më funksionale dhe kontroll më të mirë të territorit të saj. Ajo gjithashtu ka mundësi ta trajtojë në krimin e organizuar, duke e bërë të vështirë për organizatat kriminale për të kontrabanduar njerëz në Itali, në një shkallë të madhe. Gomonet janë gjithashtu të pakta dhe shumë të vogla për të transportuar një numër të madh njerëzish. Por edhe pse të ardhurit nga Shqipëria nuk do të rriten në mënyrë dramatike, kombinimi i një rruge më aktive qendrore mesdhetare migratore dhe një rrugë nëpër Adriatik do të krijonte probleme për Italinë dhe fqinjët e saj. Shfryrja e numrit të tyre të emigrantëve të strehuar në Greqi mund ta ndihmojë Greqinë në vështirësi, por do të krijonte probleme të mëdha në Shqipëri me mundësi të kufizuara financiare.

Nga ana e tij, ministri Bushati foli për finalizimin e një mekanizmi me të cilën do të bëhen përpjekje për zgjidhjen e problemeve në mes dy vendeve. Por ashtu si në fjalën e homologut të tij edhe në ato që shprehur Bushati u pa qartë se ende nuk ka asnjë marrëveshje për zgjidhjen e këtyre problemeve.

“Edhe pse kur i shohim në pikëpamje të ndryshme çështjet, vërejmë se ajo që ka rëndësi është zgjidhja e problemeve, jo vetëm për ato me rëndësi historike por edhe çështjet aktuale”, u shpreh Bushati duke shtua se me konsolidimin e marrëdhënieve të dy vendeve do të ketë inpakt në të gjitha rajonin.

“Është në interesin tonë dhe të Greqisë gjithashtu që të eci përpara në këtë çështje. Është një çështje që shqetëson të ardhmen tonë. Duhet të gjejmë një mekanizëm pa imponuar njëri-tjetrin dhe në mirëkuptim të plotë. Kur ta gjejmë këtë zgjidhje do ta bëjmë dhe publike”, tha Bushati.

Ne jemi përpjekur për të përcaktuar përparësitë e problemeve dhe tezën se “së pari, të përcaktojmë filozofinë e mënyrën për të zgjidhur ato parametrat e kësaj zgjidhjeje dhe themelet mbi të cilat do të bazohen, sepse vendet tona janë vende fqinje, ata janë partnerë strategjikë, ata janë anëtarë të NATO-s, ata janë që vendet ndajnë interesa të përbashkëta në Mesdhe dhe në Ballkan. Dhe, natyrisht, nuk do të ishte e çuditshme, për të thënë se zgjidhjet që ne jemi duke kërkuar janë të bazuara në të drejtën ndërkombëtare dhe në frymën evropiane.

Për më tepër, unë besoj se ne jemi drejt shqyrtimit të finalizimit të mekanizmit përmes së cilit ne do të përpiqemi për të zgjidhur çështjet e diskutueshme, jo thjesht nëpërmjet takimeve të shpeshta në nivel të Ministrave, Sekretarët e Përgjithshëm dhe komiteteve ekzistuese, synojnë nëpërmjet rinovimit të një platforme të institucionalizuar”.

Një tjetër çështje në bisedimet Kotzias-Bushati do të ishte ajo e çamëve, i patën thënë agjencisë së lajmeve NOA, burime nga MPJ shqiptare.

Në agjendën e MPJ Bushati ishte përfshirë dhe çështja se çfarë po bëhet me njohjen e viteve të punës për efekt pensioni të shqiptarëve në Greqi, por nuk dihet nëse ajo u diskutua në takim.

Sakaq nga pala greke, foli gjerësisht edhe për marrëveshjen mbi eshtrat e ushtarëve grekë. Në vitin 2010, Parlamenti shqiptar ratifikoi Marrëveshjen për ndërtimin e varrezave të ushtarëve grekë që luftuan në Shqipëri në kohën e luftës italo-greke. Që atëherë duket se nuk ka pasur ndonjë zhvillim. Por a është e disponueshme Qeveria Shqiptare për të zbatuar marrëveshjen kur ka presione nga partia e çamëve për varreza të popullsisë çame të masakruar pas Luftës së Dytë Botërore në Greqi?

Ministri grek theksoi se të dy vendet duan të zgjidhin problemet e së kaluarës dhe ky disponim është gjëja më pozitive e kësaj vizite. Kotzias tha se kishte biseduar me Bushatin për të drejtat e minoritet grek në Shqipëri si dhe rëndësinë e shqiptarëve që jetojnë në Greqi. Gjithashtu ai shtoi se është biseduar për marrëdhëniet ekonomike, diskutime të cilët vazhduan.

Ishte interesant se në komunikatën e MPJ shqiptare ishte hequr deklarimi i N. Kotzias: diskutuarat çështjet kryesore të politikës së jashtme, kryesisht në lidhje me Iranin, Rusinë, Libia, dhe Komisioni Evropian dhe iniciativës franceze për Lindjen e Mesme .

“Ne biseduam në lidhje – dhe, nga ana e Greqisë, këmbënguli në – nevojën për të kryer një dialog të gjerë me Rusinë, rezultatet e dialogut që do të jetë detyrues “nuk mund të ndalet duke u përpjekur të jetë në dialog dhe bashkëpunim me Rusinë” dhe Iranin si “afrim përmes ndryshimit” – domethënë, për t’iu qasur Iranin në mënyrë që ne mund të zhvillojnë marrëdhëniet tona dhe të shkëmbejnë ndonjë kërkesë, politike apo sociale.”

Të thëna në kuadër të strehimit të muhaxhedinëve iranianë në Shqipëri, këto deklarata mund të shihen si presion. Komunikata e MPJ greke, sipas agjencisë MPA, nuk shtjellon mendimin e palës shqiptare. Në një kohë kur Shqipëria i mbetet besnike qëndrimit amerikan mbi Rusinë dhe Iranit, qeveria greke po flirton me Rusinë në drejtim të politikës së jashtme dhe mbështetjes ekonomike.

Megjithatë është pozitive shprehja e bindjes se të dy vendet do të ecin përpara së bashku, me marrëdhënie të mira fqinjësore, në mënyrë që Shqipëria mund të gjejë një rrugë evropiane, si ajo e meriton dhe siç nënvizoi Bushati se “janë shumë më tepër ato që i bashkojnë të dy popujt, se ato që i ndajnë”.

“Ne nuk duam zgjidhje sui generis. Ne duam zgjidhje të bazuar në të drejtën evropiane dhe vlerat evropiane. Për shkak se ajo është në interes të dy vendeve tona për të izoluar tendencat nacionaliste, të cilat nuk i shërbejnë konsolidimit të marrëdhënieve mes dy vendeve tona “, përfundoi Bushati.

Në vetvete me gjithë qëndrimeve pozitive, ky ritheksim i Marrëveshjes të 1996, lë prapë dyshimin. “A do të ketë zgjidhje e problemeve apo ato do të mbeten siç ka treguar historia, “në kalendat greke”?

Kush duhet fajësuar për krizën e ujit në Flint (Michigan)?

by

Nga Rafael Floqi/ Michigan/

…Michigan. Faji mbetet jetim, thotë një proverb shqiptar. Kjo do të më vinte në mend, ndërsa po shihja dëshmitë e nxehta para Kongresit të ditës së enjte me Guvernatorin e Michigan-it, Rick Snyder (R) dhe Administratoren e Agjencisë për Mbrojtjen e Mjedisit, EPA, Gina McCarthy. Nëse do të donit qartësi, apo të gjenit një shenjë se i kujt ishte faji, përgjigjja, ndoshta do të varej nga përkatësia juaj partiake.

Republikanët e bënë të qartë se ata mendonin se McCarthy dhe EPA ishin arsyeja që shumë banorë të Flintit, ende nuk kanë ujë të pijshëm të pastër prej një viti e gjysmë, pasi qyteti kaloi furnizimin me ujë nga Detroiti në burimet e lumit të Flintit dhe filloi pompimin e ujit të ndotur tek banorët, shtëpitë dhe bizneset. “EPA ka qenë shumë e ngadaltë – ndoshta edhe e pakujdesshme, për t’iu përgjigjur shqetësimeve, të banorëve”, thonë ata.Ndërsa demokratët ia vunë gishtin pikërisht gov. Snyder, i cili erdhi në pushtet, në vitin 2011, duke premtuar për ta drejtuar qeverinë si një biznes. Ata thonë se vendimi i tij për të kapërcyer procesin demokratik dhe për të emëruar menaxherët e emergjencës (sikur Flinti apo Detroit të mos ishin të falimentuar) për luftuar për sigurimin e bilancit të qyteteve të tilla, si Flinti e ka krijuar këtë krizë.

Të dyja këto teori, u luajtën disa herë gjatë seancës të së enjtes, ku si Snyder dhe McCarthy, iu nështruan për pesë orë akuzave të ligjvënësve për atë që ndodhi tmerrësisht kaq keq në Flint.

Loja e fajësimit filloi pothuajse menjëherë, pasi demokrati më i lartë në komision, me reputacion Elijah Cummings (Md.) shfaqi qëndrimin e demokratëve për seancën, duke e akuzuar z. Snyder, dhe jo qeverinë federale, e cila mban pjesën më të madhe të fajit, për atë që ndodhi.

“Administrata gov. Snyder përzgjodhi, për ta kaluar furnizimin e ujit nga lumi Flint dhe jo EPA,” tha ai. “Administrata Gov. Snyder i injoroi paralajmërimet e mbikëqyrësit të trajtimit të ujit Flint, për të mos e ndërmarrë këtë hap dhe jo, EPA.”

“Administrata Gov. Snyder e shkaktoi këtë katastrofë të tmerrshme, duke helmuar fëmijët e Flintit.”

Shkaku i helmimit me plumb të ujësjellësit të Flintit ndodhi pasi uji i burimeve të lumit Flint kishte PH acid, gjë që shkaktoi gërryerjen dhe tretjen e tubacioneve të vjetra prej plumbi dhe rrjedhjen e plumbit të tretur në rubinetet e shtëpive.

Kështu të enjten kongresi u kthye në një sallë gjyqi, ku të gjithë ligjvënësit drejtonin

gishtat duke fajësuar palën tjetër.

Shumë nga ligjvënësit, të cilët vunë në pikëpyetje Snyder dhe McCarthy u munduan të bëjnë rolin e zbatuesit të ligjit, pasi kanë edhe një përvojë të tillë. Komisioni Prestigjioz i Kongresit mbi Mbikëqyrjen dhe Reformën Qeveritare, i cili shpesh mban seanca të diskutueshme që i venë dëshmitarët në siklet, është një nga vendet e profilit të lartë, ku të gjithë marrin poza duke përdorur sfondin e ligjit dhe duket si një nga seritë e “Law and order”.

Kongresi u kthye në gjykatore dramatike televizive, kur kongresmeni Matt Cartwright (D-Pa.), një avokat nga profesioni mori në pyetje z. Snyder, sikur guvernatori të ishte në bankën e dëshmitarit për një gjykim penal dhe Cartwright të ishte duke u përpjekur ta vinte atë të poshtë, për ta bërë të ngecte në ndonjë deklaratë të gabuar.

CARTWRIGHT: Guvernatori Snyder, a nuk pranoi sot këtu para këtij komisioni, që ju dhe administrata juaj ka dështuar me popullin e Flintit?

SNYDER: Unë e kam bërë të qartë, për sa i përket situatës sime në fjalimin e situatës së shtetit, kur kam thënë … (Cartwright e ndërpret sërish.)

CARTWRIGHT: Dhe vetë ekipi i caktuar nga ju, zbuloi se Departamenti juaj i Cilësisë Mjedisore ishte, citoj, “Kryesisht përgjegjës për krizën në Flint.” A e pranoni ju sot këtu këtë?

SNYDER: Po, dhe mora veprime menjëherë në bazë të rekomandimeve. (Cartwight e ndërpret)

Ai vazhdoi kështu deri në fund Cartwright ndjeu se kishte mjaft material për të arritur synimin e tij:

“Mohim i besueshëm, ka kuptim vetëm kur diçka është e besueshme,” tha ai, “dhe unë nuk mund ta ha atë që ju nuk dinit asnjë rreth kësaj situate deri në tetor të 2015. Ju nuk ishin në gjendje kome të detyruar mjekësore për një vit. Dhe unë kam pasur mjaft dyshime rreth pendimit tuaj të rremë dhe gjoja keqardhjes suaj.”

Mjedisi diskutuesve të komitetit gjithashtu të jepte idenë e teatrit dhe të çfarë teatri se.

Më vonë ishte radha e republikanëve për shfaqjen e tyre vizuale. Rep. John Mica (R-Fla.) paraqiti një raport nga ekspert ujit i EPA-s, Miguel Del Toral, i cili u përpoq të alarmonte eprorët e tij në fillim të vitit 2015, se mund të kishte diçka të gabuar me ujin e Flintit. Republikanët argumentojnë se EPA nuk u mor parasysh në kohën e duhur raportin e Del Toral; dhe disa madje akuzojnë shefin EPA, McCarthy dhe stafin e saj për heshtjen mbi këtë (një akuzë që zyrtarët e EPA-s e mohuan fuqishëm në seancat e kësaj jave).

McCarthy tha se ajo dëshironte që stafi i saj të kishte marrë kontrollin e situatës më herët, dhe se ajo nuk kishte bërë asgjë të gabuar. Republikanët nuk ishin të bindur.

“A e shihni këtë raport?” Mica pyeti, duke mbajtur lart raportin e Del Toral “Një student i shkollës së mesme që mund ta merrte këtë raport , do të përcaktonte se fëmijët janë duke u helmuar.” McCarthy u mbrojt se kjo nuk ishte faji i agjencisë së saj, se ata nuk ndërhynë apo u përpoqën për të ndaluar rrjedhjen e ujit të helmuar në shtëpitë e Flintit për muaj të tërë. “Kjo ishte gjendja e, tha ajo. “Ne ishim të mashtruar, ne kemi qenë të mbajtur larg nga zyrtarët e mjedisit të shtetit, të cilët nuk na jepnin informacionin e saktë.

Rep. Jason Chaffetz (R-Utah) tha se nuk ishte i impresionuar me gishtin e tij tregues drejtuar asaj tha :”Wow”, duke, e ngritur zërin e tij normalisht, pasi e pat ulur një oktavë. “Ju thjesht, nuk po e merrni parasysh atë raport. Ju ende nuk po e bëni.”

Gjërat mes Chaffetz dhe McCarthy u përshkallëzuan më tej. Një nga mosmarrëveshjet qendrore midis republikanëve dhe zyrtarëve EPA-s, është nëse EPA kishte autoritetin për të ndërhyrë dhe për të marrë kontrollin e ujit në Flint.

Zyrtarët EPA iu mbajtën idesë se ata kishin nevojë për më shumë prova, përpara se ata mund të merrnin masa ndërsa republikanët e akuzojnë EPA kishte qenë e lëkundur pa arsye. Kur erdhi koha për të folur ligjvënësi Paul Gosar (R-Ariz.) ai ishte gati për luftë. Ai e sulmoi McCarthy-n, pasi ai e pa, se ajo dukej më shumë të shqetësuar për zbatimin e rregulloreve të qeverisë dhe jo për të ndihmuar amerikanët e vërtetë. “Kjo është një proçkë e vjetër,” tha Gosar.

“Amerikanët janë të sëmurë nga ky nepotizëm burokratik dhe ju jeni kultura e problemit. Unë jo vetëm unë kam kërkuar që ju të pushoheni nga puna, në qoftë se ju nuk do të jepni dorëheqjen, por ju duhet të akuzoheni penalisht.”

Dhe thelbi e çështjes me problemin e ujit të Flintit, sërish mbetet i paqartë. A ishin burokratët federale që krijuan këtë zallamahi, sepse burokracia është e ngadalshme dhe e paefektshme për të mundur të keqen, apo ishte z. Snyder, i cili u përpoq ta drejtonte qeverisjen e shtetit si një biznes, duke dashur të fuste kambanoren në thes?

Por edhe pas tri seancave të Kongresit për Flintin, përfshirë 10 orë të kësaj jave, nuk duket e saktë një përgjigje. Të paktën, jo një përgjigje, për të cilën të gjithë mund të binin dakord.

Dhe ndërsa kongresmenët imitonin Judge Judy-n, ata ende nuk kanë miratuar fondet e një projektligji, që do t’i jepte paratë dhe do të ndihmonte në zgjidhjen e problemit dhe të shkakut të tij, ekzistencën e tubave të vjetër prej plumbi që treten nga ujërat me përmbajtje acide. Se pse, edhe,nëse nuk do të ishte ndërruar burimi i ujit, plumbi jo i tretur do të ishte po aty. Ndërsa FIMA nuk jep fonde edhe sot, duke arsyetuar se nuk është fatkeqësi natyrore por gabim njerëzor, a nuk është ky një arsyetim burokratik? Nëse fajësohet guvernatori, po zyrtarët lokalë të zgjedhur apo emëruar a s’kanë faj? Këtu ka shumë pyetje që Kongresi në vend të bëjë gjykatësin duhet t’u japë zgjidhje. Të paktën Snyder po përpiqet ta ndreqë gabimin në vend, në mos qoftë vonë, se siç thonë plumbi, qoftë dhe i tretur të vret.

 

Kryengritja e Malësisë së Madhe në shtypin Amerikan

by

Nga Rafael Floqi-Michigan/

Lufta e popullit Shqiptar të Malësisë së Madhe, por dhe vuajtjet e tij kanë qenë objekt i pasqyrimit të shtypit amerikan, kur përveç gazetave të mëdha si “New York Times”, Boston Globe, paraqitja e gjendjes në Evropë dhe në Shqipëri në Vitet 1911-12 në shtypin Amerikan, kryesisht bëhej në rubrikat e ngjarjeve në botë dhe më shumë janë korrespondenca dhe kabllograme të marra nga shtypi britanik dhe evropian.

Kjo gjë rezulton dhe nga një humlumtim i im, në Librarinë e Kongresit ku gjeta mjaft artikuj edhe në gazeta lokale, pikërisht për ngjarje dhe aspekte të veçanta të kryengritjes të Malësisë së madhe për qendrimit e malësorëve tanë trima, ku veç pasqyrimit të qendrimit heroik të tyre pasqyrohen dhe intrigat e fuqive perëndimore si dhe të Knjaz Nikollës të Malit të Zi. Është interesantë se në artikujt për këtë ngjarje gjejmë jo vetëm në gazetat në anglisht, por edhe në gazeta ne gjuhët e komuniteteve si në italisht dhe gjermanisht.

Po sjellim më poshtë disa tituj dhe organin përkatës “General, on Turco -Mootenegrin Border. HOSPITALS ARE OVERFLOWING “The San Francisco Call. (San Francisco), August 06, 1911, “New Ulm review”. (New Ulm, Brown County, Minn.), October 16, 1912, TURKEY THREATENED BY TROOPS OF MONTENEGRO, Nicholas Prepares to Avenge Atrocities in Albania, “Bismarck daily tribune”. (Bismarck, [N.D.]) October 29, 1912, Turkish Supplies Cut Off, L’insurrezione in Albania, Malafede Turca

La Sentinella del West Virginia., June 03, 1911, etj.

I tillë është dhe artikulli në fjalë i përkthyer nga “ Evening star”. (Washington, D.C.)

i datës, 06 Gusht, 1911 marrë me kabllogram special nga “The Star”.

Pas shëprthimit të Kryengritjes së Malsësisë së madhe në mars, më 17 prill zbarkoi në Shëngjin gjenerali turk Shefqet Turgut pasha me tetë batalione, 5 000 ushtarë, dy bateri malore, një divizion mitralier, 800 kuaj, 10 000 pushkë dhe materiale të shumta luftarake. Në të njëjtën kohë 20 000 ushtarë të tjerë po mobilizoheshin në Anadoll, përveç batalioneve të rezervistëve që do të rekrutoheshin në Rumeli, në Turqinë Evropiane. Ushtritë osmane me rrugë detare erdhën e zbarkuan në Shkodër më 18 prill. Mbërritja e forcave të reja osmane nuk i ndali sulmet e kryengritësve, të Dedë Gjo Lulit në radhët e të cilëve luftonin edhe atdhetarë të tillë, si Luigj Gurakuqi, Hil Mosi e të tjerë. Më 22 prill dështoi kundërsulmi që forcat xhonturke ndërmorën nga ana e Shipshanikut dhe e Deçiqit.

Në proklamatën e publikuar më 1 maj 1911, të shkruar në shqip, frëngjisht, gjermanisht e italisht, kryengritësit parashtruan edhe njëherë programin e tyre autonomist. Pasi flitej për vendosjen pas Revolucionit të regjimit xhonturk, të cilin e përkrahën edhe shqiptarët, në proklamatë shpalleshin këto kërkesa të kryengritësve: 1) Shqipëria të bëhej vetëqeverimtare me sigurim të qeverive të mëdha nën hije të Turqisë; 2) Shkollat shqipe të mbaheshin prej qeverisë; 3) Ushtarët shqiptarë të mos dilnin jashtë kufijve të Shqipërisë, përveç se në rast lufte.

Pa pritur të mbaronte ende afati i armëpushimit të caktuar në shpalljen e tij, Shefqet Turgut pasha më 14 maj goditi befasisht malësorët. Ushtria osmane prej 6 000 vetash, e pajisur me artileri e mitraloza, u hodh sërish mbi Deçiq. “Forcat morën këto pozita, – shkruante konsulli austriak në Shkodër, – duke i dëbuar rrebelët pllambë për pllambë”.

Pas këtij operacioni turqit mundën të forcoheshin në vijën Tuz-Deçiq-Kastrat, ku vendosën 6 000 ushtarë në drejtim të Shipshanikut dhe 5 000 të tjerë nga ana e Koplikut. Nga ana e Gucisë vijonte të ushtronte presion mbi kryengritësit në drejtim të Selcës një forcë e komanduar nga Ethem Pasha, e cila kishte arritur në 8 batalione. Ajo i mbajti të ngujuara forcat kryengritëse të Kelmendit pa arritur të bëjë asnjë hap përpara u detyrua të kthehej në Guci.

Përballë këtyre forcave osmane, pa llogaritur trupat e shumta të dislokuara në Fushë të Shtojit pranë Shkodrës, qëndronin vetëm 2 000 kryengritës shqiptarë, të përqendruar në mes të Dinoshës dhe Tuzit.

Shefqet Turgut pasha, duke përdorur artilerinë, shkatërroi të gjitha katundet që bënë qëndresë. Ushtria osmane nuk kurseu as malësorët myslimanë. Për t’u shpëtuar mizorive xhonturke, shumë familje malësore, gra, fëmijë e pleq, vazhdonin të kalonin në Mal të Zi.

Më 17 qershor Shefqet Turgut pasha në emër të sulltanit shpalli edhe një herë amnistinë për kryengritësit që duhej të dorëzoheshin brenda 10 ditëve, duke premtuar gjithashtu 10 000 lira për shtëpitë e djegura. Në shpalljen që nxori me këtë rast thuhej se qeveria turke do të kujdesej për nevojat e vendit, për të shlyer dëmet që u ishin bërë kohët e fundit shqiptarëve, si edhe për të siguruar të mirën e qetësinë e popullit. Por në shpallje nuk bëhej fjalë për asnjë nga të drejtat kombëtare të shqiptarëve.

Pas shpalljes së 17 qershorit xhonturqit disa herë u përpoqën të hynin në bisedime me kryengritësit, por dështuan, sepse ndeshën në vendosmërinë e tyre për të luftuar deri në fund për të drejtat e tyre kombëtare. Pikërisht kjo situatë dhe mizoritë e pashës turk paraqiten në këtë artikull të “ Morning Star “.

“Vuajtjet e shqiptarëve përtej asaj që mund të besohet

Fajësohet gjenerali turk Turgut Shefqet Pasha përgjegjës për grabitje, vrasje dhe plaçkitje.

Evening star. (Washington, D.C.) 06 Gusht, 1911,

Kabllogram special nga “The Star”

LONDER, 5 Gusht. Vëzhguesit specialë të dërguar në rajonin e trazuar të Shqipërisë raportojnë për një situatë më të rëndë përtej asaj që besohej. Ata thonë, se nëse nuk do të ndërmerren veprime të menjëhershme nga disa kombe të krishtera, këta fise të fuqishme paqësore, shqiptarët e zgjuar punëtorë të zellshëm së shpejti do të do të asgjësohen.

Ata pohojnë se gratë dhe fëmijët po mbajnë barrën e mizorive turke, dhe ata paraqesin një vend të infektuar nga ethet, e mbushur me mizëri me ushtarësh turq të njohur për aftësitë e tyre për grabitje, vrasje dhe përdhosje e mizori të krahasueshme që s’janë dëgjuar qysh nga historitë e luftërave në Tokën e Shenjtë.

Veçanërisht ato paraqesin famëkeqin gjeneralin Turgut Shefqet Pasha, komandantin të trupave ndëshkuese turke, ku sipas raporteve thuhet “dhe pse Turqia ka prodhuar herë pas here gjeneralë të paskrupullt dhe të përgjakshëm, ajo kurrë nuk ka prodhuar edhe një njeri të tillë kaq djallëzor e mizor në aplikimin metodave të vjetra të luftës turke sesa Turgut Shefqet Pashën .” Ata thonë së ai është i mbështeteur nga qeveria turke, që është gjithnjë pas mizorive hakmarrëse të dëshmuar nga turqit në trajtimin e kundërshtarëve të tyre.

Një racë e zgjuar

Në mënyrë që të vlerësojmë rëndësinë e plotë të kësaj tragjedie historike, që është duke u luajtur në këndin juglindor të Europës, është e nevojshme që të kuptojnë se populli që Turgut Shefqet Pasah po shkatërron pa mëshirë, nuk zotëron asnjë nga cilësitë që u vishen turqve, ose të banditëve të operave komike me të cilat ata janë paraqitur zakonisht. Ata janë një pashëm, një racë inteligjente. Katolike nga feja dhe evropianë në thelb nga origjina. Edhe pse për shekuj me radhë kanë qenë nën sundimin brutal të turqve, ata kurrë nuk kanë adoptuar gjuhën turke apo kanë ndërruar fenë apo metodat e jetës së tyre të vjetër.

Lufta të cilën Turgut Shevket po ndërëmerr tani është është një mizori, një grumbullim metodash dhune (urie, tatimesh, plaçkitjesh, shkatërrimit me zjarr dhe një kasapane mizore).

Malësorët janë duke kërkuar që “premtimet e bëra, kurTurqit e Rinj morën pushtetin në Stanboll, duhet të përmbushen, ndërsa Turgut Shefqet Pasha po iu përgjigjet, duke djegur fshatrat e tyre, duke i larguar ata nga malet, duke iu marrë pronat e tyre në zonat malore, duke i detyruar ata të mbijetojnë gjatë verës së nxehtë, të sëmurë në zonat e ulëta malarike, ku delet dhe kafshët e tyre do të ngordhnin; dule u mbyllur të gjitha burimet e furnizimit me ushqime dhe duke i quajtur të gjithë ata që u japin ndihmë atyre atyre “rebelë”.

Të masakruar në male

Gati gjysma e fiseve malore e kanë traditë qysh nga kohërat e lashta të vijnë çdo vjeshtë me kopetë dhe familjet e tyre, në Bregun e Matës dhe të dimërojnë atje. Por në qershor mizëria e madhe e mushkonjave e kthen këtë vend fushor të pabanueshëm, dhe për këtë arsye ata në fillim të verës kthehen në kodrat e tyre. Turgut Shefqet Pasha, duke përfituar nga ky migrimit vjetor nuk ka mënuar t’i shfarosë të gjithë ata malësorë që kishin mbetur në kodra gjatë dimrit, dhe ata që nuk mund t’i kapte i dëboi përtej kufirit në Malin e Zi.

Herët në pranverë ai i zuri gjithë shtigjet e malit nga pritej kalonin barinjtë për t’u kthyer në shtëpitë e tyre, dhe nuk kanë pranuar t’i lënë ata të kthehen. Kështu këto fise janë të përqendruara tani në vendet e ulta malarike “Aty ku ata janë të detyruar të therrin kopetë e tyre, mbi të cilat varet ekzistenca, duke mbetur pa ushqimet e mjaftueshme në ulësirë, ku si njerëzit po ashtu dhe kafshët janë duke vdekur nga ethet e shkaktuara nga janë detyruar të pijnë ujin e ndyrë e të ndenjur të kenetave. Ibrahim Efendi Kjori, një zyrtar i lartë turk në Shkodër, ka deklaruar publikisht se qeveria osmane synon t’i shpopullojë këto kodra në mënyrë që të sjellë aty ardhacakë që kanë më shumë në simpati për qeverinë turke dhe fenë islame. I njëjti zyrtar turk shton me qetësi se qeveria ka ndërmend t’i lerë Malësorët ” të vdesin në Bregun e Matit si derrat në llucë”.

Turgut Shefqet Pasha duket se është pranë arritjes së këtij objektivi. Vetëm një veprim i bashkuar e popujve të krishterë të Evropës dhe Shteteve të Bashkuara mund të ndalojë shfarosjen e mijëra krishterëve në veri të Shqipërisë.

E së njejtës kohë vjen raporti i gazetws tw komunitetit Italian “L’insurrezione in Albania, Malafede Turca “ La Sentinella del West Virginia”, 3 June 1911.

“Cettigne, 3 Qershor, Konsulli aktual i Turqisë në Podgoricë bëri shpërndarjen e shpalljes së Turgut Shefqet Pashës që i ftonte kryengritësit malësorë të dorëzonin armët brenda pesë ditëve. Kopje të shumta të kësaj shpalljeje iu dorëzuan nga konsulli guvernatorit- komandant të Podgoritës me lutjen që ato t’i dërgonin në kampin e kryengritësve dhe, që ai të përdorte ndikimin e vet për t’i nxitur rebelët të vepronin në përputhje me urdhrat e Turgut Pashës, duke iu premtuar atyre se nuk do të kishte asnjë sulm nga ana e ushtrisë perandorake para skadimit të afatit.

Edhe pse afati ishte i shkurtër, Guvernatori i Podgoricës e pranoi, mendueshëm, si një fqinj i mirë,(?!) misionin që ofroi konsulli dhe përdori zyrat dhe influencën e tij për t’i nxitur kryengritësit për të marrë në konsideratë apelin e Turgut Shefqet Pashës.

Përpjekje të tilla do të ishin pjesërisht të suksesshme, dhe ai besonte se me 15 Qershor një pjesë e madhe e kryengritësve do të dorëzonte armët në Tuz; por për habinë e të gjithëve, dhe të Qeverisë, dje, të dielën, mes oërs 4 dhe 5 të mëngjesit, ka ndodhur një sulm i ushtrisë turke të ushtrisë në të gjithë linjën e kufiriti, pavarësisht premtimeve dhe garancive të dhëna nga konsulli turk.

Lufta ishte e ashpër dhe zgjati një ditë të tërë. Ende nuk e dihet rezultati, por pabesia nga ana e konsullit turk dhe Shefqet Turgut Pashës, ka dëmtuar shumë projektet e paqes, dhe ka shkatërruar tashmë gjithçka ç’ka ishte efekti i shpalljes. Nga ana tjetër, sulmi i lidh duart gjeneralit Vouktiç, i cili komandon garnizonin në Podgoricë. Ky akt paprecedent ka prodhuar zemërim të gjerë në të gjithë vendin ».