Sadik Elshani – Page 16 – Dielli

Esad Mekuli, poet dhe bir besnik i popullit te vet

October 16, 2016 by dgreca

Me rastin e 100 vjetorit te lindjes te poetit, shkencetarit, intelektualit, Esad Mekuli (1916 – 1993)/

Nga Sadik ELSHANI*/Fidalefia/

Esad Mekuli me te drejte konsiderohet babai i poezise shqiptare te Kosoves dhe gjithe trojeve shqiptare ne ish Jugosllavi. Esad Mekuli ishte poet, shkencetar, ntelektual dhe burre i rralle dhe i guximshem i Kosoves. Ai eshte misherim i guximit intelektual e burreror, guxim qe e pershkon tere jeten e tij dhe pasqyrohet qart edhe ne krijimtarine e tij artistike dhe ne angazhimet e tij publike. Ishte nje figure e gjithanshme: poet, shkencetar, perkthyes, redaktor e kryeredaktor gazetash e revistash. Se bashku me Hivzi Sulejmanin, Mark Krasniqin, Idriz Ajetin, Anton Cetten, Skender Rizajn, Ali Hadrin e disa te tjere, perbejne brezin e pare, brezin e arte te intelektualeve shqiptare te Kosoves qe barten barren me te rende per ta arsimuar, edukuar popullin e Kosoves, duke u bere keshtu edhe bartes te zhvillimeve te jetes kulturore, artistike e shkencore te Kosoves.

Esad Mekuli lindi ne Plave, Mali i Zi, me 17 dhjetor te vitit 1916 ne nje familje te ardhur nga fshati Nokshiq. Shkollen fillore e kreu ne Plave, ne gjuhen serbe, sepse ne ate kohe shkollimi ne gjuhen shqipe ishte i ndaluar. Gjimnazin e kreu ne Peje, po ashtu ne gjuhen serbe. Pas mbarimit te gjimnazit, ne vitin 1936 ai u regjistrua ne Fakultetin e Veterinarise ne Beograd, per ta vazhduar pastaj ne Zagreb e Itali. Diplomoi ne vitin 1947, ndersa doktoroi ne Universitetin e Beogradit me 1959. Qysh si nxenes i shkolles se mesme, e pastaj si student deshmoi se ishte guximtar e perparimtar duke e kritikuar vazhdimisht regjimin e kohes, regjimin e Kralit te Serbise. Per keto veprimtari ai u perndoq dhe u burgos disa here. E perjashtonin nga shkolla, prandaj ai shpesh detyrohej t’i nderronte edhe shkollat. U angazhua ne Luften e Dyte Boterore, duke iu bashkuar aradhave partizane ku ishte redaktor i gazetes ilegale “Liria”.

Pas luftes punoi si veterinar dhe ishte redaktor i gazetes “Rilindja”, te vetmes ne gjuhen shqipe. Nga viti 1947 deri me 1960 ishte shef i repartit te parazitologjise te Institutit te Veterinarise ne Prishtine. Ne vitin 1949 e themeloi revisten letrare “Jeta e re” te cilen si kryeredaktor e drejtoi per nje cerek shekulli. Esad Mekuli ishte kryetar i pare i Shoqates se Shkrimtareve te Kosoves, nismetar, themelues dhe kryetar i pare i Akademise se Shkencave dhe Arteve te Kosoves. Botoi 11 punime shkencore profesionale ne revistat jugosllave dhe te huaja dhe botoi dy libra dhe broshura nga lemia e veterinarise. Botoi 5 permbledhje me poezi: “Per ty” (1955), “Dita e re” (1966), “Avsha Ada” (1971). “Vjersha” (1973), “Brigjet” (1981), “Rini e kuqe”. Ka perkthyer nga gjuha serbokroate ne gjuhen shqipe dhe ka perkthyer letersi shqiptare ne gjuhen serbokroate. Ka botuar edhe me pseudonimet Sat Hoxha e Sat Nokshiqi. Vdiq ne Prishtine me 6 gusht 1993.

Veprimtarine letrare e filloi qysh kur ishte na bankat e shkolles se mesme. Qe ne krijimet e para deshmoi se ishte nje lirik i holle, duke u kenduar bukurive te Kosoves, sidomos, Rrafshit te Dukagjinit. Por edhe ne keto krijime ai shpreh shqetesimin e tij per gjendjen e rende te popullit shqiptar.. Ne kete periudhe ai ka bashkepunuar me shume revista te kohes ne gjithe hapesiren e ish Jugosllavise: “Venac” (Beograd), “Mladost” (Zagreb), “Novi Behar” (Sarajeve), “Granit” (Podgorice).

Esad Mekuli ishte poet dhe intelektual i angazhuar, me ndergjegje te larte kombetare e shoqerore. Ne tere krijimtarine e tij letrare dhe veprimtarite shoqerore ai e mbajti gjalle flaken e qiririt qe ndezi poeti yne kombetar, Naim Frasheri, dhe flaken e zjarrit te madh te Rilindjes sone Kombetare. Me fjalen e tij, me vjershat e tij donte t’i printe popullit te vet, ta zgjonte nga gjumi shekullor, t’i hapte rrugen drejt perparimit. Ky ishte misioni i shenjte i poezise se tij qe shprehet fuqishem dhe ne menyre te drejtperdrejte ne poezine “Popullit tim”:

“Deshta, shum’ kam dasht- dishirue,

Qe me kange te trimnoj, me fjalen tande te ndrydhun

Te ngre fuqite prej gjumit…

Kendova (edhe kur m’ishte ndalue)

Se liria do te vinte edhe per ty te perbuzun”.

Poezia e Esad Mekulit ishte bere nje ze i fuqishem i nje populli te vuajtur, populli te shtypur. Githmone me guxim, pa u perkulur kurre edhe ne rrethanat me te veshtira historike, ai luftoi per te drejtat e popullit te vet. Ai e ngriti zerin kunder padrejtesise, dhunes, shtypjes qe ushtrohej ndaj shqiptareve. “Ai ishte njeri i cili s’dinte te frikesohej”, eshte shprehur shkrimtari dhe i burgosuri politik shumevjecar, Adem Demaci. Revolta e tij mund te krahasohet me ate te poezise se Migjenit. Kur mesoi per Memorandumin famekeq te akademikut famekeq serb, Vasa Cubriloviqit, (7 mars, 1937) qe bente thirrje per debimin e qindra mijera shqiptareve nga Kosova per ne Turqi, Esad Mekuli shkroi poezine “A asht fajtor shqiptari”:

“A asht fajtor shqiptari pse syte flake i vetojne

Tue shikue se si tjetri nga plangu e shtepia e debon

A asht fajtor pse asht dhe kur te mos jete deshirojne

Pse per vater derdh gjak dhe i gjalle nuk e l’shon.

……………………………………………………………

A asht fajtor pse perkunder dhunes qendron

Nen qiellin e Kosoves loke, ne trollin e te pareve te vet”.

Esad Mekuli perms poezise se tij “Porosia e nenes” e ngriti zerin edhe kunder shpernguljeve me dhune te shqiptareve per ne Turqi ne vitet e 50-ta. Nuk qendroi indifferent as gjate Aksionit per Mbledhjen e Armev ne vitin 1956 kur UDB-ja u kerkonte shqiptareve armet qe nuk i kishin – Esad Mekuli shkroi poezine “I varuri i kendon lirise”. Ne poezine “Mos me thirr me emen te huej”, ai e ngre zerin kunder fyerjes qe serbet shoviniste u benin shqiptareve duke i quajtur ata me emrin perbuzes, “shifter”. Me dhimbje i perjetonte vuajtjet e popullit te vet dhe ne vjershen “Une” shprehet: “Une nuk njoh lumni shqetesimet ne zemer me lulezojne”. Ne epiqender te krijimtarise se tij letrare i vuri te gjitha ceshtjet e ndjeshme, shqetesimet qe e mundonin popullin shqiptar te Kosoves dhe qendresen e tij kembengulese per te mbijetuar ne trollin e vet. Permbledhjen e tij te pare me poezi, “Per ty” (1955) ia kushtoi popullit te Kosoves. Pra, “Per ty populli im”, “Per ty Kosove”.

Poezia e Esad Mekulit eshte poezi e fuqishme qe pershkohet nga ndjenja te thella e te pastra atdhedashurie dhe nuk shprehet me parulla, thirrje e brohoritje bombastike, por me shprehje e fjale te zgjedhura te shprehura me mjeshteri te rralle artistike, me nje figuracion shume te pasur qe perforcon thellesine e mendimit te tij. E ngriti letersine shqipe ne nje shkalle me te perparuar duke perdorur vargun e lire, metaforen. Poezia e Mekulit eshte e drejtperdrejte, por eshte edhe nje poezi e fuqishme si ne stil, ashtu edhe ne permbajtje dhe mund te krahasohet vetem me poezine e Migjenit. Ja si shprehet vete poeti per poezine e tij ne nje interviste dhene gazetes studentore, “Bota e re” te Prishtines ne vitin 1983: “E keni pare se ne poezine time nuk ka asgje te komplikuar, asgje qe nuk kuptohet, te paqarte. Mirepo, nuk mund te thuhet se nuk kane qene edhe te pamenduara mire, te paangazhuara. Une e kisha para vetes nje popull analfabet, te roberuar. Prandaj, fjala qe i drejtohej atij populli duhej te ishte e paster, e afert, e qarte, e drejtperdrejte dhe e kuptueshme edhe per bariun, punetorin, per te gjithe. E kjoi eshte bukur e veshtire qe te shkruash vjershen ose prozen, e cila, ne fillim te duket e thjeshte, por qe ka domethenie te caktuar edhe ne letersi. Krijimet e paqarta tregojne se krijuesi nuk i ka bash te qarta fenomenet, sepse, po t’i kishte te qarta, do t’i kishte te qarta edhe shkrimet. Kur nuk i ka te qarta, i komplikon sa per t’ia mbushur mendjen dikujt se eshte i mencur, di dicka…” Keto jane edhe botekuptimet, pikepamjet e Esad Mekulit per rolin, misionin e artit, letersise se angazhuar. Esad mekuli ishte krijues dhe njeri i madh. Studiusi dhe kritiku letrar, Rexhep Qosja, eshte shprehur, se: Fama e Mekulit mund te matet me famen e Majakovskit, Lorkes, Apolinerit ose Jeseninit ne vendet e tyre”. Ndersa njohesit e mire te poezise se Esad Mekulit mund te verejne se motivet, tematika, stili i poeteve te lartpermendur pasqyrohen dhe gershetohen mire ne tere poezine e tij. Keta te kater jane shkrire ne personalitetin krijues te Esad Mekulit.

Sikur Rilindesit tane nje shekull para tij, edhe Esad Mekuli ishte i shumeanshem, sic u permend ne fillim te ketij shkrimi. Ne vitin 1949 ai themeloi revisten letrae “Jeta e re”, te cilen edhe e drejtoi per me shume se nje cerek shekulli. Kjo reviste u be nje vater e ngrohte ku tuboi te gjitha forcat e reja krijuese, u be nje tribune. Aty i bene sprovat e para dhe u rriten te gjitha penat qe krijuan ne gjuhen shqipe. Ai i nxiti dhe i inkurajoi keta krijues te rinj qe ta vazhdonin rrugen qe kishin nisur, te mos ndaleshin, Esad Mekuli ishte bere per ta burim frymezimi, mesues, udhezues e keshilltar besnik (mentor), shpesh edhe duke u dale ne mbrojtje kur ballafaqoheshin me sulme e akuza nga regjimi jugosllav. Poeti Ali Podrimja e ka quajtur ate “Engjulli im shpetimtar”.

Esad Mekuli e vleresonte lart cilesine e letersise sone: “Ata – te tjeret (e ka fjalen per popujt tjere te ish Jugosllavise,S. E.), deri tash kane menduar se poezia jone, proza jone, eshte e dobet, eshte e ngarkuar. Po, te mos harrojme se poezia jone e mban nivelin e poezise evropiane, e edhe proza. Shkurt, te them – tashme dihet se krijimtaria jone mund t’u beje konkurence letersive me tradite te madhe. Duhet te na perkthejne me shume, pale…” Prandaj, si nje perkthyes i talentuar qe ishte, vete iu pervesh punes per ta bere letersine tone te njohur edhe per te tjeret, duke perkthyer vepra te autoreve shqiptare ne gjuhen serbokroate, si: poezite e Migjenit, romanin “Gjenerali i ushtrise se vdekur”, e shume te tjera. Eshte hartues i disa antologjive me poezi te autoreve nga Kosova, njera nga te cilat e mban titullin, “Kange te ithta e krenare” (serbokroatisht, “Pesme gorke i ponosne”). Vete tituli e pasqyron qart karakterin dhe porosine e asaj poezie.

Esad Mekuli ishte poet i poeteve e poet mbi poet, por mbi te gjitha, ai ishte bir besnik i popullit te vet qe me tere qenjen e tij prej krijuesi e veprimtari iu perkushtua ceshtjeve jetike te popullit te Kosoves, clirimin, emancipimin, afirmimin dhe perparimin e tij. Gjithmone luftoi qe edhe shqiptaret t’i gezonin te gjitha te drejtat qe i gezonin popujt tjere te ish Jugoslavise. Asgje me shume e asgje me pak. Gjithmone e ngriti zerin kunder se keqes, kurre nuk heshti. Se bashku me bashkeshorten e tij, profesoreshen e Fakultetit te Mjekesise, Sahadete Mekuli, haptas i perkrahu dhe i mbrojti demonstaratat e studenteve te vitit 1981. Esad Mekuli ne rinine e tij, sidomos gjate diteve studentore ne Beograd, e perkrahu dhe u angazhua ne levizjen komuniste qe per kohen konsiderohej perparimtare, sepse ata propagandonin te drejtat e barabarta, lirine per te gjithe popujt e shtypur ne ish Jugosllavi. Kjo e terhiqte Esad Mekulin, sepse ai vete i perkiste popullit qe ishte me i shtypuri, me i perbuzuri dhe nuk gezonte asnje te drejte njerezore. Por pas te ashtuquajturit clirim, Esad Mekuli u zhgenjye, u deshperua, sepse shovinistet serbe e kishin nderruar vetem ngjyren, por jo edhe zakonet e tyre te mbrapeshta, urrejtjen e eger e te shfrenuar ndaj shqiptareve. Prandaj, ai me tere qenjen e tij e ngriti zerin edhe kunder ketij regjimi dhe i doli ne mbrojtje popullit te vet, me krijimtarine e tij artistike, punen shkencore dhe angazhimet e tij publike. Esad Mekuli famen e tij e shfrytezoi, e vuri ne sherbim te popullit te vet dhe jo per interest e tij vetjake (personale). Ai i ka refuzuar te gjitha pozitat e larta politike e administrative qe i ofroheshin. Edhe sot intelektualet shqiptare duhet te marrin shembull nga Esad Mekuli dhe te mos heshtin para dukurive negative qe e kane kapluar shoqerine shqiptare.

Pa figuren, pa krijimtarine e Esad Mekulit, poezia dhe letersia shqipe ne pergjithesi qe krijohet ne Kosove nuk do te ishte ajo qe eshte sot. Se bashku me shoket e brezit te tij e mbajti gjalle letersine shqipe, kulturen shqiptare dhe qenjen shqiptare. Prandaj, ne me nderim e kujtojme dhe i shprehim mirenjohjen dhe falenderimet tona Esad Mekulit ne njeqindvjetorin e lindjes se tij. Krijimtaria e tij eshte per te gjitha brezat, per te gjitha koherat. Per ndihmesen e tij te madhe ne zhvillimin e letersise, kultures, shkences ne Kosove dhe per angazhimin e tij te gjithanshem per perparimin e Kosoves dhe popullit te saj, kryetari (presidenti) i Shqiperise duhet t’ia ndaje Urdherin, Nderi i Kombit. Te pakte jane ata njerez qe e meritojne kete nderim me shume se Esad Mekuli. Esad Mekuli rrezatonte vlerat dhe virtytet me te larta njerezore e kombetare: burrerine, trimerine, guximin, besnikerine, mencurine, intelektin, perkushtimin.

Philadelphia, tetor 2016

*Saik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.

Udhëheqës të Kosovës, mos harroni: Dardha e ka bishtin prapa

September 27, 2016 by dgreca

Kisha Ortodokse Serbe në kompleksin e Universitetit të Prishtinës nuk është ndërtuar për qëllime fetare, por për ta vulosur, kurorëzuar pushtimin përfundimtar të Kosovës nga Serbia./

Nga Sadik Elshani*/

Keto dite ne shtypin ditor dhe ne skenen politike e publike te Kosoves eshte duke u zhvilluar nje debat (pak i vonuar) per kishen ortodokse serbe te ndertuar ne oborrin e Universitetit te Prishtines. Se pari, ky objekt ne nderim nuk eshte kishe dhe kurre nuk eshte perdorur si kishe. Ky objekt eshte nje ngrehine, nje grumbull tullash e betoni e ndertuar pa leje, pa dokumentacion te nevojshem dhe eshte ndertuar ne token e huaj pa lejen e pronarit, universitetit apo komunes se Prishtines. Ky objekt ka filluar te ndertohet ne kohen e okupimit te pergjithshem te Kosoves nga Serbia e udhehequr nga nje regjim kriminel dhe ne prani te krimineleve serbe, si Arkani me banden e tij. Kisha Ortodokse Serbe kurre nuk e ngriti zerin kunder krimeve cnjerezore qe po bente Serbia ne emer te ceshtjes serbe dhe projektit te Serbise se Madhe. Perkundrazi, me bekimin e kesaj kishe u kryen krime cnjerezore te papoara ne kontinentin europian qe nga mbarimi i Luftes se Dyte Boterore. Prandaj, nje objekt i tille qe simbolizon pushtimin, krimin, pastrimin etnik, crrenjosjen e nje populli nga trojet e tij shekullore, gjenocidin, nuk e ka vendin ne oborrin e nje institucioni qe eshte tempulli i diturise se nje vendi. Ndertuesit e kesaj kishe nuk kenaqen me kaq, ata do te kerkojne vend per ta ndertuar konakun. Pastaj duan toke rreth kishes per te mbjelle grur, miser, peme, perime, sepse kisha duhet te vetembahet. Pra, ata metojne ta zaptojne tere ate siperfaqe rreth kishes dhe universitetit te mos i mbetet asgje. Pyetni decanasit per praktikat, taktikat zaptuese te kishes serbe. Serbet kurre nuk ngopen me toka shqiptare.Eshte per t’u shqetesuar reagimi i udheheqesve te Kosoves lidhur me keto zhvillime te diteve te fundit. Si zakonisht reagimet e tyre jane te pamatura, naïve dhe servile. Keshtu, Kryetari Thaci deklaroi me arrogance, se: “Askush nuk guxon ta prek kishen”; “Nuk shkohet ne Europe duke rrenuar kisha”, etj. Askush nuk eshte duke u versulur egersisht me kazma e lopata per ta shkaterruar kete kishe. Ka forma te tjera sesi mund te zgjidhet kjo ceshtje. Ndersa deputeti i LDK-se, profesor Muhamet Mustafa u shpreh: “Kisha s’duhet rrenuar, eshte deshmi e gjenocidit”. Deshmi e gjenocidit nuk eshte kjo kishe, por jane gjithe ato vrasje mizore te njerezve te pafajshem: burrave, grave femijve, pleqve; jane dhunimet e femrave shqiptare; jane shkaterrimet e objekteve fetare, kishave katolike, xhamive, shkollave, bibliotekave dhe mijera objekteve te banimit. Ndertesen e Lidhjes se Prizrenit nuk e shkaterruan as turqit, kunder te cileve ishte organizuar kjo Lidhje, as regjimet e Kralit e te Rankoviqit qe ishin mjaft te egra. Por,ja rfegjimi i Milosheviqit e rrafshoi per toke ate. Profesor Muhamet Mustafa e pranon se kjo kishe eshte ndertuar paligjshem dhe me tutje vazhdon: “Duhet te mbetet deshmi e nje kohe aparthejdi e ndertuar si pjese e projektit te dhunes sistematike shteterore, ne kundershtim me ligjet dhe planet urbanistike e zhvillimore te Prishtines dhe Kosoves”. Eshte shume e thjeshte, nese dicka eshte bere pa ligj, atehere ligji duhet te respektohet dhe e padrejta duhet te korrigjohet, te vihet ne vend. Sipas logjikes se profesor Mustafes, ne Gjermani ende duhet te jene permendoret dhe simbolet e Hitlerit dhe ne ish vendet e lindjes, permendoret dhe simbolet e komunizmit per t’iu perkujtuar atyre ato kohera te tmerrshme. Por ata i shkaterruan, i rrezuan ato se nuk donin t’i kujtonin ato kohera, por donin te ecnin perpara. Ato e kane vendin ne muzeume dhe jo ne vende publike.

Kjo kishe eshte ndertuar per qellime politike. Nuk eshte objekt fetar, por eshte objekt per te legjitimuar pushtimin e Kosoves, per te thene se ata nuk mund ta lene Kosoven se aty ndodhet njera nder kishat me te medha serbe ne Ballkan. Ata ua nderruan emrat rrugeve, duke u dhene emra te mbreterve e princave serbe,e mbushen Kosoven me permendoret e car Dushanit, Vuk Kraxhiqit, Dositej Obradoviqit, etj. Ne te gjithe duhet te jemi te vetedijshem se per fat te keq, koherat, historia nderrojne shpesh ne Ballkan. Serbet i kane te projektuara ne perspektive planet e tyre djallezore, shohin shume larg, ndersa udheheqesit tane nuk shohin as para hundes se tyre. Ky objekt nuk simbolizon harmonine, tolerancen nderfetare e nderetnike, por simbolizon tmerrin vuajtjet, terrorin, nje kohe te eger qe e ka traumatizuar nje popull te tere. Prania e ketij objkkti ne kete vend, gurthemeli i te cilit eshte vene ne prani te krimineleve te eger eshte nje provokim dhe fyerje per te gjithe shqiptaret.

Te gjitha grupet etnike qe jetojne ne Kosoven e lire dhe demokratike, duhet t’i gezojne te gjitha te drejtat, perfshire edhe te drejtat per te ndertuar objektet, tempujt e tyre fetar. Shqiptaret nuk jane kunder ndertimit te kishave dhe objekteve tjera fetare, por ato duhet te ndertohen duke respektuar ligjin, rregullimin hapesiror e urbanistik te vendbanimeve perkatese. Shqiptaret jane te njohur per tolerance e tyre fetare. Jane pikerisht shqiptaret ata qe i mbrojten kishat dhe manastiret serbe ne Kosove, madje ne disa raste edhe duke e flijuar jeten e tyre. Jane serbet ata qe egersisht nder shekuj dhe ne konfliktin, lufterat e viteve te 90-ta te shekullit te kaluar rrafshuan me dhe me mijera objekte fetare, kulturore ne Kosove, Bosnje e Kroaci. Prandaj keta shkaterrimtare nuk mund te na mbajne ligjerata e te na shesin moral per tolerance fetare. As Europpa nuk mund te na mbaje ligjerata te tilla, sepse kur Europa e “qyteteruar” po shfaroste hebrenjte, shqiptaret e “prapambetur” i strehuan dhe i mbrojten ata nga vdekja e sigurt. Shqiptaret ndoshta jane te varfer e sipas disave, te “prapambetur”, por shqiptaret kane nje kod moral e etik te larte, kane shpirt njerezor e fisnik.

Gjendja e krijuar rreth kesaj ngrehine, kishe eshte shume e ndjeshme dhe kerkon qasje serioze, gjykim serioz e maturi dhe jo veprime me koka te nxehta. Serbet me veprimet e tyre duke u munduar ta funkcionalizojne kete objekt, jane duke i vene shqiptaret ne nje pozite te veshtire, para nje dileme hamletiane: ta rrezosh, apo te mos e rrezosh: ta lejosh te funkcionoje, apo te mos funkcionoje. Sa te jete ky objekt ne kembe ne kete vend, gjithmone do te jete burim provokimesh e trazirash. Zgjidhja e ketij problem duhet bere neper rruget institucionale e ligjore. Studentet dhe qytetaret duhet ta ngrene zerin, por eshte mire qe askush te mos i merr gjerat ne duart e veta. Veprimet e pamatura mund ta demtojne rende ceshtjen e Kosoves. Per kete jane duke punuar me perkushtim dite e nate kisha dhe qeveria serbe dhe perkrahesit e tyre, bashkepjesemarresit ne krimet e tyre. Edhe ne shtetet perendimore prishen kishat qe nuk kane vlera historike dhe qe ndodhen ne ndonje vend ku duhet te ndertohet dicka tjeter ne perputhje me kerkesat, nevojat e vendbanimeve te caktuara. Disa bashkesi fetare i shesin kishat dhe objektet tjera fetare, sepse nuk mund t’i mbajne ato per shkak te numrit te vogel te besimtareve. Ne raste te tilla, bleresi e shkaterron ate objekt dhe nderton dicka te re ose e pershtat per ndonje perdorim tjeter: banesa, shitore, etj.

Duke patur parasysh rrethanat dhe qellimin e ndertimit te kesaj kishe ne prone te huaj, pa lejen e pronarit, pa lejen e organeve perkatese komunale, pa dokumentacionin e duhur, atehere kjo kishe nuk mund te qendroje ne vendin e tanishem. Atyre qe e kane nisur kete objekt duhet thene qe ta cvendosin ne nje vend tjeter, sipas ligjit dhe rregullimit hapesiror. Sic i kane vene tullat nje nga nje, mund edhe t’i heqin ato, nje nga nje. Per kete duhet dhene nje afat i caktuar dhe pas ketij afati duhet bere e ditur se objekti do te shkaterrohet. Nese ky objekt mund te perdoret per dicka tjeter, atehere, si shenje e vullnetit te mire, ndoshta duhet ofruar nje kompensim material dhe ndertuesit te heqin dore nga pronesia e ketij objekti nje here e pergjithmone. Sepse sic u cek me lart ky objekt eshte ne ndertim dhe kurre nuk ka qene kishe dhe nuk ka kurrefare vlera historike qe te qendroje aty ku eshte sot. Mund te kete edhe zgjidhje te tjera, por gjithmone duke patur parasysh se duhet vepruar me maturi, gjakftofesi dhe per interesat me te mira te Kosoves. Ne kete debat eshte mire te angazhohen edhe intelektualet, historianet, politikologet, sociologet, institucionet shkencore, si Akademia e Shkencave dhe Arteve e Kosoves, ne menyre qe te gjendet nje zgjidhje e pranueshme per te gjitha palet.

Per kete ceshtje dhe disa ceshtje tjera te rendesishme, udheheqesit e Kosoves kane nje trysni nga bashkesia nderkombetare. Ne u jemi mirenjohes perjete te gjithe miqve tane qe na perkrahen ne ditet me te veshtira, por sot disa nga ata nuk jane duke u sjellur si miq te vertete. Miku i mire, miku i vertete nuk te ve ne pozite te veshtire. Kerkesat e nderkombetareve per Associacionin e Komunave Serbe dhe shenjezimin (demarkacionin) me Malin e Zi ne formen e tanishme jane te papranueshme. Nuk e di a do ta pranonin keta nderkombetaret sikur nje objekt pa leje dhe me qellime provokuese te ishte ndertuar ne kampuset e universiteteve te tyre. Me siguri jo. Udheheqesit e Kosoves duhet t’i ngulin kembet dhe t’i mbrojne interesat e Kosoves. Ne i dime me mire problemet tona sesa nderkombetaret, ata nuk do te jetojne ne Kosove, ne do te jetojme dhe do te ballafaqohemi me keto probleme tere jeten. Nasradini tha: “Te vije te me shoh ai qe ka rene nga dardha”. Kur eshte puna te marredheniet me serbet, ne jemi ata qe shpesh kemi rene nga dardha e jo nderkombetaret. “Mikun prite mire, nderoje, por zot shtepie mos e bej” – thote nje fjale e urte shqipe. Ne duhet te keshillohemi, t’i degjojme kur e kane me vend, por vendimet duhet t’i marrim vete.

Udheheqesit tane nuk i rrezatojne, nuk i paraqesin vlerat tona kombetare e njerezore te popullit tone, prandaj sillen me perulje, me servilizem. Ata nuk jane duke i mbrojtur ineresat e Kosoves, por ineresat e tyre dhe klaneve te tyre. Udheheqesit e kompromituar, e korruptuar e te nje mendesie provinciale askush nuk i merr seriozisht. Nenshkrimi, pranimi i marreveshjeve te demshme, te papranueshme per Kosoven, do te kete rrjedhoja shume negative per te ardhmen tone dhe gjithmone do te jene burim i trazirave dhe konflikteve. Cdo vendim te rendesishem duhet ta shqyrtojme me miqte tane te vertete, ShBA-te e Gjermanine. Te tjeret jane duke e ledhatuar Serbine. Fale tyre, Serbia ende eshte duke na terhequr per hunde. Udheheqesit e Kosoves nuk duhet ta harrojne historine, pervojen e popullit tone. Zgjidhja e problemeve ne menyre siperfaqesore, nuk eshte zgjidhje me vend, ato gjithmone fshehin dicka prapa. “Dardha e ka bishtin prapa”, thote nje fjale e jona e urte. Dhe kete udheheqesit e Kosoves nuk duhet ta harrojne kurre, sepse problemet qe nuk zgjidhen nje here e per gjithmone do te kene rrjedhojat katastrofike. Te tilla jane djallezite serbe.

Philadelphia, 22 shtator, 2016

Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.

DIASPORA-Ta duam dhe ta mesojme gjuhen shqipe, gjuhen e zemres

September 18, 2016 by dgreca

Prinder te ndergjegjshem, te perkushtuar e atdhetare – nxenes te rregullt e te perkushtuar/

Nga Sadik ELSHANI/*

Lexova diku nje thenie te bukue dhe shume me vend: “Gjuhen shqipe e duam se eshte gjuha e zemres, gjuhen tjeter e mesojme se eshte gjuha e bukes”. Une do te shtoja se te dish me shume gjuhe te tjera eshte kulture, eshte tregues i nivelit intelektual te nje njeriu. Ta ruash gjuhen tende, ta flasesh e ta shkruash bukur, nuk eshte vetem kulture, por eshte nje detyrim, eshte atdhedashuri. Na duhen te dyja, edhe gjuha e zemres edhe gjuha e bukes. Njera na siguron jetesen ne vendet ku jetojme, ndersa gjuha shqipe na mban gjalle shpirtin, qenjen tone shqiptare. Shkollat dhe familja jane vatrat ku mesohet dhe ruhet gjuha shqipe. Ketu ne Amerrike dhe ne diaspore ne pergjithesi, na shqeteson numri shumer i vogel i shkollave shqipe. Kemi shume femije te moshes shkollore, kemi hapur pak shkolla shqipe, dhe ato shkolla i ndjekin pak nxenes – shume pak.

Sami Frasheri ka thene per gjuhen: “Shenja e kombesise eshte gjuha, cdo komb mbahet nga gjuha. Kur nje komb e humb gjuhen, humb edhe veten”. Ndersa dicka te ngjhashme ka thene edhe profesor Eqrem Cabej: “Gjuha pasqyron nje kombesi, ajo eshte pasqyra me e qarte e kombesise dhe e kultures se saj”. Ajo eshte identiteti, leternjoftimi yne, AND-ja jone qe nder shekuj tejcon, ruan qenjen tone shqiptare. Pa shqioptare nuk ka gjuhe shqipe dhe anasjelltas, pa gjuhe shqipe nuk ka shqiptare.Sa perpjekje mbinjerezore kane bere Rilindesit tane mendjendritur per ta ruajtur e per ta perhapur gjuhen shqipe ne te gjitha trevat dhe ngulimet (kolonite) shqiptare, per t’ua ngjalle shqiptareve dashurine per gjuhen e tyre, dashurine per Shqiperine. Me sa dashuri e adhurim poetet dhe atdhetaret tane: Naim Frasheri, Dom Ndre Mjeda, At Gjergj Fishta e shume te tjere, vargjet me te bukura ia kushtuan gjuhes sone, gjuhes se zjarrte. Shume atdhetare shqiptare e flijuan edhe jeten e tyre, vetem per arsyen se kishin hapur shkolla shqipe dhe u mesonin femijve abc-ne, gjuhen amtare, gjuhen shqipe, sillnin ne atdhe libra shqip dhe mundoheshin te shtypnin libra shqip. Te kujtojme Dhaskal Todhrin, Petro Nini Luarasin, Papa Kristo Negovanin e shume te tjere. Per kete gjuhe te bekuar eshte derdhur edhe gjak! Ishte e vetmja gjuhe ne Europe qe ishte e ndaluar dhe e mallkuar. Dhe vetvetiu te shkon mendja te perpjekjet, veprimtarite e ketyre atdhetareve qe vepruan ne kushte e rrethana teper te veshtira. E ne ne diaspore c’bejme sot per gjuhen tone? Ne qe sot jetojme ne kushte dhe rrethana shume me te pershtatshme se bashkatdhetaret tane te shekujve te kaluar. C’ ben Shqiperia, shteti i shqiptareve? Fatkeqsisht, shume pak, apo thene me mire, aspak. Jo me kot At Gjergj Fishta e ka leshuar nje mallkim per te gjithe shqiptaret, per te gjitha koherat:

“Pra, mallkue njai bir Shqyptari

qi kete gjuhe te Perendis’,

trashigim, qe na la i Pari,

trashigim s’ia len ai fmis’,

edhe atij, poi u thafte goja,

qe perbuze kete gjuhe hyjnore;

qi n’gjuhe t’huej, kur s’asht nevoja,

flet e t’veten e len mbas dore”.

(At Gjergj Fishta, “Gjuha Shqype”)

Pra t’i hapim shkollat shqipe, t’ua mesojme femijve tane gjuhen tone, te mos na ze mallkimi i At Gjergj Fishtes!

Me 11 shtator shoqata jone, “Bijte e Shqipes” ne Filadelfia i hapi dyert per femijet e bashkesise sone per te trembedhjetin vit. Ende pa mbaruar mire viti shkollor, ne mendojme per vitin e ardhshem shkollor dhe gjithmone kemi shqetesimin se, a do te na vijne nxenesit perseri ne vitin e ardhshem, sa nxenes te rinj do te na vijne? Me 11 shtator ndoshta numri i nxenesve nuk ishte ne nivelin e lakmueshem, por pervoja jone na tregon se ky numer vjen duke u rritur ne ditet ne vijim. Nga te gjitha veprimtarite tona te shumta: atdhetare, kulturore e sportive qe organizon shoqata, ne gjithmone e vecojme funksionimin e rregullt te shkolles sone si kryeveprimtarine tone. Misioni i shoqates sone eshte: ruajtja e trashegimise, gjuhes, tradites e kultures sone kombetare. E ku ka mision me te shenjte se kujdesi per gjuhen shqipe, ruajtjen dhe mbajtjen gjalle te saj?! E kush mund ta kryeje kete mision me mire se shkolla shqipe?! Nuk ka kenaqesi me te madhe se kur i sheh femijet tane duke folur shqip, duke recituar vjersha shqip, duke kenduar shqip, duke lozur shqip! Shkolla shqipe per femijet tane eshte nje kenaqesi shpirterore, nje pervoje jetesore, ku pervec njohurive qe marrin per gjuhen, letersine, artin, kulturen, historine tone, ata brumosen edhe me ndjenjat e atdhedashurise. Njihen me figurat e ndritura te kombit tone, me shqiptaret qe kane bere emer ne fusha te ndryshme te artit, shkences, sportit. Te ndihen krenar per prejardhjen e tyre, per kombin e tyre e jo te vuajne nga kompleksi i ultesise (inferiotetit). Se kombi qe ka dhene Skenderbeun. Shen Terezen, Aleksander Moisiun, Ferid Muratin, Ismail Kadarene e shume te tjere, permban ne vete dicka te madherishme. Shkollen shqipe duhet pare edhe ne rolin pak me te zgjeruar, jo vetem si mjedis ku mesohet gjuha ne menyre mekanike, por edhe si nje vater ku ngritet nderrgjegja kombetare dhe mbillet fara e atdhedashurise. T’ua mbajme te gjalle dashurine per Shqiperine, vendin e te pareve te tyre, vendin e tyre. Dhe nje dite, pse jo edhe te ndihmojne vendin e tyre. Edhe te merguar, kur kujdesemi dhe nuk e harrojme gjuhen tone, traditat, vlerat tona kombetare, atehere na duket sikur nuk e kemi lene atdheun prapoa shpines, por ate e kemi marre me vete. Ndoshta kjo na ngushellon pak.

Per funksionimin sa me te mire te shkollave shqipe eshte i nevojshem, i domosdoshem angazhimi maksimal i te gjithe faktoreve te perfshire ne kete proces: drejtuesve te shkollave, mesueseve, prinderve, nxenesve. Pervoja jone ka treguar se prindi eshte faktori kryesor, pa perjashtuar faktoret tjere. Prinderit jane ata qe duhet t’i drejtojne femijet e tyre ne kete moshe te njome. Kur prinderit jane atdhetare, arsimdashes, te vendosur e te perkushtuar, edhe femijet e tyre jane nxenes te rregullt, nxenes te perkushtuar. Padyshim qe kjo eshte nje sackifice per prinderit qe jane te angazhuar me pune dhe te ngarkuar me detyrimet tjera familjare, por eshte nje sakrifice qe ia vlen te kryhet per te miren e femijve, per te miren e kombit tone. Kur femijet verejne se prinderit e tyre, bashkesia shqiptare i kushton kaq rendesi mesimit te gjuhes shqipe, atehere edhe te ata, qe ne moshe te njome do te lindin ndjenjat e atdhedashurise, pergjegjesise, sakrifices.

Bashkesia jone shqiptaro – amerikane ka nje potencial te madh njerezor, intelektual e profesional, prandaj duhet te jemi me te organizuar dhe t’i bashkerendojme me mire veprimet, punet tona. Ta shfrytezojme kete potencial per te miren e kesaj bashkesie, per te miren e kombit tone. Ajo qe po na mungon eshte perkushtimi, kembengulja, vendosmeria, vullneti i mire, ndjenja e sakrifices per te bere dicka me shume se vetja jone, per te ecur perpara. Pra, edhe per te hapur shkolla shqipe. Te perpiqemi qe shkollat qe jane hapur, te zgjerohen e te vazhdojne me sukses punen e tyre, duke mos i ndalur perpjekjet per te hapur edhe shume shkolla te reja. Gjithmone duke patur ne mendje rolin e familjes. Familja eshte e para, nuk ka shkolle qe mund ta zevendesoje familjen. Funksionimi i rregullt i shkollave, organizimi i veprimtarive te ndryshme, organizimi i nje rrjeti per te ndihmuar bashkatdhetaret tane, vendlindjen tone, pasqyrojne nje bashkesi te organizuar mire, nje bashkesi qe rrezaton vlera kombetare e njerezore. Brezat e rinj edukohen duke pare vepra te mira e jo duke degjuar fjale te kota.

Pune te mbare e suksese!

Filadelfia, 17 shtator, 2016

Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.

KONCERTI MADHESHTOR I YJEVE MERTONTE NJE SJELLJE ME DINJITOZE

September 4, 2016 by dgreca

Koncerti per Nene Terezen ne Vatikan ishte madheshtor, por sjellja e nje pjese te publikut la shume per t’u deshiruar/

Nga Sadik ELSHANI/

Veprimtarite per shenjterimin e Nene Terezes filluan para me nje koncert madheshtor me artiste shqiptare te nivelit boteror. Ne kete koncert u paraqiten yjet e operas dhe muzikes boterore: sopranot, Inva Mula e Ermonela Jaho, baritoni Gezim Myshketa, tenori Rame Lahaj, kengetarja e mirenjohur e shume hiteve boterore, Rita Ora, etj., te shoqeruar me mjeshteri nga Filharmonia dhe Kori i Kosoves, te perforcuar edhe me instrumentiste nga Shqiperia e Maqedonia, si dhe violinist i njohur, anetari i Filharmonise se Vjenes, Shkelzen Doli. Sic e do rasti, ne kete koncert u interpretuan pjese muzikore fetare e laike te kompozitoreve boterore dhe atyre shqiptare, si dhe disa pjese tradicionale/popullore shqiptare. Kapiteni i kombetares shqiptare, Lorik Cana dhe kengetarja Rita Ora e drejtuan programin per bukuri ne tri gjuhe (shqip, italisht, anglisht), duke paraqitur para botes edhe bukurine dhe elegancen shqiptare. Artistet shqiptare me dinjitet e artisteri te rralle paraqiten para botes talentin, vlerat shpirterore e artistike te popullit tone. Shkurt, ishte nje ngjarje mbreselenese, nje mbremje hyjnore ne nje mjedis te shenjte, Baziliken e Shen Palit ne Rome. Ishin te pranishem edhe perfaqesuesit me te larte te dy shteteve shqiptare, Shqiperise dhe Kosoves.

Programi vertet ishte i mrekullueshem, si ne permbajtje, ashtu edhe ne paraqitje. Por ajo qe na la nje pershtypje pak si te tharte mua dhe bashkeshortes sime qe eshte musiciente profesioniste, ishte sjella e publikut ne pjesen e dyte te koncertit. Gjate pjeses se pare publiku deri diku ishte i sjellshem, i vemendshem dhe salla ishte e mbushur plot. Por ajo qe me shtyri t’i shkruaj keto radhe, eshte sjellja jokorrekte e publikut ne pjesen e dyte te koncertit. Kur pushimi pese minutesh sapo ishte duke perfunduar, publikut iu be thirrje disa here qe te uleshin ne vendet e tyre, sepse koncerti do te fillonte se shpejti, por nje pjese e mire e te pranishmeve as qe e cante koken per kete. Ishin bere grupe-grupe dhe po bisedonin me njeri-tjetrin. Koncerti filloi, por njerezit nuk i nderprisnin bisedat, nuk uleshin ne vendet e tyre. Silleshin sikur te ishin ne kafene, shetisnin neper salle sikur te ishin ne pazar. Gjate tere pjeses se dyte te koncertit nje pjese e salles mbeti e zbrazet, ndersa njerezit anash bisedonin. Nje sjellje e tille e pahijshme eshte mungese e kultures, miresjelljes, qyteterimit, respektit per artistet dhe vete kete ngjarje te madhe, ngjarje qe nuk mund ta marrim me mend se kur mund te perseritet edhe nje here. Kjo na la nje pershtypje pak si te pakendshme, sikur ia humbi hyjnine, madheshtine ketij koncerti te shkelqyer.

Nga disa filmime u pa se jo vetem nje pjese e publikut, por edhe dy nga udheheqesit qe ishin ulur ne radhen e pare: Kryetari i Kuvendit te Kosoves, Kadri Veseli dhe Ministri i Puneve te Jashtme te Kosoves, Enver Hoxhaj, po “loznin” me telefonat e tyre. Ne te gjitha shfaqjet teatrore, operistike, koincertale eshte ligj: Para fillimit te cdo shfaqje celularet dhe te gjitha pajisjet tjera elektronike duhet te mbyllen, sepse e pengojne mbarevajtjen e programit dhe e bezdisin publikun. Ne kete rast nuk po i fajesoj vetem shqiptaret, sepse ne kete koncert kane qene te pranishem edhe pjesetare te kombesive te tjera. Vetem mund ta marrim me mend se shumica e te pranishmeve kane qene shqiptare. Kjo nuk eshte nje dukuri e re per ne. Gati ne te gjitha veprimtarite e bashkesise sone, takimet me personalitete te shquara, kryetare shtetesh, kryeministra, senatore e kongresiste, etj., kur dikush eshte duke mbajtur fjalen, te gjithe flasin me njeri-tjetrin me ze te larte. Me ze te larte apo me ze te ulet, sjelljet e tilla duhet te jene te papranueshme. Me kujtohet Simpoziumi qe u organizua me rastin e 100 Vjetorit te Themelimit te Vatres, folesit nuk degjoheshin fare nga zhurma e bisedave me njeri-tjetrin, me gjithe perpjekjet, nderhyrjet e drejtuesve te asaj veprimtarie shume te rendesishme kombetare. Per kete dukuri te shemtuar, redaktori i gazetes “Illyria”, Z. Ruben Avxhiu, vite me pare ka botuar nje artikull shume me vend.

Eshte ne traditen e shqiptarit qe miku i shtepise, i ftuari dhe i paftuari, te priten, te trajtohen me respekt e miresjellje. Kur flet miku, mysafiri te gjithe e degjojne me vemendje, atij nuk i nderpritet fjala dhe askush nuk ben zhurme. Per fyerje e sharje as qe mund te behet fjale. Atehere perse nuk sillemi keshtu edhe ne veprimtarite publike?! Te tregojme pak respekt, miresjellje per njeri-tjetrin dhe te tjeret! Eshte kulture, qyteterim, njerezi.

Philadelphia, 3 shtator, 2016

Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro-amerkane.

Kthim ne vendin e krimit ?…..JO PA KERKUAR FALJE!

August 30, 2016 by dgreca

Nuk mund ta falesh ate qe nuk e pranon gabimin, nuk pendohet, ate qe nuk te kerkon falje/

NGA SADIK ELSHANI/

Te dielen me 28 gusht ne fshatin Mushtisht te Suharekes/Therandes ndodhi nje proteste, ballafaqim ne mes te banoreve te ketij fshati dhe policise se Kosoves. Banoret me te drejte po protestonin, po pengonin ardhjen e tre autobuseve me “pelegrinet” serbe, ish banore te fshatit Mushtisht. Keta jane po te njejtit serbe, qe e ndezen flake fshatin Mushtisht, fshatin ku jetonin me fqinjet e tyre shqiptare. Jane te njejtit serbe qe vrane e masakruan fqinjet e tyre, me te cilet jetonin ne fqinjesi, harmoni te mire gjer para trazirave, cmendurive te viteve te 90-ta te shekullit te kaluar. Eshte i arsyeshem dhe i pritshem reagimi, indinjata (zemerata) e thelle e banoreve te Mushtishtit pas gjithe atyre traumave, tmererve, krimeve, tragjedive qe ata kane pesuar nga fqinjet e tyre serbe, te perkrahur nga elementet me kriminele te grupeve paramilitare serbe, skuadrave te vdekjes. Keta nuk jane pelegrine, por jane provokues qe trazojne plaget ende te pasheruara te shqiptareve. Eshte lehte t’i kritikosh, t’i denosh veprimet, qendrimet e banoreve te Mushtishtit, por nuk eshte edhe aq e lehte ta ndiesh dhimbjen e tyre, t’i perjetosh traumat e tyre. Ata qe ia vene flaken fshatit te tyre, nuk e duan ate fshat. Ata qe i vrane e i masakruan fqinjet e tyre, nuk mund t’i duan fqinjet e tyre dhe nuk mund te jetojne me se bashku sikur te mos kishte ndodhur asgje. Nuk mund te kthehen ne vendin e krimit e te vazhdojne jeten te patrazuar.

Raste te tilla po ndodhin here pas here ne Kosove, si ne Gjakove e vende te tjera. Por keto jane vetem simptomet (shenjat) e problemeve me te thella qe ka Kosova me Serbine. Organet e qeverise vendore ne Suhareke/Therande dhe asaj qendrore ne Prishtine, policia e Kosoves nuk duhet te lejojne raste te tilla provokuese. Vizita te tilla mund te kryhen vetem me pelqimin, miratimin e banoreve te Mushtishtit. Para se te behet kthimi i ketyre personave duhet te permbushen disa kushte:

Serbia duhet te kerkoje falje publike, dhe jo vetem sa per te lare gojen, por duke treguar me vepra.
Duhet t’i pranoje e t’i denoje te gjitha krimet qe jane kryer ndaj shqiptareve.
Duhet t’i arrestoje e t’i nxjerre para drejtesise te gjithe kriminelet qe kane kryer krime ne Kosove.
Te angazhohet per zbardhjen e fatit te te pagjeturve.
T’i paguaje te gjitha demet e luftes, material e shpirterore, qe ka bere ne Kosove.
Te heqe dore nga Kosova dhe ta njohe ate si shtet te pavarur

Udheheqesit e korruptuar te Kosoves (pozite – opozite), te dhene pas ineresave vetjake (personale), te zhytur ne vjedhje, korrupsion e pasurim te paligjshem, nuk jane duke u marre me ceshtjet madhore, problemet jetike te Kosoves. Ne marredheniet, negociatat me Serbine sillen sikur te mos kishte ndodhur asgje ne mes nesh, sikur nuk eshte ajo Serbi qe na ka djegur e pjekur me dekada (dhetevjecare) te tere. Edhe nderkombetaret kur jane duke pare se kane te bejne me udheheqes pa dinjitet, joserioze e teper servile, atehere u kerkojne atyre te nenshkruajne marreveshje qe jane te papranueshme dhe te demshme per Kosoven dhe ardhmerine e saj. Udheheqesit e shtetit te Kosoves duhet te jene me kembengules ne mbrojtjen e interesave te Kosoves dhe popullit te saj dhe te mos behen puthadores te askujt. Ne u jemi perjete mirenjohes miqve tane per te gjitha perpjekjet qe kane bere per lirine e Kosoves, por tani te mos mundohen te na fusin dy kembet ne nje kepuce. Te mos mundohen te vene shenjen e barazimit ne mes te viktimes dhe sulmuesit (agresorit). Problemet, ceshtjet tona askush nuk mund t’i dije me mire se vete ne. Nje fjale e urte shqipe thote: Mikun prite mire, nderoje, por zot shtepie mos e bej.

Shqiptaret, si njeri nder popujt me te vuajtur te kontinentit europian, deshirojne te jetojne te qete, te ndertojne jeten e tyre, te ardhmen e tyre. Shqiptaret deshirojne te jetojne ne fqinjesi te mire me te gjithe fqinjet e tyre. Por me njerin nga keta fqinjet, Serbine, kemi nje konflikt mese njeshekullor, mosmarreveshje te thella per shume ceshtje ende te pazgjidhura. Ky fqi duhet t’i plotesoje kushtet qe u ceken me lart dhe shume detyrime te tjera. Bashkimi Europian ka filluar te na trajtoje sikur ne jemi problem, ne jemi ata qe po prishim pune, ne jemi agresori dhe jo viktima. Ndersa Serbine e perkedhelin, sic e kane perkedhelur gjithmone. Dhe mundohen te na bindin se duhet te falim, duhet t’i harrojme te gjitha ato trauma, krime, tragjedi neper te cilat kaloi populli yne – ta harrojme gjenocidin. Shqiptaret dine te falin dhe duan te falin. Por nuk mund ta falesh ate qe nuk te kerkon falje, qe nuk i pranon gabimet, krimet dhe nuk pendohet per to, nuk zotohet se nuk do t’i perserise me kurre.

Veriu i Kosoves ende eshte i pushtuar nga Serbia. Qeveria e Kosoves nuk e ushtron autoritetin e saj ne kete pjese te teritorit te saj. Askush nuk po angazhohet, shqetesohet per kthimin e shqiptareve ne shtepite e tyre ne pjesen veriore te Kosoves, per bashkimin e Mitrovices. Gati per 17 vite nuk mund te hapej nje ure mbi lumen Iber, ure qe e mbane te ndare Mitrovicen. Me mijera familjare ende nuk e dine fatin e me te dashurve te tyre. Ndeersa Bashkimi Europian ngul kembe per krijimin e Asociacionit te Komunave Serbe duke i dhene hartes se Kosoves pamjen e lekures se leopardit.

Te gjitha konfliktet, lufterat perfundojne nje dite. Por ka nje ecuri se si pajtohen palet, popujt e perfshire ne keto konflikte, nganjehere shumeshekullore. Edhe disa nga popujt me te qyteteruar e me te zhvilluar te Europes kane patur periudha te errata ne historine e tyre dhe me veprimet e tyre te cmendura e ndezen flake tere kontinentin europian, jo me larg se 75 vite me pare. Por keta popuj, keto shoqeri i pranuan, i denuan krimet e tyre dhe u zotuan se ato kurre nuk do te perseriten me. Sot Gjermania eshte forca, shtylla kryesore e Bashkimit Europian.

Prandaj, sa me pare qe Serbia t’i pranoje e t’i denoje gjithe ato krime qe i ka bere ne emer te Serbise se Madhe, nacionalizmit te cmendur, aq me mire per kontinentin europian, rajonin ballkanik dhe vete Serbine. Hapi i pare: Te pranohen, te denohen gabimet, ne kete rast, krimet shume te renda kunder njerezimit. Hapi i dyte: Te kerkohet falje e sinqerte (cilter) dhe te punohet me perkushtim qe ato krime te mos perseriten kurre. Per kete duhet guxim dhe ndergjegje e paster qe ne kete cast te dyja jane duke munguar ne Serbi. Ata ende vazhdojne te fajesojne te tjeret dhe jo veten e tyre. Kur e pranon mekatin edhe shpirti shlirohet, shpelahet. Kete kerkese nderkombetaret duhet t’ia bejne Serbise vazhdimisht

Jo kthim ne vendin e krimit per ata qe i kane kryer vete ato krime. Plaget ende jane te fresketa, ende nuk jane zene mire, ende nuk jane sheruar dhe nuk duhet te happen perseri.

Philadelphia, 30 gusht, 2016

Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.