Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Shekulli i marrëdhënieve Shqipëri-SHBA

by

35533780_397924304039879_513555497350070272_n

Edhe gazeta “Dielli” pati rol në njohjen e çështjes shqiptare/

Duke marrë parasysh kohën dhe rrethanat në të cilat u formua federata pan-shqiptare “Vatra”, mund të thuhet se ajo dha një kontribut të rëndësishëm në ngritjen e çështjes shqiptare, jashtë kufijve të Shqipërisë, në përgjithësi e në veçanti, në Konferencën e Paqes në Paris (1919). Falë angazhimit të Federatës pan-shqiptare “Vatra” dhe gazetës “Dielli” u lidhën miqësi të reja dhe çështja shqiptare u bë e njohur edhe përtej oqeaneve.

xhi

Shkruan: Xhylije IBRAHIMI

Para gati një shekulli, kur zënë fill marrëdhëniet SHBA-Shqipëri, një superfuqie botërore dhe një shteti të vogël në Ballkan, por të rëndësishëm në pikëpamje gjeostrategjike dhe mbi të gjitha mik besnik i Amerikës. Për njohjen e realitetit shqiptar në SHBA, asokohe kishin kontribuar aq sa kishin mundur emigrantët  si dhe përfaqësuesit diplomatikë amerikanë të vendosur në shtetet fqinje të Shqipërisë. Kontribut të jashtëzakonshëm në informimin e popullit amerikan për trojet shqiptare, popullin shqiptar, jetën dhe ngjarjet që lidheshin me shqiptarët e Shqipërinë, dha edhe gazeta më e madhe për nga tirazhi “The New York Times”, që botohej në New-York. 1919-ta merret si vit që ndryshoi botën, që ndryshoi bërjen e politikave, shtrirjen e politikave, që më nuk do të përfshinin vetëm vendet dhe popujt e mëdhenj, por edhe ato vende të vogla dhe popuj të vegjël, siç ishte populli shqiptar. Që në janar të vitit 1919 ndizet një dritë e gjelbër për popullin shqiptar, një dritë në fund të tunelit, për të ardhmen e këtij populli të vogël, të përvuajtur, të ndarë e të copëtuar. Por, si u zhvilluan këto marrëdhënie mes këtyre dy vendeve, gjatë periudhës 1919-1939 dhe cili ishte qëndrimi i SHBA-së për çështjen shqiptare ?

                                   Apetitet e fqinjëve

Në Konferencën e Paqes së Parisit (1919), Fuqitë e Mëdha, me aleatët e tyre ballkanikë për çështjen shqiptare si dhe në zgjidhjen e problemit të kufijve, zbatuan politikën e kompromisit, duke përdorur Shqipërinë si monedhë këmbimi për të shpërblyer aleancat e luftës. Në negociatat për zgjidhjen e ,,Çështjes së Adriatikut”, çështja shqiptare u diskutua pa marrë pëlqimin e shqiptarëve. Fqinjët ishin të interesuar që nga Shqipëria të marrin sa më shumë pjesë që të jetë e mundur, deri në ndarjen e saj. Delegatët britanikë dhe ata francezë përkrahën pretendimet greke për Vorio-Epirin, me qëllim të forcimit të Greqisë për t’i konkurruar Italinë në Mesdhe. Nga ana tjetër, Italia insistonte për rikonfirmimin e kufijve të përcaktuar me Konferencën e Londrës (1913), me qëllim që të kundërshtonte marrjen e vijës bregdetare përball Korfuzit nga Greqia, e cila shërbente si portë hyrje në Adriatik. Fuqitë e mëdha, për të ruajtur ekuilibrin e forcës, përdorën diplomacinë e kompromisit në kurriz të sovranitetit dhe të integritetit territorial të Shqipërisë. Memorandumi anglo-franko-italian i 14 janarit 1920 parashikonte copëtimin e Shqipërisë, për të plotësuar interesat e kundërta të Italisë, Jugosllavisë dhe të Greqisë. Falë ndërhyrjes së presidentit W.Willson, problemi shqiptar u shkëput nga ,,Çështjes së Adriatikut”. Marrëdhëniet diplomatike SHBA-Shqipëri në vitet 1922-1928 rezultuan me njohjen e Shqipërisë nga Qeveria e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, në gusht 1922. Shqiptarët, të zhgënjyer nga lëkundjet e diplomacisë evropiane ndaj çështjes shqiptare dhe duke qenë të pafuqishëm përballë apetitet imperialiste të shteteve fqinje, vendosin t`i drejtohen Amerikës, me kërkesë që të pengojë përpjekjet për copëtimin e Shqipërisë. Zyrtarët amerikanë e arsyetonin nevojën për njohje të Shqipërisë nga qeveria e tyre edhe me faktin se Shqipëria, edhe në ato kushte, ishte vend pa borxhe të jashtme, posedonte rezerva të mëdha nafte dhe ofronte mundësi të mira për investime në hekurudha, rrugë dhe industrinë e drurit. Gjithashtu, ata insistonin që interesat amerikane të trajtohen sipas rregullave për kombin më të favorizuar, kusht ky që u pranua nga qeveria shqiptare, pas njohjes de jure, bashkë me dy kushtet tjera të marrëveshjes. Njëra prej tyre kishte të bënte me angazhimin e qeverisë shqiptare që të respektonte natyralizimin e shtetasve të huaj në SHBA, kurse tjetra – me një hua të madhe nga bankat amerikane, që do të përdorej për rimëkëmbjen e ekonomisë shqiptare, nën kontrollin e ekspertëve amerikanë.

                                     Zemërimi amerikan me Shqipërinë

Periudha 1923-1925 karakterizohet me një ftohje të marrëdhënieve Shqipëri-SHBA, pas përmbysjes së qeverisë së Fan Nolit, që ishte një goditje e rëndë në përpjekjet e forcave demokratike, për të çrrënjosur mbeturinat e feudalizmit në Shqipëri dhe për ta orientuar vendin në rrugën e demokracisë perëndimore. Me ndihmën e huaj, Ahmet Zogu rikthehet në pushtet në vitin 1924, duke shtypur me dhunë revolucioni demokratik. Favorizimi i interesave ekonomike të Italisë dhe Anglisë, bëri që marrëdhëniet e SHBA-ve me Shqipërinë të ftohen dukshëm. Amerikanët mendonin se SHBA meritonte së paku një trajtim të barabartë, duke pasur parasysh shërbimet që i kishin bërë Shqipërisë përmes presidentit Uillson dhe Kryqit të Kuq. Në këtë mënyrë, Shqipëria kishte shkelur tri pikat e marrëveshjes në raport me SHBA-të. Pas në periudhe ftohje, në prill të vitit 1926, fillon të përmirësohet qëndrimi ndaj Amerikës, falë Faik Konicës, i shkolluar pjesërisht në Harvard, që ishte emëruar ambasador në Uashington. Në vitet 1928-1939, periudhën e Monarkisë në Shqipëri, Qeveria e SHBA-së, duke njohur Mbretërinë e Shqipërisë kishte parasysh marrëveshjen e lidhur nëpërmjet shkëmbimit të notave në qershor të vitit 1922, midis Maksvell Bllejkut dhe qeverisë shqiptare, e cila mbetej në fuqi. Ndryshimi ishte cilësuar “i rregullt” dhe që garantonte stabilitet për faktin se kreu i shtetit nuk ishte ndërruar. Njohja amerikane, edhe këtë herë lidhej me interesa ekonomike. Por, SHBA-ja nuk ndërmori asgjë, në vitin 1939, për të penguar pushtimin e Shqipërisë nga Italia, edhe pse Faik Konica, si përfaqësues diplomatik i Qeverisë Mbretërore të Shqipërisë në SHBA, kishte njoftuar Departamentin e Shtetit se Shqipëria gjendej para greminës dhe se së shpejti do të pushtohej nga Italia fashiste. Fajtore për këtë mos reagim të SHBA-së konsiderohet të ishte politika e Zogut. Më 10.06.1939, me udhëzim të Departamentit të Shtetit, mbyllet ambasada amerikane në Tiranë dhe marrëdhëniet diplomatike midis dy vendeve ndërpriten.

Një shekull më vonë, miqësia SHBA-Shqipëri, përfshirë tani edhe Kosovën, që falë përkrahjes amerikane, në rend të parë, u çlirua në vitin 1999, ndërsa shpalli pavarësinë e saj në vitin 2008, është në pikën e saj më të mirë.

…………………..

(Autorja është master i diplomacisë dhe dërgoi enkas për Gazetën “DIELLI”)

 

Shqipëri-SHBA, fillon “Joint Effort-16”

by

Nga Shefqet Kërcelli/

U zhvillua sot në ambientet e garnizonit Zall-Herr, ceremonia e fillimit të stërvitjes së përbashkët “Joint Effort-16”, e cila do zhvillohet nga data 19 deri më 29 shtator, në rajonet e Garnizonit “Skënderbej”, Zall-Herr, Bizë, Kepi i Palit,Vau i Dejës, Poshnjë, Rinas dhe Kuçovë. Në Stërvitjen “Joint Effort-16”, marrin pjesë qindra trupa nga Shtabin i Përgjithshëm, Forca Tokësore, Forca Ajrore, Forca Detare, Komanda Mbështetëse dhe Komanda e Doktrinës dhe Stërvitjes, si dhe trupa dhe mjete ushtarake të Forcave të Armatosura nga SHBA, Britania e Madhe, Italia, Kosova dhe Mali i Zi. Qëllimi i stërvitjes “Joint Effort-16”, është thellimi i njohurive dhe aftësive vendimarrëse të drejtuesve në planëzimin dhe realizimin e stërvitjeve të përbashkëta, duke zbatuar doktrinën dhe standartet e NATO-s, përmirësimi i mëtejshëm i bashkëveprimit me partnerët ndërkombëtare në planëzimin dhe ekzekutimin e operacioneve ushtarake me spektër të plotë, si pjesë e TASKFORC-e të bashkuara të NATO-s, me theks nivelin taktik e operacional.

Vec trupave pjesmarrëse, në ceremoninë e hapjes moren pjesë ZëvendësMinistri i Mbrojtjes z. Petro Koçi, shefi i Shtabit të Përgjithshëm të FA, Gjeneralmajor Jeronim Bazo, Komandanti i Forcës Tokësore Gjeneral brigade Nazmi Cahani, Komandanti i KDS, Gjeneral brigade Dedë Prenga, Komandanti i Komandës Mbështetëse kolonel Ardian Bali, atashetë ushtarakë të SHBA, Britani e Madhe, Kosovë, Mali i Zi, Itali, komandantë repartesh si dhe drejtorë drejtorish nga MM dhe SHP.

Fjalën e hapjes e mbajti Komandanti i Forcës Tokësore, Gjeneral brigade Nazmi Cahani, i cili ndër të tjera u shpreh se, “Është një kënaqësi e veçantë që sot me rastin e fillimit të stërvitjes “Joint Effort 2016”, të përshëndes  dhe  t’ju uroj mirëseardhjen në stërvitje përfaqësuesve nga  Italia, Kosova, Mali i Zi, Mbretëria e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuar të Amerikës. Jam i sigurt që kjo mundësi, do të përdoret për të përmirësuar aftësitë luftarake, rritur bashkëveprimin dhe kuptimin e përbashkët ndërmjet trupave tona si dhe për të shkëmbyer eksperiencë dhe për tu stërvitur së bashku.

Në të njëjtën kohë, kjo është një mundësi për të njohur njëri tjetrin, për të mësuar rreth historisë dhe kulturës si dhe gjithashtu për të shijuar sa më shumë mikpritjen shqiptare…”

Ceremonia u përshëndet nga zv.ministri i Mbrojtjes z. Petro Koci, i cili pasi i uroi mirëseardhjen në stërvitje përfaqësuesve nga Italia, Kosova, Mali i Zi, Mbretëria e Bashkuar,dhe SSBA, i  falënderoi ata për mbështetjen, angazhimin, eksperiencën dhe profesionalizmin që mirëpresim të demonstrohet.” Sot bashkarish nisim Stërvitjen “Joint Effort-16”, eventin më të rëndësishëm stërvitor të vitit për FARSH. Kjo është një stërvitje komplekse, dhe për të mbërritur deri këtu janë investuar mijra orë pune në një periudhë kohe më shumë se një vjeçare.  Ky është një operacion me spektër të plotë, i cili është planëzuar dhe do të ekzekutohet në nivel operacional dhe taktik, është “live“ dhe e asistuar me kompjuter, është e perbashket, pra FT, FAj, FD janë pjesëmarrëse si dhe është e shpërndarë në disa poligone të FARSH-së”, theksoi ndër të tjera në përshëndetjen e tij zv.Ministri Koci.

Më tej, duke përfunduar, Zv.Ministri Koci kërkoi nga të gjithë siguri të plotë gjatë gjithë stërvitjes, -pasi jeta dhe shëndeti i gjithsecilit prej jush, është shumë e rëndësishme për ne,-theksoi ai.

Përgjatë 10 ditëve të zhvillimit të “Joint Effort”, nëpërmjet skenarëve të ndryshëm të përgatitur më përpara, synohet që trupat pjesëmarrëse në këtë stërvitje të rrisin ndërveprueshmërinë ndërmjet forcave pjesëmarrëse dhe kapaciteteve operacionale të shtabeve dhe njësive të Forcave të Armatosura të RSH, në procesin e planëzimit dhe ekzekutimit të operacioneve luftarake në mjedis të përbashkët (JOINT) dhe multinacional, në nivel taktik dhe operativ.

Objektivi kryesor i stërvitjes është trajnimi dhe stërvitja e pjesëmarrësve për të përballuar sfidat operacionale aktuale dhe për të ardhmen me qëllim për t’u përgjigjur krizave shumëdimensionale dhe operacioneve me spektër të plotë në mbështetje të paqes.

25 vjet marrëdhënie diplomatike Shqipëri- SHBA

by

TIRANË, 15 Mars /Ambasadorja Shqiptare në Amerikë, Floreta Luli-Faber dhe Ambasadori Amerikan në Shqipëri, Donald Lu i janë bashkuar shqiptarëve dhe amerikanëve në urimet e 25 vjetorit të rivendosjes së marrëdhënieve diplomatike midis dy vendeve tona.

Në një video të postuar në ‘You Tube’, ambasadori Amerikan në Shqipëri, Donald Lu shprehet se, “Shqipëria mund të jetë i vetmi vend në botë me një shkollë që mban emrin e presidentit Wilson, një rrugë që mban emrin Xhorxh Bush dhe një kafe me emrin e Barack Obamës”.

Është e vështirë, thekson ambasadori Lu, “të besosh se vetëm 25 vjet më parë Shqipëria dhe Amerika nuk kishin marrëdhënie zyrtare. Mund të duket kohë e gjatë, por në historinë e dy popujve dhe dy vendeve është vetëm fillimi”.

“Për mua Shqipëria është me të rinjtë e jashtëzakonshëm të saj, pjesa më e madhe e të cilëve kanë lindur gjatë këtyre 25 viteve. Më e mira nuk ka ardhur ende në marrëdhënien tonë. Ne qëndrojmë së bashku me krenari. Ky është vetëm fillimi”, shprehet ambasadori Lu.

Ndërsa ambasadorja Shqiptare në Amerikë, Floreta Luli-Faber shprehet se, “për popullin shqiptar SHBA-të kanë qenë gjithmonë simbol i lirisë dhe demokracisë. Kanë qenë shpresa që ka udhëhequr përpjekjet e atyre që luftuan për liri dhe demokaci. Në 25 vjetorin e rivendosjes së marrëdhenive diplomatike dhe të miqësisë mes dy vendeve tona, sot SHBA-të janë bërë shtëpia e shumë familjeve shqiptare”.

“Ne do të qëndrojmë përkrah njëri-tjetrit edhe në të ardhmen. Shqipëria do të vazhdojë të jetë një partner dhe mik i ngushtë i SHBA-së dhe ky është vetëm fillimi”, thekson ambasadorja Luli-Faber.(Gjergji Mima)