Tahir Domi – Dielli

Mbi veprimtarine botuese te kolonel Hys Xhemali Hasa -FILADELFIA

June 28, 2021 by dgreca

Nga Tajar Domi/Shkrimi i meposhtëm ka për qëllim që të njohë lexuesit me punën e madhe të bërë nga studiuesi ushtarak Hys Hasa me qendrim në Filadelfia të SHBA, në volumet e njëpasnjëshme të botuara dekaden e fundit. Ky shkrim nuk është marrje përsipër e një vështrimi professional , kritik apo udhëzues i veprave të këtij autori , të cilit i njoh shumë nga cilësitë e vlerat e tij gjatë këtyre viteve që po kalojmë në emigracion.

Ushtaraku HYS HASA u lind në Vilë të Kukësit, me 11 gusht 1948. Pasi mbaron mes vështërsive të kohës shkollën e mesme në gjimnazin e qytetit Kukës, vazhdon studimet e larta dhe diplomohet oficer artilerie, në Shkollën e Bashkuar të Oficerëve, në Tiranë. Më vonë përfundon studimet e Akademisë së Lartë Ushtarake të Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë Shqiptare. Punoi në sektorin e ushtrisë, për rreth 35 vite, në detyra të ndryshme si specialist artilerie e drejtues i suksesshem, dhe del në lirim në vitin 2001 me graden kolonel. Nga viti 2006, banon në qytetin e Filadelfias të SHBA-së. Këtu është veprimtar i palodhur dhe kordinues i takimeve të shumta shoqërore të bashkatdhetarëve tanë, evidentues i vlerave të gjithëkujt dhe dashamirës i arritjeve të tyre, protagonist i bashkimit, mbështetës i shkollës shqipe dhe i punës së madhe që bëhet nga shoqata “Bijtë e Shqipes”, për trashëgiminë e saj dhe të historise e kulturës sonë kombëtare. Filloi të shkruaj pas ardhjes në Amerikë dhe, ndoshta nostalgjia për vendlindjen, duke qenë tashmë shumë larg saj, i dha atij forcë krijuese e kthjelltësi mendimi, duke i dhënë lexuesit shqiptar mbi 20 libra ndërsa ka në dorëshkrim edhe 2 të tjera me tituj ”Vlera intelektuale kuksiane” vëllimi i 5-të dhe “Gjurmë vlerash kuksiane “vëllimi i 2-të.

Intelektualit Hys Hasa vazhdimisht i pëlqente historia e letërsia. Në bisedë me të ai thekson:

“Historia dhe letërsia nuk janë pronë e vetem atyre që kane kryer një shkollë të lartë në keto specialitete Po të lexosh dhe të jesh dashamirës i vlerave pozitive të njerzëve, sigurisht do të jepet mundësia të hulumtosh, të studiosh, krijosh, të shkruash dhe të botosh”.

Falë këtyre cilësive dhe vullnetit të tij të pa konkurueshem, që nga viti 2008 deri në vitin 2021, dmth për 13 vite ai ka dhënë për lexuesin njëzet libra me një volum prej 9961 faqesh , që autori i ka prezantuar me titujt e meposhtëm :

-Vila pjesë e krenarisë kuksiane- viti 2008, 648 faqe.

-Mes emigrantëve shqiptar në Amerikë- viti 2009 ,550 faqe.

-Nga Filadelfia në Tiranë- viti 2011, 347 faqe.

-Vështrime atdhetare e njerëzore- viti 2011, 177 faqe.

-Mes shokësh në shërbim të atdheut- viti 2013, 580 faqe.

-Dritare kohe në mençurinë kuksiane- viti 2015,547 faqe.

-Kontribute Atdhetarie (portrete ushtarakësh kuksian të fushave të

ndryshme)- viti 2015 ,484 faqe.

-Kontribute atdhetare e njerëzore- viti 2015 faqe 174.

-Vlera intelektuale kuksiane .vëllimi i pare- viti 2016,714 faqe.

-Gurmë ushtarake kuksiane nga Perandoria Osmane deri në vitin 1944 – viti 2016, 374 faqe.

-Lavdi dhe Përjetësi – viti 2016 ,457 faqe.

-Vlera intelektuale kuksiane ,vëllimi 2-të – viti 2018, 440 faqe.

-Të jetosh me dashamirësinë e vlerave njerzore – viti 2018, 478 faqe.

-Vlera intelektuale kuksiane vëll.3-të- viti 2019, 320 faqe.

Gjurmë vlerash kuksiane vëll.parë -viti 2019, 392 faqe.

-Vlerësime e mesazhe mirnjohëse – viti 2019 faqe 238.

-Gjurmë vlerash jetësore në Vilë,vëllimi 1- viti 2020,faqe 654

-Gjurmë vlerash jetësore në Vilë,vëllimi 2 – viti 2020,faqe 645

– Vlera intelektuale kuksiane,Vëllimi 4 -viti 2020, faqe 482 faqe.

-Gjurmë vlerash kuksiane ,vëllimi 2, faqe 650

*Ka në dorëshkrim :

-Vlera intelektuale kuksiane,vëllimi i 5-të faqe 450,viti 2021.

-Gjurmë vlerash kuksiane vëllimi i 3-të ,viti 2021 faqe 550.

Në brendësi të këtyre librave është një punë e jashtëzakonshme e bërë vecanërisht për grumbullimin e informacioneve e pasqyrimin e tyre qe u përkasin portreteve dhe eksperiencave jetësore të disa qindra intelektualeve kuksian ( por jo vetëm ) që të ndarë sipas profesioneve, numri i tyre renditet si më poshtë : mësues gjithsej për të cilët është shkruar në këto libra 255 veta, mjekë 48, juristë 45, inxhinier gjeolog 38 , inxhinier miniere 40, inxhinier mekanikë 22, inxhinier elektrik 20 veta ,inxhinier kimist 14, inxhinier elektronik 8 ,Inxhinier pyjesh 22 ,inxhinier mjedisi 10 ,agronom42 ,veteriner 25, zooteknik 15 veta, ekonomist 62 ,ushtarak të luftës 35, ushtarak të forcave tokësore 63 , ushtarak të forcave ajrore (pilot e teknik avionësh) 25 veta, ushtarak të kufirit 18 , ushtarak tëministrise se brendëshme (para dhe pas vitit 1992) 48 veta, drejtues të qeverisjes vendore 87 veta , mesues të merituar 27 veta, mesues të popullit 2 veta, doktor shkencash 23 veta, prof.doktor 18 veta, intelektualë të artit e kulturës 32 veta , përsonalitete nga te persekutuarit politik që kane ndrruar jetë 38 veta , intelektual te fushave te ndryshme në diasporën e Amerikës ( anetar te shoqates atdhetare – kulturore “Bijte e Shqipes”- Filadelfia ) 40 veta dhe mbi 375 familje kuksianësh në shtete të ndryshme në SHBA, kryesisht në shtetet e Nju Jorkut, Nju-Xhersi, Filadelfia, Bostoni e Michigan.

* Kane dhënë mendime , sugjerime e vlersime për librat e Hases gjithësej 272 veta, kryesisht intelektualë të fushave të ndryshme si poet, shkrimtar, autor librash, intelektualë me grada shkencore, ushtarak të rangjeve të ndryshme e te tjere. Të gjitha librat janë promovuar në sallën e muzeut historik shqiptar ne Tiranë me një pjesëmarrje të gjërë mbi 300-400 veta, ndërkohë që disa prej këtyre botimeve janë promovuar edhe në ambjentet e shoqatës ”Bijte e Shqipes” në Filadelfia. Këto libra sot janë në fondin e bibliotekave të Tiranës, Kukësit, Hasit, Peshkopisë, Prizrenit dhe Durrësit. Autori Hys Hasa shkruan dhe gdhend me mjeshtri portretin e çdo intelektuali apo drejtuesi, që ai paraqet në librat e tij , duke dhenë një informacion të gjërë për secilin prej tyre , me një stil të thjeshtë e të vecantë. E fillon me trungun familjar që e lindi, e rriti, e edukoi dhe arsimoi për ti bërë ballë jetës, qoftë në luftën për çlirimin kombëtar edhe në atë për zhvillimin e vendit në tërësi e të rrethit të Kukësit në veçanti. Vazhdon me shkollat që ka kryer ,trajnimet brenda e jashtë vendit, detyrat që ka kryer mundësisht me vite, studimet shkencore që ata kane bërë në detyrat funksionale, dekorata, çertifikata që mund të ketë nga organizmat shtetërore të kohës dhe motivacionin e tyre, me kë është martuar dhe origjina e bashkshortes(bashkëshortit) ,duke dhënë mesazhe pozitive për familjen nga vijnë bashkshortet, arsimimi i tyre, fëmijtë që kane, punesimi i tyre dhe ku banojnë sot, foto të ndryshme për shumicën e personazheve, e për një pjesë prej tyre foto familjare. Me këtë informacion dhe me mesazhet plot dashuri e vlerësim që autori i zgjeron për secilin personazh , z. Hys Hasa i ben ata krenar me jetën ndërsa i përjetëson të gjithë ata që nuk jetojnë më. Për autorin , krenaria lidhet vecanërisht me të qënin i arsimuar, intelektual : “ Kur njeri nga bashkëshortet eshte intelektual, kjo është krenari për familjen. Por kur të dy janë intelektual , është dy herë krenari. Ndërsa kur një trung familjar ka 3-4 breza intelektualësh, ai vlerësohet si oxhak intelektualizmi dhe krenari kuksiane e shqiptare”. Ne librat e tij autori përgjithëson disa familje intelektuale të tilla me mbi 3-4 breza , duke i marrë shembull dhe burim frymëzimi për cdo familje tjetër në trevat e Lumës, Kukësit , Hasit , Gores, Kalasë së Dodës.

Autori shkruan si për puntorin e blegtorin,per mullixhiun, minatorin, brigadjerin, përgjegjësin e sektorit, kryetarin e këshillit, kryetarin e kooperativës, kryetarin e Komunës, kryetarin e njësisë administrative, shefa seksionesh ,për të gjithë kryetarët,n/kryetarët e komiteteve ekzekutive, sekretarët e tyre, të gjithë sekretarët e komiteteve të Partisë Punësnë vite,për kryetaret e bashkive e te komunave, prefektët e Kukësit dhe sekretarët e tyre, kryetarët e Qarqeve etj. Në radhë të parë e një vend të veçantë zënë mësuesit e çdo kategorie, drejtorët e shkollave,mësuesit e popullit, figurat kuksiane “Nderi I Kombit“, heronjtë e punës, heronjtë e popullit, mjekët, juristët, inxhinjerët, ekonomistët, agronomët, veterinerët, njerzit e artit e kulturës. Në librat e tij ka pasqyruar edhe ese të ndryshme për botimet e shumë nga autorët kuksian e shqiptar dhe ka gati për botim një libër të vecantë që u kushtohet shkrimtarëve e letrarëve të Kukësit. Ai ka shkruar për ushtarin dhe për gjeneralin, për puntorin, por edhe për drejtorin, ministrin, zv/ministrin, kryetarin e kuvendit, zv/kryeministër, prokuror e k/prokurorë, kryetar gjykatash të shkallëve të ndryshme etj. Veprat e Hysës janë enciklopedia më e gjërë e Kukësit , e familjeve dhe banorëve të kësaj zone si dhe e disa momenteve më të vecanta të historisë e kulturës të tyre. Autori Hys Hasa në shkrimet e botimet e tij, sipas kënd vështrimit tim ka eleminuar pasqyrimin me anësi apo gjykimin e ngjarjeve e personazheve politikisht, c’ka përbën që lexuesi të ketë interes për këto botime. Në të gjitha librat dhe për të gjithë personazhet pasqyrohen vetëm vlera pozitive, ndërsa të metat ja lë historisë të gjykoj. Ai thekson se:“Mua më bëjnë shumë krenar sukseset e bashkfshatarëve të mi, bashkrahinarve dhe bashkatdhetarëve shqiptarë kudo që janë”. Ky autor, intelektualët i ka vendosur në 5 vëllimet e tij me titull

“Vlera intelektuale kuksiane“. Një vend të rëndësishëm i ka kushtuar atij grup njerëzish që ndonëse nuk patën shkollë të posacme në vitet para 1990-ës, kanë kryer detyra të ndryshme drejtuese si kryetar këshilli, kryetar kooperative, drejtues ndërmarrje etj , të cilët janë përfshirë në botimin me 3 vëllime “ Gjurme vlerash kuksiane”. Megjithëse të gjitha botimet kanë si objekt njerëz konkret , histori e tradita të zonave të ndryshme kryesisht të Kukësit , prapë se prapë cdonjëri prej tyre ka të vecanta në mënyrën e shpalosjes të informacionit dhe emocionet që krijon.

Kështu në librin e parë të tij ,“Vila pjesë e krenarisë lumjane” dhe në dy volumet “Gjurme vlerash jetesore ne Vile” , autori i është përkushtuar Vilës, vendlindjes të tij , duke shpalosur historinë ,zakonet , traditën , mënyrën e jetesës , zhvillimin e arsimit , zhvillimin ekonomik e kulturor, kontributi i vilasve në luftën për clirim e ndërtimin e vendit, pra vilasit në histori, duke iu dhënë parësi vlerave e shembujve pozitiv. Për cdo trung familjar të Vilës , është shkruar duke gërmuar në 3, 4, 5 apo më shumë breza , si dhe për shumë figura që kanë bërë emër në shërbim të komunitetit. Për autorin është një dhimbje e madhe që Vila e tij nga 12.000 familje që ka pasur në vitin 1538 , ra në 250 familje ne 1990-ën , ndërsa sot janë vetëm 23 të tilla pasi banorët u shpërngulen në zonat fushore apo emigruan nëpër botë , fenomen që ndodhi me të gjitha fshatrat e qytetet shqiptare. Une jam bir i nje fisi fisnik sic është fisi Hasa i Vilës – thotë Hysa – , i një fshati që ka bërë histori , pastaj jam lumjan, kuksian e shqiptar , prandaj edhe botimin e parë ja dedikova vendlindjes time. Në librin “Dritare kohe në mençurinë kuksiane”, të organizuar në 4 kapituj , jepet informacion në lidhje me njerëz konkret që janë shkolluar e kanë punuar me nder e respekt. Fillimisht teologet , nga më të hershmit kuksian si Sheh Salihi , Sheh Murati I Kolesjanit, Molla Osman Hasa I Bushtrices, Sheh Mahmuti I Cerenit, Molla Vehbi Ferati I Radomires, Hoxhe Islam Basha I Novosejt, Haxhi Selim Tota, Haxhi Tahir Shehu e shumë të tjerë, deri tek kryetari aktual i komunitetit mysliman shqiptar, Bujar Spahiu. Pas tyre në libër njihemi me plejadën e njerëzve të arsimit, që I shërbyen zonave të Kukësit , për sjelljen e dritës të mësimit të gjuhës e historisë shqipe, vecanërisht ata të periudhës pas 1930-ës e deri në ditët tona. Emrat e portretet e tyre janë të shumtë , sa nuk mund ti përcjellim në këtë shkrim modest, por midis tyre mund të përmendim :Miftar Spahiu, Shefqet Hoxha, Ali Domi, Abdurrahman Tota, Selim Palushi, Isa Halili, Fejzulla Gjabri, Xhavit Lashi, Isuf Spahiu, Mustaf Brahaj, Hamit Bajraktari, Nazif Dokle, Rufat Domi, Vehap Muja, Xhemal Domi etj.

Me shumë mjeshtri e krenari, autori Hys Hasa diku në brendësi të këtij libri thekson : “ Në kuksianët nuk jemi vetëm trima e të besës, por ne kemi edhe inteligjencën që mëshirohet në gradat shkencore apo aftësinë drejtuese deri në qeverisjen qëndrore të shtetit shqiptar, në pozicione të tilla si kryetar I Kuvendit të Shqipërisë (z. Namik Dokle), ministra e zv. ministra , prokuror të përgjithshëm, kryetar të gjykatës së Lartë, gjeneral të ushtrisë shqiptare , si dhe drejtues vendor . Listës së tij , mund ti vecojmë emrat : Abedin Shehu, Rrahman Parllaku, Mehmet Caka, Osman Shehu, Ilir Zela, Alush Dragoshi, Ekrem Spahiu, Jemin Gjana, Kudusi Lama, Shpresa Beqo etj , për të cilët mund të gjeni informacion jo të pakët në këtë libër. Në ketë libër një kapitulli veçantë ju kushtohet portreteve dhe punimeve shkencore të intelektualëve kuksian me grada shkencore si Prof.Dr, Mjeshtër I Madh”, Mësues i Popullit, Nderi i Kombit. Këtu mund të veçojmë Profesorët Bajram Avdiu, Afërdita Onuzi, Avni Meshi, Enver Bytyçi, Fatmira Sokoli, Luan Përzhita, Lutfi Hoxha, Lefter Daku,Hamit Noka,Kudusi Lame,Fadil Spahiu, Dritan Spahiu, Milaim Dokle, Shpëtim Abedin Shehu,Mësuesi i Popullit e ”Mjeshtri i madh” Prof.as.dr.Shefqet Hoxha, Tahir Çiçi, Muhamed Naziroviçi, Miftar Spahiu, Safet Dogjani, Beqir Spahiu, Ymer Shallaku, Xhafer Dobrushi, EsatBilali, Enver Spahiu, Agim Shehu, Enver Bytyçi, Muhamet Bela, Fejzullla Gjabri,Laureta Xhelal Mema, Hafuz Miftar Domi, Luan Sadik Rama, Idriz Baftjar Jata, Hydajet Hasan Shehu, Mehmet Hasanlami, Mexhit Veiz Hajdari, Muharrem Mehmet Çaka, Namik Dokle, Nuri Shefqet Domi, Naim Ismen Basha, kolonel Naim Shefqet Domi, Sabri Hajdar Sinamati, Safet Hoxha, Visha Bahri Lika, Zenun Hajriz Murati, Haziz Ali Bulica, Naim Baftjar Tota, Hajredin Ali Jata , Gëzim Onuzi, Mitat Haxhi Gashi, Naim e Safet Hazir Sula, Tahir Kolgjini, Arben Çejku, bashkpuntorët e vjetër shkencor Beqir Osmani e Beqir Shehu e shumë e shumë të tjerë.

Libri ”Lavdi ne Përjetësi” , nga vetë titulli, u kushtohet atyre që dhanë jetën për pavaresine e clirimin kombëtar. Une gjykoj se aty duket qe janë shkrire ne menyre harmonike elementë historikë, publicistikë e arkivorë, te gërshetuar me të dhënat gojore, folklorin dhe me stilin vetjak të autorit, dhe vihen në dobi të paraqitjes të një realiteti që ai mendon se është më I pranueshëm. Me një pa anshmëri në gjykim, këtu lartësohen figura, që luftuan në pozicione dhe krahë të ndryshëm, gjatë luftës së dytë Botërore. Autori vendos në libër ngjarje, episode e luftëra, duke e lenë në dorë të lexuesit të gjykojë dhe të vlerësojë, përfundimisht, për to. Ai ka skalitur figura, jo si listë emrash, por u ka dhënë jetë atyre, duke i parë problemet me qartësinë e gjykimin e tij, pa u ndrojtur nga këndvështrimet e deri tashme të këtyre personazheve. Sigurisht që ka vend për lexuesin që të debatoje , të kundërshtojë ose të pajtohet me shumë prej atyre që shkruhen këtu. Por shumë e rëndësishme është që lexuesit i është dhënë një informacion i gjërë dhe në këtë mënyrë autori i ka nxjerrë disi gjërat në sipërfaqe , për ta lehtësuar debatin në mënyrë që të shkohet tek më e drejta në gjykim e vlerësim të cdo figure, apo ngjarjeje e ndodhur në kohëra të ndryshme. Në këtë libër gjejmë të përshkruar portrete të drejtuesve të njohur ushtarakë, si: Ndreko Rino, Abedin Shehu, Muharrem Bajraktari, Rrahman Parllaku, Muhedin Kërxhalliu, Tasim Spahiu,Hamëz e Destan Bilali e shumë të tjerëve. Këtu është dhënë një informacion më i gjërë e i detajuar, për emrat drejtues të atyre që nga Ceta partizane, Batalioni partizan, e Brigada e 24 sulmuese, si dhe të krahut tjetër, atë të Qëndresës Nacionaliste që drejtohej nga kolonel Muharrem Bajraktari.

Intelektuali dhe shkrimtari Izet Duraku, duke folur për punën e madhe, që autori Hys Hasa ka bërë, u shpreh se me këtë libër, ai “…shkon në rrugën e rrëzimit të tabuve dhe të ndriçimit të të vërtetave të ndaluara”. Ndërsa mësusesi i merituar, shkrimtari Isa Halilaj, do t’i cilësonte librat e autorit, si vepra që të zgjojnë kujtesën e të rrisin krenarinë kombëtare. Prandaj, thotë ai, me të drejtë e kanë quajtur Hysë Hasen “Gjenerali i letrave”. Prof. as.dr. Muhamet Belaj shkruan :”Të gjithë ne,kush më shumë e kush më pak,duamtë japim gjithçka të mirë nga vendlindja,nga mjedisi ku jetojmë.Por, në rastin konkret, pena dhe mendja e Hysë Hasës,kanë gdhendur thekshëm në veprat e tij, jo vetëm personazhet e këtyre veprave,por në një farë mënyre edhe historinë e Kukësit, në etapa të ndryshme historike”.

* Në librin“Mes shokësh ne shërbim të atdheut”, autori na jep detaje për jetën e tij që nga lindja e deri në ditët e sotme. Punën e fillon si mësues në Vilë pas shkolles se mesme ,por si kuadër ushtarak ai thekson se vitet më të bukura të jetës së tij janë ata gjatë shërbimit në garnizonin e Korçës,mes popullit të mrekullueshëm korçar,mes kulturës e dashamirësisë së ketij populli dhe mes asaj inteligjence bashkohore të cilët i dhanë forcë e krenari në radhë të parë si ushtarak kariere, por edhe në krijimin e një familje intelektuale në të ardhmen. Libri “Mes shokësh në shërbim të Atdheut” konsiderohet si vepra më e arrirë pas asaj të Vilës, dhe është vlerësuar si kontribut i rëndësishëm dhe një libër monument i historisë të ushtrisë shqiptare. Vlerësime të tilla i janë përcjellë publikut në organizimet masive përuruese, nga Heroi i popullit e Nderi i Kombit Gjeneral Lejtnant Rrahman Parllaku, ish shefi i shtabit përgjithshëm të ushtrisë prof.dr.Gjeneral major Kostaq Karoli, prof.dr.Gjeneral major Rruzhdi Ramadani, dhe prof.as.dr.Shefqet Hoxha. Ai ka shkruar me dashamirësinë shpirtërore për sejcilin përsonazh që janë shokët e kolegët mes të cilëve ai ka punuar,drejtuar e komanduar. Jeta e autorit Hys Hasa është një jetë e gjallë në gjithë dinamikën e veprimtarisë tij si ushtarak, duke pasqyruar me shumë realizëm punën e madhe që bëhej në vitet e para 1990-ës për pregatitjen e popullit ushtar në mbrojtjen e vendit (pavarësisht se kurrë nuk u vu në provë reale nevoja e të gjithë popullit ushtar ), duke nxjerrë në evidencë kontributin e gjithë kolegëve, vartësit dhe eprorët e tij ku prioritet janë vlerat e sejcilit ushtarak që ka punuar, organizuar, drejtuar e komanduar. Janë me qindra ushtarak që janë evidentuar në ketë libër, sidomos Gjeneralët, kuadrot komandues kryesor të ushtrisë shqiptare. Autori thekson: “Filozofi popull na e ka qartësue se fjala e mirë është një pasaportë për arritje në çdo zemër“, prandaj këtij parimi i është përmbajtur ai , gjë e cila dukshëm përbën boshtin kryesor të 20 librave të botuar nga autori, koloneli i nderuar Hys Xhemali Hasa.

*Në librin”Përsonalitete ushtarake lumjane nga Perandoria Osmane deri nëvitin 1944”, autori shkruan me plotë dashamirësi e krenari duke paraqitur disa përsonalitete civile dhe ushtarake shqiptare (lumjane) që kane shërbyer në Perandorinë Osmane si drejtues ne sektoret civil e ushtarak me detyra si k/ministër, zv/kryeministër dhe gjeneral ushtarak me gradën më të lartë në ketë perandori. Me te drejte , ai mburret me emrin e bashkqytetarit te tij ne kohen e Viles qytet, Gjeneral Sinan Pashë Viles ( Sofi Sinan Pasha).

Në kapitullin e 2-të autori shkruan për Gjeneralët popullor që kishin kryer Akademinë e maleve per te mos u nenshtruar pushtimit turk, duke filluar nga Mahmut Dac Kalisi,Mustafë Lita,Islam Basha,MerëSufa,Tafil Stafa,Daut Hoxha,Qazim Lika,Maliq Koka, Bajram Gjana, Shaban Agë Luma, Ramadan Zaskoci,Islam Spahiu,Zenel Hasa, Ramadan Çejku, Alush Agë Luma, Osman Lita, Cen Daci, Hoxhë Mehmeti,Ibrahim Haxhizeqiri,Osman Tafë Hasa,Halit Osman Vata,Sulë Elezi,Vehap Bici,Latif Jata,Ahmet Çehaja,Jup Topojani,Avdyl Myrto e të tjerë. Në kapitullin e 3-të flet për artin ushtarak të kohës së Zogut dhe oficerët

kuksianë në shërbim të ushtrisë e xhandarmërisë.Disa nga portretet janë:Muharrem Bajraktari,Rexhep Radomira, Gjeneral Selaudin Shkoza,Tasim Spahiu,Bajram Hoxha,Sami Bajraktari,Femi Spahiu,Njazi Spahiu, Avdyrrahman Guri,Enver Spahiu,Elez Braha,Osman Halit Vata,Xhafer Mahmut Halilaj,Mehdi Daci,Ali Hajredin Jata,Gafur Alush Agë Luma,Sami vehap Korbi e të tjerë.

* Në librin ”Kontribute Atdhetarie” (ushtarakë të fushave të ndryshme). Në ketë libër autori përshkruan me mjeshtri portretet dhe kontributin e disa ushtarakëve kuksian të fushave të ndryshme, ata që kane qenë në luftë dhe që kane shërbyer disa vite në ushtri, officer të forcave tokësore, officer të rendit publik (ndoshta është ndër të parët që merr guximin të shkruaj edhe për kategori të tilla ish ushtarakësh që i kane shërbyer popullit për vendosjen e rendit e të qetësisë publike),për kuadrot që kanë shërbyer me devoshmëri në forcat e kufirit dhe në fund ai me plot plotë krenari jep portretet e 25 aviatorëve ushtarak kuksianë duke filluar që nga aviator i klasit parë, kolonel Hamza Koçit, major Cen Cena të shkolluar në ish Bashkimin Sovjetik dhe të tjerët gjatë kohës në vazhdim.

* Autori Hys Hasa në librat e tij të botuar ka sjellë për lexuesin edhe mjaft informacione e figura intelektuale për zona të vecanta të Lumës e të qarkut të sotëm të Kukësit , për të cilat shkurtimisht po i përmbledhim më poshtë:

Krahina e Kalase se Dodes (Bajrak i Lumës, por që nga viti 1952 është pjese administrative e Dibres ). Kanë shkruar për këtë krahinë mjaft historian e shkrimtar të kësaj zone e jashtë saj, si Dr. Shefqet Domi, Xhemal Domi , Beqir Shehu , Fatos Daci , Ismen Brika, Hasan Domi etj vecanërisht mbi historikun , njerëzit , ngjarjet , luftërat etj. Por për intelektualët e saj , apo trungjet e familjeve që kanë ndikuar apo kanë drejtuar rrjedhën e jetës në këtë zonë , në mënyrën më konkrete të pasuruar me shumë emra , autori Hasa e ka bërë më gjërësisht. Në librat e botuar bëhen të njohura mjaft të dhëna për aktivitetin jetësor të mjaft personave që kanë kontribuar apo evoluar jetën e kësaj zone, të tillë si Hafuz Hysen Dika(Gjoniku), Hafuz Tasim Ahmati, Mulla Misim Hoxha, Sheh Mahmuti, Mulla Vehbi Ferati, Zeqir Hoxha(Hoxhë Cereni),Sheh Hajra, Sheh Murati, Gjeneralët popullor Mahmut Daci, Mustafë Lita, Qazim Lika, si dhe mësuesit e drejtuesit Harun Jakup Domi, Xhemal Domi, Beqir Shehu, Ahmet Gafur Brika, Malik Gania, Xhemal Cala, Rifat Selmani, Iljaz Palushi, Fadil Daku, Shasivar Koka, Jahe Selmani Delia, Dëfrim Xhemal Domi, kuadrot partizan Selim Daku, Ahmet Lamallari, Sami Koka, Osman Lita, Mahmut Hasan Përzhilla, Mexhit Visha, mësuesit e drejtuesit Destan Visha, Tajar Domi, Shaban Përzhilla, Metush Skeja, Prof. dr.Lefter Daku, kuadrot ushtarak Gjeneral Halil Agë Madana, Gjeneral Cen Daci, general Agim Shehu, kolonelët Rexhep Rodamira, Destan Shira, Ismail Skeja, kolonel Haxhi Selmani, Ismen Brika, piloti Florjan Delia, dr.kolonel Naim Domi, prof.dr. Nuri Domi, ekonomistët e larte Përparim Domi, Safet Visha,Kalosh Ferati, Jakup Domi, mjekët Dr.Shefqet Domi e Resul Domi, Hafiz Visha, Dr.shk. Hafuz Domi, Dashnor Visha, për emigrantët e zonës së Kalasë së Dodës ne SHBA si Mina e Ismet Ajvazi, Tajar e Jakup Domi, Ferit Beshi, Isa Kovaçi, Sadik Lamallari(Xhepa), Qazim Kupa, Kalosh Kupa, Haxhi Kupa,Hamit Kupa, Destan Kupa, Shpëtim Daku, Jashar e Hekuran Daku, Ramazan e Xhevdet Hima, Xhelal, Nuri, Gëzim e Sadik Kupa, Bujar e Gani Daku, Jetmir e Gafur Hima, Zyber Lita, Sherif Lita, Dali Lita, Ymer Lita, Abaz Lita, Halil Lita, Faik Lita, Ajaz Lita, Halim Lita, Bedri Lita, Korab Lita, Gazmend Lita e të tjerë.

Eshtë një kontribut i madh që z. Hys Hasa i bën kësaj zone me evidentimin e gjërë të shumicës të intelektualëve të saj, e njerëzve në emigracion (vecanërisht në Amerikë) duke theksuar se ai ka edhe marrëdhënie miqësore me disa prej këtyre familjeve. Do të ishte në nderin e drejtuesve të kësaj Qendre Administrative, që ta vlerësonte këtë autor me mirënjohje për këtë punë të tij të madhe e të rëndësishme në evidentimin e vlerave. Kjo do të vlente edhe për zonën e Hasit e të Gorës, për të cilat ky autor sic do ti shohim më poshtë ka përshkruar me dhjetra e ndoshta qindra intelektual e kontribues të këtyre zonave.

* Për zonën e HASIT:

Për ketë zonë kalojnë në memorjen e lexuesit kuksian e shqiptar portretet me emrat e intelektualëve, duke filluar nga mësuesit, juristët, drejtuesit e qeverisjes vendore, ushtarak, inxhinier, mjekë, agronom, ekonomist, diplomat, ushtarak etj. Ne keto botime , lexuesi do te gjeje mjaft te dhena per emra te tille si : ”Diplomati Ambasador Maxhun Peka, Prof.As.Dr. Enver Bytyçi, prof.as.dr.Meshi Avni Meshi, Prof.As.Dr. Maxhun Dida, prof.as.dr.Muhamet Bela, drejtues të qeverisjes qëndrore e vendore si Avinir Peka, Hajdar

Kastrati, Kadri Nanada, Mehmet Karakushi, Nazmije Poga, Rexhep Ballmi, Gafur Mazreku, Elez Maçi, Nexhip kastrati, Judovnik Poga, Qamil Cenalia, Esat Kastrati, Ismet Jaku, Mësuesit e drejtuesit si Jahe Peka, Azem Jeminaj, Sejdi Dida, Isuf Cahani, Alia, Skënder Hasan Ahmeti, Afërdita e Ylli Ahmeti, Ali Hasani, Mësuesi i merituar Sami Ferizi, Violeta e Hamëz Sokoli, Mësuesja e merituar Qybrije Bytyçi, mjekët Azem Brasha e Agron Lencka, Dashnor Lisha, Gjyle Cahani, ekonomistët e lartë Hysni Brasha, Kamber Bytyçi, inxhinieri Isa Brasha, juristët Shaqir Gradica, Skënder Poga e Agim Kraja, ushtarakët kolonelë Ukë Hoxha, Rustem Rada, Agim Rada, Vesel Kastrati, Drita e Rustem Xhebexhia, Ilir e Shkurte Bytyci, Dan Jeminaj, Burim Ferizi, Sejdi Mazreku, Ethem Daut Kraja, Gjeneral Nazmi Cahani, mësuesi Halit Cahani, poeti Pajazit Cahani, ushtarakët e rendit Dan e Isa Lisha, aviator kolonel Hamza Koci e shumë të tjere.

* Për zonën e MALZIUT( Shëmria )

Edhe për këtë zonë janë eksploruar e pasqyruar në librat e këtij autori për lexuesin mjaft nga emrat e intelektualeve duke filluar nga mësuesit, juristët, ushtarak , inxhinier, mjek, economist, diplomat, drejtues vendor etj. Ndër to përmendim:mësuesit Mustafë Hoxha,Jup Hoxha, Farije Hoxha,Rexhep Tahiri,Sylë Ahmet,Mehmet Avdullai, Shpëtim Braha, Ramadan Braha,Skënder Ahmeti,Ukë Hoxha,Skënder Hasan Ahmeti,Afërdita e Ylli Ahmeti,Ali Hasani,Skënder Hasan Ahmeti,Afërdita e Ylli Ahmeti,Ali Hasani,Bashkim Muça, Avdi Zhupi, Selim Dreni,Lume Braha, Fiqirete Ahmeti, Fitore Braha,Hajrie Bulica, Ingjinierët Sinan Zhupi,Rrahman Velia,Binak Hoxha etj ; drejtues të pushtetit lokal Prof.as.dr.Xhafer Dobrushi,Arif Hila,Mustafë Ali Ahmeti,Riza BrahimYmeraj,Musa Gojani,Mira Braha,Brah Mat Brahaj,Ismail Brahaj,Arif Hila,Brah Brahaj, Qamil Picari ( Hero i Punës ), Hasan Ali Ahmeti, ekonomisti Halil Ahmeti,Astrit Hasan Ahmeti, Skënder Dreni,RamazanMuço,Halil Dreni, Ali Braha; Juristët Halil Sinani, Ramadan Pepkola,Avdi Gashi,Ferit Muça,Hatiqe Gojani; drejtues të ndermarrjeve si Ahmet Dreni e Faik Gashi,Mustafa Hoxha,Hasan Ali Ahmeti; ushtarakët e rendit publik Hamit e Agim Sinani, Sali Gera,Asllan Brahaj Gazetaria Enklementina e Ingj.Sokol Hamit Sinani,mjekët Gani Gashi,Daut Ahmeti,ingjnier i ndërtimit Shaban Hasani,oficerët e rendit publik z.Hamdi Muça,Sali Gera ,Shkëlzen Picari aviatori pilot ushtarak Halil Gashi, ushtarakët Hazir Muslia,Hamit Gojani, Halit Pepkola, Bashkim Gashi, Bashkim Dobrushi, Adem Komunova, Adem Muça, Ramë Muça, agronomët Selman Braha, Jonuz Muçaj, e të tjerë. I lumtë shoqatës atdhetare –kulturore“ MALZIU“ e cila i ka akorduar autorit Hys Hasa një Certirfikatë Mirënjohje“me motivacion:“ Për kontributin e dhënë në pasqyrimin dhe promovimin e vlerave intelektuale, atdhetare e patriotike të përsonaliteteve të shquara të krahinës sonë “MALZIU”, duke skalitur gjurmë të pashlyeshme në historinë e kësaj krahine”.

Zona e GORES:

Edhe për këtë zonë autori ka siguruar informacione të shumta për inteligjencën e kësaj zone me tradita e histori te hershme kulturore, arsimore e jetësore. Nga lista e gjatë e emrave që përfshihen këtu, mund të veçojmë: mësuesit Xhavit Biçaku, Qemal Mata, Hermigan Miftarallari, Enver Shallaku, Safet Hoxha, Lavdrim Mata, Qybrije Mata(Bytyçi),Murhan Dolaçi, Hamdi Shllaku, Përparim Shllaku, Nazif Dokle;kuadro të qeverisjes vendore e qëndrore si Mehmet Çako, Enver

Haxhiu, Avdulla Hoxha, Hatem Dervishi, Mehmet Mata, Vehap Mata, Tefide Haxhiu, Shine Haxhiu, Omer Hajdini, Bajram Kingji, Ymer Shllaku, Bajram Doçi, Baudin Murati, Dylejman Haxhiu, Kapllan Haxhiu, Safet Dokle,Jeshar Haxhiu, Mirdash Hoxha, Kimete Murati; dr.i shkencave historike Namik Dokle, prof.dr. Milaim Dokle, Prof.dr.Zenun Murati, prof.dr.Mexhit Hajdari, prof.dr.Mohamed Nazaroviçi, dr.Muharrem Çaka, mjekët Mustafa Hoxha, Selfo Mataj, Edmond Çeliku, Rrauf Krasniqi, Beqir Kallabaku, Xhevahir Haxhiu, ushtarakët Dervish Haxhiu, Kabash Sokoli, Ymer Kallabaku, Fatmir

Kallabaku, Fatri Bala, Shkëlqim Haxhiu, Ramiz Haxhiu, Sali Kingji ,Hazir Kingji, Maksut Koliqi, Gazmend Hajdini, Ymer Veseli, Batush Veseli, Ramadan Ramadani, Çelik Çeliku, Tosun Haxhiu, Kujtim Çeliku, Shaban Haxhiu, Ylli Haxhiu, Jemin Selmani, Sytki Hajdari, Hysen Kamberi, Gafur Çorapi, Kadri Ybaj, Nuredin Kërpaçi, Sabri Çaka; inxhinierët Myzafer Hoxhiu, Sabaudin Dokle, Rosland Kallabaku, Nazer Haxhiu, Muhamet Gashi, Muhamet Dolaçi, Sehat Murati, piloti ushtarak Flamur Shllaku etj.

Pra, veprat e Hys Hasës , kanë në brendësi të tyre jetëshkrime njerëzish, histori e letërsi, në to përshkruhen ngjarje, luftëra, kulturë, zakone e tradita të zonës së Lumës e Kukësit në përgjithësi. Ato do të përbëjnë një vlerë të madhe dhe një kontribut të pazëvëndësueshëm në arkivin historik të qytetit dhe atij kombetar, por edhe një pasurim të bibliotekave përsonale të secilit ( pavarësisht nga kriza e përkohshme e sotme e mos leximit të librit). Ndërsa botimet e llojit enciklopedik në të cilët janë përshkruar jetët e njerëzve intelektual të Kukësit të të gjitha fushave dhe të një numri të konsiderueshëm emigrantesh me banim në Amerikë,kam bindjen se do të mbeten të vetmet edhe për shumë kohë, për arësye të vështërsive të shumta për të botuar një vepër të tillë , por mbi të gjitha se ato kërkojnë dashuri e dashamirësi, të cilën jo të gjithë e kemi.

Mësuesi i Popullit dhe Mjeshtri i Madh , prof. dr. Shefqet Hoxha , në vlerësimin e veprave të Hys Hasës, me një gjuhë të thjeshtë thotë : “Të shkruash për njerëz konkret, që i takon për ditë, për vlera intelektuale positive të bashkë fshatarëve e bashkë krahinarëve tuaj, është shërbimi më i madh njerëzor që i bën shoqërisë”.

Autori Hys Hasa sot është shtetas shqiptaro –amerikan. Duke qënë explorues e përgjithësues i vlerave positive të komunitetit shqiptar jo vetëm në Filadelfia ku ai banon, ai është vlerësuar me certifikatën “Nderi i Komunitetit të Filadelfias” , anëtar i këshillit “Ambasadori i Paqes” si dhe është pranuar anëtar I Akademisë shqiptare-amerikane te Shkencave ne Nju Jork.

Por vlerësimet për një angazhim e realizim kaq voluminoz punë, të një intelektuali e veprimtari të vecantë për bashkimin e atdhetarinë në emigracion, duhet të jenë shumë më tepër se këto. Vecanërisht ato duhet të vijnë nga vendi ynë i lindjes , Bashkia e Qarku i Kukësit , për të cilët u ka kushtuar mbi 90 përqind të veprës të botuar në njëzet volume me 9961 faqe deri tani. Fjala e mirë është e tillë jo vetëm për atë që e merr , por edhe për atë që e jep, prandaj nuk ka pse të hezitohet vlerësimi i një punë të tillë si kjo e kolonelit shkrimtar z. Hys Xhemali Hasa , i cili i ka bërë një pasurim të cmuar të kujtesës kuksiane kryesisht , në gjithanshmërine e saj.

Filadelfia, 28 Qershor 2021

BIJTE E SHQIPES- BUQETA ME LULE DHE KONTRIBUTE FINANCIARE NE 17-VJETORIN E DITELINDJES

February 28, 2019 by dgreca

1 Bijte shqip Ditelind

Nga Tajar Domi/

Tashmë shoqata “Bijte e Shqipes” në Filadelfia, po i shton vitet e jetës së saj. Ajo është rritur në cdo gjë nëpërmjet punës, vit pas viti, muaj pas muaj e dite pas dite. Në themel të kësaj pune qëndron trashëgimia e gjuhës, historisë e kulturës tonë kombëtare , në brezin e ri të komunitetit shqiptar. Në funksion të këtij qëllimi prej 15 vitesh shkolla shqipe “Gjuha Jone” qëndron e hapur për fëmijtë e bashkatdhetarëve tanë, e deri me tani kanë kaluar në këtë shkollë më shumë se 650 nxënës. Por jo më pak është angazhimi ë strukturës drejtuese të shoqatës, në ndihmën e drejtëperdrejtë ndaj bashkatdhetarëve , vecanërisht në rastet e fatkeqësive por edhe në mbështetje të tjera për ti bërë bashkë shqiptaret edhe në festa takime e krijime lidhjesh bashkëpunimi me drejtuesit e strukturat e bashkisë së qytetit e të shtetit të Pennsylvanisë. Gjatë këtyre viteve plot punë e kohë e dhënë në shërbim të komunitetit. 17 vjetori i jetës për shoqatën Bijte e Shqipes, vjen edhe me një Qendër të re që është blerë e po restaurohet me punën vullnetare të shumë nga antarët tanë të komunitetit, gjë e cila u kurorëzua pas një fushate 5-6 mujore të mbledhjes së fondeve ku kontribuan më shumë se 460 familje ndërsa u mbështeten moralisht nga shumë e shumë të tjera.

Meqenëse para dy vjetësh festuam 15 vjetorin e shoqatës nëpërmjet një organizimi me pjesëmarrje mjaft të gjërë , ndërsa pas rreth dy muajsh do të kemi 15 vjetorin e hapjes së shkollës shqipe “Gjuha Jone”, nuk menduam të kemi një organizim të tillë për këtë 17 vjetor. Por telefonata e mikes së përhershme të “Bijte e Shqipes”, gazetares e shkrimtares me shpirt të madh atdhetar, zonjës Iliriana Sulkuqi, na beri të ndryshojmë pak qendrim. Nëpërmjet saj, na u shpreh dëshira e një zonje tjetër të nderuar, prof. Marta Muco, që së bashku të bënin një vizitë e të shihnin nga afër ndertesën e re të blerë për tu përdorur si shkollë shqipe e qendër e komunitetit. Përvecse të uronin “Bijte e Shqipes”, zonjat do te ishin pjesëmarrëse edhe në festimin e ditëlindjes së shokut e mikut tonë të përbashkët, ish kryetarit të shoqatës, zotit Llazar Vero. Me kënaqësi, të shtunën e datës 23 shkurt 2018, pritëm mysafiret tek Qendra e re, duke u ndjerë të vlerësuar prej tyre edhe për mundimin e bërë enkas nga larg, njëra nga Uashington DC e tjetra nga Nju Jorku. Qenka një vend i mrekullueshëm që do t’ju shërbejë brezave…ju lumtë që keni arritur ta bëni pronë të komunitetit, – vlerëson znj. Muco.

Aty jemi së bashku me grupin aktiv të shoqatës që punojnë cdo të shtunë e të dielë vullnetarisht në restaurimin e kësaj ndërtese, si Petriti, Hakiu, Refati, Bashkimi, Hidajeti, Bujari e të tjerë, punë për të cilën janë bërë shkrime me parë. Sigurisht që nuk është asgjë e përfunduar, por prej kohësh një pjesë e kësaj ndërtese, është kthyer në ambjent për organizime ditëlindjesh. Eshtë akoma i parregulluar, i ftohtë disi, por është bukur aty sepse jemi në shtëpinë tonë, me ndjesinë e kënaqësinë që shumë kush e ka provuar se kjo kënaqësi është më e madhe kur je në proces ndërtimi, në lodhje e sipër, se sa kur e ke mbaruar. Kështu pra, këtu u ulem edhe këtë ditë, në këtë ambjent ku nuk mungojnë flamujt kombëtar , mes një bollëku ushqimesh të përgatitur nga familja Vero, me një përkujdesje korcarce të zonjës Tatjana. Duke hapur këtë drekë festive, kryetari i ri i shoqatës Bijte e Shqipes , z. Bujar Gjoka, i uroi shokut tonë Llazar Vero 71 vjetorin e lindjes dhe e falenderoj për gjithcka ai ka bërë që nga krijimi e deri më sot në këtë shoqatë ( z. Llazar ishte personi më aktiv në grupin organizator të krijimit të shoqatës Bijte e Shqipes).Ai sqaroi se ditëlindja e shoqatës tonë është nesër, datë 24 shkurt, dhe do ta festojmë me nxënësit e shkollës shqipe( gjë e cila u realizua mes gëzimit të madh të këtyre nxënësve e mësueseve të tyre atë të dielë).

Të gjithë pjesëmarrësit uruan Llazarin duke vlerësuar gjithashtu punën e mirë të tij, bërë ndër vite me komunitetin, vecanërisht me shkollen shqipe.

Uruan edhe Iliriana me Marten. Deshëm ta shihnim këtë vend të ri tuajn, por edhe si vend i të gjithë shqiptarëve në diasporë, vecanërisht të respektonim ata që po punojnë cdo ditë pushimi e pa asnjë shpërblim këtu, – shprehet Marta. Unë jam një prej jush, thotë ajo, që ashtu si ju jemi larguar nga Shqipëria për shumë arësye,..për më mirë. Por ju keni bërë një Shqiperi të vogël në Filadelfia, e po e fuqizoni atë cdo ditë. Provë e kësaj është edhe ky ambjent kaq i vlefshëm e i bukur që ju e keni blerë. Më lejoni t’ju them dicka, vazhdon plot emocion Marta: Po pres të bëhem gjyshe së shpejti. Vajza ime një ditë më kërkon të prononcohem për një kujdes të vecantë ndaj vajzës së saj që do të vijë në jetë. Sigurisht, do të bëj gjithcka për mbesën time, i them vajzës, po cfarë është ajo e vecanta që ti kërkon? Ti mësosh asaj gjuhën shqipe, më thotë. Më erdhi shumë mirë, u kënaqa dhe ë premtova se do ta bëj me shumë dëshirë. Por, ambjentet e shtëpive tona , nivelet arsimore të prindërve e gjysheve qoftë edhe si puna ime , nuk mund të zëvendësojnë ambjentin e programin e shkollës, mësueset e kualifikuara të saj. Prandaj ju jeni për tu marre shembull që keni një shkollë shqipe në 5 nivele (klasa) , të hapur prej 15 vitesh. Cdo shqiptar do të duhet t’ju jetë mirënjohës për këtë që bëni. Së bashku me Ilirianën, kemi sjellë një tufë lule në këtë 17 vjetor të shoqatës “Bijte e Shqipes”, duke dashur t’ju shprehim respektin tonë maksimal e t’ju urojmë që kjo qendër ndër më të organizuarat në diasporën shqiptare, të rritet akoma më shumë në cdo drejtim.

Iliriana, duke i uruar Llazarit ditëlindjen, e duke shprehur edhe njëherë konsideratat më të mira për shoqatën Bijte e Shqipes, nxjerr nga xhepi i palltos një zarf dhe duke mu drejtuar mua që isha më afër, thotë: Eshtë një kontribut i vogël i tre fëmijve të mi dhe i nipit, për godinën e re, nuk dua të reklamohet. Por edhe pa dëshirën e kontribuesve, ne gjithcka e kemi deklaruar, kjo edhe për efekt të rregullit financiar. E falenderuam me zemer familjen e Ilirianës për 500 dollarët e dhuruar, ndërsa kryetari Bujar Gjoka bën me dije që në llogarinë online të shoqatës, para 30 minutash, u shtuan edhe 1000 dollarë nga mikesha tjetër znj. Marta Muco. Sic ndodh në të tilla raste, emocionet dhe falenderimet janë pafund.

Ne e njohëm Marten katër vite më parë, kur në ambjentet e qendrës tonë social-kulturore, organizuam një veprimtari njohëse për vlerat njerëzore e intelektuale të bashkëshortit të saj Betim Muco, fatkeqësisht gjashtë muaj pasi ishte ndarë nga jeta. Erdhën, si rrallë herë, shumë intelektual të tjerë nga Washington DC, Delaweri, Nju Jorku, Nju Xhersi, Virginia, professor, punonjës të Zëri Amerikës, mjeke, gazetar, bisnesmen e shumë bashkatdhetar të tjerë. Me propozimin e shoqatës “Bijte e Shqipes”, z. Betim Muco ju akordua nga presidenti i Republikes titulli “Mjeshter i Madh”. Aty e njohëm ne Marten e Betimit, sic u mësuam ta thirrnim atë, prej asaj dite kur dhuroi edhe dhjetra tituj librash, letrar, historik e shkencor të botuar nga prof. Betim Muco. Pra që nga ajo kohë , Marta ishte mike e shoqatës tonë. Por Certifikatën “Mik i Shoqatës”, në emër të këshillit drejtues të shoqatës “Bijte e Shqipes”, ja dorëzoi sot sekretari Vlashi Fili.

Ne ndjehemi të nderuar e të vlerësuar , kur njerëz të tillë vizitojnë e bashkohen me punën e bërë në qendrën tonë. Por të tillë intelektuale, i japin frymëmarrje pozitive cdo qendre të komunitetit shqiptar në diasporë, cdo shkollë shqipe të hapur e cdo ambjenti tjetër që përcon me qëllimin e tij të organizimit , trashëgiminë e gjuhës e kulturës tonë kombëtare, që bashkon e lartëson vlerat e shqiptarëve në botë.

Më poshte po ju njohim me një profil të shkurtër të znj. Marta Muco:

U diplomua në Fakultetin e Ekonomisë në UT ne vitin 1980. Filloi të japë mësim në të njëjtin Universitet që nga viti 1981. Në vitin 1988 ajo mbaroi studimet pasuniversitare dhe mbrojti disertacionin në fushën e Ekonomisë së krahasuar me një studim për reformën ekonomike hungareze. Në vitin 1993 ajo fitoi titullin Doktore e Shkencave në Ekonomi. Pas ndryshimeve demokratike te vitit 1990 në Shqipëri, Dr. Muco udhëhoqi seksionin e Makroekonomisë në Fakultetin e Ekonomise si një nga pjesëmarrëset më aktive të ndryshimit dhe adoptimit të programeve të reja në këtë fakultet, vecanërisht në Departamentin e Ekonomiksit. Gjate kësaj kohe, ajo ishte nga të parat pedagoge që dha leksionet e Hyrjes në Ekonomi, të Makroekonomise si dhe të Makroekonomise së Avancuar, Ekonomisë së Tranzicionit, Ekonomise së Zhvillimit në Universitetin e Tiranës dhe jashtë shtetit si profesore e ftuar. Nga viti 1990 deri në vitin 2000 Dr. Muco pati disa pozicione këshilltarëje në Ministrine Financave dhe atë të Arsimit si dhe punoi ngushtë si antare Bordesh me një numër të madh organizatash jo qeveritare në fusha të ndryshme të kërkimit ekonomik, ekonomisë monetare dhe ekonomisë së tranzicionit. Ajo ishte për disa vjet nënkryetare e bordit të Institutit të Statistikave. Ndërkohë ajo sherbeu si Vlerësuese Teknike për menaxhimin e granteve për kërkimin shkencor në fushën e ekonomisë së zhvillimit në Komisionin Europian në vitet 1995-1996 si dhe antare e Bordit të Fondacionit të Shoqerisë Civile nga viti 1997 deri në vitin 2000.

Dr. Marta Muco pati një aktivitet të ngjeshur akademik e kerkimor jashtë e brenda vendit. Ajo ishte profesore vizitore dhe dha cikle leksionesh në Univestitetin La Lumiere 2 në Lion të Frances, Departamentin e Ekonomiksit në Universitetin e Europes Qendrore në Budapest si dhe në Akademinë e Mrojtjes në Tiranë. Ajo ka fituar programe shkëmbimesh në Universitetin e Romës La Sapienza, në Departamentin e Ekonomiksit të Universitetit të Delaëare-it në SHBA, nga programi Europian TEMPUS në Bruksel dhe nga NATO Democratic Institutions Fellowship. Nga viti 1995 deri në vitin 1999 Dr. Muco mori titujt e profesorit të Asociuar dhe më pas atë të Profesorit. Në vitin 1999 Marta Muco ishte gruaja më e re në moshë me titullin profesore në Universitetin e Tiranës.

Mbas një sërë studimesh e botimesh në fushën financiare dhe monetare, nga viti 1988 ajo punoi si Shefe e Kabinetit të Guvernatorit në Bankën e Shqiperisë. Gjatë kësaj kohe, ajo plotësoi të tjera studime të aplikuara pasuniversitare dhe mori Certifikatë në Programimin dhe Politikat Financiare nga Fondi Monetar Ndërkombëtar. Gjatë kësaj kohe ajo punoi ngushtë me misionet e Bankës Botërore dhe Fondit Monetar Ndërkombëtar si dhe shërbeu si këshilltare e Governatorit për Politikat Monetare në Shqipëri.

Që nga viti 2001, Dr. Marta Muco, u cvendos në SHBA ku zhvilloi karrieren e saj në fushën e menaxhimit të projekteve ndërkombëtare. Ajo shërben si Drejtore Programesh në sektorin privat duke menaxhuar programe shumë milionëshe në fushën e komunikimit dhe medias, në fushën e monitorimit dhe vlerësimit të projekteve të agjensive të ndryshme të qeverisë Amerikane. Ajo është eksperte në marrëdhëniet ndërkombëtare dhe drejtuese në kërkime sociale. Dr. Muco ka fituar titullin Menaxhere e Certifikuar (PMP) e programeve dhe është anëtare e Institutit të Menaxhimit të Programeve në SHBA. Ajo është gjithashtu anëtare e Vlerësuesve të Uashingtonit (Washington Evaluators), anëtare e Asosacionit të Vlerësuesve (American Evaluation Association), e Shoqërisë për Zhvillim Nderkombëtar (Society for International Development- Washington Chapter) etj.

Dr. Marta Muco e ka ruajtur dashurinë për mësimdhënien e Makroekonomisë dhe që nga viti 2008 është profesore e jashtme e Ekonomiksit në Kolegjin Montgomeri (Montgomery College) në shtetin e Merilend-it. Eshtë e dashuruar e përhershme me njohjen e kulturave të ndryshme dhe deri tani ka udhëtuar e punuar në 61 vende të botës. Ajo adhuron literaturen e muzikën dhe vazhdon të ruajë preferencat për ushqimin e Mesdheut.

Kjo është Marta, mikja e shoqates Bijte e Shqipes, me të cilën ndjejmë krenari, ashtu sic ndjejmë edhe me shumë bashkatdhetar të tjerë që konkurojnë me aftësitë e tyre intelektuale e shkencore në nivele e sektor të ndryshëm në Amerikë . Por pak prej tyre i njohim në këtë mënyrë, e duke mos i njohur ata vazhdojnë të qendrojnë larg, të vecuar në jetën intensive të sotme. Mendoj se është detyrë e cdo qendre në komunitet, e cdo shoqate a shkolle shqipe, e cdo gazetari apo televizioni shqip, e cdo njërit prej nesh që individualisht i njeh këta që na rrisin dinjitetin e shqiptarit, ti gjejmë e ti evidentojmë ata, pasi janë vlera kombëtare. Dhe sic do vlerë tjetër kombëtare duhet respektuar, edhe këta personazhe si të tillë, na bëjnë bashkë si komunitet, na japin emër si komb e pse jo na nderojnë edhe në takime e organizime të thjeshta midis nesh. Vlerësimi pas vdekjes, kurrë nuk mund të jetë plotësisht i motivuar per dike në se gjatë jetës nuk eshte ndjerë ai vleresim.

Filadelfia, 25 shkurt 2019

MIRËNJOHJA, VEÇORI NJERËZORE

September 28, 2016 by dgreca

Nga TAJAR DOMI*/

Shpesh kemi dhënë mendime, nga më të ndryshmet, duke mbrojtur secili prej nesh idetë e tij lidhur me mirënjohjen si veçori te karakterit individual, por edhe familjar, të jetës në komunitet e më gjërë. A janë të gjithë njerëzit mirënjohës, të asaj çfarë marrin apo përfitojnë në rrugë të ndryshme ( jo vetëm financiare), dhe a duhet të harrojnë ato gjëra apo sjellje të të tjerëve, të cilat i kanë bërë ata që të ndjehen më të qetë, më të lehtësuar, më me krahë e më të fuqishëm në jetën e tyre? A duhet të jetë njeriu mirënjohës, dhe a duhet ta shpreh mirënjohjen në një mënyrë a një tjetër? A duhet që t’ja kërkosh tjetrit mirënjohjen çdo ditë apo javw, edhe për dicka që ti e ke bërë pasi ke pas mundësi ta besh duke mbrojtur edhe ecurinë e punës apo bisnesit tënd? Kështu, mund të rendisim shumë pyetje të tilla. Secili, mund të jap përgjigje të ndryshme, varësisht me atë çfarë jeta i ka provuar . Gjithashtu, jemi të njohur me shprehje të tilla si: “Bëje të mirën, hidhe ne det se të del në tokë “, “ Mos prit të të kthehet prej atij që i ke bërë një të mirë”, “ E mira shpërblehet me të keqe”, etj. Pra , të tilla shprehje e vlerësojnë ndihmën, mbwshtetjen që duhet të japim gjatë jetës për njeri – tjetrin, me mënyra të ndryshme, e duke mos e menduar që do ta kesh mirënjohjen e menjëhershme për to. Ndërsa shumë thënie të tjera, të fusin në mendime, pasi sipas tyre, në se e bën një nder apo një të mirë ndaj dikujt, mund të të shpërblehet me një të keqe. Te dya variantet qwndrojnë, dhe mbrojtësit e tyre mund të sjellin plot raste për të provuar variantin që mbrojnë. Por unë mendoj, se më së shumti, jeta tregon se mirënjohja pwrbën një vlerë të shtuar në karakterin dhe moralin e secilit. Sigurisht, kjo është e varur jo vetëm me personin, përfshi edhe origjinën e tij, por edhe me kohën e shumë rrethana të tjera . Kështu, ndoshta edhe opinioni i përgjithshëm sot, është me mendimin, se ashtu si shumë gjëra të tjera që lidhen me shoqwrinë e sotme njerëzore, kanë ndryshuar, edhe mirënjohja, ka evoluar në mënyrën se si ajo serviret, por nuk është e pranishme në çdo hap të marrëdhënieve midis njerëzve, sic ishte më parë, duke e zbehur edhe vlerën e saj në këto marrëdhënie. Akoma më e dukshme bëhet kjo, kur bëjmë fjalë për shoqërinë tonë, qoftë në atdhe, ose në diasporë. Duke ardhë në zbehje shumë nga normat tona morale që lidhen me sjelljen, dashurinw, ndihmën, besimin etj, të cilat kanw konsoliduar për një kohë të gjatë marrëdhëniet mes njerëzve gjatë organizimit të jetës që nga familja deri te grupet shoqërore në një teritor të caktuar. Edhe mirënjohja ka shoqëruar këtë proces, për fat tw keq, në rënie të kësaj vlere njerëzore. Tek shumë nga njerëzit tanë, edhe këtu në diaspore, çfaqet mendimi: “Mundohu, bëj diçka për të ec përpara, por mos u merr me shqiptar”. Po pse të jetë krijuar ky mendim vallë? Thjesht nga inati, xhelozia që na shoqëron që në ardhjen këtu larg atdheut, apo ka një bazë më të hershme në qenien tonë ( që sigurisht nuk marrim përsipër ta shtjellojmë në këtë shkrim të shkurtër), apo ka një mungesë besueshmërie midis shqiptarëve në varësi të kohës kur kanë emigruar, para apo pas ardhjes së demokracisë në Shqipëri. Ndoshta të dy anët mund të jenë faktor i krijimit të atij mendimi që cituam më lart, duke sjellë në vend të dashurisë e mirënjohjes për njeri- tjetrin, mosbesimin, ndarjen e mosmirënjohjen, të cilat nuk na lënë të rritemi të bashkuar e të kemi një zë të fuqishëm që të shpreh vlerat dhe forcën e komunitetit kudo ku ka shqiptar.

Në komunitetin shqiptar të qytetit të Filadelfias në SHBA, prej 14 vitesh është ngritur Shoqata Atdhetare-Kulturore “Bijtë e Shqipes”, e cila përveç ruajtjes e trashëgimisë të gjuhës e historisë tonë kombëtare në brezin e ri, mundohet të nxisë afrimin e bashkatdhetarëve tanë në gjirin e saj . Organizimi ë festimeve masive të festave të Nëntorit, e 7-8 Marsit, e pavarësisë të Kosovës, si dhe mjaft veprimtari që lidhen me përkujtimin e figurave të mëdha kombëtare në fushën e historisë, gjuhës, artit e kulturës, veçanërisht aktiviteti i shkollës shqipe “Gjuha Jonë ”, kanë krijuar një emër të kësaj shoqate që po njihet e shtohet me antarw e miq tw saj çdo ditë e më shumë. Kryesia e saj, mundohet të jetë pjesëmarrëse në familjet shqiptare në raste të ndryshme, veçanërisht në fatkeqësi, pasi ky është momenti më i vështirë të të qënit në emigrim, ku tw mungojnë njerëzit e afërt, miqtë e shokët e mëparshëm të dheut tënd. Njoftimet në FB dhe WEB-in e shoqatës për fatkeqësinë e ndodhur, luajnë një rol të rëndësishëm duke bërë që pjesëmarrja e njerëzve në varrim të jetë e madhe, gjë që lehtëson jo pak familjarët e prekur nga ajo. Në këtë mënyrë shumë ngjarje të tilla organizohen e përjetohen si në Shqipëri.

Nuk kanë munguar rastet kur janë organizuar fushata për mbledhje fondesh për të ndihmuar familjet e prekura nga fatkeqësia, apo edhe duke dhënë ndonjë ndihmë modeste nga ana e shoqatës, pa përmendur kurorën me lule që dërgohet në çdo rast të tillë, duke respektuar të ndjerin dhe familjen e tij.

Nuk me harrohet biseda që zhvilluam me një bashkatdhetar nga Librazhdi, që kishte ardhur tek vajza e tij ku qwndroi për 3 muaj, ndërsa një ditë përpara se të udhëtonte për Shqipëri, dhëndërri i tij Refik Albrahimi, në moshën 55 vjeçare vdes nga një atak në zemër. Tek kjo familje shkuam me disa shoke për ngushëllim, ndërsa disa të tjerë nga kryesia e shoqatës kishin marrë pjesë në funeralin e varrimit , duke dërguar edhe kurorën në emër të shoqatës. “Megjithëse ishte një vdekje e papritur për ne, pas pak kohe e harrova dhimbjen dhe fillova të mendoj si do të bëjmë për varrimin, pasi nuk po shihja asnjë shqiptar tjetër përveç njerëzve të familjes dhe 2-3 të tjerëve”, – fillon e tregon i moshuari. Në fytyrwn e tij nuk kishte vetëm dhimbje por edhe lot gëzimi, pasi shqetësimi i tij i momenteve te para nuk ekzistonte më. “Faleminderit shumë të gjithë shqiptarëve këtu, -vazhdon ai- vecanërisht ju të shoqatës, që me sa kuptova unë na nderuat jo vetëm me pjesëmarrjen, por me ndihmën tuaj u bënë kaq shumë pjesëmarrës në ceremoninë e varrimit që na e lehtësuan dhimbjen”. Grupi i djemve të Librazhdit , sic thirren këtu, janë kaq të mirë, të bashkuar e të gjindshëm për çdo situatë, – i themi ne , – dhe janë një shembull ku secili prej nesh, mund të marrë prej tyre.

E tillë ishte edhe vdekja e kuksianit Hasan Kotarja, për të cilin komuniteti dhe shoqata e tyre, kontribuan për t’u duk gjithçka si në atdhe, ndërsa femijtë e tij te vegjël u vendosen në shtëpi të re, falë këtij kontributi të bërë nga bashkatdhetarët e tij. Ishte një mirënjohje e shprehur me vepra, ashtu sic duhet.

Ndërsa , ditët e fundit ndahet nga jeta një shqiptar tjetër në Filadelfia, Behar Alimadhi, i njohur si xha Behari. Ishte një burrë i rrahur me jetën, që pavarësisht vështërsive, e kishte ndërtuar atë duke pas me vete mençurinë, që e kanë jo shumë veta. I qeshur, i urtë por i muhabetit, xha Behari i jepte shije e bukuri vendit ku ishte. Vinte nga familje e madhe nga zona e Skraparit, por që ishte vendosur në Fier për shumë kohë. Mbarte me vete ndjenja të forta të atdhedashurisë, kontribues i bashkëpunimit mes shqiptarëve, çka e bëri që të jetë një mbështetës i fuqishëm e i drejtëpërdrejtë për restaurimin e godinës të shoqatës tonë 10-12 vite më pare, e anwtar i saj qe nga krijimi. Si i tillë, ai do tw trashëgonte tek femijtë e tij këto cilësi. Vajza e tij Frida Sulo Alimadhi, një eksperte e arrirë në kontrollin financiar, u twrhoq vitin e fundit si anwtare e kryesisë të shoqatës, për ti qëndruar sa më afër babait të saj, deri ditën e fundit. Ndërsa djali i xha Beharit, Gentiani me arsim juridik, një nga themeluesit dhe president i shoqatës “ Skënderbeg” nw Parma të Italisë njwkohwsisht edhe anwtar I shoqatws “Bijtw e Shqipes” nw Filadelfia, udhëton pothuajse çdo vit në Filadelfia për të marrë pjesë në ceremoninë e ngritjes të Flamurit tonë kombëtar pranë bashkisë të këtij qyteti, ndërsa kthehet pastaj për të vazhduar aktivitetet atje, në Itali, për të vazhduar punën dhe veprimtarinë atdhetare.

Këto ditë shoqata “Bijtë e Shqipes”, mori nga kjo familje një letër ku shprehej “…falenderim dhe mirënjohje për nderin qw treguat per babain tonë të dashur….” Letra vazhdon: “…Në kohë të vështira si këto për ne, ngushëllimet tuaja të sinqerta, prania juaj tek homazhet dhe ndarja e kujtimeve me të gjithë, na e lehtësuan dhimbjen dhe na bënë të ndjehemi edhe më krenar për babain tonë të mrekullueshem. Gjithashtu ju falenderojmë nga zemra për kurorën e bukur që sollet për babanë. …Për këto arësye ne si familje i dhurojmë shoqatës këtë çek modest, për të kujtuar dhe nderuar kujtimin e tij…”.

Ishte një mirënjohje, që e shprehur në këtë formë, përmbante një vlerësim të madh brenda nga ana e kësaj familje. Fjalët e mësipërme të shkruara plot ndjenjë, sigurisht i marrim si mesazh për të vazhduar në punën tonë, ti qëndrojmë komunitetit afër me mundesitë që kemi, veçanërisht në raste të tilla. Të gjithë gëzohen nga prania e miqve dhe e shokëve. Gëzohen edhe trarët e shtëpisë, kur vjen një mik–, thonte një burrë i mwnçwm në fshatin tim dikur. Dhe të gjithë e ndjejmë këtë në këto raste. Njeriu si qënie shoqërore, ka nevojë për njerëz, ka nevojë të ndaj me to çdo të mirë apo të keqe të tij. Sigurisht me njerëz të mirë, dashamirës, që gëzohen për të mirat apo arritjet e tjetrit dhe jo për njerëz zemër ngushtë, ziliqar, dashakeqës, që nuk ndajnë të keqen e tjetrit, nuk hidhërohen në raste të tilla. Kohërat kanë ndryshuar, dhe njeriu është bërë më “privat” edhe brenda familjes, e jo më në shoqëri , sepse “ shif rrushi rrushin e piqu” . Por prap se prap, secili e pëlqen që të dëgjoje fjalë të mira, të merituara, për veten e tij, e kur këto fjalë, kur këto vlerësime vijnë nga një grup njerëzish që janë të organizuar në shoqata apo shkolla, ndjenja e krenarisë rritet pa masë. Prandaj, është në dorën tonë t’i fuqizojmë këto qendra të komunitetit shqiptar, ti mbështesim organizatorët në punën e tyre vullnetare që bëjnë për të realizuar misionin kombëtar të këtyre qendrave. Të shohim përpara, duke mos paragjykuar, por duke vlerësuar në radhë të parë, duke iu bashkuar nwpërmjet pjesëmarrjes direkte të sa më shumë bashkatdhetarëve, për t’i shndrruar këto qendra social- kulturore, në një vend bashkimi, dashurie për njëri – tjetrin, në një vend ndihme dhe sigurisht në një vend ku mësohet gjuha jonë shqipe, historia e kultura e lashtë e kombit tonë. Këtu, në këto qendra, të bëhen vërejtje për të përmirësuar më tej punën e bërë e bashkërisht hajdeni ti bëjmë, por më parë kemi nevojë për fjalë të mira për çfarë është bërë mirë, duke shprehur mirënjohjen në mënyra të ndryshme, për gjithçka qw i ka shërbyer misionit për të bashkuar shqiptarët. Secili nga ne ka mundësi të lërë një emër të mirë në këtë drejtim. Jo për lavdi, por sepse kemi detyrimin për të qenë shqiptar kudo që jemi, sado larg atdheut jetojmë.

Filadelfia, Shtator 2016

Autori i këtij shkrimi është kryetar i shoqatës “Bijtë e Shqipes” në Filadelfia

Shkolla shqipe në Fialdelfia hapi dyert për 12-in vit shkollor

September 13, 2016 by dgreca

SHKOLLA SHQIPE “ GJUHA JONE “ NE FILADELFIA HAP DYERT PER VITIN E RI SHKOLLOR 2016-2017 /

Nga Tajar Domi */

Qendra Social-Kulturore e komunitetit shqiptar në qytetin historik të Filadelfias, këtë të dielë , “e prishi” qetësinë e pushimeve të verës , nga zërat e fëmijve e të prindërve të tyre, që i kishin sjellë këta fëmijë, për të mësuar gjuhën shqipe dhe kulturën e historinë tonë kombëtare, pranë shkollës shqipe “Gjuha Jonë ”. Atmosferë festive e gëzimi, dukej jo vetëm në ambjentet e shkollës, por edhe në fytyrat e nxënësve, dikush fare i vogël për tu regjistruar në klasë të parë, e të tjerë që vinin nga klasat e vitit të kaluar shkollor e që dëshironin ta vazhdonin shkollën, deri në klasën e pestë që është edhe klasa më e lartë që mund të ndiqet në këtë shkollë. Takime e shtrëngime të duarve të tyre të vogla, me shokët e shoqet e klasës, me mësueset e tyre që u kishin munguar për dy muajt e verës, por për të cilat kishin marre tufa lulesh për tua dhuruar në ditën e parë të shkollës. Nga ana tjetër, shikon prindër që nxitojnë duke mbushur formularin e regjistrimit në shkollë, pasi kanë lënë diçka për të bërë këtë ditë, gjatë kohës që fëmijtë ndjekin shkollën, për tu kthyer përsëri për ti marrë ata pas përfundimit të mësimit. Përpara derës dhe në hollin e ndërtesës, shikon shqetësimin e antarëve të kryesisë të shoqatës atdhetare-kulturore “Bijtë e Shqipes” për numrin e nxënësve që do të vijnë, dhe për të sistemuar gjithcka në vendin e vet. Llazari e Vlashi, me formularët e librat në duar, mundohen të ndihmojnë cilindo. Bujari i financës, mundohet të jetë i gatshëm për cdo gjë. Ndërsa, Hakiu, Bashkimi e Bujari tjetër, ndihmojnë mësueset duke orientuar nxënësit nëpër klasa. Nga ana e tyre mësueset me përvojë, Rajmonda, Kozara, Irini dhe Adelina, duke mos e fshehur gëzimin që të jep dita e parë e shkollës, janë në shqetësimin e ardhjes të nxënësve të tyre. Në këtë atmosferë të krijuar, gradualisht nxënësit filluan të mbushin hapësirën e godinës, në ballin e së cilës brenda saj, flamuri ynë kombëtar i vendosur aty, i fton nxënësit të këndojnë hymnin e tij , sic bëjnë cdo ditë mësimi. Por sot , flamuri shndriste edhe më shumë. Ishte nje flamur i ri, të cilin e solli Milot Rukiqi, me origjinë nga Kosova. Arti, djali ë Milotit që do të vazhdojë klasën e dytë këtë vit, ishte mjaft i gëzuar, pasi për ditën e parë të shkollës e kishin shoqëruar, përvec babit, edhe gjyshi dhe xhaxhai Genci, të cilët kishin ardhë për qëndrim të përkohshëm këtu në Amerikë. Faleminderit familjes Rukiqi.

Kështu,pasi u urohet mirëseardhja nxënësve nga kryetari ë shoqatës, të vendosur përballë flamurit kombëtar, të gjithë të pranishmit, nxënës, prindër, mësuese e të tjerë, kënduan hymnin tonë kombëtar. Pas tij nxënësit shpërndahen nëpër klasa, ku mësueset ishin kujdesur që të kishin gjithëka gati dhe mësimi vazhdoi normalisht.

Shkolla shqipe “Gjuha Jonë ” hapi dyert 12 vite më parë, duke shtuar çdo vit numrin e nxënësve që e frekuentojnë atë, por duke rritur edhe cilësinë e mësimit dhe volumin e nxënies prej tyre. Gjatë kësaj kohe janë ulur në bankat e saj rreth 600 nxënës , që kanë marrë njohuritë e domosdoshme jo vetëm për gjuhën shqipe, por edhe për kulturën, traditën dhe historinë tonë kombëtare. Tashmë dihet, se një gjuhë e huaj më tepër, të hap një dritare në jetën tënde. Ndërsa gjuha e kombit tënd, të hap një derë që nuk mbyllet kurrë, për komunikimin me dheun dhe me njerëzit, në vendin e origjinës tënde, për mbajtjen gjallë të atdhedashurisë. Këtë , duket se një pjesë e mirë e bashkatdhetarëve tanë në Filadelfia, e ndjejnë në qenien e tyre dhe po bëjnë sakrificën e nevojshme për t’ju dhenë fëmijve të tyre këto njohuri të domosdoshme. Asgjë nuk është e lehtë, dhe nuk vjen pa sacrificë. Por për gjëra shumë të rëndësishme siç është të mësuarit e gjuhës shqipe, edhe sakrifica më të mëdha janë të domosdoshme.

Dita e parë e këtij viti shkollor ishte me më shumë nxënës se cdo vit tjetër. U regjistruan dhe nisen mësimet plot 34 nxënës ne klasa te ndryshme, ndërsa parashikojmë që ditët që vijnë të kemi mbi 60 . Vargjet plot emocion të poetit Vlashi Fili, të vendosur në njoftimin e fillimit të shkollës në FB e shoqatës “Bijtë e Shqipes”, me sa duket shërbyen edhe si thirrje e fëmijve për prindërit e tyre :

FLISNI SHQIP

Jam i vogël, jam fëmi
Kam nevojë për ndihmën tuaj
Që në fis, me njerëzit e mi
Të mos ndjehem si i huaj!!

Shokëve dua që t’u them
Kjo është gjuhë e nënës time
Dhe krenar për ju të jem
Për së gjalli e në kujtime.

Pra ju prindër, u kërkoj
Në shtëpi të flisni shqip
Që edhe unë ta mësoj
Ta mësoj e mos ta harroj.

Duke uruar nxënësve e prindërve bashkatdhetar te Filadelfias : “Gëzuar ditën e parë të shkollës shqipe”, nuk mund të lëmë pa përmendur për të disatën herë, mungesën e papërgjegjshmerinë e shtetit dhe të qeverisë shqiptare për të siguruar librat e nevojshme , shkollave shqipe në diasporë, sic është edhe shkolla “Gjuha Jonë ”. Si ka mundësi që këtu në këto shkolla bëhet punë vullnetare nga shumë e shumë bashkatdhetarë, ndërsa shteti ynë që e ka detyrim të paisë me libra ato, e te kujdest per problemet e diaspores vet, nuk e bën një gjë të tillë?

Kur do të marrë fund kjo?

*Kryetar i Shoqatës Atdhetare-Kulturore “Bijtë e Shqipes”

Filadelfia,
11Shtator 2016