Vjollca Sadiku – Dielli

DIBRANI IBRAHIM EGRIU,ATDHETAR I SHQUAR NË SHTETET SKANDINAVE

February 3, 2017 by dgreca

TËRË JETËN NË SHËRBIM TË KOMBIT/NGA VJOLLCA SADIKU/DIBER/Dibrani Ibrahim Egriu i cili për shkaqe të presioneve politike la vendlindjen, dhe sot jeton në Suedi jep një kontribut të madh si gazetar, intelektual dhe publicis për kauzën kombëtare shqiptare . Deri tani përveç angazhit të tij në sferën e arsimit është edhe autor i disa botimev por edhe tre dekada informon shqiptarët në shtet Skandinave për aktivitet kombëtare, nëpërmjet radios dhe gazetave Dibër, shkurt- Dibra dhe dibranët gjatë historisë kanë dhënë shum, personalitete të shquara për kauzën kombëtare. Gjatë historisë dibranët me sukses morën pjesë në themelinin e shtetit shqiptra, në luftra të ndryshme kundër okupatorit por njëkohësisht dhanë edhe shum personalitete kombëtare të cilët kanë kontribuar shum për çështjen kombëtare. Edhe tani kur më shum se gjysma e dibranëve jeton në mërgim, ka personalitet të cilët vazhdojnë të kontribojnë për kombin . Një nga ata është edhe Ibrahim Egriu, atdhetar i shquar i cili si arsimtar , gazetar, dhe publicist ka kontribura dhe vazhdon të kontriboj për kauzën kombëtare në shtete Skandinave.

Arsimtari dibran Ibrahim Egriu viteve të 80-ta pati një shtegëtim të imponuar nga rrethanat e kohës nga Dibra për në shtete Europoiane. Presionet politike të kohës detyruan atë së bashku me familjen pas një kohe të shkurtër të vendosjes së tij në Zvicër, të migrojë në Suedi. Atje ai jeton edhe sot së bashku me familjen e tij. Tre dekada, ai edhe pse është larg vendilindjes- Dibrës , vazhdon aktivitete e tij në përkrahje të kombit. Ibrahimin këto dit e takuam në Mallme dhe me lot në sy gëzohet kur sheh çdo dibran i cili e viziton atë në qytetin ku aktualisht jeton. ,, Pas ardhjes sime në Suedi u vendosëm në qytetin e bukru të Mallmes. Vazhdova profesionin tim të mësuesit dhe mes nxënësve të ardhur me familjet e tyre në mërgim kemi bërë gjithka që duke i arsimuar këta nxënës shqiptar të dijnë dhe të shkruajn gjuhën tonë të bukur,, thot bashkëbiseduesi i jonë. Ai në Malme bëri një dritare dije të shpresës , meqë ishte një vullnet shpirtëror që të arsimojë fëmijët shqiptar, por edhe të shkruante libra, përpilonte tekste mësimore, e më von edhe të hap edhe n jë radio në gjuhën shqipe. Mes shqiptarëve në Suedi Ibrahimi njihet si intelektual dhe patrioti i cili në asnjë moment nuk ri anash kur është në pyetje çështja kombëtare. Ai kujton vitin e parë të ardhjes në Mallme dhe lagjen Rosengard të Mallmes ku kryesiht jetonin të huajt. Së bashku me bashkëshorten e tij Mensuren qysh në ditët e para ka filluar aktivitetet dhe takimet me mërgatën e shumtë shqiptare nga të gjith trojet etnike. Ibrahimi mes tjerëve na thotë- ,, kam lidnur në vitin 1939 në Maqellar të Dibrës. Sikur rritesha ashtu kuptova se vetëm dituria ka mundësi të shpëtojë personin por edhe kombin nga problemet që kanë qenë në shoqëri. Gjithmon e kam dashtur gjuhën ton të bukur prandaj edhe u bëra arsimtar. Në vitin 1979, për Radio- televizionin të atëhershëm realizuam katër drama të mia me të cilët u trondit edhe Shkupi. Kujtoj komentin të atdhetarit Jusuf Gërvalla, i cili me plot dashuri tha se këta drama kanë një efekt të mëdha për kombin shqiptar. ,, kujton dhe flet për aktivitete tij që ka patur në venbdlinjde. Ibrahimi shton se si mësues dhe intelektual gjithmon i ka dhënë obligim vehtes të ndihmoj aty ku mundet . Në një bodrum në Suedi dham betimin se do të përpiqeshim me të gjith forcat që të ndihmojmë në të gjith drejtimet. Ai shto se u hap pikërisht në këtë objket Radioja e par në gjuhën shqipe në të cilën prezentoja informatat në interes të kombit edhe atë në gjuhën shqipe. Pas njnjë koh shton ai u anagzhova ehde në organizatën Lidhja Shqiptare në botë. U zgjodha edhe kryetar për shtete Skandinave. Nuk ka shqiptar që në Suedi nuk njeh Ibrahim Egriun. Ai kontakton me të gjith shoqatat shqiptare në këtë mbretëri skandinave.

Duke mar parasysht se numri i nxënësve shqiptar në Suedi viteve të fundit ka qenë mbi disa mij , arsimtarai dibran angazhohet që të publikojë edhe gramatikën Suedishte në gjuhën shqipe. ,, Të angazhuar ishim mjaft arsimatr dhe doktor shkencash të cilët erdhën në Suedi mes të cilkëve isha edhe unë. Në shtet Skandinave u shpërndan tekste shkollore falas në gjuhën shqipe dhe botova dhe shpërndava Gramatikën Suedishte ,, thot bashkëbisedueis i jonë, mësues entiztuast i cili pa u lodhur shpërndante rreze drite mbi gjuhën shqipe. Ai gjithashtu ka botuer edhe një Antologji e cila poashtu ka një peshë të madhe kombëtare. Njëherit intelektuali dibran ka vazhdiar aktivittete e tjera . Në Suedi gjetëm mbështetjen edhe nga Enti shtetëror i arsimit që ka të bëj me botimin e abetares, gjografis dhe dituris shoqërore. Suedi është një shtet demokratik dhe respekton të gjith . të gjith shqiptarët në suedi dhanë kontribut të madh edhe gjatë luftës në Kosov dhe mes tyre përkrahja e Ibrahimit ishte e madhe.

Ibrahimi në bisedën që bëm në banesën e tij në Mallme thekson se gjithmon ka përkrahur ëndrën e madhe të gjith shqiptarëve, ëndrën shekullore për bashkim të të gjith trojeve shqiptare.

Ky intelektual dhe patriot dibran thekson se do të vazdhojë të realizoj botime në interes të kombit. Ai kujton edhe dramën etij,, Ditëlindja,, që u çfaq me rastin e 100 vjetroit të pavarsis por edhe botime të tjera që ka realizuar deti tani.

Edhe pse jeton moshën e tretë , ai disa orë kalon duke shkruajtur. Kontributi i tij si gazetar, duke botuar informatat vlersime dhe komente në shum media të shkruara në gjuhën shqipe , që editohen në shum vende të botës, puna e tij në radio por edhe kontributi i madh në sferën e publicistikës pritet që të vazhdojë. Egriu thekson se edhe këtu në Mallme por edhe kur vjen në Dibër gjithmon dëshiron që të prezevntojë kombin e vet, por njëkohësisht edhe dëshirën për bashkimin kombëtar.

MËHALLA E DIBRANËVE NË TIRANË

February 1, 2017 by dgreca

MËHALLA E DIBRANËVE NË TIRANË,DËSHMI PËR MIREPRITJEN VLLAZËRORE TIRANASENga Vjollca SADIKU, Diber/DIBËR, Edhe pse kanë kaluar më se një shekull nga shpërngulja masive nga genocidi ndaj dibranëve, për mirpritjen vëllazërore që kanë patur në Tiranë flt qarët edhe ,,mëhalla e dibranëve ,, që faktikisht është një histori e kryqitetit shqiptar. Në vitin 1913 mijra dibran kanë arritur në Tiran për të shpëtzar jetën e tyre dhe ata në pjesën dërmuese janë vendosur në afdërsi të medereses e sotme që në atë kohë ky lokacion është quajtur Xhamëllëku ,në mëhallën e tyre , që sot vazhdoj ta mbaj emrin rruga e dibranëve. Dibranët në Tiranë jetojnë edhe në pjesët e tjera të saj por mëhalla e dibranëve mbetet gjithmon një sinonim i së kaluarës .

Në këtë rrugë në të cilën arrihet duke ecur në këmbë nga hoteli Tirana, mbrenda dhjet minutave edhe sot janë prezent familjet të njohura dibrane. Janë gjenerata të reja të cilët vazhdojnë të jetojnë në shtëpit të gjyshërve dhe prindërve të tyre. Dibranët që janë shpërngulur në Tiran atë kohë sipas dokumenteve zyrtare , janë vendosur në disa pika edhe atë tek namazgjaja, tek mahalla e shebekëve, selvia, tek tregu i ri etjer , por koncentrimi kryesor ka qenë pikërisht në lokacionin ku sot është mëhalla e dibranëve. Por, edhe gjeneratat e reja shum bukur i dijnë shkaqet përse u detyruan dhunshëm të largohen nga shtëpit e tyre nga Dibra e Madhe. Pothuajse nuk ka dibran në Tiran e veçmas në këtë mahallë që nuk dije migrimin masiv që kanë bë dibranët viteve 1912-1913 nga dhuna sërbe. Bujar maxhari dibran i cili ka lindur në Tiran thotë se kultura dibrane në Tiran ka ardhur pikërisht me shpërnguljen para më shum se 100 viteve. Këtu në këtë mahallë thot Bujari mund të gjejsh familje të shumta që vazhdojnë të mbajn me fanatizëm dhe patriotizëm mbiemrat e tyre siç janë Shatku, ballanca, Gorenca, Çanka, Ostreni, saraçi, Klloboçishta, Shanku, Torozi, basha, Pustina, Jegeni, varvarica etjer.

Është një karatkeristikë që edhe sot karakterizon dibranët që jetojnë në Tiranë. Dibranët shpesh herë quhen edhe shehërli . Sipas të moshuarve dibranë këtë veçanti banotët e sotëm të kryqitetit shqioptar për dibranët e thonë për shkak se Dibra e m,adeh anë e mban trojeve shqiptare ka pasë sinonimin e qytetit urban, respektivbiosht është quajtur sheher. Pothuajse për çdo familje dibrane që sot jeton në Tiran është përdorur fjala shehler dhe dibranët janë mburur me këtë epitet. Sipas Sipas aktivistëve të njohur të shoqtës të dibranëve në Tiran, dihen qarët edhe drejtimet e udhëtimeve të dibranëve para një shekulli kur kanë lën vatrat e tyre dhe kur kan migruar në Tiran. Aktivisti i njohur Farkuk Bokova në valën e parë të dibranëve që mbrini në Tiran janë shfrytëzuar dy rrugë. Një grup ndoqi rrugën Dibër- Strug – Elbasan dhe Tiran ndërdss tjetri Dibër- Mat- Shkallë e Tujanit- Tiranë. Pak familje mbetën në Elbasan ndërsa pjesa më e mahde u koncetrua në Tiran. Të dhënat flasin se pjesa më e madhe e shehërnjinjve mbritën vetëm me rrogat e trupzt sepse nuk patln koh të mernin ndonjë plaçkë tjertë. Vuajtijet e atij udhëtimi të vështir të parëve të familjeve dibrane i morën me vehte në varet, dhe i u lënë pas ndjenjën e mirnjohjes të thellë tiranasve që i pritën me dyer e hapura dhe bujari.

Familjet dibrane u integruan në shoqërin e kohës dh ejanë dalluar për përkushtimin e tyre ndaj familjeve por edhe ndaj punës. Sipas Borovës kjo gjë i bëri ata ti tjekalonin me shpejtësi vujtjet e atij egzodi të tmershëm. Për mahallën e dibranmëve sot e dijn të gjith banorët e Tiranës e cila nga viti në vit rritet me mjijra banor të rinj.

Dibranët janë preznet në jetën shoqërore politike dhe në të gjith sferat e tjera të Shqipërsië. Gjatë dekadave ata dhanë shum për zhvillimin e Shqipërsi dhe mund të thuhet se me të drejtë gëzojnë statusin e tyre pozitiv . Ndër dibranët të cilët arritën suksese të ,ëdja në shum sfera janë edhe basketbollistët feti Borova dhe Luan Greva, futbollistët Luan Senga dhe Ramiz Pregja, kompozitorë[t Agim Krajka, Munir Shehu, naim Plaku, aktori Sulejman Pitarka, regjistori dhe karakteristi Bujar kapexhiu, Adriatoik metuli solist dhe koreograv i ansamblit të valleve popukkore pastaj balerina Adivije Sharofi si dhe Mukades Erebara dhe shum e shum të tjer. Themelimi i shoqtës bashkësia dibrane në Tiranë ose siç i thon shoqatat e shehërlinjve në Tiran gjatë viteve të 90-ta, mundëso një organizim të tyre . pikërisht kjo shoqta tani është edhe fuqia që mban në mënyr të organizuarr të gjith aktivitet tradiconm ale dhe kulturore dibrane.

***

Mbiemra të familjeve dibrane në Tiranë:Pitarka, Pustina, Saraçi, Klloboçishta, Sengla, Jashari, Shamku, Torozi, Çanka, Ostreni, Muhaxhiri, Gorenca, Varvarica, Çoku, Basha, Pregja, Oshafi, Reka, Kapexhiu, Erebara, Strazimiri, Kodra, Menzelxhiu, Xhuglini, Dibra, Agolli, Najdeni, Cami, Hysa, Borova, Jorganxhiu, Daci, Abule, Çausholli, Verzivolli, Kuçuku, Kosovrasti, Juca, Kërçiku, Sakiqi, Langu, Lata, mund të përmendim këtu dhe familjet tregtare dibrane si: Spahiu, Zeqja, Turkeshi, Zllatku, Dibra, Lazimi, Haxhiymeri, Haxhirexha, Pilku, Tërshana, Leksani, Laçi, Qylafku, Resuli, si dhe familja Shijaku ndër familjet e mëdha tregtare në Shqipëri etj. Rusi, Fishta, Zeraliu, Kuriu, Kujofska, Brekofska, Pasholli, Lleshi, Mullahi etj(Pjesa e fundit, mbiemrat e familjeve dibrane ne Tirane, u huazua nga shkrimi i Roald A Hysa)

DIBRANËT ME MBIEMRA TË EMBLA: PEKMEZI,TORTE, KARPUZI

January 31, 2017 by dgreca

Nga Vjollca SADIKU/Diber/Dibër,- Mbiemrat e dibranëve thuajse janë më interesant nga mbiemrat tjerë. Këtë e vërejnë sidomos të huajt kur kontaktojnë me ndonjë dibran dhe kur e mësojnë mbiemrin pyesin thuajse nga dy herë, si ishte mbiemri, dhe disi u duket mjaft interesente.

Në Dibër një numër I mbiemrave të qytetarëve dibran janë emra ëmbëlsirash sich janë mbiemrat : Torte, Pekmezi, Karpuzi , Piperku e disa mbiemra të tjerë . Por, ka edhe mbiemra të disa fshatrave të viseve kufitare të Shqipërisë siç janë mbiemrat: Klloboçishta, Pocesta, Bllata, Dobrova, Dovolani, Vojnika, Allajbegu, Kërçishta etjer. Këta mbiemra I mbajnë një pjesë bukur e mirë e qytetarëve dibran që ndoshta kanë një lidhje apo preardhjen nga këta fshatra shqiptare..

Sabit Bocku I cili ka shkruaj libër në lidhje me toponimet e disa fshatrave dibrane, thotë se mbiemrat një pjesë e qytetarëve dibran i kanë marë nga vet fshati që kanë ardhë në sheer. Por ka edhe mbiemra që karakterizohen me profesionet e asaj familje dhe ajo familje ka marë atë mbiemër.

Kështu sipas tij në Dibër pos mbiemrave që përmendëm ka edhe familje dibrane që mbajnë mbiemrin e disa fshatrave të Qendër Zhupës , që ata kanë marë me ardhjen e tyre nga këta fshatra në Dibër siç janë mbiemrat : Papraniku, Koxhaxhiku, Ballhanca, Gorenca, si dhe të disa fshatrave të Dibrës si mbierat Ame, Banjishti, Krifca, Bomova, Kosovrasti, Skudrinja , etjer.

Nuk mungojnë as edhe mbiemrat të disa familje që më të vjetërit janë marë me atë zeje apo profesion siç janë mbiemrat që I mbajnë familjet Samarxhiu, Hoxha, Berberi, Sarachi e tjere.Domethënjet e mbiemrave dibran janë të lidhur ngusht me vendet nga ku e kanë pasë familjet preardhjen e tyre, si dhe me profesinin që janë marë, ndërsa disa nga këta familje e kanë ndruar dhe mbiemrin e kanë vënë të gjyshërve apo stërgjishëve shton më tej Bocku.

Xhavit Karpuzi thot se mbiemrin e ka marë nga gjyshërit, të cilët e kanë preardhjen nga fshatrat kufitar të Shqipërsie. Ai shton se ndoshta të parët e familjes së tij janë mare me kultivimin e karpuzit që rrjedh nga turqishtja bostan. Ndërsa Mustafa Skikuli në lidhje me mbiemrin e tij tha se flitet nga pleqtë në Dibër se familja e Skikulit është si një ndër familjet më të vjetët të Dibrës. Këtë mbiemër e kemi mare qysh kur kan ardh turqit në Ballkan, për here të par në Dibër I kanë gjet fisin tone ndër çeshmën e Udovës, e u kanë thënë eskikul që dot ë thot eski I vjetër kull popull domethën popull I vjetër , kështu e ka mare fisi Skikuli dhe , dhe na ka ngelur ky mbiemër të cilin edhe sot e kësaj dite e kemi thot Mustafai. Kurse Baudin Ilnica tha se preardhjen familja e ime e ka pasë nga fshati Ilnic rrethi I Peshkopisë , që edhe sot pas shumë vitesh shpërngulje nga ky fshat, familja ime e mbajmë këtë mbiemër. Pra, mbiemrat në Dibër janë të lidhur ngusht me preardhje e tyre , konkretisht rrënjët e familjes , nga ku kanë qenë gjyshërit tonë , si dhe me profesionet e tyre që janë marë gjatë të kaluarës. Gjithsesij janë interesant për të huajt , pasi që jenë me karakteristika të ndryshme mbiemrat dibran.

Por ndodh që disa familje në Dibër të njihen edhe me nga dy mbiemra. Njëri mbiemrë ka të bëjë nga profesioni që kanë ushtruar dhe tjetri mbiemrër atë siç e mbajn. Kështu kemi raste të familje Sadiku. Këtë familje shumica e dibranëve e njeh me mbiemrin Hoxha nga që gjyshërit dhe xhaxhallarët janë mare si hoxhe dhe atë edhe sot njihen me dy mbiemra parallel.

Si do që të janë dibranët I rujna me fanatizëm mbimerat nga që ato janë edhe historia e preardhjes së fistit të tyre.

DIBËR- BASTORET PLOT, XHEPAT BOSH

January 27, 2017 by dgreca

ANOMALI TË SHUMTA SOCIALE NË DIBËR/NGA VJOLLCA SADIKU/Dibër, Janar 2017– Në Dibër tani më një kohë të gjatë ka një dukuri sociale e cila nga dita në dit mer përmasa të mëdha , dhe le pasoja të mëdha . Bastoret të cilët gjenden në një numër të theksuar nëse meret parasisht numri i banorëve, janë përplot me të rrinj, edhe atë shum herë edhe me femijë të mitur. Pjesa dërmuese e e të rrinjve të cilët janë vizitor të rreegullt të bastorëve u takonë familjeve me probleme sociale. Të dhënat jooficiale të cilët mund të ndëgjohen nëpër bastoret të Dibres thone se gjatë një jave në bastoret inkasohen reth 5o mij euro . Janë këta të dhëna jooficijale, por ata flasim për një bixhoslëk të pastër nga i cili pësojnë qytetaret të rrinj , dhe normalisht familjet e tyre.

Antare të familjeve socijale pothuajse mund ti gjesh këtu çdo ditë A.V ka 23 vjet dhe tjhot se luan bast me pak para .,, Luaj nga 5o denarë, me shpresë që të fitoj. Ka ndodhur që kam fituar disa her, por pranjo se kam lanë më shum para se sa kam fituar,, thot ai. Poashtu po të njejtën gjë e thonë edhe shumë të tjerë. ,,Luajmë me shpresë që të fitojmë por nuk kan shkon,,shton një 4o vjeçar i cili shton se shpresa vdes e fundit.

E derisa një përqindje e madhe e atyre që janë vizitor të rreegullt u takojnë familjeve me probleme sociale, ka edhe të tillë të cilët thonë se kanë një standard të mirë i cili u mnudëson që të vijnë në bastore dhe të bëjnë bast. Ata për shkaqe të njohura nuk duan që emri i tyre të bëhet publik por thonë se ndjejnë një kënaqsi por edhe mvarsi prandaj janë vizitor të rregullt nëpër bastoret të Dibrës. Kur jemi tek grupmoshat të cilët mund ti gjesh nëpër bastore , ata janë nga 15 e deri më 7o vjet. Poër pjesa më e madhe u takon moshave 2o deri më 4o vjeç. Puntoret social thonë se dukuria e luajtjes bast apo viyita e saloneve te fatit eshte me pasoja teje negative për personat por edhe për familjet . Sipas tyre vërehet një rritje i numrit të atyre që vizitojnë bastoret por edhe që vizitojnë salonet e lojrave të fatit.

Bostoret e Dibërs kanë vizitor të shumët edhe nga komunat Qender Zhupë dhe Mavtovë- Rostush . Mbi 2o përqind të atyre që bëjnë bast mbrenda një dite janë nga Zhupa dhe Reka thonë njohësit të mirë të punës nëpër bastoret e Dibrës. Sa u takon atyre , pjesa më e madhe janë nga familjet që kanë gurbetqarë . ,,Ata janë të rregullt në bastoret të Dibrës,, thonë disa bashkëbisedues tanë të cilët i tajkonjmë në nj kafiteri të njohur të qytetit e cila është në afërsi të një bastore .

Pothuajse trefishohet numri i atyre që bëjnë bast në bastoret të Dibrës kurë në vendlindje arijnë gurbetqarët. Ka shumë gurbetqarë por edhe mergimtare dibran që vijnë nga Amerika në pushime në vendlindje , dhe lanë para të mëdha nëpër bastoret por edhe në salonet të tjera të lojrave të fatit . Janë përsona të cilët siduket edhe atje ku punojnë dhe jetojnë vizitojnë salonët të lojrave të fatit dhe bastoret . Flitet se ka persona të cilërt vijnë nga gurbeti dhe lanë sasi të trasha të parave pikërisht duka luajtur pa ndërpre nëpër salonot e fatit apo bastoret.Duhet theksuar eedhe faktin se ka një numër i theksuar edhe i shteatve nga Shqipërija të cilët vizitojnë bastoret. Ai numër tani më është në rrijte , dhe bëhet fjalë krzesisht për perosna të rrinj . Dukuria në fjalë është shqetsuese dhe ka dibranë të cilët kërkojnë dislokimin e bastoreve dhe salonave të lojrave te fatit në peri te Dibrës.

TRADITAT E FAMILJEVE DIBRANE , KUJTOHEN ME NOSTALGJI

January 25, 2017 by dgreca

1 Vjollca Sadiku

NGA VJOLLCA SADIKU/Dibranët kanë qenë të dalluar si për trimëri, bujari, arsimdashës, puntor të dennjt, zanatçi të shquar, por edhe për karakteristikat e mënyrës e të jetuarit , duke filluar nga shtëpit, mobilimi i dhomave kuzhinën tradicionale , enët , veshjeve, zakoneve etjer. . Ato janë karakterizuar gjthmon edhe nga familjet më të pasura dhe ato me ekonomi më të dobët. Por modernizimi dhe koha e bëjnë të vetën , tani disa nga ato tradita ose janë haruar fare ose tregohen si në përallat e gjyshes na ishte një her një shtëpi me enë balte ose druri, me tavane të punuara etjer.

Bashkë me zhvillimin e banesës popullore u zhvillua dhe u pasurua edhe mënyra e mobilimit të mjedisit të saj.

Në kuzhinat dibrane zakonisht përdoreshin enë balte, prej druri dhe prej bakri për gatimin e ushqimit, pjekjen e bukës dhe ruajtjen e bylmeteve. Përdorimi më shumë i njërit grup apo tjetrit varej nga forca ekonomike e familjes dhe nga mjedisi gjeografik i vendosjes së objektit.

Në familjet e varfëra fshatare mbizotëronin enët prej druri dhe ato prej balte. Raporti i tyre ndryshonte varësisht nga vendodhja e fshatrave. Në zonat malore mbizotëronin enët prej druri si në ato të ngrenies, të bylmetit apo ato të ruajtjes së zahireve (ushqimet e konservuara). Në zonat fushore mbizotëronin ënët prej balte si ato që përdoreshin për ngrënie dhe për ruajtjen e ushqimit, ato për mbajtjen e bulmetit dhe enët e ujit. Rrallë ndonjë enë mund të ishte prej druri apo prej bakri. Në familjet me të ardhura mesatare dhe për më shumë në familjet e pasura, mbizotëronin enët prej bakri dhe ato prej porcelan

Osman Mashkulli i clili jeton moshën e tretë thotë se në fshatiun e lindjes ku ka jetuar Shullat , enët th enët thuajse në pjesën dërmuese të familjes të fshatit ishin nga bakri. Edhe tabakat e gostitjes ishin nga bakri..Por tepsiat shton Mashkulli thuajse në pjesën dërmuese ishin nga bakri, ndërsa piatat nga porcelani. Deri von thot bashkëbiseduesi i jonë kishin ruajtur këto enë, mirpo sot e kësaj dite thuajse smund të gjejsh askund ose të rrallë janë familjet që i kan ruajtur, Kjo është një pakujdesi nga ana e nga ana e jon që skemi ruajt diçka nga e kaluara, të cilët flasin shum për çdo fshat, dhe çdo familje dibrane thot Mashkulli. Familjet e Bejlerëve kanë përdorur për gosti tabakë nga floriri si dhe finxhan kafeje nga florini. Enët i kanë pasur nga porcelani dhe ato janë dalluar si familje pasanike dibrane. Në familjet më të pasura dibrane kanë mbajtur edhe kazanë mishi, kazan hallve, legjen janie, legjen hallve , ibriku i kafesë, mangall për prush gjygim për ujë por edhe kuti ku i kan mbajt lirat e floririt

Edhe mobilimi i mjediseve të përdorura për fjetje ndryshonte sipas pozicionit gjeografik dhe forcës ekonomike të familjes. Zakonisht këto mjedise ishin mjaft të thjeshta. Në disa fshatrat të Dibrës antarët e familjes flinin në shtretër prej druri mjaft të thjeshte të shtruar me fier të thatë ose me kashtë, të mbuluara me plafe prej leshi.. Në qytete këtyre mjediseve u kushtohej më shumë vëmendje, duke i paisur me shtretër, me dyshek dhe çarçafë të endur në avlëmend shtëpish. Njëkohësisht me këto mjedise zinin vend dhe baule të madhësive të ndryshme, ku ruheshin rrobat e çiftit dhe të fëmijve të tyre.Në këto sanduk siç i quajn dibranët kanë mbajtur teshat e dasmave, ato për çejz0 pajës të vajzës apo ato për fejesa të djalit..Por edhe në dhomat e nndenjes kishte një sergjen e punuar nga kapakë druri , aty i mbani dyshekët e jorganët ndërsa në disa familje edhe për tu larë.

Kujdes më i veçantë u kushtohej dhomave të caktuara për pritjen e miqve. Secila familje dibrane ka pasur dhomën e caktuar tëpritjes. Disat manjdej edhe sot e kësaj dite e kanë të caktuar një dhom të till e cila përdoret për raste dasme ose vdekje. Në disa raste ato ambjente të dhomave u ngjanin ekspozitave të vogla etnografike në të cilat mund të admiroje llojet e shtrojeve më të mira, si qilima lleshi të punuara me bardura dhe me figura të ndyshme, sexhade, velenca, jastekë etj; gdhendje të ndryshme në dru si tavanet, kapakët e dollapeve, trapazanët etj, etj. të punuara dhe gdhendura nga duart e mjeshtërve dibran të cilët kanë qenë të shquar për punime karakteristike sidomos të tavaneve. Perveç këtyre në këto dhoma gjithnjë ishin të pranishme enë të ndryshme prej bakri apo prej balte e porcelani, takëmi i kafesë, instrumentet popullor të krahinës, armë të varura në mur etj. Veçanërisht në qytete dhomat e miqve shquheshin për paisjet e shumta e të punuara me mjeshtri, sidomos në familjet e pasura, mund të shiheshin mobilje e paisje të ardhura nga qendrat e zhvilluara të vendeve evropiane si dhe nga vendet e Lindjes.

Të gjitha këto mjedise dhe paisje të tjera ishin pjesë e mënyrës së jetesës të rrethit të Dibrës . Ndërkohë edhe veglat e punës të përdorura nga bujqit, blegëtorët apo zanatçinjtë e ndryshëm, pasqyrojnë mënyrën e jetesës.