xheladin Zeneli – Page 3 – Dielli

MALI I ZI, INTEGRIMET EUROPIANE DHE PROTESTAT E SHQIPTARËVE

April 24, 2014 by dgreca

Nga Xheladin Zeneli*/
Pothuajse gjithë faktorët relevant ahqiptar,si politik dhe jo politik, janë në pajtueshmëri të plotë me faktin se pozita e shqiptarëve në Mal të Zi vazhdon gjithënjë të jetë e pavolitshme.Mjafton vetëm që t’ju hidhet një sy programeve të subjekteve politike shqiptare dhe të vërtetoheni në listën e tyre të gjatë të kërkesave dhe çështjeve të pazgjidhura të shqiptarëve.
Gjithashtu,gjatë 23-vjeçarit të fundit jemi dëshmitarë të bashkëqeverisjes dhe marrëveshjeve të shumta në mes subjekteve të caktuara politike shqiptare dhe partisë që udhëheq me pushtetin qendror, por pa rezulltate apo me rrezulltate të kufizuara.Njëkohësisht jemi dëshmitarë të premtimeve të vazhdueshme ,nga ana e qeverisë së Malit të Zi dhe kryeministrit Gjukanoviq kur janë në pyetje realizimi i të drejtave të shqiptarëve,premtime këto që kanë mbetur të zbrazta. Gjatë gjithë kësaj kohe, ka pasur projekte ,elaborate të ndryshme, reagime,propozime të amandamenteve ligjore nga ana e përfaqësuesve shqiptar në parlamentin e Malit të Zi, por pa një sukses të konsiderueshëm.
Duke u nisur nga këto parametra, si dhe nga shqetësimi i diasporës shqiptare për pozitën e përkeqësusar të bashkëkombasve të tyre në vendlindje, organizatat shqiptare me prejardhje nga trojet etnike në Mal të Zi që veprojnë në SHBA ,organizuan demonstratën paqësore në Washington me 8 Prill 2014, në të njëjtën ditë kur kryeministri malazez, Gjukanoviq u takua me z/presidentin amerikan,Biden,në Shtëpinë e Bardhë .Kjo demonstratë pati përkrahjen e shumë organizatave tjera shqiptare në SHBA dhe pati një jehonë të madhe në mediumet dhe në hapësirën shqiptare. Gazeta shqiptaro – amerikane ” Illyria” e përshkruan këtë demonstratë si “Protesta më e madhe shqiptare e dekadës në Washington”,kurse Albanian News Agency ( AlbPress) shkruan:”Kjo demonstratë konsiderohet si një ndër më të organizuarat pas luftërave në Kosovë dhe Maqedoni”.Si rrezulltat i kësaj demonstrate ,anëtari i Komitetit për marrëdhënie të jashtme i Kongresit Amerikan, z. Eliot Engel,menjëherë pas përfundimit të demonstratës,ftoi në zyrën e tij të Kongresit,përfaqësuesit e disa shoqatave shqiptare dhe disa aktivistë të tjerë të komunitetit me në krye anëtarin e Asamblesë së New York-ut, z. Mark Gjonaj,ku u parashtruan kërkesat kryesore të shqiptarëve në Mal të Zi.

Në të njëjtën ditë,pra me 8 Prill 2014 dhe në koordinim me shoqatat shqiptare në SHBA, u mbajt në Plavë protesta paqësore me moton ” Kërkojmë të drejtat tona”, e organizuar nga Unioni i pavarur i studentëve shqiptar në Mal të Zi (Dega Plavë -Guci). Këto djem dhe vajza meritojnë mirënjohje të veçantë për vendosmërinë dhe kurajon e tyre që treguan me rastin e realizimit të kësaj proteste. Kurse,dy ditë më parë me 6 Prill, në Tuz të Malësisë u mbajt ,gjithashtu protestë kundër politikës diskriminuese të pushtetit malazez ndaj shqiptarëve, e organizuar nga Forumi Demokratik për Integrim (FDI) dhe e përkrahur nga Lidhja Demokratike në Mal të Zi – Dega e Malësisë si i vetmi subjekt politik i cili i ka dhënë përkrahje paraprake protestave të shqiptarëve.
Pyetjeve që nuk mund ti shmangemi dot është se përse protestat paqësore nuk patën përkrahjen e duhur të subjekteve të tjera politike shqiptare ? Përse nuk u përkrahen protestat e studentëve shqiptar në Plavë të cilët dualën në rrugë pa kurrfarë interesave politike por thjeshtë që të ngrisin zërin e tyre ndaj padrejtësive që iu bëhen shqiptarëve ? Gjithashtu,përse nuk u përkrah demonstrata e diasporës shqiptare në Washington ?. Këto janë vetëm disa pyetje,përgjegjën e të cilëve e dijnë vetëm subjektet politike shqiptare.

Një ndër arsyet e organizimit të protestave në fjalë ishte edhe ajo,se ky vit është vit i vendimtar për Malin e Zi në aspektin e përmbushjes së kushteve dhe kriteriumeve lidhur me anëtarësimin e tij në NATO dhe në BE. Prandaj,ky është moment i rëndësishëm që shqiptarët të riaktualizojnë çështjen e tyre duke sfiduar integrimin europian të Malit të Zi në aspektin e mos realizimit të të drejtave të plota të shqiptarëve sipas standardeve të vetë asaj bashkësie ,pjesë e së cilës Mali i Zi pretendon të bëhet,pra pjesë e BE. Është i papranueshëm fakti që Podgorica zyrtare, në njërën anë aspiron të jetë anëtare e NATO-s dhe e BE, kurse në anën tjetër iu mohon të drejtat elementare të shqiptarëve.Prandaj edhe një ndër parrullat e protestuesve shqiptarë në Washington ishte “Nuk ka integrim në NATO për Malin e Zi pa të drejtat e shqiptarëve !”

Kur dialogu dhe rruga institucionale nuk jep rrezulltate të pritura të zgjidhjes së problemeve,atëherë protestat paqësore duhen të kuptohen si vazhdimësi e një proceci demokratik dhe si mekanizëm mbrojtës ndaj padrejtësive evidente të pushtetit malazez dhe si element plotësues i aplikimit të trysnisë ndaj këtij pushteti.
Duke u nisur nga kjo premisë, atëherë përse pjesa dërmuese e faktorit politik shqiptar në Mal të Zi ngurrojnë apo hezitojnë që të shprehin pakënaqësinë e tyre përmes protestave paqësore? Të drejtën për të protestuar iu mundëson edhe kushtetuta e Malit të Zi ( neni 52). Derisa në të kaluarën ka pasur protesta të shqiptarëve në Mal të Zi me karakter lokal,deri më sot nuk ka pasur asnjë protestë masive të tyre.Një protestë masive eventuale e gjithë faktorit politik shqiptar bashkë me organizatat joqeveritare shqiptare,para institucioneve ku legjitimohet diskriminimi i shqiptarëve siç është parlamenti dhe qeveria në Podgoricë, do të dëshmonte unitet të pashembullt, dhe do ishte një mesazh i fortë i vendosmërisë së tyre në zgjidhjen e problemeve që preokupojnë shqiptarët si dhe do të tërhiqte vëmendjen e faktorit ndërkombëtar.

Një dukuri tjetër ,që pak a shumë dominon në opinion shqiptar e posaçërisht dominon në retorikën e strukturës udhëheqëse të partisë së Gjukanoviqit ( PDS), është logjika sipas të cilës “nuk bën që të kundërshtohet diçka që përputhet me kundërshtimet e serbëve në Mal të Zi “!? Nëse serbët në Mal të Zi kundërshtojnë anëtarësimin e Malit të Zi në NATO, këtë ate e bëjnë për arsyet e tyre, kurse shqiptarët e bëjnë për shkaqe të tjera. Serbët e kundërshtojnë anëtarësimin e Mali të Zi në NATO sepse e urrejnë NATO-n ,kurse ato shqiptarë që kundërshtojnë anëtarësimin e Malin e Zi në NATO, e adhurojnë aleancën ushtarake të Përendimit, por njikohësisht kërkojnë që Mali i Zi ti respektojnë të drejtat e tyre ,si anëtare e mundshme e NATO-s.
Me vite të tëra, një ndër strategjitë e pushtetit malazez ka qenë edhe ajo se shumë prej kërkesave të tyre janë kategorizuar si kërkesa të cilat “çojnë ujë në mullirin e pakicës serbe” (!?). Shembulli më i mirë i kësaj është kërkesa për statusin e komunës së pavarur dhe të plotë të Tuzit ( Malësisë). Qeveria e Malit të Zi dhe partia udhëheqëse e saj ( PDS) e arsyeton mos realizimin e komunës së plotë të Tuzit ( Malësisë) me preteks se me shkëputjen eventuale të Tuzit si komunë në vehte mund të ndikojë në ate që udhëheqja politike e Podgoricës të “kalojë në duart e opozitës serbe”, arsyetim ky i cili mund të merret edhe si llojë kërcnimi. Si rrjedhim i kësaj kemi të drejtë të pyesim se përse shumica shqiptare e Malësisë duhet të vazhdojë që të sakrifikohet apo të përdoret për interesat politike të partisë në pushtet ( PDS) ? Deri kur shumica shqiptare e Malësisë do të mbahet peng e llogaritjeve politike të partisë së Millo Gjukanoviqit e cila ka për qëllim vetëm vazhdimësinë e mbajtjes së pushtetit , dhe jo plotësimin e mirëfilltë të kërkesave të shqiptarëve ?.

Deri tani,përkrahja që shqiptarët i kanë dhënë partisë në pushtet dhe Malit të Zi,ka qenë më e madhe se asnjë popull tjetër pakicë në këtë shtet. Gjukanoviq dhe partia e tij kanë përfituar më shumë ndaj përkrahjes së shqiptarëve se sa shqiptarët kanë përfituar nga politika e tij. Në të vërtetë përkrahja dhe lojalizmi i tyre asnjëherë nuk iu është kthyer.
Prandaj,për dallim nga e kaluara, tani është koha që shqiptarët të mendojnë për vetëveten dhe interesat e tyre .Ata nuk duhen të brengosen shumë me faktin se a do të anëtarësohet Mali i Zi në NATO apo BE, por duhet të mendojnë se cili do të jetë statusi i tyre në një Mal të Zi europian.Vendimi për anëtarësimin e Malit të Zi do të merret në qendrat vendim-marrëse siç është Washington-i dhe Brukseli dhe shqiptarët nuk kanë nevojë të jenë avokatë i integrimit të Malit të Zi në strukturat euro-atlantike. Shqiptarët,në rend të parë duhen të jenë avokat të vetëvehtes sepse askush tjetër nuk do t’a bëjë këtë,nëse ata vetë nuk angazhohen për çështjen e tyre.
(* Ne foto: Autori i shkrimit gajte protestes se 8 prillit 2014 ne Washington)
24 Prill 2014

MILLO GJUKANOVIQ,SYNON T’I MBAJË SHQIPTARËT NËN KONTROLL

February 19, 2014 by dgreca

Nga Xheladin ZENELI/
Lidhur me formimin e kualicionit paszgjedhor në Komunën e Ulqinit,këto ditë u prononcua edhe kryetari i PDS-së dhe kryeministri i Malit të Zi, z.Millo Gjukanoviq i cili tha se “qeveria e re e përbërë nga Forca, Koalicioni “Bashkë për të Ardhmen e Ulqinit”dhe Mali i Zi Pozitiv, do të jetë jetëshkurtër”. Gjithashtu ai tha se “PDS, prej tani, do ti trajtojë ndryshe partitë shqiptare,dhe do sillet ndaj tyre sipas meritave”.
Gjuha tipike e z. Gjukanoviq është karakteristikë e gjuhës së diktatorëve të cilët pretendojnë që me çdo kusht të kenë nën kontroll çdo gjë dhe kur diçka iu del jashtë kontrollit dhe diktatit të tyre ata,(pra diktatorët), bëhen të patolerueshëm,agresiv dhe kërcnues. Kështu ndodhi edhe me rastin e kryeministrit malazez Gjukanoviq të cilit iu prishen planet e ardhjes në pushtet të partisë së tij në Komunën me shumicë shqiptare të Ulqinit.PDS fitoi betejën në Ulqin por humbi luftën dhe kjo iritoi pa masë z. Gjukanoviq i cili u shpreh ashpër kundër kualicionit aktual të forcave politike në Ulqin.
Vertetë që PDS, si subjekt i vetëm muar vota më shumë në krahasim me subjektet e tjera që garuan në zgjedhjet e 26 Janarit, mirpo z. Gjukanoviq harron se subjektet politike shqiptare,me votat e tyre të kombinuara,fituan më shumë se PDS dhe më shumë se partitë e tjera sllavo-malazeze. Kryeministri malazez që njëherit është edhe kryetar i PDS- së angazhoi makinerinë e tij partiake dhe shfrytëzoi resurset financiare shtetërore në fushatën parazgjedhore dhe gara zgjedhore ishte një garë e pabarabartë duke pasur parasysh mjetet e kufizuara financiare të partive shqiptare të dedikuara për këtë qëllim.
Megjithate, subjektet politike shqiptare fituan rreth 54% të votave të përgjithëshme dhe si rrjedhim i kësai formimi i pushtetit paszgjedhor reflektoi rezulltatin e zgjedhjeve. Kështu që dy subjektet poltike shqiptare që fituan më shumë vota , Forca e Re Demokratike dhe Kualicioni ” Për të ardhmen e Ulqinit”,të cilat fillimisht negocuan edhe me UDSH- në,për formimin e shumicës parlamentare,por pas tërheqjes së kësai të fundit,kualicionit të bashkëqeverisjes në mandatin e ardhshëm të Komunës së Ulqinit,iu bashkangjit partia opozitare “Mali i Zi Pozitiv”.
Pra, formimi i kualicionit paszgjedhor është ligjor, demokratik dhe në përputhje me normat e marrjes së vendimeve në mënyrë të lirë dhe të pavarur nga ana e palëve garuese të dala nga zgjedhjet e 26 Janarit.Është e pakuptueshme që kreu i një partie e cila e quan vetëvehten Partia ” Demokratike” e Socialistëve , përmes deklaratave tendencioze mundohet të pengojë proceset demokratike në një komunë me popullsi shumicë shqiptare. Dhe jo vetëm kaq.Kryeministri i një shteti, nga qendra e Podgoricës tenton të përzihet dhe t’ju impunohet proceseve zgjedhore të administrimit lokal të një komune,pra të Komunës së Ulqinit dhe vullnetit të tyre të lirë në formimin e shumicës qeveritare.
Për të gjithë ata që e njohin mirë z. Gjukanoviq nuk janë të befasuar me deklaratën e tij të fundit dhe gjuhën e tij urryese e cila dëshmon edhe një herë fëtyrën e vërtetë të Gjukanoviqit dhe është dëshmi se Ai nuk i dëshiron shqiptarët të bashkuar,por të përçarë. Gjithashtu edhe një herë u dëshmua se z. Gjukanoviq ka pasur dhe gjthënjë vazhdon të ketë një synim: të kontrollojë me udhëheqjen politike e administarative të Komunës së Ulqinit ,por edhe me udhëheqjet administrative të vendbanimeve të tjera shqiptare me qëllim që të dominojë me resurset dhe pasuritë e tyre natyrore dhe t’i mbajë ata nën kontroll.
Sa i përket asaj se a do të ” ndëshkohen”, apo a do të ketë ndonjë hakmarrje eventuale politike ndaj partive shqiptare në të ardhmen, për mos bashkëpunim me PDS- në ,çka z. Gjukanoviq aludon në deklaratën e tij, kjo nuk do të jetë diçka e re sepse Komuna e Ulqinit është e ndëshkuar tash 24 vite nga ana e pushtetit qendror të Podgoricës me të cilën udhëheq PDS. Rikujtojmë lexuesit se në vitin 1990 kur pushtetin për herë të parë në Ulqin e fitoi një parti shqiptare dhe atëherë ishte Komuna e vetme opozitare në Mal të Zi, ku jo rastësisht shumë shpejt pasoi ligji i parë diskriminues i të Mirave Detare përmes të cilit 57% e bregdetit të këtij qyteti,me dallim prej komunave të tjera në Mal të ZI, u shëndrrua në pronë shtetërore të qeverisë së kësai republike.
Vlen të përmendet se Komuna e Ulqinit është ndëshkuar edhe atëherë kur partitë shqiptare kanë bashkëpunuar me PDS ,si në nivel qendror ashtu edhe në nivel lokal.
Gjatë tërë kësai kohe sa është në pushtet qendror PDS me në kry z.Millo Gjukanoviq, Ulqini ka pësuar rënien më të madhe ekonomike ,në rend të parë ka pësuar shkatërrimi i resurseve turistike dhe objekteve të tjera industriale me rëndësi jetike për banorët e kësai Komune.
Sjellja e fundit e z. Gjukanoviq dhe tentimi i tij i shtypjes së vlerave demokratike të popullit autokton shqiptar do të duhet të jetë alarm për qendrat e vendosjes së Bashkimit Europian ,pjesë e të cilit Mali i ZI aspiron që të bëhet, kurse për Tiranën dhe Prishtinën zyrtare do të duheshin të konsideronin rishqyrtimin e marrëdhënieve me një “lider” të Ballkanit me mentalitet mesjetar i cili n’a përkujton kohën e kaluar të Millosheviqit.

PËR NJË PËRFAQËSIM TË MIRËFILLTË TË DIASPORËS

October 7, 2013 by dgreca

KNSH, pa pjesëtar të diasporës ?! /

Nga Xheladin Zeneli/

Me 29 Shtator, 2013 u zhvilluan zgjedhjet e reja të Këshillit Nacional të Shqiptarëve në Mal të Zi, me ç’rast u zgjodhën edhe 16 anëtarë të ri të kuvendit të elektorëve.Që në fillim, iu uroi zgjedhjen anëtarëve të rinj të KNSH-së dhe iu dëshiroi suksese në punën e tyre në realizimin e të drejtave kombëtare të shqiptarëve në Mal të Zi.
Megjithate, nuk mund dhe të mos vërehet një mangësi në përbërjen e anëtarësisë së kuvendit të elektorëve.Kjo mangësi,sipas mendimit tim, është se në kuvendin e KNSH-së nuk ka asnjë anëtarë apo përfaqësues të diasporës shqiptare(!?).
Diaspora shqiptare përbën afër gjysmës së popullsisë shqiptare në Mal të Zi ( kryesisht në SHBA) dhe deri më sot nuk është e përfaqësuar në asnjë organ legjitim në vendin e origjinës së vet. Pse gjithë ky anashkalim i diasporës në aspektin e përfaqësimit të saj?
Mendoi se të gjithë pajtohemi me faktin se diaspora shqiptare , respektivisht diaspora shqiptare me prejardhje nga trojet e veta etnike në Mal të Zi, ka dhënë dhe gjithënjë vazhdon të jap një kontribut të çmuar për atdheun dhe vendlindjen dhe tashmë është koha që po e njëjta diasporë të përfaqësohet me dinjitet dhe të jetë prezent me zërin e vet në proceset ku vendoset apo këshillohet e ardhmja dhe fati i kombit,si pjesë e cilit eshtë edhe vetë diaspora.
KNSH u themelu në vitin 2008 në përputhje me standardet eurupiane për drejtat e popujve pakicë dhe është organi më i lartë përfaqësues i shqiptarëve në Mal të Zi i cili në përbërjen e vet ka, përveç përfaqësuesve të faktorit politik edhe përfaqësuses të profileve të ndryshme që nga fusha e arsimit, informimit, artit e kulturës e deri tek sektori joqeveritar dhe i pavarur.Njikohësisht në Këshillë janë të përfaqësuar pothuajse të gjitha trevat shqiptare në Mal të Zi.
Gjysma e elektorëve të Kuvendit të KNSH-së (16 anëtarë ), sipas pozitës dhe funksionit që mbajnë në skenën politike shqiptare në Mal të Zi,me automatizëm janë pjesë e kuvendit të elektorëve, kështu që do të ishte e udhës që ,gjithashtu me automatizëm, disa anëtarë të diasporës shqiptare të jenë po ashtu pjesë e këtij kuvendi.Kjo do ti shërbente marrëdhenieve të mirëfillta në mes diasporës dhe vendlindjes si dhe do të dëshmonte respektin e merituar të vendlindjes ndaj diasporës së vet.Përmes përfaqësuesëve të vet diaspora shqiptare do të ishte në gjendje të komunikonte drejtë për drejti çështjet që në rend të parë preokupojnë vetë diasporën por njikohësisht edhe çështjet që kanë të bëjnë me statusin e shqiptarëve në përgjithësi në Mal të Zi.
Vetë Statuti i KNSH-së potencon bashkëpunimin me diasporën.Në pjesën ku përshkruhen qëllimet e Këshillit ( neni 8), në mes tjerash thuhet : “… Bashkëpunimi dhe avancimi i marrëdhënieve me shqiptarët në diasporë, me qëllim të mbrojtjes së të drejtave të tyre qytetare dhe politike, si dhe avancimi i identitetit të tyre nacional, kulturor, gjuhësor dhe fetar…”.Gjthashtu,në kuadër të KNSH-së egziston edhe “Komisioni për bashkëpunim me shqiptarët në vendet e tjera”.
Pra, ky bashkëpunim dhe avancim i marrëdhënieve me shqiptarët e diasporës mund të arrihet në atë mënyrë që diaspora të kenë përfaqësuesit e vet në KNSH. Vërtetë që KNSH është vetëm organ këshillëdhënës dhe nuk ka kompetenca vendim-marrëse, megjthate pjesëmarrja e diasporës në kuvendin e këtij Këshilli do të ishte shumë domethënëse.
E kam cekur edhe në shkrimet e mëparshme se është tepër e rëndësishme që diaspora mos të shikohet ekskluzivisht si burim i ndihmave financiare ndaj vendlindjes ,por njokohësisht edhe si partner i vërtetë në marrjen e vendimeve të përbashkta.Rruga e bashkëpunimit nuk duhet të jetë rrugë një drejtimi por gjithëmonë rrugë dy drejtimesh. Inkuadrimi i diasporës shqiptare në proceset vendim-marrëse për çështjet me rëndësi jetike për popullin shqiptar është ,jo vetëm i nevojshëm por edhe i domosdoshëm ,posaçërisht tani kur pozita e shqiptarëve në Mal të Zi vazhdon gjithënjë të jetë e pafavorshme dhe kërkohen forca dhe energji të përbashkta në angazhimin e zgjidhjes së saj.
6 Tetor 2013
Nju Jork

MALI I ZI: ASNJËRI KANDIDAT, NUK MERITON VOTËN E SHQIPTARËVE

April 2, 2013 by dgreca

Vështrim lidhur me zgjedhjet presidenciale në Mal të Zi /

Nga Xheladin Zeneli/

Të Dielën e ardhshme, me 7 Prill 2013 do të mbahen zgjedhjet presidenciale në Mal të Zi. Dy kandidatët kryesorë në këtë garë janë, kandidati i partisë në pushtet (PDS),Filip Vujanoviq i cili konsiderohet dora e djathtë e kryeministrit të Malit të Zi,Millo Gjukanoviq dhe kandidati i dytë është Miodrag Lekiq i cili në zgjedhjet e kaluara ishte kandidat i Frontit Demokratik dhe që kësaj rradhe do të paraqitet si kandidat i pavarur,por që njëkohësisht ka përkrahjen e partisë më të madhe opozitare, të Partisë Popullore Socialiste (SNP).
Derisa në njërën anë z. Lekiq shihet si kandidat me orientime pro serbe dhe si i tillë vështirë se do të mbledh votat e shqiptarëve,në anën tjetër z. Vujanoviq (me ndihmën e partisë në pushtet) shpenzoi shuma të mëdha financiare në fushatën parazgjedhore ,duke përfshirë fushatën edhe në trevat shqiptare.Gjatë kësaj fushate ai u mundua që të portretizojë vetëvehten si “pro europian” , apo si “mbrojtës” i të drejtave të popujve pakicë dhe sa i përket kësaj,z.Vujanoviq ka arritur të bind një pjesë të elektoratit shqiptar,falë ndihmës dhe përkrahjes që i kanë dhënë,edhe disa subjekte politike shqiptare,qofshin ata pjesë e koalicionit qeveritar apo të opozitës. Kjo u vërejt haptas posaçërisht gjatë tubimeve promovuese që u mbajtën muajin e kaluar në Ulqin, Katërkollë(Anë të Malit) dhe Ostros ( Krajë).
Por,cili është angazhimi i z.Vujanoviq për të drejtat e shqiptarëve ,nëse mund të flitet për angazhim?Filip Vujanoviq,i cili tashmë një kohë të gjatë gjindet në skenën politike malazeze,herë si kryetar dhe herë si kryeministër i Malit të Zi,ka pasur mundësi dhe kapacitet që në cilësin e pozitave të tija të larta , të bëj më shumë për avancimin e të drejtave të shqiptarëve,por përkundrazi,gjatë gjithë kësaj kohe ka demonstruar mosgatishmëri dhe vullnet jo të mirë për zgjidhjen e çështjeve kontestuese të shqiptarëve në republikë.Z.Vujanoviq, gjatë fushatave të ndryshme zgjedhore,veçanërisht kur viziton trevat shqiptare ,trumbeton me një retorikë të ngjajshme për realizimin dhe arritjen e të drejtave kombëtare të shqiptarëve.Por,veprimet dhe sjelljet e tia, flasin të kundërtën.
Gjatë mandatit të tij presidencial u aprovuan disa ligje tepër diskriminuese ndaj shqipatrëve, u shëmb ekonomia e vendbanimeve shqiptare e cila si pasojë e kësaj, erdhi deri te papunësia e lartë dhe paperspektiva e banorëve të këtyre vendbanimeve. Gjithashtu, gjatë gjithë mandatit të tij presidencial, vazhdoi dhe gjitnjë deri më sot vazhdon të zvarritet realizimi i komunës me të drejta të plota të Tuzit.Kurse,në raport me Kosovën, Vujanoviq vazhdimisht ka kushtëzuar vendosjen e marrëdhënieve diplomatike me Kosovën, me zgjidhjen e statusit kushtetues të pakicës malazeze në këtë shtet. A do të ishte e drejtë dhe e logjikshme,që përpara se të kërkohet zgjidhja e statusit të pakicës malazeze në Kosovë, më parë të zgjidhet statusi i shqiptarëve në Mal të zi,megjithëse krahasimi i dy entiteteve është i pavend.
Poashtu, gjatë kohës së tij si president,në Mal të Zi vazhdoi të lulëzoi korrupcioni politik dhe ai ekonomik, dhe sot Mal i ZI njihet si ndër shtetet më të korruptuara të Europës.
Shqiptarët në këto zgjedhje nuk kanë opcione të arsyeshme apo ndonjë opcion që do të favorizonte çështjen e tyre,kështu që nga ky vështrim, ata mund ushtrojnë të drejtën e tyre qytetare të apstenimit apo mosvotimit për asnjërin kandidat.Nëse ,votuesit shqiptar zgjedhin që të mosvotojnë në zgjedhjet presidenciale të 7 Prillit,atëherë kjo do të ishte një mesazh i fuqishëm ndaj politikës qendrore në Mal të Zi në aspektin e shprehjes së pakënaqësisë së tyre lidhur me trajtimin inferior nga ana pushtetit malazez karshi kërkesave të tyre të vazhdueshme për përmirësimin e statusit të tyre politik dhe shoqëror.
Ndërsa, ata që kanë vendosur që të votojnë në këto zgjedhje presidenciale,pa marrë parasysh se për të cilin kandidat do të votojnë, një gjë është më së e qartë,se vota e tyre do të jetë votë për status quo-n e shqiptarëve në Mal të Zi, do të jetë votë ndaj mandatit të vazhdimësisë së kurrupcionit politik shtetëror dhe si e tillë do të jetë votë kundër dinjitetit të tyre qytetar dhe kombëtar.

New York, 2 Prill 2013

KOMUNA E MALËSISË, LOJË POLITIKE E PODGORICËS

February 27, 2013 by dgreca

Nga Xheladin Zeneli/

Çështja e Komunës së Tuzit (Malësisë) është pjesë e programit,pothuajse e të gjithë subjekteve politike shqiptare dhe të disa organizatave joqeveritare dhe njëkohësisht është një ndër kërkesat e tyre kryesore.Gjithashtu,kjo çështje ka qenë temë e diskutimeve të niveleve të ndryshme,temë e disa elaborateve e projekteve, si dhe shkak i protestave paqësore.

Kurse, që nga viti 1997 e deri më sot,së paku pesë herë është premtuar jetësimi i Komunës së Tuzit me të drejta të plota nga ana e qeveritarëve malazez ,por deri më sot asnjë nga këto premtime nuk është mbajtur.Poashtu,kërkesa e Komunës së Tuzit shpeshëherë ka qenë objekt negocimi në mes partisë në pushtet dhe faktorit politik shqiptar. Gjatë fushatave të ndryshme parazgjedhore ,në të kaluarën,zyrtarët e partisë në pushtet,duke përfshirë edhe kryetarin Millo Gjukanoviq, kanë vizituar trevën e Malësisë vetëm me një qëllim : që duke premtuar realizimin e komunës,të mbledhin vota për Partinë Demokratike Socialiste (DPS).Dhe për fat të keq, deri më tani,kjo politikë ka pirë ujë.

Gjatë gjithë kësaj kohe,jo vetëm ndaj çështjes së Komunës së Tuzit,por në përgjithësi ndaj Malësisë,është udhëhequr një politikë neglizhente,inferiore dhe diskriminuese nga ana e Podgoricës zyrtare e cila është qasur çështjes së Komunës së Tuzit vetëm atëherë kur ky pushtet ka parë mundësinë e përfitimit të vet politik.Pra, partia në pushtet e Millo Gjukanoviqit (PDS), e ka shfrytëzuar dhe gjithnjë vazhdon që t’a shfrytëzojë deri në maksimum kërkesën e drejtë të banorëve të Malësisë për interesat,nevojat dhe qëllimet e veta politike . Sepse nuk shpjegohet ndryshe zvarritja me paramendim ,tashmë më shumë se dy dekada ,e realizimit të Komunës së plotë duke kushtëzuar jetësimin e saj me arsyetime të pakuptimta dhe absurde.

Edhe sot ,çështja e Komunës së Tuzit është bërë temë e zgjedhjeve presidenciale në Mal të Zi, të cilat janë të parashikuara që të mbahen me 7 Prill të këtij viti. Siç njoftojnë mediat, subjekteve politike shqiptare të cilat janë pjesë e koalicionit qeveritar,fillimisht iu është kërkuar për të mbështetur kandidatin e PDS-së, Filip Vujanoviq për president në zgjedhjet e muajit Prill.Si këmbim, partia në pushtet e Gjukanoviqit (PDS)) do të zhvillojë më vonë referendumin “konsulltativ” për statusin e plotë të komunës Tuzit.Përsëri, qeveria malazeze ,në mënyrë perfide dhe të kalkuluar,tenton që të përdorë çështjen e Komunës së Tuzit, si mjet për të arritur qëllimet e saja politike.Tani shtrohet pyetja se deri kur çështja e Komunës së Tuzit do të jetë objekt i marrëveshjeve apo çështje kushtëzimi i njërës palë (pra, qeverisë malazeze) ndaj palës tjetër(përfaqësuesve të subjekteve nacionale shqiptare) !?

Një pjesë e konsiderueshme e përgjegjësisë lidhur me mosrealizimin e Komunës së plotë të Tuzit ,mban edhe faktori politik shqiptar i cili nuk ka qenë sa duhet i vendosur apo këmbëngulës,unik dhe konsistent lidhur me çështjen në fjalë,që nga fillimi.Gjithashtu,faktori politik shqiptar ka lejuar që shpeshëherë të manipulohet,nga ana e partisë në pushtet,në mes tjerash edhe me çështjen e Komunës, e cila ka përfituar nga ndasitë dhe nga mosuniteti i subjekteve politike shqiptare. Edhe në zgjedhjet presidenciale të këtij viti, partitë politike apo kualicionet shqiptare që janë pjesë e qeverisë,deri më sot, nuk kanë arritur qendrim të njëjtë dhe kanë dallime sa i përket asaj se a duhet apo nuk duhet përkrahur kandidati i PSD-së(DPS-it) për president të Malit të Zi.

Tendencat e shkëputjes së një komune dhe paradokset politike në rajon

Kur janë në pyetje pozita e popujve pakicë në hapësirën e shteteve që u krijuan nga shpërbërja e Jugosllavisë,paradoksi më i madh është aplikimi i standardeve të ndryshëm (të dyfishtë,nganjëherë edhe të trefishtë) në zgjidhjen e statusit të tyre brenda shtetit të tanishëm ku ata jetojnë. Të marrim për shembull serbët në veri të Kosovës të cilët me përkrahjen e heshtur të komunitetit europian, po angazhohen për autonomi politiko-territoriale apo status special i cili, si i tillë paraqet sfidë serioze për integritetin dhe tërësinë shtetërore të Kosovës.

Rasti tjetër i kërkesave ekstremiste serbe në rajon,paraqet iniciativa e Komunës Lubinje,territor brenda Federatës së Bosnjës dhe Hercegovinës,me popullsi shumicë të nacionalitetit serb.Komuna e Lubinjës gjindet në pjesën jug-lindore të Hercegovinës afër kufirit shtetëror me Malin e Zi dhe nëTetor të vitit të kaluar siç njofton portali informativ në gjuhën malazeze (http://www.vijesti.me/ e datës 26/10/2012),zyrtarët e kësaj komune planifikojnë që të ftojnë banorët e vet në referendum me qëllim që të votojnë për shkëputje nga republika e Bosnjës dhe Hercegovinës dhe t’i bashkangjiten Malit të Zi !? Këte vendim ata e mbështesin në Ligjin për referendum dhe në iniciativën qytetare të Republikës Serbe( RS) e cila është në fuqi që nga viti 2010. Nëse vjen deri te realizimi i një referendumi të tillë,ky do të ishte rasti i parë në këtë hapësirë të Ballkanit ku një komunë e një shteti fqinj shkëpuet dhe i bashkangjitet një shteti tjetër. Lidhur me këtë lajm, për befasi,nuk pati asnjë reagim nga instancat ndërkombëtare.

Derisa në njërën anë,një komune (komuniteti) të një shteti fqinj, i ofrohet mundësia e shkëputjes nga shteti të cilit ato i takojnë,në anën tjetër një pjese të shqiptarëve në Mal të Zi,respektivisht Malësisë,vazhdimisht iu mohohet një ndër drejtat e tyre fundamentale,e drejta e vetëqeverisjes së plotë lokale,si kërkesë minimale e shumicës autoktone shqiptare në këtë trevë.Atyre, pra banorëve të Malësisë ,tash disa vite me rradhë iu është imponuar e ashtuquajtura Komunë urbane dhe sot iu ofrohet njëfarë referendumi “konsulltativ”,i cili sipas disa ekspertëve të fushës përkatëse ,një gjë e tillë nuk ka bazë ligjore dhe do të duhej të ishte i papranueshëm.

Banorët e Malësisë kërkojnë që të trajtohen në mënyrë të barabartë,ashtu si edhe bashkësitë e tjera etnike në Mal të Zi dhe kërkesa e tyre nuk kërcnon integritetin e shtetit të Malit të Zi dhe është në përputhje me të gjitha ligjet,kartat dhe konventat ndërkombëtare për vetëqeverisjen lokale dhe decentralizimin e pushtetit ,prandaj edhe mos realizimi i drejtës së formimit të Komunës së plotë të tyre, është i pabazë dhe i pajustifikueshëm.

Është imperative që shqiptarët dhe përfaqësuesit e tyre politik të ngrisin zërin e tyre tani dhe në mënyrë të unifikuar e me këmbëngulsi të kërkojnë realizimin e Komunës së plotë të Tuzit,pa asnjë llojë referendumi dhe pa kurrfarë kushti apo ultimatumi nga ana e qeverisë së Malit të Zi,përndryshe çështja e realizimit ,të një ndër kërkesave më jetike të shqiptarëve në këtë shtet,do të vazhdojë që edhe më tutje të jetë lojë poltike e Podgoricës.

New York, 27 Shkurt 2013