Në Kapitol Hill festohet 100 vjetori i Pavarësisë së Shqipërisë dhe urlidhja e miqësisë në mes dy popujve Shqitar e Izraelit/
Nga Zef Balaj/
Uashington, 28 nëntor, 2012/
Në ambjntet e kongresit Amerikan, në sallën madhështore Kendi, në Uashington u festua 100 vjetori i pavarësisë së Shqipërisë bashkë me urëlidhjen e miqësise në mes popujve Shqiptar dhe Hebrej. Festa u organizua nga Lidhja Qytetare Shqiptaro-Amerikane dhe Fondacioni Shqiptaro-Amerikan nën udhëheqjen e ish-kongresmenit dhe Presidentit themelues Joe DioGuardi dhe Këshilltares për Çështjet Ballkanike Shirley Cloyes DioGuardi. Me ftesë të veçantë nga zoti DioGuardi, në festim mori pjesë edhe Organizata Shtëpia e Lirisë Shqiptaro-Amerikane.
Gjatë cermonisë mbresëlënëse përshëndetën disa anëtarë të Kongresit dhe Senatit amerikan. Kengresmenia Ileana Ros-Lehtinen, Kryetare e Komitetit për Marrëdhëniet Ndërkombëtare në Kongresin Amerikan, bëri një përshkrim impresionues të historisë së Shqipërisë. Ajo theksoi faktin që kombit shqiptar i janë bërë padrejtësi të mëdha nga fuqitë e kohës në Luftën e Parë Ballkanik, por ndërhyrja e presdientit Amerikan Willson ndaloi synimet përfundimtare të tyre. “Vendosmëria e popullit shqiptar për të qenë i lirë nuk u lëkund kurrë, megjithë koston e lartë”. Tha ajo. Fjalët e kongresmenes u shoqëruan me ovacione të gjata.
Kongresmeni Dana Rorabeher, Kryetar i Nënkomitetit të Mbikqyrjes dhe Hetimit të Komisionit të Punëve të Jashtme në Kongresin Amerikan, zëdhënës i fuqishëm për të drejtat e njeriut dhe demokracisë në botë, si dhe një mbështetës i madh i demokracisë në Shqipëri, e filloi keshtu fjalen e tij: “Jam krenar që ndodhem këtu mes jush në këtë festë për të falenderuar popullin shqiptar, i cili i tregoi botës se qëniet njerëzore në kohë krizash janë në gjendje të veprojnë me guxim”…, më tej pasi përshëndeti me urimet më të mira të pranishmit, foli rreth rezolutës që kishte paraqitur në Kongres bashkë me homologun Xheri Nadler i Manhatanit. Rezoluta thekson faktin që Shqipëria është vendi i vetëm që gjatë Luftës së Dytë Botërore shpëtoi jetën e çdo hebreu që jetoi në Shqipëri apo kërkoi strehim atje. Prapa rezolutës qëndron puna e palodhshme e plot përkushtim e çiftit Joe dhe Shirley Dioguardi.
Senatori i Nju Jorkut Çarls Shumer ju drejtua të pranishmëve me urimet më të mira. Ai tregoi se kishte paraqitur si bashkë-sponsor të njetën rezolute në Senatin Amerikan bashke me homologun repuplikan Xhon Mëkein i shtetit te Arizonës, ku përgëzonte popullin shqiptar për mbrojtjen e jetës të gjithë hebrenjve që jetonin në Shqipëri apo kërkuan azil gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ai tha: “Në mbarim të Luftës së Dytë Botërore Shqipëria ishte i vetmi vend në Europë që kishte më shumë hebrenj se sa kishte pasur përpara fillimit të luftës”.
Anet Lantosh në emër të bashkëshortit, të ndjerit Kongresmen Tom Lantosh u nderua për përpjekjet e bëra gjatë këtyre njëzet vjetëve për të sjellur paqe e shpresë në Evropën Juglindore si dhe për të ndritur të vërtetën e shpëtimit të hebrenjve në Shqipërinë e pushtuar nga nazistët. Por para se t’i jepej fjala zonjës Lantosh, u shfaq një vidio e vizitës së ish kongresmenit Lantosh në fillimin e vitit 1990 sëbashku me kongresmenin Joe DioGuardi në Kosovë. Momenti ishte takimi i tyre me qytetarët e Gjakovës, në një dite të bukur me Diell. Mbas mbarimit të drekës në një ambjent tepër mikpritës z. Lantosh ngrihet në këmbë, i afrohet një vogëlusheje të bukur, me fytyrën që rrezaton gëzim, e merr në krahë dhe vallëzon nën tingujt e një kënge shqiptare. Zonja Lantosh mes emocionesh të forta kërkon falje që nuk i përmban lotët. “Tomi që patë ishte ai i vërteti” tha ajo. Mbasi fshiu lotët uroi per 100 vjetorin e pavarsisë dhe falenderoi popullin shqiptar për mbrojten që i bëri popullit hebre.
Po atë vit në muajin prill, L.Q.Sh.A.-ja organizoi dëshminë tronditëse në Kongresin Amerikan me delegacion e Kosovës dhe të Serbisë. Ajo qe FILLIMI DHE MBARIMI i pushtimit të Kosovës nga Serbia. Pjesa tjetër është histori për hstorianët.
Ambasadori Baruk Binah, Zëvendës Shef i Misionit në Ambasadën e Izraelit, Rikard Ston, Kryetar i Konferencës së Kryetarëve të Organizatave Çifute në Amerikë, Rabi Xhozef Potasnik i Bordit të Rabisë së Nju Jorkut; Rabini Levi Shemtov i Shoqërisë Amerikane të Lubavitcit, Bob Levi, i sapo zgjedhur Kryetar i Këshillit Kombëtar të të Rinjve Izrailitë, Rabi Varen Ston, Rabi Leonard Gutman shprehën falenderimet dhe mirnjohjet më të thella për familjet shqiptare, muslimane dhe krishtere, që shpëtuan hebrenjtë në Shqipëri e Kosovë. Ata theksuan një fakt tjetër të rëndësishëm që kalimi i hebrenjve në Shqipëri nuk mund të ndodhte pa ndihmën e shqiptarëve të Kosovës.
Cermoninë e përshëndetën edhe folës të tjerë të shquar si kongresmeni Eliot Engel, Kongresmeni Tom Rid, kongresmeni Houard, Kryetar i Komitetit për Forcat e Armatosura në Kongresin Amerikan, Kongresmenia Nan Hayworth, Lekë Rezniqi, sekretari i Shoqatës së Miqësisë Kosovë-Izrael, Xhoana Njuman, zëdhënësja e Muzeut te Holokaustit ne Uashington, e cila tregoi polt emocion se si familja e saj ishte larguar nga Gjermania dhe kishte gjetur strehim në Shqipëri dhe i kishte shpëtuar Holokaustit.
Ezra Friedlender Drejtori i Pergjithshëm Ekzekutiv i Grupit Friedlender që ishte edhe kordinuesi i cermonisë ndër të tjera tha: “Populli hebre do t’i jetë përjetë mirënjohës shqiptarëve dhe në emër të komunitetit hebre nuk gjej dot fjalë të mjaftueshme të falenderoj Joe DioGuardi dhe Shirley Cloyes DioGuardi për angazhimin e tyre madhor për të sjellë në dritë këtë kapitull të historisë së pabesueshme të Holokaustit “.
Agim Aliçkaj i biri i Arif Aliçkajt, njërit prej shqiptarëve që shpëtuan hebrenjt në Kosovë ndër të tjera në fjalën përshëndetëse të tij tha: “Babai im do të ishte shumë më i lumtur nëse shteti demokratik i Izraelit do ta njohë Kosovën si shtet të pavarur”. Shirley DioGuardi e përforcoi kërkesën e zotit Aliçkajt duke shtuar: “Izraeli akoma nuk e ka njohur pavarsinë e Kosovës, gjë e cila duhet të kishte ndodhur shumë kohë më parë për atë që shqiptarët kanë bërë gjatë Holokaustit”.
Manifestimi përfundoj me përshëndetje në mes njëri tjetrit. Disa u nisën për në shtetet nga kishin ardhur ndërsa një pjesë e madhe qëndroi dhe të shoqëruar me ish kngresmenin DioGuardi vizituan disa dhoma të Kongresit, ku edhe takuan shumë kongresmenë të tjerë. Aty rreth orës 7 të mbrëmjes kanë darkuar në ambiejntet e godinës madhështore tek klubi repuplikan. Të nesërmen pas vizitës në Muzen e Holokaustit pjesëmarrësit lanë Uashingtonin me mbresa të pashlyeshme. Të gjithë falenderonin çiftin DioGuardi për punën heroike në shërbib te kombit tonë.