Visar Zhiti/
…ngjajnë edhe si portrete poeti italian, satiristi i njohur Salustri, mjafton ta lexojmë pak mbrapsht me rrokje mbiemrin e tij dhe del Trilussa dhe, po ta lexojmë edhe ca më mbrapsht poezinë e tij, na del Maks Rakipaj, përkthyesi në shqip, po aq hokatar dhe ngacmues me dashamirësi… Ata ngjajnë dhe në humor, pra dhe në shpirt.
Maksi e rikrijoi Trilussa-n, nga dialekti roman i italishtes e kaloi në tironçen tonë, prapë e folur kryeqyteti, me trille gjuhësore, përshtati emrat dhe vendet dhe situatat, karakteret, aq sa po të përkthehet Trilussa i Maksit në italisht, del një Maks Trilusë shqiptar po aq i bukur.
Kur shikoja statujën e Trilussa-s në Romë, andej buzë lumit Tevere, mua më dilte parasysh Maksi, miku im dhe në burg, aq sa i thosha statujës: ç’kemi bashkëvuajtës? Ndoshta nga që vuajmë njësoj, edhe kur qeshim…
Me rastin e 151 vjetorit të lindjes së Poetit, mora siç është zakoni, pa leje nga fb i Maksit vetëm këtë fletë:
MAkS RAKIPAJ
Kalendari poetik: Carlo Alberto Camillo Salustri 1871-1950
I njohur me pseudonimin-anagramë Trilussa, poet, shkrimtar dhe gazetar italian. U bë i njohur me poezitë e tij satirike në dialektin romanesk; unë kom gadit në dialektin tiranesk 225 poezi, fabula dhe sonete nga Trilussa. Ja një fabul nga i madhi Trilussa në 151 vjetorin e lindjes së Tij:
GREVTHYESI
Nji Kal karroce, pri pleqnis,
shkojte rrugës tuj rrëshkit,
grev do boj, i tha pronarit,
ose m’shto tagjin e barin;
por pronari, shum kurrnac:
-Nji grevthys, -tha, -do thërras.
Thirri Mushkun, ky tha jo,
-S’un ja boj kalit kët gjo,
-Kolt e tjer, po e murën vesh,
mu t’shkretin m’bojn përshesh…
Pronari, me gjet dermon,
-Hajt pra, tha, po mor Gamor.
-Miqt e mi s’i hudh përtok,
Kalin, Mushkun i kom shok,
Ene j’gjo: -ti mu kaptinën ma njef,
s’m’dhe me hongër, me shkelma t’boj telef…
Shokët un s’kam si tradhtoj,
Nji kaptin kina, menojm njisoj.
S’kom rrug qetër, po mor noj Rob,
ky bo grevthysin me qef t’modh,
për nji grosh, vllain e shet,
jipi dy: pronar’n e vet,
vje nji dit t’gjithve ja dredh,
me vlla, pronar, parti e shtet.
_______
gaditi kahone Maksim Rakipaj