• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for May 2013

Memories of Fan Noli

May 22, 2013 by dgreca

 By Anthony Athanas/

In celebrating the centenary of Fan Noli’s birth we honor a man whom many Albanians regard and revere as their greatest national hero since the legendary Scanderbeg. For those of us fortunate enough to have known him personally it is a time for reflection and remembrance of his historic achievements and contributions he made to my generation as our mentor.

            But Noli was more than a great man. He was a warm, vibrant personality who moved in the company of the great world figures yet never lost the common touch. He was truly a man of all seasons – churchman, statesman, politician, author, poet, musician, scholar, orator and father figure to generations who share our heritage.

            History, of course, will record his great services in the founding of an independent Albanian Church in America, his efforts to achieve an independent state of Albania, his eloquent performance at the League of Nations Conference and as Prime Minister of homeland. These achievements, however, are but part of the history of the extraordinary man. Noli’s eloquence in pleading Albania’s cause won him many enthusiastic supporters among the great statesmen of the postwar era, notably President Woodrow Wilson. Largely due to Noli’s impassioned pleas, Wilson fought vigorously for the right of Albania and other small nations to determine their own futures. The London Daily Mail, noting Noli’s great skills in diplomacy, hailed as the ablest of Balkan statesmen and suggested that his colleagues in neighboring countries could learn much from him.

            By a striking coincidence, Fan Noli was born in the same month as another figure of destiny whose centenary is also being currently observed, Franklin Delano Roosevelt. They were born under vastly different circumstances, one in a modest home in European Turkey, the other in wealth and patrician surroundings of Hyde Park, New York country estate. Yet from these disparate backgrounds each became a champion of freedom.

            My first knowledge of Noli came through the pages of Dielli, the Albanian language newspaper, which he had founded in Boston with his fellow patriots. I learned the Albanian language from the pages of Dielli was a small boy at my father’s knee. Father who had left our native village of Trebicka to live in Sofia, Bulgaria, had been caught up quickly in the growing movement for Albanian independence.

            A few years later, in this country, he and his four brothers came under Noli’s sway. Each issue of Dielli was an eagerly awaited event in our home as the brothers avidly read the Albanian language articles, a cherished link with the motherland.

            Apart from his patriotic writings, Noli was an inspiring figure in the growing Albanian community as founder of the Albanian Orthodox Church of America. From the day he celebrated the Divine Liturgy in the Albanian language at a humble Boston hall in 1908 until the end of his long life, Fan Noli remained the beloved shepherd of his flock.

            Noli had two long periods of residence in Boston – from 1906 to 1920 and finally from 1932 to his death in 1965. He loved Boston for many things: the great universities, the museums, the orchestras and theatres, the libraries and the personality of the city and his people. Widely recognized as one of the foremost scholars of his day, his friendships in literary, musical, political and religious spheres encompassed the world.

            My personal association with Bishop Noli flowered during the late 1930’s in affairs of our church and the Albanian community at large, especially Vatra, the organization he had founded with others. It was a friendship has left a rich legacy of memories dating from the time I first met him as a shy boy of eight at a service in his humble church located in a third floor loft on Tremont Street, Boston.

            I was fascinated by the charisma of this man of immense personal charm, eloquent, persuasive, satirical at times and very witty. His rich oratorical skills thrilled congregation and countless public functions of his times. His presence as a speaker at a banquet, for instance, was certain to increase attendance dramatically. If Churchill ranks as the greatest orator of our times in English then surely Noli was his equal in the Albanian language.

            Noli’s life at his austere apartment at 26 Blagden Street was Spartan. The floors were bare of rugs and the furnishing meager. A desk in his living room was his “office” and here he received a constant stream of visitors. He generally padded about in open-toed sandals as he carried on his heavy work, load of religious and scholastic endeavors.

            His home was adjacent to Boston’s great Public Library at Copley Square and he shuttled happily across the street days to spend fruitless hours researching material for his voluminous literary output. I recall him telling me once that living in Boston with its rich resources for scholarship was like living in a gold mime. “You don’t take nuggests out every time but there is gold dust everywhere for the taking,” he explained.

            His writings brought him praise from the literary greats of the world including novelist Thomas Mann, Sibelius the composer and George Bernard Shaw, the playwright and critic. He sent Shaw a copy of his book Beethoven and French Revolution and took great pleasure in showing me Shaw’s reply. The letter hailed the superb literary quality of Noli’s but noted agnostic went on to lament that the Bishop has devoted his life to religion rather than literature!

            As a religious leader he enjoyed the respect of leaders of all the great religions of the world. Long before ecumenism enjoyed its current status, Fan Noli practiced it zealously. Our Orthodox Church was the first national church for Albanians in America but this fact did not deter him from welcoming and aiding Albanians of the Moslem and Roman Catholic faiths when they were setting up their own religious bodies in the country.

            He gave warm fraternal greetings and assistance to the Moslem leader, Imam Vehbi, when he came here and similar support to the Albanians prelates of the Catholic Church. Noli was enthusiastic about their efforts and I recall him urging us to aid both groups with material aid and friendship. Noli undertook these interfaith actions because he knew the religious bodies offered a great opportunity to perpetuate the traditions of the Albanian heritage among all segments of our people. It was but one of many such farsighted steps in Noli’s career that set him apart as a man far in advance of his times.

            In music, his skills in composing and the range of his knowledge were masterful. He was awarded a degree in music by the prestigious New England Conservatory of Music and was a regular patron of the Symphony and Fiedler concerts in season. On one of the Bishop’s last visits to Pier 4 it was my pleasure to introduce him to my friend Arthur Fiedler, who was at a nearby table. They immediately launched into an animated and lengthy conservation about music. Later, Fiedler confided to me that he had been amazed at the extent of Noli’s musical knowledge.

            He took e deep personal interest in the lives of his people. In my case it was often marked by a sincere concern for my business success. At times, when I was planning new projects, he would voice his fears that I might be attempting too ambitious an effort. When I first showed him the site I had acquired for Pier 4 he was worried that the rather dilapidated area of that day could not be transformed successfully. In the following years when it had blossomed into a thriving center of Boston life, he was joyous that my faith in Pier 4 had been justified.

            Another memory I cherish is that of his first visit to my present home in Swampscott some 25 years ago. He was struck by its spaciousness and what he termed the elegance of its furnishings. Then, with a smile, he remarked that in the Albanian homeland the churches were most beautiful buildings and the homes were often hovels. Here, he added mischeviously, the homes look like cathedrals and the churches like hovels.  I decided then and there that I had better increase my financial support for the Cathedral!

            In his later years, Noli retreated from his love of fine food and became a strict vegetarian, a diet he would relax for lobster and other fish if he were dinning in my restaurant in Lynn or Pier 4. At the dinner table, he was a fabulous conversationist, full of delightful anecdotes and reminiscences.

            Was he a happy man? I think he found happiness in the ongoing growth of his church and the increasing prosperity of the Albanians who came to the new world. Most of all, his happiness probably came from the filial respect which his people showed him. Of course there were unhappy periods when there was controversy in church or community affairs or reverse in the long struggle for Albanian independence. Yet he held firm to his ideals and principles in good times and bad. One could not ask more.

At times a controversial figure, he sometimes created his own difficulties. Often, however, those who disagreed with him found later that history had vindicated his earlier judgements. His contributions to our people were enormous. They remain forever a proud memorial to Fan Noli.

            This man, short in physical stature, was a giant in intellect and integrity. One hundred years after his birth, Noli’s brilliant flame burns brightly. For those of Albanian heritage who believe in the sacred cause of freedom to which he devoted his life, it will never flicker or die.(Dielli arciv and  “Flamurtari i Kombit – 1882 – 1982”, f. 126-129)

 Captions: From leftto right:ThanasChristo, Vehbi IsmailiImam, Fan Noli, Baba Rajab, Anthony Athanas, Boston 1959

 

Filed Under: Histori, Kulture Tagged With: Anthony Athanas, Memories of Fan Noli

FADIL ZEQIRI, PETRIT I ÇAMËRISË DHE NJË GUR NGA TË THEMELIT NË PROZËN SHQIPTARE

May 22, 2013 by dgreca

Nga Albert R. HABAZAJ*/

   Akoma është e pabesueshme për ne që zgalemi i Vlorës e petriti i Çamërisë nuk fluturon më. Është vërtet e pabesueshme që pena e krijimit të ndjeshëm kombëtar nuk shkruan më, sepse ndihet që shkruan në trajtë tjetër, hyjnore. Ajo po shkon gati pesë vjet që prehet e qetë, krenare e me dinjitet për mijëra faqe të botuara me art të spikatur, me ndjenja të dhembshura e të ëmbla njerëzore.  Akoma jemi të pezmatuar nga sjellje e nxituar e natyrës me atë dift burrë, siç thuhet nga anët tona, në Labëri. Ndihemi si ajo fija e barit pas tramundanës nga kjo gjëmë, ndaj rrimë kokëulur nga që na dhemb ikja e tij, edhe pse pesë vjet na duken si pesë minuta, por ne mbjellim besim në arën e tij të krijimit dhe atdhedashurisë, se do të vijojmë rrugën e bukur e fisnike atje ku ai e la. Pikërisht sot, me një cigare në buzë, buzë detit të dashur të tij, detit tim të pazvendësueshëm, buzë detit tonë me lule e furtunë, ndërsa tymi i duhanit bëhet rè, mendoj:…

Vlora, Çamëria, krijuesit shqiptarë e sidomos ata vlonjatë, të shtunën e 2 gushtit 2008, e përjetuan keq me ligështim, sepse na iku një shkrimtar i dëgjuar, një mik serioz, që dinte të këshillonte dhe të vlerësonte me drejtësi e përpikmëri. Për të lehtësuar sadopak dhembjen e papërballueshme të familjes dhe të të afërmëve për njeriun më të dashur të tyre edhe shkrimtarët e artistët e Vlorës erdhën të trishtuar e të hidhëruar nga kjo ndodhi tronditëse. Fadil Zeqiri ishte një emër në Vlorë, ishte një respekt e një dinjitet kryelartë i krijimit tonë.

Fadil Zeqiri u lind në Kaicë të Paramithisë së Çamërisë, më 15. 07. 1937.  Ishte natë e shtunë, kur iku. Nuk kemi pse të kujtomë ditëikjen e tij se ai është përsëri me ne. Shovinistët grekë, gjatë Luftës së Dytë Botërore, i vranë prindërit dhë shumë të afërm të tij. Mbeti jetim dhe kështu detyrohet të vijë në Shqipëri,siç dihet me shumë e shumë vëllezër, motra, fëmijë të braktisur, pleq e plaka të rrënuara.

U strehua në Sarandë, në jetimore. Katër ditë udhëtoi për në Durrës e pastaj shkoi në Tiranë, ku dhe u rrit e u edukua në Shtëpinë e Fëmijës. Kreu Shkollën e Mesme “Skënderbej” dhe më pas, në Bashkimin Sovjetik, studioi për Marinë Detare. Pesë vjet i bëri atje, nga të cilat tre në Riga të Lituanisë dhe dy në Azerbaxhan për ABD dhe Marinë të Përgjithshme. Te “Shtegtimi i fundit” , aq mallëngjyes, prekës e jetësor, shkrimtari përshkruan jetën e tij. Ai kishte qejf të shkruante natën, pa e hequr cigaren nga buza dhe natën iku, jo si i vdekshëm, por të vijojë misionin hyjnor të Krijimit atje…

Duke qenë nga ushtarakët e parë me arsim të lartë e të plotë jashtë shtetit, kur u kthye në Shqipëri, iu ngarkuan detyra të rëndësishme, të cilat i realizoi të gjitha me faqe të bardhë. Emri i tij ka qenë nderi i Sazanit, Karaburunit, Orikumit, Vlorës e Babicës, ku shërbeu me përkushtim e devotshëri në funksion të forcave detare shqiptare. Pa u shkëputur nga puna studioi për Letërsi si dhe thelloi studimet duke përfunduar dhe Fakultetin Juridik.

Për shumë vite ka qenë pedagog në Shkollën e Lartë të Marinës në Vlorë.

Ishte kryetar i Këshillit të Përgjithshëm të Shoqatës “Çamëria”, anëtar i kryesisë së Shoqatës Atdhetare – Kulturore Mbarëkombëtare “Ismail Qemali”, ku ka qenë i ndjeshëm qëndrimi i tij kombëtar, në shërbim të rritjes së ndjenjës së atdhedhashurisë dhe respekimit deri në adhurim të simboleve të ndritura kombëtare si Pirro i Epirit, Gjergj Kastrioti, Hasan Tahsimi, Elena Gjika, vëllezërit Frashëri, Ismail Qemali, Isa Boletini e gjithë ata pishtarë drirëbërës për të orientuar shqiptarët në rrugën e diturisë, e lirisë, mirësisë e vëllazërisë, se vetëm ajo na sjell përparim.

Fadil Zeqiri mbahet mend dhe si një notar i shkëlqyer. Rekordet e tij janë të rregjistruar nga juritë sportive të kohës e shtypi ia ka evidentuar emrin e kampionit që po formatohej deri në plotësim të mishërimit të emrit tjetër të tij Miku i Detit.

Edhe vitet e fundit ai nuk ndahej nga deti; çdo mëngjez herët, ashtu shtatlartë,trupdrejt, me gjoksin përpara e ballin paralel me horizontet blu, do ta vije re (ndoshta në vetvete edhe me një xhelozi dashamirëse).

Ai mbetet në kujtesën tonë Zgalem i detit të Vlorës.

Cilësia e Fadilit, e cila na bën ne përherë ta nderojmë, është fakti se ai ishte një shkrimtar i mirë, i palodhur për fjalën e pastër, të bukur e atdhetare shqipe, qe njeri i lartë dhe një nga përfaqësuesit më të dalluar që doli nga gjiri i ushtrisë si shkrimtar me profilin e tij krijues. Fadil Zeqiri ka qenë anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë qysh nga viti 1965. Ai ka debutuar kryesisht në prozë, por ka shkruar dhe poezi, skenarë filmash, ekranizuar a botuar sidomos për interesa të ushtrisë, në radhët e së cilës kaloi tërë jetën, qysh nga fëmijëria e derisa mbushi moshën e doli në pension. Në prozë ka nxjerrë në dritë nga shtëpia botuese “Naim Frashëri” nëntë libra dhe konkretisht: “Midis dallgëve të oqeanit”, “Me vështrim nga deti” – tregime, “Shtegëtimi i fundit” – roman, “Nëndetësja 61” – roman, “Dhembi i tretë” – tregime, “Udhëtim në një hambar” – tregime, “Shënjestra dhe manushaqja” – tregime, monografinë “Ilia Dashi”, kushtuar heroit nga Poro e Myzeqesë së Vlorës, që, për të shpëtuar anijen “Sami Frashëri” nga zjarri i shpërthyer papandehur, u turr, së bashku me shokët, në mes të flakëve dhe mbeti simboli më i lartë me uniformën e marinarit përjetësuar aq me dashuri e dhembshuri nga shkrimtari i njohur Fadil Zeqiri .

Vëllimi poetik “Dallgët e zemrës” është i veçantë, sepse është i vetmi i botuar me vjersha nga autori në gjallje të tij dhe është i vetmi i botuar në vitet e kërkimit të demokracisë.

Kjo për tre arsye: e para, se shkrimtari ynë s’dinte, s’mundëte e s’donte të kërkonte sponsorë për botimin, – natyrë kjo e një krijuesi të vërtetë, pa pikël fryrje tullumbacore; së dyti, shëndeti nuk e ndihmoi; së treti: iu grisën shumë ëndërra, shumë ideale të larta, të pastra, të bukura…

Në 120 faqe libër, botuar nga “Triptik, Vlorë, më 2006 – n, janë 47 vjersha e poema, ku e para është një himn për flamurin e shqiptarëve nga Preveza në Tivar, nga Presheva në Kep të Gjuhëzës, kudo ku flitet shqip, ku ka djep e varr shqiptari. Vjersha e fundit është “Kënga e borizanit”, me idenë që vetë autori, ne të gjithë duhet të jemi ushtarë të lirisë e demokracisë; vargjet tona, shpirti ynë, dallgët e zemrës që dalin me duf, mall, me maraz e besim të jenë kënga e borizanit të ditëve që presim, të së vërtetës Demokraci.

Me romanet “Nëndetësja 61” dhe“Shtegëtimi i fundit”  është nderuar edhe me çmime kombëtare. Ka botuar shumë herët në shtypin letrar të kohës, që nga gazeta “Drita”, revista “Nëntori”, apo në faqet letrare të “Zërit të Rinisë” dhe në ato të profilit ushtarak si gazeta“Luftëtari”, revista“10 korriku”, si dhe të tjera të asaj kohe si “Ylli”, “Gruaja shqiptare” etj. Një pjesë e krijimeve të tij janë botuar dhe në përmbledhje me grup autorësh, kryesisht me temën e mbrojtjes, që nxirrte Ministria e Mbrojtjes në ato kohë. Një pjesë e mirë e vëllimit të fundit, që zgjodhi për përgatitjen e librit “Dallgët e zemrës” poeti tjetër çam, i talentuari Xhemil Lato, që ka qenë emigrant në Itali, janë nxjerrë nga dy antologjitë poetike të botuara nga Shtëpia Qendrore e Ushtrisë e konkretisht nga përmbledhja me grup autorësh “Me ritmin e jetës ushtarake”, viti 1966 dhe “Shqiponjat vigjëlojnë”, viti i botimit 1969, etj.

Natyrisht autori F. Zeqiri ka dhe poezi të tjera, të shkruara më vonë, përfshi dhë vitet e pensionit, të cilat i shtohen “ritmeve ushtarake” të kohës së rinisë për ta plotësuar sadopak përmbjedhjen modeste “Dallgët e zemrës”.

Përveç se është nderuar me çmime të ndryshme lokale e kombëtare, Fadil Zeqiri është rekomanduar për studim nëpër shkollat e vendit, në periudha të ndryshme kohore, kryesisht në ciklin tetëvjeçar.

Ai është i përfshirë, së bashku me 22 shkrimtarë të tjerë, dhe në Antologjinë “Tregime të zgjedhura të autorëve vlonjatë”me tregimin mbresëlënës e kuptimplotë “Kuajt laramanë”,  botuar në Vlorë, më 2006. Sipas profesor Bardhosh Gaçes, Fadil Zeqiri mbetet simboli i njeriut të penës për Çamërinë. Së bashku me Bilal Xhaferin, Namik Manen, Shefki Hysën, Xhemil Laton, Fatime Kullin, Skënder Beqirin, Mojsi Dalipin,Thabit Beqirin, Shaban Shabanin, Vjollca Staron, Mirela Dautin e pena të holla të ndjenjës artistike e shpirtit atdhetar i japin ngjyra të bukura e aromë të freskët Kopështit Kombëtar të Krijimit .

Siç shkruan në fund të librit me vjersha Fadil Zeqiri “Gjakun dhe këngën Atdheut” ia dha dhe Vlora, Atdheu, Krijimi ia ktheu shkrimtarit të mirë, njeriut korrekt dhe ushtarakut serioz me nderim në përcjelljen e merituar deri në paharrim ndaj vlerës njerëzore qytetare që mban emrin e lartë: FADIL ZEQIRI…

Kaluan pesë vjet. Më kujtohet fjala e lamtumirës që mbajti Astrit Muho: “… Në Itali u nda nga jeta, familja, fisi, kolegët…dhe tani do të mbështesë shpatullat në tokën nënë të Vlorës, që e ka patur shumë për zemër dhe kaloi 2/3 e jetës së tij plotë kënaqësi, dinamizëm dhe dinjitet njerëzor. Edhe këtë trashëgim të mirë prindëror e humbi qysh në moshë fare të re…”

Dhe tani, kur kaloj ndërmend subjektin e romanit “Shtegëtimi i fundit”, rrëmbushem; se isha i vogël, atëherë kur e lexova e kam qarë. Ata lotë dhe tani më dhembin.

Në ekranin e kujtesës ruajmë aftësitë intelektuale, si në drejtimin ushtarak dhe atë letrar (në prozë, në vargje, në monografitë, skenarët e filmave e në vjersha për fëmijë). I formuar mirë në teorinë e praktikën ë artilerisë, ai kudo që jepte mësim (si para studentëve dhe para marinarëve) përdorte një metodikë shumë efikase, që e adhuronin të gjithë. Njeri me intelekt të rrallë dhe i përgatitur më së miri, i ekuilibruar, korrekt dhe shumë njerëzor në komunikim me njerëzit, si në punë, familje e shoqëri – ky është portreti qytetar i tij. Profili krijues i tij fisnikërohet nga përkushtimi, serioziteti dhe ndihma me shpirt e besim për talentet e reja. Ishte viti 1996. Sapo kisha botuar vëllimin modest poetik “Nata me hënë” , tek “Naim Frashëri”. Katër faqe mendime me makinë shkrimi shkroi i bardhi Fadil Zeqiri dhe m’i dha me mirësjellje dhe vlerësim të lartë. Nuk i kërkova gjë, s’ mund t’i kërkoja. Ai ishte i madh, qe idhull për mua. Ato fletë të zverdhura nga koha i ruaj si visare në arkivin tim, se kanë mendimin e freskët, inkurajues e të vërtetë të krijuesit të formatuar…

Duke lidhur jetën me bijën fisnike të Beqirajve, lindën e edukuan tre fëmijë, të cilët me punë të pastër e sjellje të mirë qytetare ecin pa u shmangur sadopak nga gjurmët e prindërve të tyre. Sefiana Beqiri (Zeqiri), motra e Marubit të Çamërisë e Vlorës, fisnikut Skënder Beqiri dhe Fabit Beqir energjikut, e përballon krenarisht dhembjen për Fadilin, për atë nur që i iku asaj e të gjithëve ne. E përballon me ballin lart, si burrneshë, sepse tre fëmijët e tyre: Elma, Petriti e Rudina e vijojnë rrugën e babait të tyre denjësisht dhe të tre janë me universitet e kanë emrin e tyre të përveçëm në jetë.

…E këtu buzë detit, me sytë sa dy rruzuj loti për Fadil Zeqirin, dëgjoj një këngë, një kryekëngë, që më ngre peshë e më ndez me zjarr Atdheu:

“O ju djemtë e Çamërisë/ kudo jeni që jetoni/ Amanet’ i Perëndisë:/Çamërinë mos e harroni!”

 Edhe Fadil Zeqiri nuk e harroi Çamërinë sa qe e jetoi. Ai e dinte që do të vdiste. Por amaneti i perëndisë e shpuri atje, në vendlindje. Bëri fotografi, filmoi me kamerë gurët e Çamërisë, rrënjët e shëndosha të gjakut të pastër, varret e të parëve, u çmallua me Çamërinë, por dallgët e zemrës nuk iu prehën. Loti i dhembjes bëhet gur e guri kërkon themelin të ringrihet e të mbahet muri i ndërtesës së lashtë qytetërimformuese. Epiri s’është një emër historik, ai është simbol i historisë botërore dhe Perëndi e Historisë Shqiptare. Në këtë prush ngjeu penën e shkroi Fadili, për këtë ideal të lartë rrahu zemra e tij, sepse, siç thotë dhe kënga: “Unë e dua Çamërinë/ barabar’ me shpirtin tim – ë”, edhe i paharruari Fadil Zeqiri e deshi shumë Çamërinë dhe s’e ndërrronte me asnjë tjetër në botë.

Vlorë, e mërkurë, 22 Maj 2013

*) Drejtor i Bibliotekës Qendrore “Nermin Vlora Falaschi”,

Universiteti “Ismail Qemali”, Vlorë

 

Filed Under: Kulture Tagged With: Fadil Zeqiri, gure ne prozen shqiptare

Një përgjigje jo e plotë e Gazetes “Mapo” për Kosullin e Nderit Ekrem Bardha

May 21, 2013 by dgreca

Nga Pjetër Jaku/

Pas shkrimit: “ Konsulli shqiptar në hetim nga FBI” të datës 16 Prill 2013, Gazeta “ Mapo” përpiqet t’i kërkoi falje Konsullit të Nderit Ekrem Bardha dhe Sekretares së tij Alma Rexhaj. Për dëmin që i ka bërë përsonalitetit të tij,  z. Bardha duhej të ishte konsultuar me avokatin e tij, gjë të cilën e kërkonte me këmbëngulje sekretarja Alma Rexhaj, e bija Donika Bardha dhe miqtë  e tij, që ky rast i pastër abuziv, keqdashës dhe i papërgjegjshëm të ishte ndëshkuar me ligj e jo me  disa  rreshta cinik si përgenjeshtrim.

Së pari: Detroit News nuk shkruan se Ekrem Bardha është në hetim dhe se Alma Rexhaj është arrestuar nga policia. Këtë e shpikin informatorët nga Detroiti, të cilët edhe më pare në komente dhe në shkrime të përsëritura e kanë shkruar në webe pa adresë si dhe në facebook, ku gjithësecili mund të postoj lloj-lloj komentesh. Mundësia e përhapjes së lajmit ( qoftë edhe të rremë, siç ishte ky rast, sjell shumë dëme për përsonin e akuzuar nga informacione si ky) bazuar në thashetheme, të cilat merren për të vërteta. Minimumi i punës së një gazetari, para se të publikoi një lajm të tillë është të sigurohet informacioni nga tri burime të besueshme e jo nga inatqarët e Ekrem Bardhës, të cilët s’po lënë gurë pa levizur për t’i marrë titullin, edhe pse kanë deshtuar në të gjitha tentativat e tyre.

Në kohen e publikimit të këtij shkrimi, Alma Rexhaj, edhe pse e ndodhur me pushime, gjate gjithë ditës prêt telefona nga prindrit dhe të njohurit në Shqipëri e këtu në diasporë se, pse dhe si është arrestuar, kur ajo qoftë edhe për një sekond të vetëm nuk ishte arrestuar, as nuk kish pse të arrestohej. Në korespodencën që Alma ka me Alfred Lelen, fillimisht ai i përgjigjet tepër shkurt dhe jo mirë: “nuk merrem me kroniken e zeze”. Ky lajm i rremë  klasifikohet në kroniken e zezë, pa më të voglen përgjegjësi, kur vetëm pak ditë më vonë, po ky gazetar ( një ndër gazetarët me eksperiencë), shkruan: “…duke i besuar burimit te gazetarit qe ka shkruar lajmin, dmth Detroit News.” Gazetari që ka shkruar lajmin nuk është Detroi News, por njëri nga bashkëpunëtorët e Gazetës “ Mapo”. Duke mos qënë fare i kujdesshëm, Lela vjen në përfundimin: “Nese eshte vendi per ndjese publike, sigurisht do ta kemi guximin per ta bere edhe ate, sic kemi patur paturpesine per te botuar lajme te paverteta dhe me qellime dashakeqe.” Ndërkohë që Alma Rexhaj i deklaron qartë z. Lela: “ne menyre ligjore do ju provoj qe asnje gazete lokale apo ne asnje polici te shtetit te Michiganit nuk ka asnje record per emrin tim….asnjehere nuk kam qene e investiguar dhe jo me keq e arrestuar gjate gjithe jetes sime ne usa.”

A nuk e meriton ky lajm një ndëshkim serioz, ku të bëhët mësim për gazetarinë e papërgjegjshme shqiptare? Ç’detyrime i ka Alma Rexhaj Gazettes “ Mapo”, që t’i sjellë një shqetësim të tillë? Korespodentët “anonim” dhe gazetarët që pranojnë kësi informacionesh duhet të mbajnë përgjegjësi ligjore e jo të mjaftohen me deklaraten naïve te dates 17 Maj 2013, me titullin “ Asnje hetim per Konsullin e Nderit ne SHBA”, shkruan: “Gazeta “MAPO” i kërkon ndjesë biznesmenit Bardha dhe zonjës Alma Rexha për këto pasaktësi dhe shqetësimet që kanë rrjedhur si pasojë e këtij artikulli.” Ku, edhe në këta dy rreshta ka cinizëm dhe pasaktësi, pasi duhej thënë “ Konsullit shqiptar”, sepse,që në titullin e shkrimit të 16 Prillit 2013 thuhet konsulli e jo biznesmeni. Ekrem Bardhës dhe Alma Rexhes u duhej kërkuar falje me një përulje prej fajtori, nëse do të mjaftonte kjo. Të shqetësosh një femër deri në këtë masë, në Amerikë është shumë e denueshme, sa pronarit mund t’i mbyllej gazeta dhe informatorët mund të dënoheshin.

Ekrem Bardhës si Konsull Nderi, dhe si një ndër aktivistët më të njohur të çeshtjes shqiptare, i duhej lënë një vend i veçantë dhe hapsirë e mjaftueshme për të sqaruar rreth këtij informacioni dhe insinuatave prej nga vijnë njoftime të tilla. Një shkrim i qëllimshëm që cenon figuren e çdo njeriu, qoftë edhe pa aktivitetin e Bardhes, duhet dënuar pa as më të voglen luhatje.

E dyta:Që në rreshtin e pare të përgenjeshtrimit, shkruhet: “Në artikullin e datës 16 prill, me titull “Konsulli shqiptar nën hetim nga FBI” ka një sere pasaktësish.”

Kur thuhet ka një sere pasaktësish, duhesh ndalur konkretisht e në secilen prej tyre.Një sërë paskatësish nuk do të thotë të kërkohet ndjesë vetëm për njërën prej tyre !

Ekrem Bardha i ka të gjitha mundësitë ta gjëjë korespodentin nga Detroiti ( në mos e ka gjetur), që i ka dhënë gjithë këto pasaktësi ( një sërë ) dhe të kërkoi nga organet kopetente përballjen me ligjin, pasi ata jetojnë dhe punojnë në vendin ku jeton e punon Konsulli i Nderit. Gazeta“ Mapo” nuk kishte si t’i fabrikonte këto të dhëna, pa ia dërguar dikush nga Detroiti!

Edhe në përgjigjen përgenjeshtruese, përsëri aludohet dhe akuzohet indirekt me shprehjen: “Artikulli hidhte hije dyshimi edhe për Konsullin e Nderit në SHBA…”  Si i kuptonte këto hije gazetari i “mençur” i “ Mapos”, ose bashkëpunëtori nga Detroiti?!

Ka ardhur koha që dikush prej këtyre “ korespodentëve” të përballet me lgjin, ose të shpallet publikisht, si një genjeshtar model me qellime denigruese, duke shkel të drejtën elementare të gazetarisë profesioniste, vërtetësinë e çdo fakti të publikuar.

Në emër të fjalës së lire nuk mund të abuzosh me personalitetin e askujt!

                       

MAPO: Asnjë hetim për Konsullin e Nderit në SHBA

Në artikullin e datës 16 prill, me titull “Konsulli shqiptar nën hetim nga FBI” ka një sërë pasaktësish. Duke iu referuar Detroit Neës, MAPO raportonte mbi një skemë fajdesh në SHBA, për të cilën ishin arrestuar Tom dhe Lekë Duhani. Artikulli hidhte hije dyshimi edhe për Konsullin e Nderit në SHBA, biznesmenin e njohur, Ekrem Bardha. Pas verifikimit të informacionit rezulton se Bardha nuk është pjesë e këtij hetimi dhe se sekretarja e tij, Alma Rexha nuk është ndaluar asnjëherë nga policia amerikane. Për këtë skemë të paligjshme kredish raporti bën përgjegjës dy të arrestuarit Duhani, të pagëzuar nga FBI si “peshkaqenë kredish”. Gazeta “MAPO” i kërkon ndjesë biznesmenit Bardha dhe zonjës Alma Rexha për këto pasaktësi dhe shqetësimet që kanë rrjedhur si pasojë e këtij artikulli.

 

 

Filed Under: Komente Tagged With: Alma Rexha, Ekrem bardha, FBI, Gazeta Mapo, Pjeter Jaku

REKUIEM PER ANTON ATHANASIN, IKONA E BOSTONIT

May 21, 2013 by dgreca

Nga ROZI THEOHARI/Boston/

Ishte pasditja e së premtes së 20 majit 2005, kur, me telefon,mikja ime amerikane Ann Negri më lajmëroi se Anton Athanasi kishte ndërruar jetë. Hapa emisionin e lajmeve lokale në TV dhe u përballa me fotografinë e të ndjerit: Antoni i ri, me një kostum blu, shik, me një buzëqeshje të çiltër, me dy vetullat e zeza kaleshe, karakteristike për fytyrën e tij dhe dy sy depërtues. Spikerja përsëriti disa herë lajmin: “U shua Anthony, “Albanian restaurateur”, themeluesi i Antony’s

“Pier 4”, përfaqësuesi i veçantë dhe i respektuar i njërit prej brezave më madhështorë të komunitetit të qytetit të Lynn-it e të Bostonit, i cili dikur tha: “Hard work” (puna e vështirë) e ndërtoi këtë vend (Amerikën)”… Ai luftoi tre vjet me sëmundjen e Alzheimer-it deri sa ajo e mundi…”

Një ndjenjë nderimi, krenarie, përzier me ngashërim me përshkon trupin. Qëndroj disa minuta në dritare, ku përballë, në krye të një masivi shkëmbor në breg të oqeanit, pronë e familjes Athanas, ngrihet hijerëndë e luksoz një nga restorantet e tyre të dëgjuara, “Anthony’s Hoëthorne-by-the sea”, në Sëampscott. Dallgët e bardha të oqeanit afrohen me radhë njëra pas tjetrës e godasin butësisht muret-kështjellë të ndërtesës, si të sjellin ngushëllime për humbjen e të zotit.

Sjell ndër mend një ditë vjeshtë të 1994-s, kur qëndroja e hutuar dhe e mahnitur në hollin e restorantit “Pier 4” në Boston, e vështroja për herë të parë atë luks e mirëqenie e s’më besohej se gjithë ai kompleks aristokratik ishte pronë e një bashkatdhetari.

-Hë, moj shqiptarkë, ke ardhur edhe ti të kërkosh punë?

U ktheva menjëherë dhe u ndodha ballë për ballë me zotin Athanas, i cili po buzëqeshte plot mirësi: “- Kemi vende të lira vetëm në kuzhinë, por aty është punë e rëndë për ju gratë…”

Në fillimin e viteve ’90, emigrantët e parë shqiptarë iu turrën industrisë kulinare. Restorantet e Antoni Athanasit hapën dyert dhe punësuan dhjetëra djem e vajza shqiptare.

-Unë jam gazetare, – i thashë shpejt e shpejt,- dëshiroj të marr një intervistë nga ju…

Ai më tha “Mirë se erdhe”, toku dorën me mua e më ftoi të uleshim në një kolltuk pranë vatrës gjigante ku digjeshin dy gërxhele.

-Dëgjo këtu…, prej nga të kemi?

-Nga Korça…, jemi të dy patriotë!

-Unë jam patriot me të tërë shqiptarët…, por dije se nuk kam kohë…, i kam edhe minutat të numëruara.

Ai bëri të ngrihej, unë e sulmova me pyetje.

-Më vjen keq, të thashë s’kam kohë.- Ai me përshëndeti me mirësjellje dhe ngjiti me nxitim shkallët ku e prisnin dy kameriere.

Po atë vjeshtë, për festen tradicionale të 28 Nëntorit u mblodhën shqiptaro-amerikanët e Bostonit, si çdo vit, të kremtonin Ditën e Flamurit në “Pier 4”. Sallat dhe interieret e restorantit ishin zbukuruar me flamurë kombëtarë e drita shumëngjyrëshe, të cilat feksnin dukshëm në sfondin blu të oqeanit përtej vetratave. Tek ngjitja shkallët e shtruara me kadife vishnje, më zuri syri zotin Anton Athanasi, i cili po mbante me zor një tavolinë të madhe, i ndihmuar edhe nga një kamerier. Ne të ftuarit që vinim për herë të parë, mbetëm gojëhapur tek shihnim atë skenë. Iu afrova zotit Anton e I pëshpërita: “Nuk u gjendka një kamerier tjetër për këtë punë?

Ai, sa më pa, u kujtua për intervistën e ma preu: – Jemi jashtëzakonisht të zënë…, kanë ardhur shumë të ftuar…, duhen tavolina…

Duheshin tavolina të tjera e të tjera çdo vit që festohej 28 Nëntori në “Pier 4”, sepse njerëzit vinin mizëri në atë manifestim madhështor në mjediset e restorantit modern, me ushqim të bollshëm e të zgjedhur, të pritur me dashuri e respekt nga zoti e zonja Athanas.

Një vit më vonë, në një ditë nëntori, tek i bija ziles së telefonit të sekretares së “Pier 4” për të rezervuar biletat e festës, m’u përgjigj një zë burri:

– Mos fol anglisht, – më tha,- e kuptoj qe je shqiptarkë.

Ishte zëri i Anton Athanasit. Ai pyeti për emrin tim dhe sa bileta doja.

– Më falni, zotëri, po pse u dashka të merreni ju edhe me

listën e të ftuarve?!…

– Sepse sekretarja ka shkuar në bankë dhe unë po qëndroj te telefoni deri sa ajo të kthehet.

Ai qeshi se më njohu nga emri e duke u shfajësuar më tha:

– Tashti, po deshe, bisedojmë, se jam në qetësi…por bjeri shkurt.

Unë u stepa për një çast. Nuk më ndodhej pranë as letër, as laps. Para se ta merrja veten, ai filloi të fliste ngadalë e me humor e u ankua se u shmangej intervistave të gazetarëve, të cilët shpesh i “vidhnin” kohën.

E pyeta në e mbante mend ditën e parë të ardhjes në Amerikë dhe ai m’u përgjigj: – “Po.”Anton Athanasi e pa Statujën e Lirisë për herë të parë në vitin 1915, në moshën 5- vjeçare.

“A u menduat shumë kur niset biznesin e parë?”, – e pyeta.

“Amerikanët përdorin një shprehje të ngjashme: “Kur e bën ai, pse të mos e bëj edhe unë?” Kjo ishte shtytja e parë…Kur e ke filluar punën pa frikë, kur e ke marrë në sy dështimin dhe kur nuk kënaqesh nga ajo që ke arritur, vazhdo…vazhdo… se e ke rrugën të hapur”, -u përgjigj ai.

“Pse ju zgjodhët pikërisht biznesin e restoranteve?”, – e pyeta.

“ Sepse është rruga më e lehtë të fillosh një biznes, – u përgjigj ai, – merr me qira një lokal, fillon të blesh ushqimet, të gatuash e t’i tregtosh. Më vonë, me fitimet e blen lokalin dhe zgjeron biznesin. Italianët dhe grekët që kishin filluar para nesh, na dhanë një eksperiencë të mirë.”

“ Ju përmendët zgjerimin e biznesit, kaq shpejt arrihet ai?”

“Ai nuk arrihet kaq lehtë…Dëgjo tani…mund të bëj një krahasim me çfarë thotë Bibla…Ju mund të ndërtoni një shtëpi mbi rërë shumë shpejt, por të ndërtosh një shtëpi mbi shkëmb ka vështirësi, do mund, lodhje. Po kur vjen tufani, shtëpinë e rërës e shkatërron dhe e hedh tutje, ndërsa shtëpia mbi shkëmb qëndron e paprekur… Unë nuk punoj shkel e shko e vetëm për të sotmen…Unë “ndërtoj mbi shkëmb”, punoj e lodhem shumë e mendoj për të ardhmen…”

“Babai im, – i thashë,- kur është larguar nga Shqipëria për në Amerikë ka udhëtuar pothuaj në të njëjtën kohë me ju dhe në të njëjtën rrugë, nga Korça në Pire, Greqi, me kuaj e më tutje me vapor. Edhe ai punoi rëndë e bleu një restorant në Detroit…Gjithë jetën më ka ngacmuar kureshtja sesi do të jetonim, sikur të na kishte marrë edhe ne babai në Amerikë…”

“Ndoshta sot nuk do të mbaje në dorë penën, por thikën në kuzhinën e restorantit,” – tha ai me humor.

U ngjetha kur mendova se edhe familja jonë do të kishte kaluar rrugën e mundimshme e me plot të papritura të familjes

Athanas, prej ditës së mbërritjes në “tokën e premtuar.” Prindërit e Antonit u vendosën në qytetin Nju-Bedford dhe gjetën punë në një fabrikë pambuku me një pagë të ulët, ndërsa Antoni i vogël ndihmonte xhaxhanë të shiste fruta e perime me një karrocë që e shtynte me dorë në Fanueil Hall, aty ku sot ngrihet Quincy Market.

“Nëna ime, – psherëtiu Antoni, – qysh në vogëli më kishte mësuar të isha punëtor, nikoqir e t’ua kaloja moshatarëve.

Babai, Simoni, ishte këmbëngulës të mos e kaloja kohën kot.

Më jepte një shportë me banane e më thoshte: “Po nuk i shite të gjitha bananet, mos më hajde në shtëpi.” Unë vrisja

mendjen si të veproja. Zija vend në të dy anët e urës ku kishte kalimtarë më shumë dhe arrija t’i shisja të gjitha. Kështu më

mbetej pak kohe e lirë të kthehesha në shtëpi e të kryeja detyrat e shkollës.”

Anton Athanasi e ka pas dashur shumë të ëmën dhe ka vazhduar ta kujtojë e ta respektojë pas vdekjes se saj. Në një nga zyrat e tij është i varur në mur portreti i Evangjelia Athanasit. Ai dëshironte të ndërtonte në Shqipëri një spital të madh me emrin e nënës së tij…

Antoni e përmend nënën e tij edhe për diçka tjetër. Ai ka deklaruar para gazetarëve e vendeve publike se ishte pikërisht nëna e tij, e cila e solli farën e kosit me vapor nga fshati Trebickë dhe ai e cilëson: “Our Culture”. “Ne shqiptarët e sollëm në Amerikë farën e kosit!”…Ishte tharmi i vendlindjes, ishin traditat e familjes shqiptare që, duke udhëtuar mbi Atlantik, fillonin të hidhnin rrënjë pak nga pak në kontinentin e ri.

Në moshën 13 vjeç Antoni e la shkollën e gjeti punë në një fabrikë të Bedfordit. Detyra e tij ishte ndezja e sobave me dru e qymyr për zyrat e shefave, punë të cilën, siç thotë ai, e kishte kryer edhe në shtëpi tok me motrat e vëllezërit. Ai punonte 7 ditë në javë e shpinte në shtëpi 12 dollarë. Më vonë ai punoi si “busboy” dhe kamerier në një nga restorantet e dëgjuar të qytetit. Ai ishte i pari shqiptaro-amerikan që punonte në atë restorant dhe kur u kthye në shtëpi nga dita e parë e punës u duartrokit nga njerëzit e familjes dhe miqtë.

Pesëdhjetë vjet me vonë në një fjalim mbajtur në Fanuiel Hall, para më tepër se 400 pjesëmarrësve ai tha: “Në qoftë se ju mendoni se jam i suksesshëm tani, ju duhet të më shikonit mua atëherë.”

Në moshën 14 vjeç ai punonte si pjatalarës, por një grevë e gjatë punëtorësh e dobësoi ekonominë e Bedfordit, kështu Antoni lëvizi në Nju- Jork, ku punoi tek restoranti i xhaxhait tjetër. Aty Antoni kreu të gjitha llojet e punëve që ka një restorant, përveç punës në zyrë, për të cilën ai nuk e vrau mendjen shumë gjatë veprimtarisë së jetës.

Dhe erdhi një dite kur ai, me kursimet e fituara, hapi vetë në Nju-Jork një restorant të vogël 45-vendësh me punësim për dy vetë counter-service. Por ky hap i rëndësishëm në jetën e tij u ndërpre shpejt, sepse për fat të keq, i vdiq i ati dhe u detyrua të kthehej sa më parë në Bedford. Djali 20-vjeçar punoi në Nju Bedford në fillim si kamerier e më vonë kryekamerier, duke e ndihmuar familjen me 3.000 dollarët e tij të kursyera.

…”Kisha një shok të afërm, – përfundon Antoni, – ishim të dy korçarë e moshatarë, quhej Vasil. Me të shpesh i qaja hallet e i flisja për projektet që kisha në kokë. Një dite shkuam në plazh, të dy ishim djem të rinj, na pëlqente noti në oqean…

Duke qëndruar shtrirë në rërë, me sytë nga qielli, i thashë Vasilit se dëshiroja të hapja në Lynn një lokal të vogël “Hot Dog”. Ai e pëlqeu mendimin tim e më inkurajoi…”

Lynni është i përmendur si qendër industriale pranë Bostonit dhe si një qytet me popullsi të madhe emigrantësh.

Banorët e parë kanë qenë anglezë, më vonë erdhën irlandezë, italianë, francezë-kanadezë, grekë, armenë e të tjerë, të cilët punonin në fabrikat e këpucëve. Antoni i kishte rënë lapsit se hapja e një “Hot Dogu” pranë këtyre fabrikave do të kishte xhiro të madhe e do t’i sillte fitime të mëdha. Ai nuk e la dëshirën ta mundonte për një kohë të gjatë, por e hapi një lokal të tillë në Lynn. Biznesi po i shkonte mirë, por nuk vazhdoi veçse disa muaj. Ishte koha e depresionit ekonomik, që përfshiu gjithë Amerikën, lokalet e dyqanet falimentonin shpejt dhe pronarët i shisnin me çmime fare të ulëta. Antoni, me intuitën e tij të tregtarit që s’e gënjeu kurrë, e shiti shpejt “Hot Dog”-un dhe bleu në ankand restorantin më të bukur të Lynn-it.

Këmbëngulës për të ngritur një restorant me pamje tërheqëse dhe “first-class”, me 1938 ai hapi restorantin Anthony’s Hawthorne ne downtown Lynn. Hawthorne ishte mbyllur në kohën e depresionit ekonomik, por i krijoi mundësinë Antonit i cili gjeti atë që kërkonte për dy-tri mijë dollarë. Por në mbarim të vitit të parë Athanasi fitoi 23.000 dollarë. Në fillimin e viteve ’50 Anthony’s Hawthorne u bë restoranti me kapacitet më të madh me vendulje në gjithë Massachusettsin, me një fitim me shume se një milion dollarë në vit.

Duke iu referuar kronikave, Athanasi, megjithëse punonte 7 ditë në javë e gjente kohën të merrej edhe me aktivitet patriotik duke marrë pjesë në konferencat e mitingjet që organizonte kryesisht “Vatra” dhe organizata të tjera të diasporës. Ai ndjehej krenar kur takohej me bashkatdhetarët

dhe mësonte për sukseset që kishin arritur në biznes, në përvetësimin e një profesioni apo në graduimet universitare.

Në fjalimin që mbajti në Festivalin shqiptar të Bostonit, në maj 1975, Anton Athanasi midis të tjerash tha: “…E quaj veten krenar që jam shqiptar…ka shumë gjëra për të cilat i jam mirënjohës dhe e falenderoj vendlindjen time…E quaj veten të privilegjuar që jam rritur “në pëqirin e nënës”, në familjen time që më edukoi sipas zakoneve e traditave shqiptare… E quaj veten me fat që kam njohur bishop Nolin, Faik Konicën e patriotë të tjerë, të cilët filluan Rilindjen e dytë të Shqipërisë… Ideali i tyre ishte vëllazërimi i shqiptarëve pa dallim feje e ideje… gjë për të cilën ndihmoi edhe Katedralja e Shën Gjergjit e drejtuar nga At Noli…”  Me tej A.Athanasi përgëzoi punën e madhe dhe aktivitetin që kryente “Vatra”

dhe “Djelli” për të krijuar komunitetin shqiptaro-amerikan dhe institucionet e tij, për të edukuar grupin etnik të shqiptarëve, me qëllim që gjithsecili të bëhej një qytetar i mirë amerikan. Dashuria dhe krenaria për atdheun e tij e afroi Antonin me “Vatrën” në krye të së cilës qëndroi për disa vite.

LEGJENDA “ATHANAS”

Në zonën e Bostonit, nëse i thua një amerikani “jam

shqiptar” ai ta kthen: “Si Anthony?”. Kaq familjare e

popullore janë bërë pesë restorantet e tij “Athanas”, sa ky

emër sot është bërë mit. Në pronësi të familjes Athanas sot

janë: Anthony’s Hawthorne në Lynn, i cili është hapur me

1938; Hawthorne-by-the Sea ne Swampscott, i cili u hap me

1947 dhe sot është zgjeruar me Anthony’s Pier 4 Café; The

General Glover në Marblehead, i cili është hapur me 1957;

Anthony’s Pier 4 ne Boston Harbor, i cili është hapur me 1963;

Cummaquid Inn ne Cape Cod, i cili është hapur me 1975. Në

të gjithë restorantet, sot janë të punësuar rreth 800 punonjës.

Qysh prej fillimit të viteve ‘90 një numër i madh

kamerieresh janë emigrantë shqiptarë, të cilët Antoni i zgjodhi

sipas aftësive, paraqitjes profesionale dhe shkathtësisë.

Klientët shqiptaro-amerikanë, të cilët frekuentojnë restorantet

e familjes Antoni gjithmonë e kanë ndier veten si në shtëpinë

e tyre duke komunikuar shqip me kamerierët dhe punonjësit

e tjerë të shërbimit, aq me tepër nga kostumet e tyre jelek e

xhaketë të kuqe e pantallona të zeza që i përngjajnë flamurit

tonë. Gjatë aktivitetit të restoranteve në dekada, Antoni i jepte

shumë rëndësi paraqitjes së mirë fizike dhe sjelljes së

kamerierit. Tregojnë se pranë derës së kuzhinës së restorantit,

ai kishte varur një pasqyrë të madhe e poshtë saj shënimin

me gërma të mëdha: “Në qoftë se nuk dukesh mirë, mos dil

jashtë nga kjo derë!” Kamerieri, i ngarkuar me pjatat në

tabaka, duhet të shihej në pasqyrë para se t’i shërbente klientit.

Ndoshta ky duket një detaj i vogël, por edhe ai ka kontribuar

në rritjen e fitimeve të restoranteve “Athanas”. Me këtë

përpikmëri e disiplinë kanë punuar edhe djemtë e tij.

Restorantet e familjes sot administrohen nga katër djemtë

e Antonit, Anthony Jr., Michael, Robert dhe Paul, të cilët u

rritën bashkë me biznesin. Ata janë impenjuar në të dy sektorët

e lokaleve, në atë të pasmin, kuzhinën dhe në atë të përparmin,

zyrat. Ata filluan si “busboy”, kamerierë dhe arritën deri te

pozicioni i menaxherit. Vëllezërit biznesmenë punojnë si një

skuadër e vetme, që të çojnë më tej nderin dhe lavdinë e

familjes Athanas.

Ndërtimi i “Pier 4” në Boston Harbor, një“vaporrestorant”,

ishte një ëndërr e Anton Athanasit, e cila filloi

qysh në vitin 1959 kur ai bleu sheshin e një hekurudhë të

vjetër në një vend të shkretë të Bostonit. Por sot aty ngrihet

madhështore ndërtesa e një restoranti me famë jo vetëm në

Amerikë, por edhe në të gjithë botën. Ndërtimi dhe

kompletimi i lokaleve dhe interiereve përfunduan në vitin

1963. Antoni e përuroi restorantin disa ditë para se të ndodhte

vrasja tragjike e presidentit amerikan Kenedi dhe kjo u ruajt

në memorien e amerikanëve.

Në vitin e fillimit të funksionimit të restorantit “Pier 4”,

Antoni, me zgjuarsinë e vet, ftoi për darke falas të gjithë

shoferët e taksive të Bostonit, duke i thirrur edhe për kafe sa

herë u binte rruga andej. Ky gjest u pagua mirë: shoferët

filluan të sillnin me taksi klientë të cilëve u propozonin të

kalonin një ditë të mahnitshme në një restorant akoma të

padëgjuar mirë, aty ku klientët me të vërtetë mbeteshin të

kënaqur e filluan të propagandonin këtë vend. Vit pas viti

“Pier 4” u bë një magnet që tërhiqte yjet e kinematografisë,

median e televizionin, udhëheqës politikë dhe kremtime

festash nga e gjithë bota. Ne vaporin-restorant janë vendosur,

i pari flamuri shqiptar dhe më tej flamurë nga e gjithë bota.

Muret e hollit të restorantit janë të mbushura me fotot e

vizitorëve të famshëm te “Pier 4”, përfshirë edhe Elisabet

Taylor, Mery Griffin, John Carson, Don Rickles, Joe DiMaggio,

Judy Garland dhe Wayne Nweton. Elita e politikanëve të

Bostonit e kanë “Pier 4” si vendin e takimeve, sidomos gjatë

fushatave të zgjedhjeve e vizitojnë senatorë e kongresmenë.

Aty janë organizuar gjithashtu qindra kremtime festash

kombëtare shqiptare dhe takime të tjera të rëndësishme të

diasporës shqiptaro-amerikane të mbarë Amerikës,

veçanërisht në festat e Nëntorit.

Që prej vitit 1963 dhe deri me 1981 të ardhurat vjetore

të “Pier 4” arrinin deri në 12 milionë dollarë. Me 1984 në këtë

restorant servireshin afërsisht 700.000 porcione ushqimi për

çdo vit dhe u cilësua restoranti i 50-të më i suksesshmi në

Amerikë. Për 40 vjet Anton Athanasi ka qenë një figurë e

spikatur në organizatat kulinare lokale dhe nacionale. Ai ka

fituar një numër gradimesh, çmime dhe fletë nderi përfshire

dhe “Silver Plate Aëard” nga “The International Foodservice

Manufacturers Association”. Antoni Athanas, themeluesi dhe

presidenti i restoranteve elegante të familjes, është një ndër

personalitetet më të shquara të biznesit në Boston. Athanasi

është ngritur shkallë pas shkalle për t’u bërë modeli i Amerikës

në industrinë e restoranteve, duke personifikuar realizimin e

ëndrrës amerikane.

Me 1967 “Pier 4” në Boston u cilësua një ndër restorantet

më të mëdha të Amerikës dhe Anton Athanasi u nderua, duke

fituar “The Golden Door Award of the International Institute

of Boston”dhe “Business Executives Dining Award” për tre

vjet rresht. Anton Athanasi shërbeu edhe si president i “The

Massachusetts Restaurant Association” dhe si anëtar i bordit

të “The National Restaurant Association”, i cili me 1976 u

cilësua me emrin e “biznesmenit më të mirë të vitit.” Por me

humorin e tij, Antoni përsëriste gjithnjë shprehjen proverbiale:

“Unë jam aq i mirë sa ç’është gatimi im i fundit…” Lista e

çmimeve dhe dekorimeve të fituara prej tij është pa fund. Ai

u nderua me “Honory Doctor of Bussiness Administration

degree” nga Southeastern Massachusetts University me 1977;

“Diploma of Honor” nga National Institute for the Foodservice

Industry me 1983; “Honorary Doctorate degree” nga

International Institute of Culinary Arts, ne Massachusetts;

“The Lifetime Achievement Award” nga Mass. Hospitality

Association me 1999; si dhe nga dhjetëra organizata e

institucione të tjera, ku zoti Anton mban një vend nderi. Deri

në ditët e fundit të qëndrimit të tij në “Pier 4” ai punonte ditë

për ditë, 7 ditë në javë, në ditë të zakonshme arrinte në

restorant rreth orës 10, kurse në ditët e festave në orën 7 të

mëngjesit dhe qëndronte aty tërë ditën. Në fundjavë punonte

deri në orën 12 të natës. Ai inspektonte lokalin e madh të

kuzhinës çdo mëngjes para se të vinin punonjësit e tjerë. Në

intervistën dhënë një gazetari Athanasi tha : “Çlodhem me

atë që bëj. Shkurt, çlodhem duke punuar. Po e lë punën të le

jeta—kjo është filozofia ime.”

Në kulmin e lulëzimit, në vitet 1960-70 “Pier 4” u bë vendi

ku mblidheshin kastat e fuqishme të politikës, politikanë,

bankierë, gjykatës, sportistë, yje të kinematografisë dhe festime

të ndryshme. A.Athanasi, një “multi-milioner”, që i fitoi

paratë me mundin e djersën e tij, jo të dhuruara ose të

trashëguara, përmendte gjithnjë me humor udhëtimin mbi

një gomar të vogël, në moshën 5-vjeçare, si fillimi i rrugës për

të ardhur në Amerikë. Ndërsa shumë vjet më vonë, kur ngiste

makinën e tij “Mercedes”, thoshte: “Një makinë nuk është

ndonjë gjë speciale për mua, është diçka, një mjet, që të çon

këtu-atje e kaq. Por, dreqi ta hajë, të mbaron punë më shpejt

se një gomar!…”

“Unë mendoj se ai ishte pionieri dhe një shembull për ne

të gjithë, ai bleu vendin e “Pier 4”, që asnjeri nuk do të

dëshironte ta blinte dhe ishte i vetmi që mendoi sesi do ta

ndryshonte atë mjedis, vetëm me fantazinë e tij… Aty

vendosej fati i tij ose, më mirë, atë e udhëhoqi fati… Njerëzit

vinin e drekonin tek ai si të tërhequr nga një ëndërr, vit pas

viti. Rastiste që bujtësit prisnin edhe dy orë e gjysmë për të

zënë një tavolinë. Ai tërhoqi jo vetëm vëmendjen e Amerikës,

 

Filed Under: Reportazh Tagged With: Anthony Athanas, rekuiem, Rozi Theohari

” BUZËQESHJE E TRISHTË” DHE CA FJALE PER AUTORIN DHE MESAZHET POETIKE

May 21, 2013 by dgreca

Shkruan:Shaban Cakolli/

Përmbledhjen me poezi lirike” BUZËQESHJE E TRISHTË”,e poetit Hasan Qyqalla,e përshkon fund e krye, një gjuhë e sintaksë e pastër dhe e pasur, me fjalë e fraza të zgjedhura, që u rrinë gjerdan poezive edhe nga kjo anë. Poeti Hasan Qyqalla ka trajtuar një gamë temash e motivesh, të cilat në kohët kur janë shkruar ato ishin preokupim i tij shpirtëror, e që çonin peshë në unin e tij atje në kurbetin e largët. Larg vendlindjes dhe hises së atdheut të tij të dashur, duke ia shtuar edhe më mallin për te…i ishin mbresëlënëse. Po, pas rileximit të vëmendshëm me qëllim dhe orientim të caktuar, poezitë e vëna brenda ballinave të këtij libri, vërtet të bukur, si nga pikëpamja përmbajtjesore, ashtu edhe nga pikëpamja artistike më lanë përshtypje tejet të këndshme…

Hasan Qyqalla,rrugën e krijimtarisë letrare e nisi nga fëmijëria,sidomos u shqua në fushën e poezisë,vargjet e tij i përshkon përvoja e tij letrare,parimet e tij për të prekur shpirtin e fjalës,në parimet e tij etike dhe estetike.Një poet me mjeshtri,i cili ka bërë eksperiencë të ndërtoj fjalën,vargun,shprehëjen letrare,me një gjuhë të pastër,me ndërtim të fuqishëm të ndërtuar me shenja e simbole,që japing mesazhe të fuqishme. Vargun e tij e fuqizojnë dhe i japin peshë artistike shprehjet e herëpashershme metaforike, të cilat edhe lexuesin e freskojnë gjatë leximit të tyre.

Pak fjalë për autorin:  Hasan Qyqalla u lind më 8 janar 1961 në Bardh të Fushë Kosovës,Poezinë filloj të e shkruaj në bankat e shkollës fillore.Nga viti 1976,kur ka botuar poezinë e parë në revistat e atëhershme,është i pranishëm në gjitha gazetat e revistat,të cilat botohen në atdhe dhe diasporë,po më gjërë përfshi edhe në mediat audiovizive,si:TVP,Radio Prishtina,tani RTK-në,Radio Zëri i Arbërit,Radio Kosova e lirë,e shumë medium tjera elektronike.Si i ri Hasani shquhej në ngritëjen e kulturës sonë letrare,madje u dallua si themelues i klubeve letrare,si:Klubin letrar në Fushë Kosovë,klubin letrar”Naim Frashëri”,klubin letrar”Lulekuqet” klubin letrar në Fakultetin Filozofik,etj…..Nga viti 1993,jeton dhe vepron në Brol,afër Bonit të Gjermanisë. Hasan Qyqalla,është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve Artistëve dhe Krijuesve Shqiptar në Gjermani, (LSHAKSH) njëherit edhe kryetar i LSHAKSH në Gjermani,fitues i disa konkurseve poetike dhe dekoratave. Hasan Qyqalla ,ka botuar:

“DUA TË VDES SHQIP”

“ROBI I LIRISË”

“ASHT E GJAK ARBËRIE”,bashkautor në këtë antologji

“PREKJA E ËNDRRES”

“ARKEOLOGJI E SHPIERTIT”

“MESHARI MODERN”

Bashkautor i antologjisë “TRINOMI I LIRISË”,”NJË SHEKULL DRITË”,

“BUZËQESHJE E TRISHTË”.

Hasan Qyqalla është njëri ndër intelektualët tanë,i cili di të kultivoj sistem vlerash,i cili nxjerr guximshëm,,zëshëm dhe qartë,nga shpirti ate që e ndjenë,e shpalos dhe i jep kuptim.Është i paepur në aktivitetet kulturore e letrare,komunikues,bashkëbisedues i mirë,nismëtar dhe organizatorë i këndshëm dhe i përkrahur nga njerëz të artit.

“BUZËQESHJE E TRISHTË”, Një vëllim më më shumë se tetëdhjetë poezi, por i madh në përmbajtje dhe mjaft cilësor, i ka grupuar cikle me tematikë e motive të përafërta. Po, përmbledhja me poezi lirike “Buzëqeshje e trishtë” , them, e merr rëndësinë dhe peshën e vet vetëm si tërësi qoftë përmbajtjesore, qoftë artistike. Duke i lexuar me vëmendje poezitë e këtij libri lexuesi fiton përshtypjen se vetëm si tërësi organike ato (poezitë) e marrin peshën e vet të meritueshme. Imagjinata krijuese, e end poetin, përmes muzave poetike, kryesisht, nëpër gjeografinë e tkurrur të kësaj hiseje të atdheut të tij të robëruar e të shumëvuajtur. Kështu, poeti do tëvjershëroi, për të gjitha ato tema, që hera-herës e kishin lënë edhe pa gjumë,që i kishin shkaktuar në të shumtën e rinisë së tij,buzëqeshje të trishta:

Këtë do të mundemi të e gjejmë në thuaj gjitha poezitë e poetit,por që më dukshëm figuron tek poezia “DRITHËRIM”,ku poeti shprehet:

 

Sytë më vërbon malli,në parajsë dafinore

“Të rëntë shita gjitone”,ty hyjni përrallore!

katër stinë ndërrojnë,s´fikën flakë ferri

Komplot shpirtskamit,petohem në re terri.

 

Nëse poezia është ritëm, melodi, muzikalitet, figurë, zjarr i brendshëm, afsh i zemrës, flakë e shpirtit, sentiment, ide etj. Nëse poezia është diçka që kur e lexon ose e dëgjon, të prekë, të rrëmben, të çon peshë, të nxitë dhe t’i lëndon telat më të fshehtë të zemrës etj. (Nonda Bulka) Atëherë me plot arsye qëndron maksima se poezia lirike nuk shpjegohet (nuk komentohet), por ajo shijohet e përjetohet sipas aftësive

thithëse të lexuesit apo të dëgjuesit, në çastin e takimit me te.Diçka e ngjajshme është poezia e Hasan Qyqallës,është ritëm,melodi, zjarr i brendshëm,armë në duar të lexuesit,është poezi e një prushi të madh, e cila edhe kur është e shkurtër flet shumë,ka mesazh,jep frymëzim.

 

OXHAKU

 

Ndez oxhak e shtrojmë sofër

Kuvendojmë urti burri

Baba dredh cigarën në votër

Presim kafen me ujë biluri!

Poezia nuk është vetëm sa për lexim,po e lexuam thjesht për të e lexuar,këtu ka një strofë,por po e medituam si duhet,vargjet flasin shumë dhe kanë mesazh,jo vetëm tek kjo poezi,por Sepse të gjitha poezitë e përfshira në këtë përmbledhje janë të shkruara e të përjetuara me afshin e shpirtit dhe të zemrës së poetit, i cili, si shumë të tjerë të asaj kohe, qe i shtrënguar me zemër të thyer e me shikim prapa t’ia kthej shpinën vendlindjes e kësaj hiseje të atdheut, që lëngonte dergjur nën thundrën e pushtuesve, që u ndërruan në këto troje si liqtë në tezgjah jo me vite e dekada, por me shekuj…

Ndryshe nuk do të mund të quhej buzëqeshje e trishtë,por duke analizuar me vemendje çdo varg të shtruar e fuqizojnë dhe i japin peshë artistike shprehjet e herëpashershme metaforike, të cilat edhe lexuesin e freskojnë gjatë leximit të tyre. Këtu do t’i përmendim ca prej tyre:“Hasan Qyqalla,shquhet ndër poetët i cili bënë hapat e vet në letërsinë tonënë krijimtari hap pas hapi,lufton për të arrirë të bukurën

,të përshkruaj ngjarëjet dhe fenomenet,për atdheun,kohën,njerëzit e atdheut,ku për mes poezisë ,krijimtarinë e bënë si skulpturë që flet, si muzikë që fisnikëron,si zjarr që nuk i nënshtrohet hirit,por një art të përsosur,estetik,të thjesht,lakonik dhe të qartë,të pasur letrarisht dhe të kapur për secilin lexues. – Po të i hyhet analizës letrare të mbi tetëdhjetë poezitë e Hasan Qyqallës,duhet të shkruhet shumë.poeti i shkruan

universales duke i gdhendur përsonalitetët me majën e lapsit dhe me butësin e menqurin e shpirtit.Sa më thellë që hyjmë në labirinthet e vargjeve poetike gjejmë porosi e mishërohemi me përjetimet e vështira të kombit. Diçka të fuqishme që gjejmë te poetët,gjindet te poezia e Hasanit”ORA E SHEKUJVE”,po japim vetëm strofën e fundit,kurse lexuesit të cilët lexojnë në tërësi librin,do të gjejnë fuqinë dhe vulën poetike në këtë përmbledhje.

 

Sa vrastarë dehen në gjak

Atentati i harrimit

e njeriu vdes pse vdes njeriu

në diellin e rremë……

Poezia e Hasan Qyqallës, është një poezi,në vargjet e së cilës mishërohen ngjarje me frymë aktuale. Ndaj këtyre ngjarjeve autori me vargje spontane dhe origjinale, vargje të realizuara me një kompozicion të mrekullueshëm, me gjuhë e mjete poetike të gjetura me inversion të lartë artistik, reagon dhe shpreh revoltën ndaj kontradiktave, duke shpresuar në idealet dhe shpresat e fuqishme drejt triumfit të të drejtës, së arsyeshmes dhe të virtyteve të njerëzve në përgjithësi… poezia e tij reflekton një varg çeshtjesh, fenomenesh , proekupimesh dhe idesh, të cilat janë vendosur në raport të drejtë midis realitetit ekzistues jetësor dhe realitetit të botës artistike…Si të tilla krijimtaritë e HAasan Qyqallës,bëhen të dashura e të dëshirueshme për lexuesit të cilët e duan dhe kuptojnë letërsinë.Ata pasurojnë bibliotekën e tyre,me vlera arti,kurse ne Hasanit i dëshirojmë edhe shumë libra tjerë,përherë më të fuqishme,më artistike,me më shumë mesazhe, fatbardhësisht tani mesazhe në frymën e atdheut të lirë,ku ka vend mesazh tjetër,krenari tjetër,vlerë e art me më pak dhimbje.

 

Filed Under: Kulture Tagged With: Buzeqeshja e Trishte, Hasan Qyqalla, mesazhet poetike, Shaban Cakolli

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • …
  • 50
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”
  • 18 dhjetori është Dita Ndërkombëtare e Emigrantëve
  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT