• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for July 2013

ANTHONY ATHANAS, NDERI I KOMBIT DHE KRENARIA E KOMUNITETIT SHQIPTARO-AMERIKAN

July 9, 2013 by dgreca

RESTORANTI  ANTHONY’S PIER 4 NUK ËSHTË MË/

Nga Frank Shkreli/

Ne Foto: Anthony Athanas me Presidentin Xhon Kennedy/

Mediat e Bostonit në Shtetet e Bashkuara njoftojnë se restoranti i famshëm i Bostonit dhe për një kohë të gjatë ikona e restoranteve në Amerikë, Anthony’s Pier 4, do të mbyllet përgjithmonë muajin e ardhëshëm.   Restoranti  Anthony’s Pier 4 Pier 4, ishte hapur  në vitin 1963 nga Anthony Athanas, afaristi dhe patrioti i dalluar i komunitetit shiptaro-amerikan.   Anthony Athanas ndërroi jetë në vitin 2005, në moshën 93 vjeçare.

Historia e tij ishte e një jete që është quajtur ”ëndërra amerikane”, e realizuar me punë të rëndë dhe dedikim. Ish-Senatori Xhin Kerry i shtetit Masaçusets dhe tani Sekretar I Shtetit Amerikan ka thënë për emigrantin shqiptar nga Korça se,   “Antoni Athanas jetoi ëndrrën amerikane dhe për asnjë minutë nuk harroi se nga kishte ardhur. Me një prejardhje të thjeshtë nga Shqipëria, Antoni mundi të realizojë ëndrrën e çdo emigranti duke punuar dhe arritur të bëhet një institucion kombëtar”. Ai ishte larguar nga vendlindja e tij Korça në vitin 1911 dhe emigroi në Shtetet e Bashkuara  në moshën 4 vjeçare për tu bashkuar me babain e tij i cili ndodhej në Amerikë.   Antoni ishte ndër të parët shqiptarë që zbriti në Amerikë.  Nga nevoja për të bërë jetesën dhe i detyruar të punonte, ai largohet nga shkolla në moshën 13 vjeçare dhe punon ditë e natë, shtatë ditë në javë në restorante të ndryshme, ndërsa përpiqej të mbledhë një grusht dollarë për të blerë restorantin e tij të parë në vitin 1938, për 1800 dollarë.  Ndërkohë, Antoni hapë edhe restorante të tjera por në vitin 1961, ai blenë një truall buzë ujit dhe hapë restorantin që e pagëzon me emrin e tij Anthony’s Pier 4, një restorant ky që mbrenda një kohe të shkurtër u bë i njohur jo vetëm në Boston, por edhe në mbarë Amerikën.   Për një kohë të gjatë ishte ndër pesë restorantet më të suksesshme në Shtetet e Bashkuara, të ardhurat e të cilit gjatë viteve 80-të, arrinin në 12-milionë dollarë në vit, më shumë se çdo lokal tjetër i këtij lloji.  Sipas njërit prej djemëve të Antonit, në kulmin e suksesit të restorantit, mbi 600-veta shkonin aty për drekë dhe rreth 3000-veta për darkë, ndërkohë që shpesh duhej të prisje deri në dy orë për të hyrë brenda.

Është e qartë se Anthony Athanas ishte shumë i suksesshëm si afarist dhe u bë i njohur në të gjithë Amerikën si pronar lokalesh.  Si i tillë, Antoni kishte mundësitë të njihej me personalitetet më të shquara amerikane të politikës, kulturës dhe botës së artit, që kishin dëgjuar për famën e restorantit të tij, dhe të cilin ata e frekuentonin  shpesh.   Provë për këtë  janë fotografitë e renditura në mur në lokalin Anthony’s Pier 4, përfshirë emërat më të njohur të elitës politike të Bostonit, të shtetit Massaçusets dhe mbarë Shteteve të Bashkuara.  Aty, ndër të tjera,  janë fotografitë e Antonit me personalitete si Frank Sinatra, Elizabeth Taylor, Xhon Kenendy, Riçard Nikson, Henry Kissinger, Alfred Hitçkok, dhe dyzina të tjera figurash të dalluara nga fusha të ndryshme të jetës amerikane.  Megjithëse u largua nga shkolla në moshën 13 vjeçare për të punuar, për të siguruar jetën e vet dhe të familjes, Antoni Athanas, falë zgjuarsisë së shqiptarit, ai gjatë viteve ka shërbyer edhe si lektor shumë popullor i ftuar nga universitetet më të dalluara të Amerikës, si Harvard Buisness School, Cornell University e të tjera.

Megjithë famën dhe sukseset në botën amerikane, Anthony Athanas mbeti përgjithmonë një patriot, i cili punoi vazhdimisht për të mirën e shqiptarëve në Shqipëri, Kosovë e kudo.  Për dekada me radhë, Anthony Athanas ishte njëri ndër figurat kryesore të organizatës pan-shqiptare Vatra.  Antoni nuk e zhvilloi punën e tij patriotike, as për nam as për para, pasi ai i kishte të dyja, por si atdhetarët e gjeneratës së tij, ai e bëri këtë vetëm e vetëm se kishte ndjenja të thella  atdhetare, duke mos kursyer asgjë  kur vinte puna tek Shqipëria dhe shqiptarët.  Agim Karagjozi, një bashkohas i Antonit dhe ish-kryetar i Vatrës, ka thënë  në një intervistë për Zërin e Amerikës, me rastin e vdekjes së Antoni Athanas se, “Ai kishte një krenari dhe ndjenja  të thella shqiptare, prandaj e gjente  kohën, sado i zënë që ishe. Kishte dhe kapacitetin financiar dhe moral që t’i kushtohej Vatrës, e ndjente këtë si detyrë.”  Për më tepër, vazhdon Agim Karagjozi, “Antoni Athanas ishte trashëgimtari i Nolit në Vatër, ishte ai që i siguroi jetën Vatrës për shumë dekada.”

Antoni Athanas, si bashkpuntor i ngushtë i Fan Nolit dhe Faik Konicës, megjithëse kishte të lidhje të ngushta dhe reputacion shumë të mire me ajkën e shoqërisë amerikane, ai kurrë nuk harroi rrënjët e tija, kurrë nuk harroi Shqipërinë dhe kombin e tij.  Është e vërtetë se restoranti i tij frekuentohej nga antarët më të dalluar të elitës amerikane, por Antoni Athanas, si patriot shqiptar që ishte, i mbante dyertë e restorantit të tij gjithmonë hapur edhe për komunitetin shqiptaro-amerikan.  Më kujtohet disa herë që kam vajtur në restorantin e tij, me bujarinë e tij, Antoni të  bënte të ndihesh sikur të ishe në shtëpinë tënde. Ai të ndeshte dhe të përcillte vet, nganjëherë edhe të shërbente, deri në ditët e fundit të jetës së tij.  E tillë ishte atmosfera  në restorantin e Antonit, për të gjithë shqiptarët, pa dallim.   Ishin të shumëta darkat e drekat, mbledhjet dhe festimet e ndryshme, por njëra nga më të dalluarat ishte festimi i 60-vjetorit të gazetës Dielli më 1969, ku ishin ftuar edhe përfaqsues të Arbëreshve të Italisë.  Ernest Koliqi, pjesëtar i delegacionit arbëresh, e përshkruan kështu në revistën Shëjzat, atë që ai quan ”mrekullinë e mikpritjes” në restorantin Pier 4 të Antoni Athanas, njërit, sipas tij,  ndër ”shtyllaat e papërkulshme të Shoqatës Vatra”.  Koliqi thotë se, “Ky zotni i njerzishëm shtroi ato ditë papra sofra e gostina…dhe me buzë në gaz qerasi të parin e të mbramin, tue ndejë vet në kambë dhe shpesh tue u dhanë dorë atyne që u shërbejshin tryezave. Këtij zotënie i përshtatet njimend fjala derë çelë.”

Në kulmin e punës, nga 800-puntorët që kishte gjithsejt, shumë nga ata ishin shqiptarë të posa ardhur në Amerikë dhe të cilët kishin nevojë urgjente për punë.  Më kujtohet se në fillim të 70-ave, Antoni kishte marrë në punë të gjithë familjen e një kunatës time, me të ardhur në Amerikë.  I tillë ishte Antoni Athanas.  Gjatë dekadave të fundit të shekullit të kaluar, aty janë mbajtur takime me rëndësi të përfaqsuesve të komunitetit shqiptaro-amerikan për të biseduar mbi hallet e Shqipërisë dhe të Kosovës, si dhe për strategjitë për marrjen e  masave për të siguruar përkrahjen amerikane për fatet e shqiptarëve, ekzaktërisht ashtu si në kohën e Nolit e të Konicës.   Ishte përvoja e hidhur e Antonit — kur si fëmij ai u detyrua nga masakrat greke të shpërngulej  nga vendlindja – ajo që e ndoqi gjithë jetën e tij dhe që e bëri atë të punonte me gjithë mundësitë e tija për të drejtat e  shqiptarëve kudo.  Madje, në moshë të shkuar, gjatë luftës në Kosovë, në vitin 1999, ai i bashkohet një delegacioni të Kongresit amerikan që vizitoi Shqipërinë, Kosovën dhe Maqedoninë.

Antoni Athanas, përveçse ishte një ndër afaristët më të dalluar të Amerikës, ai personifikonte bartësin e atdhetarizmit të frymëzuar nga objektivat e larta të kombit shqiptar.  Mund të mbyllet restoranti Anthony’s Pier 4, që ishte krenaria dhe suksesi i tij i madh profesional, por vepra patriotike e Antoni Athanas, njëri prej biznismenve më të dalluar të Amerikës dhe të komunitetit shqiptaro-amerikan, nuk do të harrohet kurrë.

Filed Under: Komunitet Tagged With: Anthony Athanas, Anthony Per Four, krenaria e komunitetit shqiptar, Nderi i Kombit

HISTORIA E FAMILJES ÇOKU- DASHURI NE VEND TE URREJTJES!

July 9, 2013 by dgreca

Ne Foto: Deputetë të Partisë Demokratike; nga e djathta Azem Hajdari, Esat Çoku dhe Mirash Ibro/

Historia e familjes Çoku që edhe pse i “dhuroi” socializmit një shekull burg dhe internime, nuk kërkoi hakmarrje, nuk ushqeu urrejtje, por i fali dhe u pajtua edhe me dëshmitarët fatkeq të proceseve të montuara.Dashuri në vend të urrejtjes është mesazhi i familjes Çoku, që në tranzicionin e zgjatur është shpërndarë nga Shqipëria në Itali dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës!/

 NGA DALIP GRECA/

 Esat Çoku bashkë me të shoqen Zyhranë dhe të birin Francin, jetojnë në Pelham Park Whay, në Bronx, NY, por muajet e veres, Esati i kalon ne shtepine e tij te bukur, qe ka ndertuar ne fshatin Mucias, prane Kenetes se Karavastase, ne Komunen e Remasit, ne Lushnje. Në historinë e jetës së  përditshme të Esatit dhe Zyhrasë ketu ne New York nuk ka ndonjë gjë  të veçantë për të shënuar:Janë emigrantë, si gjithë të tjerët, punojnë në punë të zakonta, lodhen  e rropaten,dhe jo rrallë mund të ndodh që të shprehin dhe ndonjë llojë “pendese” për mërgimin në moshën e pensionit. Por kur kthejnë kryet nga i biri dhe shohin përkushtimin e tij në mësime, rezultatete shumë të mira integruese në jetën amerikane, ia bëjnë”hallall” vuajtjet e mërgimit. Ky çift që ju prezantova, gjithë ditët e javës lodhen në punët e mundimshme,siç janë të gjitha punët e pakualifikuara, ndërsa në fund javë do t’i gjeshë të gëzuar në shoqërinë që kanë zgjedhur këtu në emigracion, me të cilën shkojnë kohën e lirë fundjavëve, herë duke dalë një shëtitje, herë një bisedë në klubet e shqiptarëve, herë në aktivitetet e shumta që zhvillohen në Nju Jork, dhe jo rrallë duke bërë vizita tek njeri-tjetri.Në shoqërinë e  tyre ka njerëz të zakontë, ka ish diplomatë, ish oficerë, inxhinierë, gazetarë, doemos që ka edhe ish të përndjekur të sistemit komunist, me të cilët i bashkon vuajtja dhe rezistenca antikomuniste. Të përndjekurit janë bashkëvuajtsit e Esatit, por ai nuk i paragjykon njerëzit, është krejtësisht  tolerant, i paparagjykueshëm në ato ç’ka ka hequr ai dhe familja e tij. Vuajtjet e veta dhe të familjes nuk ia faturon çdo llojë njeriu, ato qenë pjellë e sistemit komunist.Ish deputeti i Partisë Demokratike ka marrë rrugën e mërgimit këtu e pesë vjet të shkuara, ndërkohë që vëllai tjetër i tij, Caush Çoku, rrugëve të mërgimit nisi t’i shkelë menjëherë pas burgut, që në vitin 1991. Edhe pse qe shpallë armik dhe qe arrestuar në emër të popullit si armik i popullit,(Kush e pyeti popullin?!) Esati orë e çast mendon me mall për Shqipërinë dhe thotë se vështirë do ta ketë nëse nuk kthehet një ditë atje, ku ka lënë gjithçka; edhe gëzimet, edhe vuajtjet, edhe  prangat, edhe varret e të dashurve; edhe tokën; edhe vreshtin, edhe shtëpinë në Muçias, edhe apartamentin në kryeqytet.Edhe “armiqtë” e dashkan Atdheun!

Shprehje e tolerancës është edhe akti  i pajtimit të familjes Çoku me 26 dëshmitarët e rremë, që dolën kundër tyre në proceset gjyqsore, kur u dënua Azemi, dhe djemtë, Bedriut, Caushit e Esatit.

Nuk arritëm të  pajtohemi vetëm me gjashtë prej dëshmitarëve, të cilët patën vdekur para se ne të liroheshim prej burgjeve, thotë Esati.Për ne ata ishin fatkeqë të një sistemi antinjerëzor, falja dhe mëshira ishin më e shumta që mund të bënim për ata.

Toleranca dhe dashuria njerëzore e çoi Esat Çokun deputet në  Parlamentin Shqiptar(1992-96).Është rasti më i vecantë në Shqipëri, kur ish i përndjekuri i ishet në nëj sallë me ish hetuesine  vet.Esati dhe hetuesi i tij, Bashkim Caka, ishin njëkohësisht deputetë, njëri për PD dhe tjetri për PS! Kur ishte në krye të Shoqatës të Ish Përndjekurve Politikë të Lushnjës(1991-95) apo pjestarë i kryesisë të Shoqatës Kombëtare të Ish të Përndjekurve Politikë të Shqipërisë (1991-95) Esati nuk kultivoi as urrejtje as hakmarrje, vetëm kërkoi integrimin e bashkëvuajtësve. Kështu edhe vëllezërit, Bedriu dhe Caushi, të cilët edhe pse nuk u morën me politike, u treguan qytetarë të denjë. Trazicioni 15 vjeçar i Shqipërisë e ka shpërndarë familjen Çoku,njëri vëlla, Bedriu ka mbetur në Shqipëri, pas 15 vjetësh ka vendosur të trokasë në politikë duke pranuar që të jetë kandidat për deputet i Lëvizjes Për Zhvillim Kombëtar, ndërsa Caushi vazhdon të jetë në Romë, si gazetar i Komunitetit Europian. Esati jeton në Nju Jork.edhe nëj fakt tjetër për tolerancën:Në kohën e krizës të pushtetit demokratik, Bedriu ishte nëndrejtor i përgjithshëm u burgjeve të Shqipërisë.Fatos Nano atëherë ishte në burg. Bedriu merr urdhër që të mos ndodhte asnjë e keqe me jetën e kryetarit ët opozitës.Shkon vetë me helikopter dhe e shpëton Nanon nag rreziqet që i kanoseshin. Kur socialistët vijnë në pushtet me Nanon kryeministër, vetë i pari kërkon që t’i bëjë një vizitë në shtëpi për ta falenderuar se i kishte shpëtuar jetën. Bedriu ia çeli derën e apartamentit dhe e priti. Një javë më pas ish nëndrejtori i përgjithshëm i burgjeve, jetëshpëtuesi i Nanos, edhe pse kishte përfunduar studimet për jurist, edhe pse zotëronte tri gjuhë të huaja, u gjend i papunë…Shpërblim i bukur!

 ESMAJA, NENA E BURGJEVE

 Në fillimet e emigrimit, Esati  kaloi një provë të vështirë. Nuk e kisha parë asnjëherë në atë gjendje të rënduar psikologjike, tmerrsisht dëshpëruese. Në  shtëpi ishte vetëm me nipin, familja qe ende në Shqipëri. Kishte marrë lajmin e  hidhur të vdekjes të nënë Esmasë.Qenka e thënë që të mos i hedh një dorë dhe’ nënës, ashtu siç nuk i hodha babait, qante dhe psherëtinte ato ditë Esati.

 Kur  u vdiq babai,  me 12 dhjetor 1982, tre vëllezërit qenë në burg dhe nuk mundën të ishin në varrimin e atit të dashur, ndërsa tani që  vdiste nëna, Esati ishte këtu, aq larg, dete e oqean kaptuar. Statusi nuk e lejonte që të udhëtonte….

Nënë Esmaja kishte ikur nga kjo botë, ndërsa ai kishte vënë fotografinë e saj në një kënd dhe vajtonte e priste njerëz që vinin t’i mjekonin plagën e dhimbjes…

Dukej se gjoksi nuk ia mbante dhimbjen. Miqtë dhe të njohurit nuk reshtnin ,por plaga e shpirtit s’mbyllej kollaj….Ai i binte telefonit herëpashere dhe merrte informacion rreth varrimit.Fliste me vëllezërit, por  fjala lagej nga lotët dhe telefoni bëhej memec…E shoqëroi kortezhin së largu deri sa përfundoi varrimi.

– Së paku t’i kisha hedhur një dorë dhe’- përsëriste herë pas here Esati, që kapte tëmthat dhe i shtërngonte fort dhe fshinte sytë që rridhnin lotët e dhimbjes.Ishte fillikat. E mbyti dëshpërimin me lot dhe psherëtima….

….Kishte vdekur Esma Çoku, një nënë e vuajtur, një ndër nënat e rralla që e kishte përballuar të keqen me stoicizmin e saj të rrallë. Shumë fatkeqësi patën rënë mbi të gjatë 50 vjetëve. Fillimisht i kishin prangosur burrin, Azemin, pasi i sekuestruan pasurinë e damkosën”kulak”. Ajo nuk e la të shoqin të vdiste i vetmuar në qeli, së paku nuk e la të uritur, por torbën në shpinë dhe i shpinte ushqime.Fatkeqja, guximshëm përpiqej që të rriste djemtë, që t’i bëheshin të mbarë. Ajo nuk ishte thyer; as atëhëhere kur familjen e deklasuar Çoku e internuan nga qyteti i Fierit në Tokën e Vdekur të Myzeqesë, as kur i arrestuan djalin e vogël, Caushin, as kur i prangosën të dytin, Bedriun,(të dy ushtarë pa pushkë, në xhenjo) as kur e lanë të vetmuar, kur i morën Esatin.Do të mbetej vetëm me Zyhranë, bashkshorten e Esatit, e cila iu kthye si shoqe dhe motër në ditët e vështira. Bashkë e merrnin rrugën për t’u takuar me të tre djemtë që njëkohësisht vuanin burgjeve të Spaçit, Burrelit, Qafë-Barit….Udhëtonin dy-tre ditë për të shkuar tek djemtë-armiq të pushtetit… Rrugë pa rrugë, qëllonte që të flinin edhe jashtë, kur nuk ua hapnin dyert nga frika se ishte nëna e djemëve të dënuar politikë, ndërsa e reja, nusja e armikut. …Ja kështu me atë torbën në krah e mira nënë baritej maleve të Shqipërisë për të mbajtur gjallë shpirtrat e djemëve që vuanin absurdin.Ajo vërtetë nuk ishte e burogosur, por shpirti i saj qe njëqind herë më i prangosur se sa duart e të shoqit dhe bijëve të saj të ënjtura nga prangat.Ata u planifikuan nga ai sistem si kundërshtarë të vijës së parë dhe qenë ndër të fundit që lanë qelitë e ferrit.Bedriu ishte ndër të burgosurit e fundit që la qelitë pas vizitës të Peres De Kuelarit në Shqipërinë Komuniste.

Vëllai i dytë i Esatit,Bedriu, duke e përshkruar nënë e tij në librin që ka në dorëshkrim, shkruan:Kanë kaluar gjithë ato vite pritjeje që i kanë dhuruar asaj shumë ankth, dhimbje dhe tmerre, tani nuk i besohet se është e lirë dhe djemtë i ka të lirë…

…. Është viti 1991. Bedriu, një ndër të dënuarit politik, që u lirua i fundit nga burgjet shqiptare, me ndihmën e shoqërisë së vjetër që kishte në Fier, arrin të marrë një shtëpi në qytetin e tij të fëmijërisë dhe ëndrrave; pikërisht po në atë vend që ata patën barakën e tyre para se t’i internonin në Tokën e Vdekur. Nënë Esmaja që qe mësuar me jetën e fshatit, sikur e kishte të vështirë të rimësohej me jetën e  qytetit nga e kishin shpërngulur natën në terr.Por nga ana tjetër i dukej vetja si në ëndërr kur e shihte veten në atë shtëpi të re së bashku me të birin, i cili shkonte si zotni në shkollë, i veshur për bukuri me kostum e kollare, ku jepte gjuhët e huaja, që i kishet mësuar atje në Universitetin- burg!

– Mos jam në ëndërr,-  pyeste veten e zonja e shtëpisë dhe dëshironte që të jetonte sa më gjatë për ta gëzuar lirinë…!

 “Tre vëllezër në një prangë” , një familje 74 vjet burgim

 Rrallë mund të gjesh familje si kjo që të ketë kaluar tërë jetën në burgjet komuniste.Të marra së bashku vitet e burg-internimeve bëhen shumë dhe rëndojnë në kujtesën e kombit si për mijëra familje të tjera, që iu mohua jeta e lirë, thjesht pse qenë rreshtuar në anën e kundërt të barrikadës komuniste.Le të ndjekim statistikën:

– Azem Çoku-babai- 11 vjet burg

– Caush Çoku-djali i vogël-  22 Vjet burg

– Bedri Çoku – djali i dytë, 23 vjet burg

– Esat Çoku, djali i madh, 8 vjet burg dhe internim…

– Esma Çoku-E internuar me dekada… bashkëshortja e Azemit, nëna e djemve të burgosur;  64 vjet dyerve të burgjeve, duke ndjekur fatin e të shoqit dhe bijëve…

Vëllai tjetër, nipër e mbesa-lindur e rritur nëpër baltën e fushave të Myzeqesë së përvuajtur, të internuar…

Po të bashkosh vitet e e burgut dhe ato të internimit për familjen Çoku, të del më shumë se një shekull dënime. Statistikat e mësipërme ndoshta nuk kanë nevojë për koment, por historia duhet kujtuar me qëllimin e mirë që të mos harrohet. Poeti,publicisti dhe shkrimtari Visar Zhiti,për të cilin poezia qe prostituta që e futi në burg dhe njëkohësisht Shën Mëria, që ia ruajti shpirtin në vuajtjet e ferrit komunist;tek ka paraqitur dy vëllezërit Çoku në parathënien e  librit të tyre”Caush Coku& Bedri Çoku; dy vëllezër në një prangë” shkruan kështu në përcjelljen parathënse:”Si personazhet e një drame duken dhe ashtu janë,të një drame tepër të rëndë, të gjallë, që s’u luajt dot në skena, po në jetë; aktet e së cilës u zhvilluan në Purgatorin e mërzitshëm të socializmit dhe brenda në ferrin e diktaturës së tij.

Janë anëtarët e një familje të ndershme, punëtore të shtypur, të dënuar dhe anash emrit vitet e burgut, ku shpesh numri i tyre është më i lartë se gjysma e jetës të secili. Së bashku bënë gati një shekull burg e internim deri në rënien e komunizmit.

Familja Çoku ishte në konflikt me sistemin e  ri komunist.Konflikti vinte që nga vitet e Luftës, kur Azem Çoku,i ati i djemëve që do të gjendej i rreshtuar në radhët e Ballit Kombëtar në luftë për të çliruar Atdheun nga fashizmi dhe nazizmi, do të ndëshkohej pas çlirimit vetëm pse nuk qe i rreshtuar në radhët e partizanëve. Madje një herë do ta shpëtonte nga skuadra e pushkatimit i ati i Ylli i Bufit, që asokohe ishte udhëheqës me partizanët lokalë, ngaqë vetë ai ia kishte borxh jetën Azemit.Pushkatimi i shokëve në sytë e tij e bënë Azem Çokun më të vendosur  në idealin e tij nacionalist, por kjo do t’i kushtonte jo pak por 11 vjet burg dhe një jetë të privuar nga liria; i braktisur nga miqtë; iu sekuestrua  pasuria dhe do të tregohej me gisht”ja kulaku”.Kjo ishte vula që do ta shoqëronte gjatë të gjithë jetës atë dhe familjen. Pas burgimit të tij, familjen e hoqën nga qyteti dhe e internuan në Tokën e Vdekur, sinonim i vetë vdekjes.Internimi i familjes ua vrau ëndrrat djemëve….

 BEDRIU, ISH KAMPIONI I GJIMNASTIKES, QENDRESTAR  I REVOLTES SE SPAÇIT

 Bedri Çoku, vëllai i dytë, nuk e kishte menduar se një ditë jeta e tij do të merrte  atë krisje të pa riparueshme. Ai ishte ndër nxënësit më të mirë të gjimnazit në Fier. Ishte ndër djemtë “e përkëdhelur” në kuptimin e personalitetit; ishte kampion i gjimnastikës,shquhej për talentin si instrumentist, i vetmi fizarmonicist i gjimnazit, një ndër volejbollistët e spikatur të ekipit të të rinjëve të “Apollonisë”, një letrar me talent. Nuk i kishte shkuar ndërmend se një ditë do t’i hidhte prapa krahëve të gjitha këto dhe do të përfundonte në një fshat të humbur moçalor, ku dhe emri të ngjallte datën…Toka e Vdekur, do të ishte vendi pritës, pas dëbimit.Ku do të jetonin? Sarajet që kishte pasur dikur babai i tyre, ishin sekuestruar për nevoja publike;  ata duhej të ndërtonin vetë një shtëpi me drurë e baltë, drurët e marra në pyll dhe balta aty, e vetmja që nuk mungonte në Myzeqe!. Atje filloi të tërhiqej zvarrë jeta e gjimnazistit, sportistit të talentuar. Kur gati po mësohej me atë jetë vuajtjesh, në fshatin e  tij vjen për një aktivitet gjimnazi kur dikur ai kishte studiuar. Deshën t’i bënin një surpirizë shokët dhe shoqet e gjimnazit. Por shokët e Partisë dhe Rinisë në fshat i kishin marrë masat; ata shpërndanë helmin ideologjik para se të nsite aktiviteti dhe për Bedriun thanë një mijë të zeza. Gjimnazistët iu hodhën në mbrojtje ish shokut të tyre. Por e paguan shtrenjtë,  edhe ata i gjeti gjëma më vonë. Ata që e mbrojtën u përjashtuan nga aksioni dhe nga gjimnazi se kishin mbrojtur armikun! Kjo qe një ngjarje e hidhur që do ta trondiste më shumë shpirtin rebel të Bedriut dhe ishte prologu i asaj që vinte më pas.Ai ishte një i dënuar, që bir kulaku, që pritej vetëm arrestimi. Por dhe ky nuk do të vononte; ashtu si edhe vëllanë e tij të vogël Caushin, i kishin ngritur ushatrë. I kishin çuar në xhenjo, atje ku atdheu mbrohej me pushkë druri, me kazëm e lopatë. Edhe atje ai përpiqej që të mos u jepte shkas për ta rrasur në qeli.Por ata e kishin planifikuar dhe arrestuesit e tij qenë burra që e mbajnë veten për heronjë të kombit; një ndër ta ishte vetë Mark Dodani. Bedriu thotë se arrestimi i tij ishte i denjë për skenar filmi, si në ato të Xhejms Bondit. E trasferuan në  Korpusin e Gërhotit, pasi më parë kishin hapur fjalë se do ta merrnin në qendër të korpusit sepse si fizarmoniscist i talentuar i duhej qendrës dhe se do të aktivizohej me ekipin e gjimnastëve të Gjirokastrës.Mirëpo skenari qe shkruar; vëllai më i vogël qe arrestuar, ishte radhe e Bedriut.  Me 9 dhjetor 1968, Mark Dodani përfaqësuesi i ministrisë së Brendshme dhe Agron Çoba, përfaqësuesi i Sigurimit të Ushtrisë e morën në makinë, gjoja se po trasferohej, siç qenë hapur fjalët e fundit, dhe rrugës, i vunë prangat: Në emër të popullit je i arrestuar!

Procesi i montuar i gjyqit ku u gjykua ai dhe i vëllai, Caushi, përbën një akt sa tragjik në jetën e dy të rinjëve, aq dhe komik për nga besueshmëria.Esati, që u thirr në sallën e gjyqit, u zbrazh para trupit gjykues, duke tëhnë se vëllezërit e tij ishin”viktima” të luftës së klasave. U shpallën armiq dhe tradhëtar, pa kryer asnjë tradhëti ndaj Atdheut dhe popullit. Në librin e tij Bedriu tregon se në ditëgjyqin e tyre ishin edhe sportistët e  Apollonisë, të cilët kishin asistuar në gjyq pas një ndeshje në Gjirokastër. Ata kishin duartrokitur kur vëllezërit kishin mbrojtur veten nga akuzat shpifëse.

 CAUSHI, IKJA MATAN’ DETIT…

 Me Caush Çokun, më të voglin e djemëve të  Azem Çokut, jam njohur në mesin e  viteve ’90 edhe pse me të kisha bashkëpunuar shumë si tek gazeta lokale “Ora e Fjalës” edhe tek “Republika”, ku ai kishte kontribuar jo vetëm me shkrimet e veta, por edhe me poezitë e ndjera të shkruara në rininë e tij, edhe në kohëburgimin e vet absurd.

Caushi, ashtu si dhe vëllai i tij Bedriu,  u burgos pa bër asnjë faj, asnjë krim; u burgos thjesht se ishte planifikuar që të  burgosej. Gjyqi që iu bë ishte një farsë e inskenuar, ku regjisorë ishin operativët, hetuesit, gjykatësit dhe prokurori. Formula funksiononte mekanikisht. Një ditë prej ditësh në vend që të gjendej në repart mes shokëve ushtarë të xhenjos, ai u  ndodh në qelinë e ftohtë të burgut, pa kryer asnjë faj, asnjë krim, nuk pat shkelë asnjë ligj, asnjë rregullore ushtarake.Por ç’rëndësi kishte, ai duhej që të dënohej.Ndërsa në  ditën e gjyqit, asgjë e veçantë për t’u shënuar:Akt-akuza fallso, dëshmitarë vallso, gjyqtari, ndihmës gjyqtarët kënduan në të njëjtin kor me prokurorin…dhe kaq… Pas 6 vjet burg të ashpër, me 21 maj 1973 dy vëllezërit, Bedriu dhe Caushi marrin pjesë në revoltën e Spaçit, madje nuk ishin thjeshtë pjesmarrës, por organizatorë. Bedriu dhe Caushi frymëzues dhe flamurmbajtës.Revolta qe e përmasave tronditëse për shtetin komunist; ishte krejt e veçantë në të gjitha shtetet komuniste të Lindjes.Një revoltë e shtypur egërsisht nga diktatura do të kishte padyshim edhe viktimat e veta. Ndër viktimat ishin dhe vëllezërit Coku, të cilët u izoluan nëpër qeli dhe u hetuan egërsisht për rolin që patën në aktin kundërshtues ndaj shtetit. Secilit i bënin presion; Bedriut i thoshin se vëllain tjetër, Caushin e kishin egzekutuar, ndërkohë që edhe Caushit i thoshin se do të egzekutojmë njësoj si vëllain tjetër, Bedriun. Por askush prej vëllezërve nuk hyri në lojën kurth. Të dy morën dënime 25 vjet burg. Pas gjyqit special i heqin nga Spaçi dhe i çojnë në burgun-tmerr, atë të Burrelit; ku thuhej hapur:Në Burrel hyn, por s’del!Atje ishin kundërshtarët më të rrezikshëm të qeverisë komuniste. Burgu i Burrelit kishte një kapacitet prej 180 vetash, pra më kundërshtarët e sistemit.Edhe pse ishin në të njëjtin burg, dy vëllezërit ndaloheshin të takoheshin me njëri-tjetrin. Takoheshin një herë në 6 muaj, apo një herë në vit, vetëm me lejen e komandës, dhe nën vëzhgimin e  rreptë të gardianëve.

Pasi doli nga burgu Caushi nuk notoi në ujrat e politikës shqiptare; e përfshiu vala e mërgimit dhe i hipi në anijen “Panamaja” dhe mbërriti në brigjet e përtej detit në ditët e marsit 1991. Ishte fat për emigrantët shqiptarë që qenë të shoqëruar me të  nga që Caushi ishte një përkthyes i mirë për ta.Shpejt u bë i njohur në shtypin italian. Shkrimet e tij filluan që të botohen në gazetata”Corriere Della Sera”,”Il Mattino”. Shpejt fitoi statusin e gazetarit Europian”C.E.A”, ndoshta ndër të paktit shqiptarë që e gëzojnë këtë status.Ka shkruar edhe për gazetata qendrore e lokale shqiptare.Prej vitesh mban lidhje me njerëz të shquar të gazetarisë dhe artit.Caushi ka dhënë një kontribut të veçantë në ndihmën e pakursyer ndaj refugjatëve shqiptarë në Itali.

Dy vëllezërit që shkruanin poezi dhe tregime në burg

 Dy vëllezërit e shfrytëzuan burgun, kryesisht për të mësuar gjuhë të huaja. Duke shfrytëzuar të burgosurit politik që ishin shkolluar nëpër Europë, ata arritën të mësonin anglisht, italisht, frëngjisht dhe gjermanisht.Kjo do t’i shërbente Bedriut pas burgut që të hapte kurse private të gjuhëve të huaja, më pas si mësues i anglishtes në shkollën e mesme në Fier; ndërsa Caushi do të bëhej përkthyes i emigrantëve shqiptar në Itali e do të shkruante për Shqipërinë në gazetat më të mëdha të Italisë.

Në kohëburgimin e tyre dy vëllezërit nuk do të ndaheshin nga pasioni i rinisë, krijimtaria letrare, e cila qe bërë pjesë e akt-akuzës kur u kishin rrëmbyer lirinë.Caushi pat shkruar shumë poezi, si:Poemën”Iliriada”, tri cikle- Iliria, Arbëria dhe Shqipëria; ciklin”Motit të Madh””Skënderbeu me 25 këngë, me 495 vargje etj.

Poeti Visar Zhiti, në shënimet e  tij në vend të parathënies, që shoqëron librin”Dy vëllezër në një prangë”, shkruan”Caushi në qelinë e tij sajonte vjersha, mohonte burgun, i këndonte me zë të heshtur nënës, lirisë, dashurisë së humbur, vendlindjes, dinjitetit dhe hynte thellë, thellë(si i burgosuri që zbret nëpër aktet e lagura të minierës) tek rrënjët e kombit, sajonte Iliriadën e tij dhe përsëriste betejën me sllavët e ardhur nga Kaukazi, andej ku u prangua prometeu.

Vargu i Caushit herë është i lidhur si cigaret e e burgut, të dredhura me letër nga veprat e Enver Hoxhës, herë i ashpër si sytë e lidhur para pushkatimit, i ëmbël si hëna që vjen frëngjive, cicëritës si”Dallëndyshja e Burrelit” që të burgosurit e ushqenin me thërrimet e zemrës së tyre, herë i hutuar si muzgjet atje, rebel, ulëritës dhe i përtharë si plagët.

Ndërsa për krijimtarinë e Bediut, Visari do të meditojë: Kurse Bedriu në qelinë e tij do të mbaronte një nga romanet”Njeriu që kapërcen vetveten” e vazhdimisht do të shkruante tregime.Natyrisht që ishte e vështirë dhe një aventurë e tmerrshme të shkruaje hapur kundër diktaturës e diktatorit.Honorari do të ishin brilantet e gjakut tënd, pushkatimi yt.Dhe të burgosurit shkrimtarë i mërgonin ngjarjet në tjetër vend apo në  tjetër epokë. Kështu është dhe tregimi “Sitamarrtaha”, një  alegori ndaj dhunës, ndaj gënjimit dhe zhgënjimit me kumbim rrënqethës aktual.

Bedriun e inetersojnë plagët sociale, prapambetja mentale e shoqërisë socialiste, aktet ordinere(tregimi”Zemërimi” apo”Krimineli”. Personazhet e  tregimeve të tij duan të vdesin, kanë depresione, i trondit mungesa e dashurisë apo humbja e saj dhe dinë të qajnë burrërisht.

Bedri Çoku fluturon me fantazi dhe përtej telave me gjemba të kufirit shtetëror dhe del në Kosovën e tradhëtuar duke shkruar tregimin e habitshëm”Liri”; jep ambjente e pejsazhe e idera fisnike…

Tani Bedriu ka në dorë romanin autobiografik me titull të përkohshëm”Ne dhe ata-Blloku dhe antiblloku”; ku gjithçka shihet qetë, pa urrejtje në jetën e përmbysur të kësaj familje fisnike.Duke qenë vetë personazh, nga të fundit e liruar në vitin 1991 prej burgjeve komuniste; ai hedh sytë pas dhe shfleton jetën e trazuar të vetën, të familjes dhe të gjithë shqiptarëve.

Esati, deputet së bashku me ish hetuesin e tij

 Esat Çokun e njoha në ditët e para të Lëvizjes Demokratike, kur Partia Republikane më kishte besuar si sekretar të komitetit Ekzekutiv Pluaralist,edhe pse deri atherë nuk isha anëtar i asnjë partie poltike. Partia Demokratike e  Lushnjës, e cila e kishte Esatin anëtar të kryesisë së së vet, e kishte caktuar si përfaqësues në Komitetin Ekzekutiv, ndërkohë, ai qe dhe kryetar i Shoqatës së të përndjekurve Politik të Lushnjës, dhe në kryesinë e Shoqatës Kombëtare.

Nuk isha takuar ende me Esatin, kur në zyrat e kryeministrisë në kryeqytet, kisha shkuar me  nënkryetarin demokrat, më bëri përshtypje një burrë i gjatë, zeshkan, i cili kur lexoi emrat e anëtarëve të Komitetit Pluralist, i ndali sytë tek emri i Esatit dhe pyeti:- Paskit Esatin ju të PD-së?

– E njihni?- e pyeti nënkryetari demokrat.

– Kam qenë hetuesi i tij…Por nuk i kam hyrë në hak. Ia thashë se ne për ç’ka e akuzonim i kishim të provuara akuzat, kishim dëshmitarë, kishim incizime,pastaj(ish hetuesi pushoi pakëz) …ai ishte planifikuar prej kohësh sepse i kishte dy vëllezër në burg, ndërkohë dhe i ati i kishte vuajtur 11 vjet për politikë dhe ishte varrosur si kulak dhe armik….Ky qe shpjegimi vullnetar i hetuesit Bashkim Caka,që në ato momente nuk ishte më hetues, por ishte në rolin e  juristit të kryeministrit Ylli Bufi.

 Më vonë Esati do të  ishte në të njëjtin Parlament me ish hetuesin e tij; njëri deputet i PD-së, tjetri deputet i PS-së.Një fakt i hidhur i demokracisë shqiptare!

Kur u kthyem në Lushnjë ia thamë Esatit ndodhinë me ish hetuesin Caka. Ai vetëm qeshi, ndërsa më vone, kur do të shkonte në Parlament, së bashku me të dhe ish hetuesi i vet, deputet i PS-së, ai do të pinte kafe me të, por  nuk do të rrinte pa i thënë se hetuesit para se të bëheshin deputetë në një kuvend me viktimat e tyre duhej të kërkonin falje…Më pas do të botonte një shkrim kuarjoz në gazetën lokale “Ora e Fjalës” të cilën unë e drejtoja ato kohe, ku thoshte se nuk mund të kishte demokraci të vërtetë kur  ish hetuesit tanë, pa na kërkuar falje vijnë të përfaqësojnë popullin në Parlament, ndërkohë që na kishin dënuar dje në emër të popullit, natyrisht pa e pyetur popullin.

Ish hetuesi i tij, kishte heshtur. Esati nuk ishte ekstremist ndaj atyre që i shkaktuan vuajtje atij dhe familjes së tij, por ai kërkonte së paku një ndjesë publike nga aktorët dhe ingranazhet e diktaturës, gjë që nuk është bërë ende.

Me Esatin,qeverisëm në një kohë të vështirë, kohën kur bashkë me ndryshimin politik u manifestuan veprime anarkiste dhe Lushnja ishte një ndër rrethet që “ishte planifikuar” t’i nënshtrohej terapisë së shokut dhe të kthehej në tokë e djegur:U dogjën furrat që prodhonin bukë për qytetarët; u shkretuan serrat model të  Divjakës, që furnizonin dikur vendet e Lindjes; u prenë plantacionet e mollëve, filloi prerja dhe djegja e ullinjëve, u shkulën vreshta, pa përmendur plaçkitjen e ndërmarrjeve dhe fabrikave. Në këto kushte Komiteti Pluralist(ku Esati ishte anetar i tij, perfaqesues i PD dhe une sekretar, perfaqesues i PR) përpiqej që të harronte përkatësitë partiake dhe t’i dilte për zot qeverisjes vendore. E ndjenim se policia e vjetër që kishim për të ruajtur rendin në të shumtën e rasteve ishte bashkëpunuese me ata që shktërronin. Në këto kushte morëm rrugën për në Tiranë; fillimisht trokitëm tek kryeminsitri, por ai s’kishte kohë që t’na priste;iu afruam presidncës që ende kishte ën krye Ramiz Alinë, por para nesh atje kishte shkuar kryeprokurori dhe kryegjykatsja socialiste; kështu që nuk kishte vend për ne;përfundimisht na priti i Rendit Vladimir Hysi. Ankesat tona ishin për Rendin, kërkuam ndëshkimin e shefit te policisë.

U la që ballafaqimi të bëhej në Lushnje. Esati qe ndër ata që ia numëroi të gjitha haptazi shefit të rendit, duke kërkuar largimin e  tij. Më bënte përshtypje kurajo e Esatit; ai ia thoshte copë mendimin e tij kujtëdo, pavarësisht se e vërteta ishte e hidhur.

Një ndër bashkëpunimet me Esatin ishte ceremonia madhështore e rivarrimit të 69 viktimave të komunizmit, të pushktuar nga Mehmet Shehu në fshatin Matjan. 69 burra, ndër  ta dhe fëmijë, ishin pushkatuar nga Mehmet Shehu në vitet e luftës;motive i vrasjes ishte pjesmarrja e tyre me Ballin dhe deklarata e njërit prej fshatarëve, Kurt Xhepa prej Cerme, që i kishte deklaruar të tmerrshmit Mehmet Shehu: Unë derr bëhem dhe komunist nuk bëhem!Komandanti i tmerrshëm qe bërë bishë dhe i kishte çuar të gjithë plumb….

Rivarrimi i viktimave të terrorit komunist ishte një ndër prioritete  e pushtetit të ri demokratik që sapo ngrihej në këmbë. Ceremonia që u organizua në qytetin e Lushnjës pati për realizues Esatin; së bashku shkuam në fshatin ku ishin pushkatuar viktimat e pafajshme dhe me ndihmën e fshatarëve siguruam eshtrate  tyre, ndërkohë që Sigurimi i vjetër i shtetit u përpoq që të pengonte me çdo kusht ceremoninë. Veteranët, u përpoqën që të ngrinin kundër opinionin qytetar për faktin se Komiteti ynë Pluralist mori një vendim të guximshëm; arkivolet të varroseshin në Varrezat e dëshmorëve të qytetit, përbri parcelës ku ishin varrosur dëshmorët partizan. Komiteti i veteranëve filloi të lëvizte, ankesa në Tiranë dhe në Komitetin tonë Pluralist. Esati, që kryesonte komisionin e rivarrimit, njëkohësisht kryetar i Shoqatës së Ish të Përndjekurëve politikë, mbrojti me logjikë mendimin unanim të Komitetit Pluralist:Ju këkroni pajtim kombëtar, pa na kërkuar falje për viktimat që keni çuar në varre pa gjyq,pa kërkuar falje për 64 vjet burg të familjes time + dhjetëra vjet internime, pa kryer asnjë lloj krimi; dhe tani nuk pranoni që pajtimi të fillojë nga të vdekurit e pfajshëm? Debati u mbyll me fitoren e  Esatit dhe e gjithë Lushnja doli dhe përcolli në varreza dëshmorët nacionalist. Mijëra qytetarë morën pjesë dhe asnjë  nga parashikimet kërcënuese të veteranëve nuk ndodhi.

Më pas Esat Coku kreu detyrën e sekretarit të Komitetit Pluralist,edhe pse nuk kishte asnjë mundësi zgjidhje për hallete  qytetarëve, ai u përpoq që të mirëkuptohej me qytetarët, pavarësisht se të kujt pale ishin ata, të majtë apo të djathtë; ndërsa në takimet e partisë së vet ishte i papajtueshëm për devijimet majtas.

Edhe detyra që kreu në Komisariatin e Policisë ia rriti kredibilitetin ish të përndjekurit politik Esat Coku, ndërkohë që si ish kryetar i Shoqatës së Ish të Përndjekurve, ai u përpoq që të integrojë të vuajturit në shoqëri, ndërsa fëmijët e tyre t’i nisë drejt Universiteteve. Koha kur përfaqësoi Partinë demokratike në Parlament, 1992-1996, ishte një kohë prove për të, provë që e kaloi sukseshëm, ndërsa në kohë revolucionin përmbysës të pushtetit demokratik ai u përpoq sa mundi që të ndalte hovin e shkatërrimtarëve.( Historia eshte pjese e librit ne proces”Histori Shqiptare ne Amerike, botuar se pari ne gazeten Illyria ne New York, Standard, Gazeta 55)

 

 

 

Filed Under: Histori Tagged With: dalip greca, historia e familjes Coku

Një debat për gjuhën në kishën Orthodokse

July 9, 2013 by dgreca

Nga Bardhyl SELIMI/

Miku im, z. Naun Kule, ish koleg dhe drejtor, shkrimtar dhe veprimtar shoqëror,më tregoi për një debat që kishte zhvilluar kohët e fundit lidhur me (mos)përdorimin e shqipes në kishën ortodokse.

– U ndodha – tha ai- një ditë në një meshë me rastin e Pashkëve 2013, që e drejtonte hirësia e tij, Janullatusi. Por u shtanga nga që tërë kohën ai fliste greqisht! Kjo më kujtoi një ndodhi të dëgjuar të vitit 1929 kur fshatarët e Ndërnënasit të Fierit ishin ankuar të nënprefekti Tofik Buletini që prifti i tyre u predikonte greqisht. Nga ana e tij, Boletini kishte njoftuar Mitropoletinë e Beratit dhe prifti qe thirrur dhe paralajmëruar për të mos e përsëritur më veprimin e tij, dmth të predikonte vetëm shqip, ashtu sikurse e ka edhe statuti i Kishës Autoqefale Shqiptare.

Naun Kule shkroi, me këtë rast, një artikull me titullin “Hirësi Janullatos, Zoti flet edhe shqip…!”Midis të tjerash, ai përmënd aty dhe e krahason modelin e Hirësisë së tij me Kozma Etolin (1714-1779), një antishqiptar i përkushtuar i Megaliidesë greke që këshillonte: “Mos iu lutni Zotit shqip. Shqipja është gjuhë e mallkuar, është gjuha e të paudhit…Më premtoni se në familje do të flisni jo shqip, por greqisht, dhe unë do t’ju falë gjithë mëkatet tuaja..”

Shkrimi i z. Kule vjen në një kohë kur në Greqi po nxiten edhe më, megjithë krizën e thellë ekonomike atje, lëvizjet dhe partitë shoviniste që kërkojnë, në kohërat moderne, të vënë në jetë idetë e çmendura të Vorioepirit Padyshim, kritika e z. Kule, njeri i arsimuar dhe i pjekur politikisht, ngjalli pakënaqësi të menjëhershme në selinë e shenjtë ortodokse, e cila porositi me ngut një zëdhënës të saj për të reaguar. Doli një farë Piro Prifti, ish mjek, që botoi në gazetën “SOT” më 24 maj 2013 artikullin “Një përgjigje për Kryetarin e Shoqatës ‘Myzeqeja’, ateistin Naun Kule”.

Duke e justifikuar shefin e vet epror, Janullatusin, që gjoja ka folur greqisht dhe ka përdorur përkthyes pasi shumë terma dhe shprehje fetare kanë vështirësi për t’u dhënë në shqip. Pastaj, sikur ta njihte dhemb e dhemballë Naun Kulen, i rreshton atij të gjithë veprimtarinë e mëparshme publicistike, politike dhe edukative duke u përpjekur ta nxijë sa më shumë dhe duke e poshtëruar. Edhe z. Prifti del në mbrojtje të Shën Kozmait duke thënë se ai u dha një mesazh shqiptarëve: të mos e braktisin fenë e të parëve.

Në fakt një pjesë e shqiptarëve vërtet nuk e kanë bërë këtë. Edhe vetë z. Naun është ortodoks pa çka se jo praktikant, sikurse shumica e popullit tonë. Por ai është së pari shqiptar dhe di të dallojë se kush i shërben idesë kombëtare dhe kush vepron në dëm të saj.

Në reagimin e vet për shkrimin e Priftit, z. Kule tërheq vëmëndjen se shqi shqiptarët kanë kërkuar kishën shqipe dhe trashëgimia e tyre në këtë lëmë është fituar me gjak nga dëshmorë të tillë si Luarasët e Negovanët, Saqellarët e Nolët. Ne vetëm kërkojmë të zbatohet ligji dhe Kushtetuta dhe nuk jemi përçarës, racistë, ateistë të regjur, komunistë, etj sikurse përpiqet të na denigrojë një “mëkatar” si z. Prifti i pushuar si mjek për parregullsitë e tija.

Z. Kule ka shkruar një monografi për Manastirin e Ardenicës (1999) dhe të Kolkondas (Libofshë) ku ka evidentuar veprimtarinë atdhetarë të priftërinjëve ortodoksë shqiptarë të kohës.

Z. Kule e pyet zotin Prifti: a e mendoni ju se çdo të ndodhte në Greqi sikur një peshkop i huaj të meshonte jo në greqisht, qoftë edhe në rusisht e sërbisht, dhe ruajna Zot në shqip!?

Unë- thotë me krenari ai- jam puro ortodoks por jo grek! Babai im Kristo, po t a dinte se apostulli i tij, Krishti, folka vetëm greqisht, edhe pse bënte pësalësin në Babai im Kristo, po ta dinte se apostulli i tij, Krishti, folka vetëm greqisht, edhe pse bënte pësalësin në kishën e fshatit, s’do të kishte bërë kurrë kryq..!

Filed Under: Komente Tagged With: Naun Kule, ne kishen orthodokse, nje debat per gjuhen

Edhe ne jemi me Amerikën, z. Reeker

July 9, 2013 by dgreca

Ani pse nuk kemi shtetësi dhe pasaporta amerikane,edhe ne jemi me Amerikën,jemi populli më pro-amerikan-në Ballkan e Evropë,dhe i duam SHBA-të, sa vet banorët autokton e dashamirës të saj.

Opinion nga Gani Qarri/ Zvicer/

Megjithatë në vendin tonë të vogël, dhe pa vëlla të madh pranë,këto ditë çdo gjë zhvillohet si në ëndërr dhe në mënyrë jotransparente, me shumë fshehtësi për opinionin dhe në formë imponimi gati gjysmë ilegal,pa u ditur mirë përmbajtja as hollësitë e përfituesve të mundshëm nga një projektligj i propozuar për amnistin e  personave që kan kryer krime,miratimi i të cilit kërkohet nga ne.Presionit për miratim,kohët e fundi i është shtuar edhe një trysni më tepër,si ajo e z.Reeker , një zëvendës i plotfuqishëm” i një zëvendësi-tjetër nga zëvendës-ministrat e SHBA-së, i cili gjithë fuqinë e tij, ka zgjedhur ta zbarkoj mbi shpinën e bërë varr të Kosovës,nga kompromiset e pafund, ani-pse ajo edhe tek ai si amerikan-shihte një fije shprese.

Por,derisa në njërën anë paralajmërohet se Projektligji për Amnisti,në ditët që vijnë pritet të shqyrtohet edhe një herë në Kuvendin e Kosovës, për miratimin e të cilit duhen dy të tretat e votave të deputetëve, shoqëritë civile  kanë nisur një aksion për nënshkrimin e një peticioni, kundër këtij projektligji.

Megjithëse kohë më parë,marrëveshja me Serbinë qe miratuar nga Kuvendi i Kosovës,asnjëherë nuk u tha saktë dhe qartë,se përse na doli tani kaq i domosdoshëm edhe ky Projektligj i famshëm, dhe cilët janë keqbërësit potencial,përveç kriminelëve serb në veri,që mund të përfitojnë në mënyrë të padrejtë nga kjo Amnisti të cilën bëhet presion që ta miratojnë shqiptarët.

Ndaj, pas refuzimit në mbledhjen e fundit nga deputetët e Kuvendit të Kosovës,besoj se me të drejtë shoqëria civile shprehet e vendosur në përdorimin e të gjitha mjeteve demokratike për kundërshtimin e serishëm të tij,për ç`shkak, KIPRED më 8 Korrik të vitit 2013,në mënyrë simbolike zgjodhi orën 11:55, si kohë (e fundit 5 minuta para orës 12-të) për nisjen e nënshkrimit të një peticioni gjithëpopullor.

Organizimi i mbledhjes së nënshkrimeve,para ndërtesës së Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit,pranë sheshit “Nëna Terezë” në Prishtinë, me gjithë trysnit publike të Reekeri-t,dhe thirrjeve të tij “trishtuese”, se kundërshtuesit e marrëveshjes me Serbinë dhe projektligjit për amnisti, sipas tij- na qenkan edhe kundër Amerikës, vazhdon pa reshtur.

Madje ato nuk u ndalën as sot,për kundër thirrjes së përsëritur nga ai për miratimin e amnistisë,me shpjegimin e pakuptueshëm se gjoja edhe deputetët që herën e kaluar,kanë votuar kundër amnistisë e cila liron shumicën e kriminelëve nga përgjegjësia “qenkan të painformuar si duhet” dhe nuk e paskan lexuar mirë projektligjin e paraqitur.

Edhe nëse kjo apo ndonjë marrëveshje tjetër me Serbinë, mund të konsiderohen të shenjta nga z.Reeker,nëse para vendorëve,ai nuk i bënë të njohura arsyet, nuk donë të thotë-patjetër, se edhe nga shqiptarët ajo duhet të pranohet si e tillë,ngase kompromiset janë tonat dhe për çdo devijim të mundshëm, dhembjet i ndjejmë ne. 

Një amnisti e tillë e pa shoshitur mirë dhe si duhet, më tepër dëmton sesa ndihmon Kosovën, zbehë perspektivën e banorëve shumicë dhe kërcënon të ardhmen e tyre.Serbia edhe ashtu nuk njihet si zbautese e mirë e ndonjërës nga marrveshjet që ajo i ka nënshkruar vet.

Ndaj është e pakuptueshme se si z.Reeker, vetëm pse atij i pëlqyeka ky projektligj,kërkon nga ne të bëjmë “vetëvrasje” kolektive,me miratimin e amnistisë për lirimin nga çdo lloj përgjegjësie penale dhe juridike, të cilit do vrasës dhe kriminel serb a shqiptar,sipas detyrimit-le ose merr, me arsyetimin banal se kush është kundër marrëveshjes me Serbinë- qenka edhe kundër Amerikës.

Jo zotëri Reeker,kjo nuk është e vërtetë. Dashurinë e shqiptarëve ndaj Amerikës nuk provoi t`a kushtëzoj askush, deri më tani, ndaj as ju nuk keni të drejtë të silleni kështu,edhe nëse  Kosova nuk mund ti aprovoj “bash” të gjitha projektligjet dhe marrëveshjet me Serbinë. 

Kushtëzime të tilla nuk “pijnë ujë” edhe për arsyen se ka jo pak politikan të lart amerikan të cilët i kundërshtojnë hapur marrëveshjet e tilla me shtetin serb, ndaj lëreni trysnit, dhe kthejuni arsyes,para se ti akuzoni edhe ata si keqdashës të Amerikës.

Përndryshe, është e vetëkuptueshme se dashuria e Kosovës së vogël ndaj Amerikës së madhe, nuk mund tu dedikohet njerëzve,të cilët i vejnë kushtëzime popullit të saj që kurrë nuk pushtoi as rrezikoi askënd,por nga ai edhe në vend të vet, pa të drejtë kërkohen kompromise të mëdha e të njëpasnjëshme të cilat,shihet se janë bërë të tepruara dhe nuk mund ti qojë, pa u rrëzuar edhe vet për tokë.

Trysnia juaj-këtë herë bëhet në adresë të gabuar ndaj ajo edhe do të kundërshtohet, e nëse megjithatë ju mendoni se shqiptarët mund të qajnë,sepse mjaftuaka që ju të kënaquni dhe qesheni për ne,kjo sjellje është e padrejtë, nuk është e denjë as e pranueshme për një popull qoftë ai edhe i vogël dhe me halle të mëdha- si ky i yni zotëri.

Më në fund, duhet edhe Ju ta kuptoni se lëshimet e njëanshme të cilat edhe për hir tuaj, i ka bërë Kosova deri më tani – mjaftojnë. Ato duhet ta kenë një kufi.

Është koha të na kuptojnë të gjithë,përfshi edhe juve z.Reeker, se ne nuk mund të pranojmë miratimin e amnistisë edhe në rastet kur rrezikojmë vendin dhe të ardhmen e fëmijëve tanë,kur dihet se me miratimin tuaj, qeveria mban sot e sa vite në pozita udhëheqëse, njerëz të korruptuar dhe të përfshirë në afera të ndryshme kundërligjore, të cilët u pasuruan vet për ta varfëruar deri në fund Kosovën dhe vrarë ardhmërinë e saj. Ku jeni ju? Pse heshtni para këtyre fakteve?!.

Ju edhe në këtë drejtim duhet të jeni të pakompromis dhe të ngritni zërin fort dhe si duhet,si kundër dukurive negative edhe kundër keqpërdoruesve të njohur për ju dhe DASH,i cili na bën me dije edhe neve se cilët persona apo grupe, po shkatërrojnë vendin tonë, e jo të mjaftoheni vetëm me atë, që ata nga halli i tyre personal,t`u shërbejnë juve pa kundërshtime, duke pranuar marrëveshje dhe miratuar projektligje e amnisti, edhe në dëm të vendit, sipas diktimeve të Serbisë.

Nëse nuk pushojnë trysnitë e tilla të papresedan për lidhje të detyruara marrëveshjesh pa kontroll as fund me Serbinë dhe miratim projektligjesh e amnistish edhe për kriminel serb e shqiptar, përmbajtjet e të cilave për popullin shumicë vazhdojnë të mbeten të panjohura,  ndoshta në një të ardhme të afërt, edhe Hashim Thaqin do të veni para aktit të kryer, dhe detyroni ta fus poshtë gishtin e madh, e në vend të shprehjes,”Krenohuni me Kosovën”, t`ua “fus”-pardon,ngritë lartë shqiptarëve gishtin e mesëm,dhe përshëndes me parullën, “krenohu me Serbinë”, kundër së cilës ne sikur luftuam dhe menduam se u çliruam njëherë.

 Gani Qarri ,Cyrih, 8 Korrik 2013

 

Filed Under: Opinion Tagged With: Gani Qarri, Ligji per amnistine, Reeker

Presidenti Obama uron të gjithë myslimanët me rastin e Ramazanit

July 9, 2013 by dgreca

Me rastin e fillimit të muajit të shenjtë te Ramazanit, Presidenti i SHBA-së, Barak Obama dhe Zonja e Parë, Michelle Obama, kanë uruar sot komunitetet myslimane në SHBA dhe në mbarë botën.

WASHINGTON D. C: Në deklaratën e për mediat nga zyra e shtypit e Ambasadës së SHBA-së në Tiranë, Obama shprehet se për 1.5 miliardë myslimanët e botës, Ramazani është koha për reflektim të thellë, agjërim dhe përkushtim.

“Ramazani është gjithashtu mundësia për bashkimin e familjes dhe miqve dhe festimin e parimeve që lidhin njerëzit përmes besimeve të ndryshme – përkushtimin për paqe, drejtësi, barazi dhe dhembshuri për njerëzit me të cilët jetojmë. Këto lidhje janë më të forta se sa ndryshimet që shpesh na ndajnë”, shprehet Presidenti Amerikan.

Obama shton më tej se “ky muaj na kujton gjithashtu se liria, dinjiteti dhe mundësia janë të drejta të pamohueshme për të gjithë njerëzimin. Reflektojmë mbi këto vlera universale në kohën kur shumë qytetarë në mbarë Lindjen e Mesme dhe Afrikën Veriore vazhdojnë të luftojnë për këto të drejta themelore dhe ndërsa miliona refugjatë e festojnë Ramazanin larg shtëpive të tyre. Shtetet e Bashkuara u qëndrojnë pranë atyre që punojnë për të ndërtuar një botë ku të gjithë njerëzit mund të shkruajnë të ardhmen e tyre dhe të praktikojnë besimin e tyre të lirë, pa frikë dhe dhunë”.

Në Shtetet e Bashkuara, thekson Obama, Ramazani shërben si kujtesë se miliona amerikanë myslimanë na pasurojnë kombin çdo ditë – duke shërbyer në qeverinë tonë, duke udhëhequr zbulimet shkencore, duke krijuar punë dhe duke u kujdesur për fqinjët tanë në nevojë.

“Kam qenë i nderuar të hap një darkë iftari në Shtëpinë e Bardhë çdo vit për katër vitet e kaluara dhe këtë vit pres me padurim të ftoj amerikë myslimanë që kontribuojnë në vendin tonë si sipërmarrës, aktivistë dhe artistë. U uroj myslimanëve në Amerikë dhe anekënd botës një muaj të bekuar me gëzimin e familjes, paqes dhe mirëkuptimit. Gëzuar Ramazanin”, përfundon urimi i Presidentit të SHBA-së, Barak Obama.(pergatiti: Beqir Sina)

 

 

Filed Under: Kronike Tagged With: Presidenti Obama, uron per Ramazanin

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 56
  • 57
  • 58
  • 59
  • 60
  • …
  • 78
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • “Shënime për historinë antike të shqiptarëve”*
  • Si funksionon sistemi juridik në Shqipëri dhe pse ai ka nevojë për korrigjim?
  • Emisionet postare festive të fundvitit në Kosovë
  • JAKOBSTADS TIDNING (1939) / MBRETI ZOG, SHUMË BUJAR ME BAKSHISHE. — EMRI I TIJ NUK DO TË HARROHET KAQ SHPEJT NGA PRONARËT DHE PERSONELI I HOTELEVE NË VARSHAVË.
  • HAFIZ SHERIF LANGU, DELEGATI I PAVARËSISË TË CILIT IU MOHUA KONTRIBUTI PËR 50 VJET ME RRADHË, KLERIKU DHE VEPRIMTARI I SHQUAR I ÇËSHTJES KOMBËTARE
  • RIPUSHTIMI I KOSOVËS – KUVENDI I PRIZRENIT 1945
  • Nikola Tesla, gjeniu që u fiksua pas pëllumbave dhe u dashurua me njërin prej tyre
  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT