Archives for September 2013

SHKRUAN: DR. AGIM LEKA/ NEW YORK/

Ky shkrim është i ndarë në katër kapituj. Kapitulli i parë është ribotim i një artikulli me të njëjtën temë, të nxjerrë në Illyria në 2005; kapitulli i dytë është një plotësim i artikullit të vitit 2005, që synon përditësimin me zhvillimet e reja. Kapitulli i tretë është Vendimi i Hagës, pas gjyqit të 2-të; ndërsa i katërti është përfundimi, që merret me sagën e Ramush Haradinajt dhe zhvillimet pasuese.

KAPITULLI I PARË

ARTIKULLI I MËPOSHTËM U BOTUA NË ILLYRIA SI PJESË E NJË SERIE PREJ 13 PJESËSH, ME TITULLIN “KOSOVA: VEND I HISTORISË SË DHIMBSHME (dhe mundime të tjera të kombit të gjymtuar shqiptar). Studimi më pas u zgjerua dhe u rinda në 22 pjesë.

PJESA E PARË U BOTUA NË NUMRIN 1451 TË GAZETËS, DT. 7-9 QERSHOR 2005, PËR T’U NDJEKUR NGA PJESËT E TJERA, NË NUMRAT VIJUES.

PJESË NGA ILLYRIA (PJESA III) (BOTIMI I VITIT 2005)

Intervista vijuese, me Mihajlo Mihajlovin, nxjerr qartazi në dukje synimet dhe politikat e errëta të udhëheqjes serbe të tanishme, për të minuar çdo shpresë për stabilitet në shtetin e ri të pavarur të Kosovës

{Shënim nga autori, më 1, gusht 2013}: “Disidenti sovjetik Andrei Sakharov e kish propozuar zotin Mihajlov për Çmimin Nobel për Paqe. Puna e tij u citua nga Aleksander Solzhenjicin, në Arkipelagun Gulag.

PJESA III

INTERVISTË ME MIHAJLO MIHAJLOVIN: Kostunica përballë Haradinajt

Gazetarja Marijana Milosavjeliç e së përjavshmes NIN, i bëri pyetjen e mëposhtme Mihajlo Mihajlovit (NIN, nr. 2816, 16 dhjetor 2004, f. 14): “Pse e konsideron Perëndimi zotin Kostunica, Kryeministrin e Serbisë, si problem më të madh se zotin Haradinaj, Kryeministrin e Kosovës?

Mihajlo Mihajlov: Arsyeja kryesore nuk është ndonjë komplot antiserb, apo ndonjë standard i ndryshëm gjykimi në verifikimin e krimit. Duhet të kemi parasysh edhe se z. Haradinaj ende nuk është paditur nga Gjykata e Hagës. Ai ka deklaruar tashmë se, në qoftë se do ta paditin, ai do të shkojë atje menjëherë.

Nga ana tjetër, persona tashmë të paditur nga Gjykata e Hagës që prej shumë vjetësh, vazhdojnë të bredhin poshtë e lart në Serbi. Kryeministri Kostunica nuk ka ndërmend t’ia dorëzojë këta Gjykatës së Hagës. Kjo i vë një damkë serioze Kostunicës.

Së dyti, urdhër-arrestet e shumta që janë lëshuar nga autoritetet në Beograd për Haradinajn mund, por mund edhe të mos përligjen. Unë nuk i gjykoj dot.

Unë e di mirë se çfarë ndodhi, ca vjet më parë, kur paraardhësi i z. Haradinaj, Dr. Bajram Rexhepi, u zgjodh Kryeministër i Kosovës. Shtypi në Beograd menjëherë e akuzoi atë si kriminel lufte, në bazë të faktit se ai kish qenë anëtar i UÇK-së në konflikt {kundër Serbisë së Milosheviçit}.

Argumenti kryesor në akuzën kundër Dr. Rexhepit si kriminel lufte ishte zbulimi i kokës së prerë të një personi të kombësisë serbe në zonën ku vepronte njësia e Dr. Rexhepit. Autoritetet mjekësore serbe në Prishtinë arritën në përfundimin se koka ishte prerë me një teknikë kirurgjikale jashtëzakonisht precize. Kjo u mbajt pastaj si provë se prerja e kokës ishte bërë nga Dr. Rexhepi, i cili është, në fakt, kirurg.

Më kujtohet sarkazma me të cilën shtypi botëror i përcolli “dëshmi” të tilla.

Pas gjithë kësaj, është logjike të supozohet që Kostunica do të konsiderohet si person më i urrejtshëm se Haradinaj, në sytë e opinionit publik botëror.”

{Shënim i autorit: Ia lejova vetes të përmirësoj përkthimin anglisht të intervistës më sipër dhe ta korrigjoj emrin e Kryeministrit të parë të Kosovës. Thelbi i përkthimit origjinal, nga Tanja B. Loncar, nuk është prekur.}

Më 8 mars, menjëherë pasi gjykata e krimeve të luftës e Kombeve të Bashkuara konfirmoi padinë kundër Haradinajt, ai dha dorëheqjen nga posti i tij si Kryeministër i Kosovës. Sikurse kish premtuar, u nis për në Hagë, që të përballej me akuzat, të cilat ai i mohon.

I ndjeri Robin Cook, ministër i Jashtëm i Britanisë së Madhe gjatë luftës në Kosovë, shkroi më 13 mars 2005 (Dawn, versioni Internet), nën titullin “Një akt guximi të mirëfilltë”: “Pata një numër kontaktesh me Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës, para dhe gjatë ndërhyrjes së NATO-s për të ndalur spastrimin etnik të kosovarëve. Luftëtarët e saj treguan guxim të mirëfilltë kur u ngritën kundër makinës së fuqishme ushtarake serbe, pa artileri, mbrojtje ose mbulim nga ajri, për t’u bërë ballë kundërshtarëve. Por ata ishin aq të pamëshirshëm sa çdo forcë tjetër guerrilase në histori, dhe do të kish qenë naive të përfytyrohej se, në mes të spastrimit të mbrapshtë etnik të ndërmarrë nga Slobodan Milosheviçi, ata mund të bënin dallim të qartë midis luftëtarëve serbë dhe civilëve serbë. Prandaj është në favor të mëtejshëm të Haradinajt fakti që ai është shndërruar, nga komandant operativ i UÇK-së, në përkrahës të tolerancës.”

Wesley K. Clark, Komandant suprem i NATO-s gjatë fushatës në Kosovë, 1999, shkroi në The New York Times të dt. 14 mars 2005 për “daljen me dinjitet nga skena” të Haradinajt, duke përfunduar pastaj se: “Pavarësia mund të jetë mënyra më e mirë për të përftuar një shtet funksionues, që prodhon përfitime reale për njerëzit, përfshi këtu edhe serbët e Kosovës. Kur njerëzve u jep përgjegjësi, ata priren të sillen më me përgjegjësi.”

Dorëheqja e Kryeministrit të Kosovës dhe paditja e tij nga Gjykata e Hagës ngjallën shqetësim të madh mes shqiptarëve në Kosovë, të cilët e shohin z. Haradinaj si një nga heronjtë e tyre në historinë e Luftës Çlirimtare kundër makinës luftarake mizore të Slobodan Milosheviçit.

Pavarësisht nga akuzat kundër tij ose njësive të tij guerrilase, z. Haradinaj tregoi edhe një herë tjetër guxim dhe menjëherë iu përgjigj thirrjes për ta nxjerrë veten të pafajshëm. Duket sikur skenari i akuzave kundër Haradinajt mund të vijë drejtpërdrejt nga shërbimet e fshehta serbe, njëlloj sikurse rezultuan të ishin akuzat kundër paraardhësit të tij Dr. Bajram Rexhepi.

Në çdo rast, do të jetë e vështirë, për akuzën, që të mbrojë në gjyq, madje edhe para një “këshilli të urtësh”, tezën se aktet e organizuara të gjenocidit nga ushtria e rregullt e një shteti të njohur nga OKB-ja mund të barazohen me dhunën e tepruar sporadike, ose aktet kriminale të individëve të një force guerrilase vullnetare. Southeast European Times, e cituar nga “Koha Jonë” e datës 3 prill 2005, shkruan: “Ka ligje ndërkombëtare që vlejnë për agresorin dhe ligje që vlejnë për mbrojtësin e popullit; ligje për pushtuesin dhe ligje për luftëtarin e lirisë; ligje për vrasësin dhe ligje për viktimën.”

The Christian Science Monitor e dt. 11 mars 2005 citon Burim Kastratin, i cili i mbijetoi një masakre serbe në maj të vitit 1999, që la 21 të vrarë në fshatin e tij Zahaq, të ketë thënë se ai është i bindur që z. Haradinaj do të jetë në gjendje të dalë i larë nga akuzat: “Një person që vetëmbrohet nuk mund të jetë kriminel. Nuk mund të krahasojmë mizoritë e kryera nga një ushtri që vrau 10 000 vetë, me çfarë bën një ushtar në fushën e betejës, me një armë të vetme.”

Megjithatë, nëse ka raste kur janë kryer akte kriminale ndaj civilëve të pafajshëm, autorët e këtyre akteve duhet të dalin para gjyqit. Gjykata vetë mund të marrë parasysh rrethanat lehtësuese, në atë masë që njësitë guerrilase, të cilat veprojnë në klandestinitet, nuk i kanë mjetet, lehtësitë, shërbimet dhe sofistikimin e një ushtrie të rregullt, të një shteti të stabilizuar. Në këto rrethana, është e vështirë “të bësh dallim të qartë midis luftëtarëve serbë dhe civilëve serbë,” për ta thënë me ish-ministrin e Jashtëm të Britanisë së Madhe, të ndjerin Robin Cook.

Përkundrazi, për sa u përket autorëve të gjenocidit në ish-Jugosllavi dhe veçanërisht në Bosnjë, kryeprokurorja e Gjykatës Kriminale Ndërkombëtare të Hagës, Carla del Ponte, duke folur për gjeneralin Ratko Mladiç, komandant i ushtrisë serbe në Bosnjë dhe Radovan Karaxhiçin, udhëheqësin e serbëve të Bosnjës gjatë luftës, ka vërejtur se qeveritë serbe dhe boshnjake e dinë se ku gjenden këta njerëz dhe se kur ato qeveri thonë se po bashkëpunojnë me gjykatën, “gënjejnë.”

Agjencia e lajmeve B92 raporton më dt. 5 prill 2005 se ministri i Jashtëm i Serbisë dhe i Malit të Zi Vuko Drashkoviç ka thënë se “I pandehuri i Hagës Ratko Mladiç po fshihet prej qeverisë serbe me ndihmën e Agjencisë Informative të Sigurisë (SIA). Është logjike të supozohet se shërbimi e di se ku është Mladiçi, ose të paktën nëse ai është në Serbi apo jo. Pa këtë mbrojtje dhe këtë rrjet bashkëpunimi, Mladiçi nuk do të mund të mbetej i padukshëm. Po të isha unë kryeministër, do të kisha marrë në telefon shefin e SIA-s dhe do ta pyesja se ku është Mladiçi. Dhe po të më thoshte se nuk e dinte, do ta shkarkoja në vend.” Kështu i tha Drashkoviçi gazetës Financial Times.

Kjo deklaratë e zotit Drashkoviç tani është konfirmuar nga një njoftim për shtyp i Departamentit të Shtetit të ShBA, nga Nën-Sekretari për Çështjet Politike Nicholas Burns. Më 10 nëntor 2005, gjatë një raportimi për Komitetin e Marrëdhënieve me Jashtë të Senatit në lidhje me Kosovën, ambasadori Nicholas R. Burns tha: “Ne vazhdojmë përpjekjet tona diplomatike për të bindur qeverinë serbe në Beograd dhe qeverinë e Republikës Serbe në Banja Luka të Bosnjë-Hercegovinës që t’i dorëzojnë dy të paditurit për krime lufte Radovan Karaxhiç dhe Ratko Mladiç, që mbajnë përgjegjësi për masakrat e dhjetë vjetëve më parë. Unë i shpjegova Senatit, sot në mëngjes, se ne ende nuk do të vendosim marrëdhënie normale me Serbinë dhe Malin e Zi, sa kohë që Mladiçi nuk i është dorëzuar Hagës.

Atyre u duhet të marrin një vendim. Në qoftë se qeveria serbe dëshiron të jetë pjesë – të jetë plotësisht pjesë e NATO-s dhe BE-së, atëherë ata duhet ta meritojnë këtë. Nuk ka asnjë vend, në NATO ose në BE, që do të lejonte një të akuzuar për kriminel lufte të bridhte poshtë e lart në territorin e atij shteti. Dhe, në fakt, Mladiçi ka ndenjur i fshehur për dhjetë vjet, dhe për tetë nga këto dhjetë vjet ka gëzuar mbrojtjen e plotë të shtetit serb dhe të ushtarakëve serbë, siç e kanë pohuar këta vetë

Prandaj, nëse ata duan të trajtohen nga Shtetet e Bashkuara dhe NATO-ja si një vend që meriton anëtarësinë e ardhshme, ose edhe thjesht partneritetin, atëherë duhet të sillen siç duhet dhe ta arrestojnë Mladiçin, ose ta bindin që të dorëzohet vullnetarisht. Por ky është një kusht paraprak absolut, për pranimin e Serbisë në Partneritetin për Paqe. Ia dhashë këtë mesazh drejtpërdrejt Kryeministrit Kostunica, si dhe Presidentit Tadiç, kur isha në Beograd para tre javësh.”

Megjithatë, Kryeministri Vojislav Kostunica mbetet sfidues. Ja çfarë deklaroi ai në 2004: “Ky vend nuk është një furnitor me mall njerëzor i Gjykatës së Hagës.” (B92, 21 shkurt 2004). ME SA DIHET PUBLIKISHT, AI NUK DUKET TË KETË NDËRRUAR QËNDRIM.

The New York Times e datës 1 prill 2005, në një artikull të Nicholas Wood, shkruan se “Autoritetet serbe të Bosnjës thanë se janë duke hetuar rreth 900 zyrtarë të qeverisë së tyre, për të zbuluar nëse ata kanë pasur gisht në vrasjen e më shumë se 7 000 burrave dhe të rinjve myslimanë nga qyteti i Srebrenicës në 1995, gjatë luftës në Bosnjë. Grupet e të drejtave të njeriut thanë se numri i madh i zyrtarëve të akuzuar për përfshirje në vrasjet tregoi se shumë zyrtarë, politikanë dhe oficerë të sigurimit me poste drejtuese në luftë ishin ende në pushtet.”

Që prej 16 dhjetorit 2004, datë e intervistës së lartcituar me Mihajlo Mihajlovin, qeveria serbe dhe autoritetet në Republikën Serbe të Bosnjës janë përpjekur, me gjysmë zemre, të plotësojnë pjesërisht disa nga kërkesat e Gjykatës Ndërkombëtare të Hagës.

Shkruan e përditshmja britanike The Guardian: “Përballë presionit të madh nga Bashkimi Europian dhe ShBA, Kostunica ka hequr dorë nga kundërshtimi i ekstradimit të të akuzuarve dhe, që prej vitit të shkuar, ka ekstraduar gjithsej 13 të dyshuar. Si shpërblim për këto veprime, atij do t’i jepet drita e gjelbër për të filluar diskutimet, në rrugën e gjatë drejt pranimit në BE.” Mes të akuzuarve, është edhe gjenerali Nebojsa Pavkoviç, komandanti i Ushtrisë Jugosllave gjatë konfliktit në Kosovë. Megjithatë, protagonistët më të rëndësishëm të krimit në Ballkan, gjenerali serbo-boshnjak Ratko Mladiç dhe udhëheqësi i serbëve të Bosnjës dr. Radovan Karaxhiç, që të dy përgjegjës për masakrën në Srebrenicë, ende nuk janë arrestuar.

Duke dëshmuar para Kongresit të ShBA, në 18 maj 2005, Nën-Sekretari i Shtetit Nicholas Burns tha se “Serbia duhet ta mbyllë kapitullin e errët të viteve nëntëdhjetë, duke arrestuar dhe ekstraduar ish-gjeneralin Ratko Mladiç, dhe shtoi se Washington-i po e rrit presionin ndaj qeverisë serbo-boshnjake, që të veprojë po ashtu me Radovan Karaxhiçin.”

Më parë, Carla del Ponte, prokurorja e Gjykatës së Hagës për krimet e luftës në ish-Jugosllavi, kishte deklaruar se “Për mendimin tim, komuniteti ndërkombëtar nuk do të mund të marrë pjesë në ceremonitë përkujtimore me rastin e dhjetëvjetorit të gjenocidit në Srebrenicë, në qoftë se Karaxhiçi dhe Mladiçi nuk arrestohen dhe nuk i dorëzohen Gjykatës së Hagës. Unë vetë nuk do të marr pjesë.” Dhe, në fakt, ajo nuk mori pjesë në ceremonitë përkujtimore.

Kur bëri një vizitë në Beograd, me qëllim që ta nxiste qeverinë serbe për të arrestuar kriminelët e supozuar të luftës, të përmendur më lart, Carla del Ponte bëri publike një video, më 2 qershor 2005, që tregonte masakrën e 6 boshnjakëve të sfilitur dhe të torturuar nga milicia serbe afër Srebrenicës, në korrik të vitit 1995; katër nga viktimat ishin fëmijë nën 18 vjeç. Kësaj masakre i kish paraprirë një ceremoni, gjatë së cilës një prift serb ortodoks i kish dhënë bekimin milicisë serbe, për të pasur sukses në këtë mision. Kjo video dokumentare e tronditi opinionin publik serb dhe vetë qeverinë, “duke i detyruar udhëheqësit serbë që më në fund të pranonin rolin e vendit të tyre në masakrën më të rëndë të kryer në Europë, që prej Luftës së Dytë Botërore.” Në fakt, z. Tadiç, President i Serbisë, doli në televizion në Beograd së bashku me Carla del Ponte-n dhe deklaroi: “Serbia është tronditur thellë. Krimet janë kryer në emër të popullit tonë. Ato imazhe janë provë e një krimi të përbindshëm kundër personave të një feje tjetër, dhe fajtorët kanë qenë të lirë deri më tash.”

Suplementi Weekend Australian i The Times, i datës 4 qershor 2005, komentonte jo pa ironi: “Autoritetet serbe nuk vonuan t’i arrestonin fajtorët, pasi u transmetua videoja, por pyetjet mbeten se pse u deshën 10 vjet për t’i kapur këta njerëz, nëse identitetet e tyre njiheshin. Përgjigjja mund të ketë të bëjë me karremin e anëtarësimit të Serbisë në Bashkimin Europian po aq sa edhe me dëshirën për të vendosur drejtësi.”

Courtney Angela Brkiç, autore e “Stillness And Other Stories” dhe “The Stone Fields” (një rrëfim i punës së saj me gërmimet në varret masive jashtë Srebrenicës), shkruan në një OP-ED te gazeta The New York Times e datës 11 korrik 2005 të titulluar “The Wages of Denial” :

“Serbia duhet të heqë dorë nga përralla se vuajtjet e saj gjatë luftës ishin të barasvlershme me shkatërrimin që ua bëri të tjerëve. Dalja me një deklaratë të ndershme për Srebrenicën do të kish qenë një hap i parë në drejtimin e duhur, çka parlamenti serb duhej ta kish bërë. Sa kohë që njerëzit në Serbi e mohojnë bashkëfajësinë në krimet e luftës, ata largojnë çdo shpresë për drejtësi dhe ia rrezikojnë seriozisht të ardhmen dinjitoze vendit të tyre. Ndihmat Perëndimore në para që i janë derdhur Serbisë mund të ndihmojnë për të rindërtuar infrastrukturën e atjeshme, por nuk do të bëjnë asgjë kundër kancerit që ia gërryen zemrën atij vendi.

KAPITULLI I DYTË SHTESË

PËRDITËSIM I ARTIKULLIT TË VITIT 2005

1 gusht 2013

Z. Haradinaj u nxor, prej Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë, dy herë i pafajshëm ndaj të gjitha akuzave. Fragmenti i mëposhtëm nga Wikipedia jep një tablo të qartë të peripecive që iu desh zotit Haradinaj të kalonte, duke pritur që të merrte fund ai kalvar që shpesh u bie në hise udhëheqësve të ushtrive çlirimtare të popujve të shtypur.

Edhe pas shpërbërjes së Federatës Jugosllave, të drejtat dhe dinjiteti i tyre shpesh u ekspozohen një përbaltjeje globale, të sajuar nga makina e fuqishme e propagandës së vendit shtypës, në këtë rast, e shtetit serb.

Ish-Drejtori i Ndjekjeve Ligjore Publike, Lordi MaDonald of River Glaven QC (Queen’s Counsel) ka thënë: “Kjo ndjekje ligjore ishte një orvatje e trashë për të barazuar rezistencën me agresionin. Ishte turp për komunitetin ndërkombëtar.” [41] (Citat nga Wikipedia).

Kësisoj, fitorja e zotit Haradinaj të cilit iu njoh pafajësia e plotë nga Gjykata më e Lartë Botërore e Drejtësisë, është dyfish e rëndësishme – jo veç për atë personalisht, por edhe për popullin e Kosovës. Ndërkohë, trupat e mijëra qytetarëve të vrarë të Kosovës ende mbeten në varre makabre të panjohura ose janë shkrumbuar në furrat e përbindshme të një shteti të mirënjohur terrorist.

Sipas burimit shqiptar “24 Orë” të dt. 31 korrik 2013, rreth 12 500 shqiptarë janë vrarë dhe 2 750 janë zhdukur. Deri më sot, vetëm 3 serbë janë dënuar për këto masakra.

Ky standard i dyfishtë në vlerësimin e jetës, sipas kriteresh të ngjashme me ato të Aparteid-it, përfaqëson një sfidë për brezin tonë, si njerëz vullnetmirë, në të dy anët e ndarjes etnike.

Shkrimtari jugosllav dhe i burgosuri i mendimit, i ndjeri Mihajlo Mihajlov, që për shumë vjet jetoi në të njëjtën qeli burgu jugosllav me kolegun e vet kosovar Adem Demaçi – fitues i çmimit Sakharov dhe njëzet e shtatë vjet i burgosur – u citua më lart, tek shprehte përshtypjet e veta aq parashikuese, për pafajësinë e zotit Ramush Haradinaj. Ai ishte, pa dyshim, i vetëdijshëm për të gjitha intrigat që regjimi serb ishte në gjendje të thurte, kur ishte fjala për të denigruar, ose së paku për të vendosur në të njëjtin plan, luftën për çlirimin kombëtar të shqiptarëve të Kosovës me aktet mizore të ushtrisë dhe të policisë serbe, kundër popullsisë civile në Kosovë. Në fakt, gati një milion qytetarë të Kosovës u dëbuan nga trojet e tyre stërgjyshore, gjatë një përpjekjeje të frikshme për të arritur zgjidhjen finale të planit historik serb për spastrimin etnik të popullsisë shqiptare.

Në korrik 1995, më shumë se 7 000 burra dhe djem të rinj u ekzekutuan nga ushtria serbe, edhe pse ishin nën mbrojtjen e Kombeve të Bashkuara, në Srebrenicë të Bosnjës.

Bota e qytetëruar nuk mund të toleronte më përsëritjen e atyre skenave të tmerrshme, që të kujtonin krimet më të shëmtuara kundër njerëzimit, gjatë Luftës II Botërore.

Ishte meritë e ndërhyrjes së NATO-s, nën udhëheqjen e gjeneralit Wesley K. Clark, Komandat Suprem i Aleatëve, dhe e sakrificave të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, që më në fund forcat e së keqes pësuan disfatë dhe u krijua një shtet i pavarur i Kosovës.

Është meritë e presidentit William Clinton, monumenti i të cilit në qendër të Prishtinës garanton simbolikisht mbijetesën e Kosovës; dhe e presidentit George W. Bush, që e përshpejtoi shpalljen e pavarësisë së Kosovës dhe monumenti i të cilit ngrihet kryelartë në një qytezë shqiptare afër Tiranës që ai vizitoi, që shteti i lirë dhe i pavarur i Kosovës është sot realitet. Sot që po shkruhen këto radhë, shteti i pavarur i Kosovës është njohur nga njëqind e një shtete të botës.

Presidenti William Clinton dhe Presidenti George W. Bush, njëlloj si Presidenti tjetër George H. W. Bush që ia vuri kufirin te thana Presidentit Milosheviç të Serbisë, ecën në gjurmët e Presidentit Woodrow Wilson, për të thelluar një traditë të Presidentëve amerikanë në mbrojtje të shteteve të vogla dhe të ekspozuara ndaj rrezikut, duke theksuar, njëkohësisht, fisnikërinë e Kombit Amerikan.

KAPITULLI I TRETË

VERDIKTI I FJALËPËRFJALSHËM I GJYKATËS ME DOKUMENTIMIN PËRKATËS (shih WIKIPEDIA)

Gjyqi i dytë

Gjyqi i dytë filloi në 2011, përballë një trupi gjykues të dytë, të përbërë nga tre gjykatës të tjerë. Z. Haradinaj sërish mbrohej nga Ben Emmerson Q.C, z. Rodney Dixon. Akuza thirri 56 dëshmitarë kundër zotit Haradinaj, ndërsa zoti Haradinaj edhe një herë nuk thirri asnjë dëshmitar të mbrojtjes.

Më 29 nëntor 2012 Ramush Haradinaj u nxor i pafajshëm për herë të dytë.[39] Këtë herë, për shkak të impenjimit të skajshëm të gjykatës dhe të palëve, nuk pati akuza për frikësim të dëshmitarëve. Përkundrazi, gjykatësit përfunduan se jo vetëm nuk kish prova për të dënuar zotin Haradinaj, por edhe se, provat e siguruara tregonin se ai ishte përpjekur të ndalonte sjelljen kriminale, sa herë që kish mundur.[40]

Akuza kryesore ndaj zotit Haradinaj ishte se ai kish marrë pjesë në një plan kriminal për të përndjekur civilë. Gjykata e adresoi drejtpërdrejt këtë akuzë dhe deklaroi, në përmbledhjen e vendimit, se:

“Edhe sikur të konfirmohej ekzistenca e një plani të tillë, çka nuk është bërë nga ky trup gjykues, nuk ka asgjë në provat që të tregojë se Ramush Haradinaj ose Idriz Balaj mund të jenë përzier në ndonjë plan të tillë të përbashkët. Përkundrazi, provat tregojnë se, kur Ramush Haradinaj mori vesh për arrestimin dhe keqtrajtimin e Skënder Kuçit, ai shkoi në Jabllanicë për të folur me Nazmi Brahimajn në lidhje me lirimin e Skënder Kuçit, duke i thënë këtij se “gjëra të tilla nuk duhet të ndodhin më, sepse e dëmtojnë çështjen tonë.” Kur Dëshmitari 3 shkoi te Ramush Haradinaj pasi ish arratisur nga Jabllanica dhe ishte kapur pastaj nga Lahi Brahimaj, Ramush Haradinaj i ofroi ushqim dhe strehë Dëshmitarit 3, dhe pastaj e la të lirë që t’i bashkohej familjes. Akuza nuk ka paraqitur asnjë dëshmi të besueshme për të konfirmuar se Ramush Haradinaj kish qoftë edhe vetëm dijeni për krimet që po kryheshin në bazën e UÇK-së në Jabllanicë.”

Pas këtij vendimi, u ngritën dyshime serioze në lidhje me arsyet pse ishte dashur që z. Haradinaj të paditej. Në fakt, një ish-Drejtor i Ndjekjeve Ligjore Publike, Lordi MaDonald of River Glaven QC (Queen’s Counsel) deklaroi dje: “Kjo ndjekje ligjore ishte një orvatje e trashë për të barazuar rezistencën me agresionin. Ishte turp për komunitetin ndërkombëtar.”[41] Qeveritë edhe të Shqipërisë edhe të Kosovës kanë kërkuar një hetim publik të sjelljes së Kryeprokurores Carla Del Ponte, në lidhje me vendosmërinë e saj për ta çuar përpara këtë akuzë.[42]

Geoffrey Nice, një prokuror i ICTY për çështjen e Milosheviçit, shkroi në një artikull në Koha Ditore se të paktën tre juristë prokurorë me eksperiencë e këshilluan Del Ponte-n që të mos e akuzonte formalisht Haradinajn, meqë fajësia e tij nuk do të mund të provohej.[43]Një prej këtyre juristëve ishte Andrew T Cayley Q.C., jurist nga më të respektuarit në Gjykatë dhe aktualisht Kryeprokuror i Gjykatës Kamboxhiane. Ai deklaroi se po ndiente presion në rritje për ta paraqitur akuzën, megjithë një mungesë flagrante provash.[41]Sir Geoffrey Nice Q.C. komentoi se presioni për ta paraqitur akuzën kundër Ramush Haradinajt vinte prej Kryeprokurores atë kohë, Carla Del Ponte-s, dhe përsiati se ajo dëshironte ta përdorte akuzën kundër Haradinajt si monedhë shkëmbimi me Beogradin, për ta bindur qeverinë serbe që të dorëzonte kriminelët e arratisur të luftës, Ratko Mladiçin dhe Radovan Karaxhiçin.[41][44][45]

Pasi analizoi në tërësi provat fillestare, Andrew T. Cayley Q.C. i shkroi Kryeprokurores së atëhershme për t’i thënë se akuza nuk mund të shkonte përpara, në bazë të provave që disponoheshin.[41] Ai raport u hodh poshtë menjëherë dhe Cayley u qortua për opinionet e veta.[41] Në protestë ndaj mënyrës si kryeprokurorja e shpërfilli këshillën e Cayley-t dhe e vazhdoi akuzën kundër zotit Haradinaj, tre prokurorët kryesorë Geoffrey Nice Q.C., Andrew T Cayley Q.C. dhe Mark Harmon u larguan nga detyra e Prokurorit.[41]

KAPITULLI I KATËRT

Përfundim

Luftëtari i lirisë z. Ramush Haradinaj doli dy herë i pafajshëm përballë të gjitha akuzave. Ai është tani qytetar i lirë sërish, me reputacionin të rikthyer, falë vendimit të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë.

Megjithatë, jeta e tij politike u këput në mes dhe jeta e tij familjare u dëmtua rëndë, për shkak të viteve që qëndroi në arrest dhe shqetësimit për ecurinë e gjykimit në Hagë.

Saga e tij, megjithatë, nuk ka shenja se do të përfundojë së shpejti. Proverbi i mëposhtëm, pas gjase i vitit 1650 përafërsisht, por i popullarizuar nga Volteri në shekullin e 18-të: “Në qoftë se hedh mjaft baltë, ca do të ngjitë,” duket se nuk do ta lërë të qetë, pavarësisht nga vendimi i Gjykatës për pafajësi.

Si rezultat, errësimi i së vërtetës nga një makinë propagandistike e pamëshirshme, që synon të parandalojë dhënien e pafajësisë, mund t’i bëjë edhe vëzhguesit qëllim-mirë të pranojnë mundësinë e fajësisë, për palën e akuzuar. Kjo mund të ndodhë madje edhe në prani të vendimit për pafajësi të dhënë nga Gjykata Botërore e Drejtësisë, edhe pse me hidhërim të madh që një udhëheqës guerrilas në një pozicion të tillë me përgjegjësi historike, pas gjase e tradhtoi besimin e popullit të vet dhe idealet e larta të njerëzimit, d.m.th. shqetësimin për mirëqenien dhe dinjitetin e tjetrit.

Carla del Ponte, Kryeprokurorja në Hagë, tani është bërë objekt kritikash të hapura nga kolegët e vet, për zellin e tepruar që tregoi në akuzimin e zotit Haradinaj, dhe ajo mund të akuzohet vetë për abuzim me detyrën, për shkak të disa padive që janë ngritur. Në fakt, “Prokurori Sir Geoffrey Nice QC spekuloi se ajo dëshironte ta përdorte akuzën kundër Haradinajt si “monedhë shkëmbimi” me Beogradin, për ta bindur qeverinë serbe që t’i dorëzonte kriminelët e arratisur të luftës, të mirënjohurit Ratko Mladiç dhe Radovan Karaxhiç.[41][44][45]”

Kjo akuzë që është ngritur nga kolegët e saj do të vazhdojë të rëndojë në karrierën e saj dhe të ekspozojë egërsinë e saj të pashpjegueshme, duke implikuar që fati i Ramush Haradinajt po konsiderohej prej saj si “monedhë shkëmbimi” për të arritur një synim që do t’i lejonte të arrinte suksesin kryesor të karrierës, ose kapjen e kriminelëve të vërtetë të luftës, që gëzonin mbrojtjen e qeverisë serbe.

Edhe sikur akuzat e bëra ndaj saj të mos çoheshin më tutje, asaj do t’i duhet të jetojë, tash e tutje, me dyshimet që ngjalli sjellja e saj, meqë, në fakt, Ramush Haradinaj u trajtua si një person me të cilin mund të bëheshin eksperimente të paligjshme.

Në lashtësi, kjo shembëllzohej në shprehjen latine: “Fiat experimentum in corpore vili” (le të bëhen eksperimente në trupin pa vlerë), çka të kujton gjithë ato ngjarje të llahtarshme, që lidhen me trajtimin që u është bërë “racave inferiore” në histori. Kjo frazë u përdor, tani së voni, në një dramë nga Jane Taylor “Ubu and the Truth Commission,” që trajton shtetin e Aparteid-it dhe aktet e tij kriminale.

Ndërkohë, populli dhe shteti i pavarur i Kosovës vazhdojnë të përballen me vështirësitë e një shteti të ri, në kërkim të qetësisë që iu duhet për të jetuar në paqe me fqinjët, në kontekstin e një Europe demokratike, të mbrothët dhe të bashkuar. Pafajësia e një komandanti dhe udhëheqësi të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, e shpallur nga Gjykata e Hagës, do të përmbushë dëshirën e tyre që bota të njohë se lufta e tyre kundër gjenocidit ishte e drejtë dhe e ndershme, dhe se sakrificat e tyre nuk shkuan dëm.

Pa çka se plagët e kosovarëve vazhdojnë të rrjedhin gjak. Shpresa e tyre që qeveria serbe do të kërkojë pendesë dhe falje mbetet ende synim i paarritshëm, sidoqë bota mbarë pret me padurim që konflikti i fundit etnik në Europë të gjejë zgjidhje.

Megjithatë, plagët që iu shkaktuan shqiptarëve të Kosovës ndihmuan për të forcuar vendosmërinë e tyre që të marrin vendin që meritojnë, në gjirin e shteteve të Europës. Shqiptarët e Kosovës tani munden vërtet të shohin me besim drejt së ardhmes. Shteti i tyre është njohur nga njëqind e një shtete dhe anëtarësimi i tij në Bashkimin Europian është bërë i dëshirueshëm jo vetëm për popullin në Kosovë, por edhe për vetë Bashkimin Europian.

Në fakt, shumë anëtarë të këtij Bashkimi morën pjesë, si anëtarë të NATO-s të udhëhequr nga ShBA, në luftën kundër Jugosllavisë, për të mbrojtur kosovarët nga shfarosja.

Teksa Europa u shtrin dorën e integrimit shteteve të Ballkanit, edhe anëtarësia e shtetit të Kosovës në OKB do të bëhet realitet.

Edhe një herë, Shtetet e Bashkuara do të sigurojnë që Kosova, si anëtar me të drejta të plota i Kombeve të Bashkuara, do të ketë shansin të japë kontributin e vet në këtë institucion të nderuar botëror.

Më në fund, kosovarët mund të gëzohen se fëmijët e tyre do të mund të rriten si qytetarë të një Europe të Bashkuar dhe të gëzojnë të gjitha privilegjet që do të sillte me vete ky status. Sakrificat e prindërve dhe të të parëve të tyre më në fund e dhanë efektin e dëshiruar. Shqiptarët e Kosovës janë tashmë zotër të fateve të veta!