Archives for October 2013

Kulla e Babelit

October 17, 2013 by dgreca

Anton Harapi/

Shqiptarit i ka dalë vetja qejfit porsi shqiptar, as s’e merr me mend se shqiptari porsi shqiptar eshte i zoti i vetes dhe i aftë për organizim e qytetërim, e se në vendin tonë, pos nesh s’ka gjel që këndon, por ne do të urdhërojmë, ne jemi të zotë me rregullue punë të mbara e të mira për shtet e për komb aq, sa me na pasë lakmi edhe të huajt. Ai i bindet më fort të huajit, se sa të vetit, e sado i stolisur të jetë një njeri me zotësi e cilësi të pashoqe, mjaft t’ja njohin babën e nanën, të dijë se është shqiptar, për me e bjerrë çmimin e rëndësisë për të. Për me dashtë me tregue një punë të parëndësishme e të pathemeltë, ka për të thënë “punë shqiptarësh”, “si në Shqipëri” etj etj. Këtej rrjedhin të gjithë ato të meta që i pengojnë përparimit të shtetit e të kombit.

f.195

Kant-i, babai i filozofisë moderne, thotë se nuk ka me rrejtë edhe me e ditë se shëmbet bota dhe se me një rrenë, sado të vogël, shpëtojmë pa u rrënue! Por shkrimtarët modernë kanë nisë me e përfolë Kantin kush me përbuzje e shumica me tallje.

Klasikët grekë kërkojnë prej njerëzve të thonë të vërtetën për shumë arsye, por sidomos për dinjitetin njerzor vetë, për detyrën e nevojën e jetës shoqërore e për madhnim hyjnor që ka sinqeriteti.

Pitagora e Pindari me shumicën e grekëve e dënojnë rrenën gjithmonë e në çdo rast. Aristoteli na mëson se rrena është e mbrapshtë në veti për natyrë të vet.

Përkundrazi, Platoni me sa të tjerë e lejon atë në disa raste si bie fjala me rrejtë armikun, me rrejtë për hatër të mikut ose sunduesi me rrejtë për dobi të të nënshtruarve të tij. Megjithatë ai thekson se Zoti është i drejtë në fjalë e në punë dhe se rrenën e mënojnë hyjnitë dhe njerëzit.

Hugo Groot thotë se:

Me rrejtë fmitë e të marrët nuk është rrenë, pse atyre u mungon liria e gjykimit, po ashtu mund të rrejsh një të tretë që përgjon, jo atë me të cilët flet, gjithnjë eprori ka lejen për me rrejtë për dobi të të nënshtruarve të vet. Mund të rrejsh sa herë nuk ke mundësi tjetër me e shpëtue të pafajshmin e me ndalue një delikt…

f.227

Shqiptari më me kujdes e studjon një vend tjetër të Evropës së sa Shqipërinë e shqiptarët. E pra nuk i mungon zotësia. Deri sot, më mirë e më me seriozitet e kanë studjue vendin tonë të huajt se sa vetë shqiptarët.

F. 228

Shkodranin ende sot mund ta hajë burrnija; e vërtetë se mendja e tij disi merr ngushtë sa vendi, sa votra, sa rrethi, por merr fuqishëm, merr lart në të madh e fare përnjimend; ndërsa shpirti i korçarit, fillim e mbarim përfshihet ndër format kulturore, ndër mënyrët e ardhshme e të pëlqyeshme të qytetërimit, gjithçka i intereson atij, por vetëm deri diku.

Shkodrani e korçari e shikojnë botën me sy të ndryshëm.

Me i përmëndë Korçën shkodranit është si me përmëndë një vend në skaj të Evropës e jo të Shqipërisë. Korçari përkundrazi është shumë më i shetitur se shkodrani, ai, ku ia del me rrojtë aty ngulet pa vështirësi, jo se s’ka votër, familje e atdhe, po të gjitha i ka, i ndien e i kupton, por ndryshe nga shkodrani.

Për Shkodrën e shkodranët korçari ka një nderim të veçantë. Vura re se ai me “gegë’ nuk ka parasysh shkodranin. Megjithatë, më të të pakta i ka ai përpjekjet, të largëta marrëdhëniet mendore e shoqërore, të vokta interesat, të rralla bashkimet miqësore. Korçari pa vështirësi vjen në Shkodër, sikurse shkon në Greqi, përpiqet me shkodranin njësoj si me banorin e një shteti fqinj, por një përpjekje më të afërme me të nuk ka pasë deri sot.

As atdhetari shkodran nuk është regjionalist në vështrim të fjalës, as idealisti korçar s’asht internacionalist, por fakti është se të dyve diçka u ka mbetë si ndryshk, atij për lokalizëm, këtij për kozmopolitizëm.

Por këto janë gjëra që rregullohen.

F. 340

E pytën një herë të ndierin, Luigj Gurakuqin, a besonte se mund të bashkoheshin toskë e gegë e muhamedanë e të krishterë. Ai u përgjigj me të shpejtë: Po mos ta kisha këtë bindje, do t’u nisja me vaporin e parë përjashte vendit, për të mos u kthye ma kurrë në këtë vend!

Të marrin fund një herë e përgjithmonë fjalët e frazat; Muhamedanët refraktarë! Katolikët antishqiptarë! Ortodoksët grekomanë!

Me gjak të vet e shuguroi lterin e atdheut katoliku, ortodoksi e muhamedani: Gjeçovi e Gurakuqi, Çerçiz Topulli e Bajram Curri, Gërmenji e Negovani nuk kanë ndryshim, por janë një në mendim e në vendim, në vepër e në vdekje. Ata e kryen detyrën e vet, duke vulosur më gjak atë që kanë thënë, neve na mbetet ta vulosim atë çka jemi: vëllezër të një gjaku.

Mirditasit e dukagjinasit, kosovari e dibrani, kurveleshasi dhe kolonjari, për vjet e vjet hoqën keq për të ruajtur të njëjtën gjuhë, të njëjtin shpirt, të njëjtat zakone shqiptare, nga se ata ishin një në sakrificë e në drejtim, në sajë të tyre trashëguam visaret tona kombëtare.(Kulla e Babelit- Anton Harapi)

* Biblioteka Kombëtare S 198/61R

Phoenix

Shtëpia e librit

DEPUTETJA E PARLAMENTIT TË KOSOVËS VIZITOI VATRËN

October 16, 2013 by dgreca

Të mërkurën me 16 tetor 2013,deputetja e Parlamentit të Kosovës Teuta Haxhiu, e cila ndodhet për vizitë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, së bashku me bashkëshortin, vizituan Shtëpinë e Vatrës. Deputetja Haxhiu u prit nga editori i Gazetës DIELLI, Dalip Greca. Në takim mori pjesë edhe biznesmeni i njohur, anëtar i Këshillit të Vatrës z, Rrustem Gecaj si dhe dr. Hasan Ademaj, anëtar i Këshillit të Vatrës.

Deputetja Teuta Haxhiu tha se nuk mund të kthehej në Kosovë pa vizituar Shtëpinë e Vatrës Shqiptare, emrin e së cilës e kishte mësuar që në bangat e shkollës. Vatra, tha ajo,ma bëri një nder, kur më ftoi me rastin e 100 vjetorit të themelimit të saj në prillin e vitit të shkuar, por atë kohë veprimtaria ime parlamentare nuk më lejoi që të isha këtu dhe të festoja bashkë me vatranët. Është një arsye më shumë kjo që më nxiti që të vizitoj Shtëpinë e Vatranëve dhe t’i shpreh falenderimet e mia si deputete e Kosovës për çfarë ka bërë dhe bënë Vatra dhe vatranët për Kombin shqiptar.

Editori i Gazetës Dielli, u tregoi mysafirëve rrugën 101 vjeçare që ka përshkuar Vatra dhe rrugën 104 vjeçare që ka përshkuar gazeta e saj Dielli, më e vjetra gazetë e shqiptarëve në botim. Deputetja u ndal gjatë para dy fotografive, asaj të 4 korrikut 1918, ku Fan S Noli, në emër të Vatrës shqiptare , së bashku me udhëheqësit e shoqatave më të njohura të Kombeve në SHBA, u takua me Presidentin Wilson, i cili i premtoi Peshkop Nolit se do ta shpëtonte Shqipërinë; fotografia tjetër, ku u ndal deputetja ishte ajo e përfaqësuesëve të diasporës shqiptare me presidentin Clinton dhe shtabin e mbrojtjes dhe Sigurisë para bombardimit të Kosovës.

-Është fat për ne , tha ajo, që Amerikën e kemi pasë dhe e kemi në krah në çastet më të vështira të egzistencës tonë kombëtare.

Më pas, përmes vizitës në ekspozitën “100 vitet e Vatrës në shërbim të Kombit”, deputetja dhe mysafirët që e shoqëronin, u njohën me rrugën që ka përshkuar Vatra, që nga themelimi i saj më 28 Prill 1912 e deri në 100 vjetorin e festuar me madhështi nga shqiptarët e Amerikës dhe përfaqësues nga të gjitha trojet etnike, në praninë edhe të udhëheqësve fetarë të të gjithë besimeve, nga vendlindja dhe diaspora. Editori tregoi dokumentetet origjinale të dy fushatave të mëdha që ka bërë Vatra në shërbim të Kombit, atë që nisi me 3 qershorit 1917, ku u mblodhën 150 mijë dollarë , dhe atë të Huasë Kombëtare të 1920-23, ku Vatranët dhuruan të gjitha kursimet e tyre dhe mbushën arkën e boshatisur të Qeverisë që kishte dalë nga Kongresi i Lushnjës. Të gjithë emrat e dhuruesëve të rreth 200 mijë dollarëve, ruhen në arkivin e Vatrës.

Vatra krenohet edhe me Bandën e saj muzikore dhe 200 Trupat vullnetare që shkuan nga Amerika në Shqipëri për të mbrojtur kufijtë jugorë të Shqipërisë dhe për të marrë pjesë në Luftën e Vlorës.

Në Bibliotekën e Vatrës, deputetja Teuta Haxhiu u njoh me librat origjinal të Im Zot Nolit, të Faik Konicës dhe me fondin e pasur të letërsisë artistike dhe asaj dokumentare.

Në arkivin e Vatrës, deputetja u njoh me eksponate, ditare, libra-protokolli, formularë, regjistra, që nga viti 1910 dokumente të Shqoërisë Besa-Besën, si dhe dokumente origjinale të themelimit të Vatrës, 1912.

Pas vizitës deputetja Haxhiu i la mbresat e saj me shkrim në librin e Vatrës. Ndër të tjera ajo shkroi se ndjehej e privilegjuar që i ishte dhënë mundësia që të vizitonte Shtëpinë e Vatrës. Unë kam mendimin, shkroi deputetja, se ky është një thesar i çmuar i historisë sonë Kombëtare, të cilin duhet ta vizitojnë dhe ta prekin të gjithë shqiptarët që vijnë në Amerikë. Këtu pashë fotografi të para 100 viteve, dokumente 100 vjeçare, që janë ruajtur mjaft mirë. Përgëzime vatranëve për çfarë kanë bërë dhe bëjnë për Kombin!(Dielli)

Kreshnik Xhiku: Hapja e një ekspozite për një piktor ose skulptor, është si një koncert për një këngëtar

October 16, 2013 by dgreca

Interviste me artistin shqiptar në Amerikë, Kreshnik Xhiku/

Ne Foto:Shtatorja e Gjergj Kastriotit Skenderbe, veper e skulptorit Kreshnik XHIKU/

BEQIR SINA, New York/

WASHINGTON : Në Galerinë e Lidhjes së Arteve, në Aleksandria afër Washingtonit, u hap në muajin shtator ekspozita me titull :”Structural Elements”,e skulptorit të njohur shqiptar dhe amerikan, Kreshnik Xhiku. Ekspozita që qendrojë e hapur deri më 7 tetor, pati visitor të shumtë, nga Uashingtoni dhe shtetet për rreth tij.

Gazetarët dhe vizitorët që patën rastin t’a vzizitojnë këtë ekspozite sipas Zërit të Amerikës, thanë se arti i Kreshnik Xhikut i përket kryesisht rrymës abstrakte, që e bën vizitorin të mos pyesë se çfarë është, por t’a shijojë atë. Në këtë ekspozitë të re vetjake, Kreshnik Xhiku eksploron midis figuratives dhe abstraktes në kufijtë që i bashkojnë ato, thotë VOA.

Duke përdorur drurin dhe metalin, here-herë edhe tekstile – shoqëruar me ngjyra – thuhet se Xhiku krijon forma strukturore, ku duket qartë dora e artistit; druri, për skulptorin Xhiku, përfaqëson ngrohtësinë dhe shërben si kundër-peshë ndaj ftohtësisë së metalit. Druri, gjithashtu, është një element lidhës me vendlindjen e skulptorit, që ri-zgjojnë ndjenja që nga koha e fëmijërisë kur druri ishte elementi kryesor ngrohës.

Kështu kjo mënyrë të shprehuri e afron shikuesin, sjell rezultat – sepse krijon harmoni mes fantazisë dhe formës, pa humbur veçoritë e secilës. Me ketë, skulptori Xhiku tregon se shprehja është sa e qartë aq edhe e perhumbur dhe se për të shprehurit nuk ka mënyra fikse. Abstraktja i jep mundësi artistit të dalë jashtë standarteve kufizuese. Xhiku e sheh procesin e tij krijues si një vazhdimesi në ngritje, progres, ku çdo vepër ndikon tjetrën, duke i bërë ato pjesë të së njëjtës përpjekje.

Ndërkohë ai si instruktor dhe profesor i vizatimit dhe skulpturës në shkollen e Lidhjes se Arteve në Aleksandria për më shumë se një dekadë, Xhiku ka ndarë përvojën dhe vizionin e tij krijues duke ndihmuar e frymëzuar shumë artistë të rinj. Karrierën si artist, Kreshnik Xhiku e ka filluar që në Shqiperi, si i diplomuar e më pas profesor në Akademinë e Arteve ne Tirane.

Në këtë intervistë për gazetën tonë, skulptori i njohur në Shqipëri dhe Amerikë, tregonë për punimet e tij të cilat janë ekspozuar në kryeqendrat e shumë vendeve në Evropë e SHBA. Ai thotë se :”Skulpturat e tij jo vetëm se zbukurojnë sot parqe e hapësira publike, por na bënë të ndjehemi më shumë Shqiptarë”, për këtë zoti Xhiku veçojë me këtë rast momentin kur në një qytet kaq të rëndësishëm si Londra, vendoset busti i heroit tonë kombëtar, dhe fare pranë Hyde Park që është pothuajse në qendër të Londrës, ku si tha zoti Xhiku, padyshim që të gjithë shqiptarët ndjehen krenarë, dhe jo vetëm ata që banojnë aty.

Zoti Xhiku, si u lindi ideja e hapjes së kësaj ekspozite në “The Art League Galery”, për të paraqitur punimet e tua përpara një publiku të sofistikuar të Uashingtonit dhe kush e mbështeti organizimin e kësaj ekspozite?

Xhiku : Kisha kohë që unë, si çdo artist tjetër, dëshiroja të hapja një ekspozitë personale këtu në Shtetet e Bashkuara. Hapja e një ekspozite për një piktor ose skulptor, është si një koncert për një këngëtar. Vendosa t’a hapja ekspozitën kur e ndjeva që kisha krijuar një grup veprash të cilat mund të rrinin bashkë.

Artistët aplikojnë në galeri të ndryshme për të hapur ekspozitë personale dhe galeritë kanë një juri që zgjedh artistin. Ekspozita nuk u mbeshtet financiarisht nga ndonjë sponsor – galeria organizon ekspozitën, bën publicitetin dhe kur shiten veprat galeria mban një përqindje nga çmimi i veprës që shitet.

Kur bën një ekspozitë personale artisti ka më shumë se kurrë shansin që të bëjë një “statement”, të shpalosë të gjitha preokupimet e veta artistike, në çfarë drejtimi është vemendja e vet.

Në kuadrin e kujt aktiviteti u hap kjo ekspozitë ? Cila është tema e kësaj ekspozite dhe çfarë ju motivojë ?

Xhiku : Ekspozitës i vura titullin “Elemente Skulpturore”. Ky tregon në një-farë mënyre thelbin e ekspozitës. Në ekspozitë janë 13 vepra bashkëkohore, pjesa më e madhe e tyre janë në dru. Kam kohë që punoj për këtë ekspozitë, por kam pasur dhe ndërprerje sepse kam qenë i angazhuar me disa vepra monumentale.

Si u pritë nga vizitori në Uashington ekspozita juaj ?

Xhiku : Ekspozita u prit shumë mirë. Bërja e një ekspozite personale është shumë e rëndësishme për karierën e një artisti në shumë aspekte. Mendoj se më e rëndësishmja është që çdo artist, kur ka një ekspozitë personale, nxjerr konkluzione, p.sh., ku gjendet krijimtaria artistike tani, çfarë drejtimi duhet të ketë për më tutje, krahason veprat e tij me veprat e artistëve të tjerë, etj.

Nga vizitorët kush ra në “sy” më shumë ?

Xhiku : Në ceremoninë e hapjes erdhen shumë njerëz, të fushave të ndryshme si artistë, gazetarë, diplomat , student e studente miq, kritik e etj. I pranishem qe dhe ambasadori i Shqipërisë në Uashington zoti Gilbert Galanxhi

Çfarë të rejash keni sjellë në këtë ekspozitë ?

Si shumë artistë, edhe unë, përpiqem të sjell zërin tim në korin e madh të artistëve. Diçka e veçantë që kam dëshirë të theksoj në lidhje me veprat e mia është që aty unë shikoj reflekset e Shqipërisë, të jetës sime aty. Shpesh janë reflekse të imazheve të cilat na rethonin kur u rritëm. Veprat e mia në dru janë të lidhura shpesh, po jo në mënyrë direkte (prandaj dhe unë përdor fjalën “reflekse”) me punimet e drurit që gjënden në banesën tradicionale shqiptare.

Ju jeni autor edhe disa monumenteve të tilla si : Skënderbeut (Miçigan), Nënë Terezës (Cleveland, Ohio), Mbretit Zog (Tiranë) dhe disa veprave të tjera, Çfarë lidhje kan këto tre figura në mes njëritjetrit në punën tuaj ?

Xhiku : -Në shtator të 2006 u inagurua monumenti i Skëndërbeut në Kishën shqiptare të Shën Palit, në Michigan. Ky monument u porosit nga komuniteti shqiptar i kësaj kishe në vitin 2005.

-Statuja e Nënë Terezës ndodhet në parkun kulturor të Cleveland, Ohio. Ky monument u inagurua në shtator të vitit 20012, por puna për këtë vepër kishte nisur që në vitin 2009.

-Ndërsa, në kuadrin e festimeve të 100 vjetorit të pavarësisë së Shqipërisë, fitova konkursin kombëtar për monumentin e mbretit Zog, I cili, u vendos në shetitoren “Zogu I” të Tiranës në dhjetor të 2012. Po me këtë rast, u bënë busti i Skëndërbeut në Londër që u inagurua në nëntor 2012 dhe busti i Skëndërbeut në Itali që u inagurua në gusht të 2013.

Këto janë simbole të rëndësishëm të historisë së kombit shqiptar – si të tilla janë të rëndësishme dhe për mua si shqiptar.

A mendoni që një eksperiencë e tillë mund të përsëritet edhe në qytete të tjera të paktën në ato qendra ku më së shumti jetojnë shqiptarët, Nju Jork, Detriot dhe Çikago.A mund të na tregoni diçka nga eksperiencat tuajat në këto paraqitje?

Xhiku : Mendoj që shqiptarët kudo që janë duhet të kenë simbolet e tyre – ato ruajnë dashurinë dhe respektin që ata kanë për vendin e tyre. Këtu dua të përmend diçka nga ceremonia e vendosjes së bustit të Skëndërbeut në Londër, qe shumë emocionale dhe mbetet e paharruar për mua. Dita e inagurimit ishte një gëzim i jashtëzakonshëm për shqiptarët që banonin në Londër dhe në qytetet perreth. Në momentin kur në një qytet kaq të rëndësishëm si Londra, vendoset busti i heroit tonë kombëtar, dhe fare pranë Hyde Park që është pothuajse në qendër të Londrës, padyshim që të gjithë shqiptarët ndjehen krenarë, dhe jo vetëm ata që banojnë aty. Shumë prej tyre e preknin fytyrën prej bronzi të heroit tonë kombëtar. Kur u zbulua busti qe mbeshtjellë me flamurin shqiptar, të gjithë filluan të këndojnë këngën “Shqipëri, o Nëna Ime”. Disa pyesin nËse busti do të rrinte përkohësisht apo do t’a kishin gjithmonë mes tyre. Dukej e pabesueshme ajo që po ndodhte. Dua të përmend me këtë rast, meritën e ambasadorit të Shqipërisë në Londër, z. Mal Berisha, pa përkushtimin e të cilit ky bust nuk mund të realizohej. Po nën kujdesin e tij, u vendos busti i Skëndërbeut në Itali, në qytetin arbëresh Montecilfone.

Disa nga çmimet ose vlersimet që keni marrë ?

Xhiku : Jam vlerësuar me disa çmime: tre çmime “Onufri” që është vlerësimi më i lartë në artet figurative në Shqipëri , kam përfaqësuar Shqipërin në dy biennale në Turqi. Këtu në Amerikë kam marrë një çmim të parë në 2004 në një ekspozitë në Ëashington DC dhe çmimin “Monkith Saaid” në Alexandria, Virginia.

Së fundi një mesazh për arstistët shqiptarë në diasporë ?

Xhiku : Ka shumë artistë shqiptare që punojnë dhe janë të sukseshëm në vende të ndryshme të botës. Nga eksperienca si emigrant, e kuptoj vështirësinë e të qenit artist në një vend të prandja i vlerësoj më shumë arritjet e tyre

KONTRIBUTI I GRUAS NË LUFTËN E VLORËS, 1920

October 16, 2013 by dgreca

Ne Foto: Shtatorja e heroines Sado Koshena/

Nga Albert HABAZAJ*/ studiues

Edhe historia, por sidomos folkori shpalos krenarisht pjesëmarrjen aktive dhe ndihmën e madhe të grave, pa të cilën fitorja e LV mund të vihej në diskutim. Këngët vënë në dukje kontributin e grave, të “gjalmëzezave”, që “kishin pjellë e bërë drëra”. Ato ishin krah luftëtarëve, gjithashtu me “dyfek e sëpatë në dorë” a pranë tyre duke hapur llogore, duke u shpurë “bukë, ujë e fishekë”, a duke u lidhur plagët të plagosurve. Më Njëzetën, gruaja u bë shoqe e pandarë lufte e burrit. Nuk morën pjesë vetëm gratë labe në këtë luftë. “Në Vlonë shkuen nga shumë vise edhe zonja për të bamë shërbime infermierie. Zonja e doktor Krastës nga Elbasani asht njena nga të parat që me vullnet të vet shkoi në Vlonë për me ua kushtue shërbimin e vet luftëtarëve të plagosun…Gratë e Elbasanit i hoqën vathët nga veshët dhe unazat e gishtave dhe i dhanë për atë qëllim”.[1]

Këngët sjellin edhe jehonën e ndërmarrjeve luftarake të grave heroina si Sado Koshena, Rubi Hosi, Safe Musai, Zakine Krasta, Hanko Metja, Tushe Hosja etj., “Trimëreshat që bë’ nëna/ Luftuan e s’iu tund këmba”. Jo vetëm përkushtimit të infermieres Rukie Krasta, që erdhi vullnetare nga Elbasani dhe vraponte nga një llogore në tjetrën për mjekimin e të plagosurve, në ndihmë operative të mjekut Shezai Çomo, nga Libohova, i cili mori pjesë në luftë edhe me armë në dorë, siç e këndon dhe kënga, por gjithë vullnetarëve të ardhur nga Skrapari, Devolli, Korça, Kavaja, Çamëria, gjithë shqiptarëve, që dhanë një kontyribut të vyer me luftën që bënë, me ndihmat materiale që prunë, me gjakun që derdhën për çlirimin e zonave të pushtuara të qytetit dhe trevave të tjera shqiptare, populli i Vlorës dhe i krahinave përreth, për hir të së vërtetës, përjetë duhet t’iu shprehë mirënjohje, nderim e respekt.

Edhe Hysni Berdo na jep një informacion të pabotuar më parë, të cilin patëm mundësinë, në cilësinë e drejtuesit të gazetës “Çika e Tërbaçit”, t’ia publikonim në këtë gazetë lokale. Po paraqesim një paragraf: “Në ndihmë të luftëtarëve qe edhe ulërima e Xhiko Alies në Buzujk, që grumbulloi menjëherë bashkëfshatarët, të cilët i kthyen forcat armike nga rrethues të një pjese të çetës patriotike të Sali Vranishtit, ku bënin pjesë edhe shumë tërbaçiotë, në të rrethuar e të asgjësuar. Gratë stanore të Tërbaçit në Shashicë, gjatë Luftës së Vlorës më 1920, nëpër plumba e gjyle, furnizonin çetën e fshatit me ushqime, municione, ngrinin në krahë të plagosurit dhe i mjekonin në stanet e tyre siç na e pasqyron kënga: Eni shoqe t’i ndihmojmë,/ Vëllezërve që lëftojnë,/ Të dalim breg më breg,/ T’u shpiem buk’e fishekë,/ Të hapim ndonjë hendek…”[2]

Duam të përmendim fjalët dhe veprat e Sado Koshenës nga Dukati, një grua stoike, prototip i malësores shqiptare të Labërisë. Më 20 mars 2010, Emaz Prënjo Rodaku, 74 vjeç, me arsim të lartë, na tregon në shtëpinë e tij në Dukat – Fshat këtë episod interesant: “Kur u nis çeta jonë (e Dukatit, shën. im – AH) për të luftuar kundër italianëve në Qafën e Llogorait, Sadua i priti trimat mbudhë e u tha: “Shkoni dhe u priftë e mbara! Mo kthehi me turp, se do ua bëj si ja bëra Alem Agait me çetë, në luftën me grekun”. Ikën, fluturuan djemt’ e dukat. Ku mbaheshin ata gjërpënjë?! Po, që ta dish ti, nipçe, më ‘12 – ën çeta shqiptare e krahinës së Dukatit, e komanduar nga Alem Mehmeti, i tragjas, kishte luftuar me andartët grekë në Llogora dhe u kthye. Në rrugën e kthimit, ballas me Sadon, hazërxhevape, që i mbërtheu me llaf: “Alem Aga, ku vete me këta njërëz, apo do fshihi në çitjane të grave?! Eni me mua!”. Burrat e çetës u turpëruan nga këto fjalë, u kthyen për vëndi, se i mbathi mirë kapetania dhe, luftuan trimërisht, si u kishte hije, deri sa e ndaluan përparimin e grekëve. Me ta e në ballë të luftimeve ishte Sado Nurja.” Për këtë grua, pleqtë e moçëm Musa Koshena, Ahmet Mëhilli e Dervish Mëhilli (sot nuk jetojnë, por ne ruajmë shënimet e tyre dhe nderim për ta), qysh në takimin e parë me ta në Dukat, më 18 qershor 1998, na kanë folur shumë dhe e çmojnë Sadon si luftëtare të zonjën, që e ka mbajtur pushkën në krah qysh atëhere, kur shqiptarët luftonin kundër shovinistëve grekë. Ka qenë me të vërtetë nga ato labet që të marrin gjak në vetull. Gra të tilla, jo vetëm që e çuditën armikun, por e tmerruan me vetitë e tyre burrërore. Thonë se, ku i paska parë gratë maleve me pushkë, Ulise Bozua, i cili kishte vajtur në Drashovicë, si i deleguar për të bërë marrëveshje me krerët e KMK, ka ikur prej andej i lemerisur dhe, kur është kthyer në Romë, sikur u paska thënë padronëve: “O mbret, qysh do bëjmë na?/ Albania ësht’ e fortë./ Lëftojnë burra e gra/ Atje hauri ka zotë!”[3]

Karabinieria italiane, e revoltuar nga disfatat e para, filloi të arrestojë, të djegë e të plaçkitë. Shumë gra u torturuan dhe u çnderuan barbarisht. Po gratë shqiptare nuk e duruan dot turpin, nuk u dorëzuan, nuk u përulën. I lanë shtëpitë e tyre dhe, ato që patën mundësi të siguronin armë, shkuan në ballë të luftës, të tjerat qëndruan në prapavija, se dhe aty, (megjithëse i padukshëm), kontributi i tyre ishte i nevojshëm dhe i duhur, gjithnjë të gatshme për të ndihmuar luftëtarët e çlirimit. Emri i atyre grave, sikurse i burrave shqiptarë që bënë LV, do të ngelet përmendore në historinë e Shqipërisë dhe do të zbukurojë si margaritar këngët epike të folklorit shqiptar: “Në luftën me Italinë,/ Luftën e Njëzetës – ë,/ U bashkuan – ë në çetë/ Gjashtëdhjet’ bolenas – ë,/ Trimëresha Rubi Hosi/ Shkoi bashk’ me çetën – ë,/ Kra’ me burr’ e me kunanë,/ Toton e Kafazin – ë,/ Bënë trimëri të rrallë/ Në qaf’ të Kaninës – ë…”[4] Rubo Hosi ishte e shoqja e trimit Toto Hosi, komandant i çetës së Bolenës, i cili ra heroikisht gjatë LV, dhe, Rubia, që iu ndodh pranë nuk e qau me ligështime, po nisi një këngë vaji me ligjërime. Këtë sythëz tematik do ta trajtojmë më gjerë në vijim. Ja një tjetër këngë; “Sado moj, Sado Koshena,/ Jeshe rritur në Ravena,/ Keshje pirë ujë bore/ N’ato kullotat verore./ Mbi polkë veshe gjerdanë,/ More përpjet’ Llogoranë,/ Me një maliher të gjatë,/ Luftove me ditë e natë./ Ti vëlla keshje dyfekun,/ Me plumba e prite grekun,/ Hape zjarr mbi italianë,/ Se të zaptuan vatanë.”[5]Kënga, në vetëm 12 vargje, na jep informacion të hollësishëm për veshjen e saj, për armatimin që përdorte; marrim vesh se ajo është rritur në Ravenën e bukur me kullota verore në malet e Karaburunit të Dukatit; njoftohemi për luftën që ajo ka bërë kundër shovenëve grekë më Katërmbëdhjetën dhe kundër pushtuesve italianë më Njëzetën. “Atje përposh, n’ato ura,/ Po lëftojn’ burrat mi burra,/ Gjorm e Kot’ e Drashovicë,/ Plot’ me gjak lumi Shushicë./ Po lëftojnë edhe gra,/ Lumthi vëndi që i ka,/ Nga Dukati Sadoja,/ Sadoja Kosheneja,/ Që ish’ grua përmi gra”, na informon një tjetër këngë.[6] “Sado Koshena nderoi jo vetëm Hamzajt nga qe bijë, por edhe Koshenajt ku shkoi nuse, gjithë Dukatin e Labërinë, duke u bërë simbol kombëtar i atdhedashurisë të gruas shqiptare, sepse “në malet me trëndelinë, kishte thithur trimërinë” dhe shpallet “Heroinë e Popullit” për merita të shquara kombëtare. Busti i saj në qendër të fshatit lart krenaron historinë për brezat.”[7] Një botim më i vjetër, kontributin e grave në LV, që dhanë një ndihmë të madhe me dërgimin e municioneve, përgatitjen e shpërndarjen e bukës dhe veshjes, herë – herë edhe duke marrë pjesë drejtpërdrejt në luftime, na e jep me këtë tablo folklorike: “Ç’kanë malet që rënkojnë?/ Moj nëno, nëne! [refreni]/ Nga tromopilat që shkojnë,/ Nga topat që na qëllojnë,/ Ballonat që fluturojnë,/ Nga bumjet që na lëshojnë,/ Trimat tanë po lëftojnë!/ Le të dalim dhe ne gratë,/ Të marrim peshqir e napë,/ T’u njëmëm buzën e thatë,/ T’u shpijem buk’ e fishekë,/ T’u hapim ndonjë hendek!/ Kush ësht’ burrë – shesh për shesh,/ Kush të vritet, le të vdesë,/ Kush të rroj’ me nder të jesë,/ Vatanin do ta qerdhesë.”[8]

Ka edhe materiale arkivale që flasin për rolin aktiv të kësaj gruaje dhe në përgjithësi të gruas shqiptare në LV. “Kur u përhap lajmi në gjithë Shqipërinë, se do të fillonte kryengritja e përgjithshme,- shkruhet në një artikull, botuar në rev. “Nëndori”, nr. 8, 1960, – për të luftuar imperialistët italianë, në Vlorë dhe në shumë qytete të tjera u formuan komisione për të mbledhur ndihma në favor të luftëtarëve. Në këto komisione shumica ishin gra, të cilat dhanë florinjtë e gushës, byzylykët, vathët dhe unazat për të ndihmuar vëllezërit e tyre që luftonin”. Po gratë nuk e ndihmuan luftën vetëm materialisht. Ato muarrën edhe vetë pjesë në luftë me pushkë në krahë. Zekine Krasta, kur pa se i biri i saj u nis për t’u bashkuar me shokët maleve, rrëmbeu pushkën dhe e ndoqi nga pas. Kurse Safe Musai, si përcolli për në Beun të kunatin, Selam Musanë, i tha se do të nisej edhe ajo, me shoqet e saj, sapo të siguronin armë. Dhe ashtu bëri. Ajo nuk qau, por diti të ligjërojë me këngë vaji si burrneshë, kur i kunati ra si i kishte hije trimit, në ballë të luftës. Edhe pse s’la fëmijë pas, Selam Musai la emër, lavdi e shembull për të tjerët. Iu kënduan këngë më shumë se çdokujt tjetër, sepse, si duket, ai i kishte buzët te kënga, ballin te lavdia, ndaj fluturon në vargjet e këngës, si në krahë të legjendës: “Lule, Selam Labi, Selam Salaria!”

Gjykuam të përzgjedhim edhe mendimin e studiuesit B. Gaçe në lidhje me LV, për të bërë krahasimin e qëndrimit të tij për këtë ngjarje, me ato të dhëna që na japin tekstet e historisë zyrtare. Gjatë një bisede të gjatë, mbrëmjen e 5 marsit 2013, ai pohon se në vargun e luftërave dhe përpjekjeve të shqiptarëve për lirinë dhe pavarësinë e tyre kombëtare, bën pjesë edhe epopeja legjendare e Vlorës e vitit 1920, e cila, pas Kongresit Historik të Lushnjës, shënoi një nga faqet e ndritura në historinë e popullit shqiptar. Me shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, 1914 – 1918, midis Fuqive të Mëdha, Gjermanisë e Austro – Hungarisë nga njëra anë dhe në anën tjetër, Fuqive të Atlantës: Angli, Francë e Rusia Cariste, Shqipëria u ndodh në këtë udhëkryq historik, duke u bërë një nga vatrat e lakmive të fuqive ballkanike dhe synimeve të tyre për ta eliminuar vetëqenien e shtetit kombëtar shqiptar. Fuqitë Ndërluftuese, me miratimin e Fuqive të Mëdha, trojet shqiptare i pushtuan, duke krijuar një dramë të re historike.

Qoftë kur trajton Kongresin e Lushnjës, me vendimet e veta, qoftë kur flet për rolin e veçantë në organizimin e LV, 1920 kundër pushtuesve italianë që ka luajtur KMK i Vlorës dhe i krahinave të tjera në Mallakastër, Tepelenë, Kurvelesh, Gjirokastër e Përmet, apo për teatrin luftarak të Njëzetës, studiuesi mban qëndrim koherent me historinë. Bëjmë verifikim të njësive folkorike që ai ka mbledhur me ato që ne kemi vjelur në komunitet në kohë më të afërt. Sipas Prof. Muin Çamit, KMK u krijua në Vlorë, më 10 mars 1920 “dhe aty u vendos që çështja e Vlorës, të zgjidhej me armë…”. Këtë gjë e dëshmojnë në kujtimet e tyre edhe H. Xhelo, A. Agalliu, G. Iljazi, etj., të cilët shënojnë se “një muaj pas Kongresit të Lushnjës në Vlorë, në shtëpinë e Osman Haxhiut, u krijua komiteti “Mbrojtja Kombëtare”, i cili kishte për qëllim përgatitjen e kryengritjes së armatosur. Osman Haxhiu dhe KMK, në ditët e fundit të marsit dhe fillimin e prillit 1920, dërguan përfaqësuesit e vet në Mallakastër, Tepelenë, Berat e Përmet për të biseduar me parësinë e krahinave. Krahas kësaj veprimtarie, edhe qeveria e Sulejman Delvinës, deklaroi hapur “për marrjen e masave dhe sigurimin e pavarësisë së vendit dhe bashkimin politik dhe administrativ të krahinave.”

Në fillim të majit 1920, komanda e ushtrisë pushtuese italiane, duke parë përgatitjet për luftë që bëheshin në Vlorë dhe krahinat e saj, shpalli gjendjen e jashtëzakonshme, bëri arrestime dhe urdhëroi bllokimin e rrugëve që lidhnin Vlorën me krahinat.

Nga ky shkak shpërthyen protesta e mitingje në qytete të ndryshme të vendit. Disa nga anëtarët e Këshillit Kombëtar propozuan që të bëheshin edhe bisedime me Komisar Kastoldin, por përfaqësuesit e Vlorës, Qazim Koculi e Spiro J. Koleka, kundërshtuan çdo marrëveshje që mund të bëhej në dëm të sovranitetit kombëtar dhe sidomos ndaj Vlorës. Më 18 maj 1920, KMK, dërgoi për bisedime në Tiranë, me qeverinë e Sulejman Delvinës, një delegacion të përbërë nga: Osman Haxhiu, Rexhep Sulejmani dhe Gani Aliko. Pas takimit me Osman Haxhiun, në mbledhjen e senatit të 23 majit, kryeministri do të deklaronte: “Qeveria e jonë, kurdoherë ka kërkuar dorëzimin e Vlorës dhe jep fjalën e nderit, se kurrë nuk do të kursehet për të bërë një therori për shpëtimin e Vlorës.” Pas takimit me kryeministrin Sulejman Delvina, KMK u përqendrua në krahinën e Mesaplikut. Aty Osman Haxhiu mori dhe letrën e Sulejman Delvinës, i cili më 25 maj, e vinte në dijeni se qeveria e Tiranës kishte ndërprerë marrëdhëniet me Komisar Kastoldin, duke i deklaruar atij “bashkimin politik e administrativ të krahinës së Vlorës me pjesën tjetër të vendit”.

Më 29 maj 1920, në pllajën e Barçallait, të fshatit Dukat, u thirrën 200 përfaqësues të krahinave. Publicisti Halim Xhelo, në faqet e gazetës “Politika” e jep të gjallë kronikën e këtij kuvendi: “Mbledhja e këtij kuvendi u bë ditën e shtunë më 29 maj 1920, në vendin e quajtur Barçalla, ku morën pjesë 200 vetë nga pleqësia e katundeve dhe qytetit të Vlorës, ku me një zë u betuan që: Me ndihmë dhe pa ndihmë të viseve të tjera të Shqipërisë, do të luftojmë derisa të bashkohemi me shtetin tonë, ose në mos e arrifshim këtë ideal, të vdesim me armë në dorë, që ta marrë vesh bota e qytetëruar, se shqiptari për lirinë e vet di të vdes, dhe kur vendos të vdes, s’e trembin milionat me ushtri e topa…” Në Kuvendin e Barçallait u zgjodh edhe komiteti i “Mbrojtjes Kombëtare”, për organizimin e luftës kundër pushtuesit: Osman Haxhiu (Kryetar), anëtarë: Sali Bedini, Hamit Selmani, Duro Shaska, Hazbi Cano, Beqir Sulo, Ali Beqiri, Alem Mehmeti, Hysni Shehu, Qazim Kokoshi, Murat Miftari dhe Myqerem Hamzaraj. Sekretar i Komitetit u zgjodh Halim Xhelo, ndërsa Komandant i Përgjithshëm i Luftës u zgjodh Ahmet Lepenica. Pas Kuvendit të Barçallait, sipas urdhërit të KMK, forcat luftarake u përqendruan në pllajën e Beunit mbi Velçë. Më 2 qershor 1920, në Beun u zgjodh edhe Komisioni i Luftës i përbërë prej rreth 37 vetësh.

Prej Beunit luftëtarët i dërguan një ultimatum Komandës së Trupave pushtuese italiane dhe gjeneral Settimo Piacentinit, në të cilin shënohej: “Sot, populli shqiptar i bashkuar më shumë se çdo herë, duke mos mundur të durojë të shitet si bagëti nëpër pazaret e Europës, si shpërblim italo-serbo-grek, vendosi të marrë armët në dorë dhe të cilat do t’i dorëzohen me të shpejtë Qeverisë Kombëtare në Tiranë”. Ultimatumi, në radhët e tij, i kërkonte gjeneral Piacentinit përgjigje të prerë deri në orën shtatë të mbrëmjes, të datës 4 qershor 1920, për largimin e ushtrisë italiane nga Vlora. Luftëtari i shquar popullor Mehmet Selim Mallkeqi, mori këtë përgjigje nga gjeneral Piacentini: “Përgjigjen do t’ua japin topat e mi në Kotë, Gjorm e Kaninë…”. Kronologjia e mëtejshme e ngjarjes është e njohur dhe, me që s’ka ndonjë informacon të ri, mjaftohemi me ato që kemi paraqitur në sythet pararendës.

Duke bërë një testim, një verifikim dhe një krahasim për rëndësinë dhe qëndrimin që mbajnë historianët sot për Luftën e Vlorës, studiuesi B. Gaçe mendon se jo vetëm në qarqet akademike të vendit ka një mirëkuptim të plotë. Të gjithë historianët dhe studjuesit, të cilët në libër janë cituar se Kongresi i Lushnjës dhe Lufta e Vlorës rishpallën Pavarësinë e harruar të Shqipërisë dhe bota u detyrua nga Lufta e Vlorës të njohë Shqipërinë si shtet më 17 dhjetor.

*) Drejtor i Bibliotekës Qendrore “Nermin Vlora Falaschi”,

Universiteti “Ismail Qemali” Vlorë, ALBANIA

[1] STRAZIMIRI, Ismail, po aty, f. 212.

[2] INFORMATOR Hysni Berdaj, 84 vjeç, me arsim të lartë, veteran lufte, Tërbaç, Vlorë, gusht 2012.

[3] “KUJTIME dhe këngë popullore 1918 – 1920”, vep. e cit., f.144.

[4] EH, 3, vep. e cit., nr. 232, f. 342.

[5] PO aty, nr. 252, f. 363.

[6] PO aty, nr. 253, f. 364.

[7] HABAZAJ, Albert, “Shkëlqim i trishtuar, monografi”, Europrint, Vlorë, 2005, f. 6.

[8] “KËNGË popullore historike”, bot. i ISH, IHSH, Mihal Duri, Tiranë, 1956, nr. 299, f. 307.

Ligji i Luftës i Greqisë me Shqipërinë DE FAKTO dhe DE JURE nuk ekziston

October 16, 2013 by dgreca

Nga Arben LLALLA/

Vizita e delegacionit grek të kryesuar në zëvendëskryeministri dhe ministri i jashtëm Elefteros Venizelos nxori në pah përsëri problemet e thella që ekzistojnë midis dy vende, ndër to edhe Ligjin e Luftës. (Vizita u realizua më 14 Tetor, pikërisht në ditën kur, 99 (14.10.1914), vite më parë ushtria greke që kishte pushtuar Jugun e Shqipërisë u tërhoq si pasojë e presioneve të fuqive të mëdha).

Ligji i Luftës që Greqia i ka shpallur Shqipërisë DE JURE dhe DE FAKTO nuk ekziston. Presionet për ekzistimin e Ligjit të Luftës bëhen vetëm për dy çështje: 1).Shqipëria të njohi autonomin politike, ekonomike dhe kulturore të minoritetit greke në Jugun e Shqipërisë ose e thënë në gjuhën që shprehen grekët Autonominë e Vorio Eopirit. 2). Përvetësimin përgjithmonë të pronave të shqiptarëve në Greqi dhe mos rikthimin e tyre në Çamëri në bazë të Konventave Ndërkombëtare të të Drejtave të Njeriut.

Historia e Ligjit të Luftës fillon më 10 nëntor 1940 kur u shpall dekreti mbretëror grek – ligji 2636 mbi gjendjen e luftës së Greqisë me Italinë dhe Shqipërinë. (Shqipëria kishte më shumë se një vit e pushtuar nga Italia fashiste e Musolinit). Pas pushtimit nga Gjermania, qeveria kuislinge e Greqisë që udhëhiqej nga kryeministri Jorgos Xolagoklus e hoqi Ligjin e Luftës. Por pas përfundimit të luftës qeveria e sapo formuar në vitin 1945 e rikthen atë duke i rishpallur luftë përsëri Shqipërisë me një dekret të ri numër 13.

Një dokument i Departamentit të Veçantë Ligjor të Ministrisë së Punëve të Jashtme, Departamenti i së Drejtës Publike Ndërkombëtare, dhe shteteve të datës 16 nëntor 2007, thuhet se: “Ne Ju njoftojmë se aq sa dimë, nga 10 nëntor 1940 NW Përcaktimi si shtete armiqësore në kuptimin e Ligjit të Emergjencave Nr 2636/1940 të Italisë dhe Shqipërisë dhe pozitës në aplikimin për vende anëtar dispozitat e ligj. (Qeveria Gazeta Një 379), u kthye në Forca me Ligjin 13/1944 (Qeveria Gazeta 1944)”.

Më poshtë, në këtë dokument shkruhet se është raportuar se në kontrast me Shqipërinë, të gjitha çështjet e pazgjidhura me Italinë, natyrës politike dhe ekonomike, janë zgjidhur nga një seri prej traktateve, marrëveshjeve dhe konventave në mes të 1946 dhe 1949.

Në Konferencën e Paqes në Paris në vitin 1946 Greqia kërkoi ndryshimin e kufirit me Shqipërinë duke kërkuar jugun shqiptar. Gjithashtu nuk pranoi që Shqipëria të konsiderohej aleat i vendeve fituese kundra fashizmit. Më 1949 ushtria e Greqisë afroi forcat e saja në kufi për të hyrë në Shqipëri, atëherë pati shumë provokacione me të vrarë nga të dy palët dhe në historinë shqiptare këto ngjarje njihen si provokacionet e Gushtit të 1949. Më 1968 marrëdhëniet midis Tiranës dhe Athinës arritën deri në një luftë të hapur pas pretendimeve greke për aneksimin e jugut të Shqipërisë. Në gusht të atij viti Greqia mbajti Kongresin e Vorio Epirit ku pjesëmarrësit dolën me deklaratën se Greqia duhet të çlirojë Vorio Epirin (Jugun e Shqipërisë) të pushtuar nga shqiptarët. Siç duket emocionet e suksesit të Kongresit çuan deri aty sa politikanët dhe ushtarakët grek të bëjnë gabim drastik duke mbledhur forca të mëdha ushtarake në kufi për të sulmuar Shqipërinë. Në 1 shtator 1968 forcat e mëdha të ushtrisë greke u tërhoqën nga fronti njëherë e përgjithmonë, duke lënë vetëm ato forca ushtarake që i mbanin zakonisht për ruajtjen e kufirit. Këto do të ishin edhe përpjekjet e fundit të grekëve për të bërë presion për pushtimin e jugut të Shqipërisë me pretekstin për mbrojtjen e “voriepiriotëve”. Që nga ajo kohë nuk ka pasur acarime të ngjashme midis dy vendeve.

Në vitin 1971 Kryetari i sapo zgjedhur i Republikës së Greqisë me anë të puçit ushtarak koloneli Jorgos Papadhopulos, më 6 Maj vendosi për marrëdhënie diplomatike me Republikën Popullore të Shqipërisë. Që nga vitit 1939 e deri më 1971 Shqipëria dhe Greqia nuk kishin marrëdhënie diplomatike midis tyre. Në fillim u hap pika kufitare midis Follorinës dhe Kapshticës. Në vitin 1978 filluan edhe fluturimet e para të linjës ajrore midis Athinës dhe Tiranës.

Gjatë një fjalimi në Janinë më 23 shkurt të vitit 1984 kryeministri Andrea Papandreu deklaroi se Greqia nuk kishte pretendime territoriale ndaj Shqipërisë, por i kërkonte Tiranës respektimin e minoritetit grek në Shqipërisë. Më 28 gusht 1987 Qeveria e Andreas Papandreu, i pranishëm dhe Karolos Papulias në pozicionin e ministrit të jashtëm, heq Ligjin luftënxitëse mes Greqisë dhe Shqipërisë. Ky vendim u zbatua nga një akt i kabinetit dhe të lidhura në thelb për të rregulluar komponentin civil të situatës së përgjithshme situatat ekzistuese midis dy vendeve, të cilat kanë qenë të tensionuara që prej themelimit të shtetit shqiptar. Ky veprim është bërë me arsyetimin se ishin pjekur kushtet për afrimin e të dy vendeve dhe për të siguruar kushtet më të mira të jetesës së minoritetit grek në Shqipëri.

Disa vite më vonë Ministria e Jashtme greke botoj një shkresë me titull: “Korniza konvencionale”, brenda të cilës në themel të marrëdhënieve bilaterale mes dy shteteve u përcaktua Pakti i Miqësisë, Bashkëpunimit dhe Sigurisë Fqinjësisë së Mirë të nënshkruar më 21 mars, 1996 (ratifikuar nga N.2568 / GG A8/13-1-1998).

Dokumenti zyrtar i dërguar nga Ministria e Jashtme e Greqisë më 1999 që tregon mbi Ligjin e Luftës që ekziston midis dy vendeve nuk është një dokument seriozë në bazë të Ligjeve Ndërkombëtare, por një letër presioni për ti treguar qeverisë së brishtë shqiptare të atyre viteve se mund ta rrëzojnë nga pushteti kur të duan. Të mos harrojmë se ajo letër ka ardhur në kohën kur Ballkani ziente nga lufta në Kosovë dhe Greqia për të treguar besnikëri ndaj Serbisë e ka dërguar atë shkresë jo-serioze dhe jo-diplomatike fill pasi u nënshkrua kapitullimi i regjimit të Millosheviçit në Kumanovë.

Në të vërtetë Ligji i Luftës i Greqisë nuk ekziston De Fakto dhe De Jure, nuk ekziston as dokumenti origjinal zyrtar i Mbretërisë së Greqisë të vitit 1945, me numër 13. Nëse do ekzistonte Ligji i Luftës, atëherë përse Greqia që nga vitit 1990-1998, lejoj mijëra emigrantë shqiptar pas asnjë dokument identifikimi të jetonin dhe punonin atje? Përse Greqia ka lejuar mijëra shqiptar pas vitit 1990 të blejnë shtëpi, dyqane dhe toka? Përse Greqia votoj Pro anëtarësimit të Shqipërisë në NATO, kur kishte mundësi të votonte kundër ashtu siç bëri me Republikën e Maqedonisë?

Besoj se ka ardhur koha që politikanët shqiptar të shfrytëzojnë fatin që u ka ardhur tek dera këto për një politikë më dinjitoze dhe kombëtare për ballë Greqisë me qëllimin e mirë që mos të biem në kurthet e shitjeve të pasurisë kombëtare për karrigen e karrierës politike, por të flasin me Greqinë si dy anëtarë të barabarta në NATO, dhe jo si marrëdhënie të pronarit me çirakun.