Archives for August 2014

ROZI THEOHARI (ÇEKU): NA FLET AQ BUKUR, PER “POTPURI DARDHARE”…

August 24, 2014 by dgreca

Nga: Prof. Murat Gecaj/
publicist e studiues-Tiranë/
1.Megjithëse nuk është aq e rëndësishme për lexuesit e këtyre radhëve, po tregoj se me autoren e librit të ri, “Potpuri dardhare-Kujtimet e mia nga fëmijaria dhe jeta e shkollës”(Tiranë, 2014), jam njohur këtu e 50 vite më parë. Jemi takuar jorrallë në redaksi revistash e gazetash të kohës, me të cilat ne bashkëpunonim. Atëherë, ajo ishte dhe redaktore e revistës “Shëndeti”. Sigurisht, më pas, jeta na hodhi në udhë të ndryshme dhe ka vite që Rozi Theohari (Çeku) jeton në Boston të Amerikës dhe përsëri unë, në Tiranë.
Po edhe po të mos ishin ato, që shkrova më lart, tani ne na lidhë bashkëpunimi në faqet e Internetit, sidomos “Bota e Re” e korçarëve (ku kam hyrë paksa “ilegalisht”, pasi nuk jam nga ai rreth). Sidomos në vitet e fundit, kemi shkëmbyer e vazhdojmë të shkëmbejmë mesazhe miqësore, por dhe të lexojmë shkrime e krijime të njëri-tjetrit. Kështu, para pak ditëve Rozi më shkroi se kishte lënë për mua një libër të saj, te shtëpia botuese “Email”, e mikut tim të kahershëm, Astrit Muça. Dhe ja, tani këtë libër e kam ndër duar dhe dëshiroj ta shfletojmë së bashku, jo me synimin për të bërë një recension të mirëfilltë.
2.
Ky libër ka gjithësej 500 faqe e format të madh. Atë, Rozi ia ka kushtuar nipit “gjysëmshqiptarit të vogël, Jan Sommer, me dëshirën, shpresën dhe urimin që ta mësojë e ta dojë shqipen dhe vendin e origjinës së gjyshes shqiptare”. Por ajo, një emigrante shqiptare e shekullit të 20-të, përtej Oqeanit Atllantik, në hyrje ka shkruar me dhimbje edhe këto radhë: “Nënat dhe gjyshet tona dardhare u thinjën, duke pritur tërë jetën që t’u ktheheshin shëndosh e mirë bashkëshortët, nga Amerika”. Ndërsa aty autorja ka bërë pak sqarime për lexuesit, duke nënvizuar se: “Nën efektin e kësaj klime, ka rrjedhur edhe ai varg ngjarjesh, ku kam qenë e përfshirë edhe unë, në kohën time, me të cilat në mënyrë figurative i kam emërtuar “potpuri dardhare”. Pasqyrimi i tyre mëton të tregojë jo thjesht jetën e një vajze, por edhe vlerat e gjithanshme natyrore, atdhetare, morale e njerëzore të Dardhës, fshatit tonë të dashur.Janë ato vlera, që përbëjnë magjinë e paparsëritshme të atij këndi të bekuar, në prehër të Moravës”.
Tërë ky libër jetëshkrimor (autobiografik) është ndarë në 40 pjesë e në fund shoqërohet me epilogun e “fjalorthin” dhe me disa letra, nga miq e lexues. Gjithashtu, aty janë vendosur mjaft fotografi, si nga jeta e autores Rozi Theohari dhe e familjarëve tjerë ose miqëve të saj. Faqe pas faqeje, duke sjellë në kujtesë jetën e vet e të familjarëve të sotëm dhe të paraardhëseve, shkruan me frymëzim e pasion, me nderim e krenari të ligjëshme, për çdo gjë të bukur e të mahnitshme të vendit të saj, Dardhës së njohur të Korçës. Se ajo është e ndikuar fuqishëm edhe nga malli e nostalgjia e një emigranteje, tanimë, në një moshë disi të shkuar. Prandaj flet me dhimbje, si për emigracionin e kaluar dhe për atë të ditëve të sotme, duke nënvizuar vargjet e një poezie: “Zgjohen mëngjset e mërgimit,/ me mallin për erën e Moravës…”. Ishte viti 1890, kur u vendosën në Boston e gjetkë në Amerikë, dardharët e parë, si Misto Millona e Dhamo Çeku…Vetë Rozi shkruan me mjaft nostalgji për fshatin e vendlindjes së vet, Dardhën dhe për paraardhësit, deri sa ndalet në ato radhë, kur tregon se aty “u lind një vajzë syzezë”.
Në kujtimet e fëmijërisë kanë mbetur mjaft ngjarje, për të cilat rrëfen Rozi, pas kaq vitesh. Ishin ato vite pushtimsh të huaja e lufte për liri, të cilat sollën edhe shumë dhimbje, lotë e tragjedi për familjet shqiptare. Pastaj përshkruan periudhën e paslufts, gjithashtu e mbushur me ngjarje dhe mjaft probleme jetësore. Ashtu si të gjithë fëmijët, ajo e ruan të pashlyer në kujtesë gjyshen e vet Katerinë, nënën e “babain kapitalist” dhe të afërm tjerë të saj. Dhe erdhi koha, kur ajo e nisi me dëshirë jetën shkollore, në atë vatër drite e diturie, e cila quhej “idhulli i fshatit”. Ato ngjarje të bukura e të paharruara, ndër të cilat ishte dhe takimi me profesorin Spiro Konda, autorja i ka gërshetuar mjeshtërisht me festat e stinëve të vitit dhe ato në shkollë, me fejesa e dasma familjare etj.
Një jetë e re për Rozin ishte fillimi i mësimeve në Gjimnazin “Q.Stafa”të Tiranës, në vjeshtën e vitit 1954. Një ndër kujtimet e paharruara për të, ishte njohja dhe miqësia me këngëtaren e ardhshme, Vaçe Zelën. Pjesë e tyre është dhe fletorja, me kujtimet e viteve në atë shkollë të mesme, por dhe më tej, në Institutin e Lartë Ekonomik, ku u shqua në veprimtaritë me rininë. Sigurisht, jeta e kryeqytetit ishte e mbushur me shumë ngjarje, të cilat ajo i përshkruan me dëshirë e pasion. Megjithatë, kurrë nuk do ta harronte Dardhën e saj të dashur, ku do të kthehej përsëri e përsëri edhe kur, shumë vite më vonë, do të nisej që nga Bostoni i largët, përtej Oqeanit Atllantik…
3.
Në mbyllje të këtij shkrimi të thjeshtë informues, dëshiroj të tregoj diçka përmbledhurazi për autoren e këtij libri, Rozi Theohari (Çeku). Ka nisur të shkuajë, në poezi e prozë dhe të botojë në vitet ’60-të të shekullit të kaluar, në gazetat e revistat e kohës, si “Drita”, “Hosteni”, “Shqiptarja e Re”, “Fatosi” etj. E prirur në fushën e humorit dhe satirës, botoi disa libra në poezi, si: “Telashe nga emancipimi”(1969), “Në mungesë të gruas sime”(1973) e “Shoku Ndriçim hapi kasafortën”(1977); novelat “Pa diagnozë”(1978) e “Teto Kalina”(1990). Ndërsa në vitin 1987, shkroi skenarin e filmit të njohur, “Familja ime”. Me dëshirë ka shkruar edhe për të vegjëlit, “Ne shkuam pranë babait”-tregime (1971) e “Lule, lule kuqëlon”-vjersha(1978).
Por e pasur është edhe krijimtaria letrare e Rozit, pas vitit 1994, kur emigroi familjarisht në Amerikë. Në Tiranë, kishte studiuar për ekonomi e letërsi dhe atje përfundoi degën “Artet Liberale”, në Lynn-Mass. Duke iu përkushtuar krijimtarisë letrare, shkroi e botoi disa libra të tjerë, në poezi e prozë dhe shqip e anglisht, duke e çuar numrin e tyre në 18, me librin “Kur çelin magnolet, në Boston”, të cilit iu dha Çmimi “Fan Noli”(2012).Por me çmime janë vlerësuar edhe libra të tjerë të mëparshëm, si “Mbi thinja fryn erë”, me Çmimin “Pena e Artë”(2005) etj. Dëshmi e vlerës së librave të kësaj autoreje është fakti, se gjashtë libra të saj ndodhen në Bibliotekën e Kongresit Amerikan.
Krijuesja e pasionuar Rozi Theohari është dhe një veprimtare e njohur, ndërmjet Bashkësisë Shqiptare në Amerikë; bën pjesë në disa klube të shkrimtarëve amerikanë; shkruan në gazetat shqip-anglisht, “Illyria” e “Dielli”etj. Me këtë rast, e përshëndesim dhe e urojmë përzemërsisht për librin e ri, për të cilin folëm shkurtimisht më lart, si dhe për tërë krijimtarinë e saj të pasur dhe interesante, letrare e publicistike, duke i dëshiruar: Shëndet të mirë, botime të tjera, gëzime dhe lumturi, si për veten e familjen!
Tiranë, gusht 2014

VENDOSJA E DREJTESISE NE NJE SHTET INEGZISTENT ESHTE UTOPI

August 24, 2014 by dgreca

Opinion nga Ajet Delaj/New York/
Avokat Ngjela nuk mendoj se jane te mjaftueshme vetem vullneti, deshira e mbase edhe trimeria juaj per te vendosur drejtesine shoqerore ne Shqiperi. Keto qe shkruani kane vler kur shteti egziston dhe lind nevoja e reformimit te tije. Megjiithse per te verteten kam qene per rrotacionin politik e vitit te kaluar megjithse termi rilindje nga e majta shqiptare nuk me pa pelqyer asnjehere dhe per kete kam bere edhe prononcim publik . Ne historine kombetare shqipare te 500 viteve te fundit pervec perjulles se ndritur e te lavdishme te Gjergj Kastriotit nuk kemi nje periudhe te dyte qe shqiptaret patriote do deshironin ta rikthenin. E thashe shqiptaret patriote pasi komunistet me siguri do deshironin te rilindnin Enverin , ashtu sic po tentojne.
Koha shpejt tregoje se e majta shqiptare jo vetem nuk eshte cliruar nga idologjia kriminale komuniste por ne raste po spikat anet me te errta te sistemit te kaluar. Pra “krahet” politik ne marveshje te fshehta se paku gjer tani kane arritur te ruajne pandeshkushmerine e krimeve te se shkuares por edhe duke e pasuruar begraundin e tyre criminal.
Te pretendosh te ndertosh sistemin e drejtesise shoqerore mbi eshtrat e pazbuluar te 4 mije shqiptarve te masakruar e gjakun e derdhur te mijrave te tjerve e vuajtjet e patreguara e kriminelet e xhelatet te pandeshkuar eshte me teper se utopia komuniste se nje dite do vinte parajsa mbi toke.
Shqiperia eshte Repuplike Parlamentare ku institucioni me i rendesishem i shtetit shqiptar eshte Parlamenti. Reformat i udheheqin e i realizojne burra shtetit me mend e me bo…..te medha kurse parlamendi eshte mbushur me bodigarde e hajna xhepash.
Se kush e solli Shqiperine ne kete derexhe dihet : marveshja e “Triestes” dhe “2008”tes e sakush nuk I ze me goje me dhe as nuk behet fjale per ti korigjuar.
Kam pershtypje se shume intelektuale me ze ne ate vend jane ne pozitat e mbeshtetsve te xhon turqeve te rinj kur tere fqinjet tane ballkanik kishin fitur lirine e pamvarsine e benin plane per coptimin e trojeve shqiptare sic I coptuan e shqiptaret kerkonin atonomi ne Turqine qe ishte kalbur e po binte.
E njta situate eshte edhe sot kur “intelektualet” shqiptare bejne thirrje per reformimin e sistemit te krimit kur Ukrainasit po ndahen nga krimi me arme.
Akoma intelektualet shqiptare nuk e kane kuptuar se sistemi criminal komunist u shnderruar ne sistemin e mafjes se krimit dhe nuk e kane ne misionin dhe vizionin e tyre drejtesine shoqerore z Ngjela por kane per mission mbajtjen e Shqiperise ne kaos permanent me qellimin e vetem te varrosjes se krimeve dhe vjedhjeve te vjetra e te reja.
Nese shqiptaret nuk arrijne te vene ne jete direktiven Amerikane te shprehur nga Ambasadori Arvizu se Shqiperia duhet te ndahet nga e kaluara me “Kushtetute” e nesermja ka per te qene edhe me keq se sot, ashtu sic eshte e sotmja me keq se dje. Kur then ndarje nga e kaluara duhet te kuptojme shume plane duke filluar me mentalitetin e psikologjine.
Pra drejtesia shoqerore nuk mundet te vendoset as me urdherin e peshkut as me deshiren ,vullnetin apo edhe kontributin e z Ngjela a ne daci po them as me trimerine e tije pasi realisht shteti shqiptar nuk egziston.
Qe e funksionoje gjykata duhet polici tek dera e ne sallen e gjygjit , pos ketyre duhet hetyesi e prokurori e deri tek sigurimsi per te mbledhur e siguruar provat sipas ligjit dhe se drejtes. Kesaje i duhet shtuar edhe shteti ligjor e social ne te tera hallkat e tije se bashku me sigurine e vendeve te vuajtjes se denimi.
A egzistojne keto parametra kryesisht ne fushe te institucioneve te sigurise e drejtesise? Asnje. Nese I shtojme kesaj imoralitetin e kultivuar ne te tera hallkat e shoqerise shqiptare duke filluar nga debimi I inteligjences e punesimi I atye me diploma fallco e deri ku pronan ta vjedh shteti dhe e ndan me antaret e bandes se tije. Pa thene dhe pranuar te verteten e realitetit egzistues shqiptar nuk ka asnje shans per te filluar ngritjen. Eshte tamam si puna e semundjes qe po nuk u njoh e diagnostifikua nuk ka asnje shans shpetimi por semundja vetem perparon.
Mundem te zgjatem me shembuj plotesues me mijera per keto qe them e nuk besoj se eshte e nevojshme pasi shqiptaret po I heqin ne lekuren e tyre per dite nese realisht nuk kane vojtur si fabula e gomarit me ujkun.

VIKTIMAT E KOMUNIZMIT NË SHQIPËRI NUK KA KUSH T’I KUJTOJË …

August 24, 2014 by dgreca

… PS DHE PD JANË ANËT E SË NJËJTËS MONEDHË/
Nga ELIDA BUÇPAPAJ/
Në Shqipërinë e cila përjetoi për gjysmë shekulli diktaturën më mizore të Europës nuk kujtohet dita ndërkombëtare e viktimave të komunizmit, e njohur si Dita e Fjongos së Zezë. Kryeministri i Shqipërisë shkroi diçka në Facebook, që nuk ka asnjë sens kur gjithë Europa kujton Ditën e Memories, ndërsa Shqipëria rezulton të jetë pa memorie, në gjendje konfuzioni dhe kaosi.
Në Shqipëri nuk ka asnjë shenjë për të treguar se jemi populli të cilin diktatura e përçundoi. Në Shqipëri nuk ka asnjë muzeum të krimeve të komunizmit, nuk ka asnjë ditë të kujtesës, nuk ka asnjë përmendore, ku qytetarët të vendosin lule dhe kurora. Në Shqipëri nuk ka mbetur asnjë shenjë që të dëshmojë se në këtë vend shqiptarët janë futur në burgje, janë pushkatuar, varur në litar, janë dërguar familjarisht nëpër Lagerat e diktaturës, ndërsa fëmijët e të dënuarve kanë mbetur pa shkollë, pa të ardhme, duke vuajtur ekskomunikimin nëpër kampe përqëndrimi ku ju mohohej e drejta e jetës.
Në Shqipërinë e tiranisë komuniste që e vrau elitën, dhe shqiptarët i ktheu në armiq të njëri-tjetrit nuk ka kujtesë, nuk ka memorie për të blatuar nderim ndaj viktimave të pafajshme të diktaturës. Janë sheshuar deri burgjet kur të dënuarit kanë vuajtur.
Viktimat e komunizmit kujtohen në Washington D.C., kujtohen në Europë, veç në Shqipëri nuk kujtohen.
Hebrejtë kanë Muzeumin e Yad Vashemit, i cili është ngritur duke patur katër qëllime themelore 1.Për të kujtuar dhe mos harruar; 2. Për të dokumentuar atë që ka ndodhur; 3.Për qëllime studimi dhe hulumtimesh; dhe 4.Për të edukuar brezat.
Bota e qytetëruar bashkë me hebrejtë kujtojnë çdo 27 janar Shoahun, Holokaustin, si një gjëmë të njerëzimit.
Në Shqipëri, klasa politike hipokrite dhe mizerabël kujton gjoja Holokaustin, ndërsa ka mbuluar në harresë Holokaustin që u shkaktoi diktatura gjysmë shekullore shqiptarëve.
Klasa politike postdiktaturë është përgjegjëse e harresës kolektive për atë që ngjau në Shqipëri.
Në 3 Qershor 2008 me iniciativën e Vaclav Havel dhe Joachim Gauck u nënshkrua Deklarata e Pragës, e cila i bënte thirrje gjithë Europës t’i dënojë krimet e komunizmit. Por Shqipëria nuk e nënshkroi këtë Deklaratë.
Në 25 shkurt 2010 u nënshkrua po në Pragë Deklarata e Krimeve të Komunizmit, ku që në pikën e parë të saj shkruhet se “regjimet komuniste në të gjitha vendet e Europës Qendrore dhe Lindore kanë kryer krime kundër njerëzimit”. Duke vendosur shenjën e barazimit midis Shoah dhe metodave të shfarosjes që janë përdorur nga regjimet totalitariste. Këtë deklaratë e kanë nënshkruar midis personaliteteve të njohura të Europës, Presidenti aktual i Gjermanisë Joachim Gauck dhe simboli i disidencës europiane Vaclav Havel. Por Shqipëria jo.
Ishte nisma e Parlamentit Europian 2008/2009 që 23 gushti të jetë Dita Europiane e Kujtimit të Viktimave të Stalinizmit dhe Nazizmit, ose Dita e Fjongos së Zezë – Black Ribbon Day për të mos harruar viktimat e shkaktuara nga regjimet kriminale si komunizmi, stalinizmi, fashizmi dhe nazizmi, e cila u mbështet edhe nga Deklarata e Vilnusit më 2009 dhe nga Asambleja Parlamentare e OSBE-së. U zgjodh kjo datë që na kthente prapa në kohë kur më 23 gushtin 1939 u nënshkrua Pakti Molotov-Ribbentrop, ku Hitleri dhe Stalini u morën vesh që të ndanin Europën Lindore midis tyre.
Dita e Fjongos së Zezë u vendos si Dita e Memories për të mos harruar kurrë viktimat, dëbimet masive dhe shfarosjet, me qëllim promovimin e vlerave demokratike, si dhe forcimin e paqes dhe stabilitetit në Europë.
23 Gushti njihet si Dita e Memories jo vetëm nga shtete të BE-së por nga shtete jashtë BE siç janë SHBA, Kanadaja dhe Gjeorgjia. Por jo nga Shqipëria!
Prandaj themi se viktimat e komunizmit nga kjo klasë politike nuk ka kush t’i kujtojë.
PS është vazhduese e Partisë Komuniste e cila pretendon të reformohet. Por si mund të refomohet duke mbuluar me harresë atë që ka ndodhur. E si mund të reformohet duke patur si gazetë të partisë Zërin e Popullit krijuar nga vetë diktatori stalinist.
Viktimat e komunizmit e kishte si obligim t’i kujtonte PD, sepse ky ishte misioni i saj, prandaj u mbështet prej popullit, që me rrëzimin e diktaturës, të rehabilitonte viktimat, të zbardhte krimet dhe të promovonte shtetin e së drejtës.
Sali Berisha tha “bashkvuejtës- bashkfajtorë”! E si mund të jenë viktimat bashkëfajtorë me persekutorët e tyre!
Ne shohim sot se si në Europën ish-komuniste drejtësia ndëshkon të inkriminuarit e regjimeve diktatoriale. Por në Shqipëri jo.
Pas rënies së shtetit më 1997, PS, me t’u rikthyer në pushtet, e zhburgosi dhe e rehabilitoi kastën e nomenklaturës, ku eksponentët e diktaturës ishin të dënuar për abuzime shpenzimesh për kafe dhe lëngje frutash, duke i dëmshpërblyer për tri-katër vitet e burgut.
Ndërsa edhe sot e kësaj dite PD i ka lënë viktimat e diktaturës të parehabilituara, të pa dëmshpërblyer as materialisht dhe as moralisht.
Viktimat e djeshme të diktaturës Hoxhiste tani janë viktima të PS-PD.
Prandaj themi se nuk ka se kush t’i kujtojë në Shqipëri viktimat e komunizmit.
Në PD-në e sotme nuk ka asnjë figurë që të ketë përjetuar persekutim nga diktatura. Asnjëri prej tyre nuk e ka njohur vuajtjen. Të gjithë do të duhej të ishin anëtarë të PS edhe de jure. Vetëm Jozefina Topalli e cila i ka prerë lidhjet me shtresën që ka përfaqësuar. Ajo ka idol Sali Berishën në vend që të ketë Pjetër Arbnorin.
Që PD kishte hequr dorë përfundimisht nga idealet antikomuniste, kjo u pa qartë kur, në rikthimin e saj më 2005, kjo parti hoqi nga listat e deputetëve Pjetër Arbnorin, i cili jo vetëm që kishte përjetuar burg më tepër se Mandela, por përfaqësonte një nga figurat më emblematike të viktimave të diktaturës.
Pjetër Arbnorin – PD e zëvendësoi me njerëz me lidhje me Komitetin Qendror të Partisë të cilët i lançoi Ramiz Alia, por që janë figura pa kurrëfarë identiteti dhe kanë mbetur të pakonvertuar dhe mjeranë.
Me këtë kastë PD e ka kthyer në strategji harresën e periudhës më tragjike të kombit. Siç e patë PD nuk ka nënshkruar asnjë nga dokumentat e mësipërme të cilat datojnë në periudha kohe kur ajo ishte në qeverisjen e Shqipërisë.
Por kjo histori nuk mund të vazhdojë më.
Të harruar do të jenë ata që janë përpjekur të fshijnë nga memoria kolektive tragjedinë kombëtare, e cila duhet të kujtohet jo si hakmarrje, por si domosdoshmëri, sepse nuk mund të retushohet dot historia. Viktimat presin drejtësi!
Ndërsa historinë e retushojnë vetëm diktatorët dhe regjimet rogue.

Megalomania kjo korsi e gabuar e rrugës njerëzore

August 24, 2014 by dgreca

Nga Oralda Lahe/
Njeriu nga natyra është egoist por më e keqja mbetet megalomania. Nuk mund të bëhemi moralistë jemi në një varkë të gjithë. Fatkeqësisht ndjeshmëria më shumë seç duhet të bën të vuash. Njeriu i brishtë, i egër, tinzar, i moralshëm, i pamoralshëm, krenar, i urtë. Ja që ekziston nuk mund ta mohojmë por veset, eh si t’i ndryshojmë. Njerëzit nga vetë natyra priren të kenë ego por kur ajo bëhet pjesë e megalomanisë është e dëmshme. Përpjekja për të realizuar qëllime, dëshira të çon në korsinë e gabuar gjë që dëmton. Në profesionet që kemi apo nga e thënë ndryshe në jetë përballemi me natyra të shumta njerëzore. Nuk besoj se nuk keni takuar të paktën një person të tillë pa përmendur emra por duke u ndalur tek vesi që e shoqëron fenomenin. Çudërisht ky i fund lind bashkë me natyrën njerëzore por dukja më tepër merr një tjetër përcaktim. Të jesh i zoti, i vlerësuar në jetë dhe profesion nuk është asapk e lehtë. Kërkon punë dhe zotësi të bësh sikur je i tillë është thjesht megalomania. Të jesh i vlerësuar nuk nevojitet mburrja apo disa ide që bluhen në kokat tona. Mund të jetë një moment i delirit por është e pafalshme të bëhet lajtmotiv i ditës apo jetës së përditshme. Pushteti i fjalës ka rëndësië por kur ka vetëm mburrje atëherë ka zhvlerësim të saj. Megalomania nuk është asgjë tjetër veçse një ves që shoqëron personat e të gjitha shtresave sociale. Dëshira për të bërë më të mirën mbetet një përpjekje e cila kërkon një mundim të madh drejt rezultatit. Ne njerëzit jemi të tillë, përpiqemi të kemi vlera por gabojmë duke zgjedhur korsinë e gabuar në momentin kur devijojmë nga sjelljet pozitive. Të gjitha veset janë shqetësuese por ekzistojnë dhe nuk mund t’i mohojmë apo zhdukim me anë të fjalëve. Dyzimet e veseve të cilat përbëjnë dhe sinonime në gjuhën shqipe është vështirë t’i ndash, Në këtë diktonomi është vështirë të bësh dallime pasi ndryshimi mbetet vetëm gjuhësor. Në këtë rast nuk na nevojitet niveli dhe analiza gjihësore por vesi i përmendur megalomania. Vetë veset lulëzojnë nuk mund të themi se janë shtuar apo zvogëluar. Janë të pranishme në çdo kohë dhe epokë. Askush nuk i shpëton veseve megjithatë sa të ketë njerëzim do të ekzistojnë. Njerëzit dhe veset bashkëjetojnë nuk shpiken apo largohen. Ekzistojnë kudo me praninë e tyre të shtuar apo disi të zbehur. Tanimë megalomania është një korsi e gabuar e rrugës njerëzore.

EKSTREMIZMI FETAR TROKET NE PORTAT TONA

August 24, 2014 by dgreca

Nga Sami Repishti/
“Kujtojeni humanizmin; dhe, harrojini te tjerat!”-Russell-Einstein Manifesto,(1955)/
Ridgefield, CT. USA.-Shtypi i hapesines shqiptare ne Ballkan dhe ai nderkombetar njoftojne se nji vale e padeshirueshme “vullnetaresh” shqiptare, kryesisht nga Kosova dhe Maqedonia, udhetojne drejt fushe-betejave vella-vrasese te Sirise dhe Irakut Perendimor dhe i bashkohen te ashtuquejtunit “xhihad”, te vete-quejtunit “Kalifat”, nen drejtimin e nji te vetequejtuni “Kalif”, Abu Baker al Baghdadi.
Qarqet e mireinformueme amerikane e pershkruejne kete “kalif” te improvizuem:” (Kur u zu rob, 2004) ai ishte nji vagabond rrugaç…Ashte eveshtire te mendosh se ai do te bahej kryetar i ISIS” (Shteti Islamik i Sirise dhe Irakut). Tashti ai nxite fushaten e dhunes per debimin dhe asgjasimin e pakicave fetare, siç jane shiate dhe jazidite, akte qe jane denue edhe nga vete udheheqsit e Al Kaides. Pretendimet e tia jane aq ekstravagante sa te reklamoje se vjen nga fisi Kurejshi,i Profetit Muhamed….!” Ne kete kaos qe ka prue kaq shume vdekje dhe shkaterrim, bajne pjese edhe afersisht 160 shqiptare myslimane, ekstremiste deri ne ate pike sa te perqafojne “kultin e vdekjes”
Sot, me miljona refugjate- burra, gra e sidomos femije- vuejne tmerret e luftes, dhimbjene vrasjes se te dashtuneve te tyne, kercenimin e vazhdueshem te smundjeve, dhe ditet e gjata pa buke, pa uje, ne hapesinat e shkretueme te zonave pa jete bimore. Sot, perballohemi me nji situate qe ofendon dhe turpenon çdo qenie njerezore me nji zemer qe ndien, dhe nji mendje qe gjykon….!
Keto ditet e fundit, Policia e Republikes se Kosoves njoftoi arrestimin e 40 shqiptareve myslimane te dyshuem per pjesemarrje ne luftimet qe zhvillohen ne Siri dhe Irak, dhe te akuzuem per vepra penale “…organizim dhe pjesemarrje ne grupe terroriste, nxitje te urrejtjes perçarese ose mosdurimit (intolerance) kombetar, racor, fetar apo etnik, rekrutim per terrorizem, mbajtje ne pronesi, posedim apo shfrytezim te pa autorizuem te armeve”. Gjate arrestimeve, Policia njofton se me perjashtim tedy rasteve, te gjithe familjaret kane ndihmue Policine ne aktin e arrestimit te te akuzuemeve, dhe ky ashte nji zhvillim i mire. Policia ka arrestue edhe Imamin e xhamise El Kuddus te Gjilanit, Zekeria Qazimi, i cili dyshohet se ashte nji nder frymezuesit kryesor te xhihadit…(Ai) dyshohet per veprat e rekrutimit per terrorizem, organizim dhe pjesemarrje ne grupe terroriste etj. Gjithashtu ashte arrestue edhe Imami i Xhamise se Madhe te Prishtines Shefqet Krasniqi, ne banesen e te cilit jane gjete arsenale armesh ushtarake.
Deri tashti, numerohen 16 shqiptare myslimane, shumica kosovare, te vrame ne Siri e Irak. “Imamet” qe indoktrinuen kete rini me frymen e urrejtjes fetare jane plotesisht pergjegjes per humbjen e tyne. Sepse devocioni per fene –ketu ashte feja islame- ashte nji qendrim per levdate; por, me ndihmue ekstremistet myslimane ne kryemjen e akteve terroriste gjenocidale, ne emen te Zotit, ashte nji krim qe duhet denue nga te gjithe, dhe publikisht.
Para nji situate te ketill thellesisht te padeshirueshme, Bashkesia Islamike e Kosoves ka ba thirrje per kundershtim te atyne qe perkrahin e nxisin gjuhen e urrejtjes, interpretimin e ngushte te mesimeve fetare, dhe poshtenimin e besimit islam. Bashkesia u ban thirrje te gjithe besimtareve moste bien pre e individeve te papergjegjshem e te pa adrese qe manipulojne besimin islam jo per qellime humane, dhe ne veçanti u ban thirrje te mos bien pre e grupeve te ndryshme qe deklarohen ne emen te te ashtuquejtunit “xhihad”, e te nji fare “kalifati”, simbas “Zerit te Amerikes”. Gjithashtu, tre kryetaret e institucioneve fetare te Kosoves,- mysliman, katolik dhe orthodox- ne nji deklarate te perbashket denojne aktet e elementeve te indoktrinueme dhe bajne thirrje per vellaznim dhe mirekuptim reciprok, e paqe ne Kosove. Nji thirrje e ketill ashte ba edhe nga Komiteti Nderfetar i Shqiperise, i cili shprehu solidaritet me njerezit qe vazhdojne te perndiqen per bindjet e tyne fetar kudo qofshin ne bote. Dhe kjo na gezon!
Siç shkruente edhe editori i gazetes Illyria (N.Y.) Ruben Avxhiu, “…disa nga vullnetaret shqiptare qe shkuen ne Siri u radikalizuen…Ata shkuen per te ndaluar krimet dhe u kthyen vete ne pjese te nji seriali te tmerrshem krimesh qe eshte bere i njohur nga e gjithe bota. Shkuan mbase per te luftuar ne emer te fese- dhe po njollosin imazhin e fese se tyre…Çfare vendi mund te kene ne shoqerine tone moderne te kohes sone, njerez si ai qe pozonte me koken e prere te nji njeriu? Dhe, cfare pervoje sjellin keta njerez kur kthehen nga lufta ku ishin, ne se kane marre pjese ne formacione qe kane therur gra e femije, qe kane konvertuar njerez me dhune, e kane masakrue ata qe nuk kane mundur (te konvertojne)?
Po krijohet nji “bote e re”, nji perbindsh qe perjashton çdo gja njerezore, dhe ne emen te Zotit (sic!), nji bote kunder vete Zotit, dhe mesimeve te Tij; nji bote e çthurun, ku çdo njeni ashte i lire me veprue papengese dhe pa kufi…simbas deshires se tij, e pa pergjegjsi! Gjithçka ashte harrue…shkaterrohen monumente historike, qendra te shenjtenueme, institucione kulturore, digjen kisha e xhamia e libra e biblioteka….Si rrjedhim, kemi perseritjen e Auschwitz-it dhe te Hiroshimes! Kemi injorancen e plote dhe indiferencen vrastare qe mbretnojne mbi nji bote pa vlera dhe kunder vlerave themelore te qytetnimit njerezor! Slogane pa kuptim, thirrje histerike per gjakderdhje te popullsive te pafajshme…dhe e gjithe kjo si pergjigje e tyne pyetjeve te medha te ekzistences sone, fillimin e mbarimin e jetes, e pergjegjsine tone ne kete bote. Per plotesimin e botes se absurdit thirret ne ndihme “Feja”, ne kete rast Islamizmi, qe ashte anti-teza e tezes kriminale te “kultit te vdekjes”.
Jeta e ketyne ekstremisteve ashte thjeshte nji udhetim ne erresinen e pafund qe kane perqafue e qe i dergon kah vdekja e paevitueshme dhe e pa lavdishme. Ne kete delir te papermbajtun, ata jane ne gjendje me mbulue peshen e krimit te kryem, punen e xhelatit te pa fre, qe u jep atyne sensin e epersise falso mbi viktimet e pa faj, te pafte me u mbrojte…kujtim i rande i dhomave naziste te gazit ne kampet e çfarosjes! Si qenie njerezore, si shqiptar, dhe si mysliman, i pafte me veprue e me pengue zhvillimin e kesaj kasaphaneje makabre, une e ndiej veten te vrame dhe te poshtenuem…!
***
Si “europiane” na ndiehemi “te ndryshem” nga banoret e vendeve me kultura te ndryshme. Ne thelb, kultura perfaqesohet nga gjuha, besimi fetar, vlerat morale baze te shoqenise ku jetojme, traditat, doket e zakonet dhe ne nji perqindje te madhe edhe aspiratat tona. Si “europiane” jemi kryenalte te zhvillimit shkencor, teknologjise moderne, industrializimit te gjithanshem, jetes se organizume urbane, dhe perparimeve ne arsim, dhe arte te bukura; dhe njikohesisht, gjykohemi nga te tjeret si arrogante dhe te rrezikshem kur flitet per pasunite tonate grumullueme me djersen e te tjereve. Nji pjese e mire e mireqenjes sone materiale shikohet sikur rrjedh nga shfrytezimi i popujve tjere gjate dekadave te kolonializmit qe nga shekuli 18 e deri ne vitin 1960, kur formalisht u shperba kolonializmi ne Afrike e Azi. Por metodat e shfrytezimit nukpushuen; per vuejtesit ata jane te gjalla edhe sot.
Pothuesje te gjitha “vatrat e konfliktit te nxehte” ne keto dy kontinente jane rezultat i qeverisjes se keqe dhe shfrytezimit te kapitalit europian. Qytetnimi e kultura nuk vendosen, as zhvillohen me urdhena e dekrete. Ata kerkojne nji proceste gjate e te kontrollluem; alfa dhe omega e ketij procesi ashte shenjtenia e jetes se njeriut. Persa kohe qe ky koncept themelor nuk bahet pjese e natyreshme e jetes shoqenore te nji vendi, çdo perparim ose bahet i pamundun, ose ashte artificial dhe nuk mund te qendroje. Ne Siri dhe ne Irak, kemi te bajme me dy “shtete” te krijuem artificialisht mbas L1B, jo per plotesimin e aspiratave popullore, por me kenaqe interesat e ish-fuqive koloniale, France e Britania e Madhe.
Zhvillimet e mavoneshme, mbas vitit 1918, tregojne se “pushteti” ka qene gjithehere ne duert e “kolaboracionisteve” vendas, ose ne raste revoltimi ne duert e diktatoreve absolut qe mbajten pushtetin vetem me “grushtin e hekurt”.Liria, kjo lule qe sjelle jeten me dinjitet e te deshirueme nga te gjithe, nuk u lejue asnjihere me u zhvillue. Familja Asad ne Siri dhe Sadam Hysejni ne Irak jane pergjegjsit kryesore, dy elemente qe nuk kuptuen asnji here kohen ne te cilen jetuen, dhe nuk pranuen asnjihere vlerat e qytetnimit perendimor qe perfaqesonte “ish-kolonializmi shtypes”. Sot, ekstremizmi islamik tregon –me nji ashpersi edhe ma te madhe – kete pa aftesi me i u pershtate “kohes”. “modernitetit”, dhe si reagim, kthen syte kah e kaluemja e shekullit shtate…1,400 vjet mbrapa! Sikur asgja nuk ka ngja ne keto 14 shekuj me rradhe!
Trashegimia klasike greko-latine, filozofi e ligje; qytetnimi i krishtenimit perendimor- kryesisht katolicizmi dhe protestantizmi- dhe kontributi i tyne ne zhvillimin e nji bashkesie ne mes te popujve te krishtene; gjuhet europiane, si mjeti ma i forte i komunikimit shoqenor; ndamja e autoritetit shtetnor nga ai kishtar, “Zoti dhe Cezari”; sundimi i ligjit, Non sub homine, sed sub Deo et lege (jo nen sundimin e njeriut, por nen Zotin dhe ligjin); pluralizmi social dhe shoqenia civile; ngritja e grupeve shoqenore te perzieme dhe me sjellje te qytetnueme; pushtet perfaqesues; individualizimi, randesia e cilido individ (me paraqite vetem elementet e qytetnimit simbas Samuel Huntington) nuk ekzistojne ne vendet sot te turbullta, dhe fitohen vetem me kalimin e kohes. Nuk ashte nji akt, ashte nji procesi gjate dhe i mundimshem!
Jo vetem qe zhvillime te ketilla nuk gjeten mirepritje ne Siri dhe Irak, por shkaktuen nji reagim kundershtar; ata u pane si “helmi” i shoqenise arabe, dhe moren emnin “Westoxification” Nji prirje me u kthye ne zanafille, d.m.th. ne fillimet e “Islamizmit” u ba epiqendra e drejtimit te vendeve arabe, qe mbahet- me te drejte- kryenalte me “qytetnimin arab” te pre-Mesjetes: Bagdad, Damask, Aleksandria, Cordova, Sevilla etj.i cili neesence, ishte zbulimi dhe studimi i njohunive te Greqise Antike dhe avancimi i tyne ne nivele ma te nalta,- dhe jo refuzimi i tyne qe deshmojme na sot.
***
Por kjo dileme nuk paraqitet per ne shqiptaret, ne Shqiperi, ne Kosove, Maqedoni, Presheve dhe Mal te Zi. Me gjithe te kaluemen -te larget e te afert- tonen, dhe vuejtjet e pesueme, shqiptaret kane pase gjithehere nji orientim te caktuem: Europen! Na kemi pervetesue shkencen dhe teknologjine europiane, por mbi te gjitha kemi çmue pasunine intelektuale dhe artistike te Perendimit dhe e kemi perqafue ate, jo luftue. Per ma teper, historia bashkekohore ka tregue se Perendimi sot nuk ashte “njerka” e jone, e se ne ditet e veshtira ashte rreshtue krah nesh ne konflikte qe kane rrezikue vete ekzistencen tone. Dhe ne Kosove ma shume se ne çdo vend tjeter! Akoma i kemi te fresketa imazhet e fitueme nga fotografite dhe ekranet televizive te ushtareve te NATO-s qe hyne triumfalisht ne Kosove (qershor 1999) dhe pergatiten terrenin per pavaresine e plote, nxorren Serbine jashte Kosoves, njihere e pergjithemone, dhe prune pavaresine e saj (17 shkurt 2008).
Si ashte e mundun qe toka kosovare te nxjerre keto elemente kaq buke-shkale sa te sakrifikojne jetet e tyne ne nji konflikt jo-parimor, kriminel, vella-vrases i forcave te erresines, i “kultit te vdekjes”?
Ne maj 2012,mendimtari i ndjere Arben Xhaferi, shkruente:”…Te disa qarqe islamike ne bote, pas deshtimit te komunizmit ekziston tendenca per vazhdim te misionit te kesajideologjie totalitariste, por me nje dallim esencial: totalitarizmi fetar eshte me i rrezikshem, nga qe legjitimitetn e vet e mbeshtete mbi nje ide te pakontestueshme, ate te Zotit. Çdo aksion qe ndermerret, me cinizem arsyetohert me vullnetin e Zotit. Ata qe rezistojne te pranojne kete lloj manipulimi masiv kercenohen me vdekje dhe lloje te ndryshme te presionit. Armiku me i madh i kesaj utopie te re, ketij totalitarizmi eshte dyshimi, mendja kritike…!” Dhe shton me optimizem:” Jam i bindun se e gjithe kjo politike nuk do te arrije te shnderroje shqiptaret ne fundamentaliste por do te rrise vigjilencen, dhe vetevetiu do t’i kendelle mendjet e kontaminuara nga nji fundamentalizem i ri…” I ndjeri Arben Xhaferi shihte perspektiven shqiptare tek europianizimi i shoqerise sone, tek humanizmi europian –tolerance e arsye –shtet ligjor, demokraci etj.
Per fat te mire, zane te arsyeshme e tolerante fetare jane ndigjue keto ditet e fundit. Imam Naim Ternava, kryetar i BI te Kosoves , ne nji interviste me “Zerin e Amerikes”, deklaroi se mbeshtet aksionin policor ne Kosove dhe arrestimin e te dyshuemeve. Ai tha se terrorizmi dhe ekstremizmi nuk kane asgja te perbashket me besimin islam, dhe premtoj se do te bashkepunoje me bashkesite tjera fetare qe te ruhet toleranca ne mes te besimtareve te ndryshem. Imam Ternava shtoi se te ashtuquejtunit “imame” te arrestuem nuk jane “imame” te konfirmuem me vendim te Bashkesise Islame te Kosoves.
Me te njajten fryme u shpreh edhe Myftiu i Zones Shkoder, Imam Muhamed Sytari, per te cilin: “fanatizmi eshte nje entuziasem qe djeg, jo nje e vertete qe ndriçon”, dhe spjegon:” Ne Islam, besimi i sakte eshte fryt i vullnetit te lire,” dhe perfundon:”Zot, ki meshire per myslimanet e pafajshem ne Gaza, per te krishteret e pafajshem ne Musil, per jezidet e pafajshem ne Sinxhar, per myslimanete pafajshem ne Turkmenistanin e larget… per te gjitha krijesat e Tua te pafajshme ne mbar boten, qe vriten, ndeshkohen, qe shkelen e dhunohen nga injoranca dhe fanatizmi afetar, shpesh i veshur me rroben e fese, ciles do fe”. Dhe shton: “Shqiperia sot ashte nje vend qe aspiron te aderoje drejte Bashkimit Europian. Eshte e vertete se ka nje rrugetim te luhatshem ne kete drejtim, ama e ka te qarte vendin e saj”.
Pak kohe ma pare, famullitari katolik Dom Gjergj Meta, ne pergjigje te atyne qe akuzojne Islamizmin per mospranim ne Bashkimin Europian, shkruente se ne se kjo ishte e vertete, pa vellaznit e motrat tona myslimane nuk duem te hyjme ne Bashkimin Europian…!
Qendrime te ketilla, nga dy klerike te breznise se re, pergatisin epoken e vellazenimit, lirise individuale e tolerances ne shoqenine tone pluraliste shqiptare, dhe jane te mireprituna! Une i pershendes.