Guwahati: In less than 20 days, Pope Francis is scheduled to make his historic visit to Albania, the country Mother Teresa of Calcutta called her native place. However, the Vatican’s silence on the celebrity daughter of the proud nation has irked Mother Teresa’s fellow country man and internationally renowned academic.
In mid-June, Albanian-born Gëzim Alpion, considered “the most authoritative English-language author” on Mother Teresa, single handedly spearheaded an online campaign requesting the Vatican to speed up Mother Teresa’s canonization process.
The professor of Sociology at the University of Birmingham, UK, with a doctorate from Durham University in 1997, claims: “One of the reasons why Mother Teresa’s cause for canonization has stalled is due to the revelations about her deep distress in experiencing the ‘dark night of the soul’; this often forced her to doubt both God’s existence and the nature of her decision to serve the poorest of the poor.”
The revelations were made public initially in 2000 and 2001 in two articles by Albert Huart and Joseph Neuner respectively.
The full scale of Mother Teresa’s spiritual agony, however, was revealed in a collection of her private writings entitled “Come Be My Light.” The controversial book was edited by Fr Brian Kolodiejchuk, who insists that the revered nun “lived a trial of faith, not a crisis of faith,” and that she overcame it showing that the love “is in the will and not in feelings.”
The 2007 book, whose title “Come Be My Light” comes from the words Jesus apparently spoke to Mother Teresa in 1946, is a collection of letters in which the nun wrote about various aspects of her life, some revealing that she suffered spiritual darkness for decades. The book is about a trial of faith that Mother endured for 50 years, which is very different from a crisis of faith.
This is not something new among saints. The phenomenon of “the dark night of the soul” is well known in spiritual theology, and is attributed to St John of the Cross, a 16th-century Spanish poet and Catholic mystic. John of the Cross is the author of the renowned poem “Dark Night of the Soul” (La noche oscura del alma), and of a treatise he wrote later, commenting on the poem.
Different from Fr Kolodiejchuk, after seven years of studying intensively Mother Teresa’s spiritual aridity, Professor Alpion insists that, unlike other medieval and modern saints such as John of the Cross, Teresa of Ávila, and Thérèse of Lisieux, Mother Teresa suffered from the dark night of the soul until the end of her life.
“Mother Teresa’s exemplary devotion to the ‘human debris,’ in spite of the spiritual torment she had to put up with throughout her missionary life,” Alpion is keen to stress, “is a unique miraculous feat in itself.”
Alpion welcomes Pope Francis’ upcoming visit to Albania but underscores its significance beyond his native country. In Alpion’s words, “The Pope’s visit to Tirana on September 21 is an important event for Albania and the Balkans.”
He endorses “the Pope’s observation that Albania presents a unique case in terms of interfaith harmony.” All the same, according to Alpion, some Vatican advisers “apparently need a refresher course in history.”
Alpion explains that, “the Pope is not visiting a ‘Muslim’, country, as the papal visit has been advertised in some cases; Albania does not have an official religion.”
He further adds, Albania is not one of the nations “in the former Yugoslavia,” as the Pope said in an interview while returning from South Korea.
Those who put together the Pope’s announcement on June 16 that he will visit a country that “has suffered for so long as a consequence of the ideologies of the past,” Alpion adds, seem to have taken the words verbatim from the announcement of Pope John Paul II’s visit to Albania on April 25, 1993.
Alpion reminds the Vatican functionaries that “the mistakes and crimes committed by Albanian communists cannot and should not be forgotten, but the Church apparently needs to take a hint from Mother Teresa who always preached forgiveness.”
Alpion further points out: “The greatest evil Albania is facing at the moment is corruption, and personalities like the Pope should follow the example Mother Teresa who, while keeping company of the rich and the powerful, was not reticent when it came to denouncing the evils of her time. We may not agree all the time with what she considered ‘evil’ – I don’t – but world leaders knew she would always speak her mind.”
In an exclusive interview to mattersindia.com, Alpion claims: “Some controversial Albanian politicians over the last three decades have used every opportunity and invented every excuse to rush to the Vatican for audiences and photos with Pope John Paul II, Benedict XVI and now Pope Francis. If only corruption and nepotism were exonerated by meeting a pontiff!”
Alpion would have preferred that “the Vatican had referred in the announcement about the Pope’s visit to Albania to this country’s ancient Christian heritage. Christ’s message to Rome passed first through Illyria, as the land populated by Albanians’ ancestors was previously known. In this sense, the current pontiff is not going to a terra incognita but will have an opportunity to walk in the footsteps of St Paul.”
Equally important, according to Alpion, is the fact that “at least 4 Popes are of Albanian origin: St Eleutherius (c. 175-189), St Caius (283-296), John IV (640-642), and Clement XI (1700-1721).
For this and other reasons, it is hardly surprising that the Albanians, one of the most ancient nations in Europe, are proud of Mother Teresa, who was considered a saint when she was alive but has yet to be formally recognised as such by the Holy See.”
Alpion, who does not follow any religion and describes himself as a ‘spiritual-rationalist,’ states that “this is a good opportunity for the Vatican to recognize that the Albanians have never been on the frontiers/outskirts of Christianity but at its very heart from the first.”
He also hopes that “the Pope will finally announce in Tirana the resumption of the cause for the canonization of Mother Teresa which was stalled after the death of her great friend and colleague Pope John Paul II who was fully aware of the inestimable contribution she rendered to the Church and his own papacy.”
The Change.org petition, which Alpion started mid-June, crossed 1,500 signatures July end and is supported by bishops, celebrities, film stars, priests, nuns and laity from 45 countries.
Professor Alpion hopes “the Pope’s visit to Tirana will encourage more admirers of Mother Teresa in Albania and across the world to sign the petition which asks the Vatican to complete her canonization”.
Dr Alpion hit international headlines in 2004 while he was still researching his controversial book “Mother Teresa: Saint or Celebrity?” which was published by Routledge in London and New York in 2006, Routledge India in New Delhi in 2008, and Salerno Editrice in Rome in 2008.
His work in progress on Mother Teresa, which will be published in 2015, is expected to throw unprecedented light on Mother Teresa’s early years, a period which still remains largely unexplored in the vast Mother Teresa scholarship.
Archives for September 2014
NGA LËVIZJA ANTIKOMUNISTE POLAKE – NË KRYE TË EUROPËS
Nga Frank Shkreli/
Këshilli i Europës vendosi javën e kaluar të zgjedhë si President të Këshillit të Europës (KE), Kryeministrin e Polonisë, Z. Donald Tusk, në mandatin që fillon më 1 Dhjetor, 2014 deri më 31 Maj, 2017. Këshilli Europian emëroi gjithashtu italianen Federica Mogherini në detyrën e Përfaqsuesës së lartë të Bashkimit Europian (BE) për Punë të Jashtëme dhe të Sigurisë, por ajo që tërhoqi vëmendjen, ishte zgjedhja e udhëheqsit polak, Donald Tusk në detyrën e lartë të kontinentit europian, në krye të Këshillit të Europës. Ai rrjedhë nga qyteti polak Gdansk, qytet ky që ka hyrë në histori si djepi i lëvizjes antikomuniste të punëtorëve polakë dhe njihet si qëndra e protestave antikomuniste që gjatë 1980-ave u përhapën anë e mbanë Polonisë, por influenca e të cilave u ndie më vonë në mbarë Europën Lindore e Qëndrore. I lindur në qytetin Gdansk me 1957, Donald Tusk, ishte njëri prej themeluesve të Komitetit Studentor të Solidarnostit – një degë kjo e Lëvizjes Solidarnost të puntorpve polakë, e udhëhequr nga Lech Walesa — dhe ka shërbyer si përfaqsuesi kryesor i Solidarnostit në Shtëpinë botuese Wydawnictwo Morskie,dhe ka punuar si gazetar për të përjavshëmen, “Samorządność”, organ i sindikatës së puntorëve Solidarnost. Për arsye të veprimtarisë së tij, në mbështetje të sindikatës Solidarnost, ai ishte vendosur nga autoritete komun iste, në “listën e zezë, gjë që e përjashtonte atë nga punësimi në firmat e drejtuara nga shteti dhe ngaqeveria komuniste polake e asaj kohe.
Zgjedhja e tij, tërhoqi vëmendjen pra jo vetëm sepse ai është i pari nga Europa Lindore ish komuniste që zgjidhet në atë post të lartë të burokracisë europiane, por edhe për faktin se ai i takon një brezi politikanësh polakë dhe europianë, i cili 25 vjetë më parë, në një moshë të re ishte në frontin e luftës kundër komunizmit. Si student, Donald Tusk ishte shumë aktiv në Lëvizjen anti-komuniste polake, Solidarnost, e cila fillimisht sfidoi komunizmin dhe më vonë mundi regjimin komunist polak, 25 vjetë më parë. Z. Tusk edhe në ditët e sotëme ai nuk e fsheh admirimin e tij për ish-Presidentin amerikan Ronald Reagan dhe ish-Kryeministren britanike Margareth Thacher, të cilët konsiderohen ndër protagonistët kryesorë që kontribuan drejt shëmbjes së komunizmit në Europën Lindore dhe Qëndrore. Si aktivist idikurëshëm i Lëvizjes Solidarnost, ai ka vazhduar gjithashtu t’i qëndrojë besnik edhe ikonës së lirisë polake dhe europiane, Z. Lech Walesa, ish udhëheqsit të kësaj lëvizjeje, i cili qe zgjedhur president Polonisë në vitin 1990, menjëherë pas rënjes së komunizmit.
Pas zgjedhjes së tij në postin e Presidentit të Këshillit të Europës, Donald Tusk u tha gazetarve se konsideron se dy prioritetet kryesore të mandatit të tij janë vendosja e një bilanci midis disiplinës buxhetore dhe rritjes ekonomike në vendet e eurozonës dhe të merret me kërkesat e Londrës,e cila kërkon me ngulm ndërmarrjen e reformave në radhët e Bashkimit Europian, pasi sipas, tij, “asnjë person i arsyeshëm nuk mund të imagjinojë Bashkimin Europian pa Britaninë e Madhe.” Si politikani i parë nga vendet anëtare të Europës ish-komuniste në BE-në, Z. Tusk, për tu zgjedhur detyrën e lartë të KE-së, ai kishte mbështetjen e Kryeministrit britanik David Cameron dhe Kancelarja e Gjermanisë Angela Merkel, është e njohur tanimë si mbështetse e tij.
Në lidhje me politikën e jashtme, Kryeministri polak ka kritikuar Rusinë ç’prej fillimit të krizës në Ukrainë, duke kërkuar sanksione më të forta kundër Moskës për agresionin e saj në Ukrainë, ndërsa në lidhje me politikën europiane, ai njihet si mbështetës i një integrimi më të madh politik dhe ekonomik mbrenda BE-së, ndërkohë që ka kritikuar ato që ai i ka quajtur si, “monopolizime politike” të vazhdueshme nga vende me influencë si Gjermania dhe Franca. Në vend të këtij përqëndrimi të marrjes së vendimeve nga dy tre kryeqytete me rëndësi, ai ka thënë se nevojiten përpjekje të përbashkëta, ku secili vend anëtar të paraqesë propozimet dhe nismat e veta, sidomos kur është fjala për negociatat mbrenda eurozonës.
Sekretari amerikan i Shtetit John Kerry, në një deklaratë të lëshuar mbrëmë në emër të Shteteve të Bashkuara, u drejtoi urimet e tija Kryeministrit polak, Donald Tusk dhe Ministres së Punëve të Jashtmë të Italisë, Federica Mogherini. Kryediplomati amerikan tha në mesazhin e tij se “pret që të punojë me të dy udhëheqsit e ri europianë për të përballuar sfidat e mëdha me të cilat përballemi në lidhje me sigurinë, demokracinë dhe lirinë në lindje të Europës, në rajonin e Lindjes së Mesme, si dhe anë e mbanë botës dhe njëkohësisht të bashkveprojmë për të mbrojtur dhe për të realizuar vizionin tonë të përbashkët për një Europë të tërë, të lirë dhe në paqe.”Zoti Kerry nënvijoi në mesazhin e tij se, “Shtetet e Bashkuara dhe Europa ndajnë zotime të forta në mbështetje të lirisë, të sigurisë, demokracisë dhe të drejtave të njeriut, të ligjit dhe të tregjeve të lira.”Ai përfundoi urimin e tij duke thënë se, “Ne jemi të bashkuar me lidhje të qëndrueshme kulturore dhe tregtare, me një histori të përbashkët, si dhe me shpresat tona për një të ardhme më të mirë… për të ndërtuar marrëdhënje edhe më të forta trans-atlantike si dhe një botë më të sigurtë dhe më të begatë për brezat e ardhëshëm.”
Zgjedhja e Z. Donald Tusk si President i Këshillit të Europës është simbolike dhe e rendësishme pasi ve në dukje se sa shumë ka ndryshuar, jo vetëm një vend ish komunist si Polonia në dy dekadat e fundit, por zgjedhja e tij shënon njëkohësisht edhe transformimin e vet Europës pas shëmbjes së komunizmit. Polonia, natyrisht, krenohet me zgjedhjen e tij në këtë detyrë me përgjegjësi, sepse sipas analistit polak, Pawel Swieboda, “asnjë burrë tjetër polak deri tashti, me përjashtim të Papa Gjon palit të II, nuk ka arrritur të sigurojë një post aq të lartë.” Duhet të krenohet edhe Europa me këtë vendim, pasi duket se “Europa e vjetër”është e gatëshme që të pranojë vendet ish-komuniste – të kësaj “zonë energjetike”, siç tha vet Z. Tusk — jo vetëm si anëtare të saj, por edhe si udhëheqse të fatit të përbashkët. Vetë Kryeministri Tusk e cilësoi zgjedhjen e tij në krye të Europës si një hap të madh për vendet anëtare të Europës Lindore, duke u thënë gazetarve se “është i sigurt fakti se diçka ka ndryshuar dramatikisht në Europë gjatë gjashtë muajve të fundit.”Ai u pohoi gazetarve të shtunën që kaloi se, “Prania e njerëzve me përvojë nga Europa Lindore, është tepër e nevojshme në Europë.”
Është e natyrshme që një patriot si Donald Tusk, në një detyrë aq të lartë që i është besuar nga Europa, ai do të punojë për interesat europiane dhe njëkohsisht është e logjikshme që ai të mos harrojë as interesat kombëtare të vendit të tij, por as ato të të rajonit të Europës Lindore ish-komuniste me të cilin ai dhe vendi i tij deri 25 vjetë më parë kanë ndarë të njëjtin fat të keq nën regjimet komuniste. Si përfaqsues i një vendi siç është Polonia, e cila ka vuajtur aq shumë nga komunizmi dhe që i njeh mirë hallet e tranzicionit, shpresojmë që Presidenti i ri i Këshillit Europain, Donald Tusk të luaj një rol të rëndësishëm edhe në politikën e integrimeve europiane, në mbështetje të zgjërimit të BE-së me vendet që ende nuk janë anëtzare, por që aspirojnë t’i bashkohen BE-së, përfshirë Shqipërinë dhe Kosovën.
Ne Foto: Presidenti i ri i Këshillit të Europës, Donald Tusk
DUKE KËRKUAR SHQIPËRINË TIME
(Mbresa nga leximi i librit “Secilit Shqipërinë e tij” të Alfred Lelës)/
Nga Eugjen MERLIKA/
Duke u nisur për një udhëtim të gjatë me një “pallat lundrues” të stërmadh, siç mund t’a quaj anijen “crociera” Preziosa, në ujrat e Mesdheut lindor, zgjodha për të lexuar në kohën e lirë librin e gazetarit Alfred Lela, të botuar në fund të vitit 2013, me një titull mjaft joshës : “Secilit Shqipërinë e tij 146 profile”. Arrita t’a lexoj atë në orët ndërmjet veprimeve të ndryshme, të programuara nga organizatorët e udhëtimit, si eskursionet e përditëshme në qendrat e ndryshme historike e shfaqjet e tjera brënda anijes. Qe një javë në të cilën mendimi u nda dysh : historia e lashtë e botës mesdhetare dhe Shqipëria e viteve të fundit. Duke lundruar në ujrat e deteve që lagnin edhe këtë të fundit, por larg brigjeve të saj, mbresat e përditëshme të librit të Lelës më shkëpusnin nga mjedisi i bukur ku isha e më zhysnin në jetën shqiptare. Me që ky libër u lidh në kujtesën time me një ngjarje të rrallë, siç qe ai udhëtim, po hedh në letër disa mbresa e përshtypje nga leximi i tij.
Nëntitulli i vëllimit (146 profile) të jep menjëherë idenë e brendisë së tij e lista emërore në kapakun e mbramë e plotëson atë. Shifra nuk i përgjigjet listës së personazheve të skicuara, mbasi autori, në disa prej tyre rikthehet disa herë, duke plotësuar portretin me penelata të reja që diktohen nga daljet e herë pas herëshme të tyre në ndodhi apo qëndrime, të cilat i përkasin kronikës politike të jetës shqiptare. Kuptohet pra se vëmëndja e autorit, gazetar që ndjek çdo ditë zhvillimet e jetës së Vendit, duke marrë përsipër t’i pasqyrojë ata, jo me imtësinë e tregimit të një kronisti, por me prirjen anglo – saksone të analizës së çasteve kyçe e trajtimit të tyre në sitën e arsyetimit vetiak të pavarur, është më shumë e përqëndruar tek veprimtaria shtetërore, që përcakton edhe drejtimin e ecjes së shoqërisë.
Për pasojë në profilet janë më të shpeshta emrat e Berishës, të Ramës, të Metës, të Bashës, të Topit, Topallit e ndonjë tjetri, tek të cilët ai kthehet më shumë se një herë në portretizim. Motivi është i qartë, mbasi pak a shumë janë ata aktorët e parë të jetës politike të dhjetëvjetëshit të fundit, madje shumica e tyre, fatkeqësisht, edhe të gjithë periudhës së kalesës. Por interesat e autorit shtrihen edhe në fusha të tjera. Konceptimi i vëllimit na çon në një teatër imagjinar, që është Shqipëria pas komuniste, në të cilin aktorët, të përmasave e natyrave të ndryshme, lëvizin lirisht, herë herë në mënyrë kaotike, secili në botën e në rolin e tij, për t’u ndërthurur me njëri tjetrin nëpërmjet bindjesh, synimesh apo interesash që herë përkojnë e herë kundërshtojnë njëra tjetrën. Shkrimtari i kalon ata apo ato në skanerin e tij, duke u munduar t’i diagnostikojë si një mjek i mirë, pa u ndikuar nga motive apo bindje vetiake. Kjo nuk përjashton qëndrimin e tij ndaj dukurive e personave, mbasi ai nuk është një fotograf i thjeshtë. Ai qëndrim përcaktohet nga botkuptimi e formimi i tij, që është ai i një liberali të djathtë, i cili e sheh botën më shumë me sytë e një intelektuali bashkëkohor perëndimor, se sa me atë të një shqiptari tradicional. Në këtë kuadër ai priret të vlerësojë më shumë pritmëritë e së ardhmes se sa bëmat e së shkuarës, duke paraqitur një nga avanpostet e mendimit fletoror shqiptar të sotëm.
Kjo prirje e bën atë të mënjanojë nga vëmëndja e tij shumë personalitete të së kaluarës, pavarësisht nga spektri politik kujt i përkasin, madje edhe kur ata përmenden, mbeten në funksion të lidhjes me idetë apo ngjarjet e sotme. Duket se për autorin, ata që nuk janë më në gjëndje të luajnë një rol aktiv në jetën e Vendit, dalin nga skena e i kalojnë historisë. Ai nuk ka shumë afërsi me të, nuk zhytet në sferën e saj të diskutimeve pa fund që kanë pushtuar një pjesë të mirë të vëmëndjes dhe energjive intelektuale të më shumë se njëzet viteve të fundit. Për të është e rëndësishme e ardhmja, njerëzit e saj, idetë e tyre, vrulli e pasioni për t’i vënë në jetë, ecja përpara e shoqërisë, mundësisht simbas modeleve që ka njohur në vitet e Bostonit. Ikonat vlejnë, herë herë edhe frymëzojnë, japin shëmbull që mund e duhet imituar, duhen respektuar për ndihmesën që kanë dhënë në çaste të vështira të jetës së Kombit, por nuk mund të jenë faktor frenues i së sotmes.
Çfarë paraqet e sotmja në rrafshin politik në sytë e Alfred Lelës ?
“…..Ndër to zë vend primitiviteti në dialektikën e marredhënieve mes eksponentëve të klasës politike shqiptare. Mungesa e një kredoje dhe dëshira për avancimin e saj ; pritat bizantine në vend të konkurrimit të hapur ; besëprerjet pasuar me “më dil, të të dal”, në vend të platformave politike të përbashkëta. Përmbi të gjitha, dëshira këmbëngulëse për t’u ricikluar edhe pasi cikli është mbyllur : për t’u bërë politikan mbasi ke qenë njëherë bandit ; deputet, pasi ke shkëlqyer si spiun ; kryetar partie, kur “analfabet” të përshkruan më së miri ; ministër shteti, kur je denoncuar si zhvatës i Republikës ; drejtor drejtorie, kur edhe gjumë fle me çizmet e hajdutit e maskën…. “
Ky fragment i referohet episodit Prifti-Meta, por fuqia përgjithësuese e tij është rrënqethëse. Kjo është politika që duhet të sigurojë t’ardhmen e Shqipërisë ? Çfarë shpresash mund të ushqejë një shoqëri që ka vënë në krye të saj drejtues të tillë ? Shqipëria e hershme, ajo e Kanunit dhe e jetës patriarkale, kishte në nenin e parë të Kodit të saj etik ndershmërinë, i pandershmi nuk gjente vënd në institucionet e saj drejtuese. Autori ka kurajën qytetare t’a padisë këtë gjëndje mjerane, pa rënë në ujdi me të për interesat e ngushta. Kjo është në nderin e tij, sepse shkrimtarët nuk kanë pushtet temporal, por funksioni i tyre është të formojnë opinionin, t’i thonë atij të vërtetën.
Gjëndjen që padit autori e sheh me një buzëqeshje të hidhur në buzë e me një brengë të madhe në zemër. Penda e tij ngjyhet në qesëndi, të cilën e hasim në pjesën më të madhe të shkrimeve, ndoshta edhe rrjedhojë e humorit të famshëm anglo-sakson me të cilin është ushqyer në vitet e mërgimit. Qesëndia përzihet me zemërimin mbasi, edhe se ka kaluar gati një e katërt shekulli nga tjetërsimi i sistemit, hapat tona drejt synimeve të zhvillimit kanë qenë si ata të breshkës. “Parvenu-të” e jetës politike në demokracinë e cunguar e kanë kthyer atë në një garë të shfrenuar pasurimi vetiak. Mesazhi i autorit nuk është më vetëm një konstatim i thjeshtë, por kthehet në një pamflet padije, në të cilin tërthor i thuhet lexuesve se duhet ndërruar rrugë e fytyra.
“Komunistët, të shndërruar sipas rastit në kriptokomunistë, socialistë, mjedisorë, social demokratë e të tjerë, ende nuk kanë guxuar të prodhojnë meaculpa-n e tyre për trashëgiminë gjakatare të 46 viteve në pushtet.”
Këtu gazetari i lëshon vendin kirurgut social, që ngul bisturinë në plagën e hapur, në vazhdimësinë e trukuar të sistemit, në hipokrizinë e tij të dukshme, që shfaqet me “integrimin” në botën perëndimore e me ruajtjen e “idhujve” të luftës e të regjimit në format më të ndryshme.
U mundova të trajtoj vetëm njërën anë të tematikës së gjërë të vëllimit që, fatmirësisht, shtrihet edhe në fusha të tjera të rëndësishme të jetës njerëzore. Nuk mungojnë në vepër portretet e shkrimtarëve, të artistëve, të kolegëve të televizionit apo letrës së shkruar, të personazheve të politikës së huaj, fqinjë e të largët, të përfaqësuesve të saj në Shqipëri, të jetës politike të Kosovës, por edhe të kronikës së zezë. Të gjitha këto i japin librit larminë e nevojshme në gjininë e publiçistikës. Lexuesi mund të jetë i një mëndjeje me autorin, ose mund të ketë një tjetër opinion për temat apo personazhet e trajtuar, por nuk mund të mos vlerësojë meritat e Lelës në stilin e të shkruarit, guximin në paditjen e një realiteti të sëmurë, në shumë shfaqje të tij, humorin qesëndisës e të hollë, pohimin e vlerave njerëzore që duhet të jenë të pranishme kudo e kurdoherë, prirjen për të qenë objektiv në gjykim pavarësisht nga bindjet e tij, për të nxjerrë në pah të bukurën e të mirën, por edhe për të goditur të keqen.
Titulli i librit, deri në një farë mase, e “detyron” lexuesin të kërkojë e të gjejë në faqet e tij Shqipërinë e tij, mbasi përfytyresa e saj paraqet një larmi të pafund situatash njerëzore. E kërkova dhe un atë, por më duket se ajo për autorin i përkiste një të shkuare, të cilën ndoshta nuk e njihte mirë, nuk përbënte interesin e nevojshëm për pendën e tij, apo e zbehte prirja për të mos hapur plagët… Por në galerinë e personazheve të librit katër prej tyre i aviten Shqipërisë sime : Amik Kasoruho, Dom Simon Jubani, Luljeta Lleshanaku e Refik Toptani. Ata përshkruhen në episode apo çaste të tashme, secili në të veçantën e tij. E shkuara kalohet me një ose dy fraza, që mundohen të japin idenë edhe në përkorësinë e tyre.
Luljeta është poetja që “Nuk shkruan për të përditshmen; shkruan për të përjetshmen në të përditshmen.” Një sintezë lart vlerësimi për poeten, tashmë të njohur. E shkuara i lihet lexuesit t’a përfytyrojë : “Fëmijërinë dhe rininë e parë e ka kaluar në Krujë nën një shenjë të veçantë për kohën : ajo ishte mbesa e Abaz Kupit…” Mbresa është po ajo e një faqeje të tërë, por Lelës i pëlqen të kursyerit në të shkruar, një veti e vyer që nuk e kanë të gjithë.
Dom Simon Jubani është meshtari i parë i mbas revolucionit ateist të komunizmit shqiptar, që zgjati plot 23 vjet. Është një nga simbolet e vona të martirizimit të klerit katolik shqiptar, dukuri që shpresoj se do të dalë në pah zyrtarisht e me forcë, në vizitën e ardhëshme të Papës Françesku në Tiranë , më 21 shtator. “ Ai trup, që si i Krishtit, bashkë me kamzhikët në shpinë mori edhe 26 kurora me therra ; një për çdo vit në burgjet komuniste.” Horizonti që hap figura për lexuesin nxit përfytyrimin në masën e duhur, konçiziteti nuk le për të dëshiruar.
Refik Toptani është një personazh i trajtuar me shumë mirëkuptim : “një burrë që i përket një prej dyerve të mëdha të Shqipërisë ”. “Ndihet i huaj në vend të vet” “Prandaj ai qan dhe përkon të bisedojë me një gazetar, jo revanshin e kohës së humbur, por atdheun e tij brenda kaosit që i është shfaqur herë pas here si atdhe, por nuk ka qenë gjë tjetër veçse ishull….” Shumë vetë besoj se do të gjejnë diçka nga vetja e tyre në këtë portret që autori e jep me pak penelata e me një ngjarje mbresëlënëse në Ambasadën Amerikane në Romë.
“Njeri letrave dhe burrë zotni” në gjuhën angleze (ndoshta do të ishte mirë të përdoreshin më pak shprehjet n’anglisht, për të cilat duket se ka dobësi) e titullon autori shkrimin për të ndjerin Amik Kasoruho. Jeta e tij përshkruhet më gjërë, më me hollësi e shkrimtarit i del vetvetiu një pyetje që i drejtohet vetes e botës : “Si mundet pra, që nuk e ka lënë hijeshia, as e jashtme dhe as e brendshme, Amik Kasoruhon, që u lind më 1932, u burgos kur ishte 17 vjeç, në vitin 1949, për të dalë prej andej 7 vjet më vonë në moshën 24 vjeçare, në vitin 1956, e për t’a kaluar pjesën tjetër të jetës, deri në vitin 1990, i internuar?” Është një pyetje që merr përmasa përgjithësuese, për mua që kam patur fatin të njoh shumë shëmbuj të fisnikërisë njerëzore në ato kushte. Për autorin është frut i një përsiatje të thellë, si pasojë e njohjes nga afër të personazhit, por edhe një padi e fuqishme qytetare kundrejt krimit komunist, i cili masakroi pjesën më të mirë të shoqërisë shqiptare. Është një reflektim i intelektualit atdhetar, që shkon thellë në analizën e së keqes shqiptare, e cila filloi 70 vjet më parë, për të arritur në një tjetër pyetje me një frymëmarrje më të gjërë se e para : “Çdo kish qenë vetë dhe çdo kishim qenë ne, sikur ai dhe lloji i tij të mos kishin qenë të përmbysurit? Sikur ata, në fakt, të drejtonin vendin dhe punët e tij ”. Nuk e di nëse e kanë shkuar ndonjëherë nëpër mend një pyetje të tillë ata që kanë drejtuar shoqërinë dhe Shtetin shqiptar në 23 vitet e fundit.
Me këtë pyetje, që përbën një nga majat e mendimit të autorit në librin e tij, po i mbyll edhe un mbresat e mija, duke falënderuar, si lexues, Alfred Lelën, për punën e tij e duke i uruar suksese të mëtejshme në misionin e tij të formimit të opinionit publik me shkrimet e tij.
Fundgushti, 2014 Eugjen Merlika
I Pamëkati
Tregim i jetuar nga Meri Lalaj/
I Pamëkati e kaloi gjithë jetën në mënyrë të tmerrshme pa asnjë lloj gëzimi, vetëm vdekjen e pati të lehtë pa mundime. Unë i pata dhënë mësim në klasën e pestë, kur sapo isha emëruar mësuese për herë të parë. Ai ishte një nxënës fare i zakonshëm në të nxënit e mësimeve, ishte shumë i sjellshëm e i urtë dhe unë kujdesesha për të edhe sepse ishte djali i madh i kushërirës sime. Pasi mbaroi tetëvjeçaren, u përpoq të ndjekë gjimnazin natën, por e la sepse familja kish nevojë për punën e tij. I Pamëkati kreu një kurs dhe u bë motorist. Djalë shumë i ri filloi punën atje ku e caktuan tek një motopompë pranë një barakës ndërtuar me dërrasa anës liqenit tok me dy a tre punëtorë të tjerë më të mëdhenj se ai në moshë. Kështu, me anën e pompave gjatë verës ata nxirrnin ujin nga liqeni dhe e përdornin për ujitje, ndërsa gjatë dimrit për nevojat e tjera. Në mesin e barakës ndodhej një fuçi e madhe e prerë në mes mbuluar me një kapak llamarine e lidhur me qyngje, që përdorej si stufë në dimër kur i hidhnin tallash druri për ta djegur. Anash kësaj barake ishin vendosur dy stola druri ku uleshin për të ngrënë bukën dhe përballë derës (si kudo në çdo zyrë, klasë mësimi dhomë shtëpie apo vend tjetër pune) qëndronte i varur portreti i udhëheqësit të shtrenjtë Enver Hoxha.
I Pamëkati kishte fare pak kohë që kish filluar punë, atëkohë pothuaj nuk i kish mbushur tetëmbëdhjetë vitet. Dhe ishin ditët para festave të mëdha të nëntorit, kur në barakë plasi sherri midis punëtorëve sepse portreti i Enver Hoxhës rrëshqiti nga muri i drunjtë i barakës dhe ata dy punëtorët e tjerë, që u ndodhën aty iu vërsulën të ndërkryer Të Pamëkatit: “Ti e rrëzove! Ti e rrëzove! E bëre me qëllim se nuk e do xhaxhi Enverin!” Portretit iu thye vetëm xhami, iu dëmtua pak korniza e u rrudhos paksa letra fotografike. Por gurguleja ishte gjëmimtare. Pas pak erdhi përgjegjësi i tyre. Të gjithë iu vërsulën sërish të Pa Mëkatit: “Ai e theu! Ai e rrëzoi! E bëri me qëllim! Sabotim para festave të nëntorit! Sabotimi nuk ka brirë! Ai nuk e do Partinë! Nuk e do udhëheqësin e ndritur shokun Enver, që ne japim jetën për të! Do të të thërresin në Degë! Do të të fusin dhjetë vjet në burg apo më shumë! Jo, jo njëzet vjet si tradhtar i Partisë dhe i popullit!…”
Pesë ditë e pesë net I Pamëkati as hëngri, as piu, as fjeti. Përfytyronte vitet e gjata në burg mbyllur në qeli tok me minjtë e mëdhenj e me rojet që e godisnin me shkelma. I hyri frika deri në palcë duke menduar se çfarë do të pësonte i ati, e ëma, vëllai… E pastaj kaloi në një krizë nervore të llahtarshme. E zeza nënë për të birin! I ziu baba për të birin! Të gjitha vitet e tjera të jetës, I Pamëkati i kaloi veç duke pirë ilaçe. Vuajti aq shumë duke mbartur vetëm errësirë në shpirtin e tij. Nuk ishte më në gjendje për asnjë lloj pune. Shëtiste fill i vetëm rrugëve të qytetit tim shpesh me cigaren në gojë e gishtërinjtë e zverdhur nga duhani dhe duke folur me vete. Nuk ngacmonte njeri, nuk e ngacmonte askush. Ecte fill i vetëm i veshur keq, hera herës i parruar duke tërhequr këmbët zvarrë. Tërë jetën nuk pati asnjë shok, tërë jetën nuk pati asnjë vajzë që ta donte.
Kur hyra në dhomën, ku I Pamëkati ishte i shtrirë i vdekur, m’u duk sikur po më priste. Aty ndodhej vetëm njëra nga të afërmet e fisit. U përkula dhe e putha në ballin e ftohtë. Dukej shumë i hijshëm tamam si dhëndër veshur me një kostum të bukur ngjyrë bezhë, në buzët i kishin vënë petale trëndafili të kuq, në ato buzë që kurrë nuk puthën një femër. Në gisht i patën vendosur një unazë martese, gishtërinjtë e atij që nuk përkëdhelën kurrë një grua, të atij që nuk u martua kurrë. Atij që nuk gëzoi asgjë në këtë jetë e tani po martohej me vdekjen vetë dhe atje lart në qiell, Zoti po e priste tok me engjëjt, sepse I Pamëkati ishte engjëll i kësaj toke.
Ne u mblodhëm rrotull arkëmortit të tij me qirinj të ndezur në duar ndërsa prifti tundte temjanicën dhe lexonte Ungjillin duke kënduar: “O Zot, falja mëkatet! O Zot, falja mëkatet!” Vallë a ka bërë ndonjë mëkat I Pamëkati? Kurrë! Para se ta nxirrnin të ndjerin nga shtëpia përmbys mbi të ra i ati duke vajtuar: “O bir, o bir, si më ike!”
Në krye ecën kortezhi me arkëmortin e bukur me kryqin e florinjtë mbi të dhe ne u drejtuam për tek Kisha e Shën Mërisë. Kisha e mëhallës sime. Kisha ku jam pagëzuar unë. Kisha ku kam vajtur të dielave për t’u kunguar e ku kam provuar gëzimin e mrekullueshëm fëminor nën kumbimin e kambanave netëve të Pashkëve. Ndërsa ne ecim përmortshëm, kambanat e kishës bien përzishëm, ato bien vetëm për ty, o I Pamëkatë. E çdo tingull kambane më kujton ata që vdiqën fare kot nën thundrën e diktaturës me urdhër të atij djallit, Enver Hoxha.
Në vitin mëkatar 1967, kjo kishë u mbyll si gjithë të tjerat në mbarë Shqipërinë socialiste. Kjo kishë u kthye në magazinë dhe ofiçinë për rregullimin e automjeteve. Tani Kisha e Shën Mërisë është rindërtuar me tri kubera e kryqin në krye. Në muret e oborrit të brendshëm në vend të tabelave të emulacionit janë vendosur fotot e priftërinjve të rrethit: Ja At Llazo, At Ndoni, At Erazmi Jorgo me sa më kujtohet në këtë kishë, dikur në fillim të viteve 1920, Imzot Fan Noli ka mbajtur një mbledhje politike. Kisha brenda është e zbukuruar me piktura shumë të bukura nga përmbajtja e Biblës.
Nën diellin përvëlues të gushtit shkojmë në varreza, hapet edhe njëherë arkëmorti dhe prifti e spërkat me verë “…Me Verë kur t’ap shpirt kungomëni, / Me Verë lamëni, bekomëni…” pasi e kallim të ndjerin nën dhe hedhim nga një grusht “Pluhër mbi pluhër, në Pluhrin shtrirë” dhe varri i ri mbulohet me kurora lulesh. Të gjitha lulet janë vetëm për ty, o I Pamëkatë! Të qoftë i lehtë dheu!
20 gusht 2014
Më shumë nxënës në gjuhën shqipe në Austri
Shkruan nga Vjena Hazir Mehmeti/
Në të gjitha shkollat prindërit mund të kërkojnë formularin për gjuhën shqipe. Kjo është e drejtë e garantuar me ligj dhe duhet shfrytëzuar nga prindërit që t’i mundëson fëmijës së tij vijueshmërinë… Nuk mund të jesh shqiptar e të mos flasësh gjuhën shqipe.
Shtatori është koha e fillimit të mësimit dhe formimit të grupeve mësimore për gjuhët amtare, edhe në gjuhën shqipe. Në të gjitha shkollat prindërit mund të kërkojnë formularin për gjuhën shqipe. Kjo është e drejtë e garantuar me ligj dhe duhet shfrytëzuar nga prindërit që t’i mundëson fëmijës së tij vijueshmërinë. Në Austri mësimi i gjuhës amtare është i siguruar brenda sistemit shkollor publik dhe nën përkujdesjen e organeve zyrtare përkatëse. Pak vende në Europë e kanë të rregulluar kaq mirë mësimin amtar sikurse është Austria e përcjell nga Suedia, Finlanda dhe disa komuna në Gjermani. Vende tjera mësimi në gjuhën amtare është kryesisht i organizuar dhe financuar nga shoqatat e prindërve.
Prindër, shfrytëzoni mundësitë
Nisur nga rrethanat e volitshme prindërit do duhej t’i shfrytëzojnë mundësitë e ofruara. -Ata duhet më këmbëngulje të kërkojnë që fëmija i tyre të ketë mundësi të mësoj shqip i garantuar sipas ligjit dhe t’i nënshkruajnë fletëparaqitjet (Anmeldung) me kohë, javën e parë.
-Të jenë të organizuar, të komunikojnë mes veti edhe me prindër të shkollave afër deri në formimin e grupit prej 12 nxënësve shqiptarë të cilëve u sigurohet mësimi sipas ligjit për gjuhë amtare. Të gjitha kërkesat pastaj janë në varësi të drejtorive, inspektorit. Mësimdhënësi do sigurohet nga këto organe përgjegjëse, tekstet dhe materiali përcjellës.
Tekstet
Tani janë të siguruara tekstet e reja (19 tekste) nga Ministria e Arsimit dhe Diasporës për të gjitha nivelet mësimore falas. Ato porositen nga mësuesi në Ministrinë e Mësimit të Austrisë të cilit i dërgohen në shkollë. Në Austri për herë të parë është botuar Abetarja në shqip dhe mësuesi e porositë nga katalogu i teksteve mësimore sipas numrit të nxënësve në shkollë.Të gjitha janë falas. Abetarja dhe Tekst Ushtirimi-1 mund të porositen nga prindërit privatisht, por duhet paguar. Adresa: E.WeberVerlag, Eisenstatdt, përmes internetit direkt (O-line). Kjo abetare është e përshtatshme për nxënësit në diasporë dhe e standardeve bashkëkohore për alfabetiizmin paralel me gjuhën e shkollës dhe është porositur nga shumë vend D,S,B,GBr etj. Info: Ph-Zürich Datenbank Mehrsprachigkeit Zvicër; E.WeberVerlag -Austri etj.
Tekstet janë të hartuara sipas kurrikulës së re mësimore për diasporë nga Ministria e Arsimit të Kosovës dhe tani e bashkuar edhe Ministria përkatëse e Shqipërisë.
Për informata shtesë prindërit mund të kontaktojnë me mësuesit shqiptarë. Adresat e tyre janë të shënuara në Ambasadën e Kosovës.
Rëndësia
-Formimi i personalitetit me identitet dhe i kompletuar nuk mund të jetë i plotë pa e mësuar gjuhën e nënës. Nuk mund të jesh shqiptar e të mos flasësh gjuhën shqipe. Gjuha shqipe nuk e pengon integrimin dhe mësimin e gjuhës së shkollës, përkundrazi e ndihmon atë.
Historiku
Në Austri janë rreth 13 560 nxënës shqiptarë. Prej tyre shqip mësojnë vetëm 2400 nxënës në tërë vendin. Janë të punësuar 24 mësues/e shqiptar. Dy vjetet e fundit kemi një rritje nga 1665 nxënës në 2400. Pritet që këtë vit të kemi rritje të mëtejme kur dihen mundësitë shumë favorizuese, por duhet përpjekja dhe këmbëngulja e prindërve dhe gjithë faktorit shqiptar.
- « Previous Page
- 1
- …
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- …
- 57
- Next Page »