Archives for October 2014

Jeronim De Rada – Figure Qendrore e Letersise Shqiptare dhe Levizjes Kombetare per Liri e Pavaresi

October 26, 2014 by dgreca

Nga Sadik Elshani, Filadelfia/
Jeronim De Rada eshte padyshim shkrimtari me i mirenjohur i Letersise Arbereshe dhe figura me e shenuar e levizjes kombetare shqiptare ne Italine e shekullit te XIX. Me angazhimin e tij te drejtperdrejte ne rrjedhat e levizjes kombetare shqiptare per liri e pavaresi dhe me veprimtarine e tij te gjithanshme letrare, kulturore, arsimore, atdhetare ai u be emblema e kesaj levizje vendimtare ne zgjimin e ndergjegjes kombetare dhe fuqive te fjetura te popullit tone, duke i kujtuar atij te kaluaren e lavdishme e heroike te bijve te arberit. Prandaj, eshte shume e qelluar dhe mjaft domethenese qe ne nderim te kesaj figure madhore te Kombit tone, viti 2014 eshte shpallur viti i Jeronim De Rades dhe eshte karakterizuar me nje varg veprimtarish te llojllojshme ne te gjitha trevat shqipfolese. E tille eshte edhe veprimtaria qe ne po zhvillojme sot – ne qe ne nje vend te larget nga Dheu Meme po mundohemi te mbajme gjalle shpirtin dhe qenjen shqiptare duke e ndjekur shembullin e De Rades e Rilindesve tane mendjendritur. Kjo veprimtari e sotme eshte edhe nje nderim per te gjithe krijuesit, studiusit, mesuesit, intelektualet, figurat e ndritura arbereshe te te gjitha periudhave historike qe me punen e tyre te palodhur e me plot perkushtim, ne rrethana teper te veshtira, mbajten gjalle shpirtin e arberit, ruajten gjuhen, kulturen dhe traditat shqiptare – qenjen shqipptare. Ata jane bere shembull e burim frymezimi edhe per ne.
Arbereshet u shperngulen ne Itali, kryesisht ne Sicili e Kalabri pas vdekjes se Skenderbeut me 1468. Ata ne keto rajone ngriten ngulimet, vendbanimet arbereshe dhe filluan nje jete te re ne dhe te huaj. Fale nje mjedisi politik e shoqeror me te favorshem se ai ne Ballkan, arbereshet qene ne gjendje te japin nje ndihmese vendimtare ne zhvillimin e letersise shqiptare dhe ne levizjen kombetare ne shekullin XIX. Letersia e hershne shqiptare eshte deri ne nje shkalle te madhe letersi arbereshe. Eshte nje varg, nje plejade e tere e studiuseve, shkrimtareve arbereshe ne periudha te ndryshme kohore, si: Leke Matrenga, Jul Variboba, Gavrill Dara i Riu, Francesk Santori, Zef Serembe, Vorea Ujko, Karmel Kandreva e shume e shume te tjere. Letersia arbereshe u zhvillua si nje dege e fuqishme dhe e rendesishme e letersise shqiptare.
Ne nje mjedis the rrethana te tilla shoqerore, lindi dhe zhvilloi veprimtarine e tij te bagate Jeronim De Rada (ital. Girolamo De Rada). Bir i nje prifti ortodoks, lindi ne fshatin Maq te krahines se Kozences me 29 nentor te vitit 1814, dhe me vone ndoqi kolegjin e Shen Adrianit ne Shen Miter. Qe ne rini u ushqye me ndjenjat atdhetare dhe krenar per prejardhjen e tij shqiptare, filloi te mbledhe materiale folklorike neper fshatrat arbereshe. Sipas deshires se babait, ne tetor te vitit 1834 u regjistrua ne Fakultetin e Drejtesise te Universitetit te Napolit, por interesimet e tij kryesore mbeten folklori dhe letersia. Me 1836 ne Napoli nxori botimin e pare te poemes se tij me te njohur, “Kenget e Milosaos”. Vepra e tij e dyte, “Kenget historike shqiptare te Serafina Topise, gruaja e princit Nikolle Dukagjini”, botuar ne Napoli me 1839, nuk u la te qarkullonte nga autoritet Burbone, sepse kishte dyshime se De Rada kishte lidhje me levizjen kryengritese italiane. Me vone u botua me nje emer tjeter, “Kenget e Serafina Topise, Princesha e Zadrimes”. Ne vitin 1848, vit i revolucioneve ne disa vende te Europes, ai themeloi gazeten “L’albanese d’Italia” (“Shqiptari i Italise”), ne te cilen perfshiheshin artikuj e shkrime ne gjuhen shqipe. Koj gazete dygjuheshe, politike, morale, letrare, ishte i pari periodik ne gjuhen shqipe qe eshte botuar ndokund.
Jeronim De Rada si pishtar i ndergjegjes kombetare shqiptare dhe si krijues serioz dhe i angazhuar ne rrjedhat e ngjarjeve te asaj periudhe, u be i njohur dhe u perhap ne mesin e shekullit te XIX. Ai u be boshti qendror i mendimit shqiptar te periudhes se Rilindjes Kombetare. Pati nje leterkembim aktiv me figura udheheqese te Rilindjes, si Thimi Mitko, Sami Frasheri, Dora d’Istria, si dhe me shume studiues te huaj te interesuar per Shqiperine, gjuhetarin austriak Gustav Majer, albanologun francez Ogyst Dozon, etj. Tani veprat e De Rades ishin perkthyer edhe ne gjermanisht e disa gjuhe te tjera europiane.
I zhgenjyer nga ngjarjet e vitit 1848, De Rada e la botimin e gazetes “L’Albanese d’Italia”, iku nga Napoli dhe u kthye ne Shen Miter per te dhene mesim ne shkolle. Arriti te perfshije gjuhen shqipe ne programin mesimor, por u pushua nga puna per shkak te bindjeve politike liberale. Me 1850 u martua me Madalena Melikion nga Kajverici me te cilen pati kater djem, te cilet vdiqen te gjithe sa qe gjalle ai vete. Keto ishin vite te veshtira per De Raden, i cili u mbyll edhe me teper ne vetvete, sepse me vone i vdiqen gruaja dhe vellezerit. Jetoi i vetmuar ne fshatin e tij dhe sic dihet, pa ndonje burim te mire te ardhurash. Me 1868 u emerua drejtor i shkolles se mesme te Garapolit ne Koroliano Kalabro dhe ne kete detyre qendroi per 10 vite. Gjate kesaj periudhe u shtypen nje pjese e mire e veprave te tij, pjesa me e madhe ne italishte: “Parimet e estetikes”, “Lashtesia e kombit shqiptar dhe afersia e tij me greket e latinet”, “Rapsodi nga nje poeme shqiptare te mbledhura ne ngulimet e krahines se Napolit”, “Scanderbeccu i pafan” (“Skenderbeu i pafat”), “Sa liri e mireqenje ka ne shtetin me perfaqesues”.
Me 1878 perkrahu Lidhjen e Prizrenit dhe ngriti zerin per mbrojtjen e tokave shqiptare, kunder copetimit te Shqiperise. Me 1883 ai themeloi revisten mujore dygjuheshe “Fiamuri Arberit – La bandiera dell’ Albania”. Ky periodik ne fillim u bootua ne fshatin e tij Maq e me pas ne Kozence, zgjati deri ne nentor 1887 dhe perkunder censures turke e greke, lexohej gjeresisht edhe nga shqiptaret ne Ballkan. Me 1892 De Rada u riemerua mesues i gjuhes dhe letersise shqiptare ne kolegjin e Shen Adrianit ne Shen Miter dhe me 1895 organizoi te parin kongres gjuhesor arberesh ne Koroliano Kalabro. Mori pjese aktive edhe ne kongresin e dyte qe u organizua ne Unger (Lungro). Ne kete kolegj ka studiuar Luigj Gurakuqi dhe De Rada ka qene mesuesi i tij. De Rada ishte per nje alfabet te perbashket te shqipes qe te jepte nje sistem sa me te plote e te pershtatshem per shqipen me karaktere latine. Zhvilloi edhe nje veprimtari te frytshme edhe ne fushen e studimeve gjuhesore, u kushtoi vemendje ceshtjeve te prejardhjes se shqiptareve dhe te gjuhes shqipe, duke e mbrojtur lashtesine e tyre. Ne dy veprat gramatikore qe botoi (1870, 1894) vuri ne dukje aspekte te patheksuara me pare nga dijetare dhe albanologe te huaj dhe dukuri te padiskutuara ose te panjohura.
Sic shihet, De Rada ka qene nje figure e gjithanshme, apo si i thone fjales, nje lis me shume rremba. Ai eshte metafore e shpirtit, qendreses e mbijeteses se arberesheve te Italise dhe simbol i intelektualit atdhetar qe me tere qenjen e tij u angazhua per zgjimin kulturor te arberesheve dhe per lirine e pavaresine e Shqiperise. Ka qene mbledhes i folklorit, estetist, poet, mesues, studiues, publicist e gazetar, gjuhetar, perkthyes, politikan, revolucionar e atdhetar etj. Por me i njohur eshte si poet. Me e njohura nder veprat e tij letrare eshte “Kenget e Milosaos”, nje balade e gjate romantike qe pasqyron dashurine e Milosaos, nje personazh i trilluar, djalosh fisnik ne Shkodren e shekullit XV. Kur po kthehej nga Selaniku, tek burimi i fshatit takon Rinen dhe bie ne dashuri me te. Te dy te rinjte u perkasin shtresav te ndryshme shoqerore, gje qe e pengon per nje kohe te gjate bashkimin e tyre, derisa vjen nje dite kur nje termet e shkaterron qytetin dhe krejt fytyren e dallimeve klasore. Pas marteses, atyre u lind nje foshnje. Por kjo periudhe e lumturise nuk zgjat shume, sepse i biri dhe e shoqja e Milosaos vdesin pas pak kohe. A nuk te kujton kjo vete fatin tragjik te De Rades? Jane keto balada me nje frymezim te fuqishem lirik qe godasin pushtetin e zakoneve shoqerore dhe ndergjegjes klasore qe pengojne te rinjte te lidhen ashtu si deshirojne dhe jo si u diktojne te tjeret.
Edhe ne vepren tjeter, “Kengete Serafina Topise”, ai sjell motive romantike te Shqiperise se shekullit te XV. Eshte cilesuar si nje Romeo e Zhulijete shqiptare, sepse dashuria e Serafina Topise, bijes se dukes se Artes dhe Bozdar Stresit, qe jane nga dy familje rivale, mbetet e papermbushur. Ne kete romance me plot motive folklorike e magji, Serafina sakrifikon lumturine vetjake per interesat e vendit, dhe martohet me princin Nikolle Dukagjini me qellim qe ne prag te pushtimit turk, Shqiperia e jugut dhe ajo e veriut te bashkohen. Sikurse te “Kenget e Milosaos” edhe ne kete poeme, jeta e personazheve eshte e mbushur me plot fatkeqesi, vuajtje, vdekje te parakohshme, pasqyre kjo e vete jetes se poetit.
Vepra e trete me e madhe e De Rades ne shqip eshte “Scanderbeccu i pa-faan” (“Skenderbeu i pafat”), qe ai e konsideroi si kryevepren e tij. Ne kete veper, qe eshte nje seri baladash romantike, pasqyrohet, pershkruhet historia e bemave te para te Skenderbeut nga viti 1418 deri me 1444.
Ne te trija veprat e permendura, De Rada ngjarjet i vendos ne Shqiperi, ne atdheun e te pareve, dhe na sjell motive, pamje e tabllo shqiptare. Kur Shqiperia nuk ekzistonte si entitet politik, si shtet ne hartat gjeografike, De Rada e krijoi ate Shqiperi ne veprat e tij. Ajo ishte ne mendjen e zemren e De Rades dhe ai u mundua kete ta paraqiste te shqiptaret dhe ta fuste edhe ne mendjet e zemrat e shqiptareve, sepse kishte ardhur koha qe kjo Shqiperi e imagjinuar, e shumedeshiruar, te behej realitet. Dhe ketu ai i kishte perqendruar te gjitha energjite e tij krijuese, artistike, intelektuale e atdhetare. Poezia e De Rades, dhe ne pergjithesi letersia arbereshe e shekullit te XIX kishte si tipar kryesor atdhetarizmin (patriotizmin), pasqyronte perpjekjet e arberesheve per ta ruajtur identitetin kombetar dhe u be pararoje ne zgjimin kulturor romantik ne mesin e shekullit te XIX.
Jeronim De Rada eshte ffytyre e ndritur dhe figure madhore e letersise dhe kultures shqiptare. Ai luajti nje rol te rendesishem ne zgjimin e arberesheve nga erresira kulturore e krahinorizmi letrar. Veprimtaria e tij u ndie fort pertej detit ne Shqiperine qe ende vuante nen zgjedhen osmane dhe veproi si nje katalizator i Rilindjes Kombetare Shqiptare. Kangjelat e De Rades u perhapen si kandila te ndezur neper trojet dhe kolonite shqiptare dhe u ndricuan atyre rrugen per liri e pavaresi. Portreti i De Rades se moshuar te sjell nder mend ate plakun e urte e te mencur te perrallave e tregimeve te mocme, plakun qe rrezaton, mencuri, miresi njerezore, urtesi e ngrohtesi aterore.
I vetmuar e i varfer, gjysem i verbuar e ne prag te urise, Jeronim De Rada vdiq ne vendlindjen e tij ne Kalabri me 28 shkurt te vitit 1903. Vdiq i varfer, por ai eshte pasuri kombetare – na ka lene ar e permbi ar, i la trashegim Kombit tone vepren e tij te vlere, shpirtin e tij te paster, fisnik e atdhetar. Figura madhore e De Rades dhe vepra e tij e vlere, edhe sot rrezatojne vlera te larta artistike, njerezore e kombetare. Dhe si i tille gjithmone do te mbetet ne zemrat tona, i dashur dhe i nderuar. Per mot te moteve do te qendroje i palekundur ne majat e Panteonit te Kombit tone.

Sadik Elshani, Filadelfia, 25 tetor, 2014
* Me rastin e 200 vjetorit te lindjes se Jeronim De Rades dhe 110 vjetorit te vdekjes se Sami Frasherit, me 25 Tteor 2014 shoqata “Bijte e Shqipes” organizoi nje veprimtari. Kjo kumtese u mbajt ne kete veprimtari.

Dekleratat e forta te B. Fisher..!

October 26, 2014 by dgreca

Nga Ilir Levonja/Florida/
Referuar një emisioni të Roland Qafokut në ”DEBATI NE CHANNEL ONE”, amerikani Bernd Fisher na paska bërë këto deklarata, të cilat qënkan të forta. Unë po radhis disa prej tyre:
– Ju shqiptarët duhet të jeni krenarë për luftën që bëtë gjatë Luftës së Dytë Botërore.
– Zogu nuk duhet të largohej më 7 prill 1939.
– Gjatë Luftës së Dytë Botërore në Shqipëri, krahas rezistencës ndaj pushtuesit kishte edhe elementë të luftës civile.
– Ballistët edhe luftuan ndaj pushtuesit edhe bashkëpunuan me pushtuesit
– Shqipëria nuk u çlirua as më 28 e as më 29 nëntor, por më 4 dhjetor 1994.
– Otomanët nuk ishin armiq të shqiptarëve.
– Edi Rama, politikani i të ardhmes së Shqipërisë.
– Sali Berisha, kryeministri që ka merita…, etj.
Në fakt nuk janë aspak deklerata të forta. Këtë e them me thjeshtësi. Me qetësi. Jo pse i njoh mirë amerikanët. Njoh më mirë shqiptarët. Pastaj nuk janë deklerata, madje kuptimi i termit deklarate, konstaton në diçka tjetër. Janë thjesht konstatime. Por ne i qujamë të tilla për faktin se i thotë një i huaj. Për më tepër, amerikan. Se, nëse do i them unë, apo ndonjë shqiptar tjetër, nuk do ta kishim për gajle ta nxirrnim me dru nga dera.
Që nga rënia e diktaturës së proletariatit, viti ’90 e këtej, ne shqiptarët vazhdojmë të grihemi me të gjitha armët e mundshme, qoftë të pushtetit, të klasave, të inteligjencës, apo të ashtuquajturve intelektualë. Përfshirë akademikë dhe shkrimtarë të mëdhenj, aq sa edhe dashuritë e viteve 60 duhet të dominojnë rendin social të erotizmit bashkëkohor, ku lidhjet janë të shpallura dhe pa dasime klasore apo ngjyre. Ne kemi akoma profesorë që thonë se duhet të bëhet kështu si them unë, sepse kam lexuar më shumë se ty. Ndërkohë që një djalë me emrin Zukerman bashkoi njerëzit nga të katër qoshet e botës. Kemi akoma qeveritarë që flasin për progres, duke rritur borxhin. Kemi pushtetare që bëhen figura duke denigruar paraardhësin. Që flasin për rritje të ekonomisë, përmisim të kushteve të jetës, përmes prurjeve të emigrantëve. Pasi akoma nuk jemi futur në sistemin e pagës minimale, dysheme, tavan. Akoma e kemi të brishtë ndjenjën civile. Të qytetarit. Shikoni konfliktin më të madh, një pjesë dërrmuese e të persekutuarve vinë nga ish diktatura. Jemi thjesht yrra. Kështu edhe në çështjen e historisë. Në lidhje me mbretërinë, luftën, liderët dhe figurat e historisë. Dhe a e dini se përse ndodh e gjitha kjo. Nga shkaku i unit. Ne mund të kemi shumë cilësi të mira, shumë tipare, virtyte etj., por të gjitha na i mbyt pikërisht ky, uni. Akoma nuk duam ta kuptojmë se ka ardhur koha e një marrëveshje të madhe. Ku të gjitha palët duhet të pranojnë minuset dhe pluset e njëra-tjetrës. Nga ana tjetër, t’i njohin ato pak merita shoqi-shoqit.
Duhet të ndryshojmë konceptin, si të gjykojmë me, si të arsyetojmë. Gazetari ynë e quan tradhti ikjen e Zogut. Ndërsa historiani i huaj thotë, se, mendoj se nuk duhej të ikte. Nuk përmend fjalën tradhti. Kështu edhe për kryeministrat e këtij vendi, përmend vetëm arritjet. Jo, po nuk është ikje, është tradhti. Kështu sikur shumë historianë shqiptarë i quajnë vrasjet brenda shqiptareve zgjidhje revolucionare. Pavarsisht se atdheu është i të gjithëve. Ndaj ato çfarë konstaton Fisher, nuk janë deklarata. Por gjëndja pluskuese e paaftësisë tonë për të pranuar veteveten. Si i pari, i dyti, apo dhe këta më të fundit, janë pjesë organike e jona. Me të mirat, mënxyrat, paudhësitë, apo edhe tekat.
Thjesht, shumë thjesht. Ka ardhur koha për një pakt të madh. Dhe ky jo përmes Fisher-it, mes vedit.

UEFA fyen dhe revolton shqiptarët

October 26, 2014 by dgreca

Vendimi i saj ishte politik, ajo as që i dëgjon ankimet apo pëlqimet e qeverive.Nga Albert Z. ZHOLI/
UEFA, sipas Kryeministrit Edi Rama “ka dhënë padyshim një vendim politik”, për ndeshjen e 14 tetorit midis Serbisë dhe Shqipërisë, për eliminatoret e Kampionatit Europian, “Francë 2016”. Por me këtë mendim janë të gjithë shqiptarët brenda dhe jashtë atdheut. Sipas Ramës, kjo ka lidhje me politikën e brendshme të UEFA-s, e cila është një “shtet më vete” siç i thonë fjalës. Dhe për kë di pak jo shumë nga mënyra se si funksionon ky “shtet”, është e qartë se UEFA as që i dëgjon ankimet apo pëlqimet e qeverive. Por nuk është vetëm reagimi i Ramës për këtë vendim dashakeqës. Mbarë opinioni popullor, i krerëve të partive politike, i analistëve të sportit, por edhe shqiptarëve në Kosovë, Maqedoni, Mal të Zi por edhe ata që janë emigrantë në vende të ndryshme të botës. Të gjithë janë të befasuar nga vendim aspak i drejtë, në kohën kur ndeshja luhej në Serbi, pa asnjë tifoz shqiptar dhe kur dhuna u krye nga tifozët serbë. Për këtë situatë ne morëm mendime të ndryshme nga komentatori i talentuar Ahmet Shqarri, Zyhdi Kroji, President Nderi i Shoqatës së Ushtarakëve në Rezervë, dhe Marko Dajti
Edi Rama-Kryeministër
UEFA mori një vendim që nuk bën drejtësi për çka ndodhi në stadiumin e Beogradit
Duke thënë Shqipëria e humbet ndeshjen në tavolinë pse nuk u fut në fushë, ndërsa Serbia nuk i merr pikët pse tifozët hynë në fushë, UEFA ka vendosur një shenjë të padrejtë barazimi mes agresionit racist e dhunës fizike dhe pamundësisë psikologjike e fizike për të vazhduar ndeshjen. Duke dënuar të dy palët me nga 100 mijë euro, UEFA ka vendosur një shenjë të padrejtë barazimi, mes palës pritëse që ka të gjithë përgjegjësinë për organizimin e mbarëvajtjen e ndeshjes dhe palës mike, e cila në këtë rast nuk çoi as tifozë në fushën e huaj. Duke dënuar Serbinë me vetëm dy ndeshje në shtëpi pa tifozë, UEFA nuk e ka prishur shenjën e barazimit në vendimin e saj, po vetëm i ka vendosur vetvetes një minus të madh përballë racizmit dhe dhunës. Që dalin thuajse krejt pa lagur nga ky shi masash, ku UEFA është përpjekur t’i lagë të gjithë njësoj. UEFA ka dashur t’i japë një mesazh të dyja vendeve duke i penalizuar të dyja thuajse njësoj, edhe pse jam i sigurt se pala serbe me siguri do të verë kujën që është viktimë e një padrejtësie të tmerrshme mbi të. Por kjo nuk është drejtësi dhe Shqipëria nuk e meriton të vendoset në anën tjetër të shenjës së barazimit, pas gjithë asaj që ndodhi në sytë e mbarë botës. Federata Shqiptare e Futbollit bën shumë mirë që do ta ndjekë çështjen deri në fund, duke apeluar vendimin dhe, po të jetë nevoja, duke shkuar edhe në shkallën e tretë të gjykimit. Unë kam besim se çështja mund e do të gjykohet më drejt në shkallët e tjera, dhe dua t’u them të gjithë shqiptarëve të lënduar nga ky vendim se nuk është hera e parë që UEFA merr vendime që apelohen e pastaj edhe revokohen në shkallët më të larta. Ashtu siç dua t’ju them edhe që askush nuk duhet ta marrë vendimin e UEFA-s si një komplot të Europës kundër Shqipërisë; si një shprehje të mungesës së respektit të Europës për Shqipërinë; si një rezultat të faktit që qeveria e Shqipërisë nuk i kërciti dhëmbët UEFA-s e me radhë…Vura re komente të kësaj natyre në rrjetet sociale, të cilat janë për të ardhur keq. Ndërsa disave që hidhen përpjetë duke forcuar tonet nacionaliste dhe duke arritur ta lidhin vendimin e UEFA-s deri me mos anulimin e vizitës sime në Serbi, u shpreh keqardhjen time më të sinqertë për zjarrin që u ka rënë në kokë. E kuptoj mirë zemërimin e tyre, jam po aq i zemëruar sa kushdo prej tyre, por nuk duhet lejuar zemërimi të na djegë qarkun e arsyetimit. Sepse përveçse të padobishëm për veten, bëhemi edhe qesharakë para dynjasë.
Kryetari i PD-së, Lulzim Basha: Vendimi i UEFA i padrejtë
I padrejtë vendimi i UEFA-s, ka theksuar lideri i PD-së Lulzim Basha. Kryeministri t’ lerë llogjet në FB, të angazhojë të gjitha resurset e shtetit në mbështetje të Kombëtares dhe një vendimi të drejtë bazuar mbi të vërtetën!
Marko Dajti-Kreu i Grupimit të Majtë Komunist
Politikanët tanë u mburrën, pastaj harruan të lobojnë
Ky vendim tregoi se, Europa, ku ne duam të shkojmë është Europa e vjetër, ku dhe sportin e gjykon dhe e përdor politikisht. Ky vendim tregoi se ne nuk jemi të zotë të mbrohemi. Europa plakë ka njëzet vjet që na e fut topin nga shalët. Ditën e ndeshjes politikanët tanë u mburren të gjithë me futbollistët tanë trima dhe heronj, pastaj harruan të lobojnë për t’u mbrojtur ashtu siç lobojnë për të fituar para.
Ahmet Shqarri-komentator sportiv
E gjithë bota e pa se si u sollën serbët
Vendimi i UEFA mu duk tërësisht i padrejtë. Në atë ndeshje gjithë bota pa me sytë e saj se si mbi lojtarët tanë ranë si shi, sende të ndryshme dhe karrige kokës. Gjithë bota e pa me sytë e vet se si u trajtuan futbollistët tanë. Platini, ai miku i madh i Dukës apo dhe i Kryetarëve të mëparshëm të Federatës Shqiptare të Futbollit, tregoi se, është mosmirënjohës, i njëanshëm dhe aspak objektiv. Në këtë vendim ai bëri punën e më të “fortit”, të atyre që ndoshta paguajnë më shumë. Platinisë ka ditë që po i dalin afera të ndryshme për zhvillimin e Kampionatit Botëror 2022, ku ai ja dha votën Katarit, kur dihet se, çfarë po ndodh sot në vendet e Lindjes së Mesme. Mendimet e Platinisë bëhen të errëta si rrjetë merimange, kur i mëshon çështjes së Dromit dhe i nxjerr serbët viktima dhe shqiptarët heronj i nxjerr kriminelë. Pamjet ishin të qarta. Se çfarë u bë në Beograd e pa qartë dhe njeriu më miop. Nuk mund të mbulohet e vërteta me arsyetimet bajate të Platinisë dhe vendimin politik të UEFA-s.
ZYHDI KROJ: Vendimi i UEFA-s, ligjëron racizmin!
Për Kolonel Zyhdi Krojin, President Nderi i Shoqatës së Ushtarakëve në Rezervë, vendimi i UEFA-s për skandalin dhunën e racizmin në ndeshjen e futbollit Serbi-Shqipëri, është sikur të ligjërohet racizmi në aktivitetet sportive. “Për mua, vendimi i dhënë është një turp dhe një nga paradokset e një drejtësie sportive. Dhe pse ne nuk duhet ta lidhim me politikën dhe këtë vendim, një gjë është e vërtetë: Jo vetëm në futboll, por në të gjitha fushat, të mëdhenjtë e Evropës kanë luajtur me ne të vegjlit dhe kanë parë interesat e tyre. Për çdo kënd, gjithçka është e qartë, se pas 40 minutash thirrje raciste ‘Vdekje shqiptarëve…’, nuk ka më ndeshje futbolli e nuk mund të luhet më… Për mua, që në momentin që thirrjet raciste vazhdonin në kor në stadium, drejtuesit e ekipit të kërkonin ndalimin e lojës, me gojë e me shkrim që të vendosej normaliteti. Sido që të jetë, dinjitetin e djemve tanë, shqiptarëve, ata nuk e nëpërkëmbin”,-pohoi Kolonel Kroj.
Armand Duka, kreu i Federatës Shqiptare të Futbollit: Jam i zhgënjyer me vendimin e UEFA-s
Jam i zhgënjyer nga vendimi por edhe e prisja. I zhgënjyer sepse ishte një vendim jo i drejtë dhe nuk e meritonim, por e prisja sepse kisha dëgjuar deklaratat e arbitrit të ndeshjes, por edhe delegatit të ndeshjes. Ky vendim nuk i shërben askujt pasi është një vendim jo i drejtë: “Ne nuk do të ndalemi këtu. Do të ndjekim çështjen në Apel dhe do të kërkojmë të drejtat tona. Besoj se gjithçka do të ndryshojë. Ky vendim nuk ndikon në raportet tona me UEFA-n pasi ato do të jenë të njëjta, por thjesht nuk pajtohemi me vendimin”, u shpreh Armando Duka.

NIKOLLË ULNDREAJT I LULON POEZIA MBI GURË

October 26, 2014 by dgreca

Shkruan: Ramiz LUSHAJ/
1.Poeti Nikollë Ulndreaj e ban dhe gurin të këndojnë në vargje e libra të tij. Atje, në vendlindjen e tij, në Nikaj-Merturin e luginave, maleve e bjeshkëve të bukura, si e thotë vet kanga popullore “rritet lulja mbi gurë”. E, përndryshe, këto lule janë edhe poezitë e tij. Ato i lulojnë si kopsht e me rritë si mal poetik. Në tre libra poetik “Tinguj bjeshke” (2008), “Këmbanat e mallit” (2012), “Djepi i stinëve” (2012). Në të katërtin e rradhës për shtyp, të cilit ia ka pagëzue “Semafor”. E ka dhe të pestin në flesh… I ka tre mijë poezi në letra. Tre mijë letra i ka me poezi. Janë shumë a pak mos më dvetni, pasi ato janë krejt jeta e tij.
Koha ia ka shtue mbiemnin “Poet”. Nderim. Dhe jeta e tij është në to. Mirënjohje. Në to, në vepra e poezi të tij, ka diçka dhe nga jeta e jonë. E imja, e jotja, e atyne që do vijnë. Se poeti është universal. Nikollë Ulndreaj është “Poeti Ynë”.
2.Poezitë e Nikollë Ulndrejat kapin tematika nga ma të ndryshmet të historisë kombëtare e realitetit të sotëm panshqiptar dhe ato peshojnë fort randë, si gurët (shkambinjtë) e Nikaj-Mërturit, vendlindjes së tij, një nga ma të mirat e botës. Ato janë të bukura si gurët e kullës së tij Ulndreaj në Gjonpepaj. Ato kanë melodi si gurët e lumenjve të kthjelltë të Nikajve e të Merturit. Në poezitë e tij ka madhështi nga malet e gurta e të gjelbërta në vrri e bjeshkë të trollit të tij historik e turistik, epik e lirik.
Vet “Shkambi”, “gurët e gjallë”, na kujtojnë Jezu Krishtin, dritën e dielltë e vrellën e kaltërt, udhën hyjnore të Krishtërimit, që është “palca” e tokës e qiellit, e jetës mbi e nën tokë. Ky besim fetar i krishterë i të parëve tanë ilirë mbijetoi përbotnisht e madhnisht në Nikaj-Mërtur, në shpirtin e jetën e Nikollë Ulndreajt i fisit Nikaj, i degëzimit krasniqas, nikaj-merturas, tropojan. E gjeni dhe në poezitë e tij.
Kur e ndrita fjalën me Jezu Krishtin deshta me thanë se dhe Nikaj-Mërturi është për kohnat e Kombin Shqiptar një “Vend i Shenjtë: Për historinë e dy fiseve të tij, Nikaj e Mertur, në luftna me krajla gjithfarësh e gjithkahnash. Për Eposin e Kreshnikëve. Për bukuritë e tij. Për figurat e tij në letërsi e arte, në trimni e pleqni, në fe e folklor. Kudo. Gjithkund.
Një prej tyne është dhe Nikollë Ulndreaj, me poezitë e tij, me librat e tij të botuem e në dorëshkrim, me kontributet e tij letrare. Ai, me mat vlerat e tij, ka shembëllim lartësitë e vendlindjes së vet nikaj-mërturase. Ai ka takat me u mat me kohën. Ai ka vlera në udhecjen e tij poetike për me i mbet të ardhmes.

3.Nikaj-Mërturi, ky vend i bekuar, është Shkamb, si Jezu Krishti. Jetoi me Jezu Krishtin në shpirt, kulla e udhë. Jeton për Jezu Krishtin, me idealet e tij të shenjta, me shpresën e tij të madhe, të gjallë, të përjetshme. Të jetosh me e për Jezu Krishtin domethanë të jetosh shpirtërisht e realisht me e për vendin tand të lindës e rritës apo origjinës si për Nikaj-Mërturin e poetit Nikollë Ulndreaj, për të cilin po fjalaflasim sot, si për krejt Shqipërinë e Skënderbeut, si për Ulqinin e Shkupin, si për Prishtinën e Çamërinë, si për Plavë-Gucinë me Sanxhak e për Luginën e Preshevës.
Kur flas për gurët mos të kujtojnë ndokushi se Nikaj-Mërturi është si i thonë asaj shprehjes së kahmosit “Shkamb e gurë”. Jo. Ky vend ka lugina të bukura që i kanë mahnit udhëtarët e huaj. Ka lumenj aq të pastër sa ende nuk i kanë parë sytë e botës. Ka bjeshkë të atilla që të zgatin jetën. Ka pllaja aq të rralla si Currajt e Epërm që do ta linin pa gjumë edhe Bill Gajtes derisa me investimet e tij ta bante një fshat turistik për globin.
Nikaj-Mërturi, ky vend i mirë e me të mira, e ndërton jetën edhe mbi gurë. Po. Mbi gurët e Nikaj-Mërturit çelin lule, gurrojnë kroje, ndejet shqipja, jastekon çobani e poeti, ngrihen kulla, bahen diga drite…Gjithçka. Aty ku gjallon guri jeton edhe geni. Pra, në Nikaj-Mërturi gjallon jeta në shumëfishni, në çdo vit e stinë, në çdo trojenik e mërgimtar të atyhit.
Gjin Niklekaj, kryetari i sotëm i Shoqatës të Nikaj-Mërturit, vet i dyti – me bashkautor, vite ma herët, e ka botue një monografi për vendlindjen e tij, me titullin simbolik: “Përmbi shkamb e gurë, fiset Nikaj e Mertur”. Po, përmbi shkamb e gurë të Nikaj-Mërturit ngrihen dhe gjithato poezi në libra e dorëshkrim të poetit Nikollë Ulndreaj. Ato gjallojnë e lartnojnë. I sjell poeti. I duhen kohës, brezave.

4.Nikaj-Mërturi, kjo trevë e historisë e kulturës panshqiptare, të legjendave e realiteteve të mëdha, ban jetën e vet lis e degë, arë e mal, vrri e bjeshkë, tokë e qiell.
Aty bahet jeta e diellit dhe e zjarrit…
Aty bahet jeta e Orëve e Zanave, e Gjeto Basho Mujit me Ajkunën, e Gjergj Elez Alisë me plagë, e Lekë Dukagjinit, e Pjetër Spanit të Pultit…
Aty bahet jeta e lartësive rrënjase nikaj-mërturase, e lartësive të shumanshme: e bajraktarëve Tunxh Myftari e Deli Sokoli…,e Dom Ndoc Nikajt e At Pjetër Mëshkalla, Jusuf Gërvallës e Mark Krasniqit, Ndoc (Anton) Paplekajt, Atifete Jahjagës, Tinka Kurtit, Gëzim Nikajt e Kolë Susajt, Afrim Krasniqit, Ndue e Fran Ukcamës, Marash Hajatit e Murat Gecajt, Lush Susajt, Pjetër e Sokol Neçajt (babë e djalë), Filip Mëshit, trevllaznit –Dodë, Kolë e Sokol Progni, Pjetër Metës së Peraje, Gjin Ndrepepajt e Lush Përpalit, Esmeralda Mulajt, Gjin Niklekajt, Elisabeta Gjonpalit (Mis “Shqipëria” – 2000), Bardhyl Ukcamës, Gjon Neçajt, Jak Perpalit e Gjin Gjonpalit, Ndue Vatnikajt, Mark Palnikajt, Nikolin Përpalit, Agron e Ylli Prebibajt, Ndoc Qokajt…e dhjetra të tjerë.
Aty, në Nikaj-Mërtur, bahet dhe jeta e Nikollë Ulndreajt, djalit e poetit të trevës. Bahet jeta e librave të tij, prej nga i merr ma të shumtat e motiveve të poezive të tij…
E, poeti ynë Nikollë Ulndreaj flokëthinjur në kohëna po i lulon gurët, po i ban me këndue gurët, po i hijeshon gurët e vendlindjes me vargjet e tij të sotme e të nesërme. Edhe gurët e kombit. Ai që i ban me lulue e vrell gurët me vargje e libra, patjetër ka shpirt, ka fuqi shpirtërore me i rrit muret e kullës e të udhës së vet, të talentit të vet, me i kapërcye muret e kohës së vështirë. I tillë është edhe poeti Nikollë Ulndreaj i nikaj-mërturas, i Alpeve Shqiptare, i brigjeve të Drinit, i Tiranës – metropolit shqiptar, i Koloseut në Romë… Poet i mirë i kohës. Poet i trevës së vet, i kombit, i Botës.

5.Këta gurët e vendlindjes së tij të Nikaj-Mërturit e frymëzojnë që të bahet e mbetet Gjeto Basho Muja i vargut. Ai nuk ka nevojë për qumshtin e Zanave. I ka gurët e vendlindjes muzë, poezi, forcë, lartësi. Të tilla i ka dhe poezitë. Te dyja të lidhuna ndërveti.
Guri ka simbolikën e metaforen e vet në gjithato poezi të tij të botueme në libra, gazeta letre e ato elektronike. Guri rritet si malet e reja alpine, si Maja e Bardhë, Maja e Hekurave, Maja e Shkëlzenit. Si mali poetik Nikollë Ulndreaj. Guri shkrihet në furrë e bahet gëlqere e me të bahen muret e kullës. Si dhe poezi e libra poetik të Nikollë Ulndreajt poet.
Gurët, si në bjeshkët alpine, rreknehen për me ra në luginën e vet. Edhe vargjet e poezitë rreknehen me gurgullimë jetësore me hy në librat e tij, në letrat shqipe, në koh’na shqiptare. Në muzën e shpirtit të tij gurët e vargjeve e poezive rreknehen krejt gjallëri të jehonshme, me forcë si të Eposit të Kreshnikëve. Ngjajnë si një rrgalle e madhe poetike me emnin Nikollë Ulndreaj. Dëgjojani oshtimen e zërit. Po jeho…Priteni ose hapini udhë…Ai po rrgallet në malin e vet poetik, po djerget në luginën e vet poetike. Ai po vjen me veprat e vlerat e veta poetike. Në të sotmen, drejt të nesërmes.
Nikollë Ulndreaj po don me e vargnue me kokrrim edhe një botim tjetër, një antologji poetike. Ai, tashti, ka në rrugë botimi edhe vëllimin poetik “Semafor”. Ai e ka ndez dritën jeshile: Po kalon poeti Nikollë Ulndreaj, i lulojnë thinjat e poezitë, i ndritin andrrat e vargjet, po matet me lartësitë poetike të kohës.

BOJKOTI, ALTERNATIVA PER DINJITET- JO RACIZMIT !

October 26, 2014 by dgreca

Aleanca KuqeZi : Tërhiquni nga eliminatorët nëse apeli nuk ndryshon vendim!/
Kreu i Aleancës KuqeZi Kreshnik Spahiu ditën e sotme i ka kërkuar kapitenit të kombëtares shqiptare Lorik Canës dhe kreut të FSHF Armando Duka që ata të përdorin mjetin e fundit të presionit përpara se komisioni apelit të UEFA-s të lëri në fuqi vendimin e humbjes në tavolinë 3-0 në favor të Serbisë.
Aleanca KuqeZi i bëri thirrje 11 heronjve që: “Kombëtarja KuqeZi ti deklaroi UEFA-s se do tërhiqet nga eleminatoret nëse apeli nuk ndryshon dënimin e Shqipërisë. Presioni për bojkot do rivendos dinjitetin e shqiptarëve në botë.” JO RACIZMIT! Aleanca KuqeZi i ka bërë apel të 11 lojtarëve që ti tregojnë botës mbarë se ata janë kundër racizimit dhe në mbrojtje të FAIR PLAY.
Sipas Kreshnik Spahiut: “atë që nuk e bën mijra politikane në 100 vite e bën për 30 minuta 11 futbollistë. Ata kanë detyrë të vazhdojnë këtë mision historik”