• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for November 2014

Margareth M. Hasluck, një skoceze më shumë se një shqiptare

November 17, 2014 by dgreca

Nga Fahri Xharra/
Ishin burra dhe gra të botës që vinin në anët tona ,të na shohin , të na përshkruajnë , të na studjojnë . Qëllimet ishin të ndryshme. Por mjeshtria e artit të mbijetesës së shqiptarit i bënta ata që të dashurohen në vendin ,tokën, malet dhe frymën tonë sa që ngelnin përherë tek ne , dhe nga ne , si të ishin më shumë se me gjak shqiptari lëshonin zërat e tyre nëpër botë duke shkruar e duke i treguar botës se kishin hasur në një popull me qëllim të keq të lënë anash, të injoruar , të përçmuar e të nënçmuar .!
Detyrat që ata dhe ato ishin të ngarkuar ishin nga më të ndryshmet ; por magnetizmi i një toke të etshme për liri ,për dashuri njerëzore dhe për dheun e tyre të parë i bënta ata të ngjiteshin si “miza në mjaltë “dhe të mos largoheshin kurrë nga ëmbëlsia e kësaj toke.
Margaret Masson Hardie Hasluck (18 .06. 1885 – 18 .10 .1948) ishte ndër ato që neve na e rriti “namin” në botën e kohës së saj , atëherë kur me të vërtetë nevojitej të fliste dikush mirë për ne..Zonja Hasluck e nisur me një detyrë dhe punë antropollogjike e vizitoi Shqipërinë dhe Maqedoninë ; dhe mbati për 13 vjet në shtëpinë e saj në Elbasan , duke u bërë legjendë në mesin e shqiptarëve dhe duke publikuar artikuj të shumtë të shkruar për ne , në mesin e të cilëve ishte botimi i parë i English-Albanian grammar and reader. (Këndime Englisht-Shqip dhe garmatika)
Miqësinë shqiptare e njofti edhe me lidhjen romantike me shkollarin dhe politikanin shqiptar Lef Nosin , të cilit ia la në trashëgim një bibliotekë të pasur .
Kur Zonja Hasluck e fitoi grantin nga Universiteti i Aberdinit qe ne Shqiperi te mirret me hulumtime etnografike , ajo nuk e dinte qe do ta meson edhe gjuhen shqipe dje do ta dashuron aq shumë një popull të huaj per te.
Ishte në shenjestër të shërbimeve të mëshefta dhe kur Italia e pushtoi Shqipërinë më
1939 , u detyrua të largohet në Athinë.Kur pas pak kohësh edhe Athina bëhej e pa sigurtë për jetën e saj , me urdhër të Shërbimi Sekret Britanik u shpërngul në Stamboll dhe pastaj në Kairo.Me 1945 u gjet që ajo vuante nga Leukimia ,kështuqë shkoi në Dablin (Dublin)ku edhe vdiç
Ajo ishte gjeografe, gjuhëtare , epigrafe, arkeologe dhe shkollare skoceze e dashuruar në Shqipëri, Ishte pioniere e ekspertëve për Shqipërinë, e lindur me 1885 dhe u bë një nga ekspertet kryesore Perëndimore për popullin dhe kulturën shqiptare. Librat e saja të shkruara nga përvoja e saj e gjallë në mesin e shqiptarëve janë ende të të pathyeshme pë temen që e traatojnë. “Anglezka” e quanin shqiptarët nga dashuria për te.E lindur si skoceze , por në “ vendlindjen “ e saj të dytë u bë heroinë e kohës.
Vitet e saja të kaluara në Elbasan ishin plot fryte dhe kënaqësi.
Bota i dërgonte misionarët e ndershëm të saj që të thonë fjalën e vërtetë pë një popull të harruar por grabitur e plaçkitur pa mëshirë. Edhe Bernard Newman ishte nga ata udhëtarë të Europës që u takua edhe me Zonjën Hasluck(1936)
Shteti i kohës ia kishte dhënë një truproje , të cilin u desht kohë që ajo ta pranojë, e Newmani në kujtimet e tij e përmend atë që i kishte shërbyer verë qershijash
“Margaret Masson Hardie Hasluck (1885-1948)” nga Sharon R. Stockerështë libri ku në mënyrë të qartë e pa lakime e pasqyron jetën e saj prej shkencëtari në Shqipëri.
Është një bibliografi e gjerë e cila duhet të përkthehet dhe të lexohet që të kemi më të qartë se çka mendonte bota për ne së cilës nuk i jemi falmnderues . Europa është me ne , por ne duhet të ndërrojmë pak në mentalitetin tonë. ja se çka ka për t`u lexuar: “
The Shrine of Men Askaenos at Pisidian Antioch, 1912 ;Dionysos at Smyrna, 1912–1913
The Significance of Greek Personal Names, 1923 ;Christian Survivals among Certain Moslem Subjects of Greece, 1924 ;The Nonconformist Moslems of Albania, 1925
A Lucky Spell from a Greek Island, 1926;The Basil-Cake of the Greek New Year, 1927
An Unknown Turkish Shrine in Western Macedonia, 1929 ;Measurements of Macedonian Men, 1929;Këndime Englisht-Shqip or Albanian-English Reader: Sixteen Albanian Folk-Stories Collected and Translated, with Two Grammars and Vocabularies, Cambridge, 1932;Physiological Paternity and Belated Birth in Albania, 1932
Bride-Price in Albania: A Homeric Parallel, 1933;A Historical Sketch of the Fluctuations of Lake Ostrovo in West Macedonia, 1936;The Archaeological History of Lake Ostrovo in West Macedonia, 1936;Causes of the Fluctuations in the Level of Lake Ostrovo, West Macedonia, 1937 ;The Gypsies of Albania, 1938;Couvade in Albania, 1939 ;Oedipus Rex in Albania, 1949 ;The unwritten law in Albania, publ. 1954, ISBN 0-88355-910-2

Filed Under: Histori Tagged With: Fahri Xharra, Margareth M. Hasluck një skoceze më shumë, se një shqiptare

Festivali i 24-të, Shqiptar në New York, një “Shqipëri e Vogël” në Amerikë

November 17, 2014 by dgreca

Komuniteti Shqiptaro-amerikan në SHBA u mblodhën në Festivalin vjetor shqiptar të muzikës dhe folklorit kushtuar 15 vjetorit të çlirimit të Kosovës, Ky festival i organizuar nga Qendra Kulturore Nena tereze e Kishes Katolike Shqiptare” Zoja e Shkodrës”, përbën ngjarjen më të madhe kultuorre artistiek shqiptare në Shtetet e Bashkuara.
Nga Beqir Sina/
BRONX NY: Rreth 3500 pjesmarrës nga i gjithë komunitetit shqiptaro-amerikan, në zonën e Tri-Shteteve – New York – New Jersey dhe Connecticut, natën e së Dielës ishin mbledhur së bashku për ndjekur mes kënaqësis dhe emocioneve të bukura muzikore – festivalin e 24 vjetor – Shqiptar, një festë e përvitshme kjo e ngjyrave të bukura të kostuemeve folklorike, muzikës dhe valles shqiptare, e cila vjen këtu përtej oqeanit origjinale nga Shqipëria, Kosova, Lugina e Preshevës, shqiptarëve në Mal të Zi, Maqedoni, Çamëri, diasporë e gjetkë.
Dhe, padyshim që kjo është dhe ngjarja më e madhe kulturore e komunitetit shqiptaro-amerikan në Shtetet e Bashkuara, e cila mbahet për çdo vit në prag të festës së madhe të Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë – 28 Nëntorit 1912 ditës së ngritjes së Flamurit – Kuq e Zi.
Mbrëmë komuniteti shqiptaro-amerikan festoi festivalin e 24 vjetor shqiptar të muzikës dhe folklorit duke ia kushtuar atë 15 vjetorit të çlirimit të Kosovës.
Komuniteti shqiptar i zonës së Tri-Shtetshit ishte i nderuar që ka qenë pjesë e kësaj feste që ka ekspozuar me muzikë, këngë, kostume, valle, humor dhe poezi , artin dhe kulturën tonë, të cilat janë pjesa më e bukur e këtij aktiviteti – ku komuniteti shqiptaro-amerikan të vijë nga të gjitha kryeqendrat shqiptare në Amerikë.
Festivali Shqiptarë u mbajtë ditën e diel, më 16 nëntor 2014, nga ora 6 e mbrëmjes deri në orën 10 të mbrëmjes në Qendrën e Arteve në Lehman College, në Bedford Park Boulevard, në qytetin e Bronxit – New York.
Për realizmin e këtij festivali një punë të madhe kanë bërë Famullitar Dom Pjetër Popaj, i cili edhe e udhëheq këtë festival – Drejtori i Qendrës Nëna Tereze: Mark K. Shkreli – Drejtor i Festivalit: Simon Vukel, dhe Drejtor Artistik dhe Regjia të cilat janë të Ludvig Çotaj
Drejtor Organizativ i këtij festivali është Fran Çotaj – ndërsa Konferencierë ishin Etrita Ibroci dhe Ariot Myrtaj. Bashkpuntor artistik: Gjovalin Lumaj kurse Reklamat janë të përgatitura nga Lule Gjokaj, Age Ivezaj, Margarita Kocovic, Daniel Tushaj. Shoqërojë festivalin Orkestra: “Alba” drejtuar nga Edmond Xhani
Kurse Këshilli Drejtues i Festivalit ishte: Simon Vukel – Drejtor Ismer Mjeku Fran Çotaj Ludvig Çotaj Mark Shkreli anëtarë.
Famullitari Peter Popaj, i Kishës Katolike Shqiptare “Zoja e Shkodrës” në Hartsdale, ka përshëndetur dhe i ka uruar me këtë rast mbarësi aktivitetit – duke folur në Festivalin e 24 të Shqiptarë – Kurse assemblyman i parë shqiptarë i shtetit të New Yorkut, Mark Gjonaj ka përshëndetur festivalin dhe ka faleminderuar mbështetsit e tij për rizgjedhjen. Në këtë festë të këngës, valles dhe muzikës shqiptare, janë prezantuar me interpretimet e tyre të shkëlqyera, duke marrë duartrokitjet e gjata nga publiku disa nga emrat më të njohur të skenës shqiptare si, Gezim Nika, Merita Halili, Hajro Ceka, Agron Maqellara, Kino Gara, Nik Carku, Fitore Mamaqi – këngëtaria e re e talentuara Dea Elezaj, dhe Adem Kaliqi me korin Veherada Bekteshi.
Si dhe : Grupi “Kelemendi” nga Nju Jorku , “Bashkimi” nga Bostoni, me Koreograf Bashkim Braho, Grupi “Bashkimi Kombëtar” nga Nju Jorku, Gjergj Dedvukaj, Grupi “ROZAFATI” – Koreografia: Angjelina Nika, Grupi POLIFONIK nga Bostoni, Grupi “SHQIPONJAT E VOGLA” nga Toronto – Ansambli Artistik “KENGA DHE VALLJA SHQIPTARE” – Koreografia: Pranvera Cobo, – Grupi folklorik nga Fondi i Perbashket Shqiptar, i Patersonit – koreografia Xhema.
Të gjithë kan qenë të shoqëruara mjeshtërisht nga orkestëra proffessionale “Alba”.Drejtori me Festivali e shoqëruar nga Grupi muzikor ALBA me udhëheqës artistik i grupit kitaristi mirënjohur Edmond Xhani.
Festivali vjetor shqiptar, i cili është një festë e kulturës shqiptare, duke përfshirë edhe veshje tradicionale shqiptare, si xhubleta dhe chakshir, instrumente muzikore unike të tilla si çiftelia e lahute, gjethii, tepsia, fyelli, tupani, është parë si një mundësi të rrallë për të dëgjuar dhe parë një shumëllojshmëri të kostumeve shumëngjyrshe nga të gjitha trevat, muzikës dhe valles shqiptare në Amerikë.
Supriza e këtij, festivali ndoshta ishte dhe “dhurata” më e bukur e cila erdhi nga Ansambli me 60 anëtarët muzikanët amerikanë të cilët morën pjesë në këtë festival të kulturës dhe muzikës shqiptare, duke kënduar shqip së bashku me publikun dhe me muzikantët e njohur Merita Halili dhe Raif Hyseni
Kjo ndoshta ka qenë edhe kësaj radhe një nga gjërat më të bukura të këtij festivali – paraqitja e ansamblit me 60 muzikan amerikan të udhëhequr mjeshtrisht nga mjeshtri i fizarmonikës Raif Hyseni dhe “Mbretëreshës” së Këngës popullore të Shqipërisë së Mesme Merita Halili – të cilët kan formuar këtë grup të jashtëzakonshëm të amerikanëve të apasionuar pas muzikës, që këndojnë këngë të bukura popullore, dhe që të habisin me mënyrën se si kanë përvetësuar virtytet e folklorit tonë kombëtar.
Grupi u pritë me duartrokitje të zjarrta kur u shfaq për të kënduar mbrëmë në festivalin e përvitshëm folklorik që organizon Kisha Katolike Zoja e Shkodrës në New York, ku të gjithë thanë se ata :”Nuk janë shqiptarë, por këndojnë shqip më mirë se ne!”
3,500 vendet e mbushura përplot të qendrës kluturore në kolegjin e Bronxit, janë bukuria tjetër e këtij festivali, e cila tashm?7 ka bërë traditë – Ajo rregullisht është mbushur përplot me të rinjtë e të reja, deri edhe fëmijë, të rritur dhe të moshuar shqiptaro-amerikan që kan përjetuar natën më të bukur kulturore. Megjithse, shumë prej këtyre fëmijëve, janë të lindur më së shumti në këtë vend, por ata dëshirojnë të flasin shqip dhe janë krenarë për kulturën që ata kanë trashëguar nga paraardhësit e tyre. Kështu ndodhi edhe me këngën “Oh sa mirë me qen Shqiptarë ” dhe “Folë Shqip”, ku duratroktijet dhe motivi patriotik i këtij festivali i ka ndezuar ndjenjat tona kuq e zi për më shumë e 4 orë.
Të vendosur për të mbështetur traditat dhe zakonet e tyre, shqiptarët e Amerikës, edhe pse kaq shumë larg vendorigjinës së tyre, këtu përtej oqeanit janë shumë krenar dhe për Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Mbasi shqiptarët, askund, si në Amerikë- nuk kanë gjetur një shtëpi të dytë, një mikë të madh të kombit shqiptarë – ku ata janë inkurajuar dhe të mbështetur të promovojnë traditat e tyre të lashtë dhe zakonet.
Festivali Shqiptarë, është duke u zhvilluar për 24 vjet me radhhë, dhe kjo falë atyre që e themeluan për herë të parë këtë festival – nën përkujdesjen shëmbullore nga Kishës Katolike Shqiptare Zoja e Shkodrës në Hartsdale, New York, i mbashtetur edhe nga artistë nga Shqipëria, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia, Pesheva Valley, Çamërisë dhe të gjithë shqiptarët në Shtetet e Bashkuara, të cilët prezantojnë muzikën tradicionale shqiptare këngën e vallen popullore .
Shumica e të pranishëmeve, dhe atyre që e themeluan këtë festival janë emigrantë të vjetër në Shtetet e Bashkuara, të cilët i kujtojnë këto festivale si një një festë të së kaluarës së tyre, por gjithashtu aty përfshihen edhe homazhe në vendin e tyre të dytë, Shtetet e Bashkuara. Qëllimi i festivalit është të ruajë këtë kulturë dhe të bëjë krenar për brezat që vijnë.
Natyrisht, që kjo është ngjarja më e madhe shqiptare kulturore për të ruajtur dhe festuar trashëgiminë shqiptare dhe kulturës për gjeneratat që vijnë në Shtetet e Bashkuara.
Mbasi, Festivali Shqiptar (Festivali Shqiptar), me preformacën e tij ka arritur të bëjë së bashku komunitetin shqiptar pavarësisht përcaktimeve të tyre fetare dhe trevave prej nga ata vijnë. Festivali ruan dhe mbështet muzikë dhe valle me tradita indigjene në komunitetin shqiptar, dhe siguron që ato do të vazhdojnë të ekzistojnë dhe të kenë kuptim për brezat e ardhshëm. Në të njëjtën kohë Festivali i ofron publikut të gjerë një mundësi për të festuar dhe të ndajnë thesarin e madh të kulturës shqiptare. Së fundi, Festivali Shqiptar feston shprehjet kulturore të komunitetit shqiptar, si pjesë e identitetit tonë kombëtar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës

Filed Under: Reportazh Tagged With: Festivali i 24-të, ne Amerike, Shqiptarë në Bronx një "Shqipëri e Vogël"

Le ta ndihmojmë vetveten duke ndihmuar Universitetin e Prishtinës

November 17, 2014 by dgreca

Nga Uk Lushi dhe Qëndrim R. Gashi*/
Nuk është e rastësishme që diskutimet dhe vendimet rreth Universitetit të Prishtinës zënë shpesh vend të rëndësishëm në diskursin tonë publik. UP-ja, si universiteti më i madh dhe më i vjetër në vend, vazhdon të jetë institucioni qendror i arsimit të lartë dhe i shkencës në Kosovë që ka vlerë historike për popullin tonë dhe ndez emocione për shumë bashkëqytetarë, të cilëve për një kohë të gjatë iu mohuan të drejta themelore, përfshirë të drejtën e shkollimit në gjuhën amtare.
UP-ja u themelua falë angazhimit dhe betejave të vështira të gjeneratave të tëra të popullit tonë nën pushtim. Duke mbrujtur breza të shumtë me dije dhe ideale të lirisë, në fakt, kjo çerdhe e edukimit, shkencës dhe artit, është njëri nga prindërit e lindjes së UÇK-së. Ndërsa flasim për ish-ushtarët dhe familjarët e tyre— pjesën më fisnike të popullit dhe së cilës i detyrohemi jashtëzakonisht shumë për lirinë që e gëzojmë— duam të bëjmë të qartë si kristali mirënjohjen tonë më të thellë për kontributin e tyre gjigant.
Mirëpo askush nuk ka të drejtë të përdorë ish-pjesëtarët e Ushtrisë Çlirimtare apo familjarët e tyre për të shkelur idealin dhe amanetin e UÇK-së për drejtësi dhe paanësi. Universitetet nuk janë fabrika të prodhimit serik të diplomave që nuk konfirmohen nga nxënia e diturisë siç nuk janë as ndërmarrje bamirësie apo filantropike.
Ne jemi të merakosur me trysnitë dhe ndërhyrjet flagrante të politikës dhe grupeve të caktuara të interesit në punën dhe procedurat autonome të UP-së. Shqetësimi ynë është shtuar veçanërisht ditëve të fundit ndërkaq vijon furtuna në gotë e regjistrimit dhe pranimit pa kaluar nëpër sitën e selektimit të mbi 1000 kandidatëve për studentë që rrjedhin nga familjet e ish-veteranëve të UÇK-së. (UP-ja tanimë e ka adresuar çështjen e fëmijëve të dëshmorëve duke u dhënë atyre pesë pikë bonus në start). UP-ja, si çdo institucion serioz i arsimit të lartë, si kritere vlerësuese primare duhet t’i ketë aftësitë studiuese dhe rezultatet.
Afirmimi dhe diskriminimi janë dy koncepte të ndryshme dhe ky i dyti më së pakut duhet të nxitet dhe përkrahet nga Shoqatat e ish-ushtarëve të UÇK-së. Familjarët e luftëtarëve të lirisë duhet të gëzojnë të gjithë përkrahjen, privilegjet dhe të drejtat speciale që i meritojnë, veçse nuk duhet që nën pretekstin e gjoja ndihmës së tyre të bëhen kompromise me diturinë sepse kështu dëmtohen si përfituesit ashtu edhe shoqëria.
Shoqatat e dala nga lufta e UÇK-së sigurisht që kanë bërë shumë për anëtarësinë dhe familjarët e heronjve të luftës, porse, nëse duan që të ndihmojnë konkretisht dhe si duhet kolegët dhe familjet sakrifikuese të UÇK-së, ato duhet të përqendrohen dhe kërkojnë përmbushje të obligimeve nga institucionet shtetërore, që janë përgjegjëse direkte për gjendjen jo të mirë të shumë familjeve të dëshmorëve, të invalidëve dhe veteranëve të UÇK-së— edhe pesëmbëdhjetë vite pas çlirimit. Memorandumet, si zgjidhje të përkohshme dhe të paplota, duhet të zëvendësohen me ligje adekuate për status, të drejta dhe benefite, si zgjidhje e përhershme dhe precize, siç është rasti i ushtarëve pjesëmarrës në luftëra në çdo shtet të botës.
Nga disa është keqpërdorur argumenti i gabuar krahasues mes kandidatëve të lidhur me UÇK-në dhe minoriteteve duke u shtruar pyetja se pse duhet të pranohen me njërin sy mbyllur shtetasit nga pakicat kombëtare dhe jo njerëzit e UÇK-së? Është një lajthitje naive të vihen paralele midis shumicës absolute dhe pakicës që nuk e ka fuqinë të ndikojë në mbingarkesë të një institucioni si UP-ja. Pyetja e duhur do të ishte: pse kanë sukses shumica e studentëve dhe akademikëve shqiptarë kur pranohen dhe studiojnë nëpër universitetet më të forta botërore? Dhe përgjigjja është: sepse institucionet arsimore-akademike të mirëfillta përdorin kritere të ashpra dhe studiuesit punojnë shumë të fitojnë kualifikimin dhe suksesin. Ndërsa institucionet e arsimit dhe shkencës në Kosovë, pothuajse si rregull, nuk i kanë standardet mjaftueshëm të larta dhe lejojnë të prodhojnë kuadër jo të mirëkualifikuar.Regjistrimi dhe pranimi i kandidatëve me automatizëm në institucione të arsimit, artit dhe hulumtimit shkencor i ngarkon ato me mbikapacitete që nevojisin rritje të hapësirës dhe kuadrit mësimdhënës dhe administrativ dhe tautologjikisht si rrjedhojë ndodh ulja e cilësisë dhe potencialisht dështimi i misionit arsimor dhe akademik. Gjendja në UP është e rëndë qe shumë kohë dhe fajtorë për të jemi të gjithë nga pak. Që të shpëtojmë dhe përmirësojmë universitetin publik më të njohur të shtetit të Kosovës duhet të kontribuojmë dhe veprojmë të gjithë dhe pa hezituar derisa të ndalet degradimi.

Shoqëria jonë nuk duhet të rrijë pasive. Ne i ftojmë studentët, profesorët, përfaqësuesit e popullit, intelektualët, punëtorët dhe çdo qytetar të ngrehin zërin dhe bëjnë çdo gjë që UP-ja të bëhet vatër e zjarrit dhe ndriçimit të diturisë. Ne jemi të bindur që shumica absolute e ish-pjesëtarëve të UÇK-së dhe familjarëve të tyre do të jenë në ballë të këtij aktiviteti dhe kontributi.
Vlerat e luftës për liri dhe të UÇK-së mbrohen më së miri nëse nderohen dhe zbatohen principet e meritokracisë, kreativitetit dhe arritjes. Veteranët e UÇK-së dhe familjarët e tyre ndihmohen më së shumti duke mos lejuar persona të caktuar që për agjenda personale dhe grupore të manipulojnë listat e fëmijëve të ish-ushtarëve të UÇK-së duke futur në to p.sh. të afërm dhe/ose kandidatë që paguajnë. Një njeriu të mirë dhe i cili do të jetë i dobishëm për shoqërinë dhe kombin nuk i nevojitet diploma pa njohuri dhe meritë sepse kjo është sikur njeriut t’i dhurohet trupi pa tru dhe vullnet të lirë. UP-ja duhet të rikthehet në universitet ku përgatitja, dedikimi dhe puna e palodhur prodhojnë inovacion dhe krijimtari.
Nëse nuk i bëjmë universitetet tona si duhet dhe nëse nuk e bëjmë sektorin e arsimit prioritet numër një, nuk do të kemi as shtet dhe as jetesë si duhet. Le t’i ndihmojmë si UP-në ashtu edhe heronjtë e UÇK-së duke e bërë Universitetin e Prishtinës më cilësor dhe më konkurrues dhe duke e trasuar përgjegjësinë dhe meritokracinë individuale sepse kështu i ndihmojmë vetvetes.
*Uk Lushi dhe Qëndrim R. Gashi janë ish-studentë të UP-së. Lushi është i diplomuar për matematikë dhe ekonomi në Columbia University të Nju Jorkut dhe ka qenë ushtar i UÇK-së, ndërkaq Gashi është i doktoruar për matematikë në University of Chicago dhe tash punon si profesor në UP.

*Uk Lushi dhe Qëndrim R. Gashi janë ish-studentë të UP-së. Lushi është i diplomuar për matematikë dhe ekonomi në Columbia University të Nju Jorkut dhe ka qenë ushtar i UÇK-së, ndërkaq Gashi është i doktoruar për matematikë në University of Chicago dhe tash punon si profesor në UP.

Filed Under: Opinion Tagged With: duke ndihmuar, Le ta ndihmojmë vetveten, Qendrim R Gashi, Uk Lushi, Universitetin e Prishtinës

Diskutimi: A ka pasur luftë civile në Shqipëri?

November 17, 2014 by dgreca

Nga Gavrosh Levonja/
Organizimi i një ceremonie përkujtimore nga shoqata “Labëria” u shfrytëzua nga disa historianë zyrtarë të regjimit komunist për t’i bërë hyjnizimin e radhës luftës “nacional-clirimtare”, në kohën që mbrojtën tezën sipas të cilës ajo nuk ka qenë aspak luftë civile. Që është bërë luftë, kjo sigurisht nuk mund të mohohet, por të hedhësh poshtë tezën që, sidomos, pas prishjes së Marrëveshjes së Mukjes, pati dhe karakterin e një luftë civile, do të thotë ta shkruash këtë pjesë të historisë duke u bazuar në “direktivat e partisë”, “mësimet e shokut Enver” apo, më e pakta “dokumentat” të cilët servireshin nga regjimi komunist dhe propaganda e tij. Lidhur me këtë, mund të them se janë vetë burimet e sipërpërmendura, të cilët vërtetojnë se lufta ka pasur goxha elementë të një luftë civile. Ata të cilët janë shkolluar para vitit 1990, në tekstet e historisë të të gjitha niveleve shkollore, mësonin se “lufta nacional-clirimtare” ishte luftë kundër okupatorit dhe “tradhtarëve të vendit”. Duke pasur parasysh se “tradhtarët” nuk mund të ishin nga radhët e forcave pushtuese, mjafton vetëm kjo për të ardhur në përfundimin se lufta ishte zhvilluar edhe kundër një pjese shqiptarësh. Sigurisht, ata që kundërshtojnë tezën e “luftës civile” përgjigjen menjëherë se “tradhtarët” përfaqsojnë të ashtuquajturit “kolaboracionistë” ata që morën pjesë në qeveritë e krijuara në kohën e pushtimit apo në struktura të tjera shtetërore të asaj periudhe, pa marrë mundimin të thellohen në arsyet e shkaqet që i shtynë ata, (një pjesë e të cilëve figura të ndritura të kombit). Boll të përmend një nga motivet, qtë që vetëm gjatë periudhës së luftës u bë realitet bashkimi i të gjitha trojeve shqiptare nën një shtet të vetëm. Megjithatë, Patër Anton Harapi në një shkrim monumental të botuar në shtypin e kohës duke shpjeguar arsyet që e shtynë atë të bëhej pjesë e këshillit të regjences, ka radhitur në mënyrë të qartë e bindëse dhe shkaqe të tjerë, si nevojën e një autoriteti për të ruajtur vendin nga kaosi e vëllavrasja. Mirëpo, në të njejtën linjë, në tekstet e historisë së asaj kohe, përsa I përket luftës “nacional-clirimtare” flitej gjërësisht dhe për luftën kundër “organizatave tradhtare” , “Balli Kombëtar” dhe “Legaliteti” në kohën që nuk shkruhej as edhe një rrjesht i vetëm për luftën e këtyre formacioneve kundër okupatorit. Lidhur me këtë, qoftë dhe në formë kurioziteti, u kërkoj historianëve që thonë se luftën e bënë komunistët, t’i ofrojnë opinionit publik numrin e cetave komuniste dhe atyre jo komuniste deri nga mesi I vitit 1943 përfshi dhe aktivitetin e tyre. Vetëm se u lutem historianëve të mos përfshijnë në listën e cetave komuniste, ndonjë si ajo e Babë Myslymit e formuar para krijimit të PKSH, të cilën drejtuesit komunistë e kishin më shumë si strehë kur e kishin punën pisk, dhe nga ana tjetër me dërgimin atje të elementëve nga radhët e PKSH të krijonin në publik përshtypjen se ajo ishte një krijesë e PKSH-së gjë që e bënë dhe me ceta të tjera, drejtuesit e të cilave nuk ishin komunistë. Historianët që mohojnë ekzistencën e luftës civile më së pari duhet të ndalen në mënyrë të hollësishme tek marrëveshja e Mukjes, tek shkaqet dhe rrethanat të cilat cuan tek ai takim historik e më pas hedhjen poshtë të saj nga krerët e PKSH. Me përjashtim të ndonjë trurrjedhuri apo të indoktrinuari deri në palcë, vështirë se mund të gjendet ndonjë historian, I cili ta argumentojë pozitivisht antemimin e Marrëveshjes së Mukjes nga udhëheqja komuniste. Në fakt denoncimi i kësaj marrëveshjeje shënon dhe momentin e fillimit të kryqëzatës komuniste kundër nacionalistëve, kryqëzatë e cila nuk kurseu as legalistët e udhëhqur nga heroi I rezistencës së 7 prillit, Abaz Kupi, deri në atë moment nënkryetar i Shtabit të Përgjithshëm të krijuar e dominuar nga komunistët. Kryqëzata kundër nacionalistëve dhe jo komunistëve në përgjithësi, më shumë se me luftën kundër pushtuesit, kishte si qëllim pastrimin e rrugës për të arritur tek vendosja e pushtetit komunist në vend. Përsëri, edhe për këtë mjafton t’u referohesh interpretimeve e qëndrimeve të shprehura në tekstet e historive të shkruara gjatë kohës së komunizmit, përfshi dhe historinë e PKSH, ku lufta nacional-clirimtare paraqitej dhe si një revolucion për marrjen e pushtetit nga bejlerët, agallarët e klasat shfrytëzuese duke i a dhënë atë “klasës puntore dhe fshatarësisë punonjëse” . Ca nga kundërshtuesit e luftës civile për të qenë më të besueshëm nuk kursejnë dhe qëndrimet kritike ndaj bëmave e gjëmave që provuan shqiptarët pas 29 nëntorit 1944 flasin dhe për “disa gabime” dukë u rrekur të ndajnë periudhën e luftës nga diktatura 45 vjecare komuniste. Por periudha nga nëntori 1941 deri në dhjetorin e 1990-ës është një vijë e gjatë e pandërprerë, që filloi duke “dekoruar me plumb ballit” individë që mendonin ndryshe, gjatë luftës, duke vazhduar me ekzekutimet masive në vitet e pasluftës për të arritur tek burgosjet e deportimet e përbindshmetë qindra mijra njerzish të pafajshëm, krimi i vetëm I të cilëve ishte në të qenët e tyre si trashëgimtarë të dikujt që nuk e “kishte ndihmuar” partinë gjatë luftës. Vetë lufta civile, për të cilën po flas është një shembull I qartë i kësaj vazhdimësie. Lufta civile e filluar në vitin 1943 do të vazhdonte deri në fund të vitit 1990, tashmë në formën e “luftës së klasave”, vecse “klasave të përmbysura” në 29 nëntorin e 1944-ës do t’u shtoheshin vit pas viti kategori të tjera nga radhët “e tanëve” deri dhe udhëheqës komunistë, të shquar dikur në luftën kundër “tradhtarëve të vendit”.

Filed Under: Opinion Tagged With: Diskutimi: A ka pasur, Gavrosh Levonja, luftë civile, ne Shqiperi

Kroatët e dogjen flamurin serb ne Itali

November 17, 2014 by dgreca

MILANO IT: Megjithse tifozët kroat mbrëmë dogjën flamurin Serb, loja vazhdoi .Gjithcka, ne fillim shkoi mirë në ndeshjen e futbollit Itali-Kroaci, por nuk arriti dot të përfundojë pa probleme, pasi tifozëria Kroate në minutën e 75 të lojës hodhi në fushën e Gjelbërt fishekzjarre dhe shashka, dhe në stadium gazetat ka fiksuar edhe një moment kur tifozët kroat i vunë flakën flamurit të Serbisë. Albitri hollandez për shkak të këtyre skenave detyrohet të ndërpresë lojën për pak kohë, por i rifillojë atë.
Simbas një faqe interneti në rrjetin social facebook (www.facebook.com/LajmeGlobal) thuhet se flakët dhe trazirat duket se nuk do t’i ndahen Shqipërisë, por as Italisë kur ka të bëjë me ballkanas. Edhe pse këtë herë Kombëtarja e Xhani De Biazit kishte udhëtuar në Milano, në “San Siro”, për të parë si tifoze takimin mes “axurrëve”, rivalëve të saj të ardhshëm, dhe Kroacisë, mes “tre” kombëtareve në fushë futen tifozët kroatë, të cilët risollën në kujtesë me tymues e flakadanë ngjarjet e 14 tetorit në Beograd, që shumë pak prej nesh do t’i harrojnë shpejt.
Por, simbas saj edhe për italianët, trazirat e Xhenovas së vitit 2010, me kryeultrasin serb Ivan Bogdanov që digjte flamurin shqiptar, u ringjall në moment… Ndonëse në këtë rast, në tribunat e “San Siro”-s ishte flamuri serb ai që u dogj, nga kroatët… Edhe këtë herë, ndeshja u ndërpre, por vetëm për 10 minuta, teksa ultrasit ballkanas të mbërritur në Itali vërsulën të gjithë arsenalin e tyre të fishekzjarrëve në fushë, duke e bërë të rrezikshëm dhe të papraktikueshëm terrenin. Dhe natyrisht që jo pak nga kuqezinjtë tanë do të kenë buzëqeshur me buzën e shtrembëruar këtë herë, duke rikujtuar, ndonëse në një zonë shumë të sigurt të stadiumit, ato momente aspak të bukura dhe delikate për një komb të tërë, të përjetuara si personazhe kryesorë në stadiumin “Partizan”.
Madje, edhe të gjithë komentatorët, gazetarët e moderatorët që analizuan dje sfidën e Italisë nuk mbetën pa rikujtuar trazirat e Beogradit dhe frikën se edhe sfida e djeshme mes Italisë dhe Kroacisë mund të kishte pasur të njëjtin fund, ndonëse pas 10 minutash ndërprerjeje gjithçka rifilloi dhe përfundoi me një barazim 1-1, këtë herë pa dhunë, pa përplasje, pa kore raciste, por me pak frikë po…/B S/INA/

Filed Under: Sport Tagged With: B Sina, flamurin serb, Kroatët e dogjen, ne itali

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
  • …
  • 69
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community
  • U zhvillua veprimtaria përkujtimore shkencore për studiuesin shqiptaro-amerikan Peter Prifti
  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT