Archives for November 2014

Albania’s Finest Hour

November 6, 2014 by dgreca

Ms. Francine Kiefers/
Editor of Op-Ed Page of The Christian Science Monitor/
By SAMI REPISHTI*/
Ridgefield, CT./
-On October 8,in Berlin, capital of Germany, an elementary school located in the district of Friedrichheim-Kreuzberg, was given the name of Refik Veseli (1926-2002) of Kruje, Albania. The late Mr. Veseli was a professional photographer who saved two Jewish families from Nazi persecution during the World War II. His name is inscribed in the Yad Vashim Museum, Jerusalem, as “a Righteous among the Nations”, in a growing list of many Albanians honored for similar actions.
The late Mr. Veseli learned the art of photography from his Jewish “master” before the Nazi occupation of Albania (September,1943). At the risk of his and his family’s lives, he protected his benefactor’s Jewish family hiding them in the attic of his house, with the full approval of his large family, until the liberation of Albania, November 28, 1944. “There are no ‘foreigners’ in Albania, only guests. Our moral code, as Albanians, requires that we be hospitable to guests, in our homes and in our country”, he was quoted to have said.
The little known fact of Jewish people rescued by Albanians during World War II is now becoming public, mostly by those who were saved and their descendants.
The first publication by Harvey Sarner, Rescue in Albania (1997), has the subtitle “One hundred percent of Jews in Albania rescued from Holocaust”. Sarner wrote: “Even before World War II started, Albania was a haven for Jews escaping from the Nazis…”. Albanian Jews, as well as escaping foreign Jews, seeking refuge in Albania were protected and saved by both Albanian Moslems and Christians. It was a great example of humanity and religious tolerance, little known to the outside world due to the self-isolation policies imposed on that country by the Communist regime (1944-1991).
A formal recognition of this courageous deed was made with a statement by the Israeli President Ezer Weizman: “The Israeli people will never forget that during the difficult years of World War II, they found in the Albanian people protection and genuine hospitality”. In 1992, the first Israeli diplomat to visit Albania, Leon Taman, greeting the participants at the opening ceremony of the Albania-Israeli Friendship Association declared:” …The humanism displayed by your people is unparalleled.
While in Europe, six million of my Jewish countrymen were exterminated, in the poverty-stricken and suffering Albania not one of them was handed to the Germans.
This is genuine humanity and the world should know about it”.
Presently, numerous reliable sources have reached the conclusion that there was no victimization of Jews in Albania, there was no expulsion of Jews from Albania; and there was no cooperation with the Nazis in Albania on the “Final Solution”. As a result, Albania was the only occupied country in Europe to have a larger Jewish population after the Second World War than before. This is even more impressive
considering that Albania is a Balkan country, and that the neighboring Nedic Serbia declared, in Summer of 1942, to have completed the cleansing of that country from the Jews; and Greece, had rounded up and delivered to the Nazis most of the 75.000 strong Jewish community of Salonika. Many of those from Salonika and Ioannina, who escaped capture, found refuge and were saved in Albania.
The most commonly used explanation for this phenomenon is the Albanian traditional “Besa” (the promise, the pledge), considered by them as a matter of national pride and a social value which stands above wealth, prudence, or knowledge. It’s a voluntary commitment to keep the given promise without any reservation. The breaking of “Besa” is an individual as well as a collective dishonoring of self, family , and even “the tribe”- the extended patriarchal family. It is an irreversible downfall, and the culprit is often punished by his or her own people, a concept of shame that derives from a break of the custom-based law.
Hospitality of the “stranger in need” (in Albanian “mik” -guest) is a traditional virtue, and is perceived as being one step higher than “aid” or “assistance”, as it involves a freely accepted sacrifice. The surviving leader of the Albanian Jewish community, Joseph Jakoel, wrote:” Not only the doors did not remain closed to those who knocked, but we have many examples indicating that local people tried to find
those ‘fugitives’ and shelter them to save their lives”. (Recently, a film on “Besa”, an Albanian-Israeli cooperation, was shown in the theaters of New York City)
The protection of Jews by Albanians was unique, “sui generis”, but not an isolated act. A similar hospitality was also displayed by Albanians in the days of World War II towards the Greek refugees caused by the Italian-Greek conflict in 1940-41, the prisoners of the defeated Yugoslav Army in April 1941, the Italian soldiers who escaped German captivity in 1943-44, and more recently, the sheltering of the Kosovar refugees escaping Serbian “ethnic cleansing” of Kosovo, in 1998-99.
There was no history of anti-Semitism in Albania; no teaching of contempt, no blood libel cases, no Christ-killer identification, no pogroms, and no distribution of the Protocols of the Elderly of Zion, or any similar venomous phenomena of anti-Semitism. “ There is no trace of any discrimination against Jews in Albania because Albania happens to be one of the rare countries in Europe where religious prejudice
and hatred do not exist”, wrote the Jewish scholar Stephen Schwartz. He added:” The remarkable spirit of tolerance that has been the hallmark of the interfaith relations in Albania, has played a major role in the treatment and the position of the Jewry in Albania”.
A similar judgment was passed recently by Pope Francis, during his September visit to Albania. He brought to the world’s attention the warmth and the spontaneous atmosphere of the reception by a majority Moslem population that surprised the Pontiff., as he was welcomed with a sense of gratitude for his visit to Albania, his first in a European country. Before him, Pope Paul VI and especially
Pope John Paul II had stressed the strength of religious tolerance in Albania.
Speaking from Seoul, Korea, Pope Francis called on other nations to follow the

example of Albania, when the told the press:” I am going to Albania, …. because they have displayed a sense of maturity to have a government – and, let’s not forget, we are in the Balkans!- of national unity, Moslems, Eastern Orthodox, and Catholics, and they have set an Inter-religious Council which greatly assists the process, a well-balanced one. This is good, and harmonious. The Pope’s presence aims at declaring for all that for peoples of the world it is possible to work together. I felt the need to help this noble population…..”.
The well-informed Pontiff was aware of the statements made by his predecessors.
On April 28, 1968, Pope Paul VI praised the spirit of friendship and co-operation among the Albanians, saying: ”….You have made yourselves the forerunners of modern ecumenism!” Twenty-five years later, on April 25, 1993, visiting a liberated Albania in his effort to reconstruct the heavily persecuted Roman Catholic Church for 45 years by the Communist dictatorship, Pope John Paul II, greeted the grateful
masses of believers:”…My visit (to your country) hopes to be an encouragement to pursue the respect for all, and to continue on your well-known journey of peaceful co-existence, open cooperation, and understanding among the various ethnic, cultural and spiritual elements of your society”.
It is not by chance that the national hero of the predominantly Moslem Albanian population is George Kastrioti, known as Skenderbeu, a Catholic knight, defender of Christianity against the advancing armies of the Ottoman Empire in Europe. Today, the most revered person among the Albanians is the Catholic nun, a sister of charity, Mother Theresa of Calcutta. Even here, in New York City, on November 2, 1997,
during a Solemn Mass in her honor, held at the Saint Patrick Cathedral, one of the main speakers was an Albanian Moslem Imam, praising a Catholic nun, to the surprise of several hundred worshippers looking on in disbelief.
A unique phenomenon in our troubled world! A splendid example of peaceful co-existence and religious tolerance. And, as Pope Francis put it: ”…do not forget that we are in the Balkans”, not far from Srebrenica, a tomb of Western civilization’s values.( November 6, 2014)

Sami Repishti , Ph.D. (French:1977) The Graduate Center of C.U.N.Y. is a retired educator. He is the author of several books, mostly on Albanian subjects and human rights. More recently, he wrote an Essay : ”Jews in Albania- A Story of Survival” published in “The Holocaust: Documents and Essays”, Ed. R.L,Braham (Rosenthal Institute for Holocaust Studies: C.U.P, 2009).
Presently, he and his family live in Ridgefield, CT

33 mijë votues në Connecticut shpallin Pizzën e pronarit Shqiptar më e mira e vitit 2014

November 6, 2014 by dgreca

* “New York Family Pizza”, pronë e nënkryetarit të VATRËS, z. Agim REXHAJ,shpallet më e mira për këtë vit!/
*Në listën e përvitëshme të votueseve të Radio Q105 – të Pizza – Restoranteve -Pizza – lokali i shqiptarit Agim Rexhaj,zv/Kryetar i Federates Pansqiptare te Amerikes VATRA, votohet si restoranti më i mirë me 33 mijë votues/
Nga Beqir SINA – Groton Connecticut/
GROTON CONECTICUT : Radio Q-105 është një radio mjaft e dëgjuar në qytetin Groton- New London dhe në Connecticut (Konektikët) – e cila e ka shpallur Pizza – Restorantin e shqiptarit” New York Family Pizza”, si pizzerinë më të votuar dhe më të mirë në South-Easter-Connecticut (Konektikët Jug Lindor) nga dëgjuesit e radios numër 1 në Konektikët me motivacionin :”New York family Pizza” voted Best Pizza South-Easter Connecticut by Q105 listeners”
Restoranti i shqiptarit “New York Family Pizza”, i cili gjendet në qendrën tregëtare në qytetin Groton – me pronarë shqiptarin nga Peja zotin Agim Rexhaj është një biznes i njohur në këtë zonë qe 25 vite, i cili këtë vit është tërsisht i rinovuar dhe i ndërtuar në stlin europian të lokaleve, të gastronomisë, nga firma e ndërtimeve LT Construction me pronar Eltion Seferin.
Kjo Pizzeri u votua si më e mira e vitit 2014 – për përgatitjen e pizzës dhe shijen e saj nga 33 mijë dëgjues, tha javën e kaluar Radio-Q105, në një emison special drejtëpërsëdrejti – realizuar për 2 orë nga lokali “New York Family Pizza” ku reporterët e radios Q-105 me këtë rast shpërndan me dhjetra dhurata falas për klientët që hynin në Pizzeri.
Lokali që ka bërë emër të mirë në fushën e biznesit të suksesshëm shqiptarë në Amerikë, menaxhohet nga dy djemtë e zotit Rexhaj – Labinoti dhe Pajtimi (Lot dhe Timmy Rexhaj), të cilët me sjelljen dhe shërbimin e tyre shëmbullor – kane bëre atë që Restoranti “New York Family Pizza”, të shpallet më i votuari në pjesën Jug Lindore të Konektikët – nga 33 mijë preferues të picës.
Pizza e “New York Family Pizza”, tha të ejten Radio Q105 – është e përgatitur nga picemen të talentuar me shije të veçantë, ajo dallohet për nga cilësia dhe niveli i lartë i shërbimit – pastërtia e lokalit dhe estetika – të cilat kan bërë atë që ky lokal të jetë për vitin 2014 Pizza–Restoranti më i mirë, për gjithë zonën Juglindore të shetit federal – Konektikët. “Kostumerët e saj udhëtojnë me kilometra – për të ardhur dhe shijuar pizzën thotë Lot Rexhaj duke shtuar se dhe kërkesat e klientëve të saj – janë të shumta për hapjen e lokaleve të reja”.
Lot Rexhaj – menaxheri i suksesshëm i kësaj pizzerie, i tha Radio Q105 se ” Natyrishtë, që jam shumë i kënaqur për këtë vlerësim nga 33 mijë dëgjues të radios tuaj , por, shtoi ai do të theksoja se esenca e asaj që ne përpiqemi të bëjmë, në këtë pizza restorant, është se duam t’i japim klientëve një sens vendi dhe shije të veçantë, të ushqimit tonë, për të lënë çdo klientë sa më të kënaqur – dhe që të vijnë përsëri”, tha ai–
Ndërsa, vëllai i tij Timmy Rexhaj që punon mbi 70 orë në javë, tha për Radion Q105, drejtpërsëdrejti tha:” Së pari dhe më unë do të doja të shpreh mirënjohjen time për të gjithë klientët, të cilët votuan për Pizza e “New York Family Pizza”. Ne së bashku – natyrisht kemi pasur një kënaqësi absolute për të shërbyer njerëzit e Groton për 25 vjet ‘ tha ai.
Në këtë Restorant Pizzeri thotë pronari i saj – vlen të theksohet edhe puna shumevjeçare dhe profesionale e Pizzamenit Fatos Hetemaj – i cili është një i afërt me familjen Rexhaj.
Pronari i saj zoti Rexhaj për këtë sukses të arritur në Pizzeri-Restorant si piceria më e mirë e pjesës Juglindore të Konektikët, tha me këtë rast ai e vlerëson lartë kontributin dhe përkrahjen e parezerve të bashkëshortes së vet Dr.Laura Rexhaj.
Agim Rexhaj – aktualisht, është Nënkryetar i Federates Panshqiptare te Amerikes-VATRA dhe ka qenë për shume vite kryetar i LDK-së dega e saj në SHBA, atdhetar dhe demokrat i flakët, i cili ka një kontribut të madh në komunitet.

CESHTJET E ARSIMIT TË LARTË SHQIPTAR NË NJË LIBËR TË HAPUR TË PROF. TONIN GJURAJ

November 6, 2014 by dgreca

1. “Ide të sistemuara për universitetin privat dhe publik” i prof. dr. Tonin Gjuraj është një libër idesh për të cilin kanë nevojë të ditës të gjitha nivelet e shoqërisë shqiptare: drejtuesit e arsimit pan-shqiptar, stafet akademike e studentët (para)universitarë; politikbërësit e shtetit e të kombit; shoqëria civile; ata që kanë një diplomë meritore të shkollës së lartë apo duan të rrisin breza të genit të vet deri me tituj e grada shkencore.
Pse e themi këtë?
Në kushtet e sotme të një shoqërie të hapur e promovuese idesh’, ky libër i prof. dr. Tonin Gjuraj vjen në kohën e duhur, pasi në një mënyrë apo tjetër, gjithë shoqëria shqiptare tashma është përfshirë në një realitet socio-politik, herë hamendësues, herë refuzues, herë dyshues për një nga gjërat më strategjike të një vendi, siç është arsimi i lartë.
I menduar mirë, selektiv në komunikimin me lexuesin e tij e nivelin universitar, prof. dr. Tonin Gjuraj në faqet e këtij libri ka ide të qarta për të sotmen dhe të ardhmen e arsimit universitar në Shqipëri në një mënyrë të integruar. Ai konfirmon qartazi debatin për njërën nga sfidat më thelbësore dhe më strategjike për Shqipërinë pas viteve 90-të, që ka të bëjë me arsimin, veçmas universitetet dhe arsimin e lartë. Në këtë kontekst të gjerë dhe debat gjithënivelësh të vendit, mësuesia, rinia shkollore, trupat pedagogjike, trupat akademike dhe institucionet, qartësimi dhe sistemimi i ideve merr një rëndësi të madhe. Është njësoj si strategjia për të fituar një betejë.
Prof. dr. Tonin Gjuraj, personalitet i botës akademike panshqiptare, tek ky libër ka sjellë një “relacion” të qartë për çështjet dhe strategjitë e kaluara e afërt dhe e ardhmja, prirjet dhe nevojat, pengesat dhe zhvillimet universitare shqiptare. Autori ka një këndvështrim të gjerë, pasi ai njeh mirë aktualitetin dhe përvojën shqiptare, tregun e punës dhe trendin e zhvillimit, percepton drejt kahet dhe nevojat e zhvillimit, njeh mirë traditën, reformat dhe aktualitetin nëpër të cilin ka kaluar dhe gjenden universitetet më të mira të botës.
Sigurisht prof. dr. Tonin Gjuraj, rektor i Universitetit Europian të Tiranës (UET), jep shembullin e mirë se si njerëzit me kontribute e ide të qarta, me nevojën e parashikimit dhe për të ardhmen, duhet t’i kontribuojnë një momenti të tillë, pasi sfida universitare në veçanti, kërkon të ketë një gjithpërfshirje përtej gardheve politike dhe ato të interesave të vogla.
Gati në gjithë interpretimet që prof. dr. Tonin Gjuraj i ka sistemuar në dhjetë çështje të rëndësishme të këtij libri ka një vëmendje të zgjuar të tij. Ai sensibilizon me argument se zhvillimi social-ekonomik i Shqipërisë dhe i çdo vendi qoftë, kërkon dhe një nivel po të tillë dhe në universitetet dhe shkollat larta. Realisht ky është thelbi i zhvillimit të një shoqërie dhe të një vendi. Përvoja perëndimore është një argument i pakundërshtueshëm për çështje të tilla. Shqipëria në “udhëtimin” e vështirë dhe dramatik të tranzicionit jo të zakonshëm të saj, më së pari është përballur dhe vazhdon të përballet me dis’harmoninë e niveleve universitare dhe nevojës për të krijuar dhe përballuar bashkëkohësinë, jo vetëm në mjedisin, tregjet, ekonominë dhe konkurencën e brendshme, por dhe në mjedise të hapura ndërkombëtare dhe konkurrencës globale. Gjithë kësaj tabloje aktive, i shtohen çështjet dhe nevojat kulturologjike, të cilat janë pjesë e rëndësishme e “aksionit” modernizues dhe bashkëkohorë.
Ky libër i prof. dr. Tonin Gjuraj, i shkruar mjeshtërisht me një gjuhë komunikuese të admirueshme, në thelbin e vet bën aktiv çdo lexues për t’i kuptuar qartë dhe për të reaguar për jo pak çështje, që kanë të bëjnë me arsimin e lartë. Mbi të gjitha zgjon interesim bashkëkohor të madh e të lartë disaplanësh, pasi në trajtesat e tij në cdo faqe e kapitull informon realisht e shumanshmërisht tue ba sintezë e prognozë, tue sjell shembuj e fakte; shtron drejtësisht ide të hapura, të sinqerta, me vlerë e visare; ndez debate për cështje aktuale dhe strategjike të arsimit të lartë si bashkëpunimin e ngushtë mes arsimit universitarë me trendin e zhvillimit të vendit, modeli anglo-sakson për arsimin e lartë shqiptar, liria akademike, etj.
2.E drejta për t’u arsimuar, ka qenë një nga kërkesat dhe sakrificat kapitale, që në krye të herës, kur u bë i njohur dokumenti më i rëndësishëm i shoqërisë njerëzore, ai për të Drejtat e Njeriut. Madje, pavarësisht mënyrës së paraqitjes dhe universalizimit të saj, ajo ka qenë bashkudhëtare e nevojës që njeriu ka pasur për lirinë, sepse në një lloj kuptimi ato plotësojnë njëra-tjetrën. Eseja ma e parë e librit të prof. dr. Tonin Gjuraj, ajo me titull: “Keqkuptime për arsimin e lartë në Shqipëri” (f. 15- 20), “replikon” një çështje fondamentale: mbi të drejtën për t’u arsimuar në universitet dhe në shkollat e tjera të larta të vendit. Modeli anglo-sakson, sipas autorit, si në Shqipërinë Londineze dhe përgjithësisht në vendet e tjera të zhvilluara të Europës dhe botës, i ka dhënë të drejtë këtij shqetësimi aktual ndërplanetar, i cili vazhdon të jetë fort prezent në Shqipërinë tonë, pavarësisht dukjes iluzive, propagandës politike, e cila në Shqipëri është me shumicë. Shkollimi, veçmas ai universitar, ka një marrëdhënie të madhe e dominuese me zhvillimin e shoqërisë, nëpër të gjitha stadet që ajo fiton kohëpaskohe.
Prof. dr. Tonin Gjuraj flet me shpirt shembëlltar e kompetencë realiste për një model anglo-sakson në ngritjen e nxënien e dijeve në sistemin universitar shqiptar publik e privat (kap. i dytë, f. 21-28), pasi ka përvojën e tij të vyer përgjatë kualifikimeve akademike si ato postdoktorale dhe kërkimi në St’Anthony’s College në Universitetin e Oxfordit në Mbretërinë e Bashkuar të Britanisë së Madhe, kurse kualifikimi në Universitetin Seattle në Uashington – SHBA, në kohën e kryerjes së detyrës ambasador i Shqipërisë në Izrael (2007-’09), etj. Tonin Gjuraj është një anglo-sakson i shquar i kohës shqiptare, i botës akademike, i të ardhmes. Ai është një zë që duhet dëgjuar nga të tjerët për gjithato që flet në kit’ libër pasi ka dhe një përvojë tjetër të dytë, të madhe, të cmuar, në rritje, si rektor ndërvite i Universitetit Europian të Tiranës (UET), i këtij institucioni me plot lartime e rrezatime përditësore, me risi e përvojë rrënjase, të kultivuar, konsoliduar, i certifikuar dhe ndërkombëtarisht si një institucion arsimor privat model në Shqipëri dhe rajonin e Ballkanit Perëndimor.

Prof. dr. Tonin Gjuraj përmes një gjuhe bindëse, të aftë për të depërtuar në çështjet thelbësore me të cilat lidhet arsimi dhe zhvillimi demokratik i vendit, nivelet dhe premisat e zhvillimit, polemizon, shpjegon, interpreton, sjell referencë për nevojën e arsimimit universitarë, qartësisht duke “modeluar” dhe të drejtën për t’u arsimuar. Në Shqipëri, si e fokuson e spektron ky libër studimor, pavarësisht hapësirës së krijuar, vërehet një lloj zgjatimi, që lidhet me psikologjinë dogamtiste dhe totalitare të sistemit totalitarë, e cila shfaqet në “tautologji” të ndryshme, “hë mo se të gjithë u bënë arsimtarë”, “të gjithë u bënë ekonomistë”, “të gjithë u bënë juristë”, “s’mbeti kush të punojë në prodhim” etj lloje të kësaj “ideologjie” të prapambetur nga njëra anë, por e hidhur dhe kamufluese nga ana tjetër. Politika brenda vetëvetes ka mjaft “refrene” të tilla, cka nuk ka ndonjë pengesë për ta kuptuar. Kjo frymë lidhet me psikologjinë diferencuese të shtresave të popullsisë, të zonave urbane me ato rurale dhe kjo është absolutisht e kuptueshme. Sigurisht, në këtë “merak” të ditës shihet dukshëm një paaftësi për të kuptuar raportet dhe kushtëzimin që arsimimi masiv (i çdo niveli qoftë) ka me ritmin e zhvillimit. Kjo përbën një detyrë jo të lehtë për njerëzit e ditur, profesorët, akademikët, mësuesit dhe të tjerët që t’i afrojnë shoqërisë dije dhe argumente, sepse astenjëherë shoqëria nuk tejngopet me njerëz që mbarojnë shkollat e larta apo universitetet.
Prof. dr. Tonin Gjuraj e përvijon këtë debat, duke i afruar lexuesit një analizë të imët dhe analitike, referenciale, lehtësisht të kuptueshme, pasi gjëja më e lehtë në një rast të tillë është fakti. Fakti kuptohet nga të gjithë nivelet e shoqërisë. Autori shenjon:-“Megjithatë, vendet e Ballkanit, edhe pas hapjes së universiteteve private, vazhdojnë të kenë një përqindje më të ulët të numrit të studentëve në krahasim me vendet perëndimore. Shqipëria ka një numër edhe më të vogël, madje edhe në raport me vendet e rajonit. Për shembull, në 100 amerikanë, të paktën 42 prej tyre kanë një diplomë të shkollës së lartë, për 100 europianë, përafërsisht 32- 36 kanë një diplomë të tillë; kurse në Shqipëri më pak se 10 veta, ose 9 %, nga 100 njerëz, kanë diplomë universitare…” (fq. 17)
Tabloja është e qartë dhe leximi i saj është i rëndësishëm për të kuptuar jo vetëm atë që kërkon të thotë autori, por si është në të vërtetë realiteti në Shqipëri. Në një kontekst të gjerë, brenda kësaj statistike, pa asnjë lloj komenti, arrihet të kuptohet sa politikë agresive kërkohet për t’iu afruar sadopak vendeve të zhvilluara anglo-saksone, por dhe sa e nevojshme është të kuptohet drejt dhe të zbutet hendeku i thellë i të drejtës për tu shkolluar. Shkollimi e emancipon shoqërinë, ndërsa trendi i zhvillimit është më i lirshëm për të përparuar në të gjithë drejtimet.
3.Ese e pestë: “Pse universiteti privat është efikas në projektet kërkimore?”(f. 45-52) në të vërtetë ka diçka që duhet kuptuar përtej kësaj pyetjeje. Shoqëria e lirë dhe mundësia për të shkuar pa shumë pengesa në vendet e zhvilluara, i ka dhënë të drejtë dhe njeriut të thjeshtë, i cili nuk arrin ta kapërcej abstragimin e librave ekonomik, kulturologjik dhe të llojeve të tjera, se shoqëria e zhvilluar, vendet e zhvilluara si ato anglo-saksone ma së pari janë me nivele të larta të shkollimit maksimalisht të qytetarëve të vet. Pra, nuk ka vende të zhvilluar pa arsimim universitar të zhvilluar dhe të lirë për të gjithë qytetarët e vet. Kjo nënkupton mundësinë për të gjithë.
Pa dyshuar aspak në harmoninë dhe raportin fondamental, që zhvillimi, prodhimi intensiv, teknologjia, bashkëpunimi, të punuarit në grup, konkurrenca si nevojë e progresit dhe arsimimi i mirë, liria në ambientet universitare dhe akademike, mbetet një provë e rëndësishme e vektorit të progresit në universitetet e vendit.

A janë të gatshëm për ta kuptuar mirë, për ta mbështetur arsimin e lartë në këtë marrëdhënie, – kjo është një çështje tjetër.
Diferencat dhe opinionet në një masë të konsiderueshme të shqiptarëve në dallimin “universitet publik” dhe “universitet privat” janë të dukshme. Në këto diferenca ka gjithmonë dhe një lloj kundërvënie, e cila reflekton një frymë pupuliste, se një universitet i mirë kërkon kohë të ngrihet për një arsye apo tjetër. Në librin “Ide të sistemuara…” të Prof. dr. Tonin Gjuraj ka një interpretim konciz dhe të mundshëm për ta kuptuar mirë një çështje të tillë. Autori sjell një vështrim klasifikues të universiteteve më të mira në botë, të cilët janë të tillë për shkakun se sa ato i shërbejnë shoqërisë, sa janë të lidhur me trendin e zhvillimit, sa i shërbejnë tregut të punës (i cili më së shumti është privat), sa strategjik janë për zhvillimet e të ardhmes, sa i shërbejnë shkencës dhe niveleve akademike dhe ajo më e rëndësishmja, sa profesionistë nxjerrin nga auditorët e tyre. “Për shembull, për vitin 2011 (sipas Renditjeve të njohura të Times dhe Shangai-t), nga 50 universitetet më të mira të botës, 45 prej tyre kanë formën e pronësisë publike në kuptimin anglo sakson ose pronë private dhe vetëm 5 prej tyre janë shtetërorë…” (f. 23).
Prof. dr. Tonin Gjuraj sjell një sërë faktorësh dhe arsyesh pse ndodh kjo në botën e zhvilluar. Një ndër arsyet kryesore lidhet me trendin e zhvillimit dhe progresin e shpejtë teknologjik dhe inteligjent nëpër të cilin po kalon shoqëria njerëzore. Konkurrenca në të gjithë hapësirën globale, veçmas në gjigandët teknologjik dhe në gjetjen e burimeve elitare të prodhimit, ka shtruar nevojën për të iu përgjigjur kësaj konkurrence, pra ashtu siç ndodh veçmas sistemi i arsimit të lartë anglez, në përgatitjen e specializuar. Kjo do të thotë që arsimi i lartë të ketë aftësinë të nxjerrë profesionistë bashkëkohorë.
Arsimi privat, më së shumti ndryshe atij shtetëror, ka mundësinë të jetë më afër tregjeve të hapura dhe konkurrencës në të gjithë limitet e saja për një arsye të thjeshtë, se ai është më stimulues, ka më pak burokracira, është konkurrent në vetvete, d.m.th studentët stimulohen me bursa dhe mundësi të tjera për aftësitë e tyre dhe praktika e të qenët të barabartë, ka të bëjë me aftësitë e secilit. Prof. dr. rektorant, Tonin Gjuraj, kumton: ”Një nga vlerat themelore të demokracisë është barazia në kuptimin që garantohen shanset e barabarta, të mos imponohet barazia kushteve dhe e të ardhurave, gjë që ka qenë qëllim i regjimeve komuniste dhe i shumë komuniteteve ekstreme egalitariane…” (f. 27)
Në këtë kuptim universitetet private e sigurojnë realisht lirinë dhe barazinë e studentëve sipas aftësive të tyre, madje ata i stimulojnë aftësitë me shërbime në mundësi për të vazhduar rrugën universitare në nivele të larta dhe në shpërblim financiarë me bursa sipas rezultateve. Këtë praktikë e kanë disa universitete private në Shqipëri. Ndër ta cekim për mirë dhe Universitetin Europian të Tiranës.
Një meritë tjetër e autorit, prof. dr. Tonin Gjuraj: ndonëse libri është botim i “UET Press” dhe ai veprimtaron e kontributon si rektor i UET, kurrkund nuk e merr për referencë as me fjalë apo shifra Universitetin Europian të Tiranës. Mirë ia ban, se përndryshe do ia ngushtonte disi frymëmarrjen, krahët, udhën studimit të tij të natyrës akademike. Po dicka dihet, ndjehet, lexohet mes rradhëve, kuptohet se përvoja e madhe e UET në studimet universitare e pasuniversitare për Bachelor, për Mastër Profesional e Shkencor, për Doktoraturë, si dhe përvoja e Tonin Gjurajt si rektor i UET, gjendet pa fjalë – si shembëllim nga e para tek e fundit faqe e librit të tij tejet të vecantë.
4.Arsimi i lartë dhe universitar merr një rëndësi të caktuar jo vetëm pse ai sjell elitat, profesionet, ndërton dhe zbaton projektet strategjike të zhvillimit, jo vetëm se ai ka një akumulacion të madh dijesh që i shpërndan ato nëpër të gjithë gjeneratat, por dhe për sigurimin e të ardhmes, d.m.th. është gjeneratori që prodhon dije. Kjo duket thuktë në të dhjetë kapitujt boshtor të librit të prof. dr. Tonin Gjuraj. Kjo e përshkon krejt kit’ libër me mjaft peshë për tematikën, trajtesat, shembëllimet, idetë, vizionet e tij.

Historia e zhvillimit dhe progresit të dijeve në shoqërinë njerëzore, lidhet ngushtësisht me historitë universitare dhe progresin e tyre përmes trupave dhe individëve të vet. Pra, kërkimi shkencor merr një rëndësi të madhe, jo vetëm në memorien e një institucioni dijesh por dhe në kërkesën e zhvillimit dhe të konkurrencës. Natyrisht kjo lidhet me çështjet e barazisë dhe të drejtën për t’i bërë të dobishme dhe në shërbim aftësitë e çdo individi.
Një tregues fondamental, jo vetëm në botën anglo-saksone, por në të gjithë botën planetare është fakti se kërkimi shkencor vlerësohet parësisht. Prof. dr. Tonin Gjuraj në kit’ libër jo voluminoz po me mjaft peshë teme e trajtese analizë e vizion për aktualitetin e ardhmërinë shqiptare, argumenton se njëra prej arsyeve është ruajtja e nivelit universitar në cilësinë e punës shkencore, duke mbajtur një raport të hapur dhe aktiv me prurjet e reja dhe të qënit aktiv në zhvillimet shkencore. Ditë pas dite dhe herë pas here, shoqëria njerëzore njoftohet se në x universitet të botës, kryesisht ato amerikan, anglez apo gjerman, është zbuluar x sëmundje apo është shpikur x teknologji. Ky është një fakt i rëndësishëm për të kuptuar se universitetet janë gjeneratorë dijesh dhe qendra të zbulimit shkencor. Çështje të tilla praktikohen për të gjithë fushat e veprimtarisë njerëzore që nga prodhimi bujqësorë, industria, arsimi, kultura, fushat e veprimtarisë, psikologjia etj.
Universitetet prestigjioze në botë, sidomos ato anglo-saksone, thekson autori rektorant, Tonin Gjuraj, kanë një praktikë të suksesshme lidhur me kërkimin shkencor dhe hierarkinë akademike, e cila është shumë e rëndësishme në jetën dhe veprimtarinë e një universiteti apo arsimi të lartë. Aplikimi i konkurrencës, i projekteve ambicioze dhe të mirëmenduara, është real në ambiente universitare të hapura me diversitet mendimesh dhe argumentesh. Lidhur me një çështje të tillë universitetet private marrin një rëndësi të madhe, pasi ato aplikojnë bursa dhe donacione. Në një universitet privat, për shkakun e organizimit specifik të tij, sinjalet që vijnë nga terreni shkojnë më shpejt në rregullatorin e strategjive të zhvillimit dhe me tregun, pra ai nuk ka qëllim parësor të orientojë tregun, por ai i vjen në ndihmë atij.
Prof. dr. Tonin Gjuraj kumton: “Pjesëmarrja në projekte studimore nuk është thjeshtë angazhim apo përfshirje e stafit në një detyrë të caktuar, por një lidhje e afërt me shoqërinë, me jetën reale, me tregun e punës, ku përtej rutinës së përditshme të mësimdhënies, me anë të shembujve dhe rasteve studimore, përmirësohet më tej programi i lëndës dhe përditësohet me shembuj konkretë, duke kontribuar kështu në rritjen e të ardhurave të universiteteve dhe në përmirësimin e cilësisë së procesit mësimorë. Nëpërmjet projekteve studimore konstatohet se çfarë teorie apo aspekti teorik ka vështirësi në aplikim, apo nuk mund të aplikohet aspak në jetën e përditshme, ose çfarë është më shumë praktike, që është e dobishme për të pasuruar programe specifike, me profilet dhe nënprofilet përkatëse.” (f. 52) Pasazhi duket se e cek me rranjë e degë, me realizëm e me inteligjencë, raportin që universiteti, kërkimi shkencor në këto universitete ka me shoqërinë, prodhimin, përditësimin dhe larminë që ai afron për kërkimin shkencor. Në këtë mekanizëm dhe marrëdhënie që krijohet në mjediset e hapura universitare dhe të stimuluara për një punë të tillë, rëndësi të madhe merr aftësia për të kuptuar zhvillimin dhe liria për t’i aplikuar këto kërkime. Zakonisht universitetet private, pavarësisht traditës në krijim janë më “elegant” dhe më praktik në afrimin e profesionistit tek tregu dhe prodhimi. Në një mënyrë apo tjetër kjo ka të bëjë me një trend në kërkimet shkencore, si liri dhe gjenerator dijesh.
Libri i hapur dhe tejet i dobishëm për debatin mbi universitetet dhe arsimin e lartë “Ide të sistemuara për universitetin privat dhe publik”, i prof. dr. Tonin Gjuraj, personalitet i botës akademike, rektor i UET, ish-ambasador në Izrael, me kualifikime në Amerikë, Mbretërinë e Bashkuar, Gjermani, Itali, Norvegji, Holandë, Hungari, Poloni, etj. me plot eksperienca pune dhe në agjensitë (ndër)kombëtare, sigurisht ka sjell e përcjell në dhjetë esse-të të ndara në dhjetë kapituj dhe shumë ide të tjera të shtruara me një guxim intelektual brilant, të hapur dhe komunikues, i cili kësisoj i bën pjesë të gjitha nivelet e shoqërisë, pasi ai është i qartë, i lexueshëm, i kuptueshëm, idetë i selekton me një thjeshtësi të jashtëzakonshme, vizionet i ndrit’ me një llogjikë të admirueshme.(Ramiz Lushaj)

Serbia, macja që kërkon të behet luan

November 6, 2014 by dgreca

Nga Fahri XHARRA/
Sipas mediave serbe një hulumtues gjerman Jyrgen Shpanut , duke kërkuar për historinë e gjermanëve nëpër Europë , i zbulon varret serbe nëpër Spanjë , Portugali dhe Bretanjë të cilat ishin mbi 3000 vjet prK. Pastaj vazhdohet që civilizimi njerëzor, shkrimet e vjetra asire, misire dhe haldeje i njef si përmendoret e para të saja që datojnë mbi 7000 vjet; Sipas studjuesve po aq e vjetër është historia e serbëve: “Serbët të parët para të gjithëve këndej pari , por ata ishin e dhe nismëtarët e kombeve sllave dha kombit grek.”
E shqiptarët të humbur në histori , si meteoritet ne galaksinë e pafundme as që e dijnë se bile në “ Ditarët e oborrit Mbretëror Kinez “ që mbahen në mënyrë të vazhdueshme e pa ndërprerje që 2000 vjet parK. “mbajnë në vete shënimet për serbët që jetonin në Sarmantinë aziatike dhe që populli serb kishte jetuar që nato kohëra prej Siberisë e gjer tek Venediku i Italisë. “ . Nëse shkohet edhe më largë atëherë shofim që “ një nga Franca Robet Siprian e paska gjetur teorinë e zhvillimit të serbëve nga iliro-serbët” dhe me këtë teori e spjegon shtrirjen e serbëve që nga Deti Baltik, ai i Zi e deri në Kaukaz tek Liqeni Kaspik “ Dhe ne shqiptarët jemi këndej pari sipas disave , që nga ardhja turkut ?

Por të vazhdojmë të “mahnitemi” me “lashtësinë” e këtij kombi fqinj të cilëve as që iu del kush përpara: ” Një rremb i Serbëve , që nëpërmjet Azisë së Vogël që 3000 vjet paraK kishte arrijtur në Ballkan qenkan instaluar rreth Rashkës së Vjetër dhe pastaj në tri hove , 1800,1 500 dhe 1400 vjet paraK. paskan pushtuar Kretën . aty i paskan mundur Kretasit dhe me ata së bashku e paskan lindur kombin e ri të grekëve apo helenëve. Sipas shënimeve serbe edhe emri i qytetit të Athinës dhe perëndeshës me të njejtin emër, nukqenka grek por se është serb.” Sa qesharake , thonë serbët :” ka shënime që flasin se vetë grekërit e quajnë vetën pellazg dhe se e flitshin një gjuhë”barbare “ dhe nuk e dinin që ata ishin vetë serbët “

Nëndanubi , “parahisorikisht ishte venlindja e serbëve”; këtë e dëshmon Milosh Millojeviqi (Милош Милојевић ) dhe shkruan:” Serbët që nag parahistoria kanë jetuar në tokat e tyre të sotme,që nga Italia apo Deti i Mesdheut e deri në Greqi, që nga Deti Adriatik e deri në Detin e Zi dh gjithëmonë e kanë pasur shenjtërinë e tyre, kishat e tyre , arqipeshvitë e tyre. kur ë shek.e 4-të pasK. ishte sulmi i hunëve në tokat e tyre atëherë ata u tërhoqën në Zveçan të Kosovës dhe bile që në atë kohë e ngritën Mitrovicën ( e Kosovës). “ Sipas Millojeviqit “ Kisha serbe është më vjetër se ajo e Romës dhe ajo e Bizantit”
Mbani në mend këtë , se çka shkruhet në mediat serbe :” Në librin “ Civilizimi e gjermanëve dhe i Vikingëve” botim i v.1976, me autor Patrick Louth (Zvicër) shkruhet se nja 2000 vjet para K. në vendet Skandinave kishin ardhur popujt eluginës së Nëndanubit .

Për shumë hulumtues , kjo gjithëmonë ka mbetur e pa sqaruar si ardhja e një një populli
“ misterioz”. Po nga Zvicra e kemi tjetrin Eugene Pittard i cili thot që ”ai popull misterioz” që u shpërngul në brigjet e Norvegjisë dhe Skotlandës ishin popull i racës dinarike, ishin trupgjatë dhe të bukur.. Sipas hulumtuesit Pittard ata kishin lëvizur nga Vendiku nëpërmes Europës Qendrore dhe Gjermanisë deri në Suedi dhe Norvegji , dhe rrembi tjetër nëpër kanalin Moreuz ishin vndosur në ishujt britanik. Të gjithë këta ishin serbët tonë , perfundojnë mediat serbe.” (Други Швајцарац Јуџин Питар (Eugene Pittard) каже да су ти “мистериозни” народи населили и обале Норвешке и Шкотске, а сматр Patrick Louth али су их припадницима динарске расе, били су високог стаса и лепи. По Питару кретали су се од Венеције, преко Централне Европе и Немачке, до Шведске и Норвешке, а друга грана прешла је мореуз Кале и настанила британска острва. Све су то били наши претци, Срби. )
Tani e kam një kërkesë për lexuesit : E njef kush këtë libër?
Se më “ata (serbët) e gjetën çelsin e leximit të shkrimeve etruske , dhe se etruskët ishin ata të Rashkës së sotit”. Për skeptikët po e lë në original :” Познато је да су Етрурци пре Латина живели у данашњој Италији и себе су називали Рашанима. Опште је прихваћено тумачење научника да реч Рас означава сој, расу, припадност племену које говори истим језиком. Ми данас знамо да су Рашани били житељи Немањине државе и још постоје рушевине града Рас. Према томе говорити о Етрурцима, значи говорити о Рашанима који су живели на подручју винчанске културе, северозападно од Прокупља. “

Se ç`më dhemb ,kur i lexoj mohuesit në të vërtetën shqiptare

The people of Presheva Valley should be treated with the same reciprocity and balance of rights with the Serb minority within Kosovo

November 6, 2014 by dgreca

BY Aziz Aziri/
I want to begin this report by quoting one of the most crucial symbols of modern day human rights activists, Cesar Chavez. Once social change begins, it can’t be reversed. You can’t un-educate someone who has learn how to read. You can’t humiliate someone who has pride. You can’t oppress someone who is not afraid anymore. This brings me to the point of introducing the modern day crisis we are experiencing in “North Eastern Kosovo” or as it is known internationally, the Presheva Valley. The crisis is linked to prejudice that is directly related to the civil rank the Albanian minorities have in the Serbian state. Thus the governing body does not respect basic human rights of the minorities, not only Albanians,in Serbia.The major cause of how they control the Albanian community is by strict control of the municipalities and the community enclave’s borders in turn enabling military regime to enforce fear and oppression. They control what goes in and what goes out. It is a modern day dictatorship tactics. They perform these tactics in the municipalities of Presheva, Bujanovac, Medvegja. The province itself has roughly 120,000 citizens with about 100,000 being Albanian. The only other Albanian community in Serbia is in the Sanxhak region where unfrotunaetly most of the community have been forcefully assimilated to declare themselves Boshniak. Their names changed, religiously influenced to marry Bosnians, imposed strict laws, and kept uneducated and poor plus cut all access with their previous identity. Their identities are gone with the wind.
Before 1980’s, this place had a Albanian majority any was autonomous to the province of Kosovo in the Former Yugoslavia. During Miloshevic’s era, just like all the rest of the provinces, it was occupied by Serbian Nationalists and placed under strict control of the Serbian run government. Above all the complexities on this crisis, discrimination is influenced by violence, aggression, and ethnic hatred against the Albanians. Done so by the Serbian authorities, and the simple public who know no better but to believe the deceits that the government agencies spread. Such Is the case that the whole world witnessed with the Serbia-Albania soccer match where the Albanian soccer player where discriminated and violently attacked. This violence is subjected towardsthe Albanian community in Serbia almost every day by being arrested, abused, tortured and murdered. Yes murdered; because of their ethnicity. Such horrendous hate crimes can only be compared to the racial discrimination towards African-Americans during the civil rights movements.
In 2000 the Albanian citizens of Presheva Valley, began their armed uprising to demand rights and fundamental freedoms. These are simple, basic, God-given rights that everyone in this earth should be able to enjoy in order to live equal in peace and harmony. The armed uprising ended with an agreement signed between the Ethnic Albanians and Serbian representatives known as “Koncul convention” where the agreement stop the armed struggle and mandated that the Serbian government adopt a law that gave amnesty to the Albanians who were part of the war. Unfortunately, amnesty was provided only on paper and all the participants of the armed struggle were arrested, tortured and brutally killed by the Serbian state.Furthermore, the agreement was suppose to implement a multiethnic police force, which meant the Albanians would have a presence in the law and further governance of their own community. They requested the simple wish to learn Albanian books, to have the use of the Albanian national symbols, to sing and dance in Albanian and also guaranteed fundamental freedom to civil rights. This NATO, OSCE mediated agreement was not respected and none of the treaty points wereplaced into effect by the Serbian government. Furthermore, the International institutions that assisted in creating this cease-fire did very little to influence Serbia to keep true to their pact. They stood back and watched rivers turn red and the skies turn blue. Even to this day, Ethnic Albanians in the country are completely victimized and subjected to prejudice activities in terms of human rights, denied education, denied to experience their heritage and culture, forceful change of their history and oppressed via tactics that incite fear. The only thing that isn’t lacking in this region is religious foundation that the Serbian government allows. Furthermore they don’t allow proper schools and universities for the people to receive a fitting education, keeping the community ignorant and ill informed. Furthermore the Serb minority runs most of the municipality posts and administrative institutions. Jobs in banks and hospitals are restricted. Funds and government programs are denied.
The people of Presheva Valley should be treated with the same reciprocity and balance of rights with the Serb minority within Kosovo. Why did the International community establish these agreements and not operate them fairly? Why are they objective? Why are there double standards and difference in they way that they are employed? What have we done to the international governing agencies to think of us so poorly and treat us so harshly? In Northern Kosovo, all the points of the Serbia-Kosovo agreement are followed, applied and executed with pressure from the International organization. Whilst in Serbia, the Serbian government buys land and houses from the poor Albanians and relocates Serbian citizens in order to dilute the statistics. They change municipality rules and border to minimize voting impacts. They bribe officials to stay restrained and keep them subdued. They entice young people to assimilate them. In order to get a job, you have to get inline with their terms and conditions. They corrupt the system. They create propaganda to create factions to divide the community. This is what the international organizations that are reconciling these negotiations are allowing.
I want to bring to attention a mis-informed international audience that “Greater Albania” is a ruseby which certain neighboring countries use to avoid dealing with the crimes of post Balkan Wars era. This has never been the official agenda of the Albanian or Kosovo governments. With this being said, I want to make clear what the intentions of this report, which are not politically motivated, but simply requiring the ear of the world to intervene and do what is right. The Albanian people have paid the price of inequality for the sake of Balkan stability. We must prove that the Albanian people are not the aggressors but the victims. This issue should not be seen as a nuisance by the international organizations but they should step up and serve accountability. These organizations need to hold certain Balkan countries responsible for not upholding the same minority rights as per EU standards.These organizations need to step up and show responsibility for keeping quiet for such a long time and make amends.
We constantly hear of Serbia’s claim that their reactions are acceptable because they were triggered. Do we accept these claims when a rapist explains that his actions where justifiable because his victims was dressed provocatively? Do we accept these claims when a drunk driver rationalizes that his crash was alcohol induced? Do we accept these claims when a murder defends his violent actions and blames them upon provocations from his victim? If NO, then why do we always consent to Serbia’s excuses???

Kind Regards,
Aziz Aziri
Director of RSLP (Society of Presheva Valley Student Youth)
* Presheva Born Student Studying Political Science at the University of Tirana
Aziz_aziri@hotmail.com