• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for August 2015

Kosovë-Serbi, raundi i 28-të bisedime të vështira

August 25, 2015 by dgreca

Nga Behlul Jashari PRISHTINË, 25 Gusht 2015/ Bisedime të vështira po zhvillohen sot në raundin e 28-të kryeministror Kosovë-Serbi në Bruksel, sipas burimeve të Beogradit.
Bisedimet kanë filluar para mëse 10 orësh, por ende nuk ka njoftime për takim të përbashkët të kryeministrit të Kosovës Isa Mustafa e kryeministrit të Serbisë Aleksandar Vuçiç me ndërmjetësuesen, Përfaqësuesen e Lartë e BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Federica Mogherini, e cila krerët e dy qeverive i ka pritur në takime të ndara.
“Dialogu i Beogradit e Prishtinës po vazhdon dhe në qendër të vëmendjes janë katër tema – energjetika, telekomi, Bashkësia e komunave serbe dhe lëvizja e lirë nëpër urën në Mitrovicë”, citohet Ketrin Rej, zëdhënsja e Përfaqësueses së Lartë të BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri, cituar nga media serbe.
Ndersa, Suzana Vasiljeviç, këshilltarja për media e kryeministrit të Serbisë, në Tviter ka shkruar se kanë nisur negociatat në Brukse dhe se janë duke u zhvilluar konsultime të delegacionit serb.
“Bisedime të vështira” për “4 çëshje kyçe: Bashkësia e komunave serbe, energjetika, ura dhe telekomunikacioni”, citohet një anëtar i delegacionit të Beogradit.
“Krijimi i një korridori territorial është jashtëzakonisht problematik”, shprehet kryetari i komunës së Gjilanit, Lutfi Haziri, i cili ka qenë ministër i parë për Administrim të Pushtetit Lokal në Qeverinë e Kosovës, ndërsa në Bruksel po negociohet Asociacioni-Bashkësia e komunave me shumicë serbe në Kosovë.
Ndërkohë, zhvillohen “konsultime të delegacionit serb në Bruksel”, bënin të ditur burime të Beogradit, derisa po zhvillohej raundi i 28-të kryeministror i dialogut Kosovë-Serbi.
Këshilltarja për media e kryeministrit të Serbisë në Tviter ka postuar një foto me anëtarë të delegacionit të Serbisë të kryeministrit Aleksandar Vuçiçi, i cili ka takuar Përfaqësuesen e Lartë e BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Federica Mogherini, pas takimit që ajo ka zhvilluar me kryeministrin e Kosovës, Isa Mustafa.
Kryeministri i Kosovës, Mustafa, në mbledhjen e qeverisë pas kthimit nga raundi i 27-të deklaronte se në dialogun me Serbinë në Bruksel “temat të cilat tani i kemi në rend të ditës nuk janë shumë të lehta, janë tema që kërkojnë vëmendje të veçantë, sepse janë zgjidhje specifike të cilat ne nuk i kemi pasur deri më tani në Kosovë”.
Nga delegacioni i Kosovës nuk ka ende konfirmim të ndonjë marrveshje, ndërsa sipas medias serbe, deri tash është dakorduar zgjidhja për telekomin, ndërsa deri në fund të këtij raundi pritet të arrihet paketa e marrëveshjeve, që përfshinë edhe Bashkësinë e komunave serbe, energjetikën dhe urën e lumit Ibër në Mitrovicë.

Filed Under: Rajon Tagged With: Behlul Jashari, bisedime të vështira, Kosove-Serbi, raundi i 28-të

Polemikë për kishën e Dhërmiut

August 25, 2015 by dgreca

Nga Arben LLALLA/
I gjithë sulmi mediatik i Greqisë, Kryepeshkopit Anastasios, OMONIA, MEGA, PBDNJ, MPJ-Greke, Mitropoliti i Konicës, partia Demokracia e Re, kundër kryeministrit shqiptar ka të bëj me tensionet e brendshme të rrezikshme që po ndodhin në Greqi. Sa herë që Greqia ka problem ekonomike-politike të brendshme i bien muzikës së rrezikut kombëtar grek nga shqiptarët. Atje ku shoqëria politike dhe intelektuale dështon del në pah çështja kombëtare në instancën e fundit për të krijuar unitetin midis qytetarëve.
Sa për deklaratën e zëdhënësit të Kishës Autoqefale Ortodokse të Shqipërisë, Thoma Dhima se Imzot Donato Oliverio: peshkopi arberesh i Lungros ka deklaruar:(Ne nuk kemi asnjë interes material ose territorial dhe fetar këtu në Shqipëri, ku Kisha Orthodhokse e bën shumë mirë e me nder shenjtërimin e popullit. Ne këtu në Shqipëri nuk kemi asnjë prift arbëresh dhe nuk jemi pronarë të as një pëllëmbe dheu, për respektin e madh që kemi për Kishën tuaj Orthodhokse dhe për Kishën tonë arbëreshe.)
Thoma Dhima mendon se shqiptarët janë idiot dhe nuk mund të dinë dallimet midis kishës Autoqefale Ortodokse të Shqipërisë dhe Kishës Ortodokse të vëllezërve tanë arbëresh. Kisha Ortodokse Arbëreshe ka dallime me Kishës Autoqefale Ortodokse të Shqipërisë sepse arbëreshët janë UNIT, pra kishë ortodokse nën juridiksionin e Vadikanit, ndërsa kisha Autoqefale Ortodokse e Shqipërisë është kishë Ortodokse e Lindjes nën juridiksionin e Patriarkanës së Stambollit, e ritit me kalendarin e ri.
Unitët janë për bashkimin e dy kishave të krishtera, atë katolike dhe ortodokse. Arbëreshët në Itali falen në kishën e ritin ortodoks, por në vartësi të Vatikanit katolik.
Më 1439 në Sinodin e Florencës u bë bashkimi i Kishave të Romës dhe të Kostandinopojës. Më vonë kjo marrëveshje u nënshkrua edhe nga ortodoksë dhe katolikë të tjerë për bashkim në Romë dhe Brest në vitet 1595-1596. Kështu arbëreshët në Itali mbeten besnikë të besimit UNIT. Në qytetin e Elbasanit, brenda në kalanë e vjetër ka qenë dhe është ende sot një kishë e rriti UNIT. Në fillim të viteve 1990 prifti i parë që shërbente në këtë Kishë ishte arbëresh.Prandaj Thoma Dhima mos të na marrë për budallenj duke keqpërdorur deklaratën Imzot Donato Oliverio: peshkopi arberesh i Lungros
Takimi i sotëm i Kryepeshkopit të Shqipërisë Anastasios me ish-kryeministrin Aleksis Çipras ska të bëjë fare me problemin e Dhërmiut. Kryepeshkop Anastasios i ka disa borxhe të vjetra Aleksis Çipras. Borxhet kanë të bëjnë me financimet e familjes Çipra,(Pavlos Çipras) që i kanë bërë prof.Anastas Janullatosit në vitet 1967-1974 për misionet e tij në Afrikë dhe vende të tjera. Aleksi Çipras do ti kërkoj Anastas Janullatosit që të ndikojë tek besimtarët ortodoks shqiptar që kanë shtetësi greke që të votojnë në zgjedhjet e parakohshme të Greqisë partinë e tij pas përçarjes së saj. Janë rreth 30.000 shqiptar dhe minoritar grek që kanë shtetësi greke dhe të drejtën e votës.

Filed Under: Opinion Tagged With: arben llalla, e Dhërmiut, për kishën, Polemikë

Në kulmak për 5 ditë, në kryeqytetin e Sektit Bektashjane

August 25, 2015 by dgreca

Pranë Tyrbes të Shënjëtorit “Abas Aliu”, në malin e bekuar të Tomorrit/
Nga Sulo GOZHINA/
TOMORR 2015 – Duket se sot janë bërë bashk me malin e bekuar të Tomorrit edhe retë ato kanë zbritur ndodhta për t’u puqur, me të, në të tilla raste dhe me freskin e tyre duket se kanë zbritur edhe perndit të cilat për pes ditë rresht presin mbi 200 mijë besimtarë të cilit ngjiten deri laret ne Tyrben e “Abaz Aliut”, për të takuar perënditë e tyre , mbi 7 mijë kurban dhe mbi 80 mijë besimtarë gdhihen pranë tyrbes të shënjëtorit, pikerishte aty ku si në pllëmbën e dorës shikon gjith Myzeqen nga qyteti i Vlorës deri tek kepi i Duresit dhe nga aty larte në majën e Tomorrit tej në horizont vren ujirat e kaltra të jonit dhe Adriatikut të gërshetuar këto me flladin që të rreh fytyrën dhe vërtet të duket vetja sikur je në bregun e detit edhe pse për momentin je rreth 100 km larg dhe 2417 metra lartësi nga niveli i detit. Këtë fest për 5 – ditë e gushtit e festojnë mbi 320 milion Bektashjan në të
gjithë botën , pjesëtarët e së cilës u bëmë edhe ne gazetarët në këto ditë gushti 2015.
Përshkrimi : Një herë në vite nga Poshnja e Beratit, aty ku bashkohen dy rrugët, ajo e Jugut të Shqipërisë me atë të ShqipërisëMesme e asaj të Veriut dhe deri lart në malin Tomorr në një gjatësi rruge prej rreth 108 km, këmbehen dy lumenj nga njëra anë nga lart gurdullisin ujrat e rrëmmbyshëm të lumi Osum rrënjët e të cilit një pjesë e tij dalin nga mali i bekuar i Shënjëtorit dhe nga ana tjetër nga posht lumi i besimtarëve bektashjan që nuk ka të sosur për të mbërritur lart tek tyrbejai në malin e bekuar.
Por ndryshe nga më parë që kishte vetëm një rrugë, pas vitit 2006 filluan ndërtimet e një rrugë letësimi si dhe vetë sekti bektashjanë që letëson dhimbjet e vuajtjet e besimtarve për të shkurtuar km për në Tyrbene e shënjtorit Ali. Ndërsa ne gazetarët duke i qëndruar nostalgjisë së përvitshme pasi kemi lënë pas qytetin e Çorovodës jemi ngjitur në të majtë të tij, në rrugën e kalldrëmtë dhe me gropa që gjarpëronte duke u ngjitur lart në qafën e Dëvris . I pari fshat që u prezantuam ishte Radëshi , që aty dukej se kishte fest , veç vargut të pa mbaruar të makinave në të dy anët e rrugës fëmijët kishin dalë ndoshta për të plotësuar ato pak nevoja që mundet të kishin udhëtarët .
Diku në një kthesë në hije të pemës Entela dhe Arditi motre-vëlla 12 e 14 vjeç tregtojn pagure të mbushur me dhallë të ftot dhe më tej fëmijët e tjerë shisnin frutat e kohës dhe të zonës si thana, bajame e misra të pjekur etj. Ky femomen na u bë shoqërues në të gjithë rrugën që përshkruam deri lart në malin Tomor . Qafa e Dëvrisë si dhe vetë feja bektashjane gjelbëronte në të dy anët e rrugës me një pyll të dëndur me lajthi. Vërtet ?!…. ishte bukur shumë bukur , veç lajthive e shpatit gjigand në të dy anët e luginës së ngushtë kishte dhe një livadh të vogël, kur dikur vite më parë zbriste helikopteri i udhëheqjes. Kështu pohoj bashkshoqëruesi që nuk na u nda gjatë udhëtimit, ashtu si edhe shtyllat e linjës elektrike që i ishin qepur luginës e që i japin dritë e jetë zonës të tomorricës prej më shumë se 40 fshatra. Në anën tjetër të malit ishin tunelet e udhëheqjes komuniste
në rast lufte, këtu ishte planifikuar strehimi i udhëheqes të partisë nëse një ditë Shqipëria e vogël si “fener ndricues”, do të sulmohej nga armiqët imangjinar. E sa kalojmë qafën teje e gjelbëruar, tejjjj në horizont shohim një tjetër pamje, sa të çuditëshme po aq edhe mahnitëse . Në faqen e malit janë me qindra makina dhe me ngjyrat e tyre të ndryshme mes gjelbërimit duket sikur krijojnë një ylber shumëngjyrësh , në këtë rast bukurinë e rrallë nuk e japin vetëm vetëm lëvizjet të qeshurat e të bërtiturat e njerëzve, por edhe vijat e tymit të qindra zjarreve të ndezura në ç’do pesë e gjashtë a dhjet metra. Lart në qiellin blu dy re tymi duket se po i afroheshin malit të shënjët që para tij dukeshin të fije fare të vogla. Duket se atje, Në Tomorr ku puqen retë” , zërat e fëmijëve dhe cicërimat e zogjve kishin bashkuar për një moment meloditë e tyre të ëmbëla , … a thua se
vetë perënditë kishin zbritur dhe festonin në atë gjelbërim madhështor, festën e Bektashinjve së bashku me Besimtarët.
Në këto momente nuk të rrinë pa ardhur ndërmend edhe poezitë e të madhit Naimit, për Abaz Aliun :

1
Ëngjëll që m’u qase pran O moj fushë e Qerbelasë
Nga i madhi Zot Që më rri ndër sy
Pse më rrëfen Qerbelan Plot me gjak t’Ali Abazë,
A do të derdh lot ? Vall ç’është ay ?

3 4

Ç’është ai që shkon kaluar Ç’ikën ky kal’ i shkretë,
Ikën si veriu Mi dhe nuk shkel !
Me dy tre foshnja ndër duar ? Nga patkonjët që ikën shpejtë ,
Është Abaz Aliu. Zjarr dhe flak i del .

5 6

Hyjnia desh njerzinë Abaz – Aliu z’u Tomorë
Dhe për të u vra Erdhi afër nesh
Për të shpëtuar njerinë Shqipëria s’mbeti e gjorë
Ra ndër Qerbela . Se Zoti e desh .

ÇUDIA : Edhe vetë njerëzit dukeshin të bekuar, askush nuk guxonte të prishte apo priste një gjë qoftë edhe një degë të hollë pishe të njomë. Një pastërti e zilishme, një rregull i përsosur, një pastërti shëmbullore si të një familje madhështore. E të gjitha këtyre punëve kaq të kujdesshme duket se po i printe Dede Baba Ibrahimi, ndërsa kryente pritjen në vargun e besimtarve që kërkonin të takoni, përshëndesnin dhe marjen e bekimit nga kryegjyshi botror i kësaj feje.ritual ky si dikur Dede Baba Reshat Bardhi. Vargu i gjatë i njerëzve për të takuar baban , vargu i gjatë për të prekur shenjtorin në tyrben tek Mekami, vargu i gjatë i njerëzve në vendin afër tyrbes ku behej kurbani, vargu i gjatë i njerëzve që falnin ato pak të ardhura në shenjtore dhe për të puthur në Mekame shenjtorin, nuk kishte të sosur, sa i shikoje të krijohej mendimi ! A do më vij radha , a do të mbarojnë ky lum
besimtarësh!!!
Këta njerëz punët e tyre dhe vërtet duke parë me sytë e tu këtë mori njerëzish në ajrin e freskët të krijohej mendimi vërtet …. !!!!!….. ?????…. Vërtet këta besimtarë të ardhur nga shtatë shtetet e ballkanit dhe nga e gjithë bota po takonin perënditë e tyre . Kedo që kishe mundësi të vreje në ato caste dukej sikur futen në një hulumtim përpara Shënjëtorit, e dikush edhe murmuriste me vete a thuaj se kjo ka qënë moment që në mendjen e tyre kishte trokitur përndija dhe komunikonte për hallet e problemet e tyre për ti përshëndetur, dhënë shpresë dhe bekuar. Ndoshta në këto pak sekonda, një i tillë isha edhe unë apo edhe dy bashkëurdhtarët e mi, Arifi e Leli, këtu dukej qartë se edhe fëmijët edhe pse janë vetë engjëj kryenin të njëtin rit, a thuja se përndija apo dora e shënjëtorit i predikonte n ëkëtë rrugë të bekimit. E ndrësa turma e njerzve në heshtje priste radhën për tu future
në tyrbene e shënjëtorit mbi kokat tona retë hidhnin valle e gati sa nuk na prekni floket, e ndërsa ora temperature shënonte 6 apo 7 gc, aty nuk djeje ftohët pasi shumë , shumë e shumë prej besimtarve me veshje verore, a thuaj se vetë perndija mbronte delet e saja besimtare që këta të fundit të kuvendonin me të.

Sevapi ; Sevapi e kërkon që disa nga babat duhet të jenë të parnishëm në ç’do prekje të mishit të kurbanit . Kjo bëhet në emër të mirësisë e të bollëkut por edhe sevapi për të vobektët, një tjetër anë mirësie .Sevapet nuk kanë të sosur duhen takuar të sëmurët që kanë ardhur nga të gjitha anët nga të gjitha fetë, për të marrë bekimin e shërimit . Edhe gërshëra e kuntërllëkut nuk ka munguar e nuk mungon në këto ditë gushti, por edhe parja, fejesa , pajtimi i mërive , etj . janë në përbërjen e punës të Baba Edmondi gjithmon i prirur nga mësimet që kanë lënë të parët, shënjtori e vetë pernditë, por edhe Dede baba Reshat Bardhi që në fasadat e Teqes nuk kanë munguar fotot dhe në një kend ndëri edhe busti i tij. Megjithatë nuk ka munguar takimi në grupe ku me mijra besimtarë të vegjël e të mëdhenj nuk kanë munguar në puthjen e dorës të Dede Baba Edmondit Ibrahimit që
është në të njëjtën kohë në krye të të gjith këtij pelingrazhi. Këtë vitë ndryshe nga më parë kemi bërë mbi 100 krer bagti kurbane për të vobektit, kemi ngritur guzhinen e menxën ku punojn 3 guzhinier e tre shërbyes që shtrojn ushqim, kemi siguruar mbi 80 çadra prej kohësh dhurat nga forcat e “Natos”, të cilat i kemi vënë në dizpozicion të pelingazheve të spjegon sekretari i teqesë Zalo Qamo, një besimtar i devollëshëm, njeri i qeshur dhe i rrspektuar për të gjithë besimtarët. Gjysh i kryegjyshatës botërore të Bektashizmit është shpërngulur nga Tirana e gjate këtyre ditëve është vendosur me qëndër në Tomorr, aty ku besimtart nga e gjith bota kanë kthyer sytë, e ju thrret….!!!.. ejani festoni me ne, pasi këtu nuk ka të ndar, ndër peligrint e besimeve të tyre rëndësi ka që besimtarët nga të kater fet dhe nga të katër anët e botës këto ditë u falen perndive të tyre në malin e
bekuar tek shënjëtori Ali.
“ Rixhaja” një tjetër temë prekëse, janë me qindra besimtarë që në njërën mënyrë apo tjetrën kërkojnë të lajnë mëkatet e tyre . E kjo “ rixha” bëhet në heshtje në vetmi pa e dëgjuar njeri. Të tillë njerëz i luten perëndive në heshtje e me kokën ulur – perënditë falin thotë Dede Baba Edmon Ibrahimi, por kur vërtet je i penduar dhe nuk e përsërit më mëkatin, ndryshe nuk ka më kuptim falja. Por rixhaja nuk është vetëm për falje mëkatesh me mijra besimtarë luten për pasuri, shëndet jetë e mirëqënie, për shërim, fejesë e martesë. Më ndihmoi shenjetori “Abaz Aliu” thotë 70-vjëçari nga Dushari i Korçës Asllan Çoro shita 18 krerë bagëti por ajo që më gëzon veç lekëve është se këto bagëti i shita për kurbanë. Thuaj se të njëjtën gjë thotë edhe 18 vjecarja Entela Çerja nga fshati Zaloshnje që ka ardhur deri lartë në tomor për të ndimuar baban e saj për të shitur
bagtit por me dhjetra banor të kësaj zonë kanë siellë deri lartë në mal mijra kokë bagti të destinuara për kurban. Edhe kjo “Rixha”, predikon edhe bekimin e perëndive ndaj njeriut.
Qeveritarët munguan : megjithëse mungesa e pa përfillshme nga besimtarët, përsëri qeveritarët munguan, pavarësisht se festa e mbushur me ritet e saja në pelegrinazhin e ditëve të tomorrit ishte e kompletuar. I vetmi “ pushtetar “ që ishte i pranishëm ishte vetë kreu i kësaj feste Bektashiane ishte kryegjushi i bektashjanve dede baba Edmond Ibrahimi, si dhe Kryerari i bashkisë të Skraparit Nesim Spahiu. E si gjithmonë i qeshur , i dashur e respektuar qëndroj mes besimtarëve e festoj bashkë me ta ditët e gushtit të shenjtorit “Abaz Aliut” në malin e shenjtë që Baba Meleq Shtermbërdhenji tha :

Po m’u hap mëngjezi mirë Mejtova “Abaz Alinë”
Hodha sytë nga tomori Qysh iku nga Qerbelaja
Dhe më dogji një dëshirë Erdh e gjeti Shqipërinë
E po qasem unë i gjori Në Tomor në ato maja .

Por festa nuk kalon pa halle, kështu tha baba Edmondi për gazetën kemi shumë për të bërë për këtë festë– e pra duhet siguruar ujë, rruga ka ende probleme, energjin elektrike nuk mungoj por duhet qëndruar korekt, vendet ku punohet e festohet, megjithse kemi hyre në bisetime me pushtetin vendor dhe disa probleme janë vënë në rrugën e zgjidhjes . Jemi ende në gjyqe për pronat e teqeve etj. Ndërsa kemi zgjidhur problemet mjeksore në raste urgente kemi në dizpozicion një ambulancë dhe dy mjeke e infiermer, në ndimë kemi dhe forcat e rendit.
Një lumë investimesh priten të hidhen nga kryegjyshate Botrore të Bektashinjve për tre vjet dhe këto kryesisht në malin Tomorr në vendin e të madhit Abaz Aliut këtu ku perndit bekuan malin e bukur thot baba Edmondi. Do të investohen dhe mes investimeve prioritet do të kenë 7 km rrugë nga fshati Gjerpës – deri në teqen e faljes në majën e malit tek shenjtoti “Abas Aliu”, që edhe pse rruga është zgjeruar ende ka punë për tu bërë. Ndërsa kemi në prespektiv ngritjen e një fshati turistik, mbielljen e një siperfaqe prej 5 ha me pisha etj, për realizimin e këtyre projekteve nga vet teqeja dhe nga kryegjyshata botrore e bektashinjve me qëmdër me Shqipëri do të investoj për përmirësimin e terenit rugëve dhe krijimin emabjetit më t ëmirë për besimtarët në këto 5 ditë qëndrimi. Ndërsa kemi bërë miljona lek investime thot Zalo Qato sekretati i kryegjyshatës gjyshatës bektashjane në prishtë dhe në
dhjetra teqe të Skraparit. Vetëm për tre muaj kemi investuar në vite mbi 200 miljon lek 5 km rrugë, në riparimin e teqeve të Therepelit, Gjurma e Dhores. Backës, Prishtës etj. Por ka pasur edhe besimtar të cilit kanë investuar deri në 10 miljon lek për ndërtimin e 2 km rrugë dhe nëse vazhdojn me këto ritme për vitin tjetër do të jenë zgjidhur shumë probleme të cilat deri tani kanë ecur ngadal në ritmin e tyre.
Preçedente – Kane vizituar teqen e Abaz Aliut — Me 1923 Fanoli dhe Luigj Gurakuqi ku kanë fjetur në fshati Dobrenjë, poeti kosovar Ali Bodrem, poeti Dritro Agolli, ish presidenti Rexhep Mejdani, Kryeministra, Kryetari kuvendit Ilir Meta, Ministrat mes tyre Nasip Naço, Deputet e tje. I përhershëm në këtë fest ka qënë ish kreu i kryegjyshates Botrore të Bektashinjve Dede Baba Reshat Bardhi, rrugën e të cilit ndjek edhe dede baba Edmond Ibrahimi. Dhe së fundi Malit të poetve i ka kënduar edhe vete Omeri i famshëm thot poeti nga Skrapari që ka vizituar malin e bekuar dhe tyrben e shënjtorit edhe poeti Xhevair Spaiu i cili ka cituar në vargje —

Në Tomorr që një moti
Thon se ka zbritur edhe vet zoti …….

Nga Tyrbeja e shënjtori Abaz Ali Tomorr

Filed Under: Reportazh Tagged With: e Sektit Bektashjane, në kryeqytetin, Në kulmak, për 5 ditë, Sulo Gozhina

NE SOFREN E DIELLIT- FASLLI HALITI: “JU POLITIKANET” Dhe…PASURIA IME…!

August 25, 2015 by dgreca

Portret: Faslli Haliti- Viz. S.Kamberi «Artist i Popullit»/
FASLLI HALITI/
JU POLITIKANËT…/
Ju/
Poltikanët/
S’keni/
Turp./
Ju/
Politikanët/
Turpin e hani me bukë,/
Dhe popullin e lini të hajë me listë,/
Popullin e ngopni me shuka gënjeshtrash,/
Bukën e popullit e fyeni me ato lista, pa turp /
Duke ia hedhur si qenit, kafshata, kafshata,/
Kore kore, kore,
Përpjetë,
Si peshqve tuaj të kuq
Në akuariume
Luks,
Sekondë për sekondë,
Minutë për minutë,
Ditë për ditë,
Thërrime,
Thërrime,
Çikë,
Çikë…
Por
Buka e bardhë,
Buka ballëdjersitur e fermerit,
Gatuar
Me ujë të bekuar djerse,
Me lodhje, mundim,
Edhe pse ju jeni
Pa sy
E pa faqe,
Edhe pa fytyrë;
Ka për t’u nxirë edhe më keq
Ajo faqja juaj e nxirë.

Buka ballëdjersitur e popullit
Me esencë djerse, morali, nderi,
Absolutisht
Një ditë,
Do t’jua zërë sytë…!

Prill 2015

PASURIA IME

Cila është pasuria ime e patundshme?
Fëmijëria ime!,
Po dashuria ime e patundshme?
Fëmijëria ime!
Po poezia ime e patundshme?
Fëmijëria ime!
Po lavdia
E patundshme?
Fëmijëria ime !
Po përjetësia e patundshme?,
Përkohshmëria ime zhele, zhele, bythëgrisur!
Përkohshmëria ime lecka-lecka
Ballëdjersitur…!

Qershor 2015

Filed Under: LETERSI, Sofra Poetike Tagged With: Faslli Haliti, Ju politikanet, Pasuria ime, Sofra e Diellit

RITA SALIU VJENË ME NDJENJË PERËNDIE

August 25, 2015 by dgreca

Esse-analizë rreth vëllimit poetik, “Ndjenjë perëndie”, të poetes e humanistes së shquar shqiptaro-amerikane Rita Saliu/
Shkruar nga Raimonda MOISIU/
Poeti është si ai bilbili që këndon në errësirë dhe ngazëllen me tingujt e ëmbël e të këndshëm, audiencën e dëgjuesve të tij, jemi ne njerëzit që kënaqemi së tepërmi, me zërin melodioz të një “muzikanti” që nuk e shohim dhe nuk e dimë nga vijnë ata tinguj të magjishëm. Gjuha e poetëve është jetike, metaforike dhe melodioze, ata janë “bilbili” nën efektin e frymës dhe muzës poetike, psikikes e filozofikes në universin e marrëdhënieve dhe ekzistencës njerëzore. Kam në dorë vëllimin e tretë poetik “Ndjenjë perëndie”, të poeteshës dhe humanistes dardane, Rita Saliu. Por jo vetëm kaq! Poetesha e talentuar dhe e mirënjohur shqiptare Rita Saliu është edhe një nga letraret dhe poetet me zërin më të ndjeshëm femëror, qytetar e intelektual, aktiviste e cështjes kombëtare, luftëtare e paepur dhe veprimtare e shquar e cështjes së Kosovës. Ajo është nderuar me cmime kombëtare e ndërkombëtare, është nderuar me dekoratën e “Urdhërit Nënë Tereza “ nga ish-presidenti Bamir Topi, me motivacionin:“Veprimtares së shquar për mbrojtjen e të drejtave të njeriut fuftëtares së paepur e të palodhshme për cëshjten kombetare,humanistes dhe poetes qytetare që fatin e saj e bëri njësh me atë të vendit dhe Bashkëtdhetarëve të saj”
Rita Saliu konsiderohet si një prej poeteshave frymëzuese e vecantë kombëtare në ditët më të vështira –të popullit dardan, sikundër dëshiron ajo ta thërrasë popullin e saj të dashur të Kosovës. Rita Saliu është një nga personalitetet më të rëndësishme që është aktivizuar sistematikisht me cështjen kombëtare dhe artin e të shkruarit, në letrat shqipe, me jetën e saj mes mërgimit dhe atdheut, duke i dhënë poeteshës vëndin e merituar në rrethin e poeteve që shkruajnë mbi temat e dhimbjes, dashurisë, traditës e besimit. Shpesh flitet që shkrimtarët apo poetët në jetën e tyre shkruajnë vetëm një libër. Libër –që shpreh shpirtin e tij mitik, me rrjedhën e vetkzistencës dhe butësinë e të bukurës, universales, alfabetit të gjuhës, pra të -Një gjak , një emër!
Poetesha që në titullin e vëllimit poetik, na lë të kuptojmë se ajo mundohet të përshtatet me rrethanat e reja, gjen ngushëllim e qetësi te ndjenja e perëndisë e besimi te zoti, duke krijuar vargje në prani të reales. Mënyra e vetme për t’i shpëtuar së kaluarës së dhimbëshme, është ajo duke biseduar me, Zotin, Tokën , Atdheun, Martirët, Vende dhe Njerës: “Të putha ballin e rrudhur,/Lirinë duke kërkuar,/M’u dridh shpirti nga lëngata,/Po mua më mbetën sytë,/Te e vetmja dhuratë,/Dhuruar nga Zoti…../Me gjuhë perëndie,/Kuptova puthjen time pa interes,/Të qofsha falë o Zot,/Për dhuratën e ndjesisë,/Toka ime e lashtë,/Më je dhuratë perëndie,/Për mua si shtatë mrekulli,/Qofsh me bekim atdheu im….”. Poetja mban në cdo varg të shkruar marrëdhëniet në kohë me atdheun, bashkëkombasit e saj që i mungojnë aq shumë ata që janë në mërgim dhe ata që janë nëatdhe, të gjallë e të vdekur, dhe vazhdon të bisedojë me rininë e dashurinë e “Toka ime e lashtë, me historinë e lashtësinë. Të gjitha këto cilësi poetja Rita Saliu i pasqyron dukshëm në këtë përzgjedhje të titulluar- “Ndjenjë Perëndie”.Vëllimi përmban 91–ë poezi lirike, me ton qytetar, intelektual, patriotik, kujtime, mall, dhimbje, dashuri, të cilat shprehin dhe përcjellin mesazhin e mirëkuptimin, ngazëllimin e një populli, vlerave të një kombi, qofshin ato historike apo kombëtare. “Gabon ai që më thotë,/Se jam mbyllur në kutinë e atdheut,/Jam celur,/Nga aty shoh botën time,/Dua ta ruaj duke e pasuruar,/S’e lë të jepet,/Duke qëndruar vertikalisht,/Duke u njohur të gjithëve.” (poezia “Kuptimi i Mëmëdheut”, f.8). Të dyja bashkë, poetesha dhe poezia, provokojnë të mendosh se cili është shqetësimi real në jetë dhe t’i mëshosh faktit se cfarë kuptim ka mëmëdheu për ju, për ata, për ne të gjithë! Qëllimi i autores është se ajo krijon një formë poetike; “Ka vjet ngrihem, shkrihem, me mallin e shqetësimin,/Betohem për një pllakë varri dhuruar,/Vazhdoj të jetoj…./”- duke përmbledhur kështu përballjen me misterin pa u epur për mëmëdheun, mallin e shqetësimin, dhe autorja nuk “lejon” askënd të harrojnë misterin thelbësor se cfarë kuptim ka mëmëdheu në jetën tonë dhe vazhdon të vargëzojë ; “Me frymëmarrjen time të pashitur,/E drobitur në këtë botë,/E përjetuar,/As gjallë as vdekur!/Me lule që frymëtojnë shqip,/Me lule përjetimi,/Me lule histori guri.”. Poezia vetë ka në esencë, besimin, përkushtimin, për t’i dhënë kuptim jetës e dashurisë, nëpërmjet nderimit e respektit njerëzor për mëmëdheun, poetja i jep mundësinë gjithkujt ta dojë mëmëdheun në mënyrën e tij/ të saj. Densitetin e ndjenjës së shprehur si një aspiratë sublime dhe fuqisë shpërthyese të dashurisë për mëmëdheun, përmes figurave artistike dhe mendimit filozofik, që poetja e bën prezent nëpërmjet dedikimit në orientimin përgjithësues të vargut e cdo strofë, mbi bazën e subjektivizmit krijues hapësinor, me të cilat shpirti i poetes merr frymë-atëhere kur; “Vazhdoj të mbetem zë kumbues,/Poezi ligjërim.,-shprehet poetja.
Mesazhi i poetes, mesazhi i poezisë, është real vetëm kur –është metafizike.Poetët jetojnë, dhe për më tepër krijojnë me një ligjëratë metafizike.
“Luftëtarët e Lirisë”, titullohet poezia në f.11 të vëllimit; “Në luftë e ruajnë,/Se iu duhet kushtrimi i tyre,/I shndërruar në këngënë dritën që iu prin,/Në paqe vrasin pabesisht,/vetëm se dinë të ecin vertikalisht./ Poetesha me mjeshtëri artistike e zhbirim filozofik, tashmë fillon të na flasë për hiret e figura luftëtarësh të lirisë. Aty qëndron meraku i saj, të zbusë, të qetësojë; “Duke qetësuar dete e oqeane,/Duke ndërtuar ura, bashkojnë brigje”,-autorja thellon kuptimin, ani pse nëpërmjet plagëve dhe dhimbjeve të luftëtarëve; “ Dhe bëhen flamuj të të gjitha kohërave,/Ata duhet t’i lini të lirë si zogjtë,/Dhe t’u bëni vëndin pranë martirëve,”-në sintezë të epokave dhe zhbirimeve mitike, duke mbetur kështu një poeteshe origjinale dhe kombëtare, qëpa marrë parasysh gjithcka ruan baraspeshën mes historisë e lirisë dhe reflekton dritë e dashuri.
“Sot dielli lindi më herët,/Më dhuroi rrezet e mëngjesit,/E kisha harruar dritaren hapur,/Brenda kish ardhur mysafir ajri i pastër,/E lodhur nga rrugë të gjata,/U kënaqa me detajet e jetës,/ Në shtëpinë e trupit tim,/Fola me vetveten,/e dritën hyjnore,/Sa për ta mbytur vetminë e dhuruar,/Iu luta zotit të më dhuronte, Një mëngjes të tillë edhe ne Dardani.”, (poezia “Mëngjes në Mërgim”, f.13).Dashuria dhe mungesa për atdheun, është reciproke. Frymëzimin për këtë atdhedashuri, poetesha i ka vendosur në natyrën e shprehjes së vetvetes, të muzës, meqëllim për të qenë e barabartë dhe të gjejë prehje, shpirti i saj ekzistencial nga hapësira virtuoze e mendimit, ndjenjave, miqësisë, simbolit, metaforës, kujtimit, mallit, ëndrrrës. Poetesha Rita Saliu -i thërret e pozicionon të gjitha këto, për t’u shprehur lirshëm, me mallin e brengën e mërgimit, me mungesën e mëmëdheut.
“Merr e jep dashuri,/Me besimin njerëzor,/Që na bëjnë të qeshim e të qajmë,/Në udhëtimin e trishtë,/ Të lumtur të jetës,/Histori më fali vetëm jeta,/Në botën e lodhur,/E paepur ka mbetur, vetëm ëndrra,/Jetaka tjetër kuptim,/Jep shpresë e dashuri.”. (poezia “Takimi”, f.41) Me një timbër për më tepër origjinal, dashuria e mirësia, shpresa e ëndrrat, të shprehura artistkisht, pa sforco fizike dhe kujdes psikik, artistik e filozofik, me mjete modeste, ato vijnë të tilla e të papërsëritshme nën shkëlqimin e vet. Poetesha vizaton shkurt e qartë një situatë të imtë emocionale,zbulon gjërat më të bukura e të cmuara, margaritarë brenda shpirtit, që “Merr e jep dashuri.”.Ndjenja e dashurisë përfshin disa poezi të poeteshes Rita Saliu.Gjetjet poetike janë të goditura si nga ana figurative e letrare, mesazhe që ripërsërisin atë që të gjithë kemi nevojë; dashurinë e jetën.
“Rozhaja është degë e imja e këputur,/E qëlluar nga sëpata e lakmisë,/E ndarë nga trungu më i mocëm në këtë dhe,/I qëlluar nga stuhitë e tufanet…./Është ende e njomë,/ Se frymëton e rritet me frymën e vet,/Në tokën e vet të lashtë…,/”. (poezia “Degë e këputur”,f.79). Poetja Rita Saliu u jep një dimension tjetër gjithckaje që ndodh në të përditshmen njerëzore, ndjenjave mistike, pengesave e ngjadhnjimeve, spektrit të ndjenjave të ndërlikuara, kujtesës e harresës, dhimbjes e mallit, i bën ato të ndjeshme e të përjetëshme, të pavdekëshme e të prekëshme: “Rrozhaja është kullë e mbuluar me plis,/Duke notuar detit të gjakut të vet,/Rrugë bën drejt brigjeve të triumfit,/Shqip duke kënduar mos-harresën,/Duke treguar shqip përrallën,/Shqip ndërton dashurinë,/Që do të na bashkojë…”.Me talent e mëncuri, me shpirtin artistik dhe thelbin filozofik të psikikes, poetesha ndërton urën e takimit – mes kullës së Rrozhajës dhe detit të gjakut të vet, në kohë e hapësirë, dhe provon se asgjë nuk është statike, ajo demonstron ndryshmin me forcën e fjalës e vargut: “Rrozhaja nuk është zë i harruar,/As tokë e braktisur, e lënë në gojë të ujkut,/Si sonte ia dëgjoj kudo hapërimin,/Tek sfidon muret që ia kanë ngritur në zemër,/Diell bëhet dritë u dhuron horizonteve,/Kah do të vijë e ardhmja e ndritur dhe fitimtare.”
Poetja është në kërkim të normalitetit brenda kullës, aty në Rrozhajë dhe njerëzores, brenda normales. Rita Saliu e konsideron njeriun brenda natyrës thelbësore, dhe përpiqet të merret me të kaluarën, qartëson të tashmen, dhe i hapë udhë së ardhmes, -“Kah do të vijë e ardhmja e ndritur dhe fitimtare.”-duke u përpjekur kështu të përshtatet me bërthamën e kuptimit të vdekjes e jetës, si intimitet shpirtëror dhe human, mes mendjes së njeriut e natyrës.
Disa poezi konsistojnë në disa strofa-apo edhe në një strofë të vetme disa vargjesh, por që ato poezi mbartin simboliken e esencialen, poezi të tilla si p.sh. “I mjeri”, “Pa titull”, “Dashuri e përsosur”, “Në shtëpinë e pleqëve”, “Dikur”, “Flores”, “Këtu”, Lumturia, “Dimër”, “Balloja”, “Lis me rrënjë të thella”, “Zezonë e lavdishme”, “ Kalorësi i Bardhësive”, etj. Gjetjet poetike janë fare spontane, të lehta e të qëlluara me të cilat poetja Rita Saliu përçon te lexuesi atë që ata kanë aq nevojë dhe në zemër të këtyre poezive, vecanërisht në ato vargje të drejtpërdrejta-që fillojnë me vendlindjen, qytetin e lindjes, peisazhin, dashurinë, eliksirin e dashurisë, mitet e legjendat, jetën e vdekjen, bashkimin e ndarjen, mërgimin dhe atdhedashurinë, patriotizmin dhe historinë, të cilat janë karakteristike në këtë vëllim poetik.
Mbi të gjitha, mesazhet e tyre ripërsërisin atë që kemi nevojë ta dëgjojmë, sa e bukur është jeta! Poetesha dhe humanistja Rita Saliu sjell shumë qartë dhe më ndjenjë perëndie, bukuritë e jetës, rikthehet disa herë e shpërthen në kujtime, në filtër të përsiatjeve historike; një gjak, një emër, faktorë dhe argumente me vlera historike e kombëtare. Vargu i saj poetik bën transparencë për të djeshmen, mësim për të sotmen dhe vizion për të nesërmen. Uroj që mendja dhe pena e poetes, atdhetares, humanistes Rita Saliu, krahas dhe dashurisë për atdheun, të mos pushojë për të sjellë të tjera vlera me rendjen modeste në panteonin e artit me fjalën e bukur poetike në letrat shqipe.
Raimonda MOISIU
Hartford CT USA
Gusht 2015

Filed Under: ESSE Tagged With: ME NDJENJË, PERËNDIE, Raimonda Moisiu, RITA SALIU VJENË

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • …
  • 89
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit
  • Shqipëria u bë pjesë e Lidhjes së Kombeve (17 dhjetor 1920)
  • NJЁ SURPRIZЁ XHENTЁLMENЁSH E GJON MILIT   
  • Format jo standarde të pullave në Filatelinë Shqiptare
  • Avokati i kujt?
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI MJET PËR FORMIMIN E VETEDIJES KOMBËTARE TE SHQIPTARËT  
  • MES KULTURES DHE HIJEVE TE ANTIKULTURES
  • Historia dhe braktisja e Kullës së Elez Murrës – Një apel për të shpëtuar trashëgiminë historike

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT