Reportazh/
Në Kalabrinë e brigjeve të Tirrenit qyteza më e njohur dhe më e rëndësishme e “gjegëve” të zonës është Falconara Albanese.
Në autostradën Salerno-Rexho Kalabria, menjëherë sapo kalon Paola-n (qytezë kalabreze), tabelat rrugore të japin drejtimin për në Falconara e në udhëkryqin e parë drejt saj gjen të shkruar në shqip Fallkunarë.
Mali përballë është guida drejt “gjegëve” të Tirrenit. Kthesat janë aq të shumta, rruga e ngushtë e shtruar mirë, tek-tuk ndonjë makinë, e sy brenda tyre që të shikojnë kuriozisht deri sa humbet pas anës së malit. Herë majtas, herë djathtas, gjithnjë e në ngjitje duke shpresuar që përballë të shfaqet Fallkonara.
Asnjë shtëpi nuk ndesh buzë rrugës, veç nga një anë pyje e nga ana tjetër një masë e pafundme deti e qielli, lidhur në një ngjyrë unike që të lë pa frymë nga bukuria.
Gjendesh gjithnjë e më lart duke iu larguar detit e duke përshkruar malin rreth e qark. Kur mbërrin pothuajse në majë të tij, 700 metra mbi nivelin e detit e krejtësisht në anën e kundërt të asaj pjese që më parë shihte në horizont Tirrenin, shfaqet Fallkunara.
Banorët e parë të Fallkunarës ishin shtatë familje shqiptare të ardhur nga Kruja e Shkodra. Quheshin: Musacchio, (pa dyshin Muzaka në shqip), Candreva, Manes, Staffa, Fionda, Scuragreco e Ioschi. Familjet Musacchio, Scuragreco e Ioschi janë zhdukur e veç nga kjo e fundit ka mbetur toponimi i një përroi në rrethinat e Fallkonarës i quajtur “Përroi Josh”.
Legjenda popullore që arbëreshët kanë ruajtur e që i tregojnë çdokujt që i pyet se s’dinë mbi historinë e vendndodhjes së banorëve të parë në këtë tokë, thotë se brigjet e deti Jon qenë destinacioni i këtyre shtatë familjeve të larguara nga Shqipëria për t’i shpëtuar pushtuesve turk. Bregdeti jonik për afërsinë territoriale e lidhjet miqësore midis dy popujve duhej të ishte vendqëndrimi i kërkuar nga ata. Të gjendur në det, stuhia e fortë e një nate i shtyn në ngushticën e Messinës duke i detyruar të ndërrojnë drejtim. Vazhduan udhëtimin duke mos iu larguar bregdetit në kërkim të një toke të sigurt për ti mirëpritur. Ndaluan në afërsitë e Fiumefreddo Bruzzio-s, pronë e princit Girolamo Sanseverino, i cili i priti mjaft mirë duke i caktuar një territor banimi të quajtur “Campo”.
Në këtë pikë legjenda merr disa versione: ai më popullori thotë se një ditë prej ditësh shtatë familjet shikojnë së largmi në det anije turke që i afroheshin brigjeve. Braktisin gjithçka duke iu ngjitur malit gjithnjë e më larg detit. Versioni tjetër thotë se shtatë familjet u përzunë nga banorët e Fiumefreddo-s, të frikësuar nga sulmet e piratëve turk, e nga diferencat gjuhësore, fetare e zakonore. Një tjetër akoma tregon se qenë vetë arbëreshët e ardhur që u larguan nga mikpritja e princit Sanseverino, në kërkim të tokave më pjellore për t’u kultivuar.
“Gjeg” e ujqër takon lehtësisht në atë pjesë të Kalabrisë ku horizonti të ofron çdo ditë panoramën e detit me qiellin në një ngjyrë të vetme, që veçse shikimi i vendaliut arrin t’i japë kufirin ujit e ajrit.
“Gjeg” e ujqër janë banorët shekullorë të maleve në këtë pjesë të Kalabrisë që shtrihet mbi brigjet e detit Tirren. Pyjet e shkurret mesdhetare mbulojnë çdo pëllëmbë toke duke krijuar vendbanimin normal për një kafshë të egër e të shpejtë si ujku, por dhe territorin jetësor dikur perfekt për “gjegët” e zonës. Ky reliev malor, shumë kohë më parë krijoi për ta banesën e domosdoshme e të sigurt nga sulmet e turqve, në një terren që aq shumë i kujtonte vendlindjen.
“Gjegët” janë arbëreshët e Kalabrisë Tirrenike, prej shekujsh popullojnë territore në këtë zonë, duke shënuar fatkeqësisht humbjen e rëndësisë së tyre si minorancë etnike. Disa prej qytezave janë asimiluar me popullsinë autoktone, disa të tjera kanë pasur fatin e shumë fshatrave kalabrezë me një popullsi gjithnjë në pakësim, për shkak të emigrimit të kushtëzuara nga një ekonomi e orientuar veç në blegtori. Po të gjendesh në anën tjetër të Kalabrisë, në atë që laget nga brigjet e detit Jon, realiteti është krejt ndryshe, qytezat arbëreshë janë të shumta, të lidhura mes tyre e më një rol të respektueshëm në jetën sociale-ekonomike të territorit.
Fallkunara ka shumë rrugica të ngushta, që lidhin mes tyre shtëpi e ndërtesa publike. Duke i përshkruar ato habitesh kur ndeshesh me makina që xhirojnë lirshëm në këto hapësira e që më shumë qetësi presin sa ti të spostohesh në ndonjë kthinë porte për t’i lejuar kalimin. Nga rrugët e qytezës, më kryesoret janë: rruga “Jeronim De Rada”, rruga “Felice Staffa”, shkrimtar e poet falkonar, rruga “Nënë Tereza” e sheshi “Skanderbeg”.
I ndodhur në sheshin “Skanderbeg” me kokën e ngritur lart mund të admirosh në distancë një nga pamjet më të bukura të Fallkunarës. Quhet “Castellucio”, vendi piktoresk që çdo banor në shesh të fton ta vizitosh. Është një masë gjigande shkëmbi i lartë 50 metra, pak i përkulur para, që i ngjan një kulle shkëmbi të mbirë nga toka. Nuk është një ndërtim i epokës mesjetare, siç mund të mendosh në vështrim të parë, nuk ka as urë e as kullë brenda tij, është një krijim i natyrës veshur nga të gjitha anët me gjelbërimin e bimëve të zonës. Për t’u ngjitur deri aty mjaftojnë 127 shkallë guri e në pikën e tij më të lartë është vendosur një kryq i madh çimentoje. Pak shkallë poshtë kryqit ndodhet një kishë e vogël “Madona dell’ Assunta” e ndërtuar më 1544, e pranë saj një hark me formën e një kulle ofron përballë dy kambana, që në një anë të tyre shënojnë datën 1757.
Zona ku ngrihet “Castellucio”, quhet nga banorët “Kurtina” emër që i ka nominativ të tillë gjithë lagjes përreth. Çdo vit në ditën e Pashkëve, mblidheshin aty gjithkush që ka marrë pjesë në ceremoninë e quajtur “Motrat” duke konsumuar drekën me bazë vezë të gatuara në furrë, salsiçe e pije vendase. “Motrëmat” është një ceremoni e rizbuluar pak kohë më parë në Fallkonarë, e rinovuar në thjeshtësinë e saj e në respekt të kuptimit të saj autentik. Ashtu siç ndodhte në kohët antike një grup vajzash e djemsh, pasi kanë marrë pjesë në meshën e Pashkës, kanë rrethuar altarin më të lartë të kishës ku është vendosur një kryq.
Mbi të vendosin dorën e tyre të djathtë duke krijuar një grumbullim duarsh. Ceremonia kërkon që lartësia e duarve të arrij atë të kryqit e veç atëherë një djalosh e puthte atë e më pas të gjitha vajzat, që quheshin mes tyre motrëmat, e djaloshi i ri thërritej vëlla. Ky rit që veç një betim ku çdo i ri i premtonte tjetrit e bashkërisht impenjoheshin dikur për ta mbrojtur Shqipërinë përherë nga pushtimi turk. Sot është një thirrje e arbëreshëve ndaj atdheut të tyre, për të vazhduar e për te jetuar në traditat, zakonet, gjuhën e historinë e tyre.
Fallkonara është përbërë si çdo qendër urbane nga lagje, secila e quajtur me emra që kujton shtatë familjet e para që e themeluan si qytezë, por dhe njerëz të rëndësishëm të jetës sociale, fetare e politike të saj, si dhe kushtëzuar nga prezenca e një çezme apo të një kishe.
Por gjitonia është një prezencë e fortë e ende e pranishme jetën e arbëreshëve, një përbërje më intime e më thjeshtë e jetesës urbane të qytezës. Çdo gjitoni ka sheshin e saj ne formë rrethi, me shtëpitë përreth me shkallë jashtë e plot lulemëllage, karafila e lulebore që i zbukurojnë. Mbajnë emra të ndryshëm si “Dera e Baut”, “Mbrunkunxhilli”, “Kasteli”, “Kurtina”, “Kroi i vjetër” etj. Rregulli kryesor i gjitonisë kërkonte e impononte që në raste vdekjesh, fatkeqësisht natyrore, apo nevojëshmëri të rëndësishme të liheshin mënjanë mëritë e grindjet e të jepnin secili kontributin e tyre duke shprehur një solidaritet të sinqertë.
Në sheshin e gjitonisë kujton Mikele ka dëgjuar për herë të parë historinë e princit Skanderbeg, përralla e legjenda të treguara me zërin e pleqve.
Udhëza e bukur, Mbikatundi, Kaprikatundi, Kroj i Bardhë, Shoshi i Djallit, Kaiëndulla, Prroi Markes, Hjimaza, Kori Moll, Fikthi, Shola Belës etj janë disa toponime vendesh rreth e qark Fallkunarës, lidhur secila me një histori antike./ TV Ora news
Archives for August 2015
AMERIKA, MIKJA ME E MIRE E KOSOVES
Kosovë-Kryetari i Kuvendit, Kadri Veseli takon ambasadorin e ri amerikan, Greg Delawie
PRISHTINË, 24 Gusht 2015/ Kryetari i Kuvendit të Republikës së Kosovës, Kadri Veseli, zhvilloi sot pasdite takim me ambasadorin e ri të Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë, Greg Delawie. Në takim u bisedua për çështjet dhe sfidat kryesore nëpër të cilat është duke kaluar aktualisht shteti i Kosovës. Amabasdori Delawie përgëzoi kryetarin Veseli dhe Kuvendin e Kosovës për lidershipin e treguar në procesin shumë të vështirë të ndryshimeve kushtetuese dhe miratimit të ligjeve për krijimin e Gjykatës Speciale.
Më tutje ambasadori Delawie theksoi mbështetjen e Uashingtonit për procesin e dialogut të Kosovës me Serbinë që ka për qëllim normalizimin e raporteve në mes dy vendeve.
Kryetari Veseli, duke i uruar ambasadorit Delawie mirëseardhje dhe punë të mbarë në Kosovë, theksoi se ndihma amerikane mbetet faktor i pazëvendësueshëm në ecjen përpara të Kosovës në planin e zhvillimit ekonomik, të integrimeve euro-atlantike dhe forcimin e shtetit të Kosovës në rrafshin ndërkombëtar.
Ambasadori Delawie, duke shprehur kënaqësinë për detyrën e tij të re në Kosovë, theksoi se vendi që ai përfaqëson është e do të mbetet miku më i mirë i Kosovës dhe do ta ndihmojë Kosovën në të gjitha proceset e saj.
Në takim u bisedua edhe për procesin e krijimit të Forcave të Armatosura të Kosovës ( FAK), funksionimin e Kuvendit të Kosovës, raportet në mes pozitës dhe opozitës, si dhe rolin e pakicave etnike në jetën parlamentare dhe politike të Kosovës.
Të premtën pasdite të 21 gushtit, ambasadori i ri i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë, Greg Delawie, dorëzoi letrat kredenciale në pritjen me ceremoni solemne shtetërore te presidentja e Republikës, Atifete Jahjaga, bashkë me të cilën edhe shëtitën më këmbë shesheve të Prishtinës, e pastaj u prit në takim njoftues edhe nga kryeministri Isa Mustafa.
Në 22 gusht, para ambasadorit të SHBA-ve në Prishtinë, Delawie, u betuan solemnisht 36 vullnetarë amerikanë të Korpusit të Paqes, të grupit të dytë, të cilët përfunduan trajnimin parapërgatitor në komunitete kosovare dhe fillojnë shërbimin për dy vitet e ardhshme në Kosovë. /B.Jashari/
Hashim Thaçi Serbisë: Pas kërkimfaljes vjen pajtimi
Ne Foto:Hashim Thaçi gjatë intervistës për gazetën e njohur të Bosnje Hercegovinës “Dnevni Avaz”/
-Zëvendëskryeministri i parë e ministri i Punëve të Jashtme të Kosovës, Hashim Thaçi, në intervistën për gazetën e Bosnje Hercegovinës “Dnevni Avaz”: Nuk ka gjasa që të kemi një “republikë serbe” në Kosovë, sepse ne nuk do ta lejojmë këtë. Gjithçka do të jetë në harmoni me Kushtetutën dhe ligjet e Kosovës./
Nga Behlul Jashari/ PRISHTINË, 24 Gusht 2015/ Zëvendëskryeministri i parë, njeherësh ministër i Punëve të Jashtme të Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, ka dhënë një intervistë për gazetën e njohur të Bosnje Hercegovinës “Dnevni Avaz”, në të cilën ka nënvizuar se nuk mund të ketë kurrfarë pajtimi nëse Serbia fillimisht nuk u kërkon falje popujve të ish-Jugosllavisë për gjenocidin shtetëror ndaj tyre.
Në vazhdim intervista:
Dnevni Avaz: Po fillojmë me ofertën tuaj të hapur për Ivica Daçiçin, zëvendëskryeministrin e parë në Qeverinë e Serbisë, njëherësh shefin e diplomacisë serbe, që t’ia jepni pasaportën e Republikës së Kosovës. A është kjo një ofertë serioze apo ndonjë formë e provokimit politik?
Hashim Thaçi: Kjo është një ofertë krejtësisht serioze, publike. Ai është i lindur në Kosovë, edhe pse prindërit e tij kanë ardhur në vendin tonë mes Luftës së Parë dhe Luftës së Dytë Botërore si kolonizatorë. Mirëpo, sipas Kushtetutës sonë, secili qytetar i cili është lindur në Kosovë gëzon të drejtën për shtetësi, gjegjësisht për shtetësi të dyfishtë. Kështu, edhe z. Daçiç është gjithashtu i mirëseardhur që të marrë pasaportën e tij.
Dnevni Avaz: E kemi pyetur zëvendësin e ambasadorit të Federatës Ruse në OKB se çfarë mendon ai rreth ofertës tuaj, pyetje së cilës ai i është përgjigjur se “kjo përbën një deklaratë krejtësisht të papërgjegjshme” nga ana juaj. Cila është përgjigja juaj ndaj këtij pohimi?
Hashim Thaçi: Kjo nuk është një deklaratë apo ofertë e papërgjegjshme. Kjo është një ofertë dhe një deklaratë që mbështetet në Kushtetutën. Përgjigja ime është në përputhje me Kushtetutën tonë.
Dnevni Avaz: A i është përgjigjur z. Daçiq publikisht apo privatisht kësaj oferte?
Hashim Thaçi: Ai nuk është përgjigjur, por oferta mbetet e hapur.
Dnevni Avaz: Tani që po përgatiteni për raundin e radhës të bisedimeve ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit, si do t’i përgjigjeni kërkesave që në pjesën veriore të Kosovës të themelohet Asociacioni i komunave serbe dhe në vërejtjet e atyre që thonë se një gjë e tillë i hapë rrugë krijimit të një “republike serbe të re”?
Hashim Thaçi: Nuk ka gjasa që të kemi një “republikë serbe” në Kosovë, sepse ne nuk do ta lejojmë këtë. Gjithçka do të jetë në harmoni me Kushtetutën dhe ligjet e Kosovës. Dua të theksoj se ky do të jetë një asociacion i komunave serbe pa mandate ekzekutiv, sepse për një gjë të tillë, thjesht, nuk ka kurrfarë gjasa. Përsëris, ne nuk do të lejojmë që të kemi një “pushtet të tretë” përmes këtij asociacioni. Ne do të punojmë që t’i koordinojmë gjërat që do të jenë në përputhje me vlerat dhe standardet evropiane dhe konform asaj për të cilën jemi marrë vesh përmes dokumentit të presidentit Martti Ahtisaari për Kosovën. Kjo nënkuptoj se ky trup do të jetë një asociacion, e jo një entitet i ndarë, pra do të jetë një asociacion normal, si të tjerët që tashmë i kemi.
SERBIA KA BËRË GJENOCID NË VENDET E ISH-JUGOSLLAVISË
Dnevni Avaz: Në Këshillin e Sigurimit të OKB-së shumë herë e keni përmendur Srebrenicën. Duke e ditur se kjo përbën një pietet tuajin për viktimat e Srebrenicës, dëshiroj t’ju pyes nëse ky pohim i juaji ka edhe ndonjë dimension politik?
Hashim Thaçi: Ju e dini se Serbia i ka nisur luftërat në Slloveni, pastaj në Kroaci, e më vonë në Bosnje e Hercegovinë dhe në fund në Kosovë. Këto janë fakte historike. Tani ata në Serbi po përpiqen që të luajnë rolin e paqebërësit më të madh në rajon. Jo, nuk guxojmë ta harrojmë kurrë të vërtetën, që ata kanë shkaktuar gjenocid në Kroaci, në Srebrenicë dhe në Kosovë. Askush nuk mund që të shkruaj një histori të re të pavërtetë rreth kësaj. Thjesht, e vërteta është e vërtetë. Serbët i kanë nisur luftërat në ish-republikat jugosllave dhe në Kosovë, kurse Serbia, në mënyrë të drejtpërdrejtë, si shtet dhe jo në nivel të individëve i ka shkaktuar të gjitha këto gjenocide në Srebrenicë, Kroaci dhe në Kosovë.
NE NUK DO TË LEJOJMË ASNJËHERË KRIJIMIN E NJË “REPUBLIKE SERBE” TË RE NË KOSOVË
Dnevni Avaz: Z. Daçiç, në një deklaratë për gazetën tonë, vitin e shkuar, gjithashtu në Nju Jork, ka thënë se Beogradi nuk planifikon dhe nuk ka ambicie që të krijojë në Kosovë një “republikë serbe” të re. A nënkupton kjo se qëndrimet tuaja përputhen?
Hashim Thaçi: Ata nuk kanë plan, por kanë ambicie. Mirëpo, ne në asnjë rrethanë nuk do të lejojmë jetësimin e gjërave të tilla ne Kosovë.
NUK GUXOJMË TA HARROJMË TË SHKUARËN
Dnevni Avaz: Ju dhe kryeministri i Qeverisë së Kroacisë, Zoran Millanoviç, në mënyrë të drejtpërdrejtë e keni hedhur poshtë nismën e Aleksandar Vuçiçit për një ditë të përbashkët përkujtimore për viktimat të gjitha luftërave të viteve të nëntëdhjeta, ndërsa ende nuk kemi dëgjuar zëra të tillë në Sarajevë.
Hashim Thaçi: Ne duhet të kthehemi nga e ardhmja, natyrisht pajtimit, por, thjesht, nuk mund dhe nuk kemi të drejtë që ta harrojmë të shkuarën. Kjo është porosia ime për Sarajevën dhe të gjithë tjerët.
Krimet e sovjetikëve
Churchilli thoshte: Nazizmi eshte komunizmi i zi, ndersa komunizmi eshte fashizmi i kuq!”/
Nga Edvins Snore/
Lenini besonte se ideja që emërtohesh “lufta e klasave” nënkuptonte që harmonia supreme mund të arrihej, vetëm kur një numër njerëzish të një kategorie të caktuar të vriteshin.
Disidenti Vladimir Bukovski ka shkruar: Në fillim komunistët, kur erdhën në pushtet, dhe nuk ka rëndësi se ku, Rusi, Poloni, Kubë, Nikaragua, Kinë, fillimisht kanë zhdukur afërsisht 10 % të popullsisë, kryesisht intelektualët e zotë, punëtorët më të mirë, inxhinierët më të mirë, të gjithë i vranë. Pastaj punohej për ndërtimin e një shoqërie të re.
Lenini porosiste: “Bëjeni në atë mënyrë, që populli përrreth të shikojë dhe të tmerrohet!”.
Norman Davies, historian i universitetit të Cambridge:
Asnjë njeri nuk e di saktë se sa njerëz janë vrarë, flitet për 10 milionë apo më shumë. Ukraina paraqiti një qendresë të madhe etnike ndaj rusëve. Stalini i shkruante më 1932 Kaganoviçit: “Situata në Ukrainë është shumë e keqe. Po të mos marrim tani masa, do ta humbim atë”.
Dhe Stalini hartoi një plan të tmerrshëm. Në dimrin 1932-1933, të gjitha rezervat e Ukrainës u morën. U formua një rrethim i tillë që askush nuk largohej dot. Njerëzit mbijetuan me mbetjet e grurit dhe barishtet. U dha urdhër të konfiskohen të gjitha rezervat e grurit dhe ushqimet në zonë. Atëhere njerëzit nisën të vdisnin. U morën patatet, panxhari, lakra, madje edhe turshitë më ghjithë fuçi. Edhe patatja e farës. Gjithçka. Fshatarëve iu ndalua të kërkonin ushqim gjetkë, të blinin apo të punonin për ta fituar ushqimin.
Boris Sokolov, historian: Njerëzit vdisnin nga uria. Rojet ndalonin të sëmurët dhe të uriturit të hipnin nëpër trena. Shumë vdiqën në stacionet e trenave apo përgjatë hekurudhës për Harkov e Kiev. Fëmijët qanin duke kërkuar bukë. Kur ata shkonin të mblidhnin nëpër fusha kallëzat e mbetura të grurit, vriteshin në vend. Ushtarët e policisë sekrete grumbullonin kufomat nëpër shtëpira. Shpërbleheshin për çdo kufomë nga 200 gr bukë. Një grua të sëmurë donin ta mirrnin ashtu, si të vdekur, ndonëse ajo u bërtiste: mos më merrni, nuk kam vdekur ende!
Maria Zaguts, e mbijetuar: kufomat i varrosnin në gropa të përbashkëta. Shumë vetë u varrosën të gjallë.
U eksportuan në Perëndim miliona tonë grurë të konfiskuar. Shtatë milionë veta vdiqën nga uria vetëm gjatë një viti!
George Watson, historian në Cambridge: Janë të pakët ata që e dinë se vetëm socialistët kanë fajin e genocideve nga shek 19 deri shek.20. Një gjë e tillë nuk mësohet në shkolla, por ka ndodhur, me fashistët dhe komunistët..
Engelsi më 1849: Kur u shfaq revolucioni shoqëror u shfaq edhe “lufta e klasave”. Por do të ekzistojnë edhe shoqëri primitive në Evropë që janë në një nivel të ulët zhvillimi. Ato nuk kanë arritur ende në kapitalizëm. Këta janë baskët, britanikët, skocezët, serbët që, sipas tij janë “jashtëqitje raciale”. Ai thosh se këto fara duhej të zhdukeshin..I trajtonte sllavët si vulgarë. Psh Polonia nuk ka arsye të ekzistojë…
Karl Marks, diku ka shkruar: racat dhe klasat shoqërore që janë shumë të dobëta për t’u rezistuar kushteve të reja të jetesës, duhet të zhduken.
Dr. Gëbels: Lenini ishte njeriu më i madh, i kapërcyer vetëm nga Hitleri dhe se ndryshimi ndërmjet komunizmit dhe doktrinës së Hitlerit ishte i papërfillshëm.
Më vonë, këto thënie të tij u censuruar nga vetë nazistët.
Hitleri pohonte shpesh se kishte mësuar shumë nga marksizmi, se e tërë doktrina nacional-socialiste bazohet te marksizmi..
Prandaj një pjesë e të majtëve e mbështetën Hitlerin, si psh në Francë.
Dramaturgu i njohur britanik, Bernard Shou, shkruante: Duhet ta dimë se janë disa persona që nuk janë produktivë, por që gjenerojnë më shumë probleme. Le t’I shpiem ata gjëkundi dhe t’u themi: jeni aq të shtrënjtë sa ta justifikoni ekzistencën tuaj? Në rast se jo, në rast se nuk e shpini shoqërinë përpara, në rast se nuk prodhoni më shumë se sa konsumoni, madje shumë më tepër, ju nuk mund të jeni pjesë e organizmit të kësaj shoqërie, dhe s’ka arsye që të jetoni!
Vrasja ishte një tezë themelore e socializmit marksist.
Bernard Shou bënte thirrje, më 1934, të zbulohej një gaz për njerëzit, që të vret pa shumë dhimbje, të jetë vdekjeprurës, por jo i tmerrshëm. 10 vjet më vonë, nazistët shpikën “Ziklon B”, një gaz të tillë, që e përdori Adolf Eichman-i në Auschwitz.
Por Bernard Shou nuk ishte për vrasjen e njerëzve për aryse etnie e race, duheshin vrarë, sipas tij, njerëz të tjerë…
Në ish Bashkimin Sovjetik, “armiqtë e klasës” vriteshin sikurse çifutët. Në fillim përqesheshin dhe përbuzeshin, pastaj vriteshin me miliona.
Ekzekutimet bëheshin nëpër burgje. Në podrumet kishte dhoma të caktuara pikërisht për pushkatime, me mure betoni dhe kanale për largimin e gjakut. Goditeshin me pistoletë prapa kokës, nga 100 në disa qindra çdo natë. Pylli i Bikivinës, në afërsi të Kievit, ka shumë gropa të përbashkëta të pushkatuarish..
Fëmijët e një brezi të tërë humbën prindët dhe u bënë rrugaçë (bezprizorniki- që nuk tregonte njeri kujdes për ta). Miliona syresh kërkonin bukë nëpër rrugët e qyteteve sovjetike, prandaj Stalini autorizoi vrasjen e tyre, duke filluar nga mosha 12 vjeç.
Madje kishte kuota ditore për vrasjet. Kur kjo kuotë kalohej, kërkohej autorizim nga lart.. Midis atyre që kërkoi autorizim, ka qenë edhe Nikita Hrushovi. Ai kërkoi ta rrisnin kuotën në 17 mijë por ju dha leja për 7000-8000 vetë.
Mikhail Gorbaçoivi thosh: Stalini ngrohej në gjak. Kam parë dokumentet e tij për dënimet me vdekje, ku vinte firmë në pako të tëra, bashkë me Molotovin, Voroshillovin, Kaganoviçin, Zhdanovin. Kjo pesëshe ishte më aktivja. Molotovi i ndryshonte shpesh dënimet , nga “10 vjet burgim” në “ekzekutim”. E imagjinoni! Pako të tëra!
Natalia Lebedieva, historiane: Rezultati, nga 1937 gjet 1941, u vranë 11 milionë njerëz. Përfytyrojeni vetë këtë represion ndaj popullit tënd!
Hitlerit kjo gjë i dukej e mahnitëshme!
Vladimir Bukovski: Ideja ishte “ndërtimi i rendit të ri në Evropë: të mos ketë parlament, as sindikata, as ushtri, as qeveri dhe pastaj të vinte Stalini në rolin e çlirimtarit. Miliona njerëz do të jetonin si në një kamp përqendrimi, me shpresën e lirimit, derisa Stalini dhe Ushtria e Kuqe të vinte t’i çlironte ata. Këtë rend do të vendoste Hitleri.
Por ky s’kishte burime dhe as kufij të sigurtë nga prapa, që të zhvillonte një luftë frontale në shkallë të gjerë. Prandaj, më 23 gusht 1939, Hitleri dhe Stalini firmosën një marrëveshje që siguronte për Hitlerin kufij të sigurt në Lindje, me mjete të këqia strategjike, në këmbim të marrëveshjes ekonomike.
Më 1 shtator, ai sulmoi Poloninë në frontin perëndimor. Polonia luftoi me dëshpërim. Por më 17 shtator ajo u godit edhe nga fronti lindor, nga Bashkimi Sovjetik.
Sergei Sluch, historian: Vendimi i sovjetikëve ishte një agresion i pastër. Ushtria e Kuqe ka hyrë në luftën e dytë botërore bashkë me trupat SS. Popullsia lokale shpesh nuk e bënte dot dallimin ndërmjet tyre.
Norman Davies: Ushtria gjermane u takua me Ushtrinë e Kuqe në mes të Polonisë, pastaj të dy përbindëshat totalitaristë, sovjetikët dhe gjermanët, e ndanë Poloninë në mes tyre.
Të dyja forcat thoshin se po luftojnë kundër “fashizmit polak”…Hitleri dhe Stalini kishin rënë dakord për ndarjen e Evropës..Sipas marrëveshjes, Bashkimi Sovjetik do ta pushtonte edhe Finlandën..
Ari Vatanen: Kur bombarduesit e parë sulmuan Helsinkin, më 1939, finlandezët menduan se sovjetikët gabimisht e kanë bërë këtë akt. Qyteti u shkatërrua.
Moska e etikonte Finlandën si regjim fashist dhe kreu ndaj saj edhe një goditje tokësore masive. Rusët humbën 330 mijë, të ngrirë e të plagosur. Finlanda e vogël i qendroi mrekullisht një ushtrie të madhe. Babai im humbi katër vëllezër, katër! Është shumë për një familje. Lidhja e Kombeve e përjashtoi Bashkimin Sovjetik. Kundërshtuan vetëm Gjermania, Italia dhe Japonia..
Nazistët pushtuan Danimarkën, Belgjikën, Hollandën dhe Luksenburgun. Norvegjia ishte pushtuar me ndihmën e Bashkimit Sovjetik, që ua la në përdorim gjermanëve bazën detare të Murmanskut..
Në dhjetor 1939 oficerët nazistë dhe sovjetikë takoheshin për të diskutuar ecurinë e luftës..Mijëra dhe mijëra ton karburant, minerale dhe material ndërtimi dërgoheshin nga B.S. në Gjermani Edhe trena të mbushur me grurë, kur populli sovjetik vuante urie.
Bashkimi Sovjetik u kërkoi edhe partive komuniste në Evropë që ta sabotonin rezistencën antifashiste dhe ta mbështesnin nazizmin.
Punëtorët e Parisit bisedonin me ushtarët gjermanë nëpër rrugë e kafene. “Shumë mirë shokë, mbahuni! Megjithëse borgjezia ka ende pushtet, vëllazërimi i popujve nuk do të mbetet pa shpresë, por do bëhet realitet!”- Kështu shprehej Partia Komuniste e Francës në korrik 1940.
Në qershor 1940, Hitleri e mundi Francën. Në këtë kohë Stalini pushton Lituaninë, Letoninë dhe Estoninë. Vendi i vetëm në Evropë që ende i rezistonte Hitlerit ishte Britania e Madhe.
Presidenti Ruzvelt e konsideronte B.S. si një forcë të Boshtit. Ai thosh: në se bie Britania e Madhe, forcat e Boshtit do të kontrollojnë kontinentet e Evropës, Azisë, Australisë dhe Oqeanisë, që do t’u japin atyre burime të jashtëzakonshme materiali dhe baze luftarake.
Në një diskutim të mbajtur në Sovjetin Suprem, Molotovi kishte deklaruar se “lufta kundër ideologjisë naziste ishte një krim”. Ky diskutim u botua në të gjitha gazetat sovjetike, më vonë u censurua..
Përse ai thosh kështu? Sepse vrasjet masive dhe kampet e përqendrimit bazoheshin në të njëjtën ideologji. “Puna të çliron” thuhej në hyrje të kampeve naziste. “Puna është nder” thuhej në hyrje të kampeve sovjetike.
Winston Churchill ka thënë se “Fashizmi është komunizmi i zi, ndërsa komunizmi është fashizmi i kiuq!”
Shumë çifutë emigruan në B.S. për t’u mbrojtur nga Hitleri, por Stalini i mblodhi ata dhe ia dorëzoi Gestapo-s, në shenjë miqësie…SS nazistë dhe policia e fshehtë sovjetikë bashkëpunonin ngushtësisht. Përveç shumë e shumë çifutëve, sovjetikët dorëzuan te gjermanët edhe shumë komunistë gjermanë, në dhjetor 1937, në prill 1938, në nëntor 1938. Shumica e tyre është zhdukur në kampet naziste.
Nazistët përfitonin edhe nga përvoja e policisë sekrete sovjetike që kish nisur torturat njëzetë vite më parë..
Viktor Suvorov: një delegacion i përbashkët i Gestapo-s dhe i SS-ve gjermanë shkoi në B.S. për të mësuar si ndërtohen kampet e përqendrimit; këta të fundit shkonin në Krakovia për të parë përvojën e gjermanëve.
Leon Trocki, në emigracion, paralajmëronte botën “për antisemitizmin e Stalinit dhe për faktin që Hitleri dhe Stalini ishin e njëjta gjë”.
Në mars 1940, në afërsi të Katinit, në një pyll, ishin hapur 78 gropa masive. Aty varrosën rezervistë të ushtrise polake, mjekë, profesorë, ingjinierë, disa mijëra. Viktimat i qëlluan në qafë. Vendimi për këta robër lufte që i morën nga tre kampe përqendrimi, ishte marrë nga Byroja Politike,. Masakra e Katinit qe ekzekutimi i parë masiv i bërë në një shkallë të tillë në Luftën e Dytë Botërore. Nazistët e ndoqën këtë shembull, duke e bërë Luftën e Dytë Botërore therrtoren më të përgjakshme në historinë njerëzore.
Pas Katinit, sovjetikët nisën të masakrojnë rregullisht: në Rigë, në Lvov, në Minsk. Oficerët sovjetikë i shfytyronin viktimat, ua nxirrnin thonjtë, ua prisnin gjuhën dhe krerët.
A do e pranojë Evropa që edhe sovjetikët kanë kryer masakra të përbindëshme, sikurse e ka bërë këtë me nazistët?
Majori Soprunenko, që mori pjesë në pushkatimet e Katinit, u dekorua me “Medaljen e Nderit”, kurse Serovi, me “Medaljen e Leninit”, dekorata më e lartë e shtetit.
Gjatë Luftës së Dytë Botërore, kanë vdekur më se 27 milionë qytetarë sovjetikë. Por vetëm një pjesë shumë e vogël syresh është vrarë nga gjermanët. Kur Ushtria e Kuqe marshonte, prapa saj vinte një armatë tjetër me tanke (e policisë së fshehtë), që mitralonte këdo që kthehej prapa.
Viktor Baturin: pas betejave, reparte special sovjetike mblidhnin medalionet e identifikimit të ushtarëve sovjetikë të rënë në luftë, dhe mandej i fshihnin ato. Asnjë vend në botë nuk i ka trajtuar të vrarët e vet në këtë mënyrë!
Nga represioni i autoriteteve sovjetike, më se një milion qytetarë sovjetikë kaloi në anën e nazistëve. Ata u mobilizuan kundër popullit të tyre.
Në prag të mbarimit të luftës, Stalini ka deportuar popullsi të tëra për në Azinë Qendrore, në Kazakistan: çeçenë, ingushë, karace, tatarë nga Krimea. Më parë, këtë e kishte bërë me republikat pribaltike. Kjo është aq e vërtetë, sa në qytetet pribaltike sot rusët janë shumicë…
Sovjetikët nuk i prishën kampet e përqendrimit nazist, që çliruan. Këto kampe vijuan të funksionojnë me të dënuarit e rinj.
Në kampet siberiane, mbi të burgosurit e gjallë janë kryer eksperimente mjekësore, psh në Buturiceag, pranë Magadanit. Kriminelët që punonin në këto kampe konsiderohen sot veteranë të nderuar.
Rusia ndihet inferiore sot, sikurse Gjermania pas Luftës së Parë Botërore. Kjo krijon kushte për neonazistët rusë, të cilët kryejnë edhe krime.
Michael Gahler, parlamentar evropian: E drejta themelore e të gjitha viktimave është të shikojë ata, që i kanë kryer krimet, të gjykohen dhe të dënohen. Në rastin e Katinit, njihen shumë mirë emrat dhe adresat e shumë oficerëve sovjetikë, që kanë vrarë me gjak të ftohtë. Edhe sikur të bëhet ndonjë hetim, këta kriminelë mund të shkojnë në Britaninë e Madhe, me qënëse në këtë vend, këto lloj krimesh nuk shihen si krime lufte…
Bashkimi Sovjetik ka vrarë më se 20 milionë burra, gra dhe fëmijë të vet.
Shënim: teksti është nxjerrë nga filmi në youtube
http://www.ro/video/The_Soviet_Story_Povestea_sovietelor_incredibil
SHFLETOJME LIBRIN E EUGJEN MERLIKES
Fragmente*/
Një jetë nën diktaturë/
Një ditë nëntori të vitit 1949, na hipën në një kamion e na nisën për një rrugë të gjatë, të gjatë, që kalonte fusha, lumenj e male dhe përfundonte në Tepelenë. Tepelena…e famshme ne historinë shqiptare si vendi nga nisi veprimtaria e njërit nga personalitetet më komplekse e më të diskutueshme të kombit shqiptar, Ali Pashës, Vezirit të Janinës, do të bëhej në gjysmën e dytë të shekullit XX, simboli më i gjallë dhe më rrëqethës i tmerrit që vetëm stalinizmi shqiptar mund të shpikte.
Tepelena, zyrtarisht kampi i Dëbimit, në fakt ai i shfarosjes së njerëzve, padyshim barabitej me Mathauzenin, Aushvicin, Bukhenvaldin. Është e vërtetë që nuk pati krematoriumet e tyre, por puna e detyruar, mungesa e ushqimit, mizoria e aparatit policor e bënin vdekjen çdo ditë e më të dëshiruar se jetën. Vdekja qëndronte pezull mbi kampin tonë, e kishte pothuaj çdo ditë prenë e vet mes një turme të larmishme shqiptarësh, nga të gjitha moshat e nga të gjitha krahinat, të futur në pesë kazerma të mëdha ushtarake, me qindra vetë në secilën.
Tepelena dhe kampet e tjera të punës ishin varrezat e hapura mbi trupin e Shqipërisë, dëshmitë më të fuqishme, më tronditëse e më të pakrahasueshme të diktaturës së komunizmit shqiptar të Enver Hoxhës, Mehmet Shehut etj. Tepelena është një njollë turpi e pashlyeshme në ndërgjegjen e kombit.
Është detyrë e demokracisë shqiptare t’i kujtojë me një përmendore madhështore viktimat e pafajshme të asaj tragjedie të madhe. Është një detyrë e letërssië së lirë shqiptare t’i jape botës një “Arqipelag Gullag” të markës shqiptare.
Tepelena ka aq shumë lëndë nga kujtimet e njerëzve, sa një pendë e fuqishme do të krijonte një vepër madhore me përmasa botërore Tragjeditë shpirtërore e jetësore që janë zhvilluar në atë kamp, nuk kanë të numuruar.(f. 9/)
f.11
Poshtërimi dhe tortura ishin kënaqësitë më të mëdha që ndienin këta ish-partizanë në marrëdhëniet me të internuarit e çfarëdo moshe, njerëz të pafajshëm, krimi i vetëm i të cilëve ishte se u përkisnin familjeve të të arratisurve ose të kundërshtarëve të diktaturës së kuqe. Emrat e toger Hakiut, aspirant Syrjait, kapitenëve Selfo e Tomi, policit Ismail e sa e sa të tjerëve janë shëmbëlltyra të së keqes njerëzore në mëndjet e ish-banorëve të kampit dhe kujtohen ende pas dyzetë vitesh, kur jeta ka fshirë nga kujtesa emra kryetarësh shtetesh e qeverish.
f.24
Ta ndjesh veten të huaj në vendin tënd, pa i bërë të keqe askujt, është një gjendje që nuk ja uroj askujt në botë. E tillë ishte gjendja jonë, që zvarritej kështu me dhjetëra vjet, me batica e zbatica, sipas tekave të “Zeusit”. Dallimi, urrejtja, pabesia mbilleshin e kultivoheshin në të gjitha drejtimet, kudo, në rrethin shoqëror, por edhe në farefisni, brenda familjes, deri në ndërhyrjet në marrëdhëniet dashurore. Ne nuk kishim të drejtë të dashuronim vajza me tjetër origjinë shoqërore, dhe as të mendonim të lidhnim jetën me to.
f.46
Familja Tase, mbas një demaskimi (publik në vendin e internimit), vetëm sespe një pjesëtar i saj nuk i përplasi duart për Enver Hoxhën, u qëllua me gurë nga gjithë ata njeërz të pranishëm, fëmijë e të mëdhenj. Një skenë biblike që vazhdoi mjaft, një njollë turpi në ndërgjegjen e asaj popullsie që ishte e pranishme në ato skena, pa reaguar aspak, një shembull tronditës i skajshmërisë së institucioneve të diktaturës së kuqe në Shqipëri.
f.61
Sa familje të prishura, sa jetimë, sa gra me shami të zeza peshojnë mbi ndërgjegjen e shpirtit tënd të keq, o vendi im! Sa tragjedi njerëzore brenda kufijve të tu, kufij gjithnjë e më të ngushtë, pasojë marrëveshjesh të pandershme të të Mëdhenjeve në kurrizin tënd!
f.77
Ne nuk jetuam, ne mbijetuam si zvarranikët që tërhiqen në kërkim të një qosheje me diell. Ne humbëm vitet më të bukura të rinisë sonë, duke gërmuar me kazma malet e fushat, sepse malet do t’i bënim si fushat. Ne, skllevërit modernë të shekullit XX, në ndryshim nga ata të botës së lashtë, nuk kishim të drejtë as që t’i mbanim flokët sikur dëshironim. Pantallonat dhe fundet duhet të kishin përmasat e përcaktuara e të miratuara nga “Faraoni” dhe vartësit e tij.
Ne shkrimë gjithë talentin e aftësitë tona për t’i kënduar madhështisë së “Sulltanit”, me vargje, me këngë, me piktura, me gdhëndje, madje duke gdhëndur edhe malet, që emrat e dyshes (ENVER HOXHA) me nga pesë shkronja të shiheshin së larti nga qielli, mbasi “Dielli” ynë ishte më i shndrritshmi i gjithësisë.
f.95
Nga intervista e Nexhmije Hoxhës dhënë një gazetari italian
Gazetari Purgatori, me një notë të lehtë ironie, vë re se “ajo tregonte një ëndërr krejt të sajën, ku nuk ka kujtesë për 600 mijë bunkerët prej betoni, të mbjellë që nga Greqia e deri në Mal të Zi dhe për gjysmë milioni kundërshtarë politikë, që i lashti Enver zhdukte ose riedukonte”.
Mjafton që ajo të marrë mundimin të lexojë kujtimet e atyre që regjimi i saj u grabiti rininë e jetën, jo pse ishin kriminelë, por se ishin ajka e kombit. Burgu i “massima sicurezza” ( ku ishte Nexhmija) i Tepelenës është një vend verimi në krahasim me Burrelin, Vloçishtin, Maliqin, Orman-Pojanin, Gjirokastrën e kampe e burgje të tjera, ku dergjeshin, vegjetonin e ndërronin jetë, në kushte të papërfytyrueshme, ata që konsideroheshin “armiq të popullit”.
“Në kohët tona skafistë zero, jetohej në mënyrë spartane”- deklaron zonja Hoxha.
Z. Pëllumb Kulla i përgjigjet: Klika komuniste e Hoxhës dhe e atyre që ai la pas, ka qenë dhe mbetet organizata më e fuqishme e trafikut dhe e kontrabandës në të gjithë globin tokësor. Është e pamundur që një organizatë tjetër t’ia dalë të vihet në krye të një shteti, të ketë ushtrinë, flotat ajrore e detare, të tëra nën këmbët dhe shërbimin e saj…
Përballë opinionit të huaj, shtetet komuniste vetëparaqiteshin si shoqëri pa papunësi, pa taksa, pa kriminalitet, pa konflikte të brendëshme, me arsim dhe shërbim shëndetsor falas, me qira simbolike, me kampe verimi e shtëpi pushimi të paguara nga shteti etj. Për çudi, zonja Hoxha nuk i radhit të gjitha këto në dobi të sistemit, ose gazetari i ka shkurtuar..Pas ballinës mozaik që përbëhej nga të gjitha këto arritje, fshihej e vërteta rrëqethëse që rëndoi mbi shqiptarët për gati gjysmëshekulli. Papunësia zyrtarisht nuk ekzistonte, por 70 % e popullsisë vazhdonte të përjetonte epokën e bujkrobërisë, ku vendin e skllavopronarëve e kishin zënë kryetarët dhe sekretarët, ajo punonte “që teksa lind e perëndon”, për t’u shpërblyer, në rastin më të mirë, me një bukë gruri dykilëshe. Për sa i përket “klasës punëtore” apo “inteligjencës popullore” mjafton të kujtohet se, për të blerë një televizor të thjeshtë nuk mjaftonte rroga e 7-8 muajve ose edhe më shumë.
Konfliktet shoqërore dhe krimiunalitetin e administronte vetë Partia- shtet, nëpërmjet ideologjisë së vet enveriste dhe praktikës së saj staliniste. Lufta e klasave ishte motori kryesor që lëvizte makinën e përbindëshme të partisë-shtet, ishte kundërvënia e përjetshme ndëmjet dy pjesëve të të njëjtit trung, të banorëve të Shqipërisë. Diktatura e proletariatit ishte shprehja më e shëmtuar dhe më ogurzezë e krimit të institucionalizuar në pushtet, ishte mynxyra më e madhe që populli shqiptar kishte provuar në historinë e tij mijëvjeçare. Arrestimet, ekzekutimet, dënimet me punë të detyruar, internimet gjysmëshekullore janë shfaqjet më makabre të krimit komunist, por për to zonja Hoxha nuk shprehet.
f.150
Stalini
Në sa milionë viktima llogaritet kasaphana njerëzore në “atdheun e socializmit”? Sipas historianit Roi Medvedjev “asnjë tiran në histori nuk kishte masakruar një numër kaq të madh bashkëatdhetarësh”, “së paku 15 milionë”- thotë Andrej Zaharov. Kurse Sollzhenicini thotë 60 milionë!
…Diktatura e proletariatit- thoshte Lenini- është një pushtet pa kufizime, pa ligje, pa rregulla, që mbështetet drejtpërdrejt mbi detyrimin…
f.153
Supozohet se komploti kundër Stalinit u organizua, sepse ai kishte në plan një fushatë arrestimesh në radhët e udhëheqjes, sipas modelit të gjyqeve të Moskës, e së fundi, studiues amerikanë mbrojnë tezën e një projekti për një konflikt të armatosur me SHBA, që do të shpinte botën në një katastrofë bërthamore.
f.270
Lazër Shantoja
Shantoja hyri me tërsëllim në hullinë e gjerë të klerikëve intelektualë katolikë, të cilët, që nga Buzuku, Bogdani, Bardhi e deri te Fishta, Mjeda, Gjeçovi, Marlaskaj etj zotëruan me personalitetin dhe veprimtarinë e tyre fetare e kulturore, në harkun kohor të shekujve, në sferën e qendresës shqiptare ndaj rrezikut thërmues të pushtimit, duke përfaqësuar shtyllën kurrizore të kulturës e të idesë kombëtare….Kisha katolike shqiptare në mesjetën tonë që u zgjat deri në shekullin XX, mbajti mbi shpatulla elementët themelorë të ringjalljes së kombit shqiptar.
f.273
Shqipërisë –thosh Shantoja- i duhen mësues që të jenë të vetëdijshëm për misionin madhor që i pret, e që punën e tyre ta shohin në prizmin jo të fitimit të çastit, por të dobisë së të ardhmes.
f.277
Ai ishte i pozicionuar në krahun e opozitës antizogiste. Idhulli i tij ishte Luigj Gurakuqi që “me një duresë e një palodhësi shembullore shkrini jetën për idealin e një Shqipërie të lirë, të madhe, të lume”.
f.279
Pushtimin e vendit Shantoja nuk e quajti tragjedi, përkundrazi si një mjet për t’u bashkuar me Italinë, e, nëpërmjet saj me Evropën e qytëruar, ku ai ëndërronte ta shihte edhe vendin e tij me të gjitha atributet. Shkrimet e kësaj periudhe ndoshta kanë qenë aktakuza më e fortë që drejtësia komuniste i ka bërë martirit të parë të ligjeve të saj….
*Eugjen Merlika
Përsiatje
Njerëzore, letrare, shoqërore, historike
387 faqe
OMSCA-1
2011
- « Previous Page
- 1
- …
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- …
- 89
- Next Page »