Archives for April 2016

Komunitet- Takim me Kryebashkiakun e Tropojës në “ Royal Regency Hotel”

April 7, 2016 by dgreca

Kryebashkiaku Besnik Dushaj ka dëshirë të takojë tropojanët në Nju Jork më 17 prill /

Bashkia e Tropojës ka njoftuar se kryebashkiaku Besnik Dushaj ka dëshirë të takohet me tropojanët që jetojnë në Nju Jork gjatë vizitës që do të zhvillojë këtu më 17 prill.

Më datë 17 prill, ora 10.00, Besnik Dushaj do të takohet në sallën e takimeve të hotel “ Royal Regency Hotel” me komunitetin tropojan që jeton në Nju Jork.

Në këtë takim vëllazëror, shprehet bashkia, do të bashkëbisedohet për zhvillimin ekonomik e kulturore të Tropojës e në veçanti për turizmin malor të kësaj zone. Miq, dashamirës dhe të gjithë të interesuarit janë të mirëpritur në këtë takim vëllazëror.

Adresa e hotelit: 165 Tuckahoe Rd.Yonkers,NY 10710

EMIGRANTËT E AMERIKËS SILLNIN NË ATDHE KULTURË PUNE DHE RESPEKT NDAJ LIGJIT

April 7, 2016 by dgreca

(Kujtime për tim atë, të ndjerin Ligor Thanas Trebicka / Gjika)

NGA THANAS L. GJIKA/

Mbas viteve 80-të të shek. XIX-të, edhe për mërgimtarët shqiptarë, vendi më fitimprurës u bë Amerika. Këtu puna paguhej më mirë se kudo, kursimet ishin më të mëdha, prandaj shumë shpejt ky vend u bë, si për gjithë europianët edhe për shqiptarët, thithësi kryesor i krahëve të punës. Prej trojeve shqiptare shkonin në kurbet kryesisht shqiptarë toskë nga krahinat e jugut.

Jeta në vend të huaj i detyronte shqiptarët të njihnin e të respektonin rregulla e ligje të reja, më të mira se ato të sunduesit osman. Kështu, vitet e kurbetit shërbenin dhe si shkollë për zhvillimin shoqëror e psikologjik të emigrantëve. Amerika (SHBA), si vendi me i zhvilluar ekonomikisht dhe me ligje më demokratike, u bë shkolla më e rëndësishme e emigrantëve shqiptarë; së pari, për shkak të kushteve ekonomike e politike më të mira, dhe së dyti, sepse këtu punuan në dhjetëvjetshat e parë të shek. XX-të disa intelektualë brilantë si Sotir Peci, Fan Noli, Kristo Floqi, Faik Konica, Kostë Çekrezi, Kristo Dako, Mihal Grameno, etj, të cilët me punën e tyre i dhanë kolonisë shqiptare një organizim dhe frymëmarrje atdhetare të nivelit më të lartë.

Shoqëria Panshqiptare VATRA bashkë me gazetën Dielli dhe Kishat Shqiptare luajtë një rol të madh për ndërgjegjësimin e emigrantëve shqiptarë për rolin që ata duhej të luanin lidhur me fatet e atdheut, të shoqërisë dhe të familjes së tyre.

Im atë quhej Ligor, por në familje dhe në shoqëri i thërrisnin shkurt Goni. Ai u lind ne korrik të vitit 1894 në Trebickë, një fshat malor i Korçës. Në moshën 6-vjeçare ai mbeti jetim. Babai i tij gjatë punës si murator për ndërtim shtëpish në qytetin Kavallë (sot Greqia Veri-Lindore) mori plevit dhe vdiq. Në atë qytet e varrosën. Në prill të vitit 1910 pa i mbushur të 16 vjetët Goni u nis për kurbet bashkë me disa kushërinj të parë. Nga Trebicka deri te Lëndina e lotëve në Korçë e përcolli nëna e tij e cila e kishte djalë të vetëm. Rruga u bë me kuaj nga Korça në Manastir dhe prej atje me tren deri në Hamburg të Gjermanisë. Në Hamburgut këta emigrantë u sistemuan në “qilarët” e një vapori dhe në fund të muajit maj zbritën ne State Island ku, mbasi i kontrolluan mos kishin ndonjë sëmundje ngjitëse, i pajisvn me nga një dokument dhe dolën nga zyrat e doganës. U takuan me kushëririn që kishte dalë për t’i pritur dhe shkuan me tren së bashku në Boston. Goni me kushërinjtë pas disa ditësh shkuan në Concord N.H. ku filluan punë, por dimri i ashpër i detyroi të shkonin vitin tjeter në Seatle Wa. në breg të Oqeanit Paqësor, ku binte vetëm shi, por jo borë. Aty punoi në punë të ndryshme. Shumë vjet punoi në një fonderi çeliku. Në fillim të shatatorit të vitit 1920, kushërinjtë që ishin më të mëdhenj në moshë, e morrën me vete dhe filluan rrugën e kthimit. Në fillim shkuan në Boston, ku morën pasaportat shqiptare prej komisarit (konsullit) Kostë Cekrezi që ua dërgoi sipas porosisë që kishin bërë në Washington D. C. Me vapor shkuan deri në Napoli, prej aty në Bari e nga Bari me një anije më të vogël u hodhën në Vlorë.

Nga Vlora shkaun me kamion në Leskovik, Ersekë dhe më 13 nëntor 1920 mbërritën në Korçë. Aty kishte shkuar për të banuar nëna e tij me gjithë fisin e saj sepse fshatrat e zonës së Vakëfeve, pra dhe Trebickën, i kishin djegur dy herë andartët grekë më 1914 dhe 1916. Në qytetin e Korçës ai u martua me një vajzë me origjinë nga Trebicka, e cila quhej Meropi, bija e Josif Dokos, edhe ai ish emigrant i Amerikës. Nga kjo martesë u lindën nëntë fëmijë, por jetuan vetëm dy djem e dy vajza: Pandora, Viktori, unë dhe motra e vogël Margarita.

Si bir i këtij emigranti kam përjetuar shumë fakte që dëshmojnë se emigrantët që ktheheshin nga SHBA, sillnin në atdhe kulturë të re jetese, qëndrim të ri ndaj punës, respekt më të madh ndaj ligjeve të shtetit dhe sjellje më të qytetëruar.

Puna e ndershme nuk është turp

Shqiptari i padalë nga atdheu ka pasur dhe ende ka një psikologji provinciale, ka dëshirë të mburret se është dikushi, se është i rëndësishëm, se kryen punë jo të rëndomta, etj. Në Korçë mbas kthimit të shumë emigrantëve nga Amerika ra në sy se këta njerëz nuk gënjenin kur i pyesje për punët që kishin bërë në kubet, se ata nuk e konsideronin asnjë lloj pune të ulët, të papëlqyeshme, kur ajo ishte punë e ndershme. Për ta çdo lloj pune ishte nder, sado e rëndë ose e thjeshtë a e ulët të qe ajo. Edhe gjatë viteve të diktaturës komuniste, për këta ish emigrantë ishte e huaj ajo shprehja që kishte lindur në Shkodër A e ndihmove dopak rrogën sot?, me të cilën shkodranët maskonin vjedhjen që i bënin pasurisë së shtetit.

Kështu im atë, pasi kishte punuar në vitet 1910-1920 në SHBA në shumë lloj punësh si punëtor fabrikash, furnizues peshku, pastrues, shitës, llustraxhi këpucësh, etj, kur u kthye në Korçë nuk e kishte për turp që të kryente çdo lloj pune si punë private mbas orarit të punës shtetërore. Kjo ishte mënyra e tij për të ndihmuar sado pak rrogën e vogël që merrte nga puna shtetërore si murator për mirëmbajtjen e Parkut të Automjeteve. Kur nuk e kërkonte kush për të ndërruar ndonje çati, për të ndërtuar ndonjë avlli, ose për të bërë ndonjë riparim, që ai e quante meremetim, delte nëpër qytet dhe po të shikonte se tjegullat e ndonjë çatie kishin luajtur vendit, ose muri i avllisë së ndonjë shtëpie private kishte bërë bark, trokiste te porta dhe pasi takonte të zotin e shtëpisë i propozonte për ta ndërruar çatinë, për ta rindërtuar murrin, etj.

Në Parkun e Automjeteve, bashkë me xha Gonin (kështu e quanim në familje baba Ligorin) punonte dhe një marangoz i cili me sharrën elektrike krijonte pluhur druri (tallash) gjatë çarrjes së dërrasave. Im atë me lejën e marangozit mbushte herë pas here nga një thes me tallash që e përdornim në shtëpi për të ngrohur bashkë me drutë që merrnim me triskë. Sasia e druve që na jepej me triskë nuk mjaftonte për të kaluar dimrin, ndërkohë familja jonë nuk kishte të ardhura që të blinte dru te fshatarët, të cilët i shisnin shtrenjt. E kishim bërë si regull që thesin me tallash, xha Goni ta shpinte nga puna e tij te shtëpia e një kushëriri në të hyrë të qytetit, karshi stadjumit të sotëm, kurse unë shkoja në mbrëmje e merrja thesin me një karrocë dore dhe duke ecur nëpër rrugët e Korçës e sillja në shtëpi.

Edhe pasi doli në pension im atë, për të ndihmuar pensionin e vogël, përpiqej të gjente punë të ndryshme private. Më kujtohetse një ditë fundgushti e vitit 1961, kur sa do filloja maturën, mamaja më dërgoi t’i shpija drekën babait tek një shtëpi afër qendrës së qytetit. Kur arrita atje pashë se babai nuk po punonte sipër çatisë si zakonisht, por jashtë shtëpisë, në rrugë. Kishte hapur kanalin e ujrave të zeza që ishte bllokuar nga shtypja e një kamjoni të rëndë. Unë e kisha vajzën e asaj familjeje shoqe klase. Më erdhi turp që xha Goni po punonte atë ditë një punë fare të rëndomtë, punë që kishte mbushur ambjentin me erë të keqe. Sa herë i shpija drekën, unë tregoja interes për punën që ai bënte, madje shpesh rrija dhe e ndihmoja. Ai shkoi te çezma e oborrit, lau duart dy tri herë me sapun deri lart te brryli u ul dhe hëngri bukë me orreks si zakonisht.

Atë ditë, gjatë kohës që ai hëngri drekën, unë nuk shkova te vendi i punës, ndënja kokulur pranë tij dhe sa mbaroi së ngrëni, futa në çantë enët, picetën e lugën dhe i a mbatha drejt e në shtëpi.

Në mbrëmje babai më pyeti:

-Pate turp ti se unë punova për të pastruar kanalin?

Unë si i turpëruar ula kokën dhe nuk u përgjigja. Ai vijoi:

-Puna e ndershme nuk është turp. Turp është të vjedhësh, të lypësh, të mos punosh, të mos i sigurosh familjes të ardhurat e nevojshme.

Unë për t’u justifikuar shtova:

-Po tani nuk jemi aq keq, Viktori u kthye nga Moska dhe po punon në Kinostudjo. Për Margaritën (motra e vogël e cila ishte nxënëse në shkollën e mesme mjekësore me gjysëm burse) ti nuk do paguash gjë se e paguan Viktori 1000 lekë në muaj. Pandora është mësuese dhe i jep mamasë 3000-3500 lekë për muaj. Prandaj mos puno punë të tilla, merru vetëm me çatitë dhe avllitë.

–Çdo punë e ndershme është Nder mor bir. Puna e ndershme nuk turpëron asnjeri.

Kur po shkonim një herë bashkë për të punuar te një shtëpi, rrugës ai pa dy gozhdë të shtrembëra e të ndryshkura, u shkëput prej meje, shkoi i mori, i shkundi nga pluhuri dhe i futi në xhep. Kur erdhi tek unë, i thashë:

-Bota do thonë se ti mbledh plehra.

-Unë shikoj të bëj punën time dhe nuk më intereson ç’ mendojnë e ç’ thonë bota, më sqaroi babai. Një gozhdë për zanatin tim është mjet pune, nuk është plehrë. Vjen puna që mund të mbetem majë çatisë edhe për një gozhdë. Të mos ulem për tokë për ta marrë një gozhdër, për mua ështe kapadaillëk e unë nuk jam kapadai.

Mos gënje. Gënjeshtra është mëkat.

Jeta nën diktaturën e rëndë komuniste kultivoi tek ne një mbyllje goje edhe kur e shikonim se po shtrembërohej e vërteta. Mirëpo ish emigrantët e Amerikës e kishin të vështirë të mbyllnin gojën kur shikonin se po shkelej e vërteta. Janë të njohura rastet kur Sejfulla Malëshova e Skënder Luarasi, intelektualë të formuar në Amerikë e Gjermani, ngriheshin në mbledhjet e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë për të mbrojtur të vërtetën, demokracinë, gjë që u kushtoi atyre shumë shtrenjt.

Këtu dua të përmend një rast se si im atë nguli këmbë për të mos gënjyer edhe pse e vërteta dëmtonte një mundësi fitimi për të.

Në tetor të vitit 1961, xha Goni kishte mbushur moshën 66 vjet dhe qendra e punës vendosi ta nxirrte në pension, ndonëse ai kishte pak vite në punë shtetërore. Ai kishte punuar gjithsej në punë shteti 16 vjet. Ai kërkoi ta mbanin dhe një vit në punë sepse mbas një viti unë mbaroja shkollën e mesme, por nuk ia morrën parasysh kërkesën. Atëhere shkoi te zyrat e Sigurimeve Shoqërore. Nëpunësi i zyrës ishte një i njohuri i tij, ia llogariti vitet e punës dhe i tha se pensioni do t’i delte vetëm 2.600 lekë të asaj kohe, pastaj shtoi:

–Ti xha Goni ke gruan shtëpijake pa pension dhe dy fëmijë ende nxënës në shkolla të mesme, prandaj unë do të t’i shtoj disa vjet pune shtetërore nga koha e Mbretërisë dhe nga koha e pushtimit fashis. Do të ta regulloj që pensioni të arrijë të paktën 3.000 lekë.

–Jo, jo, iu përgjigj xha Goni, nuk mund ta vjedh governën. Ato katërqind lekë shtesë do t’i kem harram. Më jep pensionin që më përket, pa fëmijët kanë fatin e tyre.

Kështu doli në pension ky ish emigrant me pension të vogël dhe vijoi të përpiqej që të punonte nga pak privat, si pa rënë në sy, duke ndërruar çatitë e duke ndrequr avllitë e qytetit për të jetuar me hallall e nder. Gënjeshtra për të ishte mëkat i madh, sidomos gënjeshtra ndaj shtetit, të cilën e quante vjedhje.

Emigrantët e pëlqenin punën vullnetare të papaguar

Në Korçë dhe disa fshatra përreth ka çezma, rrugë e objekte të tjera të ndërtuara me punë vullnetare të disa ish emigrantëve a bijve të tyre. Në Drenovë, Mborje, Boboshticë, Dardhë e deri në Treskë e Trebickën e largët janë edhe sot rrugë të shtruara me gurë dhe çezma të krijuara më shumë me punë vullnetare sesa me pagesë, prej ish-vatranëve të riatdhesuar.

Në kodrat rreth e rrotull Korçës dhe në faqen e malit të Shëndëllisë kanë mbetur si kujtime të bukura disa çezma të bëra me punë vullnetare prej hidraulikut (çezmaxhiut) Mati Luke Stoja, biri i një vatrani nga Trebicka, kushëri i tim eti.

Në mëhallën e Shën Triadhës më 1973, si kudo filloi puna vulnetare për ndërtimin e shtëpive me punë vullnetare të papaguar. U mblodhën ustallarët e mëhallës, burra pensionistë me në krye usta Lonin, djalin e Vasil Thanas Trebickës, nipi i babait tim, Pano Vodica, Guri Qirici, Rako Niçka dhe im atë, të gjithë ish emigrantë ose bij emigrantësh. Disa burra e djem të rinj bënin naze e mungonin shpesh herë, kurse këta pleq, pa bërë naze, pa u ankuar për moshat e tyre rreth të 80-tave, iu futën punës dhe ndërtuan dy pallate aty mbi rrugën Jorgji Shtika, pallate që janë dhe sot.

Kur shkoj në Korçë, bëj nga një vizitë te komshinjtë e vjetër dhe kaloj posaçërisht anës atyre pallateve, i shoh me mall, më duket sikur shoh tim atë dhe nipin e tij, sikur llafosem me ta dhe me ustallarët e mëhallës që i njihja…

Kafshën mos e rrih, ajo të kupton, foli.

Një të djelë dimri të viteve 1961-1962, kur isha maturant, babai e unë zbritëm në qilarin e shtëpisë. E kishim zakon, që në dimër prisnim drutë me sharrë sepse ato i shiste shteti të gjata e soba nuk i merrte. Kur u lodhëm, gjatë pushimit desha t’i shprehja babait dashuri e respekt për të, për trajtimin e mirë që më kishte bërë, ndaj i thashë:

-Baba, disa shokë më kanë thënë se i rrahin baballarët kur gabojnë, kurse ti nuk më ke rrahur kurrë, ndonëse dhe unë kam gabuar. Për ty druri nuk ka dëlë nga xheneti?

-Kur isha atje qoftë (kështu i thoshte ai Amerikës), filloi të më sqaronte, shita dhe unë ca kohë banane me një karrocë që e tërhiqte kali. Mirëpo një ditë kali ishte lodhur dhe ndaloi. Donte të çlodhej, a të pinte ujë. Unë i rashë me kamzhik, që të ecte. Një polic, që u ndodh atje pranë, më pa dhe u sul drejt meje. Më gjobiti e më tha:

-Nuk lejohet të rrahësh kalin. Kafsha të kupton, foli dhe mos e godit.

-Kur në Amerikë, mor bir, më gjobitën se godita një kalë, si mund të godas unë pjellën time? Tha ai dhe shtoi: Ata që rrahin fëmijët duhen shpënë në Amerikë që të edukohen, se goditja e fëmijës atje dënohet jo me gjobë, po me burg.

Merru me punët e tua, mos u merr me punët e botës.

Ish emigrantët e kthyer nga Amerika binin në sy dhe për mungesën e një zakoni, prej të cilit vuanin shumë shqiptarët e padalë nga atdheu. Këta, sidomos gratë, merreshin shumë me thashetheme, gojosnin e komentonin punët e të tjerëve. Të tilla thashetheme për ta ishin si ushqim shpirtëror. Kurse ish emigrantët nuk tregonin asnjë interes se me se merrej ky ose ai, si e sa e kishte blerë këtë ose atë gjë, etj.

Një herë, erdhi e Vangjelit, komshia jonë, dhe si pa të keq, pasi i dha mamasë sime plackën që i kishte marrë hua, nuk u largua, po filloi të tregonte se kishte parë Andonin, komshiun përkarshi, me dy torba, njërën me mollë e tjetrën me zarzavate. Pas kësaj shtoi:

-Infermjerët kanë zanat të mirë. Ja Andoni u bën gjëlpëra të sëmurëve nëpër shtëpitë e tyre dhe merr shpërblim, herë lek, herë prodhime në natyrë.

-Po mëso të bësh gjëlpëra dhe ti moj e Vangjelit që të fitosh si Andoni. Pse rri në shtëpi, kursi për infermjerë është i hapur, i tha im atë dhe si për t’i thënë mjaft, shtoi:

-Merru me punët e tua, mos u merr me punët e botës.Kështu na e nguli ai në kokë mesimin qe te mos merreshim me punet e te tjereve, po te merreshim me punet tona.

Nostalgji për Amerikën.

Ishte e natyrshme që ish vatranët, pasi kishin jetuar shumë vite të rinisë së tyre në SHBA, gjatë viteve të diktaturës, të manifestonin një nostalgji për vendin ku kishin kaluar vitet më të bukura të jetës së tyre, për atë vend ku kishin punuar rëndë por ishin paguar mirë, për atë vend ku kishin shijuar lirinë dhe bollekun. Këtë ata nuk përpiqeshin ta fshehnin. Të djelave, sidomos gjatë dimrit, kur nuk kishin punë, sejcili vishte rrobat që kishte sjellë nga Amerika dhe shkonte për vizitë te shokët, ose në ndonjë klub. Sejcili e kishte nga një pallto gube e disa kostume të leshta me ngjyra të ëmbla, kafe, blu, bezhë dhe me pantallona të ngushta. Vinin në xhepat e jelekut orët e florinjta të xhepit me qostek, ngjeshnin në kokë ato kapellat republikë dhe unazat e florinjta në gishta. Mbathnin këpucët me majë dhe delnin nëpër qytet, sikur donin të sfidonin diktaturën e politikën e partisë që kërkonte t’i vishte qytetarët me rroba e kapela doku.

Kur fillonin të pinin kafet, më i moshuari fillonte urimin:

–Hajde, e me një paqe dhe u hapshin udhët!

-Amin, përgjigjeshin të tjerët.

Një ditë e pyeta tim atë: more po ne jemi në paqe, çfarë paqe uroni ju?

-Paqe i themi asaj të kohës së Zogut, kur një kapter policie të jepte passaportën me të cilën mund të shkoje për vizitë në Jugosllavi, Greqi, Itali, dhe për në Amerikë mund të aplikoje llotarinë…

Me atë urim ata tregonin se nuk pajtoheshin me ndarjen e botës në dy kampe armiqësore, me izolimin e Shqipërisë…

Ndjesë paçin vatranët e vjetër, që i dhanë familjeve të tyre një mendësi të re e na edukuan me dashuri për punën, me respekt për ligjin. Me dashuri ndaj punës dhe respekt ndaj ligjit e edukuan popullin shqiptar të Kosovës, Maqedonisë, Malit të Zi e Sërbisë gjithë ata shqiptarë që shkuan e u kthyen nga emigracioni në Gjermani, Zvicër, Belgikë, SHBA e kudo gjatë kohës së Jugosllavisë së Titos.

Sot, kur fenomeni i emigracionit është bërë dukuri mbarëkombëtare, kam shpresë se kudo ku ka emigrantë shqiptarë po zhvillohet ai procesi i ndërgjegjësimit më të madh ndaj punës dhe ligjit, si ndodhte dikur me emigrantët tanë, modelet e qytetarisë moderne.

Letrat e Panamasë mund të përfshijnë edhe zyrtarë nga Kosova

April 6, 2016 by dgreca

Të ashtuquajturat “Letra të Panamasë”, të cilat zbuluan se dhjetëra figura globale kanë fshehur shuma të mëdha parash jashtë vendeve të tyre, sipas analistëve në Prishtinë, mund të përfshijnë edhe njerëz nga Kosova.

Aktualisht, organet e hetuesisë nuk kanë dhënë ndonjë përgjigje nëse ka indikacione fillestare për nisjen e ndonjë hetimi.

Kurse përfaqësues të shoqërisë civile, thonë se përfshirja e mundshme e personave nga Kosova, qofshin ata politikanë, zyrtarë të lartë apo biznesmenë, mund të arsyetohet me faktin se, siç thonë ata, “Kosova është e njohur për dukurinë e nivelit të lartë të korrupsionit dhe atë të shpëlarjes së parave”.

Drejtori ekzekutiv i Institutit për Studime të Avancuara GAP, Agron Demi, thotë për Radion Evropa e Lirë, se përfshirja e mundshme e njerëzve nga Kosova në këtë skandal global financiar, do të ishte një fatkeqësi e madhe për vendin. Sipas tij, në këto raste kërkohen transaksione të mëdha buxhetore, që për fuqinë ekonomike të Kosovës, do ishte një vlerë e madhe.

“Duke parë që edhe vende shumë më të varfëra sesa Kosova, dhe politikanë që nuk janë menduar fare që kanë fshehur pasurinë e tyre, dolën se ata kanë bashkëpunuar me firmën në Panama dhe kanë pasur fonde të fshehura në këto banka, atëherë është e mundur që edhe individë nga Kosova të jenë përfshirë në këtë skandal”, thotë Demi.

Në anën tjetër, edhe Artan Canhasi nga Instituti Demokratik i Kosovës, organizatë që vështron dhe avokon kundër korrupsionit, thotë për Radion Evropa e Lirë se nuk do të habitej aspak nëse në këtë skandal global, do të përfshiheshin zyrtarët e lartë të institucioneve të Kosovës.

“Pritet që të dalin edhe letra të tjera dhe nuk e di nëse Kosova do të jetë e përfshirë, mirëpo dihet se pastrimi i parave bëhet në mënyra të ndryshme edhe në Kosovë. Nëse do të dalin individë nga Kosova në këtë skandal, do të tregonte një trend që jemi në harmoni me vendet e korruptuara”.

“Por, nuk e di se si do të reagojnë zyrtarët e Kosovës, nëse do të jenë të përfshirë në këtë skandal, a do të veprojmë si pjesë e vendeve me demokraci të zhvilluar sikur Islanda kur kryeministri jep dorëheqje, apo do të jemi shtet sikurse Rusia ku presidenti Vladimir Putin e quan këtë problem të brendshëm familjar dhe spekulim”, vlerëson Canhasi.

Megjithatë, Canhasi konsideron se zyrtarët e lartë të Kosovës, fshehjen e të ardhurave të tyre apo shpëlarje të parave shumë lehtë mund ta bëjnë edhe në Kosovë, përmes patundshmërive të ndryshme.

“Sistemi financiar në Kosovë nuk është edhe i pa fuqishëm, megjithatë nuk ka personel të mjaftueshëm që të bëjë këto kontrolle, dhe kjo duhet të fuqizohet tutje. Njësia e Inteligjencës Financiare në Kosovë, duhet të shtojë kapacitetet e saj që të bëjë këto kontrolle”, vlerëson Canhasi.

Ndërkohë, projekti për Raportimin mbi Krimin e Organizuar dhe Korrupsionin (OCCRP) pritet të nxjerrë brenda dy javësh informacionet për Ballkanin që përfshihen tek “Dokumentet e Panamasë”.

Redaktorja e këtij projekti, Miranda Patruçiq ka thënë për Zërin e Amerikës, se mund të priten informacione konkrete për të gjitha vendet e rajonit të Ballkanit, përfshirë Shqipërinë, Kosovën dhe Maqedoninë.

Nisur nga kjo, Drejtori ekzekutiv i Institutit për Studime të Avancuara GAP, Agron Demi, thekson se për përveç politikanëve që mund të jenë të përfshirë në këtë skandal, mund të jenë edhe njerëz nga biznesi në Kosovë.

“Por, edhe nëse nuk ka ndonjë politikan, do të duhej të shikohej nëse ndonjëri nga bizneset e mëdha ka pasur një llogari të tillë, pasi që edhe në rastet e vendeve të tjera shumica e njerëzve ishin biznesmenë, por të ndërlidhur me politikën”.

“Duke marrë parasysh si funksionon politika dhe ekonomia tek ne, çdo biznes i madh që është krijuar pas luftës është krijuar përmes lidhjeve politike, sidomos duke marrë kontrata publike”, shton Demi.

Kosova në vazhdimësi nga ekspertët e fushës së ekonomisë në Kosovë, ishte konsideruar se është shndërruar në terren të përshtatshëm për shpëlarjen e parave.

Sipas të dhënave zyrtare për vitin 2015, mbi 1.5 milionë euro është vlera e konfiskimit të parave, për veprat penale që lidhen me krim të organizuar, pastrim të parave dhe veprave tjera penale.

Por, përfaqësues të shoqërisë civile vlerën prej 1.5 milionë euro, e kishin konsideruar se është vlera minimale e konfiskimit të parave nga aktivitetet e dyshimta në Kosovë.(Luljeta Krasniqi-Veseli)

9 PRILL- Saimir Pirgu do të debutojë në skenën e “Merkin Concert Hall”

April 6, 2016 by dgreca

Tenori lirik shqiptar, Saimir Pirgu, do të ketë recitalin debutues në “Merkin Concert Hall” të New York City, në 9 Prill /

12719664_1082646625120678_2392352563118487235_o-600x338.jpg

xhot-topic-new-york-city.jpg.pagespeed.ic.uxQgahC0C_.jpg

NEW YORK CITY : Për të performuar veprat nga albumi “Il Mio Canto”, Pirgu do të ngjitet në skenë i shoqëruar nga pianistja Lucy Arner, transmetojnë mediet shqiptare duke iiu referuar portalit zyrtar njujorkez broadwayworld. Me programin inovativ të një shkalle të lartë dhe me sallë me akustikë gati të përkryer, “Merkin Concert Hall”e ka fituar reputacionin si një prej vendeve më të mira koncertale në New York City, shkruan ato.

I shquar nga e përditshmja amerikane “The New York Times” për “reputacionin për avangardizëm të një natyre fetishe dhe të bukur”, ky institucion prezanton vepra aventureske duke përfshirë premiera botërore të kompozitorëve bashkëkohorë dhe të performuesve më të shquar dhe inspirues që njihen sot në botë. “Merkin Concert Hall” që gjendet në “Kaufman Music Center” prezanton disa prej talenteve më të mëdha në botën e muzikës klasike, koncertet e teatrove muzikore me profesionistët më të mëdhenjtë të “Broadway”, si dhe mjuzikle për fëmijët e familjarët.

Këtë skenë do ta “pushtojë” edhe Saimir Pirgu. “Jeta pa muzikë nuk ekziston”, ka thënë Pirgu për albumin e tij të fundit, të cilin e ka incizuar me “Orchestra del Maggio Musicale Fiorentino”, të dirigjuar nga Speranza Scappucci. Pirgu ka zgjedhur repertorin e këtij albumi në atë mënyrë që ta shpalosë afinitetin për rolin e Verdit, repertorin realist dhe këndimin “bel canto” të frëngjishtes dhe italishtes. I cilësuar për interpretimet dramatike, të sinqerta dhe të ndiera, ai definohet si “një prej zërave më të bukur që mund të dëgjohen sot”, “një prej interpretuesve më të rëndësishëm në botë në rolet e tenorëve lirikë” dhe “yll në ngritje”.

Në vitin 2008, Pirgu u zgjodh nga Woody Allen që të paraqitet në rolin e Rinuccios në produksionin e operës së Los Angeles të Gianni Schicchi dhe më pas u nderua me çmimin “Franco Corelli Prize” për interpretimin e tij në rolin e Alfredos në operën “La Traviata”. Në vitin 2013 ai u nderua me çmimin prestigjioz “Pavarotti d’Oro Award”. Tani Pirgu është në turne në Evropë ku po e promovon albumin e tij “Il Mio Canto”./B.S/

Bisedë me topmodelen shqiptare në New York Lola Luma

April 6, 2016 by dgreca

Gratë nëse e duan diçka me gjithë shpirt e zemër nuk ka asnjë forcë që mund t’i ndalojë ta realizojnë atë”, thote Lola Luma/

Bisedoi Keze Kozeta Zylo/*

Lola Luma lindi në Shkodër. Prinderit e saj janë Mimoza Hakcanin nga Tirana dhe Kolec Luma nga Shkodra. Ajo ka një vëlla, Anton Luma. Lola ka treguar pasionin e saj për aktrim që në moshë të vogël në grupet teatrale dhe koncertet e ndryshme shkollore, të motrave Saleziane dhe të Dom Boskos. Në moshën 10 vjeç vihet re talenti i saj krijues duke organizuar talent show “Miss Rrugica.”

Emigron me familjen e saj në Nju Jork (2001).

Mbaron studimet në Instititutin e Filmit dhe Teatrit “Lee Strasberg” në degën e Aktrim ku kishte si mësuese aktoren e madhe të Hollivudit Jennifer Esposito.

Dipllomohet në kolegjin “La Guardia Community College” për Teatër dhe Komunikim ku merr pjesë në grupet teatrale të shkollës duke luajtur në dramat “Trapped Abstract” dhe “The Vortican. Ndërsa është house model për Jovanin, Lola merr pjesë në reality show të MTV-së The Real World: Brooklyn (2009).

Gjatë Fashion Week, Lola hap runaway show for Thuy (2010).

Prezanton edicionin e parë të Javës së Filmit Shqipëtar në Nju Jork “100 për 100” (2012). Merr pjesë në Paradën Shqiptare në Nju York organizuar nga rrënjët Albanian Roots, ku merr dhe çertifikatën e lartë të mirënjohjes për kontributin e madh të dhënë ndaj komunitetit Shqipëtar (2012-2013).

Interpreton poemën e Migjenit “Kënga e Rinisë” ku merr dhe vlerësim nga kritikët e letërsise (2013). Lola bëhet imazhi i kompanisë së modës Italiane në New York Les Copains (2013).

Në Shqipëri merr pjesë në panelin e jurisë për emisionin “Albanian Top Model” të Joni Peçit (2013).

Prezanton përkrah Bujar Alimanit dhe është pjesë e jurisë së ” Young Albanian Filmakers Festival” (2013).

Gëzon statusin e një topmodeleje

duke u shpallur në vitin 2013 nga revista Maxim një ndër femrat më “hot” të Nju Jorkut për Vitin 2014. Ka modeluar për disa nga kompanitë më prestigjioze në Nju Jork si L’OREAL, JOVANI, TERANI COUTURE, Les Copains, Demetrios Bride.

Merr çmimin Femra e Vitit 2013 nga Gazeta Shekulli (2013).

Le ta fillojmë me fëmijerinë tuaj, mbresa dhe kujtime të fëmijërisë ku e keni kaluar atë?

Fëmijërinë e kam kaluar në Shkodër, aty ku shkodranët marrin frymë Shkodre. Imagjino filmin “Cifti i Lumtur”, shtëpinë e Luigj Gurakuqit, rrugën që ai ka përshkuar, pra kjo është rruga që linda dhe kam kaluar një ndër fëmijëritë më të bukura që një fëmijë mundet.

Zgjimi në mëngjes në lagjen “Nikaj” (kështu e quanin prindërit tanë) fillonte herët me praktikën e violinës së Denis Cungelit, që kthehej më vonë në një orkester instrumentesh që bënin rikoshe ndërmjet profesor Aleksandër Janës në fizarmonikë, profesor Rafael Shabanit në çelo, Julian Janës në piano, profesoreshë Dori Jakut, Eli Jakut e Gjon Shkrrelit në violinë. Muzika zgjonte tenorin e lagjes Pashko Kallmeti që me një “O Sole Mio” jepte sinjalin për fillimin e një dite të mbarë, ku të cilit diktatura komuniste ja kishte mohuar shkollimin, por kurrë mposhtur talentin. Më vonë pasonte Antonela Kiri, shoqja ime komshi që ishte super e talentuar në kërcimin rrep. Sa doja të isha si ajo atëeherë, por dhe ajo nuk ma prishte qejfin dhe më merrtë sa herë në konkurimet e saj me shkollat. Arti dhe muzika ishte djepi që na tundte çdo ditë ëmbël, në gjeneratën e shkodranëve të rinj.

Ditët që ishim në shkollë rrugica bënte pak pushim. Pas shkollë kthehesha gjithmonë në shtëpi me dy shokët e mi të ngushtë Klaudion dhe Jozin ku diskutonim zakonisht për planin sesi do ta kalonim ditën. Shumica e shokëve dhe shoqeve të mia rrinin me orë duke mësuar, kurse unë e kuptoja mësimin në klasë dhe kisha gjithmonë nevojë për vetëm një rifreskim.

Kisha krijuar një grup me fëmijët e lagjes dhe i jepja mësim ato që mësoja vetë në shkollë. Maja e ditës ishte organizimi i eventit të lagjes “Miss Rrugica”, gjë që unë e bëja me shumë pasion. Falë përkrahjes së babit dhe bujarisë së arkitektit te lagjes Pjerin Jana dhe bashkëshortes së tij Loreta në sponsorizim arrinim gjithmonë të krijonim evente të arrira. Qendra e muzikës mikrofoni dhe organoja ishin pjesë e pandarë e eventeve tona falë profesor Lekë Janës. Kameramen kishim Gac Janën që nuk linte asnjëherë pa xhiruar dhe prapaskenat.

Prindërit e mi kanë investuar që unë të ndiqja kurset private për Anglisht dhe Italisht, ku të dyja i kam folur rrjedhshëm dhe shkruar që në moshën nëntë vjeç. Një pasion tjetër të trashëguar nga mami kam leximin.

Mami kur u martua dhe erdhi në Shkodër nuse, një pjesë e mirë e pajës së saj përbëhej nga librat . Biblioteka e saj ishte e larmishme me libra jo vetëm për të rritur, por dhe për fëmijë që ajo i kishte ruajtur që kur kishte qenë e vogël. Kur dilnim bashkë shpesh herë ndaloheshim në Piacë ku blinim dy libra dhe ja dedikonim njëra tjetrës. Kjo traditë vazhdon që sot e kësaj dite. Gjatë pushimeve verore kam ndjekur kurset e Motrave Saleziane dhe të Dom Boskos në Shkodër. Dy kurset e mia të preferuara kanë qenë ato të muzikës dhe të kërcimit me të cilët shpesh herë jepnim spektakle nëpër rrethinat e Shkodrës. Sa shumë aventura kemi kaluar me shoqet e shokët e lagjes. Mbase kjo intervistë nuk mund ti përmbledh të gjitha, por një ditë një libër për fëmijë do jetë vëndi ideal për tu rrëfyer.

Në Shkodër njerëzit mblidheshin nëpër oborre e veranda, biles dhe pjesa më e madhe e dasmave atje bëhej. Në familje kishim shpesh herë vizitorë e ndër ta ishte dhe miku i ngushtë i babit Sali Shijaku e Tonin Tërshana. Buçiste arti dhe muzika në atë kohe dhe dehte shpirtrat e etur romantik. Piktorët ndjenin në atë kohë jo me zemër e shpirt, por me penë. Stërgjyshen time e njoha për herë të parë nga portreti i mikut të familjes Simon Rrota. Vetëm në lagjen tonë kishim të paktën tre piktorë me emër si Georges Kalmetti, Rrik Ndoja e Tomozin Vlashi.

Çfarë do të kujtoni nga shkollat në Shqipëri dhe cili është dallimi midis shkollave këtu dhe në Shqipëri?

Ështe interesant fakti që formimi akademik në Shqipëri eshtë i ngurtë dhe nuk të jep hapësirë që të dëgjohet opinioni yt. Kjo bën që të ndjehesh jo i lirë të shprehësh një mendim . Nuk mendoj që në Shqipëri ka demokraci në sistemin shkollor. Shkarkimi dhe vënia në punë e personave të pakualifikuar ka sjellë si rrjedhim degjenerimin e vetë sistemit, ku studenti shkon ne shkollë vetëm per një dipllomë dhe jo për formimin e tij akademik dhe profesori vetëm për rrogë e jo për pasion. Çdo gjë mësohet përmendësh dhe nuk analizohet. Dhe kush humb në fund? Humb e gjithë shoqëria!

Descartes thotë,” Ka tani disa vite qëkur e kam kuptuar sesa opinione të rreme kam pasur nga fëmijëria ime duke menduar se ato ishin të drejtat, e sa e dyshimtë ishte çdo gjë që unë si pasojë i kisha bazuar mbi to!”

Me këtë parim mundohem dhe unë ta shikoj botën dhe te krijoj opinionet e mia ndaj saj.

Kur erdhët në Amerikë dhe si arritët të keni këto rezultate të shkëlqyera në modelim, aktrim?

Jemi shpërngulur familjarisht në Amerikë në vitin 2001. Prindërit e mi kanë sakrifikuar shumë duke lënë çdo gjë mbrapa për të ndërtuar një jetë më të mirë për mua dhe vëllain tim. Fillimet nuk janë asnjëherë të lehta. Të vish nga një kulturë e izoluar pas shumë vitesh komunizëm është një “shok” kulture. Prindërit e mi e kanë pasur më të vështirë, por më kanë dhënë mua dhe vëllait tim një mësim të mirë. Të dy kanë ndjekur Global Institute of Technology ne Mahatan duke u diplomuar për Associate in Aplied science-Management.

Unë dhe vëllai kemi ndjekur hapat e tyre duke ndjekur respektivisht pasionet tona. Vëllai ka përfunduar shkollën për kolorist dhe stilist flokësh kurse unë kam mbaruar shkollën në Institutin e Filmit dhe Teatrit “Lee Strasberg”per aktrim dhe “La Guardia Community College” për teatër dhe komunikim. Që herët jam angazhuar me trupën teatrale të shkollës. Pas një seance fotografike me Fadil Berishën më ka kërkuar që të bëhem modelja oficiale e shtëpisë së modës Jovani, pastaj çdo gjë tjetër është histori.

Ju jeni integruar në botën e artit amerikan cilat janë disa nga vështiresitë tuaja dhe rrugët që ju arritët deri në këtë stad?

Balanca midis familjes dhe karrierës është më e vështira. Kujtoj njeherë kur një pjestar i familjes gjendej në spital dhe unë që kaloja netët në një karrige. Bëja dush në spital, ndërroja rrobat dhe shkoja të punoja modele në mëngjes. Një tragji-komedi sepse isha hirushja në darkë dhe në mëngjes bëhesha princeshë. Profesioni im do sakrifica, por familja për mua vjen gjithmonë në plan të parë.

Ju keni fituar disa çmime a mund të na thoni disa prej tyre?

Femra e Vitit në Nju Jork nga Gazeta Shekulli (2013) dhe një ndër femrat më hot të vitit 2014 nga Revista Maxim.

Në rezumenë tuaj lexova që po modeloni në disa kompani cilat janë ato konkretisht dhe cfarë rruge ndoqët për të arritur deri aty?

Të jesh i suksesshëm në çdo fushë duhet medomosdo të kesh, përkushtim, kohë, dëshirë dhe të mos kesh frikë të sakrifikosh. Disa nga kompanitë e modës që po punoj tani janë Demitrios Bride, Venus Bridal, Sivalia Couture, Cividini etj.

Cilat janë projektet tuaja dhe ëndrrat e parealizuara?

Nuk kam ëndrra por synime që i vendos vetes çdo ditë. Janë të shumta dhe pres ti realizoj së shpejti.

Ne se do t’ju afroheje një shumë e majme dollarësh nga kompani të ndryshme për të pozuar nudo në llogari të tyre, do ta pranonit?

Modelimi është art dhe duhet trajtuar si i tillë. Pranimi do të vinte nga rëndësia e projektit dhe jo nga shuma në para.

Sot çfarë është për ju Amerika?

Amerika është një shtet demokratik, me sistemin më kapitalist në botë, ku peshku i madh e ha të voglin nëse i vogli nuk mëson triqet e lojës shpejt. Amerika është e madhe po ashtu dhe mundesitë janë të mëdha. Shpesh herë mendoj për të rinjtë në Shqipëri dhe vendos veten time në pozicionin e tyre dhe më vjen me të vërtetë shumë keq për ta dhe mundësitë e vogla që ata kanë. Atëherë e kuptoj me të vërtetë sesa me fat jam tani që jam amerikane.

Ju keni vite në Amerikë keni menduar se një ditë mund të ktheheni në Shqipëri dhe të sillni gjithë përvojën tuaj maksimale që morët në shtetin më demokratik të botës?

Asnjërë si dihet! Shqipëria ka nevojë për një frymë e ide të reja inovative. Sa herë shkoj në Shqipëri më duket se njerëzit jetojnë akoma në një realitet paralel virtual, ku hiqen për atë që s’janë. Shqipëria tani është bërë si ajo shtëpia që mban dritaret mbyllur dhe ka nevojë për një shkundje pluhri dhe ajrosje mushkërish

Ju jeni përzgjedhur si personazh i librit “Zonjat Shiptare të Nju Jorkut” ideuar nga “Albanian Excellence”, libër qe do të botohet për herëtë parë për gratë e suksesshme përtej oqeanit, si ndiheni për këtë?

Ju falënderoj për nominimin tim përkrah shumë femrave te tjera që kane berë histori nepër botë me zërin e punën e tyre. Ndjehem e privilegjuar që më është dhënë e drejta për të qenë ambasadore e femrave shqipëtare jashtë kufijve të Shqipërisë dhe përfitoj nga rasti që ti përcjell një mesazh të gjitha atyre femrave që besojnë në mua se:

“Nëse e duan diçka me gjithë shpirt e zemër nuk ka asnjë forcë që mund tia ndalojë ta realizojnë atë”.

Cili mendoni se duhet të jetë imazhi i gruas shqiptare në shekullin e XXI?

Një femër që mendon, po dhe reagon si një mashkull.Ku dy gjinitë bëjnë dallimin vetëm nga seksi.

Nju Jork, 2016

*Personazh në librin “Zonjat Shqiptare në New York”