Archives for May 2016
Prizren-Përfundon Shkolla Pranverore për Diplomatë të Rinj
-Për “soft power”, çështjet e të drejtave të njeriut dhe diplomacinë e shekullit 21 ka shpjeguar profesori nga Universiteti i Iowas, ambasadori Ronald K. McMullan/
Prizren, 13 maj 2016/ Në Prizren ka përfunduar punimet edicioni i tretë i Shkollës Pranverore për Diplomatë të Rinj, me temë “Sfidat e diplomacisë moderne”, aktivitet ky i organizuar nga Akademia Diplomatike e Ministrisë së Punëve të Jashtme në bashkëpunim me fondacionin gjerman “Friedrich Ebert”. Prioritetet e politikës së jashtme të Republikës së Kosovës janë prezantuar nga ministri në detyrë i Punëve të Jashtme Petrit Selimi, i cili ka folur edhe për rezultatet e deritashme si dhe orientimet strategjike për të ardhmen. Për integrimet euro-atlantike dhe dialogun Kosovë-Serbi ka folur ministrja për dialogun Edita Tahiri. Njoftimi dërguar nga MPJ kosovare thekson se, për “soft power”, çështjet e të drejtave të njeriut dhe diplomacinë e shekullit 21 ka shpjeguar profesori nga Universiteti i Iowas, ambasadori Ronald K. McMullan. Për integrimet evropiane ka ligjëruar profesori nga Akademia Evropiane në Berlin, Eckart Stratenschulte, ndërkaq për çështje të sigurisë dhe ekonomisë së rajonit të EJL-së kanë ligjëruar profesorët nga Qendra George C. Marshall, Dr. Mathew Rhodes si dhe Dr. Valbona Zeneli. Për çështjet e energjisë ka ligjëruar eksperti nga Bullgaria, Slavtcho Neykov Ivanov. Ndërkaq për çështje të sigurisë dhe terrorizmit ka shpjeguar profesori nga Universiteti i Heidelbergut, Prof. Dr. Sebastian Harnisch.
Përvojat personale si diplomatë janë ndarë nga ambasadori gjerman në pension Hans Jochen-Schmidt, ish-ambasadori kosovar, tani gjykatës i Gjykatës Kushtetuese Bekim Sejdiu, si dhe shefi i Zyrës së BE-së në Kosovë Samuel Zbogar. Ky i fundit ka folur edhe për marrëdhëniet Kosovë – BE, dialogun Kosovë-Serbi si dhe misionin e zbatimit të ligjit EULEX. Veçanti e këtij edicioni është edhe tryeza e rrumbullakët e fokusuar në temën e “Trajnimit diplomatik: prioritetet dhe sfidat” me panelistë drejtorët e akademive diplomatike të rajonit. Përkatësisht, drejtoresha e Institutit Diplomatik të Bullgarisë, Tanya Mihaylova, drejtori i Akademisë Diplomatike të Kroacisë, ambasadori Mladen Andrlic, drejtoresha e Akademisë Diplomatike të Malit të Zi, Satka Hajdarpasic si dhe drejtori i Akademisë së Diplomacisë së Turqisë, Mesut Ozcan. Kjo tryezë është moderuar nga drejtori i përgjithshëm i Akademisë Diplomatike të Kosovës, ambasadori Skender Durmishi, i cili ka bërë edhe prezantimin e punës së Akademisë Diplomatike që nga themelimi i saj. Gjatë kohëzgjatjes së seminarit pjesëmarrësit kanë shprehur pikëpamjet e tyre për sfidat e diplomacisë moderne në një diskutim të hapur. Ndërkohë janë organizuar edhe prezantime për tema të ndryshme si dhe janë zhvilluar aktivitete kulturore në qytetin e Prizrenit, duke përfshirë vizitën në monumentet fetare të tri religjioneve, monumentet e karakterit historik, qytetin e vjetër të Prizrenit, si dhe kalanë. Në këtë edicion, që ka filluar më 9 maj, përveç diplomatëve kosovarë dhe nga rajoni si Shqipëria, Maqedonia, Mali i Zi, Hungaria, Kroacia, Bullgaria, Turqia, kanë marrë pjesë edhe diplomatë nga Malta, Polonia, Kostarika, dhe Tajlanda./b.j/
ISMAIL KADARE NDEROHET ME FLAMURIN KOMBETAR
Presidenti Nishani çmon me “Dekoratën e Flamurit Kombëtar” shkrimtarin e shquar Ismail Kadare: Në një sistem tiranik, i pangjashëm me të tjerët në dhunë e çmenduri si komunizmi shqiptar, ju ruajtët dhuntinë e shkrimit dhe zgjeruat hapësirat e lirisë mendore për të gjithë ne!/
13 maj 2016
Presidenti i Republikës, SH.T.Z. Bujar Nishani mori sot pjesë në Konferencën Shkencore Ndërkombëtare “Shekulli i Kadaresë” organizuar nga Akademia e Shkencave e Shqipërisë dhe Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, me rastin e 80-vjetorit të shkrimtarit të shquar, të njohur anembanë globit për krijimtarinë e tij letrare të përkthyer në 45 gjuhë të botës.
Në prani të Kryetarit të Akademisë së Shkencave, Prof. Muzafer Korkuti dhe anëtarëve të Akademive të Kosovës dhe Maqedonisë, të Ambasadorëve dhe përfaqësueseve të Trupit Diplomatik, studiuesve, përkthyesve, akademikëve, intelektualëve, artistëve, studentëve, dhe miqve të shkrimtarit nga mbarë bota, Kreu i Shtetit nderoi shkrimtarin e shquar me “Dekoratën e Flamurit Kombëtar” me motivacionin: “Në shenjë nderimi dhe mirënjohjeje të pakufishme për veprat e vyera letrare, për pasurimin e pashtershëm e të çmuar të letrave shqipe, si dhe për kontributin e jashtëzakonshëm dhënë në drejtim të lartësimit të emrit e vlerave të kombit shqiptar anembanë botës”.
Në vijim fjala e plotë e Presidentit të Republikës, Sh.T.Z Bujar Nishani:
“I nderuar Mjeshtër, Ismail Kadare!
E nderuara zonja Kadare!
Zoti Kryetar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, të Kosovës, Maqedonisë,
Shkëlqesi Ambasadorë të pranishëm në sallë,
Të nderuar akademikë,
Zonja dhe zotërinj!
Së pari dëshiroj të shpreh gjithë kënaqësinë time personale për mundësinë që m’u dha për të marrë pjesë në këtë konferencë të rëndësishme shkencore, akademike dhe nderuese! E konsideroj privilegj personal dhe institucional që të jem së bashku me ju për të sjelljë në vëmendje jo vetëm të identitetit dhe trashëgimisë kulturore shqiptare, por edhe të identitetit të kulturës botërore, veprën e shquar të Ismail Kadare.
Natyrisht që vepra e Kadaresë nuk i përket vetëm kombit shqiptar. Është përtej kombit shqiptar. Ajo është vlerë e kulturës botërore. Ashtu si edhe vetë mjeshtri Kadare nuk i përket vetëm kombit shqiptar. Ai tashmë i përket fondit akademik, shkencor, kulturor botëror. Por natyrisht që ne shqiptarëve në radhë të parë na takon që ta referojmë veprën e Kadaresë dhe vetë mjeshtrin në radhë të parë me vetë identitetin tonë, me kontributin për kombin shqiptar. Jemi mbledhur të nderojmë sot në mënyrë simbolike kontributet e paçmuara të shkrimtarit Ismail Kadare në letërsinë dhe në gjuhën shqipe, në kulturën dhe mendimin shqiptar.
Po e theksoj: kontribute të paçmuara, sepse nuk ka mirënjohje që të jetë e mjaftueshme për t’i njohur Ismail Kadaresë gjithë meritat e tij krijuese dhe qytetare, si mendimtar dhe si veprimtar, si rikrijues i një Shqipërie të denjë letrare për botën dhe si aktor për ta bërë vetë Shqipërinë e vërtetë, Shqipërinë tonë, më të denjë, më të vlerësuar dhe më të qytetëruar anembanë botës.
Të flasësh për Ismail Kadarenë duket e lehtë por është dhe e vështirë!
E lehtë se ke pambarimisht për të thënë, e vështirë, sepse për të janë shprehur zërat më të artikuluar të Evropës dhe botës duke e konsideruar një klasik të gjallë, si njërin prej mësuesve të mëdhenj të civilizimit perëndimor dhe humanizmit, si njërin prej gjenive më të ndritur të letrave në çdo kohë.
Unë jam njëri prej lexuesve të Ismail Kadaresë, i çdo gjëje që ai ka shkruar, jam një shqiptar që ka jetuar diktaturën dhe lirinë me librat e tij si referencë dhe mund të them me fjalë zemre se çfarë ishte, çfarë është e çfarë do të jetë për ne ai dhe vepra e tij!
Në këtë pikë ndihem i pakompleksuar.
Në një sistem tiranik, i pa të ngjashëm me të tjerë në dhunë e çmenduri si komunizmi shqiptar, Ismail Kadare ruajti dhuntinë e shkrimit dhe zgjeroi hapësirat e lirisë mendore për të gjithë ne!
Po, vepra e tij ishte hapësirë lirie dhe univers i pamatë krijues.
Tek lexoje romanet e ndryshëm ndieje se ai në çdo rresht e kishte mundur banalitetin e së keqes, ndieje në çdo rresht disidencën estetike për të kulmuar me atë politike tek ‘Pallati i Ëndrrave’, ndoshta vepra më e guximshme dhe më e arrirë që dilte nga Ferri i përbotshëm Komunist në Shqipërinë e asaj kohe.
Çdo njëri prej jush besoj bie në një mendje me mua në pohimin se Kadare me intuitë shekspiriane dhe kurajë të pazakontë përkufizoi krimin, përgjakjen dhe frikën, këtë perpetum mobile të çdo tiranie duke universalizuar ndodhitë shqiptare me të cilat ai udhëtoi nëpërmjet qindra e qindra botimesh në 45 gjuhë të botës.
Kadareja krijoi qytetet si kujtesë e si mungesë, qytetet e pushtetit të rinisë e të lirisë, Gjirokastrën, Tiranën, Moskën, Pekinin, Stambollin, Parisin e të tjerë duke alternuar historinë me letërsinë si përsëritëse të njëra-tjetrës, duke i dhënë mundësinë të dytës të parodizojë të parën si funksion alegorik, si procedim kundërveprues ndaj censurës. Në mijëra kilometra shtrihet peizazhi i tij artistik, në mijëra vjet thellësi zbret hulumtimi i tij nga mitet e gjenezës deri në aktualitet.
Izolimi komunist humbi betejën themelore me veprën e Kadaresë.
Ai bëri letërsi të madhe evropiane në Shqipëri kur ajo anatemohej si e keqja absolute.
Ai e mbajti shpirtërisht Shqipërinë në Evropë duke i plotësuar këtë nevojë jetike.
Ne u kapëm tek kjo spirancë kur thërrisnim në vitet 1990-të ‘E duam Shqipërinë si gjithë Evropa!’
Jo rastësisht studentët në sheshe dolën edhe me portretin e shkrimtarit.
Atë që nisën Buzuku, Bogdani, Budi, Bardhi e të tjerë gjatë zymnajës drithëruese otomane e përfundoi Ismail Kadareja.
Gjuha ju bashkua familjes natyrale, kultura trungut, kombi kontinentit teksa të tria bashkë tek Ismail Kadareja gjetën ideologun e përjetshëm të identitetit të tyre, të identitetit evropian të shqiptarëve, pa ndoshta, pa sikur, pa mëdyshje, si e vërteta jonë e madhe, ikja prej së cilës do të ishte fatale.
Të gjitha këto i thonë shqiptarët e Shqipërisë nga Veriu në Jug, të cilët kërkuan dhe ja dolën të kenë lirinë të frymëzuar edhe nga vepra juaj kampione e saj, e thonë ata të Kosovës të cilët e kanë ndier praninë tuaj këmbëngulëse në epokën më të rënde kur vetë ekzistenca u vihej në diskutim, ata të Maqedonisë, të Malit të Zi, të Preshevës e Bujanovcit, të Diasporës së vjetër e asaj të re po e po, në përpjekjet për të mbetur vetvetja teksa kërkonin standarde demokratike dhe integrim me emrin tuaj si mbështetje.
Zonja dhe zotërinj,
Kadareja është një shkrimtar që arriti të shkruante letërsi evropiane duke mbijetuar në një regjim të vdekur.
‘Ideja se ne do mundnim të përgatisnim ndonjë copëz ushqimi shpirtëror për popullin tonë të burgosur, na ka mbushur me gëzim’, është shprehur ai me fisnikëri në ceremoninë e pranimit të çmimit të lartë ‘Njeriu Ndërkombëtar i Librit’.
Dhe është e vërtetë se ky ushqim shpirtëror modest ka qenë një lloj racioni mbijetese për popullin shqiptar në atë kohë burgu, kur popullsia ushqehej vetëm me tallonë dhe me pikatore arti dhe letërsie të vërtetë mbresëlënëse.
Unë nuk do t’u shtoja dhe as t’u hiqja asgjë fjalëve të tij në atë ceremoni: ‘Nëse një ditë, duke kapërcyer natën e diktaturës, kjo bukë burgu arriti në qytetet e lira të Perëndimit; nëse këtë bukë burgu njerëzit e lirë e kanë shijuar; nëse kjo bukë ishte po aq e ngrënshme për njerëzit e lirë të një bote të lirë, për një shkrimtar shqiptar nuk mund të kishte vlerësim më lavdërues.’
I nderuar Zoti Kadare,
Të nderuar miq të Kadaresë, veprës së tij e të gjithë shqiptarëve!
Gjatë këtyre viteve si President i Republikës, ndër takime me homologë e personalitete të të gjitha fushave kam konstatuar se ne megjithëse jemi një vend jo i madh na njihet kontributi si shqiptarë në përmasat themelore të civilizimit evropian!
Në atë të rezistencës për mostjetërsim, mishëruar në figurën e Gjergjit Skënderbe, në atë shpirtërore mbështjellë me mantelin e shenjtores Nënë Terezë, në atë të doktrinave paqësore me Presidentin mitik Ibrahim Rugova dhe në atë të kulturës, e cila shkrimtarin shqiptar Ismail Kadare e konsideron si njërën prej mendjeve më përfaqësuese të Evropës qysh kur Homeri filloi të rrëfente historitë dhe lavditë e saj.
Duke përfunduar me lejoni t’i bëj homazh paraardhësit të hershëm të Ismail Kadaresë, Pjetër Bogdanit, të huazoj vargjet e tij për të thënë se letërsia shqipe falë Ismail Kadaresë ngjan kudo e kurdo ‘veshur me diell dhe mbathur me hënë’!
‘Dekorata e Flamurit Kombëtar për ju sot mbase është i vonuar, fshehur hallesh, kontradiktash e rrëmujash shqiptare aq të kritikuara nga ju tek ‘Mosmarrëveshja’, por jemi të vetëdijshëm se çfarëdo e me sado dëshirë t’ju japin institucionet shqiptare është pak përballë përjetësisë që na keni falur me veprën tuaj madhështore, jo veç ne, por edhe trashëgimisë shpirtërore të mbarë botës.
Në ditët e sotme, vepra juaj në gjuhë të huaj e tejkalon dy deri në tri herë listën e titujve të saj botuar në shqip.
Ju jeni një fenomen i letërsisë evropiane dhe i kulturës botërore.
Shqipëria jonë, Shqipëria juaj, duke ju nderuar sot, ndihet më mirë, ndihet më e vlerësuar, ndihet më pranë prirjeve më të përparuara të zhvillimit të mendimit njerëzor.
Me Dekoratën e lartë që po ju akordohet, unë, sot, në cilësinë e Presidentit të Republikës, dhe jam i bindur që flas edhe në emër të të gjithë shqiptarëve kudo ku jetojnë, thjesht e njohim, e pranojmë, e vlerësojmë dhe e bëjmë publik këtë realitet të patjetërsueshëm.
Faleminderit dhe Zoti ju bekoftë!”
Ekspozitë fotografike në New York mbi shpëtimin e hebrenjve në Maqedoni
Në këtë ekspozitën e hapur në New York, u prezantuan 27 fotografi dhe mbi 100 dokumente, ekspozita do të jetë e hapur nga data 12 maj deri më 20 maj./
Nga Beqir Sina/
NEW YORK CITY : Dje, më 12 Maj 2016, Manhattën – New York, në ora 19:00 (Adresa: Gallery MC, 549 West 52nd Street, 8th Floor, New York NY 10019), u hap një ekspozitë me fotografi “Komuniteti hebre në Maqedoni në “Periudhën e Pre – Luftës – Pre- War Period”, paraqitur nga Dr Skender Asani dhe Myftiut të Republikës së Maqedonisë H.Sulejman Rexhepi.
Ekspozita me temë “Guximi qytetar në kohë të vështira”, e cila përmes 34 fotografive dhe dokumenteve autentike, pasqyron historitë rreth shpëtimit të hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore, do të qendrojë e hapur nga data 12 deri më 20 maj.
Eksopozita e hapur dje në New York, thuhet në një njoftim të saj është një ekspozitë me fotografi dhe dokumente nga arkivat e Maqedonisë dhe Shqipërisë që përshkruajnë përpjekjet e shqiptarëve për të shpëtuar hebrenjtë nga nazistët në periudhën e Luftës së Dytë Botërore.
Ekspozita “Komuniteti hebre në Maqedoni në “Periudhën e Pre – Luftës – Pre- War Period” e paraqitur nga Dr Skender Asani dhe Myftiut të Republikës së Maqedonisë H.Sulejman Rexhepi,
thekson bashkëjetesën dhe afërsinë e njerëzve pavarësisht dallimeve të tyre fetare apo etnike.
Përmes këtyre materialeve arkivore të Maqedonisë dhe Shqipërisë duam të theksojmë rëndësinë e paqes dhe të jetës së njeriut, ka thënë duke folur për Zërin e Amerikës, në hapje të ekspozitës, Dr. Skender Asani, Drejtor i Institutit të Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në Shkup.
Zëri i Amerikës, gjithashtu paraqiti një raport në emisionin e saj Ditari, nga gazetari i saj Festim Gashi, kur kjo ekspozitë u hap më parë në kryeqytetin e SHBA, Washington D.C.
Dr. Skender Asani, Drejtor i Institutit të Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në Shkup, duke folur nga Washingtoni për Zërin e Amerikës, thotë se:“Fatqekësia që i goditi hebrenjtë gjatë Luftës së Dytë Botërore, përveç dhimbjes që ende është e gjallë në zemrat e njerëzve, shërben edhe si mësim i mirë se çfarë mund t’i ndodhë botës nëse jemi të shkujdesur. Madje, sipas meje, ne me indiferencën tonë i ndihmojmë dhunës, terrorit dhe vrasjeve”.
Ekspozita, tha Zëri i Amerikës, është rezultat i punës dy vjeçare të Institutit të Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në Shkup, Institutit Kombëtar të Historisë, Qendrës së Holokaustit dhe Komunitetit Hebraik në Maqedoni.
“Ne kemi bërë kërkime në arkivin shtetëror në Tiranë, në Izrael dhe në Maqedoni. Ky është një projekt dy vjeçar kërkimesh. Për 70 vite askush nuk ka folur për këtë temë. Mendoj se Qendra e Kujtimit të Holokaustit është një qendër e bashkimit ku të gjitha grupet etnike dhe fetare në Maqedoni janë të mirëseardhur të bashkëpunojnë me ne për një të ardhme më të mirë”, ka thënë për Zerin e Amerikes, Maja Susha, përfaqësuese e Fondit të Holokasutit të Hebrenjve nga Maqedonia.
Në këtë ekspozitë u prezantuan 27 fotografi dhe mbi 100 dokumente. Përfaqësuesi i Institutit Kombëtar të Historisë, Aleksandar Manojlovski thotë se përmes tyre, përshkruhet jeta e komunitetit hebraik në Maqedoni në periudhat para, gjatë dhe pas Luftës së Dytë Botërore.
“Synimi i këtij projekti është kapja e momenteve të bashkëjetesës në kohët e shkuara dhe afërsia e njerëzve pavarësisht dallimeve të tyre fetare apo etnike”.
Ndërsa, Dr. Skender Asani thotë se përmes kësaj ekspozite organizatorët duan të japin mesazhin se “vetëm të bashkuar mund ta mundim të keqen”.
“Prandaj Instituti ynë ka ndërtuar marrëdhënie të mira me të gjitha komunitetet fetare në vend dhe është i hapur për bashkëpunim me të gjithë. Sepse vetëm duke pasur këtë guxim, si këta njerëz në fotografitë e ekspozitës, mund të shpresojmë për një të ardhme të ndritur të popujve që jetojnë në këtë vend”, trasmetojë Zëri i Amerikës.
Ndëesa në vazhdim të vizitës së tyre delegacioni i klerikve musliman nga Maqedonia, në medien sociale Facebook, thuhet se edhe Reisul Ulema po viziton Dhomën e Përfaqësuesve dhe Kongresin Amerikan.
Në njoftimin e tyre, thuhet se këto ditë, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës po qëndron një delegacion nga Maqerdonia në përbërjke të së cilës është edhe Reisul Ulema i BFI-së, H. Sulejman ef. Rexhepi.
Vizita e delegacionit të klerikve shqiptar musliman nga Maqedonia, simbas njoftimit, po realizohet në vigjile të Ditës së ngadhnjimit mbi fashizmin në të cilin rol vendimtar pati sidomos populli dhe ushtria amerikane.
Me këtë rast, më 12 Maj 2016, Manhattën – New York, në nder të 9 Majit, u organizua, hapja e një ekspozitë e titulluar “Guximi qytetar në kohë të vështira”, e cila përmes 34 fotografive dhe dokumenteve autentike, pasqyron historitë rreth shpëtimit të hebrenjve në Maqedoni gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Kësaj ekspozite, në New York, në njoftimin e tyre shkruajnë këta klerikë, i ka paraprirë edhe takimi me shumë intelektualë e akademikë amerikan.
Vlenë të theksohet, sipas tyre, sidomos takimi me pastorin Dr.Mark Dever, teolog dhe shkrimtar i njohur amerikan, i cili me mjaft kujdes e kurreshtje ka përcjellë fjalët e efendi Rexhepit, teksa ka folur lidhur me rolin e shqiptarëve myslimanë që e kanë pasur gjatë Luftës së Dytë Botërore, në strehimin, fshehjen dhe në shpëtimin e hebrenjëve nga nazistët gjermanë.
Në këtë aspekt, kryetari i BFI-së ka vënë në spikamë sidomos institucionin e besës shqiptare e cila është shprehur si në Maqedoni, ashtu edhe në Kosovë dhe Shqipëri gjatë shpëtimit të pjesëtarëve të popullit hebre.
Përmes 34 fotografive dhe dokumenteve të ekspozuara në fakt është vënë në spikamë rrafshi human i popullatës sonë në periudhën më të rëndë. Veç kësaj, ky aktivitet arkivor ka shpalosur edhe vlerat e çmueshme të popullit shqiptar, traditën dhe besën shqiptare.
Po ashtu, gjatë këtij qëndrimi në Uashington, kryetari i BFI-së ka vizituar edhe Dhomën e Përfaqësuesve të SHBA-ve si dhe Kongresin Amerikan, me ç’rast ka realizuar mjaft takime me përfaqësues të jetës politike amerikane. Vlenë të nënvizohet sidomos takimi me përfaqësuesin e kongresistëve republikanë, Robert Aderholt, të cilit i shprehu mirënjohjet e thella për tërë atë përkrahje dhe ndihmë të cilën shqiptarët e gjejnë tek shteti dhe populli mik amrikan.
Reisul Ulema e njohtoi z. Aderholt për bashkëpunimin permanent në mes të BFI-së dhe Ambasadës Amerikane në Shkup si dhe bashkëpunimit të ngushtë që ekziston në mes të këtyre dy faktorëve në krijimin e kushteve sa më të mira për një bashkëjetesë në mes të komuniteteve të ndryshme, pavarësisht përkatësisë fetare, kombëtare e racore, në Maqedoni.
Në këto evente kanë marrë pjesë edhe anëtarët e tjerë të delegacionit nga Maqedonia që përbehet nga kryetari i Komunës Çair të Shkupit dhe njëherit nënkryetar i BDI-së, Izet Mexhiti, drejtori i ITSHKSH-së, Dr. Skender Asani, kryetarja e Komunitetit Hebraik në Maqedoni, znj. Berta Romano, etj.
Delegacioni në fjalë, në njoftim thuhet se do të qëndrojë edhe në Nju Jork ku, me rastin e hapjes së ekspozitës, pritet të realizojë sërë takimesh me përfaqësues të ndryshëm të jetës amerikane si dhe me bashkëatdhetarët tanë që jetojnë dhe veprojnë në këtë shtet amerikan.
Chattanooga surgeon helps Albanian woman walk for first time in decades
Mirjam Peraj, center, walks with her sister Lirie Asllani, left, and Physical Therapist Susan Higley inside the Medical Mall at Erlanger Medical Center.
Photo by Tim Barber /Times Free Press/
Mirjam (pronounced Miriam) Peraj is a nature lover.
Every morning she would open the windows in her fifth-floor apartment in Shkodra, Albania, to bring a little bit of the outdoors inside.
Mirjam Peraj walks with Dr. Paul Apyan inside…
Photo by Tim Barber /Times Free Press.
Mirjam Peraj, center, walks with her sister Lirie…
Photo by Tim Barber /Times Free Press.
Mirjam Peraj walks with a staff of health…
Her favorite programs were on the Discovery Channel, giving her a window to nature she could never experience in person.
But for 10 years, most of her days were spent inside her apartment.
A botched operation when she was 7 years old had worsened a degenerative hip problem, and despite seeing other doctors, she was barely able to walk. She was in such pain it was hard to sit in a chair and she could not bend over to put on her shoes.
Her apartment building had no elevator, so she could go outdoors only on the two or three times each year when relatives would carry her down the stairs, to visit her mother’s home.
But she remained optimistic that someday, things would get better.
“Life is long, so I never gave up hope,” Peraj said.
More than 5,000 miles away, in a classroom in the business school at University of Tennessee at Chattanooga, hope would find a way.
Erlanger orthopedic surgeon Dr. Paul Apyan calls himself a businessman who became a doctor, and he was fascinated by the changes occurring in health care. After completing more than 6,000 knee and hip operations, he decided he needed an MBA degree, so he enrolled at UTC.
The professor for his information technology class?
Peraj’s brother-in-law.
“We’re in the class in November, and he asks me, ‘Do you think you could help my sister-in-law?'” Apyan said in an interview last week. “So I go up to his office, and he pulled out this X-ray that has been through the mill.”
His sister, professor Beni Asllani explained, had hip problems, was scarcely able to walk and mostly was confined to her one-bedroom apartment.
“My brain starts to engage — what will you have to do to make this happen?” Apyan said.
The surgery would not be easy. Both of Peraj’s hips would need to be replaced in one operation. It was surgery Apyan had performed before, but not often.
And there were the logistical problems — could she get a visa to enter the U.S. for the months it would take to do the surgery and recover? And how would she pay for the surgery, with no health insurance?
Apyan agreed to donate his fees. But while Erlanger officials were sympathetic, the hospital could not offer the procedure for free. After some negotiation, Erlanger came up with a discounted fee, and Asllani wrote the check.
Now Apyan needed to see his patient.
This time it was Asllani, a professor at UTC since 2002, who offered a deal. If Apyan and his wife came to Albania, he would provide a guided tour of the region.
Apyan is an inveterate world traveler. He did some of his medical training in Germany, Switzerland, England, and Canada, so he didn’t hesitate to accept.
Albania is a small country, tucked northwest of Greece about 45 miles across the Adriatic Sea from the “heel” of Italy’s “boot.”
Originally part of several Roman provinces, it won its independence in 1912 after the collapse of the Ottoman Empire. The Italians invaded under Mussolini, and then the Nazis took over during World War II, spurring a furious resistance movement under Communist leader Enver Hoxha. Hoxha won and established a brutal dictatorship that lasted until 1991.
While Albania is now on friendly terms with the West, it is still struggling to improve basic services.
The hospital in Shkodra had modern imaging equipment, but the walls were crumbling, Apyan said.
There was no way he could perform the operation in Albania. “That was not an option,” he said. “She needed to be here in our controlled environment, where I have all of the things available.”
So Peraj needed a visa. The U.S. Embassy had already turned her down once, but this time Apyan wrote a letter explaining his plan. The embassy issued a one-year visa, and Peraj was on her way to Chattanooga.
Was she worried about getting on a plane for a place she knew little about, trusting her future to a doctor she hardly knew? “Not really,” she said in an interview last week at Erlanger. “I had no other option. Given the condition I was in, it was the least thing to worry about.”
Apyan has a regular team of assistants he works with on hip and knee surgeries. He refers to them as his pit crew, trained to work together as smoothly as the pit crew at the Indianapolis 500.
Susan Higley is the physical therapist on the team. “When we first got Peraj in the hospital, it took two strong guys to pick her up and sit her on the side of the bed,” she said, “because of her pain and weakness.”
The team also had to negotiate cultural differences between Chattanooga and Albania. “Albania is largely Muslim,” Apyan said, “and the women there are very modest, so I had to be sure to be respectful.”
Peraj’s sister Lirie, Asllani’s wife, worked as the translator. “I would have to say, ‘I’m going to try to move her leg,’ and ask her sister to tell her,” Apyan said. “I didn’t want to upset anyone.”
The surgery was set for October. Peraj was wheeled into the operating room and given anesthetics. She was placed on her side while Apyan replaced one hip, then turned to replace the other. Apyan takes pride in his speed and efficiency as a surgeon, but the operation still took some three hours.
Peraj was in the hospital for four days recovering before going home to her sister and brother-in-law’s house in Hixson, only about a mile from where Apyan lives.
Physical therapist Higley worked with her regularly. “Everything was a milestone,” Higley said. “It was a big deal when she got home and could actually get out of bed on her own, or go up and down a few steps. Then it got to where she can go up a full flight of stairs.”
Even Apyan is impressed. “She has not walked well for 50 years, so how much normal function she would regain, I wasn’t sure,” he said.
Peraj’s family is overjoyed. “I was just expecting for her to be pain-free,” Asllani said, “and when I see her sitting like this and walking ” His voice trails off as he shakes his head.
But no one is more pleased than Peraj. “I’m very, very happy, thanks to Dr. Apyan and his wonderful staff,” she said, with her brother-in-law translating. “I was hoping that this happy day would sometime come, but I had no idea how it would come. And now it is here.”
There is still work to do. Her muscles need to be strengthened, Apyan said, and she needs to improve her balance. He is optimistic she will be able to walk without a cane.
But the doctor is clearly pleased. “This has been the closest to a perfect thing in my life,” he said. “This is why you go to medical school.”
For the next few weeks, Peraj plans to travel with her sister and brother-in-law — a trip to Destin, Fla., and perhaps a visit to Gatlinburg, before returning to Albania in June. Apyan already has accepted an invitation to visit later in the year.
And what will Peraj do when she returns home?
She has a brother, and once or twice a year, he would put her sitting side-saddle on the back of his bicycle and drive her around a nearby lake. Now Peraj wants to try riding a bicycle on her own.
And where will she go? “I will just go out to see things,” she said, with a smile in her eyes. “Because I have missed a lot in my life.”(Cortezi: Steve Johnson)
- « Previous Page
- 1
- …
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- …
- 93
- Next Page »