Archives for April 2017

PROTESTA E SE HENES- QEVERIA: E PALIGJSHME- OPOZITA: PAQSORE

April 23, 2017 by dgreca

*Policia nuk jep leje për protestën e PD: Cenohet rendi, rrezikoni burgun/

* Opozita, policisë: Mos dilni kundër popullit për interesa të Ramës/

Një ditë para protestës së paralajmëruar të opozitës, Drejtori i Përgjithshëm për Sigurinë në Policinë e Shtetit, Altin Qato, apeloi qytetarët të shmangin pjesmarrjen në tubime të paligjshme.Altin Qato: Policia nuk do të tolerojë aspak këdo që me veprimet e tij shkel ligjin në lidhje me tubimet e manifestimet. Policia e shtetit u bën thirrje qytetarëve të mos bien pre e thirrjeve që synojnë kaos, destabilizim, ashtu sikundër u bën thirrje të mos i bashkohen manifestimeve të paligjshme që cënojnë lirinë qytetarëve të tjerë dhe të drejtën e tyre për qarkullim të lirshëm. Të gjithë ata që do të marrin përsipër tu shkojnë pas politikanëve të kujdo subjekti politik për të cënuar rendin publik, penguar qarkullimin e lirë të njerëzve dhe mallrave, dëmtuar bashkëjetesën e qytetarëve dhe ekonominë e bizneseve do të përballen me ligjin.Policia e Shtetit do të regjistrojë çdo shtetas dhe automjet që vihet në dispozicion të një manifestimi të tillë dhe bashkë me provat përkatëse do t’ia paraqesë organit të prokurorisë me kallëzimet penale përkatëse.

Në konferencën për shtyp, Qato kujtoi se ligji parashikon dënime të deri në burgim për pjesmarrësit në tubime të paligjshme. Ai tha se protesta e opozitës cënon rendin dhe sigurinë, duke paralajmëruar organizatorët se do mbajnë përgjegjësi për pasojat.

Qato: Kodi penal sanksionon dënime të rënda deri në burgim për ata shtetas që marrin pjesë në manifestime të paligjshme, prishin rendin ose qetësinë publike. Organizatorët dhe udhëheqësit e këtyre manifestimeve të paligjshme duhet të kuptojnë dhe të kenë përgjegjshmëri politike dhe qytetare për pasojat që mund të vinë. Do jenë ata përgjegjës ligjorë për çdo pasojë të ardhur si rrjedhojë e prishjes së rendit publik ose destabilizimit publik. Zhvillimi i manifestimeve të paligjshme mund të shfrytëzohet dhe nga elementë kriminalë me qëllime të caktuara për të krijuar destabilitet. Qytetarët të shmangin pjesmarrjen në këto tubime të paligjshme, të jenë vigjilentë si dhe të tregojnë kujdes të madh nëse gjenden pranë këtyre tubimeve të paligjshme.

Qato tha se Policia e Shtetit gjithashtu, siç ka dëshmuar në gjithë këto vite, është plotësisht e aftë për të përmbushur detyrimin ligjor si garante e zhvillimit të çdo tubimi paqësor kudo dhe nga kushdo.

Opozita, policisë: Mos dilni kundër popullit për interesa të Ramës/

Partitë opozitare përmes një deklarate të përbashkët kanë reaguar ndaj paralajmërimit të Policisë së Shtetit për tubimin e nesërm të opozitës.

Në deklaratë thuhet se “me urdhër të Edi Ramës, krerët e policisë që nuk luftojnë krimin, trafikantët, banditët, por bëhen palë me ta, kërcënuan sot qytetarët e lirë të vendit, në një përpjekje të dëshpëruar për të ndalur popullin të shprehet”.

Partia Demokratike dhe Opozita e Bashkuar, i bëjnë të qartë sot kupolës së policisë të heqin dorë nga keqpërdorimi politik dhe të mos pranojnë të dalin kundër popullit për interesat e Edi Ramës.

Partia Demokratike dhe Opozita e Bashkuar i bën të ditur publikisht cdo punonjësi dhe funksionari të policisë, se do të filmohet e do të regjistrohet emër për emër kushdo që tenton të pengojë apo intimidojë qoftë dhe një qytetar të vetëm.

“Do të mbajnë përgjegjësi penale para ligjit, dhe nesër do të përgjigjet deri më një, cdo drejtues, shef apo punonjës policie që do tentojë të cënojë të drejtën sovrane të qytetarëve për të protestuar paqësisht.Protesta nesër do të jetë paqësore, por e vendosur dhe e pathyeshme”.

Partia Demokratike dhe Opozita e Bashkuar bëjnë me dije se kanë 65 ditë që protestojnë, pasi mbajtën një nga mitingjet më të mëdha që ka parë ndonjëherë Shqipëria.

“Të gjitha veprimet kanë qenë paqësore dhe shembull i qytetarisë më të lartë europiane që ka dëshmuar shoqëria shqiptare. Nuk ka patur asnjë provokim, asnjë incident të vetëm, asnjë prishje të qetësisë apo pronës publike”.

Në vijim të deklaratës thuhet se “protesta e Opozitës së Bashkuar dhe qytetarëve do ta shpëtojë Shqipërinë nga krimi që ka sjellë Edi Rama. Me besimin tek vlerat e demokracisë dhe lirisë, Partia Demokratike dhe Opozita e Bashkuar do të vazhdojë qëndresën qytetare me çdo mjet demokratik deri sa të sigurojmë zgjedhjet e lira dhe të ndershme”.

Në përfundim një apel dhe për qytetarët.

“I bëjmë thirrje të gjithë qytetarëve shqiptarë të bashkohen masivisht nesër mes orës 11 dhe 12 paradite në këtë protestë kundër krimit dhe drogës me mbështetje qeveritare, për të ndalur krimin, për të ndalur pushtetin e lidhur me krimin dhe për të siguruar të drejtën themelore të qytetarëve në demokraci, të drejtën e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme”.

Etika e Kënaqësise

April 23, 2017 by dgreca

Nga Blerta Haxhiaj/Aristoteli thotë: “Femra, si femër është pasive, ndërsa mashkulli si mashkull është aktiv” ku roli i dy aktorëve është se njëri performon aktin dhe partneri është i përformuar nga akti. Për njeriun aktivizimi dhe pasivizimi (tepruar) janë dy forma të imoralitetit për të praktikuar kënaqësinë. Si strukturë e praktikës të aktivitetit seksual Foucault në shkrimet e tij tregon se si ky akt bëhet objekt i diferencimeve dhe vlerave, se si arsyeja nuk konsiston, se akti seksual është një e keqe në vetëvete, si rënie në humnerën e kotësisë ku në përgjithësi aktiviteti seksual përceptohet si natyrore dhe e domosdoshme ku krijesat njerëzore janë të afta për riprodhim, e tërë raca mund t’i ikë zhdukjes. Shen Agustini thotë “Ne lindemi mes feçes dhe urines”. Si gjendje natyrore (ajo që rritet nga vetëvetja) nga Platoni, kënaqësitë që kontrollohen nga aphrodisia kanë shkaqet e tyre duke u dakorduar me Aristotelin si të domosdoshme dhe për trupin në përgjithësi. Përdorimi i kënaqësisë duhet të respektojë rregullat, normat dhe duke qëndruar larg në mënyrë që mos të ofendohen zotat, duke praktikuar një strategji të përdorimit të kënaqësisë si të do-mos-doshme. Mënyra skandaloze e Diogenes Laertius, që kur kishte nevojë të përmbushtë oreksin e tij seksual shkonte në vendet publike kishte impakt me karakerin publik të aktit. Rregullat e Diogenes Laertius ishin kundër privatësisë të drejtuara nga performanca e tij kritike ku ai tregon se kjo është një zakon ‘për të bërë gjithçka në publik, puna e Demetres më pëlqimin e Afërditës’ duke u arsyetuar se nëse mengjesi (ushqimi) nuk është absurd, as mëngjesi në publik nuk është absurd. Duke analizuar këtë paragonizëm të ushqimit e cila është shumë e çuditshme i jep Diogenes Laertius një domethënie të duhur përderisa praktikimi i kënaqësisë nuk mund të jetë e turpshme derisa është e natyrshme as më pak dhe as më shumë përmbushja e kënaqësisë “E vërteta eshte se seksi publik eshte dekadent” Strategjia bën të aplikueshme një ekuilibër të dinamikës të kënaqësisë dhe dëshirës, e lidhë dinamikën nga të larguarit, që të bëhet e teprueshme duke mbajtur përmbushjen e domosdoshmërisë në limitet e brendshme. Foucault në “Përdorimi i Kënaqësisë’ përmes autoreve antikë grekë thotë se në vërejtjen e kënaqësisë brenda gratifikimit të dëshiravë a-normale është ai lloji i njerëzve të cilët ushqehen me ushqime të mira, blejnë verë të shtrenjte dhe ikin nga të ngrohtët në kërkim të ftohtit dimëror, ky lloj raporti përdoret edhe për meshkujt dhe femrat në rend për të gjetur kënaqësi të reja të afrodisies duke u kuptuar në këtë mënyrë kjo kodifikon dhe moderon një formë të nënshtrimit të një sistemi të ligjeve të normave të sjelljes siç thotë Sokrati është një art praktikimi i kënaqësisë apo ‘vetëkontrollimi i vetevetes’. Marrëdhënia mes kënaqësisë dhe dëshirës mund të përshkruhet kështu; njeriu mund të marrë pozicionin dhe rolin e kundërshtarit me gjithë respektin për të dyjat, lufta shpirtërore është një traditë e cila merr shumë forma dhe delineohet në mendimin klasik grek, lufta mes vetevetës me veten ose mposht ose mund të jetë i mundur por të dyja janë pjesë të tij. Në traditën e krishtertë kjo lloj lufte kundër dëshirës dhe kënaqësisë ishte të kryqëzosh shpatat me vetëvetën. Domeni i kënaqësisë, virtytit nuk konceptohet si një gjendje e integritetit por si marrëdhënie e dominimit. Marëdhënia e sundimit këto terme janë të përdorura edhe nga Platoni, Xenofoni, Diogjeni, Aristoteli duke e definuar ‘sundo dëshirat dhe kënaqësitë’ – ‘ushtro pushtet mbi to’, ku me fjalët e Sokratit: “Nuk është abstinencë nga kënaqësia që qëndron e mira e kësaj por sundimi mbi to pa u dëmtuar nga to” në spiritualizmin kristian mund të quhet heudokratizëm. Etika e kënaqësisë eshtë si strukturë politike ku individi është si qyteti (polisi) prandaj ai duhet të sundojë kënaqësitë që mos të ngujohet në lakun e pushtetit të kënaqësisë të sundojë mbi të dhe mos të jetë inferior ndaj atyre fuqive si te paradigma e polisit në “Republika”-“Politea” e Platonin ku filozofët duhet të ndërtojnë një udhëheqje të shpirtit. Virtyti ishte aftësia për të qënë ‘ në mënyrë të përkryer’ është diçka që nuk mund të tregohet në veprim, në kuptimin grek virtyti përputhet me realizimin e vet esencës, apo te Aristoteli që paraqitet si habitat, në këtë mënyrë ky nocion është i shtrirë te të gjitha qëniet njerëzore. Sipas Sokratit virtyti është të bësh atë për të cilën je i programuar ta bësh, ajo që në planin objektiv duhet realizuar vetë esenca, në planin subjektiv përputhet më lumturinë, virtyti (virtus-virilita-vir-mashkull – (lat) ) individual duhet të strukturohet si një qytet (polisi). Nga origjina e fjalës përdoret dhe sensin maskilist pikërisht për aftësitë luftarake si p.sh guximi, por që ky koncept shndërrohet në aspektin relativist si reference e vlerave dhe kritereve, por për ironinë e fjalës që na rezervon etimiologjia në latinisht ky koncept virtyt shumë shpesh përdoret për ndëshkimin femëror. Platoni në pasazhet e tij paralajmëron se këto ngjarje shpirtërore mund të jenë të rrezikshme dhe mund të pushtojntë tërë shpirtin, por asketizmi mund të përshkruhet si vetë-kontrollim edhe nga praktikat e pitagorianëve. “Ereksioni është mendim, kurse orgazma akt përfytyrimi” në të cilën ereksioni është shpresa për objektivitet “për pushtet, për të vepruar si agjent i lirë” Foucault-ja përmes tekstet e autorëve grekë paraqet një ushtrim të pushtetit dhe vetë-kontrollimit të vetëvetës dhe të qytetit se si moderohet qyteti një autonomi relative mes ushtrimit të sundimit të vetëvetës dhe mësimit të asaj e cila është e nevojshme për të sunduar të tjerët si teknikë etike pastaj autokratike. Asketizmi në mendimin klasik grek ishte që vetëvetja të hyjë në një subjekt etik si pjesë integrale duke praktikuar një jetë të virtytshme. Aksesi drejt së vertetës dhe ashpërsisë së seksualitetit është zhvilluar nga grekët në bazë të dashurisë se djemve, në “Simpozium” paraqitet biseksioni e njeriut të parë i ndarë në dy pjesë (mashkull dhe femër) të dy pjesët të të njejtit seks, një andrologji, dhe ngihet pyetja e natyrës së dashurisë që ironikisht vendoset në gojen e Aristofanit, një kundërshtar i vjetër i Sokratit, në pasazhet e Platonit, që të ndarë në botë larg njëri-tjetrit duke kërkuar në mënyrë të dëshpëruar pjesën e humbur për tu bërë sërisht një me të, natyra e dashurisë së djaloshit për mashkullin është gjysma e mashkullit si qënie, ai do të marrë kënaqësi dhe ngjitet anash mashkullit duke u bërë njësh me mashkullin. “Per mua, parësore është estetika. Largimi i athinasve nga gratë dhe të shkuarit me djem ishte një akt i shkelqyer konceptualizmi. I padrejte dhe në analizë të fundit vetëdëmtues, ky akt ishte gjithësesi një lëvizje e qenësishme drejt formimit të kulturës dhe identiteti perëndimor. Djali i bukur grek, siç vura në dukje më sipër, është një prej personae seksuale të mëdha të Perendimit.” “Për Platoni dashuria është lidhja me të vertetën” nëse Erosi është lidhja më të vërtetën, të dy dashuruarit mund të bashkohen vetëm nëse ata lëvizin në të njëjtin drejtim të dashurisë. Lidhja mes së vërtetës dhe dashurisë të erotikës platonike është çështje shumë themelore, të njihet natyra e dashurisë së vertetë e cila e përkufizon atë. “Homoseksualiteti mashkullor mund të jete përpjekja më e guximshme për t’i shpëtuar femme fatale dhe për ta mposhtur natyren. Duke u larguar nga meduza nënë, qofte me nderim apo urrejtje për të, homoseksualiteti mashkull bëhet një nga farketaret e mëdhenjt të absolutizmit të identitetit perëndimor. Por, sigurisht natyra fiton, siç ka fituar ngahere, duke e paguar me semundje çmimin e shthurjes seksuale” Duke përdorur në mënyrë të drejtë kënaqësinë e gjejme si të ushqimi, te trupi por edhe të dashuria, loja mizore e Erosit dhe Afërditës lidhën me të vertetën që nga dy vlera të vërtetësisë ose pohojmë ose mohojmë, Foucault përmes pasazheve të autoreve greke antike në “Përdorimi i Kënaqësisë” jep një pasazh të rëndësishem ku dashuria lidhet me të vertetën. Në “Simpozium” dhe “Memorabilia” Xenofoni paraqet Sokratin i cili paraqet një linjë të ndarë mes dashurise së trupit dhe shpirtit, duke likuiduar dashurinë e trupit dhe duke bërë dashurinë e shpirtit si dashurinë e vërtetë, parimin i cili jep vlera çdo relacioni më terme pozitive ku çdo element duhet të bazohet mbi socializimin, shoqërinë, një shqetësim ontologjik dhe deontologji, e cila sillet rreth delimitimin se ku duhet të jetë dhe ku nuk duhet të jetë, dashuri e mirë, dashuri e keqe që konsiston në një lojë reciproke. Në kulturën greke dhe në relacion me dashurinë e djemve ështe një nga elementet e etikës seksuale duke aplikuar parimet si atë te simetrisë dhe reciprocitetit në një lidhje dashurore, purifikimi i dashurisë në të vërtetën e saj, ku një pikë e rëndësishme sjell një ambient të çuditshëm për sa i përket dashurisë së djemve për të pranuar realitetin e tyre, pse të mbjellësh farën në një arë që është sterile, kur je i përceptuar për të prokrijuar, por përsëri zgjedhja jote është për një dashuri që të drejton në apori duke të të lidhur me të verteten. Një asketizën tregon pikërsht stilizimin me dashurinë e djemve duke valorizuar vatrën e kësaj dashurie duke organizuar nje etikë të estetikës së vetëvetes. DEONTOLOGJI. Arti i erotikës në mënyrë të veçantë trajtohet në kontekstin e etikës së kënaqësisë si problematizim e aktivitetit seksual sidomos të atyrë të djemve, në lidhje me të vertetën, si një moderim i veçante në refleksionin grek që kjo mund të konstituohet në një pikë të rëndësishme e cila pyet një elaborim të sjelljes dhe stilizimit të përdorimit të kënaqësisë por duke u sjellur rreth kësaj mes përdorimit të kënaqësisë dhe aksesit dejt të së vërtetës është zhvilluar nën një forme të kujdesit rreth natyrës së dashurisë se vertetë. Tipet e stilizimit të konduktit seksual janë të përqëndruara rreth trupit, menaxhimi i martesës, një erotikë që si subjekt janë djemtë dhe një filozofi në kërkim të së vërtetës, që nuk mbetet mbrapa shqetësimi i njeriut i cili kujdeset për veteveten, se në çfarë mënyre kanë përdorur kënaqësinë që për grekët konsiderohej nga ata si një problem moral, përkufizimi moral i kënaqësisë e cila njihet si loja mizore e Aferditës e huazuar nga kodi kristian ishte të fiksohet koha e duhur për martesë dhe lindja e fëmijëve duke u paraqitur si nje pjesë ofensive dhe e pafajshme.

Gjenerali dhe karkalecat

April 23, 2017 by dgreca

Sulmet plot urrejtje te Halil Matoshit ndaj shkrimtarit Ismail Kadare dhe vepres se tij, jane te pabaza, te pakuptimta dhe nuk i sherbejne askujt/

2Sadik-Elshani

Nga Sadik Elshani*/Filadelfia/ USA/

Keto dite Halil Matoshi ne gazeten “Koha ditore” botoi shkrimin me titull: “Kadare – ky racist etnocentrik!”, ku vjell vrer, hedh gure e dru kunder shkrimtarit tone me te shquar dhe vepres se tij, pikerisht romanit shume te njohur, “Gjenerali i ushtrise se vdekur”. Ky nuk eshte nje shkrim, kritike letrare apo studim, por eshte nje shkrim i mjegullueshem me plot urrejtje ndaj shkrimtarit dhe vepres ne fjale. Ndoshta nuk ia vlen qe dikush t’i pergjigjet zotit Matoshi, sepse shkrimi i tij eshte nen çdo nivel, por koheve te fundit jane duke u ngritur zera edhe kunder Skenderbeut, Shen Terezes, Ismail Kadarese dhe disa figurave tona te shquara. Prandaj, keta persona qe po mundohen t’i mohojne vlerat tona, duhet t’i degjojne edhe mendimet e te tjereve. Figurat e lartpermendura nuk kane nevoje per mbrojtjen e askujt, sepse ato i mbron vepra e tyre qe i ka bere dhe do t’i beje balle gjykimit dhe stuhive shekullore. Veprat e cfaredo lemie nuk kane nevoje te mbrohen, sepse ato mbrohen nga vlerat e veta. Por fjala eshte, se perse te leshohemi ne nivele te tilla te uleta, t’i mohojme figurat tona te ndritura, vlerat tona kombetare, kur kemi mjaft çeshtje te tjera te rendesishme me te cilat duhet te merren politikanet, intelektualet, gazetaret, publicistet tane, etj.

Siç duket, zoti Matoshi pas “zbulimit” te “kombit kosovar”, tani po mundohet te na bjnd se edhe veprat e Ismail Kadarese nuk kane kurrefare vlere, madje sipas tij, ato na qenkan edhe te demshme per lexuesin shqiptar. Personat qe mundohen t’i baltosin figurat dhe veprat qe kane vlera, e tregojne haptas nivelin e tyre intelektual dhe problemin qe ata kane me perceptimin korrekt te realitetit. Ne shkrimin e tij, nder te tjera, zoti Matoshi shkruan: “Ismail Kadare, ndonese stilist i madh eshte shnderruar ne mit nga elitat komuniste shqiptare ne Shqiperi dhe po ashtu ne Kosove, pra gjithandej ku flitet gjuha shqipe…Porse shqetesues eshte fakti se Kadare lexohet ne menyren me jokritike, pikerisht ne Kosove.” Thuase Kosova nuk paska shqetesime te tjera me te cilat duhet te merremi. Prandaj, zoti Matoshi na sygjeron qe veprat e Kadarese duhet te lexohen vetem me syzat e tij te erreta. Pohimi i zotit Matoshi per Ismail Kadarene nuk eshte korrekt, sepse vepra e tij eshte e perkthyer ne mbi 40 gjuhe te botes, lexohet dhe vleresohet ne te kater anet e rruzullit tokesor nga nje armate e tere lexuesish te te gjitha racave, moshave, gjendjes ekonomike, pikepamjeve dhe bindjeve politike. Pra, ka kohe qe vepra e Ismail Kadarese i ka kaluar kufijt e Shqiperise dhe botes shqiptare. Ajo tani eshte bere pjese perberese e letersise se bukur boterore.

Kur ne gjysmen e dyte te shekullit XX, gati per 50 vite Shqiperia komuniste u vetizolua, i shkeputi gati te gjitha lidhjet me boten e jashtme, ishte pikerisht shkrimtari Ismail Kadare, talenti dhe vepra e te cilit po i paraqiste botes nje Shqiperi tjeter, po i paraqiste botes vlerat, historine, traditat, kulturen tone kombetare – vlerat mbi kundervlerat. Ismail Kadare eshte shkrimtari yne me i madh, me me nam ne arenen ndrkombetrae dhe ze nje vend te rendesishem e te nderuar ne letersine boterore, si njeri nder shkrimtaret me ineresant e me te talentuar te kohes sone. Prandaj, ai eshte shkrimtari me i perkthyer shqiptar. Ai kete nam e arriti me romanet e tij te nje cilesie te rralle artistike, temat ineresante e te qelluara dhe stilin e tij krejt original. Me te drejte ate e quajne ambassador i letersise, kultures shqiptare dhe vlerave tona kombetare. Vepra e tij u prit me habi dhe nje interesim te jashtezakonshem, sepse askush nuk e kishte paramenduar se nga Shqiperia e vogel dhe e izoluar, mund te vinte nje shkrimtar i madh i kalibrit te Ismail Kadarese. Kadare ne veprat e tij trajton çeshtje kyçe, jetike, qenesore (ekzistenciale), traditat e pasura e fisnike dhe te perditshmen e popullit shqiptar, por njeherit duke e ngritur me nje mjeshteri te rralle artistike, me njohuri te thella intelektuale e filozofike edhe ne planin nderkombetar – u jep atyre edhe permasat e pertgjithshme (universale). Sjell dçka te re, diçka magjepse e te mistershme. Gogoli, Kafka, Buzati, Oruelli, Markezi jane gershetuar mire, jane shkrire e bere nje ne laboratorin, boten krijuese te Ismail Kadarese, per te krijuar diçka origjinale.

Meqenese teme e shkrimit te zotit Matoshi eshte romani “Gjenerali i ushtrise se vdekur”, po i them disa fjale si lexues, sepse buken e gojes nuk e fitoj nga kritika letrare. Me romanin e tij te pare te botuar, “Gjenerali i ushtrise se vdekur”, Kadare terhoqi vemendjen e kritikeve me talentin, stilin e tij – ne menyre origjinale i qaset trajtimit te luftes, kesaj dukurie shoqerore mjaft te nderlikuar, ketij absurdi njerezor qe sjell shkaterrimin individual (psiqik e material), sjell tragjedine kolektive (kombetare). Kadare ne kete rast niset nga pasojat, pra eshte shtjellim, nje vizion paqesor i luftes, por ne te vertete eshte me i tmerrshem se vete lufta. Lufta ka kohe qe ka mbaruar, por njerezit veshtire mund ta harrojne ate, ajo ka lene gjurma te pashlyeshme ne psiken e njerezve (episodi i plakes Nice). Ai deperton thelle ne etiken e popullit shqiptar, duke e njohur mire modestine e psikologjine e tij. Shqiptari i shtyre nga instikti, nga dashuria per atdheun, mbrojtja e te cilit eshte nderi me i madh i tij – ne lufte ai eshte i eger e i pameshirshem (episodi i malesorit Nike Martini). Ndersa ne jete shqiptari eshte bujar, mikprites e punetor. Humanizmi, vlerat e larta njerezore te tij duken me se miri kur pas kapitullimit te Italise, shqiptaret nuk i vrisnin ushtaret italiane, por i mbronin, i strehonin ata nga asgjesimi gjerman – viktima e mbronte pushtuesin e deri pak casteve nga aleati i tij i deri pak çasteve me pare. Rast ky i rralle, ndoshta edhe i veçante ne historine e njerezimit. Ketu shkrimtari me mjeshteri e ka future ditarin e nje ushtari Italian si nje deshmi te drejtperdrejte dhe njeheresh per te futur diçka te bute, humane, ne kete tregim te tmerrshem. Romani ka porosi te thelle humane dhe kundermilitariste – prodhimi, pasojat e vetme te luftes jane kockat dhe tragjedite njerezore. Ky roman i botuar ne Paris me 1970, ne perkthimin mjeshteror te Jusuf Vrionit, hapi rrugen per popullaritetin e Ismail Kadarese ne France e me vone edhe ne arenen nderkombetare.

Ne shumicen e veprave te tij, Kadare ka si subjekt Shqiperine, historine e te gjitha koherave dhe te tanishmen e saj, boten shqiptare, perpjekjet e shqiptareve per liri e pavaresi, per mbijetese. Kadare me mire se cilido shkrimtar tjeter shqiptar ka arritur te bashkerendoje bukur karakterin kombetar me ate univezal. Si shkrimtar i pajisur me nje horizont te gjre njohurish, me gjenialitetin e tij krijues i shpalosi botes diçka te re e jo aq te njohur, ne menyre poetike e artistike ia shpalosi Shqiperine, duke deshmuar se edhe populli yne ka vlera dhe ne jemi pjese e pandare e qyteterimit europian e boteror. Deri ne rrezimin e diktatures, bota e jashtme ka mesuar me shume per Shqiperine nga romanet e Ismail Kadarese sesa nga ndonje burim tjeter. Prandaj, eshte e natyrshme qe vepra e tij ka zgjuar interesimin dhe gezon adhurimin e lexuesve, kritikeve e studiusve te shumte te letersise. Kadare eshte mjeshter i perkryer i fjales se shkruar. Ai ka sjellur nje fryme te re shprehese, duke futur metoda e modele te reja ne ndertimin strukturor te romanit shqiptar, duke futur ne letersine shqipe anen psikologjike te personazheve ne menyre te theksuar. Ismail Kadare eshte nje shkrimtar i madh ne te gjitha kuptimet e mundshme te kesaj shprehjeje: perveç se eshte poet e prozator, ai eshte edhe eseist, mendimtar, studiues i letersise dhe intelektual i rralle. Eshte mjaft i angazhuar per ceshtjet madhore te kombit tone, per te perparuar procest demokratike ne Shqiperi. Po ashtu, ai eshte i angazhuar ne rrjedhat e zhvillimeve, sfidave bashkekohore nderkombetare. Famen dhe autoritetin e tij nderrkombetar e vuri ne sherbim te mbrojtjes se te drejtave te shqiptareve ne trojet e tyre dhe zgjidhjes se çeshtjes se Kosoves qe perfundoi me Kosoven shtet i pavarur.

Se bashku me Kadarene ne arenen nderkombetare u popullarizua dhe u afirmua letersia shqiptare ne pergjithesi, u zgjua interesimi edhe per veprat e shkrimtareve tjere shqiptare. Per veprat e Ismail Kadarese jane shkruar me qindra reçensione, kritika e studime letrare, te cilat e radhisin ate si njerin nder shkrimtaret me te shquar, me te talentuar e me ineresant te kohes sone. Nje vleresim pak te pazakonshem, por shume domethenes, ia ka bere vepres se Kadarese nje studiuse e re maqedonase, Nina Sabolik: “Une duhet ta urrej Ismail Kadarene. Duhet ta urrej, sepse une jam maqedonase, kurse ai eshte shqiptar, ndersa dy popujt tane kane qene armiq per shekuj me radhe dhe kane luftuar mes tyre jo me larg se nje dekade me pare”. Pasi permend edhe disa shkaqe tjera se pse ajo duhet ta urreje Kadarene, ajo vazhdon: “E megjitghate, pasi kam lexuar romanet dhe shkrimet e tij, jo vetem qe une nuk e urrej ate, por dua qe ta shpalle si kandidat per Çmimin Nobel per Letersi 2013”. Kjo eshte ajo porosia sublime, forca e veprave te Kadarese, artit te tij qe shemb paragjykime shekullore, nderton ura miqesi ne mes te popujve. Fale talentit te tij te jashtezakonshem dhe fames ndeerkombetare, ai arriti t’i mbijetoje diktatures komuniste. Deshmi e cilesise se lart te krijimtarise se tij, jane edhe çmimet e dekorimet e shumta prestigjioze nderkombetare (jo te elites komuniste shqiptare), perfshire ketu edhe dekoraten me te larte te shtetit francez: Komandant i Legjionit te Nderit. Edhe vete nga afer e kam perjetuar sesi lexuesi i huaj i pelqente romanet e Ismail Kadarese. Ne fund te viteve te 70-ta dhe ne fillim te viteve te 80-ta te shekullit te kaluar kam qene pjesemarres ne nje kurs veror te gjuhes franceze dhe here pas here profesoreve te mi u dhuroja romanet e Kadarse te perkthyer ne gjuhen frenge. Qe te gjithe e shprehnin adhurimin, vleresimet me te larta per Kadarene dhe romanet e tij, e shihnin ate si nje kandidat potencial per Çmimin Nobel. Ata nuk ishin elita komuniste shqiptare, por ishin elita kulturore e Frances, profesore te universiteve prestigjioze: Sorbones, Heidelbergut, Kolumbias (Nju Jork), etj.

Pra, studiusja maqedonase me shkrimin e saj e pranon se ajo duhet ta urreje Kadarene, por ja qe nuk e urren. Ndersa Halil Matoshi nuk ka kurrefare arsye qe ta urreje Kadarene, por ja qe e urren me gjithe shpirt. Ç’t’i themi kesaj?! Urrejtja, sikurse ideologjia, t’i verbon syte, ta turbullon mendjen ta bllokon trurin, arsyen. Ismail Kadare eshte shkrimtar, por eshte edhe njeri. Dhe si çdo njeri tjeter edhe ai nganjehere gabon, por kjo nuk do te thote se per disa imtesira tani ne duhet ta hedhim poshte, sikurse te mos ekzistonte fare, sikur te mos e kishte krijuar vepren qe ka krijuar. Qenje njerezore te pagabueshme, te perkryer, nuk ka. Vepra e Ismail Kadarese eshte nje thesar kombetar dhe per kete çdo shqiptar duhet ta ndieje veten krenar. Skendrbeu, Shen Tereza, Ismail Kadare perbejne nje trini (treshe) qe i ben nder kombit tone, e larteson kombin tone, secili ne menyren dhe madheshtine gjegjese: Ate qe Skenderbeu e beri me shpate, Shen Tereza e beri me urate, ndersa Ismail Kadare eshte duke e bere me pene e art.

Zoiti Matoshi ka çdo te drejte qe t’i shprehe mendimet, pikepamjet e veta, por nuk ka nevoje te behet me katolik se Papa, me Don Kishot se Don Kishoti. Mos t’i bejme dem vetes sone, sepse te tjeret jane duke na bere mjaft. T’i nderojme ata qe jane duke i bere nder kombit tone, qe jane duke i dhene nje emer te mire kombit tone. Koha eshte vleresuesja me e mire, dhe vepra e Kadarese eshte duke u perballuar mire me kohen, po i qendron kohes.

Philadelphia, 22 prill, 2017

Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.

Shqiptarët, autoktonë, me të vjetrit në Ballkan

April 23, 2017 by dgreca

*Cvijiqi: Peshterasit janë të gjatë,vitalë,elastikë,syshqiponjë,të sojit të bukur…!/

*Në librin e tij, studimet antropogjeografike Cvijiqi trajton aspekte të rëndësishme të marrëdhënieve mes mjedisit gjeografik me kulturën shpirtërore dhe materiale në Ballkan. Cvijiqi, në vitin 1905 ishte një nga profesorët e parë të rregullt në Universitetin e Beogradit. Në analizat shkencore që u ka bërë veprave të Cvijiq-it, Akademik H. Islami vjen në përfundim se Cvijiqi “ishte joobjektiv, spekulant e konstruktues i konkluzioneve, shovinist e hegjemon”./

Burra te fisit Shala Nga Ismet Azizi/Ndër studiuesit më të dalluar në shkencën sllave, i cili ka dhënë një kontribut të dalluar antropogjeografike ka ardhur në përfundim se popullsia shqiptare është me origjinë iliro-pellazge dhe është një ndër popujt indoevropianë më të vjetër e autokton në Ballkan. Në konstatim të këtillë kanë ardhur edhe autorë të tjerë sllavë, të cilët do t’i përmendim më vonë.

Megjithatë, konstatimet e këtilla nuk kanë qenë në interes të politikës sllave, posaçërisht të asaj serbomadhe. Borgjezia serbe e kohës së Cvijiq-it, ka udhëhequr një politikë kryekëput ekspansioniste-gllabitqare. Qëllimi i saj, duke u dhënë rëndësi faktorëve natyrorë, ka qenë që t’i okupojë ato vende, të cilat mundësojnë dalje në det dhe që kanë rëndësi gjeostrategjike. Për të arritur këtë qëllim është dashur në fillim vendi të çlirohet nga okupuesi osman, e pastaj sa më tepër që është e mundur të marrin vend nga trojet e popujve të tjerë. Në mënyrë që të arrihej objektivi i caktuar i qeverisë serbe, më vonë edhe asaj jugosllave, para dhe pas LDB-së, duhej t’i vinin në ndihmë edhe punëtorët e shkencës, në krye me Akademinë e Shkencave.

Pikërisht, për këtë qëllim, Cvijiqi me mbështetësit e tij të kohës dhe pasuesit e mëvonshëm, duke harruar atë që kanë konstatuar më parë, filluan të plasojnë teza të reja për çështjen shqiptare të paqëndrueshme në fushën shkencore, që u kanë shërbyer interesave të politikës shtetërore gllabitqare. Këto teza të Cvijiq-it gjejnë mbështetje edhe në kohët e mëvonshme nga autorët sllavë.

Shkolla gjeografike e drejtimit antropogjeografik, të cilën e themeloi Jovan Cvijiqi, dallohej me dy cilësi: e para, mbështetet në sqarimet parciale dhe në shtrembërimin e fakteve, që flasin për autoktoninë e shqiptarëve, dhe, e dyta, ka pasur qëllime kryekëput politike.

Në analizat shkencore që u ka bërë veprave të Cvijiq-it, ky studiues i dalluar në fushën shkencore vjen në përfundime mjaft korrekte. Në interpretimet e informacioneve dhe të dhënave nga terreni, Cvijiqi “ishte joobjektiv, spekulant e konstruktues i konkluzioneve, shovinist e hegjemon”, nënvizon Akademik Hivzi Islami.

Në vijim po japim pjesë të shkrimeve të autorit në fjalë, të cilat kanë të bëjnë me mjedisin, gjegjësisht, Sanxhakun, ku takohen popullsia sllave dhe shqiptare. Në aspektin gjeografik, fiset më të forta etnografike të Gadishullit Ballkanik[1] janë: banorët e Kodrave të Malit të Zi, pjesët e Hercegovinës, Peshterit dhe viset e Shqipërisë veriore. Banorët e këtyre trevave i kanë ruajtur formën e vjetër të vëllazërisë fisnore, gjinive-fiseve dhe organizimin e tyre. Këta, kryesisht, janë shumë të gjatë, vitalë, elastikë dhe kurrsesi të trashë, fytyrë me plot shprehje, syshqiponjë, të sojit të bukur/racës, në Gadishullin Ballkanik: të gjithë edhe shqiptarët myslimanë, siç i quan ai arbanasët muhamedanë.

Në jetën e përditshme janë shumë të përmbajtur, në të shumtën e rasteve nuk konsumojnë asnjë lloj pije alkoolike, ndërsa duhan dhe kafe shumë rrallë. Pothuajse nuk ka individ me të meta fizike, të degjeneruar siç thotë ai. Ata e kanë ruajtur moralin e fortë malor, shpesh me veçori bujare, me ndjenja të thella për bashkësinë familjare dhe flijimin, e cila nuk mungon as pranë viktimave më të çmuara. Nga këto veçori rrjedhin veçori të shumta etnografike dhe antropogjeografike. Këto veçori janë në kundërshtim të drejtpërdrejtë me kulturën dhe zakonet e popujve bizantinë dhe cincarë. Për arbanasët (shqiptarët) toskë në jug, thotë se kanë shumë tipare bizantine dhe cincare, pak edhe në dukje janë të tillë.

Në pjesët veri-perëndimore të viseve të Serbisë[2] blegëtorët i quajnë “Arnautin”, por ky është emri që nuk tregon njeriun e pasur me bagëti, por tani njerëzit e këtyre rajoneve, gjegjësisht, banorët e Sjenicës dhe Peshterasit i quajnë arnautë (shqiptarë). Ndërsa, banorët e trevës së Novi Pazarit dhe të Senicës, të cilët, në masë të madhe i kanë banuar trevat e Stari Vllahut dhe Shumadinë, thuhet se kanë ardhur nga Arnautllaku (Shqipëria). Shumë fshtara në Shumadinë e ulët quhen treva të arnautëve (shqiptarëve), siç janë: Rogaci, Babana etj. Mandej, edhe Uzhiqasët, të cilët kanë zbritur për të jetuar në Jadar dhe Maçvë. Njerëzit e atyre vendeve i kanë quajtur arnautë (shqiptarë). Banorët e Kragujevcit, të cilët kanë ardhur nga trevat e Rashkës (Sanxhakut) i kanë quajtur arnautë (shqiptarë).

Në Serbinë lindore nuk është emri i pazakontë arnautë, dhe është i lidhur me imigrantët nga rrethina e Rashkës (Sanxhakut), ku janë në numër të madh. Kështu, lagjet e fshatrave i kanë quajtur lagje arnaute, ndërsa lumi që kalon nëpër qytetin e vogël të Bolevacit quhet Arnaut, siç kemi rastin edhe me shumë vorbulla. Shumica e të ardhurëve në Serbi[3], nëpër qytetza, ku janë përqëndruar Cincarët, rryma më e madhe për nga numri i të ardhurëve janë nga Hercegovina, Kodrat e Malit të Zi, trevës së Novi Pazarit, Bosnjës, kryesisht, në Shumadi, por ka edhe arbanasë (shqiptarë).

Në Sanxhakun e Novi Pazarit[4] në mesin e të ardhurëve, në trevën e Sanxhakut ka Vasojeviq, dhe një numër i madh i fisit Kuç, sidomos përgjatë luginës së lumit Lim. Cvijiq në veprën e tij, përveç tjerash shkruan:“Procese të rëndësishme etnografike kanë ndodhur në ato vise ku janë takuar popujt sllavë dhe ai shqiptar në Mal të Zi.[5] Arbanasët janë serbizuar edhe në Mal të Zi. Të origjinës së tillë janë një pjesë e fisit Kuç dhe Piper, përveç asaj Vasojevićqët janë zgjeruar në kurriz të klimentëve. Të njohura janë traditat gojore të origjinës së përbashkët të Vasojeviqëve, Piperëve dhe Ozriniqëve me Hotin dhe Krasniqin[6] dhe afërsitë në mes tyre. Për fiset në Mal të Zi, thuhet se i kanë asimiluar popullsinë e vjetër në Bukumir, Kriçke dhe Potarje, dhe në mesin e tyre edhe fiset fqinje shqiptare”.

[1] Јован Цвијић – Антропогеографски проблеми Балканског полуострва, faqe 30, 31

[2] Po aty, faqe 137

[3] Po aty, faqe 187

[4] Po aty, faqe 194

[5] Po aty, faqe 6

[6] Po aty, faqe 222

SHSHA në Çikago:Boshti pansllavistë sërish me skenarët kundër shqiptarëve

April 22, 2017 by dgreca

Nga Skënder Karaçica/

Sikundër në shekullin e kaluar,sërish boshti pansllavistë edhe në fillim të këtij shekulli të prirë nga Rusia dhe të rreshtuar me Serbinë,Maqedoninë dhe Greqinë janë bashkuar në aleancën e njohur kundër popullit shqiptar në hapësirën e vet etnike në Ballkan.Kështu e nisë reagimin SHSHA në Çikago kundër deklaratës skandaloze të kryeministrit teknik të Maqedonisë,Emil Dimitriev,të cilin e pengon programi kombëtar për të ardhmen e popullit shqiptar në principet e vlerave univesale të demokracisë,të lirisë dhe të participimit me popujt liridashës të Evropës dhe SHBA-së.

Duhet të theksojmë me argumentin e fortë historik se shqiptarët si popull i lashtë dhe me një qytetërim të pranuar nga të tjerët në botë,kanë të drejtën në kohën e këtyre integrimeve globale,që të përcaktojnë fatin dhe tël ardhmen e vet kombëtare,pa cenuar askënd rreth e qarkë kufinjve shqiptaro-shqiptar në këtë pjesë të Evropës.Edi Rama dhe Tirana zyrtare e ka të drejtën e ligjshme të flasë dhe të projektoj programet kombëtare për popullin shqiptar në Ballkan,duke mos harruar as popullin shqiptar në Maqedoni,që sot e këtu përbën bashkësinë e dytë të shumicës dhe,mjerisht me statutin e ,,ligjeve,,të këtij vendi të pakicës kombëtare dhe jo shtetformues(!),thuhet në përgjigjën e SHSHA-së në Çikago për kryeministrin Emil Dimitriev në Shkup(jo Skopje).

Nuk ka Evropë të bashkuar pa zgjidhjen e drejtë të çështjes shqiptare në Ballkan,ritheksojnë shqiptaro-amerikanët në Çikago,duke ia kujtuar kryeministrit teknik Dimitriev se popullin shqiptar në hapsirën e vet etnike në Maqedoni tash e një shekull,pushtetet e deritashme e kanë denigruar dhe e kanë lënë në margjinat e kohës si tepricë e kohës me ,,kriteret,, e masës për lirinë,demokracinë dhe të drejtën për jetë e punë në këtë vend multietnik.Në këtë rrjedhë të kohës,thekson SHSHA-ja se kyreminstri teknik i qeverisë së Maqedonisë ka harruar se nuk ka mandat dhe as të drejtën të flasë kundër Edi Ramës dhe Tiranës zyrtare,ndonëse qeveria shqiptare dhe Shqipëria përmes Kushtetutës e ka për detyrë të kohës të flasë dhe të shtrojë projektet madhore kombëtare për popullin shqiptar.Nuk e kemi të qartë pse kaq shumë sllavo-maqedonasit flasin me gjuhën e boshtit pansllavistë për ,,Shqipërinë e Madhe,,?

Ka ardhur koha që boshti pansllavistë të heqë dorë nga çështja shqiptare në Ballkan,ndonëse ata ishin shkaktarët që popullin shqiptar me padrejtësitë historike i lanë të shpërndarë nëpër vendet e fqinjve tanë grabitqarë të tokave shqiptare,kështu i thotë SHSHA kryeministrit maqedonas në Shkup.Populli shqiptar do të gjykojë programet antishqiptare të këtij boshti famëkeq dhe nuk ka askush të drejtë të pengojë projektin për të ardhmen kombëtare të popullit shqiptar në hapësirën evropiane të bashkuar aq më pak vetë Maqedonia që ndaj tyre po sillet si njerkë e keqe,thonë nga Çikago.