Archives for April 2020

Papa Francesku: Nuk është koha e egoizmit…

April 12, 2020 by dgreca

… e përçarjes, por e solidaritetit /

Pas Meshës Shenjte, Papa Françesku dha bekimin e ditës së Pashkëve. Në mesazhin drejtuar Romës e Botës kërkoi përsëri armëpushimin global dhe ndalimin e menjëhershëm të fabrikimit të armëve. Duke iu lutur Krishtit të ngjallur, kujtoi krizën shëndetësore dhe një mori emergjencash të harruara.

R. SH. – Vatikan/

Pas Meshës Shenjte, Françesku dha bekimin apostolik të Ditës së Pashkëve të Krishtit. Në mesazhin drejtuar Urbi et Obr – Romës e Botës kërkoi përsëri armëpushimin global dhe ndalimin e menjëhershëm të fabrikimit të armëve. Duke iu lutur Krishtit të ngjallur, kujtoi krizën shëndetësore dhe një mori emergjencash të harruara. Më poshtë, mesazhi i Françeskut drejtuar Romës dhe botës:

“Sot jehon në mbarë botën kumti i Kishës: “Jezusi u ngjall!- “Vërtet u ngjall!”.

Si një flakë e re ky Lajm i Mirë flakëroi nëpër natë; natë e një bote, prej kohe e zënë me sfidat epokale e tani e shtypur nën barrën e pandemisë, që po e vë në provë të rëndë familjen njerëzore. Në këtë natë rijehoi rishtas zëri i Kishës: “Krishti, shpresa ime, u ngjall!” (Sekuenca e Pashkëve).

Është një “pandemi” tjetër, kjo, që “ngjitet” nga zemra në zemër – sepse çdo zemër njerëzore e pret këtë Lajm të Mirë. Pandemia e shpresës: “Krishti, shpresa ime, u ngjall!”. Nuk është formulë magjike, që i bën të zhduken problemet. Jo, kjo nuk është ngjallja e Krishtit! Ngjallja e Krishtit është fitorja e dashurisë mbi rrënjën e së keqes, fitore, që nuk i “lë pas” vuajtjen e vdekjen, por i kapërcen, duke marrë rrugën drejt honit e duke e shndërruar të keqen në të mirë: vulë, që e ka vetëm pushteti i Zotit!

I Ngjalluri është i Kryqëzuari, askush tjetër. Në korpin e Tij të lumnueshëm mbart plagët e pashlyeshme: plagë që bëhen frëngji shprese. Kah Ai i drejtojmë sytë tonë, duke iu lutur t’i shërojë varrët e njerëzimit të plagosur.

Sot mendimi im shkon posaçërisht tek ata, që u goditën drejtpërdrejt nga koronavirusi: tek të sëmurët, ata që vdiqën e familjarët, që qajnë për humbjen e të dashurve, të cilëve shpesh nuk arritën as t’u japin lamtumirën e fundit. Zoti i jetës i marrtë për dore të vdekurit në mbretërinë e tij; i dhashtë ngushëllim e shpresë atij, që vijon të jetë në provë, posaçërisht pleqve dhe njerëzve të vetmuar! Premtoftë të mos u mungojnë ngushëllimi i Tij e as ndihmat e nevojshme njerëzve, që jetojnë në kushte vështirësish të veçanta, si atyre që punojnë ndër spitale, ose që jetojnë në kazerma e ndër burgje! Për shumëkënd janë Pashkë vetmie, të jetuara në zinë e mjerimin, që po shkakton pandemia, duke nisur nga vuajtjet fizike, tek problemet ekonomike.

Kjo sëmundje ngjitëse na la jo vetëm pa ngrohtësinë njerëzore, por edhe pa mundësinë që ta ndjejmë personalisht ngushëllimin, i cili gurron nga Sakramentet, posaçërisht nga Eukaristia e nga Sakramenti i Pajtimit. Në shumë vende nuk ka qenë e mundur të merren, po Zoti nuk na la vetëm! Duke mbetur të bashkuar në lutje, jemi të sigurt se Ai na e mban dorën mbi krye (krh Ps. 138,5), e na përsërit me forcë: mos ki frikë! U ngjalla e jam përgjithmonë me ty!” (krh Meshari Romak)

Jezusi, Pashka jonë, u dhashtë forcë e shpresë mjekëve e infermierëve, që po japin kudo dëshmi kujdesi e dashurie ndaj të afërmit, deri në shterrimin e forcave e, jo rrallë, edhe me flijimin e shëndetit! Tek ata, ashtu si edhe tek njerëzit e tjerë, që punojnë me zell për të garantuar shërbimet kryesore, të nevojshme për bashkëjetesën civile, tek forcat e rendit e tek ushtarakët, që në shumë vende dhanë ndihmesën e tyre për t’i lehtësuar vështirësitë e vuajtjet e popullsisë, shkon mendimi ynë e mirënjohja jonë.

Në këto javë, jeta e miliona njerëzve ndryshoi krejt papritur. Për shumë, ngujimi në shtëpi ishte rast për të reflektuar, për t’i ndalur ritmet e ethshme të jetës, për të ndenjur me të dashurit e për të shijuar shoqërinë e tyre. Për shumë të tjerë është edhe kohë shqetësimi për ardhmërinë, e cila duket krejt e paqartë; për punën, që rrezikohen ta humbasin e për pasojat e tjera, që sjell kriza. Inkurajoj ata që kanë përgjegjësi politike të bëjnë çmos në favor të së mirës së përbashkët të qytetarëve, duke u siguruar mjetet dhe instrumentet e nevojshme, që u krijojnë të gjithëve mundësinë të kalojnë një jetë dinjitoze e të favorizojnë, kur e lejojnë rrethanat, rifillimin e veprimtarive të përditshme.

Nuk është kjo koha e indiferencës, sepse mbarë bota po vuan e duhet ta ndjejë veten të bashkuar në përballimin e pandemisë. Krishti i ngjallur u dhashtë shpresë gjithë të varfërve, atyre që jetojnë në periferi, refugjatëve e të pastrehëve! Nuk duhen lënë vetëm këta vëllezër e motra më të ligësht, që popullojnë qytetet dhe periferitë në të katër anët e botës. Të mos lejojmë t’u mungojnë gjërat më të nevojshme, që gjinden me vështirësi tani, kur shumë veprimtari janë të mbyllura; ashtu si dhe ilaçet e, sidomos, mundësia për asistencën e duhur shëndetësore. Duke pasur parasysh rrethanat, u lehtësofshin dhe masat ndeshkimore ndërkombëtare, të cilat i frenojnë mundësitë e vendeve të ndëshkuara për t’u dhënë mbështetjen e duhur qytetarëve të tyre e për t’u krijuar të gjitha shteteve, posaçërisht më të varfrave, kushtet për t’i bërë ballë nevojave më të mëdha të çastit, duke ua reduktuar, nëse nuk mund t’ua falin, borxhin që rëndon mbi buxhetet e tyre.

Nuk është kjo, koha e egoizmave, sepse sfida që po përballojmë na bashkon të gjithëve e nuk bën dallime ndërmjet njerëzve. Ndërmjet të gjitha zonave të botës, të prekura nga koronavirusi, i drejtoj një mendim të veçantë Evropës. Pas Luftës II Botërore, ky kontinent i dashur mundi të rilindej falë frymës konkrete të solidaritetit, që e ndihmoi t’i kapërcejë rivalitetet e së kaluarës. Është më urgjente se kurrë, posaçërisht në rrethanat e sotme, që këto rivalitete të mos e ngrenë më kokën, por të gjithë ta kuptojnë se janë pjesë e një familjeje të vetme e ta mbështesin njëri-tjetrin. Sot Bashkimi Evropian është përballë një sfide epokale, nga e cila varet jo vetëm ardhmëria tij, por edhe ajo e mbarë botës. Nuk duhet humbur rasti për të dhënë një provë solidariteti, edhe duke kërkuar rrugëzgjidhje të reja. Alternativa është vetëm egoizmi i interesave të veçanta dhe tundimi i rikthimit të së kaluarës, me rrezikun e vënies në provë të rëndë të bashkëjetesës paqësore dhe të zhvillimit të breznive të reja.

Nuk është kjo, koha e përçarjeve. Krishti, paqja jonë, i shndritët ata, të cilët kanë përgjegjësi në konfliktet, të marrin guximin e t’i përgjigjen thirrjes për armëpushimin global e të menjëhershëm në të katër anët e botës! Nuk është kjo, kohë për fabrikimin dhe trafikun e armëve, kohë për të shpenzuar kapitale shumë të mëdha, që do të duhej të përdoreshin për të mjekuar njerëzit e për të shpëtuar jetë. Është, ndërkaq, koha për t’i dhënë fund luftës së pafundme, që gjakosi Sirinë, konfliktit në Jemen e tensioneve në Irak, ashtu si edhe në Liban. Qoftë kjo, koha e rifillimit të dialogut ndërmjet Izraelitëve e Palestinezëve, për të gjetur një rrugëzgjidhje të qëndrueshme, afatgjatë, që u krijon të dyja palëve kushtet për të jetuar në paqe! Përfundofshin vuajtjet e popullsisë, që jeton në zonat lindore të Ukrainës dhe sulmet terroriste kryer kundër një mori njerëzish në vendet e Afrikës.

Nuk është kjo koha e harresës! Kriza, që po përballojmë, mos na bëftë të harrojmë një mori emergjencash të tjera, që sjellin me vete vuajtje të rënda për shumë njerëz! Zoti i jetës qoftë pranë popullsive të Azisë e të Afrikës, që po kalojnë kohë krizash humanitare, ashtu si edhe në rajonin e Kabo Delgado, në veri të Mozambikut! Ua ngrohtë zemrën refugjatëve e të shpërngulurve të shumtë, për shkak të luftërave, të thatësirës e të zisë së bukës. I mbrojtët migrantët dhe refugjatët e panumërt, shumë prej të cilëve janë fëmijë, që jetojnë në kushte të padurueshme, posaçërisht në Libi e në kufirin ndërmjet Greqisë e Turqisë! Premtoftë që në Venezuelë të gjinden rrugëzgjidhje konkrete e të menjëhershme, të cilat synojnë të pranohet kërkesa për ndihmë ndërkombëtare ndaj popullsisë, që vuan nga shkaku i krizës së rëndë të koniukturës politike, shoqëroro-ekonomike e shëndetësore.

Të dashur vëllezër e motra

ndiferenca, egoizmi, harresa nuk janë fjalët që dëshirojmë t’i dëgjojmë në këtë kohë. Madje duam t’i zhdukim nga të gjitha kohët! Ata duket sikur mbizotërojnë, kur në shpirtin tonë jetojnë frika e vdekja, domethënë, kur nuk e lëmë të fitojë Zotin Jezus në zemrën tonë e në jetën tonë. Ai, që e mundi vdekjen duke na hapur udhën e shëlbimit të amshuar, i davaritët terrinat e natyrës sonë njerëzore e na priftë në ditën e lume, që nuk njeh perëndim!

PËRSE NEW YORKU, KRYEQYTETI I TË INFEKTUARËVE DHE VIKTIMAVE TË COVID-19?

April 12, 2020 by dgreca

NGA DALIP GRECA*/ – Përse duket se New York-u po përjeton një epidemi më vdekjeprurëse se shumica e pjesëve të tjera të vendit?

A është vetëm dendësia e popullsisë, shkaku i infeksionit dhe vdekshmërisë së lartë? Po si shpjegohet që qytete të mëdha që kanë dendësi më të madhe se ai, rreth 40 mijë banorë për km 2, (nga 27 mijë që e ka NYC) nuk krahasohen me të as për viktimat as për të infektuarit?

Nëse do të niseshim nga parimi i dendësisë, Manhattani duhet të kishte shkallë më të lartë infeksionin se Queensi(që ka një sipërfaqe rreth 4 herë më të madhe dhe një dendësi prej 8 mijë e 354 banorë për Km 2, nga 27 mijë që e ka Manhattani), por nuk ndodh kështu për COVID-19.

Atëherë? Mungesa e parapërgatitjeve, dobësitë në sistemin spitalor, vonesa në marrjen e masave shtërnguse, diskordacat mes guvernatorit dhe kryebashkiakut- Edhe disproporcioni në shërbimin shëndetsor i nxjerr të zbuluara politikat sociale të shërbimit shëndetsor inferior për racat dhe shtresat shoqërore….

Shteti i New York-ut ka prekur momentin tragjik të betejës kundër COVID-19: Ai regjistroi të Dielën e Pashkëve-12 Prill, një shifër tepër të lartë- 9 mijë e 385 të vdekur në tërsi me një shtesë ditore 758 viktima, nga 783 që ishte shifra e një ditë më parë të Shtunën e 11 prillit.

Në këtë moment shteti I New York-ut ka më shumë pacientë të infektuar me Covid-19 se çdo vend tjetër i botës, përjashtuar SHBA.

Statistikat e Universitetit John Hopkins tregojne se gjatë paraditës të së Dielës, në rang shteti ishin 188 mijë e 694 të infektuar. Prej së Shtunës të 11 Prillit, ky tregues është më i lartë se i shteteve të Europës që prijnë në këtë betejë. New Yorku ka më shumë të infektuar se Spanja (166,019 raste), Italia (156,363), Franca(129,654), Gjermania 126, 656, shtete këto me popullsi shumë herë më të mëdha se sa New Yorku.

Në mediat amerikane, por dhe ato europiane, janë duke u bërë debate se përse New Yorku është kryeqyteti i viktimave në këtë betejë me virusin e padukshëm? Pyetja shtrohet:Përse New Yorku? Dendësia e popullsisë? Proxhektet? Marrja me vonesë e masave shtërnguse? Politikat shëndetsore diferencuse sipas shtresave ?

Faktet janë fakte: Koronavirusi është duke u marrë jetët njujorkezëve në mënyrë disproporcionale, krahasuar me shtete të tjerë. Nga 21 mijë e 435 vdekjet në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, 9 mijë e 385, ose 42% për qind, kanë ndodhur në New York. Shkalla e vdekshmërisë së saj është 4.7%, krahasuar me 3.4% në pjesën tjetër të vendit, bazuar në të dhënat nga Qendra Universitare Johns Hopkins.

New York City dhe qarqet e tij periferike – Nassau, Suffolk, Westchester dhe Rockland kanë gati 93% të rasteve në mbarë shtetin. Për më tepër, përse në New York City, niveli i vdekjeve nga Covid-19 është aq i lartë?.

Analistët pyesin: Përse duket se New York-u po përjeton një epidemi më vdekjeprurëse se shumica e pjesëve të tjera të vendit?

Pyetja tjetër shtrohet: A është madhësia dhe dendësia e popullsisë, shkaku kryesor?

Kjo mund të jetë një prej arsyeve, por jo e gjitha. Është e vërtetë se New York City është më i populluari, me më shumë se 8,7 milion njerëz, dy herë më shumë se Los Angeles, por ky numër nuk shkon në proporcion me rastet e infektimit dhe me numrin e viktimave: Sipas përllogaritjeve, Nju Jorku ka tetë ose nëntë herë më shumë të infektuar se çdo shtet apo qytet tjetër . Përse? Asnjë qytet apo qark tjetër nuk krahasohet me rastet e New York City-t.

Një pjesë e analistëve këmbëngulin se shkaku kryesor i përhapjes me shpejtësi i infeksionit është dendësia e popullsisë. Natyrisht, kjo qëndron, por prap nuk është e gjitha sepse krahasimet çalojnë. Vërtetë që studiuesit dhe mjekët kanë paralajmëruar se Covid-19 përhapet më lehtë kur njerëzit janë të grumbulluar së bashku, në institucionet fetare, salla të mëdha, trena, autobuzë, parqe, ose anije lundrimi, apo edhe në apartamente të vogla, me shumë persona në dhomë apo në familje të mëdha. Dendësia e popullsisë së Nju Jorkut, sipas demografëve në NYC është rreth 27,000 njerëz për kilometër katror, dhe kjo është më e larta në SHBA, por ka shumë qytete në botë që e kanë më të lartë këtë tregues si në Azi, ku qytete si Pekini, Tokio e ndonjë tjetër kanë një dendësi prej rreth 40,000 njerëz për kilometër katror.Përse tek ata nuk ka një shkallë infeksioni të krahasushme me atë New York-ut?

Analistët thonë se densiteti i popullsisë mund të shpjegojë disa nga ndryshimet, por jo të gjitha. Edhe po të bëhet krahasimi brenda NYC, shihet se dendësia nuk është gjithçka. Përshembull, ndër pesë bashkitë e NYC, bashkia më e dendur është ajo e Manhattan-t, e cila e krahasuar me bashkinë e Queens-t, relativisht shumë më e shtrirë në sipërfaqe se Manhattani, nisur nga parimi i dendësisë duhej që Queensi të kishte më pak shkallë infeksioni, por s’ndodh kështu.E vërteta është se Queens-i ka më shumë se dy herë raste infeksioni se sa Manhattan-i.

Duke iu drejtuar statistikave: Nëse do të niseshim nga parimi i dendësisë, Manhattani duhet të kishte shkallë më të lartë infeksionin se Queensi(që ka një sipërfaqe rreth 4 herë më të madhe dhe një dendësi prej 8 mijë e 354 banorë për Km 2, nga 27 mijë që e ka Manhattani), por nuk ndodh kështu për COVID-19, Queensi është në krye, Mnahattani i katërti.

Duke kërkuar shkakun e numrit të lartë të të infektuarëve debatuesit pranojnë faktin se New Yorku është shteti që ka bërë më shumë testime dhe sa më shumë tesime që kryhen aq më e lartë është shkalla e zbulimit të bartësve të virusit. Kjo mund që të jetë një arsye e rasteve me shifra të larta të infeksionit, por jo edhe shpjeguse e rasteve të larta të viktimave. Në SHBA nuk ndodh si në Kinë, ku u fshehën të dhënat e pandemisë.

E vërteta është se më shumë teste për popullsinë, janë kryer në New York sesa në çdo shtet tjetër të Shteteve të Bashkuara. New Yorku dallohet për programe agresive të testimit të popullsisë. Nëse deri të Dielën në SHBA ishin kryer 2 milion 766 mijë e 601 teste, në New York ishin realizuar 461 mijë e 601, me pas vijnë shtete si California e Florida mbi mbi 180 mijë teste. Mënyra e testimit në New York është e përafërt me shtete të tilla si Gjermania apo Koreja e Jugut.

Specialistët e statistikave dyshojnë se shifrat që publikohen nuk janë ato reale, ne kurrë nuk do të kemi një pamje të saktë të asaj ç’ka ndodh në realitet, paralajmërojnë ata.

Një arsye reale e rasteve të shumta të infektimit mund të jetë kohëgjatësia e dyfishtë e epidemisë në New York.

Ajo që tërheq vëmendjen e analistëve është niveli i lartë i vdekshmërisë, veçanërisht në New York City.Pas shifrave fshihen arsyet e vërteta. Njëra prej tyre që nuk mund të mohohet vjen për shkak të mbingarkesës të spitaleve të qytetit. Masat për rritjen e kapaiciteteve të shtretërve, të hapsirave të pamjafta, të mungesës ventilatorëve, u morën me vonesë. Asnjëherë nuk do të dimë se sa njerëz vdiqën për shkak të papërgatitjes së papërshtatshme të shtetit për pandeminë, por sigurisht se ndikimi i tyre është thelbësor.Këtë nuk mund ta fsheh kush.

Pranojnë apo jo qeveritarët në New York, shpjegimi për shkallën e lartë të infektimit me COVID-19 dhe numri i lartë i viktimave, kanë ardhur edhe nga defekte e sistemit shëndetsor, nga shkalla e ulët e kujdesit shëndetsor, nga mungesa e shërbimit në shtresa të caktuara të shoqërisë.

Përfundimisht: Mungesa e parapërgatitjeve, dobësitë në sistemin spitalor, vonesa në marrjen e masave shëtrnguse, diskordacat mes guvernatorit dhe kryebashkiakut- Edhe disproporcioni në shërbimin shëndetsor i nxjerr të zbuluara politikat sociale të shërbimit shëndetsor inferior për racat dhe shtresat shoqërore, si dhe moskuptimet mes New Yorkut dhe Washingtonit.

*Dielli

DOES GOING BACK TO WORK DEPEND ON THE RIGHT ANTIBODIES?

April 12, 2020 by dgreca

Selected and edited by Rafaela Prifti/

The latest news briefings on coronavirus claim that wide-testing for antibodies needs to be conducted in order to allow lifting of restrictive measures and opening the country for business. The antibody tests that evaluate whether one has been infected with the coronavirus are on their way, according to officials. As governments around the world would come to rely on the serology tests for safely opening the economic sectors, the scientific community evaluates the accuracy of the serology tests. The UK government has ordered 3.5 million home test kits to allow Britons to conduct antibody tests at home that could transform UK’s response to Covid-19.

The return to the work place or public gatherings for many Americans could depend on an antibody test, which is a blood test that determines whether someone has ever been infected with the coronavirus.

Those who appear to be immune may be able to safely return to work. It is particularly important to test the health care workers who could continue to provide care for sick people. The Centers for Disease Control and Prevention recently announced that it would begin using antibody tests to see what proportion of the population has already been infected. On Friday, the National Institutes of Health announced it would test 10,000 healthy volunteers around the country for the presence of antibodies.

“Within a period of a week or so, we are going to have a relatively large number of tests available,” Dr. Anthony S. Fauci, the leading infectious disease expert in the U.S. In the latest White House news briefing, Dr. Fauci said that the idea of “certificates of immunity” is being discussed. One major consideration in opening the country is understanding “how much that virus has penetrated society.” Immunity certificates have some merit under certain circumstances,” he said. The idea of providing proof of immunity to allow workers to return to their jobs is being considered in many countries, including Britain and Italy.

What Is a Serology Test?

Antibody identification involve analyzing a patient’s sample (usually blood) for the presence or absence of a particular antibody or for the amount of antibody that is present. Antibodies are part of the body’s immune system. They are immunoglobulin proteins that help protect people against microscopic invaders such as viruses, bacteria, chemicals, or toxins.

A serology test looks for signs of an immune response — in this case, to the new coronavirus. When your body encounters a virus, it takes some time for it to recognize the invader and to begin to scale up an immune response. Immune molecules called antibodies are a crucial part of this response.

The first type of antibody to appear is called immunoglobulin M or IgM and its levels spike within a few days of infection. But IgM is a generic fighter. To target and destroy a specific virus, the body refines it into a second type of antibody, called immunoglobulin G, or IgG, that can recognize that virus. As IgG levels rise, IgM levels drop; IgG levels peak around 28 days after the onset of infection. There is a third type of antibody, called IgA, present in mucosal tissues, like the inner lining of the lung. IgA is known to be important for fighting respiratory infections such as influenza, and is likely to be central in coronavirus infection, too. Many of the tests being developed look for levels of all three antibodies; some look for just IgM and IgG, and still others test for only one type.

The Antibodies Are One Piece of Immunity Response

Simply having antibodies is no guarantee of immunity. Antibodies are one piece of the complex immune response. The current tests are more effective at detecting the presence of antibody responses across large numbers of people which would reveal how widely the virus has spread in the population. These tests are not helpful for diagnosing an early infection.

The data shows that 25 to 50 percent of people who become infected may never develop symptoms, and some may become only mildly ill. A percentage who were sick and could not get tested due to limited testing availability would be identified. Serology tests would help scientists to estimate the infection rate before the data started to be recorded and also determine with more accuracy the death rate of Covid-19, the disease caused by the virus. Tracking the rise and fall of antibody levels may also enable scientists to back-calculate the dates of infection, and help them predict whether the virus shows seasonal fluctuations.

For the governments that have seen the county’s economy grind to a halt, the serology tests can reveal which people are protected from re-infection and can safely go back to work. Understanding the full scope of the pandemic could be the decisive factor for ending social isolation measures and allowing businesses to reopen.

Most of the current tests being developed offer a simple yes-no answer to the question of who has antibodies, and who was exposed to the virus. In the cases of people who had mild or no symptoms, for example, they might have developed antibodies that are too weak to prevent re-infection. Conversely, others who have low levels of IgG may still be protected. That’s because antibodies are just one well-understood piece of the immune response. Immune cells called T-cells may also be involved. In other tests, plasma from people who have strong antibodies is being used to treat people who are unable to mount an immune response.

When Will Serology Tests Be Widely Available?

Last month, the F.D.A. allowed developers to begin to sell or use antibody tests without first getting the agency’s permission, once the companies had done their own evaluations to ensure the tests were accurate and reliable. Since then, more than 70 test developers have notified the agency that they have serological tests available. But the agency said some companies have falsely claimed that their tests were F.D.A.-approved, or falsely claimed they could diagnose Covid-19. The C.D.C.’s project is one of dozens. The World Health Organization is also planning to test large numbers of people in multiple countries. Some universities, townships and countries have begun testing on their own.

Some tests are already available and being used, yet it is early and unclear how accurate they are. Last week, the Food and Drug Administration granted an emergency use authorization to one such test. But others are being used in research projects and by hospitals. Many issues have already surfaced.

In the U.K., for example, the tests are plagued with false negatives – not picking up antibodies when they are present – and with false positives – indicating antibodies when there are none. Some of the tests may not be specific enough to the new coronavirus; they may pick up a signal from antibodies made in response to infections with the coronaviruses that cause common colds. False positives, in particular, are dangerous because they can lull people into believing they are immune when they are not, and becoming exposed to the virus.

How Long Does Immunity To Coronavirus Last?

Since it is a new virus, the scientific community does not estimate exactly how long immunity to the virus will last. By comparing it with the common cold coronaviruses, as well as the more dangerous ones that caused SARS and MERS, they state that immunity to these viruses persists anywhere from one to eight years. According to them, the studies that are needed will have to follow people who have contracted the virus and other who have not. That will take time.

ARTI PËR TË THËNË E PËR TË DHËNË ZEMËR

April 12, 2020 by dgreca

Nga Antonio Scurati/Perktheu per Diellin-Eugjen Merlika/

Arrijnë çaste në historinë e popujve në të cilët fjalët jo vetëm janë të rëndësishme, por madje jetike. Megjithatë, fatkeqësisht, pikërisht tani ato fjalë mungojnë, gojët që do të duhej t’i shqiptonin heshtin. E kam fjalën për gojtarinë politike, aftësinë e drejtuesve të udhëheqin një popull nëpërmjet fuqisë së vetme të fjalës.

Të folurit njerëzor është i pakursyer në funksione të ndryshme: me fjalë mund të emërohet, të shpjegohet, të përshkruhet, të shpiket, të njoftohet, të tregohet, të njihet e plot të tjera. Vetëm me fjalë mund edhe të veprohet, por shërbimi më i lartë në të cilin fjala njerëzore mund të ngjitet është vetë mbijetesa. Lufta e pafund me të cilën fara njerëzore, vazhdimisht e nënështruar kërcënimit vdekësor, përpiqet me mund të mbahet në jetë, gjen tek fjala një aleat themelor.

Kjo ndodh veçanërisht në pjesët e dramës së përgjithëshme. Atëherë biseda publike mund e duhet të bindë që të ruhen vija të sjelljes të matura (në rastin tonë vetëmbyllje) ose të lëvizë një veprimtari të jashtzakonshme (një aktivizëm “heroik” të personelit shëndetësor). Por ai lloj i veçantë i fjalës mund të ketë një rreze akoma më të gjërë: gojtaria publike mund të japë një përshkrim të pranueshëm të një realiteti të tmerrshëm. Nuk bëhet fjalë për të tjetërsuar, për të fshehur, për të mashtruar. Në të kundërt, bëhet fjalë për kallzime të vërteta që e mbulojnë dramën me një dritë që e bën atë të durueshme, që e bën të jetuarit të mundshëm e në disa raste skajore edhe vdekjen të pranueshme. Të mbrohen njerëzit nga dhuna e keqe e së vërtetës duke i dhënë asaj një kuptim. Të japë zemër. Për këtë është i aftë arti i gojtarisë tek njerëzit e shquar në rrethana dramatike.

Gjatë këtyre muajve pothuajse asnjeri nuk ka qënë në lartësinë e detyrës. Nuk habit. Rënia e gojtarisë politike është pjesë e një proçesi të gjërë historik të rënies së njeriut publik e të shndërrimit të mjeteve të komunikimit. Megjithatë, papërshtatshmëria e fjalimeve të drejtuesve tanë përballë pandemisë, është edhe masa e paaftësisë së tyre për t’a përballuar atë. Pak shëmbuj.

Në skëterrën e retorikës gjejmë fjalët kobzeza të Boris Johnsonit të mesit të marsit (“Shumë familje do të humbasin njerëzit e dashur të tyre” të pohuara me një fatalizëm të pamëshirshëm; “jam i një mëndje me Presidentin Trump”, në kundërshti të mprehtë me pohimin e mëparshëm) dhe ato të Christine Lagarde (“Nuk jemi këtu për të mbyllur spread-in”), të paguara edhe në vetë të parë nga kryeministri britanik me shtrimin në terapi intensive dhe nga një kontinent i tërë nëpërmjet shëmbjes së bursave në rastin e dytë. Në shkallën zero të artit retorik qëndron vetë Trump-i i cili, duhet kujtuar, e ka bërë asgjësimin sistematik të një fjalimi publik të përpunuar, të ditur, të vërtetë dhe të ndërlidhur, njërin nga mjetet kryesore të suksesit të tij. Përballë dramës së përgjithshme kjo taktikë e Trump-it zbulohet vetëvrasëse sepse tregohet në të njëjtën masë me paaftësinë e tij tragjike për të përballuar piskamën, më parë të mohuar, pastaj të nënvlerësuar, pastaj të kalëruar e përsëri të zvogëluar në ditë të ndërsjellta. Asnjë ligjëratë e atij që një kohë ishte “udhëheqësi i botës së lirë” do të kujtohet sepse kumtimi i tij ka mbetur gjithmonë nën nivelin e bisedës.

Në qiejtë e gojtarisë gjejmë, ndërkaq, lutjen e Papa Françeskut në Sheshin e Vatikanit, rëndësia epokale e së cilës varet ndoshta më shumë nga fuqia e pamatëshme e skenografisë se sa nga vetë fjala në vetvete (“Zot, mos na lerë nën pushtetin e stuhisë”), e gjejmë , jo rastësisht, një tjetër udhëheqës të ardhur nga Nëntëqindi, Mbretëreshën Elizabeta, e cila e fuqizuar nga një traditë që, nëpërmjet Churchill-it arrin deri tek Shakespeare (Henriku V), i jep zemër popullit të saj me lëvizjen retorike të pushtimit të autoritetit të s’ardhmes, për t’i dhënë së tashmes denjësinë më të lartë të një ngjarjeje historike të paharrueshme (“Kush do të vijë pas nesh do të thotë se britanikët e këtij brezi kanë qënë të fuqishëm si askush tjetër”).

Në purgatorin e një gjuhe kalimtare e të papërshtatëshme bisedat e përditëshme të këshilltarit bashkiak shëndetësor lombard i cili, duke folur me duar i shumfishon metaforat luftarake pa kuptim (“Do t’a fitojmë këtë betejë”; “fitorja është e afërt!”) deri në krahasimin e stërzmadhuar e krejtësisht të nxituar me apokalipsin bërthamor (“Në Lombardi një bombë atomike”). Edhe në këtë rast, folja më tym është masë e papërshtatëshmërisë praktike në të përballuarit e rrezikut për shëndetin publik, që po merr ditë mbas dite, profilin e një paaftësie të rëndë e fajtore.

Të flitet më tym nënkupton shpesh edhe të vepruarit në mënyrë të pahijëshme, të vënit në rrezik të gjithshkaj. Sot, ndërsa shkruaj, numuri i të vdekurve në Lombardi ka arritur shifrën e tmerrshme dhe simbolike të 10.000 viktimave. Mbi të gjitha atyre i detyrojmë fjalë të përshtatëshme për rëndësinë e çastit. Pyes: si mund të dërdëllisim për fitore ndërsa duhet të varrosim 10.000 vetë? Çfarë do të ndjejnë t’afërmit e viktimave duke dëgjuar atë fjalë të paturpëshme? E si mund të dalim ne të gjithë të ringjallur nga kjo hekatombë nëse i harrojmë?

Besoj se para se të flasim për çfarëdo “fazë të dytë”, ne duhet të vajtojmë njerëzit tanë që kanë ndërruar jetë. Është thelbësore, jo vetëm për denjësinë tonë morale dhe shëlbimin shpirtëror, por edhe për t’ardhmen e bashkësisë sonë politike. Me që e quaj veten të papërshtatëshëm për detyrën, do të desha që, së bashku me të gjithë juve, t’i vajtojmë të vdekurit tanë duke i besuar fjalëve të pikëlluara, të ashpra por të dhemshura të poetit: “Dhe ti, ati im,, atje në lartësinë e trishtuar/ mallkomë, bekomë, tani me lotët e tua të furishëm. Të lutem./ Mos shko pa fjalë n’atë natë të mirë/ tërbohu, bëhu bishë kundër vdekjes së dritës”.

“Corriere della Sera”, 10 prill 2020

Përktheu Eugjen Merlika

NË KUJTIM TË NJË LUFTËTARI

April 12, 2020 by dgreca

(GJON LUSH MIRAKAJ)!/

I dashtun Tonin!

Ndjeva se paska vdekë Gjon Lushi. Zoti Ju lashtë shëndosh..Më duket se Ai ishte i fundit i një grupi legjendar që ka mbajtë flamurin e qendresës antikomuniste në malet tona për 7 vjet.

Pastë dritë!

Dr.Gjon Buçaj, nën kryetar i BKI dhe ish kryetar i Vatrës.

***

PROMEMORJE PER GJON LUSH MIRAKAJ

NGA LEK MIRAKAJ

Këto ditë kur coved -19, Ky armik i padukshëm i njerzimit që po merr jetë dhe po bllokon rrjedhën natyrale të gjithë njerëzimit edhe luftëtar, që shkruen faqe të lavdishme të rezistencës në Atdhe, ndaj covivid -19(komunizmi) që për gadi gjysëm shekulli mori dhe shkatëroj jetë njerzish të pa fajshëm në Atdhe, nuk i rezistuen dot këtij armiku që të gjith e ndjejmë po nuk e shohim. Edhe një luftëtar i rezistencës ndaj komunizmit i bashkohet viktimave të shumta të këtij microbi.

Këto ditë në vigjilje të Pashkëve u shue Jeta e Gjon Lush Mirakajt. Gjoni ishte më i vogli djemve të Lush Martin Mirakajt, i vrarë në përpjekje me pushtuesit shqip folës komunist,ishte vellaj i Ndues një bashkëluftëtar i rezistencës.Gjoni që i ri ju bashkue familjes dhe bashkë me pjestarët e tjerë të familjes Mirakaj Ju bashkue dhe ndoqi me besnikëri rrugën që kishte zgjedh i pari i familjes Kol Bib Mirakaj.Nuk përdor cilësorin “hero”po luftëtar,megjithse në një ambient ku titujt janë zhveshur nga çdo vlerë, Gjoni do e meritonte atë cilësor. Gjoni Ju bashkua rezistencës anti komuniste që në Nëndor të 1944 ,rezistencë që e vazhdoj me armë në dorë deri në verën e vitit 1951.Nuk po permënd këtu kujtimet e kushëririt Toninit, që kujtonte bashkëluftëtarët e tij që tregonin se Gjoni paraprinte gjithmon lëvizjet e shokve në luftime e spostime. Një aksiomë thotë”POPUJ QË NUK LUFTOJNË PËR LIRINË,NUK E MERITOJNË ATË” Populli shqiptar ka plot shembuj të rezistencës që na rradhisin ndër popujt që meritojnë lirinë.Do vijë një ditë që historia do të shkruhet nga historianë të vërtetë dhe rezistenca ndaj diktaturës komuniste do të shkruhet me shkronja të arta, atherë rezistenca e maleve tona, ku një faqe të ngritur të kësaj rezistence e ka shkrue edhe Gjoni me gjith pjestarët e familjes Mirakaj, do jetë një vlerë e shtuar e rezistencës heroike ndaj diktaturës komuniste.Në mbyllje të kësaj promemorje të shkurtët për të mirin, të pafjalin ,trimin Gjon , i shprëhim falenderime të gjith miqve e dashamirve që me fjalën e tyre na u gjetën pranë në këtë humbje.Një falenderim i veçantë i shkon popullit heroik e besnik të Pukës që mbajti ,strehoi dhe i ruejti të gjith luftëtarët e rezistencës e veçanërisht burrat e familjes tonë të Mirakajve.

Në Foto: Katër luftëtar .Poshtë Pal Bib Mirakaj,udhëheqësi I grupit,Ndue Lush Mirakaj,larte Gjoni dhe Pashk Ademi Margjonaj nipi i Mirakajve ,vjehri I Fran Shkrelit