Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for April 2020

TRUMP: ANIJA E MARINËS USNS COMFORT DO TË TRAJTOJË PACIENTË ME COVID-19

by

NEW YORKCITY , 6 Prill 2020 – Gov. Andrew Cuomo njoftoi të hënën pasdite se Presidenti Donald Trump miratoi kërkesën e tij për të lejuar USNS Comfort të trajtojë pacientët me COVID-19. Anija e Marinës mbërriti javën e kaluar dhe që atëherë ka qëndruar kryesisht bosh, por USNS Comfort tani është më në fund gati për të vënë në përdorim 1000 shtretërit.  Presidenti Trump ka thënë se e kishte pasë të vështirë t’u mbushte mendjen atyre që të trajtonin pacientët e infektuar me COVID-19, por pas lutjeve të Cuomos, Trump dha urdhrin që anija të trajtonte pacientët e infektuar me virus si nga New York-u ashtu edhe nga New Jersey. Anija dhe Javits Center u planifikuan fillimisht që të trajtonin pacientët jo të COVID-19 për të ndihmuar në zbutjen e tejmbushjes të spitaleve të New York-ut.

Ne kemi nevojë për ndihmë me pacientët COVID,- tha Cuomo. Guvernatori Cuomo komentoi se me 1000 shtretërit shtesë të anijesdhe 2.500 në Javits Center, do të jetë një lehtësim i madh për sistemin spitalor. Deri më tani, 4,758  njujorkezë kanë vdekur nga COVID-19. 

    *** 

SHBA, 10,871 VIKTIMA

10 mije e 871 njerëz kanë vdekur në SHBA nga koronavirusi. Zyrtarët thonë se kjo do të jetë javë sfiduese.Ky rekord u arrit të hënën, menjëherë pasi zyrtarët paralajmëruan se kjo do të jetë java më e vështirë. Nga spitalet e Miçiganit është raportuar se kanë edhe gjashtë ditë materiale dhe më pas duhen furnizime urgjente.

 New York, New Jersey dhe Detroiti do të kenë ende ditë të vështira, paralajmëroi sekretari amerikan i Shëndetit dhe Shërbimeve Njerëzore.

Shtete të tjera në SH.B.A. do të kenë rritje të shifrave të të infektuarëve dhe të viktimave,ka paraljmëruar Dr. Brett Giroir për emisionin “Sot” të NBC. 

Në mbarë vendin, virusi COVID-19, ka infektuar më shumë se 367,000 njerëz, ndërkohë që numri i të vdekurve ka arritur në 10.871, sipas të dhënave të përpiluara nga Universiteti Johns Hopkins.

“Ne në të vërtetë, thjesht po shohim majën e ajsbergut, por duhet të jemi parapërgatitur pasi testet që kemi në dispozicion paraljmërojnë rritje të shifrave”, tha Dr. Panagis Galiatsatos, një mjek i Johns Hopkins.

Megjithatë ka edhe shenja përparimi.Shumë amerikanë po gjejnë mënyra krijuese për të ndihmuar. Dhe në New York City, epiqendra amerikane e koronavirusit, kriza e pandemisë, mund të përfundojë së shpejti, thane zyrtarët e New York-ut.

Në spitalet në Miçigan-it, kemi pak pajisje mbrojtëse personale, tha guvernatori Gretchen Whitmer.

“Në spitalin Beaumont, kemi vetëm për tre ditë Maska N95… Në sistemin shëndetësor Henry Ford, kemi më pak se katër ditë,” tha Whitmer.

Në disa spitale, “ka më pak se tre ditë deri sa të mbarojnë mbulesat e fytyrës dhe më pak se gjashtë ditë derisa të mbarojnë veshjet kirurgjikale”, tha Whitmer .

Shteti i goditur më së shumti, New York, raportoi se numri i vdekjeve nuk po rritet aq fort sa ka qenë parashikimi.Numri i përgjithshëm i vdekjeve arriti në 4,758 të hënën, nga 4,159 të Dielën.

Guvernatori Cuomo tha të hënën se shkalla e infeksionit po bie, dhe kjo për faktin se “distanca sociale po funksionon”, por ne, paralajmeroi ai, nuk do të tolerojmë, do të respektojmë distancimin social.

Guvernatori i Konektikatit Ned Lamont tha që niveli i rritjes së infeksionit nuk po ecën shpejt.”Distanca jonë sociale mund të ketë një ndikim pozitiv,” tha ai.

Në të gjithë Luizianën, 14,867 njerëz janë infektuar me koronavirus dhe të paktën 512 kanë vdekur , duke pasur 35 të vdekur në 24 orët e fundit. Guvernatori John Bel Edwards tha se po të vazhdojë rritja e infeksionit, ventilatorët mund të mbarohen në fund të javës.

COVID-19- BOTA NË SHIFRAT NË 24 ORËT E FUNDIT

Në 24 orëshin e fundit Bota regjistroi 5 mijë e 220 viktima duke e cuar numrin total të të vdekurve në 74 mijë 697, ndërkohë që edhe numri i të infektuarëve u rrit me 72 mijë e 850 të infektuar, duke e ngritur shifrën e përgjithshme në 1 milion e 346 mijë e 566. Numrin më të madh të viktimave sërish e ka SHBA me 1 mijë e 255 në 24 orë, duke regjistruar në total 10 mijë e 871 viktima. Ndërsa numri i të infektuarëve u rrit me 30 mijë e 331 në 24 orë, duke pasur numrin më të madh në botë 367 mijë. Numrin më të madh të viktimave sërish e mbanë New York-u me 599 të vdekur në 24 orë(total 4 mijë 758). New Jersey regjistroi 86 viktima(në total 1,003), ndërkohë që raportoi 3 mijë e 585 të infektuar(numri total 41 mijë e 90), Michigani 110 viktima(në total 727),plus 1 mijë e 503 të infektuar(në total 17 mijë 221), California-33 viktima (në total 380), plus 982 të infektuar(në total 16 mijë e 19); Louisiana 35 viktima (në total 512), plus 1 mijë e 857 të infektuar(në total 14 mijë 867), Massachusetts 29 viktima(në total 260) pus 1 mijë 337 të infektuar(në total 13 mijë e 837), Florida 33 viktima(në total 254), plus 1 mijë 279 të infektuar të rinj(në total 13 mijë 629), Pennsylvania 29 viktima(në total 179) dhe të infektuar të rinj 1 mijë 167(në total 13 mijë e 127), Illynois 33 viktima(në total 307) dhe të infektuar të rinj 1 mijë e 6(në total 12 mijë e 262) dhe Washingtoni 43 viktima në 24 orët e fundit(në total 381) dhe 342 të infektuar të rinj(në total 8 mijë e 88).

Duke u kthyer në Europë:  Franca raportoi 833 viktima në 24 orë(në total 8 mijë 911), ndërkohë që numri i rasteve të rinj ishte më i ulët nga ditët e tjera, vetëm 5 mijë e 171(në total 98 mijë e 10), nga ana e saj Italia regjistroi 636 viktima plus(në total 16 mijë 523) dhe 3 mijë e 599 të infektuar(132 mijë 547). Spanja raportoi 700 viktima(në total 13 mijë e 341) dhe një numër më të paktë të infektuarish 5 mijë e 29(në total 136 mijë e 675) etj…

Pergatiti:Dalip Greca

6 prill, 2020

Lamtumirë Rexhë Xhakli!

by

Ndahet nga jeta patrioti dhe adhetari i Kombit Rexhë Xhakli, New Jersey/

Nga Keze Kozeta Zylo/ Dielli/

Me hidhërim të thellë e mora lajmin e ikjes nga kjo botë të patriotit dhe atdhetarit të flaktë /

Rexhë Xhakli.  Ne ishim kreanar si Diasporë të kishim në gjirin tonë një burrë zemërmadh dhe një atdhetar që i rahu zemra  fort për Kombin deri sa iku.  Ne fakt zemra e tij do të jetë në përjetësi pasi ai la pas vepra që vihen në shërbim të njerëzve në nevojë, si në edukim ashtu dhe në fusha të tjera.  

I ndjeri Rexhë Xhakli së bashku me bashkëshorten e tij Dr.Xhaklin hapën qendra për fëmijë me Autizëm dhe Down Syndrom në Kosovë.  Ata kanë ndihmuar në fushata të ndryshme në ngritjen e fondeve për Kosovën dhe Kombin. Ishte e pamundur të mos e shikoje 

Rexh Xhaklin në aktivitete të rëndësishme kombëtare dhe kulturore ku merrte pjesë gjallërisht dhe jepte opinione para kamerave. 

Të dy me Qemalin kemi pasur fat ta intervistojmë dhe ta kemi në arshivën e TV “Alba Life”, New York.  Elekuenca e Tij në të folur, dashuria dhe pasioni për punë kombëtare e rreshtojnë ate në njerëzit e njohur me kontribute të Diasporës Shqiptaro Amerikane.

Rexh Xhakli ndihmoi jo vetëm duke shkuar me Flamur në dorë në aktivitetet kombëtare, por dhe kontribuoi financiarisht.  Ai diti me plot kulturë dhe atdhetarizëm të bënte bamirësi atje ku duhej dhe kur duhej.  Altruizmi dhe patriotizmi i tij ishin dy nga cilësitë që dalloheshin lehtë kudo që shkonte.  Perkrahja qe iu ka bere fëmijëve me Autizëm dhe Down Syndrome, kishin dhe një arsye të madhe shpirtërore, ngaqë ia kushtoi djalit të tij Arbenit i diagnostikuar me Autizëm.  

Ai u dallua si nje biznesmen i suksesshëm dhe që diti jo vetem ta menaxhonte me profesionalizëm, por ndërkohe ndihmonte dhe Kombin.

Këto veprime kaq humane dhe tejet shpirtërore doemos që do të ngelen gjatë në kujtesën tone, jo vetëm ne që e njohëm nga afër, por dhe ne të gjithë Diasporën që i shërbeu me devotshmëri deri në frymën e fundit.

Është e dhimbshme kur dëgjon që njerëzit largohen nga kjo botë para kohe, por akoma dhimbja dyfishohet kur ikën në këtë kohë të pazakontë në kohë lufte.  

Ngushëllimet tona për ju Dr.Xhakli, Adrianës dhe Arbenit për këtë humbje të madhe në familjen tuaj!  

Zoti ju dhëntë forcë për ta përballuar këtë fatkeqësi familjare.

Dritë të pastë shpirti Rexhë Xhakli!

Lamtumirë!

6 Prill, 2020

Staten Island, New York

TELEGRAM NGUSHËLLIMI FAMILJES NDREU


by

Vdekja e ptriotit, atdhetarit, vatranit dhe demokratit Jonuz Ndreu, la një zbrazti në komunitetin tonë shqiptaro-amerikan. Vinte nga një familje e madhe Dibrane, ishte nip i patriotit të njohur Elez Isufi.
Me Jonuz Ndreun, që kishte një respekt të jashtëzakonhëm për Musli Mulosmnaj dhe familjen e tij, kam pasur rast ta takoj shumë herë. 
Ai, ka kontribuar në vazhdimësi për diasporën tonë të hershme dhe të vonshme në Amerikë. Si atdhetar do të mbahet gjatë në kujtesën e shqiptaro-amerikanëve.
Familjes dhe farefisit të tij, në këto qasje dhimbje, i shprehi ngushëllimet e mia më të sinqerta.

Harry Bajraktari, 
New York, 6 Prill, 2020

Rexhë Xhakli ndërroi jetë, Kryetari i Vatrës ngushëllon familjen

by

Veprimtari i komuniteti shqiptar në Neë York, Rexhë Xhakli ka ndërruar jetë më moshën 81 vjeçare. Ai ishte një veprimtar i njohur i komunitetit shqiptar dhe një kontributor në vendlindje, Shqipëri e Kosovë. Gjithë jetën e vet ia kushtoi çështjes kombëtare me një përkushtim të veçantë ndaj Kosovës.

U lind në Fier në një familje kosovare në vitin 1939. Mësimet e para i mori në shkollën fillore  të Ferizajt, ndërsa gjimnazin e kreu në Prishtinë. Studimet e larta i filloi në Zagreb në fakultetin teknik, por i ndërpreu për shkak të përndjekjeve të Rankoviçit, i njohur për politikën e tij antishqiptare.

Rexhë Xhakli emigroi në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe që në fillim u përfshi në veprimtaritë në ndihmë të Kosovës dhe çlirimit të saj prej okupatorit serb.Ai u dallua për donacione në ndihmë të organizatave dhe individëve në komunitet e në Kosovë.

 Kryetari i Vatrës, z. Elmi Berisha, në emër të Vatrës, i shpreh ngushëllimet më të thella familjes Xhakli dhe miqëve.

PERIFERI

by


Nga Astrit Lulushi/

Kur flitet për historinë e lashtë, njeriu zakonisht mendon Egjiptin, Mesopotaminë, Greqinë e Romën – të cilësuara si 4 superfuqitë e antikitetit – sepse kulturat e tjera duket se kanë një rëndësi dytësore dhe kryesisht përbëhen nga civilizimet me të cilat një ose më shumë anëtarë të grupit të katërshes ishin në kontakt.
Nuk mund të flitet për Nubian pa folur për Egjiptin, nuk mund të flitet për Persianët pa përmendur Greqinë, nuk mund të flitet për Keltët pa folur për Romën.
Por ka patur edhe qytetërime të tjera që përmenden me disa fjali ose në fusnotat e rastit. Për këto kultura antike periferike nuk flitet kurrë në tekste shkollorë mbi historinë antike. Një arsye është se informacioni në lidhje me këto kultura të harruara është jashtëzakonisht i kufizuar: ju mund ta dini emrin e tyre, kur dhe ku ata kanë ekzistuar, por përveç kësaj, shoqëria e tyre, historia e tyre dhe mënyra se si ata ndërvepruan me botën përreth tyre është ose një enigmë totale ose kurrë nuk është studiuar seriozisht. Një arsye tjetër pse këta njerëz nuk diskutohen kurrë në detaje është sepse ata thjesht konsiderohen jo aq të rëndësishëm sa ia vlen të studiohen.
Me të vërtetë, cili nxënës i shkollës së mesme që studion historinë e përgjithshme të botës apo edhe një student i diplomuar ka dëgjuar për Ilirët, edhe pse këta janë të rëndësishëm në mënyrën e vet; më të fuqishëm mes fiseve të lashta dhe ndoshta armiku më i madh i Romës, sepse ka të ngjarë që ata penguan civilizimin romak të zgjerohej në lindje. Rhaetians ishin një grup fisesh ilire që banonin në veri të Italisë dhe Austrisë, por Romakët duhej t’i pushtonin sepse tokat e tyre bllokonin shtrirjen e Romës në lindje të saj, atje ku bëhej vera më e mirë; kjo mund të ishte arsyeja e vërtetë pse Romakët donin t’i pushtonin.
Ilirët ishin njerëzit që, me shekuj, i bënë grekët dhe romakët të shkundeshin. Me ilirët në mes, Roma nuk mund të binte në kontakt me qytetërimin e Greqisë së lashtë. Flotat ilire të anijeve luftarake me kokë gjarpri terrorizuan detet, luftëtarët të cilët thyen ushtritë më të forta që mund të ofronte ‘civilizimi’, kishin qytete të fortifikuara me kështjella të banueshme deri në mesjetë. Ata ishin të pasur, ishin të fuqishëm, ishin dinamikë, ishin në rritje dhe nuk është ekzagjerim të thuash që ata mund të ishin bërë anëtari i pestë në grupin e të mëdhenjve të historisë antike. Shumica në botë sot nuk kanë dëgjuar për ilirët, dhe ata që dinë për ekzistencën e tyre ka të ngjarë se kanë lexuar biografitë e Aleksandrit të Madh që luftoi me ‘ta dhe kundër tyre, ose duke lexuar historitë e Romakëve të lashtë që i pushtuan pas 3 kryengritjeve të përgjakshme.
Ilirët zinin tokën që shtrihej nga brigjet e Adriatikut deri në mbarë “Jugosllavinë”, edhe pse ky emër nuk është përdorur që nga fillimi i viteve 1990. Ilirët kontrolluan këtë shteg të madh të territorit për thuajse 5 shekuj, dhe ishin një forcë e madhe ekonomike dhe ushtarake në botën antike. Megjithatë, ata janë pothuajse plotësisht të panjohur. Deri para viteve ‘90, shumë historianë druheshim edhe t’i përmendin nga frika se mund të dëmtonin reputacionin. Historia antike e Ballkanit perëndimor është një temë studimore, për fat të keq e lënë pas dore, kryesisht për shkak të tërheqjes së perandorive dhe civilizimeve të tjera më të famshme antike. Pjesa që ky rajon luajti në sagën e historisë antike, në pjesën më të madhe ka qenë e kufizuar në referenca anësore në lidhje me episodet në historitë e kulturave të tjera më tërheqëse. Pak është bërë shumë pak për sa i përket studimit të drejtpërdrejtë në të cilin banorët autoktonë të Ballkanit perëndimor janë fokusi kryesor, dhe jo diçka për të cilën aludohet ndonjëherë kur flitet për historinë e Grekëve, Maqedonasve apo Romakëve. Eshtë turp që historia antike e kësaj toke dhe njerëzit që dikur jetonin aty mbeten “terra incognita” akademike. Vetëm një pjesë e vogël e librave janë shkruar për këtë temë në çdo detaj, në krahasim me dhjetëra mijëra tekste që janë shkruar në lidhje me civilizimet klasike të Evropës dhe Azisë. Duke marrë parasysh sa territor fizik përfshin Ballkani Perëndimor, dhe duke marrë parasysh sa kultura të ndryshme duhet të kenë jetuar atje, historia e këtij rajoni me siguri duhet të jetë në një paralel me studimet e kulturave të tjera fisnore evropiane, siç janë Keltët ose Gjermanët e lashtë, rreth të cilëve, sot, Evropa bashkohet.