• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for May 2020

Frustration Looms Over The Western Balkans

May 9, 2020 by dgreca

By Akri Çipa/Dielli/

Millions across the Balkans find their lives turned upside-down by the pandemic. As the coronavirus crisis upends normal life and highlights the fragility of the region’s democracies, the future looks vexed, to say the least.  

A Western Balkans-wide recession seems all but unavoidable in 2020. According to a World Bank report released in late April, the region as a whole is projected to experience negative growth of between three and 5.6 per cent.

Linda Van Gelder, the World Bank’s director for the Western Balkans, was unequivocal in stating that the coronavirus “is wreaking havoc on lives around the region — taxing health care systems, paralysing economic activity and undermining the wellbeing of people”.

The International Monetary Fund — which has also projected economic contraction this year for all the countries of the region — expects an economic rebound in 2021.

IMF experts estimate that economic growth in 2021 will range from 3.5 per cent in Bosnia and Herzegovina to eight per cent in Albania. Yet with all the recent volatility, that might not be enough to provide much reassurance.

Recession will result from a drop in domestic and foreign demand. Without a vaccine, scientists say a second wave of the pandemic is likely. Continued travel restrictions, physical distancing guidelines and other protective measures will continue to hit tourism and services that dominate the economies of the Western Balkans.

Unlike their counterparts in Western Europe, countries here have weak economies plagued by low wages, high poverty and unemployment and weak growth.

The closure of many small and family-owned businesses plus a strain on public budgets and a lack of financing opportunities all pose big challenges for local economies. 

But even as economies suffer, the pandemic has highlighted critical political and democratic deficiencies in the region.

In Serbia, people have expressed their dissatisfaction with the autocratic rule of President Aleksandar Vucic and his ruling Serbian Progressive Party (SNS) by blowing whistles and banging pots and pans from their homes.

Those taking part in the daily protests are angry about so-called state capture by ruling elites, the erosion of democratic institutions and perceptions that Vucic’s rule is increasingly dictatorial.

Protesters also object to the government’s draconian steps to stop the virus spreading, which include weekend-long curfews and measures to limit free speech. They see them as exaggerated and riding roughshod over basic freedoms and rights.

In Kosovo, the recently elected government was ousted during the pandemic thanks to political scheming by entrenched political elites.

In a surreal development, pot-banging protests took place to express support for the outgoing government and urge leaders to refrain from creating an artificial political crisis in the middle of a health crisis.

The government will serve in a caretaker role until the Constitutional Court rules on whether the country needs a fresh election or the formation of a new government is possible without elections.

Albania suffers from the fact that it does not have a real and representative opposition.

Following last year’s unprecedented decision by opposition lawmakers to resign en masse and renounce their parliamentary mandates, experts say there is no effective check on the excesses and abuses of the government.

North Macedonia, meanwhile, is battling the pandemic with a caretaker government and had to postpone snap parliamentary elections scheduled for April 12.

Across the region, the collusion between powerful businessmen and governing elites feeds unfair practices, harms economic competition and discourages investment, analysts say.

The COVID-19 crisis risks serving as an opportunity for companies to engage in anti-competitive practices while there is less scrutiny of government mismanagement and corruption in public procurement.

Not that the pandemic is to blame for stagnant reforms and backsliding on democratic standards. But experts say it has thrown those deficiencies into sharp relief.

Amid draconian measures, secretive decision-making on procurement and selective distribution of resources for groups hit by the virus, local efforts to promote transparency and accountability have morphed into a Sisyphean struggle.

In the meanwhile, even positive news like the EU’s decision to start accession negotiations with Albania and North Macedonia went largely unnoticed.

More than the pandemic itself, the main factors overshadowing the talks are skepticism about the pace of much-needed domestic reforms and doubts about the viability of EU membership in the short-to-medium term.

As countries move towards reopening, analysts predict that the strange mix of economic shock, institutional fragility and frustration with dysfunctional politics will lead to renewed and strengthened calls for change.

The leaders of the region have benefitted in the recent past from migration as a valve to release pent-up frustration. Rather than asking for change at home, those dissatisfied with the economic and political realities mostly went quietly and tried their luck in Western countries.

As the West is itself hit by economic uncertainty, this option will be less available and attractive. Dissatisfaction will have to express itself differently.

Optimists say this period represents a new opportunity to channel the overwhelming desire for change. They say the region needs to forge ahead at last with real reforms that lead to fairer economies, stronger institutions and more prosperity.

But the window of opportunity after the pandemic will not be open for long. If time is squandered, disillusionment risks turning into the region’s defining emotion for years to come.

Filed Under: Politike Tagged With: Akri Çipa, Western Balkans

AMANETI U KRYE

May 9, 2020 by dgreca

MESAZH I AMBASADORES SHQIPTARE NW WASHINGTON FLORETA FABER PWR VIKTIMAT E COVID-19/

  • Pjesa më e madhe e qytetarëve me origjinë shqiptare që humbën jetën me Covid-19 do të prehen në tokën amerikane, që u bë për ta atdheu i dytë. /
  • Ndërsa, më 8 maj, trupat e Doktor Raifit, Gjekës, Agronit dhe Hamdiut kanë arritur në vendlindje dhe u varrosën në tokën shqiptare. Amaneti u krye!/

NGA AMBASADORE FLORETA FABER/

Pavarësisht se Covid-19 ka filluar të humbasë fuqinë vepruese për këtë sezon, për disa anëtarë të komunitetit shqiptaro-amerikan, të cilët Amerikën e kanë parë gjithmonë si tokën e lirisë dhe të ëndrrave, kujtimet e kësaj periudhe do të jenë të dhimbshme. 

Është mbi 50 numri total i bashkëkombasve shqiptarë nga Shqipëria, Kosova, Mali i zi dhe Maqedonia e Veriut që kanë humbur betejën me virusin, duke kaluar edhe numrin total të vdekjeve në Shqipëri. Me këtë rast, i shprehim ngushëllimet e thella dhe të sinqerta të gjithë familjarëve dhe miqve të tyre. Përveç dhimbjes së madhe, në shumë raste ata nuk kanë mundur as t’i thonë lamtumirën e fundit të dashurve të zemrës. 

Ndërmjet tyre, Agron Vraja (51), anëtari i Këshillit Bashkiak në Lezhë dhe Doktor Rauf Krasniqi (77) kanë humbur jetën teksa ishin vizitorë në Nju Jork tek familjarët e tyre. Përveçse u larguan nga kjo jetë dhe askush nga të afërmit nuk mundi t’i qëndronte afër në momentet e vështira të sëmundjes, për shumë arsye, ata nuk mund të varroseshin në Nju Jork. Bashkë me to, edhe dy qytetarë shqiptaro-amerikanë, Ponari (47) dhe Vuktilaj (53) kishin lënë amanet – trupat e tyre duhet të ktheheshin në Shqipëri. 

Disa ditë pas ngjarjes, Ambasada u njoftua se kthimi në Shqipëri i personave që kanë humbur jetën gjatë periudhës së pandemisë nuk po kryhej dot. Deri sa të hapeshin fluturimet normale me Europën kthimet ishin mision i pamundur. 

Procedurat e kthimit të shtetasve, normalisht ndiqen nga familjarët, por këto nuk janë kohë të zakonshme. Ambasada Shqiptare në Uashington DC u angazhua menjëherë për të shfrytëzuar çdo hapsirë të mundshme. Ajo kontaktoi me një sërë institucionesh dhe koordinoi njëkohësisht me familjarët, Qeverinë Shqiptare, Ambasadën Italiane në Uashington DC, Konsullatën italiane në Nju Jork, drejtuesit e kompanisë Alitalia në Romë dhe në SHBA, drejtuesit e Air Albania, shtëpitë funerale në SHBA, Itali dhe Shqipëri, dhe me disa institucione të ndërmjetme që përgatisin dokumentacionin dhe lëshojnë lejet respektive me qëllim transferimin e trupave drejt Shqipërisë.

Pjesa më e madhe e qytetarëve me origjinë shqiptare që humbën jetën me Covid-19 do të prehen në tokën amerikane, që u bë për ta atdheu i dytë. Ndërsa sot, më 8 maj, trupat e Doktor Raifit, Gjekës, Agronit dhe Hamdiut kanë arritur në vendlindje dhe u varrosën në tokën shqiptare. Amaneti u krye!

Unë munda të dërgoj një kurorë me lule në Lezhë, pranë varrit të Agronit. Do doja që këtë kurorë të mund ta çoja tek secili prej shqiptarëve që e humbën betejën me jetën këtë pranverë. 

I përjetshëm kujtimi i tyre!

Filed Under: Komunitet Tagged With: Floreta Faber

150 fasoniste, 8 orë në këmbë Kuçovë-Berat, protestë për pagën e luftës

May 9, 2020 by dgreca

Nga Berati për Diellin – Sulo Gozhina /

KUÇOVË – 150 puntore të fasonerisë “Edjana”, Kuçovë kanë përshkuar 16 kilometra rrugë në këmbë për të protestuar për pagën e luftës në institucionin e Tatim-Taksave në Berat. Punëtorët kanë bër 16 km rrugë në këmbë vajtje – ardhje, duke nisur udhëtimin e tyre në orët e para të mëngjesit (05.00), nga Kuçova, për të kapur orarin zyrtar të institucionit tatim-taksave që ndodhet në Berat.Duke kaluar rrugë e mbi rrugë në asfalt e në rrugë dytësore edhe në grupe për të mos rënë në sy nga policia puntoret kanë mbritur rreth orës 8.30 minuta në hyrje të lagjes muzeale Mangalem, ku dhe janë ndaluar nga policia Berat me arsyen se kanë shkelur ligjin për grumbullime jashtë lejimit për arsye të Covid-19, si dhe orarin e daljes sepse ora shënonte 8:30 minuta dhe ato nuk kanë mundësin e kthimit në Kuçovë brenda fashës të lejuar. Ndërsa kanë ndaluar në mes të rrugëtimit të tyre punëtorët protestueset kanë pritur orarin për të vijuar drejt zyrave të tatim taksave.

Pas mbritjes në institucionin e tatimmeve, një përfaqësi e tyre janë pritur nga drejtori zëdhënsi i drejtorit Stavri Ceca, i cili i ka sqaruar me detaje se çfarë duhet të ndjekin si procedure, duke i drejtuar për zgjidhjen e këtij problemi në Zyrën e Punës në qytetit ku dhe banojnë. Elidona Kurti përfaqësuesja e punonjëseve tha për median e shkruar dhe atë vizive se fasoneria ku ato janë të punësuara prej 12 vjetësh më 9 mars kanë ndaluar punën edhe për arsye të mungesës të lëndës së pare, që u vjen nga Italia, por se edhe nga kjo diatë sipas tyre është ndalur edhe puna për arsye të covid-19. Ndaj ato kërkojnë për këtë arsye pagën e luftës, sipas saj shumë prej punëtoreve janë kryefamiljare dhe se kanë detyrime jo vetëm për rritjen e fëmijëve por shumica prej tyre kanë detyrime për pagesën e faturave të energjisë, ujit , si dhe shumica këstet e kredisë, pale shërbimit tek prindërit dhe mbajtjen me ushqime familjen e plot problem të tjera. Ndërsa punonjëset nga ana e tyre pohojnë se do të vijojnë protestën pasi kanë dy muaj pa paga dhe se të drejtën do ta kërkojnë e do të protestojnë me të gjitha format e lejuara deri në zgjidhjen e këtij problemi. Pasi deri tani askush nuk po interesohet për ne kemi apo s’kemi bukë për fëmijët tanë, kemi apo skanë, detyrime keto familje, një zot e di si do vej ky halli ynë, se qeverria deri tani asgjë nuk ka bërë për ne puntoret. Punonjëset janë rikthyer sërisht në këmbë për në qytetin ku dhe banojën në Kuçovë, ku një pjesë të rrugës janë shoqëruar edhe nga gazetarët e medias vizive dhe asaj të shkruar.

Filed Under: Kronike Tagged With: Sulo Gozhina


Jeta e një Zonje të varfër, me pasuri të madhe shpirtërore…

May 9, 2020 by dgreca

….në librin “Cirka kujtimesh të hidhura” /
Ballina e Librit “Cirka Kujtimesh”/
Letra derguar Dr.Agim Leka/

Nga Pertefe Leka /

Një letër shkruar nga  një Zonjë Shkodrane, dërguar Dr.Agim Lekës, në N.Y. 

më nxiti të shkruaj  për një grua të rrallë, fisnike, që dallgët e jetës e kishin përplasur pa mëshirë, por ajo si besimtare u kishte bërë ballë me dinjitet.

Letra fillon me fjalë mirënjohje  për Dr.Lekën.

“Unë që po ju shkruaj në ket letër jam Marije Mazrreku Gjoka, motër e të ndjerit Monsinjor 

Nikollë Mazrrekut ……Qellimi i kësaj letre asht për t’ju falemderue, për artikullin e shkrumun 

nga ju, në gazetën Shqiptare , për vllaun tem D.12 Prill 2001.

U befasuem kur e pamë artikullin të  argumetuem aq bukur.”……..,..

Artikulli për të cilin bën fjalë letërshkruesja është me titullin ” Nikë Barcolla dhe profesorët e Shkodrës në mbrojtje të kombit shqiptar” botuar te Gazeta Illyria me 29 Janar 2001.Një kujtim i hershëm i  i Dr. Lekës në moshën 18 vjeçare, kur kishte lexuar broshurën ,  “Skandali Kordiniano dhe mbrojta e kombit shqiptar.” e Nikollë Mazrrekut me pseudonimin Nikë Barcolla 

Ishte viti 1942, kur ky shkrim u bë shkëndijë frymëzimi, jo vetëm për të riun A.Leka, por për të gjithë rininë shqiptare. Me këte entuziazëm i Riu Leka mori përsipër ta përkthente broshurën në italisht, që ta shpërndante si trakt në vendqëndrimet e zyrtarëve fashistë, ne rezidencat e tyre dhe në institucionet diplomatike  të huaja.

Kështu, i Riu me origjinë nga Borshi e bashkoi rezistencën e tij  me profesorët e Shkodrës dhe të At Fishtës, i cili para vdekjes  ishte  shprehur   ” Çka i ka ba Shkodra Kordinianos…….”

Në ate kohë  Dom Nikolla  ishte në  famullinë e Tiranës, ku  Leka  gjeti rastin ta takonte, për  t’i marrë leje për ta botuar  përkthimin  në italisht .

E përshkruan me mallengjim këte takim: ” Fjala e ëmbël e tij dhe idealizmi i tij për Atdheun të shtypur ishin mbizotëruese në bisedën tonë ….penda e tij kishte nxitur mijëra studentë të demonstronin për liri… pas këtij takimi Dom Nikollën nuk e takova më, sepse e larguan nga Tirana për veprimtari kombëtare.”……..

Në Tetor të vitit 1994, me anë të një kolegut tim, shkruan Dr.Leka ,i dërgova Dom Nikollë Mazrrekut përshendetjet e mija më të përzemërta. Ai m’u  përgjegj me një fotografi të tijën si kujtim me shenimin “Të fala me shumë mallë.”……

 Letren e Zj.Marije ,  Dr. Leka ma solli, kur une isha në Shqipëri, me porosi për ta takuar.  Takimin e bëmë në Shkodër, pasi e kisha numrin e tel. të shkruar në letër. Në atë kohë ajo ishte mbi 70 vjeç, kur erdhi me biçikletë  më habiti shkathtësia   dhe pamja e saj  sikur të ishte një amazonë. Folëm pak, sepse kishte shumë për të me 

treguar, por  në librin që më dhuroi i kishte përmbledhur të gjitha.

Libri ” Cirka kujtimesh të hidhura ”    shkruar prej saj, në gjuhën letrare, hera herës edhe në dialekt,në fletën e parë, në vend të parathënies  kishte të shkruar

  I ra drurit,  e dogji

I ra gurit,e copetoi

I ra zemrës, e duroi

Këto vargje  me një domethënie të thellë, të paralajmërojnë jetën e saj plot vuajtje.

Nga libri mësova siç e ka  shkruar vetë “E kam kryer shkollën pranë murgeshave stigmatine,  e rritur me ndjenjën e fesë dhe me dashni për njeni tjetrin. Ndihesha e lumtur, kur ndihmonim në punët e kishës edhe pse ishim të varfër…….

Kur vellai Dom Nikolli, që ishte famulltar në Tiranë, iu përgjegj Jezuitit Kodiniano me broshurën “Skandali Kordiniano ” si masë denimi, Ministria e brendshme  e largoi nga Tirana dhe e dergoi si famulltar ne Kryezi të Pukës.” ………

Këtu fillojnë peripecitë, vështirësitë  dhe vuajtjet e saj deri në ngjarje  tragjike. Në moshën 18 vjeçare, ajo me nënen dhe vëlla Rrokun e ndoqën nga pas Dom Nikollen në një  fshat te largët  të Pukës, pa infrastrukturë dhe me një klimë të ashpër.Ata  ishin të katert bashkë edhe pse  bënin  punë të rënda, ishin rreth familjes.Nëntori i vitit 1943 solli trupat gjermane që vinin nga Kukësi, ndërsa forcat partizane ishin vendosur në periferi të fshatit. Ajo i përjetoi përleshjet mes dy forcave dhe pati fatin e keq të dëgjonte britmat e një vajze të re që thërriste “ku,ku ma vranë baben…Marija, e prekur thellë  i  shkoi afër vajzës, e ndihmoi për t’ia bërë vetë shërbimet e rastit pasi nuk kishte njerëz perreth, sepse ishin larguar prej bombardimeve.                                  Nuk shkoi shume dhe  vitet  e luftës me okupatorin,shpejt u zëvendësuan me një luftë më të ashpër, me diktaturën komuniste, ku  u prek edhe familja e saj.  U arrestuan dy vëllezërit e Marijes pa shkak,me akuza absurde. Në Kryezi, kishte  njohur  shumë nga ata  të sigurimit me të cilët kishte debatuar sepse e kërcënonin. Kishte parë gjithashtu  talljen që u bënin kufomave të fshatarëve të vrarë, si  M. Bajraktarin apo  N. Kolë Biba   e të tjerë, duke i shetitur nepër katund për t’i  tmerruar njerëzit e thjeshtë. E ndodhur në këto kushte, e mbetur vetëm me nënen,  pa mbrojtje, Marija  vendosi të martohet me nje fshatar shumë të varfër  por të ndershëm,  sepse ishte e veshtirë t’i shpëtoje  shpifjeve të  njerëzve  të sigurimit  që qarkullonin  në ate vend. Mbas 10 muaj martesë,kur i lindi  fëmija i parë,  Nëntor  të 1947 i arrestojnë edhe burrin pa asnje shkak. Këtij momenti i ka kushtuar vargjet të cilat  i ka përmbledhur në librin “Lot nane”. Tani ishte e detyruar të ndiqte tre  të dashurit e saj në hetusite dhe burgjet  e shfarosjes .        Ngjarja ma tragjike që ajo përjetoi ishte kur Naten e Krishtlindjeve të vitit 1950,  i pushkatojnë  vëllaun  e pafajshëm Rrokun, me ceremoni para popullit. Porosia e tij që i la  familjarëve ishte “Unë po pushkatohem për nji faj të pabamë . Më çoni  ndonjë medalje sermi, që të më gjindet varri ndonjëherë”  ….”Zemrën  teme, shkruan Marija , e  përshkoi  një dhimbje ma e hidhur se një shigjetë, por Zoti më dha forcë  me ja krye porositë vëllaut deri në nji. Hidhërimin, motërshkreta  e thuri në vargje ” Festë fetare pat qillue//Dit motmoti e dallueme // Kje caktue jo pa qëllim // Me kthye festen në trishtim”  ….                                                   Plumbat  që i vranë  Rrokun e pafajshëm, vranë edhe shpirtin e nji nane që nuk e duroi dhimbjen, ajo nuk vdiq, por plasi  nga vdekja makabre e padrejtësisë. Vajza e mbetur tani edhe pa nanën, lotët i derdh në vargje …… Nana shkret, shumë e vajtoj//T’tana hallet ia numroi//Për torturat qi ka kalue// Faj t’ pakryem me pranue//                                                                                                             Pas vdekjes së nanës, Marija, atëhere ,  e martuar , shkoi të banonte në qelë  ( Shtepia e kishës), sipas  këshillës së Imzot Vinçens Prendushit  i cili   ma vonë  vdiq në burgjet komuniste. Si motër  prifti, amanetin e vëlla Nikollës  “Kishën, nanën dhe qelën”  duhej  ta  çonte në vend.Ta mbante kishen të hapur, në mungesë të meshtarit, të ndihmonte të interesuemit me dëshmi pagëzimi  nga regjistri përkatës, t’u binte kumonëve tri herë në ditë…. Por nuk shkoi shumë,  shtëpinë  ia morën për të hapë shkollën,duke i lanë vetem guzhinën  për banim, por ma  vonë  edhe ate ia morën, ku u strehuan dy  mësuese  nga Shkodra. Kështu  u detyrua të  shkojë  në familjen e burrit me 30 frymë  në një varfëri të tejskajshme, si në tregimet e Migjenit. Atje  e humbi  fëmijën e parë, mungesa  e ushqimit, sëmundja, i ftohti i papërballueshëm  ia morën  frymën ferishtës.

 Vitet iknin dhe ngjarjet rridhnin njera pas tjetrës. Pas lirimit të  shoqit nga burgu, familja po shtohej. Me besim  të fortë, ajo ndihej  e kënaqur në jetën e saj familjare.         “Zoti  m’i fali 6 femijë si drita.  I rritëm fëmijët në vorfni, nën persekutimin komunist.Vërtetë  me punë të rënda  dhe rroga të vogla e me shumë mundime, por harmoninë, bekimin e mirëkuptimin i patëm më të fortë se varfërinë.”…………Duke pasë përkrahjen  e të shoqit,  Marija  ishte në gjendje ta ndiqte   Dom Nikollën nepër  burgje.  I përshkruan me detaje rrugët e gjata, e ngarkuar me trasta deri në kripore të Vlorës, në Tepelenë  dhe  e quante më të lehtë  rrugën kur  e transferuan në Lushnje, sepse atje kishte ndonjë  mundësi të merrte edhe  fëmijët   për  ta gëzuar  dajen  e respektuar. Ajo e bënte gjithçka me dashuri e përkushtim dhe çdo  sakrificë që bënte e quante sprovë njerëzore.        

Një përshkrim të veçantë ia ka kushtua  takimeve  me Dom Mikel Koliqin, të cilin e takonte saherë që shkonte për të vëllanë .”Ai me priste  me zemërgjerësi  dhe respekt të veçantë dhe me natyrën e tij te butë  shprehte keqardhje për mundimin tim e për mërzitjen qe kisha për  vllanë e pushkatuar. Me thjeshtësine e tij e pa përtesë më jepte  uje,  kafe…..Bisedonim të tre bashkë  ngadalë si njerez të zhuritur  nga malli për të afërmit tonë, për Shkodrën që  e donte aq fort ….. Me Dom Mikelin më ka lidhe  jeta që heret kur isha  10 vjeç,  bëja pjesë në korin e kishës se “Shën Kollit” në Rus ku ishte famulltar Dom Mikeli………                                                                                                                     Kur  fëmijët   kishin filluar të bëheshin zot të vetës, ajo  gëzonte “m’u rriten ndër sy si 6 lule. Bamë  çmos që t’u jepnim një  edukatë  të mirë  me mesime në shkollë dhe me ndjenja fetare.”                                                                                               Një shkrim të veçantë  nanë Marija  ia ka kushtuar  djalit Andrea…..” AI dallohej në shkollë, në punë  dhe  përmendej  për talentin e tij si muzikant. Shpesh  e merrnin edhe në grupet amatore, sa kojshitë  e kishin cilësuar si ” bylbyli i mahalles”.Nuk ishte larguar asnjëherë nga shtëpia, por thirrjen për  ushtar ishte i detyruar ta  zbatonte . Sikur ia ndjeu zemra nanës shkretë se djali nuk do t’i kthehej  ma, e përcolli atë  ditë me lot…….. Lajmi i tmerrshën u përhap shpejt, aksidenti ishte shkaktuar nga një kapter i dehur,   i cili e detyroi  ushtarin e ri, ta mbante mbi supe për të kaluar Drinin  në këmbë. Kur  djali i lodhur e nxori në breg  katilin, ishte e pa mundur të dilte vetë, kështu  e  përpiu    vala e Drinit. Ishte në moshën  më të mirë, 21 vjeç, e  me andrra të bukura për jetën.  Pa u tharë lotët  e motrës për vellanë, lotët për djalin nuk po shteronin, por  besonte  dhe   lutej…..lutej , e gjithmonë lutej duke thënë : 

  ” Zot ,Ti qi m’ ke  çue prova kaq të randa, më dërgo edhe forcën tande qi të mund t’i përballoj, më ruej mendte e kresë dhe dritën e syve që të mos më humbin, se po qaj pa pushim.”                                                                                                                           Ardhja e vitit 1990 gëzoi  zemrat e gjithë shqiptarëve e sidomos për ata që  u përsekutuan ….lindi një ditë e re.     Dom Nikolla e  shpreh  këte moment në një letër  që la të shkruar    për motrën  Marije:   Vërtetë kam vuajtur shumë në burgje të cilat zgjatën 37 vjet,  por burgun e madh e ka ba kjo ! Kjo motër e nderueme ishte tepër e re, në fillim e në vazhdim kishte nevojë  për mbështetjen vllaznore, por ja që mbeti vetem për t’i dale zot vetes edhe ne. Ka kalue shumë raste vuajtje dhe trishtime, për t’u renqethë trupi. Padrejtësitë, presionet, keqtrajtimet, përbuzjet, kurthet e ulëta të djajëve komunistë e sa të zeza të tjera….udhetimet mbi kamionë të ngarkuar…….Po kjo motër, nuk më asht ndarë asnjiherë , edhe pse  mbi te randonte barra e familjes, me te ardhuna të pakta, tue rritë  6 fëmijë . Burri i saj, Bibë M Gjoka, ishte i urtë e zemërgjanë,   jo vetem nuk e ka pengue me ardhë tek ne, por vinte edhe vete në takimet, e për shkakun tonë ka ba  dy vjet burg politik……..   Ma në fund, arrita pragun e lirisë, motra e dashtun Marije, me dishirën dhe zemërbardhësinë e të gjithë familjes  saj, erdhën e më morën nga burgu, më strehuan në shtëpinë e tyne  dhe organizuen ma s’miri festën  e lirimit tem.”

Marija, kjo Zonjë e rrallë  që  u rezistoi   goditjeve   me forcën  e karakterit, arma e saj e fuqishme,  gëzonte kur shihte   vëllaun  të lirë  që  po aktivizohej  në punët e Kishës, në Mesha  e sidomos kur e merrnin për konsultime, për rindërtimin e Altarit të Katedralës (Kishës së Madhe) ……..   Por ,  edhe   viti 1993, erdhi i zymtë për Nanë Marijen, gëzimin  e  ndryshimeve  ja errësoi një pikëllim tjetër. Një sëmundje  e pashërueshme i goditi djalin e martuar me dy fëmijë,Paulinin 37 vjeçar .Ai  kishte bërë punë të rënda  si i persekutuar dhe kishte pësuar edhe dëmtime  që  e kishin parapërgatitë trupin e tij  për këte sëmundje  edhe pse ishte vigan.Me përkrahjen që pati nga bashkësitë fetare  iu krijua mundësia  të shkonte në spitalet më të mira të Italisë, por  I Riu, nuk gjeti shpëtim . …. Cilin të qante më parë nanëshkreta. Dhimbjen e thellë ,  Marija poete e përshkroi me vargje,  në një poezi  të gjatë, ku vajton  shpirti i një nane  të plagosur, si Ajkuna kjanë Omerin … More bir, nji fjalë ma thuej //.Si e kalove n’ dhe   te  huej// Larg nga Shkodra e nga shtepia // A t’u dhimt’ ndopak rinia // A t’ u dhimt’ ndopak nanë shkreta // Që me halle i kaloi jeta//………. Si gjithmonë ajo grua me besim  të  fortë   qëndronte  e nuk e jepte veten para femijëve, nipërve e mbesave që e rrethonin me dashuri. Ajo, e nisur nga ekperiencat  e hidhura, nuk donte ta kishin të tjera nana fatin e saj. Me optimizëm e kurajo shkruan poezi të bukura duke transmetuar mesazhe  pozitive për shoqërinë, len  porosi  të vlefshme për femijët e saj që vlejnë për të gjithë. Shkruan kundër ikjes së rinisë, kundër vellavrasjes, kundër padrejtësive  të gjyqësorit….disa vargje të shkëputura:  …..” Sa ma parë kthehuni, o bijtë tanë// Se ju pret vendi, nana e shpia// Asht tokë e  bukur aty ku jeni // Por ma e bukur asht Shqipnia//..  ………….”Tek ne s’ denohet kush faj ka ba // por dënohet ai që s’ ka // Vriten sa njerëz, bahet rrëmujë  // por ferrë në  këmbë nuk i hyn kuj”…………….etj etj.                                                                                    Me 2 Maj 1996 ndërron jetë edhe Dom Nikollë Mazrreku  në krah të motrës vet, Marije.  I ndjeri kishte lindur në ditën e pavarësisë 28 Nëntor 1912. por që  nuk e gezoi lirinë për 37 vjet. Nderimi  dhe respekti  që iu ba në ceremoninë mortore ishte  madhështore, jo vetëm ceremonia fetare nga drejtuesit me të lartë,  por edhe pjesëmarrja   nga  familja e farefisi deri tek njerëzit më të thjeshtë të qytetit.  Përpara pjesëmarrësve, oratorët  evidentuan vlerat e një  kleriku  të  sakrifikuar për Zot dhe  Atdhe  e një dijetari të shquar  shumë dimensional. Ai la një bibliotekë të pasur me vepra   letrare e historike, në prozë e poezi e  në publicistikë me tema patriotike, shumica  të pabotuara. Vlen për t’u përmendur, vepra  madhore “”Flamujt e Kastriotit” ku evokon kohën e lavdishme  të Gjergj Kastriotit, Skenderbeut.  Porosia që na ka lanë, vlen për sot e për çdo kohë  ” Mos me u idhnue  kur duhet, asht marri ”   është  një motiv  për ta luftue të keqen në çdo rrethanë që të ndodhesh. Studiusit, besoj se do ta marrin në konsideratë punën e tij kolosale me vlera historike  për ta njohur brezat në vazhdim.  Motra bëri sa mundi,mblodhi dhe  ruajti  shkrime e dokumente të vlefshme për sa fuqi kishte por gjithmonë me kryet lart: “Me ndihmë të Zotit ” Ajo në libër  e plotëson figurën e  vëllait, Dom Nikollës edhe me figura tjera  dijetarësh  klerikë si Kardinali  Mikel Koliqi, Atë  Pjetër Meshkalla, Atë Zef  Pellumbi e të tjerë  figura të ndritura të persekutuara që  i kishte njohur personalisht, duke shprehur mirënjohje për gjithë veprimtarinë e tyre, në dobi të mirës së përgjithshme.Libri  mbyllet me poezi  malli e dashurie, ku ajo i përjetësoi  me fjalë zemre djemtë e shpirtit saj, vellezërit dhe bashkshortin të cilëve iu gjend pranë deri në frymën e fundit. Kjo zonjë e rrallë,Marie Mazrreku  Gjoka, do të mbetet  shembull  i qëndresës, i  guximit, i sakrificës  në emër të dashurisë njerëzore.

Filed Under: Histori Tagged With: Pertefe Leka

A Reminder: Crimea is NOT Kosovo

May 9, 2020 by dgreca

By David L. Phillips*/

Yugoslavia’s 1974 constitution established Kosovo as an autonomous province with the same rights as Yugoslavia’s republics, which included the right to secession. Kosovars exercised their constitutional right to secede in a 1992 referendum. Ethnic Albanians comprised about 95 percent of the population. Almost all eligible voters cast their ballots in favor of independence.
Slobodan Milosevic cracked down, declaring a state of emergency and imposing martial law in Kosovo. By virtue of atrocities against Kosovo’s ethnic Albanian super-majority, Serbia lost its legitimacy and moral authority to govern.
As a result, NATO intervened to stop the slaughter of Albanians in 1999. After Serbian forces withdrew, the UN Security Council (UNSC) adopted Resolution 1244 that established an interim UN administration in Kosovo. It also required a plebiscite to determine Kosovo’s future political status in accordance with the will of its people.
While UNSCR 1244 affirmed “the sovereignty and territorial integrity of the Federal Republic of Yugoslavia (FRY),” the FRY was reduced to a rump state consisting only of Serbia and Montenegro. When Montenegrins voted to secede, leaving only Serbia, the FRY ceased to exist and so did Kosovo’s legal obligations.
Between adoption of UNSCR 1244 and Kosovo’s declaration of independence on February 17, 2008, Kosovo worked for 9 years to satisfy international criteria needed for recognition. It ran the gauntlet set out by the UN’s policy, “standards before status.”
The international community created a Contact Group, which included Russia. After two years of international mediation, the UN Special Envoy on Kosovo’s Status, Martti Ahtisaari, submitted his final report to the UN Secretary General recommending independence for Kosovo.
Since Kosovo’s declaration of independence, 111 countries have recognized Kosovo as a sovereign state and established diplomatic relations. More countries would have recognized Kosovo, but for Russia’s heavy-handed diplomacy. The process of gaining international recognition is ongoing.
Russia’s attempt to draw parallels between Kosovo and Crimea is convoluted. Kosovo’s situation was unique (sui generis).
Yugoslavia collapsed, liberating Kosovo from legal claims by Belgrade. Ukraine was recognized by the international community within its current borders, including Crimea, after the Soviet Union ceased to exist in 1991.

The scope and scale of human rights abuses against Albanians in Kosovo was egregious. No pattern of human rights abuses exists in Crimea.
Crimea’s population is diverse, including ethnic Russians, Ukrainians, and Tartars. When NATO intervened, Kosovo was more than 95 percent ethnic Albanian.
Kosovo’s political leaders endorsed an extensive package of minority rights for ethnic Serbs and promised autonomy for communities where Kosovo Serbs lived. Crimea’s regional parliament makes no such assurance. Muslim Turkic Tartars have a well-grounded fear of expulsions and ethnic cleansing, given their history of persecution by Russia.
Kosovo’s independence ensued after a long process of international mediation, under management by the UN, which enforced strict criteria. Crimea’s annexation is being engineered by a foreign power — Russia.
NATO, a multilateral alliance, intervened so that Kosovars could realize their dream of independence. Masked Special Forces from Russia are creating conditions to justify Crimea’s annexation by Russia.
An international Contact Group facilitated Kosovo’s path to independence. There is no international support for Crimea’s referendum, or its annexation by Russia. To address the Crimea crisis, Moscow has rejected a contact group comprised of Russia, Ukraine, Britain, France, and the United States.
Kosovo welcomed the UN’s engagement. Russian-backed thugs in Crimea physically threatened the UN special representative and expelled a delegation led by the OSCE’s High Commissioner on National Minorities.
The process by which Kosovo attained independence was an affirmation of international order. Russia’s naked land-grab in Crimea is a violation of international norms. The UN Charter enshrines “peaceful and good neighborly relations” between States.
Russia would be well advised to abandon its provocative policy toward Ukraine. It may achieve short-term objectives, but risks becoming a pariah in contempt for international law.

*David L. Phillips is the Director of the Program on Peace-building and Rights at

Columbia University’s Institute for the Study of Human Rights.

This article was originally published in The Adriatic Report. Click here to read it

Filed Under: Analiza Tagged With: David L Phillips

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 42
  • 43
  • 44
  • 45
  • 46
  • …
  • 59
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit
  • Shqipëria u bë pjesë e Lidhjes së Kombeve (17 dhjetor 1920)
  • NJЁ SURPRIZЁ XHENTЁLMENЁSH E GJON MILIT   
  • Format jo standarde të pullave në Filatelinë Shqiptare
  • Avokati i kujt?
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI MJET PËR FORMIMIN E VETEDIJES KOMBËTARE TE SHQIPTARËT  
  • MES KULTURES DHE HIJEVE TE ANTIKULTURES
  • Historia dhe braktisja e Kullës së Elez Murrës – Një apel për të shpëtuar trashëgiminë historike

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT