Archives for February 2021

NDËRROI JETË NË BOSTON LIRI (LILI) GJINISHI(KRAJA)

February 6, 2021 by dgreca

Me dhimbje njoftojmë komunitetin shqiptar në SHBA dhe në atdhe se të Premten me 5 shkurt 2021, ndërroi jetë në moshën 70 vjecare në Boston, Massachusetts, Liri(Lili) Gjinush(Kraja).

Familja ka njoftuar komunitetin se pret ngushëllime të Martën me datë 9 Shkurt 2021, në orën 4-7 pasdite në Shtëpinë Mortore -Buonfiglio Funeral Home.

Ceremonia e varrimit, bëhet ditën e Mërkurë me 10 Shkurt 2021në orën 10.00 paradite në varrezat që ndodhen në Winthrop, Boston MA. Për shkak të koronavirusit ceremonia do të jetë private.

Liri (Kraja) Gjinishi u lind me 23 gusht 1950. Bashkë me familjen emigroi në Shtetet e Bashkuara dhe u vendosën në Winthrop, Massachusetts.

Lili la në pikëllim bashkëshortin Sami Gjinishi,fëmijët; Edlirin, Eltona (Gjinishi) Musaku, dhe Anisa Gjinishi, la nipërit dhe mbesën e saj të dashur Uajda Musaku, Brandon Musaku, Erin Gjinishi; si dhe vëllezërit e saj të dashur me familjet e tyre Skënder dhe Përparim Kraja dhe motrën Natasha Sinani me familje.

Lajmi ka pikëllërua jo vetëm familjen por të gjithë komunitetin, vecanërisht komunitetin lushnjar. Lili ishte një zonjë fisnike e dashur dhe shumë e sjellshme.

U përcjellim ngushëllimet tona të sinqerta familjes, bashkëshortit Sami Gjinishi, vajzave dhe djalit, nipërve e mbesës. Ngushëllime u përcjellim edhe vëllezërve Skënder e Petrit Kraja, motrës Natasha Sinani me familjet e tyre.

Pushoftë në Paqë shpirti i Lilit!(Dielli)

Sfidat e kohabitacionit,test për demokracinë pluraliste

February 5, 2021 by dgreca

Pas tridhjetë viteve të pushtetit nga një parti, në Mal të Zi, në sajë të zgjedhjeve parlamentare(30 gusht 2020), në praktikë na u paraqitet dukuria e kohabitacionit e panjohur deri më tash, që paraqet test për demokracinë pluraliste në këtë mjedis, sepse presidenti i shtetit nuk është nga shumica parlamentare e cila udhëheq me qeverinë, duke qenë çështje interesante për një qeverisje të qendrueshme, pa turbulenca politike, por në favor të qytetarëve dhe të demokracisë pluraliste

Shkruan: Nail Draga/

Nga miratimi i pluralizmit, në Mal të Zi një parti politike (DPS) për tridhjetë vite ka udhëhequr pushtetin, ku përveç me qeverinë kanë udhëhequr edhe institucionin e presidentit, nga del se kemi pasur perseri monizëm, ndonëse me kostumin pluralist. Ndërsa pas zgjedhjeve parlamentare (30 gusht 2020), me rastin e ndryshimit të pushtetit, ne këtë mjedis kemi të bëjmë me procesin e kohabitacionit, nga del se kemi të bëjmë subjekte të ndryshme politike dhe ideologjike, që duhet të bashkëqeverisin dukuri e panjohur deri më tash në këtë mjedis.

Kemi të bëjmë pikërisht me moment të ri, ku presidenti nuk do të ketë mundësi të kontrollojë qeverinë, sepse nuk janë nga taborret e njëjta politike, nga del se do të kemi obstruksione dhe tensione në mes tyre. Dukuria e kohabitacionit nuk është e panjohur në vendet demokratike, ndërsa përjashtim bëjnë vendet autokratike, ku si të tilla në shumë aspekte janë edhe në pluralizëm. Nëse për shumë vende kjo dukuri është risi, nga vendet e regjionit shëmbull mund të shërbëjë Kroacia, ku kohabitacioni ka ndodhur shumë herë.

Presidenti në pozitë të dyfishtë

Në Mal të Zi, kryetari i partisë njëkohësisht është edhe kryetari i shtetit, nga del se kemi personin me pozitë të dyfishtë, që na kujton kohën e monizmit. Në rastin konkret ka qenë e udhës që kryetari i partisë në momentin e zgjedhjes në pozitën e kryetarit të shtetit, të lëshojë postin e partisë, sepse në sajë të pozitës së dyfishtë iriton qytetarët nga del se kemi kryetarin partiak, e jo të gjithë qytetarëve. Madje, qytetarët të cilët nuk e kanë votuar kanë të drejtë të deklarohen se kemi të bëjmë me kryetarin e partisë që e ka kandiduar, e jo i qytetarëve të vendit.

Kujtojmë me këtë rast si shëmbull pozitiv Kroacinë ku presidenti nuk mund të mbulojë të dyja pozitat, sepse duhet të veprojë si mbipartiak, duke qenë figurë unifikuese e të gjithë qytetarëve, andaj terhiqet nga pozita partiake.

Risi në skenën politike

Pasi në zgjedhjet e regullta parlamentare të 30 gushtit 2020, ish shumica parlamentare i humbi zgjedhjet presidenti i Malit të Zi M.Gjukanoviqi, duhet të pajtohet me realittein se i ka humbur zgjedhjet dhe nuk e ka shumicën në parlament, andaj t’i përshtatet rrethanave shoqërore.

Në Mal të Zi një muaj pas formimit të Qeverisë se re, kohabitacioni filloi të luhatet me rastin e refuzimit të presidentit të vendit për të nënshkruar një mori ligjesh të cilat i ka miratuar Kuvendi, pa opozitën, tre ditë para Vitit të Ri, ku me i rëndësishmi është ndryshimi i ligjit të lirive fetare.

Po ashtu presidenti ka refuzuar të nënshkruaj dekretin për tërheqien e shtatë ambasadorëve dhe nga Ministria e punëve të jashtme, duke kërkuar sqarim në konstatimin e se ata kanë punuar kundër interesit të shtetit. Po ashtu Gjukanoviqi nuk ka mbeshtetur as ndërrimet në gjeneralshtabin e Armatës së Malit të Zi.

Kemi të bëjmë me rastët e para të mospërputhjeve të pikëpamjeve të funksionimit të institucionëve të qeverisë, ku dukuria e kohabitacionit është ma së e domosdoshme.

Nuk ka dilemë se kemi të bëjmë me një situatë të re në Mal të Zi e panjohur deri më tash, sepse si kryetari i shtetit por dhe kryeministri kanë qenë nga e njëjta parti, ndërsa në rrethana të reja të kohabitacionit, kemi të bëjmë me një praktikë të re, që duhet të jetë shkollë për demokracinë parlamentare, tash dhe në të ardhmën.

Pikërisht, duke marrë parasysh se kemi të bëjmë me kohabitacionin si dukuri të re në skenën politike në Mal të Zi, ditë më parë janë mbajtur takime nga kryeministri dhe zyrtarë të lartë qeveritarë me presidentin e vendit z.Gjukanoviq, për të gjetur një modus vivendi, për të tejkaluar situatat e diskutueshme. Nga ai takim(presidenti-kryeministri-kryetari i parlamentit) opinioni është informuar se janë shqyrtuar çështje të cilat janë në favor të funksionimit të shtetit, institucioneve dhe zhvillimit të tyre, pa të cilin nuk ka përparim demokratik dhe ekonomik të vendit. Po ashtu është treguar gadishmëri se kemi të bëjmë me interesin e përbashkët kombëtar duke avancuar përgjegjësinë e përbashkët për nevojën e zhvillimit të metutjeshëm të Malit të Zi si shoqëri evropiane, standardit cilësor jetësor dhe lirinë e individit.

Ndërsa ditë më pas nga ai takim presidenti Gjukanoviq, ka reflektuar duke nënshkruar ligjet e refuzuara, sepse ata janë votuar përseri në parlament me 20 janar, nga del se një veprim të tillë e ka realizuar duke respektuar kushtetutën, sepse në të kundërtën ka rrezikuar që shumica parlamentare të inicojë procedurën e shkarkimit të tij.

Presidenti me ingerenca të kufizuara

Andaj, mbetet të shohim në muajt në vazhdim se si do të jenë raportët Qeveri-Presidenti, a do të ketë mospajtime, tensione, obstruksione e fërkime politike si rezultat i pa përvojës në rrethana të reja politike e shoqërore.

Përfundimisht presidenti duhet ta kuptoj pozitën e tij, se ka ingerenca të kufizuara, andaj si i tillë nuk mund të jetë qeveri e dytë, e jo si më parë qe ka pasur kontrollë absolute mbi qeverinë si dhe në terë Malin e Zi. Pikërisht në sajë të rrethanave të reja ai duhet të eliminojë iluzionet e tilla autokratike, por duhet të jetë garant i kushtetutës, interesave të qytetarëve në favor të demokracisë parlamentare.

Kohabitacioni lokal në Ulqin

Në lidhje me këtë çështje në nivelin lokal duhet cekur se kohabitacioni ka ndodhur në Ulqin, me rastin e zgjedhjeve lokale të mbajtura me 10 shtator 2006. Kemi të bëjmë me rastin e parë dhe të fundit, sepse kryetari i komunës është zgjedhur drejtpërdrejtë nga qytetarët, dhe nuk ishte i shumicës parlamentare lokale.

Në sajë të raportëve shoqërore dhe politike në një situate të tillë shumica parlamentare, (Forca, LDMZ, PPD dhe BDSH) ka rrezikuar pozitën e kryetarit e ate pikërisht kur ka qenë në pyetje miratimi i buxhetit të komunës për vitin 2007. Ishte ky një kompromis i realizuar në momentin e fundit, por edhe paralajmërim se kjo gjendje nuk kishte perspektivë, sepse në mungesë të mbeshtetjës nga ana e shumicës në parlamentin lokal, në të ardhmën rrezikohej pozita e kryetarit, në sajë të mos funksionimit të kohabitacionit.

Pikërisht, duke parë situatën si mjaft turbulente dhe me pasoja në të ardhmën, opozita lokale (DPS-UDSH) arriti të dekompozojnë skenën politike duke ia rrembyer shumicës parlamentare lokale tre këshilltarë nga PPD(maj 2007) duke i joshur me pozita udhëheqëse, duke u bërë shumicë parlamentare deri në vitin 2010. Ishte ky rasti i parë dhe i fundit, sepse më pas u ndryshu ligji për qeverisje lokale, duke rikthyer zgjedhjen e kryetarit, si më parë përmes votës së këshilltarëve nga zgjedhjet lokale.

(Shkurt 2021)

Senati amerikan voton për të mbajtur ambasadën në Jeruzalem

February 5, 2021 by dgreca

Senati amerikan me shumicë dërrmuese votoi për të mbajtur ambasadën e SHBA në Jeruzalem të Premten.

Ai votoi 97-3 për një ndryshim që lë mënjanë fondet për të mirëmbajtur ambasadën e Jeruzalemit, duke e bërë më të vështirë kthimin e lëvizjes së ambasadës së ish-Presidentit Donald Trump nga Tel Aviv. Biden ka thënë se ai nuk ka ndërmend ta zhvendosë ambasadën përsëri në Tel Aviv.

Ndryshimi, i sponsorizuar nga 21 republikanë të udhëhequr nga James Inhofe nga Oklahoma, iu shtua faturës masive të buxhetit prej 1.9 trilionë dollarësh që Senati kaloi si pjesë e paketës së presidentit Joe Biden.

Ndryshimi vë mënjanë fondet për të mirëmbajtur ambasadën e SHBA në Jeruzalem duke e bërë më të vështirë kthimin e lëvizjes së ambasadës së ish-Presidentit Donald Trump nga Tel Aviv. Biden kishte thënë se ai, në asnjë rast, nuk do të lëvizte ambasadën.

Të tre senatorët që votuan kundër ishin të gjithë demokratë: Bernie Sanders nga Vermont, Elizabeth Warren nga Massachusetts dhe Tom Carper nga Delaware.

“Jeruzalemi është kryeqyteti i Izraelit dhe unë jam krenar që prezantoj legjislacionin për të mbrojtur Ambasadën e SHBA nga zhvendosja ose ulja e gradës”, tha Inhofe në një deklaratë pas votimit.

Kosovë-Izrael, thyhet rendi i dështimeve

February 5, 2021 by dgreca

Vendosja e marrëdhënieve të plota diplomatike me Izraelin shënon një nga momentet më të rëndësishme të diplomacisë së Kosovës në vitet e fundit./

nga Akri Çipa*/

Vendosja e marrëdhënieve të plota diplomatike me Izraelin shënon një nga momentet më të rëndësishme të diplomacisë së Kosovës në vitet e fundit. Për mjaft arsye, kjo duhet të shërbejë si një moment kthese. Është e rëndësishme, që përtej celebrimeve, të ketë një diskutim më të gjerë për rëndësinë e marrëdhënieve diplomatike me shtetin hebre, por edhe për leksionet e nxjerra nga ky zhvillim. Miqësia e re me Izraelin hap perspektiva për bashkëpunim në rrafshin ekonomik, tregtar, inovacionit, si dhe në atë të sigurisë, dhe këto meritojnë një analizë më vete. Por çfarë është e rëndësishme për momentin është se kjo marrëdhënie mbart një kuptim më të gjerë për vetë konsolidimin e pozicionit të Kosovës në arenën ndërkombëtare.

Njohja nga Izraeli erdhi pas një periudhe gati trevjeçare, në të cilën jo vetëm që nuk pati asnjë njohje të re, por edhe u intensifikua fushata dhe propaganda serbe për kundërshtimin e legjitimitetit të pavarësisë. Në fakt, gjatë kësaj periudhe kanë qenë shumë më vokale pretendimet serbe për tërheqjen e njohjeve të pavarësisë.

Kosova jo vetëm që në këtë hark kohor dështoi në avancimin diplomatik, por mori përsipër dhe përgjegjësinë e disa gabimeve fëmijërore, sikurse ndodhi në rastin e fiaskos me Xhamajkën. Në atë rast, njohja e paralajmëruar nga zyrtarët në Prishtinë u mohua nga përfaqësuesit xhamajkanë, duke krijuar një situatë groteske. Gjithaq domethënëse ishte dhe performanca në fushatën për t’u anëtarësuar në organizata ndërkombëtare, ku shembulli më i bujshëm ishte dështimi me aplikimin në Interpol.

Njohja dhe formalizimi i raporteve me Izraelin thyejnë këtë rend dështimesh dhe jep tashmë një sinjal domethënës, mbi të gjitha për imazhin ndërkombëtar.

Elementi tjetër i rëndësishëm është se njohja reciproke Kosovë-Izrael u realizua pavarësisht angazhimit tejet të madh të diplomacisë serbe për të ushtruar rol bllokues.

Me gjithë punën disavjeçare të diplomatëve të Kosovës para dhe pas kuintave për të vendosur lidhje me shtetin hebre, Serbia ia ka dalë nëpërmjet kanaleve zyrtare diplomatike të shkurajojë dhe të ndalojë në gjenezë çdo lloj iniciative izraelite drejt Prishtinës. Në të njëjtën kohë, lobi serb në Izrael dhe në Shtetet e Bashkuara ka qenë tejet aktiv. Çdo përpjekje për ta ngritur si çështje në Izrael njohjen e Kosovës pasohej nga kundërvënie të menjëhershme të segmenteve të lidhura me Beogradin zyrtar.

Prandaj është tejet e rëndësishme të vlerësohet ndërhyrja dhe garancitë e ofruara nga Shtetet e Bashkuara si elementi kryesor që theu pengesat e Serbisë dhe vuri në lëvizje zhvillimet që u finalizuan me ceremoninë e kësaj jave. Është e rëndësishme që kjo të kuptohet mirë nga të gjithë, përtej rezervave dhe kontestimeve të tjera për takimin e 4 shtatorit në Shtëpinë e Bardhë.

Në të njëjtën kohë, këto zhvillime shërbejnë dhe për të trajtësuar ecurinë diplomatike dhe objektivat strategjikë që duhet të ndiqen në të ardhmen e afërt.

Pretendimi i Serbisë – mbështetur nga Rusia dhe Kina – se pavarësia e Kosovës duhet refuzuar si unilaterale dhe krijuese e precedentëve të rrezikshëm ka pasur deri më sot njëfarë efikasiteti. Në fakt, frika se njohja zyrtare mund të përdorej për të krijuar paralelizma, në fakt tërësisht të paqenësishme, me konfliktin në Lindjen e Mesme ka qenë arsyeja kryesore pragmatike që e ka shtyrë Izraelin t’i druhej deri më sot pranimit të realitetit të Kosovës së pavarur dhe sovrane.

Tanimë, pas vendosjes së marrëdhënieve me shtetin hebre, ekzistojnë të gjitha mundësitë për të ngritur argumentin e anasjelltë: nëse Izraeli, një shtet që përballet me një nga konfliktet territoriale më problematike dhe komplekse në botë, nuk i druhet rastit të pavarësisë së Kosovës si precedent, atëherë asnjë vend tjetër nuk mund të fshihet pas këtij argumenti. Me tejkalimin e kësaj situate, Kosova i ka shtuar arsenalit diplomatik një element tejet substancial.

E gjithë kjo duhet kontekstualizuar brenda një mësimi tjetër shumë të rëndësishëm.

Pavarësisht ecurisë së dialogut me Serbinë, nuk ka asgjë që e konsolidon më shumë pozicionin në arenën ndërkombëtare se vendosja e raporteve të barabarta me shtetet e tjera të botës.

Vëmendja ndaj Beogradit dhe Brukselit ka thithur rishtazi shumë më tepër energji nga sa duhej në Prishtinë dhe ka sjellë harresën ndaj kryeqyteteve të tjera të botës. Procesi dialogues me Serbinë mund të vazhdojë, por pa vënë në pauzë ose sakrifikuar konsolidimin e marrëdhënieve me shtete të treta, aq më shumë përpjekjet për t’i shumuar ato.

Madje edhe integrimi në organizatat ndërkombëtare duhet të jetë element shtesë, jo zëvendësues, i përpjekjeve për shtimin e njohjeve. Teksa anëtarësimi në Organizatën e Kombeve të Bashkuara është bërë shpeshherë kryefjalë e diskutimeve për ecurinë diplomatike, duhet mos harruar se anëtarësimi duhet të jetë pasojë, jo qëllim në vetvete.

Orientimi i diplomacisë së Kosovës drejt këtij kahu duhet të bëhet dhe kryefjalë në raport me aleatët amerikanë. Administrata Biden mund të ofrojë një mbështetje shumë të fortë në këtë pikë, por Prishtina zyrtare duhet të tregojë iniciativë nga ana e saj. Angazhimi amerikan është i domosdoshëm për t’u qasur ndaj shteteve që ende refuzojnë ta njohin Kosovën, por edhe për të anashkaluar pretendimet serbe dhe për të rritur presionin ndaj Beogradit.

Së fundmi, është fatkeqësi që Bashkimi Europian nuk është palë mbështetëse në këtë përpjekje. Sikurse u reflektua pas ceremonisë së 1 shkurtit, në vend që të përgëzonte Kosovën dhe Izraelin, zëdhënësi i Bashkimit Europian për çështjet e jashtme e kritikoi Prishtinën për zyrtarizimin e vendosjes së ambasadës së saj në Jerusalem. Kjo pasi Bashkimi Europian vazhdon ta kundërshtojë Jerusalemin si kryeqytet zyrtar.

Këmbëngulja e përfaqësuesve europianë në këtë politikë rezultoi të ishte më e rëndësishme sesa mbështetja për Kosovën në një hap pozitiv të forcimit të pozicionit të saj dhe të krijimit të marrëdhënieve të cilat realisht avancojnë stabilitetin dhe paqen. Ky veprim absurd nuk duhet harruar dhe duhet të shërbejë si një mësim kuptimplotë për valencën që u duhet dhënë mesazheve që do vijnë nga Brukseli në të ardhmen.*Botuar fillimisht në Sbunker.net

Jemi asgjë

February 5, 2021 by dgreca

NGA ASTRIT LULUSHI/ E vërteta është gjë. Na thotë se kush jemi, na tregon se me çfarë duhet të përballemi dhe si ta pranojmë atë. E vërteta pret. Ajo që vlen për të gjithë është se çdo gjë zhduket. Ti, unë, gjithçka, do të bjerë në errësirën e pavlerë. Dhe askush nuk është në krye të fajit. Në fund gjithkush mbetet zbrazët, me asgjë, si pikturë e varur edhe më pa jetë. Dhe çfarë bën njeriu përballë saj? Buzëqesh, si në tablonë e Monalizës. Misteri vazhdon.
Realizmi, gjithashtu, është gjë; thjesht, pranim i një situate që është. Dhe të jesh i përgatitur për tu marrë me realizmin në përputhje me rrethanat do të thotë se jo ajo që thua, por ajo që sheh nuk është ajo që merr. Po t’i shtosh një mbiemër, realizmi shtrembërohet, bëhet shgjë, nuk është më ai që sheh.
Miqësia është thelbësore. Miqësia është e veçantë për shpirtin. Dhe nëse beson se shpirti nuk ekziston, është zëri i brendshëm që e zevendëson. Kjo është gjë e mirë. Tregon se s’ka njeri pa ndërgjegje.
“Asnjë kockë e thyer” – i tha mjeku, “skanimi CT nuk gjeti shenja të tronditjes. Presioni i gjakut është mirë. Zemra, normal. Mushkëritë janë të shkëlqyera, edhe pse pi duhan. Sa paketa në ditë?”
-Nuk e di, mbase një.
“Nuk kam asnjë shpjegim për këtë. Është mister. Një lloj anomalie shkencore. E vetmja gjë që mund të kuptoj është se është një kombinim i fatit të mirë gjenetik. Përpiqem t’ju bind të lini duhanin, por kam frikë se do t’ju bëj dëm më shumë sesa dobi. Kur bëhet fjalë për gjëra të tilla si kanceri, nëse do t’ju vriste, do t’ju kishte vrarë”,
Pra, njeriu vjedh të drejtën për të jetuar; vjedh sytë e Zotit; rrëmben zemrën e tij; merr e shpërdor shkëlqimin, që duhej, të paktën, të kishtë bërë pakëz dritë. Tani ecën rrugëve prej ari dhe dëgjon gjuhë të argjendta, e zë nata, bie thellë në gjumë, dhe i lë të gjithë vetëm, duke besuar në ëndrrat që vijnë si shkëlqim dhe paralajmërojnë fushē me lule.