Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for May 2021

NDOK SINISHTA SHKOI TE PUSHOJE

by

Përgatiti: Mark Palnikaj /*

Ditën e shtunë, me datë 15 maj 2021, rreth orës 22 e 40 minuta, në një spital të Zvicrës ka ndërrue jetë Ndok Sinishtaj, mbas një sëmundje të rëndë.

Biografia

Nokë (Ndue) Sinishtaj është lindur më 24 gusht 1944, në fshatin Kshevë të fisit Gruda të Malësisë së Madhe, në Malin e Zi, rreth 7 km larg qytetit të Tuzit, në një familje të madhe patriarkale me mbi 60 anëtarë. Ishte i katërti prej trembëdhjetë fëmijë të prindërve Gjelosh Toma dhe Age Uci.  

Ndoka u rrit me shumë bashkëmoshatarë brenda familjes së tij të madhe, ku tridhjetë e tre fëmijë nga kjo familje shkonin njëherazi në shkollën fillore në fshatin e tij të lindjes, Kshevë, ndërsa arsimin tetëvjeçar e mbaroi në qytezën e Tuzit. Ndoka vazhdoi mësimet në Gjimnazin Klasik në Zara dhe Pazin (Ister) të Kroacisë. Vazhdoi studimet e larta për filozofi, teologji dhe letërsi në Rijekë, Zagreb dhe Firence.  

I pajisur me kulturë europiane dhe njohës i pesë gjuhëve të huaja, Ndoka u shugurua meshtar dhe punoi pesë vjet në Guci, Tuz, Titograd (Podgoricë) dhe Traboin (Hot). Nuk u mjaftua me arritjet e tij në studime dhe në vitin 1975 u regjistrua në Filozofi dhe Letërsi Italiane në Universitetin e Friburgut, ku u diplomua në vitin 1981. 

I pabindur ndaj eprorëve të vet për mënyrën si ata shërbenin, i kërkoi Papës lirimin e tij nga detyra, por u mbeti besnik i bindjeve të tij si i krishterë. Me dekret të veçantë, Papa Gjon Pali II, lëshoi urdhërin për lirimin e tij. Shkoi për banim në Zvicër, ku u martua me Znj. Rozmarin Huwiler Sinishtaj, me kombësi gjermane, me të cilën pati dy fëmijë: Djalin Benjaminin dhe vajzën Suzanën.

Si njohës shumë i mirë i disa gjuhëve, ai punoi për një kohë të gjatë si përkthyes në gjykatat e shtetit zviceran. Gjatë kësaj kohe pati njohje me figura të rëndësishme të studimeve albanologjike në Shqipëri dhe në diasporë. Është e njohur miqësia dhe korrespondenca me intelektualin e shquar Martin Camaj, me të cilin bashkëpunoi gjatë në përpjekjet e tij për lëvrimin e gegnishtes, si pjesë e vokacionit të tij intelektual. 

Noka botoi libra me poezi dhe prozë në gjuhët shqipe, serbokroate, italiane dhe gjermane. Gjithashtu, ka shkruar vepra në prozë dhe në poezi në dialektin gegënisht dhe në të folurën e  Kshevës së tij. Librat janë të pajisur me shënime dhe përmbajnë shpjegime të shumta. 

Varrimi, simbas amanetit që ai ka lanë me shkrim, u ba në Zvicër ku kaloi pjesën më aktive të jetës së tij.

Vepra

Vepra në gjuhën Shqipe: 

  1. “Mogilat e Kshevës” (1976)
  2. “Te varret e Kshevës”, poezi (1976) 
  3. “Syri i ngujuar”, poezi (1998)
  4. “Në vend të epitafit”, poezi (2002)
  5. “I vetmuar, në kopshtin tim, qaj për të afërmit e mi”,(2002) 
  6. “Spirale”, poezi (2003)
  7. “Rekuiem për fshatin tim”, poezi (2005)
  8. “Tetë letra të Martin Camaj”, (2000)
  9. “Nga sergjeni i harruar”, poezi (2007)
  10. “Rrefimet e një prifti të rebeluar”, publicist (2000) 
  11. ”Kupa e thyer e heshtjes”,poezi (2010) 
  12. “Nën arkada të universit”,poezi (2013)
  13. “Dejka Kujtimesh” , poezi, Tiranë 2014
  14. “Cui Bono” kritikë, Tiranë 2016
  15. “Monologu i Çinisë së Podgoricës”, poezi, Tiranë 2016
  16. “Shqiponja e Grudës Gjekë Gjon Sinishtaj 1894-1938, monografi, Tiranë 2016
  17. “Motive Malësore” poezi, Tiranë 2017
  18. “Ashti i Poetit”, poezi, Shkodër 2020

Veprat në gjuhën Kroate:

  1. “More mira u nemiru” (“ Deti i paqës në trazim”), poem (1974)
  2. “Nerastoceni mir” (“Qetësia e patrazuar”), poem (1974)
  3. “Dubrovnik”, poem (1974)
  4. “Apokalipsa Paska s Prokletia”, novel (1977)

Veprat në gjuhën Italiane:

  1. “Rimani amica”, poezi (1977)

Vepra në gjuhën Gjermane:

  1. “Eingewickelt in sein Schweisstuch”, poezi (1994)
  2.  *Dergoi per Diellin- Eneida Jaçaj.

Shënohet 109 vjetori i Kuvendit të Junikut

by

-Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani mori pjesë në shënimin e 109 vjetorit të Kuvendit të Junikut tw 21 Majit 1912: Kuvendi i Junikut paraqet platformë të fuqishme politike, ushtarake dhe kulturore për jetësimin e shtetit të mosvarmë shqiptar/

JUNIK, 21 Maj 2021-Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari/ Është shënuar sot 109 vjetori i Kuvendit të Junikut të  21 Majit 1912. Në organizim të Komunës së Junikut u mbajt Akademia Solemne në sallën e madhe “ODA e Junikut”, sipas axhendës së aktiviteteve që përfshinte edhe homazhe pranë Lapidarit të heronjëve, dëshmorëve dhe martirëve, dhurimin e librave Bibliotekës “Din Mehmeti” dhe Marshin “Kuvendi i Junikut” në Bjeshkët e Gjeravicës.

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani ka marrë pjesë në shënimin e 109 vjetorit të Kuvendit të Junikut. Në një fjalë rasti, Presidentja Osmani ka theksuar se Kuvendi i Junikut paraqet platformë të pastër nacionale politike dhe ushtarake të luftës së armatosur për çlirim kombëtar dhe pavarësinë e Shqipërisë.

“Kuvendi i Junikut paraqet platformë të fuqishme politike, ushtarake dhe kulturore për jetësimin e shtetit të mosvarmë shqiptar”, ka thënë Presidentja Osmani.

Sipas saj, ky Kuvend artikuloi qartë kërkesat legjitime të shqiptarëve për pavarësimin e vendit, si vulosi edhe orientimin e shqiptarëve për aleancën tradicionale me perëndimin.

Në këtë kontekst, Presidentja Osmani ka potencuar se duhet të kujdesemi që trashëgimia politike e Kuvendit, maturia dhe vendosmëria e prijësve të tij për ta marrë në duar fatin e vendit dhe për ta jetësuar vullnetin për liri, të jetë një lloj udhërrëfyesi i vazhdueshëm.

“Si Presidente e vendit do të kujdesem fort që shtyllat e shtetësisë të forcohen, që kujtesa historike të ruhet e të kultivohet dhe që ngjarje të tilla, si Kuvendi i Junikut, të marrin trajtimin e duhur shkencor e kulturor”, ka thënë Presidentja Osmani.

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, gjatë ditës ka bërë homazhe pranë Lapidarit të heronjve, dëshmorëve dhe martirëve të Junikut.

Qyteza e Junikut, në perëndim të Kosovës, afër kufirit me Shqipërinë, rrëzë Alpeve Shqiptare, sipas historisë, ishte pjesë e Dardanisë Ilire, ndërsa viteve të fundit është një komunë e re e shtetit të Kosovës. Kryetar i Komunës së Junikut është Agron Kuçi.

State Department Issues “Public Designation of Albanian Sali Berisha Due to Involvement in Significant Corruption”

by

On May 19, the US Secretary of State, Anthony Blinken, issued the following Press Statement titled Public Designation of Albanian Sali Berisha Due to Involvement in Significant Corruption: 

“Today, I am announcing the public designation of Sali Berisha, a former President of Albania, former Prime Minister of Albania, and former Member of Parliament of Albania, due to his involvement in significant corruption.  In his official capacity as Prime Minister of Albania in particular, Berisha was involved in corrupt acts, such as misappropriation of public funds and interfering with public processes, including using his power for his own benefit and to enrich his political allies and his family members at the expense of the Albanian public’s confidence in their government institutions and public officials.  Furthermore, his own rhetoric demonstrates he is willing to protect himself, his family members, and his political allies at the expense of independent investigations, anticorruption efforts, and accountability measures.  With this designation, I am reaffirming the need for accountability and transparency in Albania’s democratic institutions, government processes, and the actions of Albanian public officials.

This designation is made under Section 7031(c) of the Department of State, Foreign Operations, and Related Programs Appropriations Act, 2021. In addition to Berisha, I am publicly designating his spouse, Liri Berisha, his son, Shkelzen Berisha, and his daughter, Argita Berisha Malltezi. These individuals are ineligible to travel to the United States.

This designation reaffirms the U.S. commitment to supporting political reforms key to Albania’s democratic institutions.  The United States continues to stand with the people of Albania.  The Department will continue to use authorities like this to promote accountability for corrupt actors in this region and globally.”

The announcement follows similar designations targeting corruption of public officials such as the former prosecutor general of the Slovak Republic and former government office holder of Ukraine, that were issued by the Secretary of State respectively in February and March. 

The next day, the Deputy U.S Secretary of State for Europe, Matthew Palmer stated for the Voice of America that public declaration of foreign personalities from the US Secretary of State, for involvement in corruption is one of the methods that the US uses to fight corruption. When asked regarding the time of the announcement for the former president Sali Berisha, Palmer said that the time of the announcement isn’t of particular importance.

“I wouldn’t attach any importance to the moment, but what is important is the seriousness, through which the U.S fights the issue of public corruption. This is a testimony of our commitment to use any instruments available to us, including sanctions if needed, with the goal of strengthening the war against public corruption and to make sure that there is accountability for those that abuse the public’s trust,” said Palmer.

Palmer also added that the former PM Berisha abused his power and the public’s trust in order to make himself and his family members richer, as well as his political allies and supporters.

“The United States take the issue of public corruption very seriously,” said Palmer.

The Deputy Secretary of State said that this is one of the instruments that the US uses to fight public corruption.

Asked about the decision to designate former PM Sali Berisha “persona non-grata” by the US Department of State, Ambassador Yuri Kim reiterated her statement that “no one is above the law”.

“I have nothing further to add beyond what the Secretary of State has said”, Ambassador Kim said, as she was also asked about her role in the decision.

“A lot of that is related to democracy and the rule of law. You have seen significant developments there as well. Just yesterday, and the day before you have seen significant developments. These are positive developments that should continue”, added Ambassador Kim.

According to the US ambassador, the American and Albanian people should cooperate in order for the country to become a place where “law is above all” and to bring an end to impunity.

Ambassador Yuri Kim conveyed a message “Albania is changing. Albania is a NATO ally. Albania will be a member of the EU. Albania is an ally and a friend of the United States. The rule of law must prevail. It should be a clean and rich country”.

AP reports that “In response, Berisha deplored Blinken’s accusations and urged the U.S. administration or anyone in the world “to make public any proof or document” that supports the U.S. sanctions. Berisha’s successor as leader of the Democratic Party, Lulzim Basha, also called “for full transparency on any proof or document” linked to the U.S. decision. He described Berisha as the Albanian leader who made “the most distinguished contribution to the country’s development and strengthening of democracy.” 

Sali Berisha was the first leader of the center-right Democratic Party, which was created in December 1990 after a student protest ousted Albania’s communist regime. Berisha, 76, served as Albania’s president from 1992 to 1997. Following the 2005 election win by the Democratic party, Berisha became prime minister for two terms until 2013. Since then, he has been a member of parliament, representing the opposition party, most recently winning reelection last month. 

At a press conference yesterday in Tirana, Berisha said that he has “directed his lawyer, from a neutral and well-respected country, namely France, to file a defamation suit against Mr. Blinken with the Paris Court of Corrections.” 

As reported, Sali Berisha is Albania’s fourth top official to be barred from entering the United States because of alleged corruption involvement, following former prosecutor general Adriatik Llalla, former lawmaker Tom Doshi and Vangjush Dako, former mayor in the western port city of Durres. An essential reform of the judiciary was approved in 2016 after direct involvement from Washington and the European Union. Many judges and prosecutors have been dismissed for alleged corruption and illegally earning property and money. 

The above content includes the full Press Statement published by the US Secretary of State, statements made to reporters and quotes by cited news reports. 

JETE

by

…jetë që kurrë nuk bëhet ‘non grata’/

Nga Astrit Lulushi/

Ç’duhen rrugët? Për të ecur, ti thua. Por janë anët e tyre të pashkelura, ku mund të ulesh të shlodhesh a të hedhësh shikimin, të ndjesh aromën e luleve të egra, që i bëjnë rrugëtimet të pashlyeshme të vlefshme.
Hap rrugë, lidh qytete, fshatra e kombe të ndarë, vendos edhe ndonjë tarifë që veçse fut përçarje, dhe kaq. Jeta i merr mësimet duke kaluar në vende të pashkelura, dhe kur kthen kokën pas, sheh shkurret që ka hapur, dhe barin ku ka shkelur dhe tregon me mburrje me gisht: “Eshtë udha ime!”
Kjo është Jeta që ia vlen të jetohet; jetë e shqyrtuar e ekzaminuar, që përdor aftësinë për të menduar. Sepse Jeta e pashqyrtuar në thelb është konformiste në përputhje me bindjet kolektive a shoqërore, të cilat njeriu i zbaton pa asnjë dyshim e pyetje – jetë që kurrë nuk bëhet ‘non grata’.

KONTRIBUT I RI I DR. PAULIN MARKU PER HISTORINE TONE KOMBETARE

by

Intervistë nga Rafaela Prifti/

Nga promovimi ne Vater i librit te Dr.Paulin Marku./

Përmbledhja: Me anë të dokumenteve të paraqitura në librin e tij të ri, Dr. Paulin Marku sjell tablonë dramatike të viseve shqiptare në fillimet e shekullit XX, kur “Perandorisë Otomane po i vinte fundi, Fuqitë e Mëdha ishin të interesuara të mbronin interesat e tyre, Austro-Hungaria dhe Italia donin të ruanin status-quo-në, ndërsa krerëve shqiptarë si: Ismail Qemal Beu, Hasan Prishtina, Preng Bibë Doda, etj ju duhej të lobonin me kancelaritë e huaja prej nga kërkonin ndihma e armatime për kryengritjen antiosmane,” por, gjithashtu, tregonin kujdes dhe ishin të vetëdijshëm për raportet delikate me aktorët e fuqishëm politik të kohës. Për Dr. Marku, libri Dokumente Diplomatike Italiane për Historinë e Shqiptarëve gjatë Vitit 1912 është kontributi i tij për historinë tonë kombëtare. Ky projekt me rëndësi i Institutit të Historisë në Akademinë e Studimeve Albanologjike (ASA) nënvizon nevojën e plotësimit të studimeve historike me dokumente italiane, thotë Dr. Marku. Relacionet dhe shifrat e telegrameve dërguar për konsullatat dhe legatat italiane evidentojnë se Roma zyrtare jo vetëm kishte informacione të detajuara në vend por edhe interes primar për ngjarjet në Ballkan, organizimin e shqiptarëve, gjendjen e brendshme të Perandorisë Osmane, dhe qëndrimin e shteteve ballkanike dhe Fuqive të Mëdha ndaj çështjes shqiptare. Dokumentet pasqyrojnë situatën politike-ekonomike dhe shoqërore të shqiptarëve duke dhënë informacione për shkencat historike, politike, ekonomike e shoqërore-kulturore.

Dr. Marku vazhdon të shkruajë studime, monografi e publikime shkencore në Shtetet e Bashkuara. Ai mendon se hulumtimi në arkivat shqiptare dhe të huaja ka qenë dhe mbetet një detyrë e rëndësishme për çdo studiues. Për punën e tij hulumtuese, ai thotë se është e vështirë të ndalesh kur merresh me kërkime shkencore dhe me studime “në lamin e dokumentacionit historik e diplomatik.” Pasioni i tij për historinë nis qysh në vitet shkollore në vendlindjen e tij në Lezhë. I dhënë pas përkushtimit të tij për studimet historike politike dhe marrëdhëniet ndërkombëtare, ai shkon të ndjekë studimet në shkencat humane në Universitetin La Sapienca, Romë, Itali. Në të njëjtin universitet, Marku mbrojti disertacionin me temën Ahmet Zogu, Themelimi i Shtetit shqiptar dhe Konsolidimi i Tij në Arenën Ndërkombëtare dhe merr titullin Doktor i Shkencave. Ai është autor i disa studimeve shkencore të publikuara në botime e revista brenda dhe jashtë vendit, si edhe pjesëmarrës në disa konferenca e seminare shkencore.

Dr. Marku sjell tek lexuesi shqiptar librin e parë të botuar në Tiranë nga ASA me dokumentacione italiane relevante për periudhën e pavarësisë shqiptare. Për përgatitjen e vëllimit, studiuesi ka hulumtuar më shumë se 16,000 dokumente në gjuhën italiane, të cilat i ka seleksionuar dhe përkthyer me standarde shkencore. Libri në tërësinë e tij është dëshmi e dokumentuar e lëvizjeve të kujdesshme të elitës politike shqiptare në kohen kur dobësimi i sundimit pesëshekullor dhe shthurja e Perandorisë paralajmëronin rreziqe të copëtimit të trojeve shqiptare nga fqinjët, e kombinuar me premisa politike të rrezikshme dhe interesa rivale të kancelarive të huaja. Për nga roli dhe rëndësia historike, spikatin dy momente: mbledhja e elitës politike në lagjen Tasim në Stamboll në janar 1912 parashtron platformën që do të ndiqnin udhëheqësit politikë shqiptarë në të ardhmen ndaj Portës së Lartë; dhe qëndrimi i përfaqësuesve të zgjedhur nga populli shqiptar për në parlamentin e Stambollit, i cili nisi punimet për herë të parë në fund të vitit 1908, edhe pse de juro ishte miratuar qysh prej vitit 1876.

Për pyetjen time në lidhje me përpjekjet diplomatike të periudhës së pavarësisë dhe diplomacisë shqiptare të kohës sonë, Dr. Marku vëren se “patjetër që diplomacia është shkollë në vete dhe aty ka vend për mësim gjithmonë, sidomos nga e shkuara dhe rrethanat e ndërlikuara historike e politike që patën shqiptarët në gjysmën e parë të shekullit XX.” Në harkun mbi një shekullor nga fillimi i viteve 1900 deri në 2020 janë parashtruar, komentuar dhe analizuar teza, pseudo-teza e kundërteza të natyrave shkencore, politike, diplomatike etj që shpesh kanë polarizuar opinion dhe turbulluar të vërtetën historike. “Për periudhën që flasim libri është i plotë dhe gjenden të dhëna dhe informacione të ndryshme për çdo person që është i interesuar të di të shkuarën historike të shqiptarëve dhe të katër vilajeteve, të Kosovës, Shkodrës, Manastirit dhe Janinës që gjenden në dokumentet diplomatike të Ministrisë së Punëve të Jashtme të Italisë,” pohon akademiku Marku.

Në fund, Dr. Paulin Marku falenderon Vatrën, Vatranët, Diellin, Kryeredaktorin Dalip Greca dhe gazetarin Sokol Paja për promovimin e librit në 13 prill. Ai shpreh mirënjohje për Drejtorin e Institutit të Historisë në Tiranë, akademik prof. Dr Beqir Meta për recensionimin e këtij vëllimi. Ai gjithashtu falenderon kolegët e Departamentit të Pavarësisë dhe Konsolidimit të Shtetit Shqiptar dhe të Institutit të Historisë si edhe miq e dashamirë të tjerë jashtë institutit. _______________________________________________________________________

Dielli: Dr. Marku, ju jeni këshilltar në Vatër për çështje të arsimit, kulturës dhe historisë kombëtare si edhe akademik në Institutin e Historisë në Akademinë e Studimeve Albanologjike (ASA) Tiranë. Cili ishte synimi dhe shtytësi kryesor i hulumtimeve tuaja për vëllimin e parë të librit të promovuar në Vatër Dokumente Diplomatike Italiane për Historinë e Shqiptarëve gjatë Vitit 1912?

Dr. Marku: Historiografia është një materie me rëndësi të veçantë dhe luan rol kyç për studimin e popujve, shtetit, kombit, përfshirë gjuhën, kulturën, traditën dhe gjithçka që lidhet me të shkuarën historike. Studimi i historisë është gjithmonë në kërkim të prurjeve të reja dhe kërkon studime të thelluara nëpër dokumente arkivore të ndryshme. Hulumtimi në arkivat shqiptare dhe të huaja ka qenë dhe mbetet një detyrë e rëndësishme për çdo studiues që mundet të përforcojë mendimet e mëparshme ose edhe të ndryshojë rrjedhën e ngjarjeve historike bazuar në fakte të dokumentuara në sa më shumë burime arkivore të jetë e mundur. Historia e shqiptarëve ka qenë dhe mbetet një fushë e rëndësishme dhe mjaft e debatueshme, shpeshherë me ngjarje dhe personazhe që kanë ndarë në qëndrime të ndryshme, jo vetëm opinionin publik dhe politikën në Shqipëri por edhe studiuesit, historianët dhe albanologët. Unë pranova propozimin e Departamentit të Pavarësisë dhe Konsolidimit të Shtetit Shqiptar (1912-1939) i Institutit të Historisë në Akademinë e Studimeve Albanologjike (ASA) Tiranë pasi kolegët e departamentit miratuan në mënyrë unanimale botimin e vëllimit të I me dokumente diplomatike italiane për historinë e shqiptarëve, janar-qershor 1912, “Documentazione Storico Diplomatica – Archivio Storico Diplomatico, Ministero degli Affari Esteri, Roma (më tej: ASD MAE)” nën indeksin “Affari Politici, Seria Politica “P” Ministero degli Affari Esteri 1891 – 1916, Albania” pasi e pashë të nevojshme dhe të domosdoshme që të jap edhe unë kontributin tim për historinë tonë kombëtare.

Mund të veçoj disa arsye kryesore: Së pari, dokumentet diplomatike italiane përbëjnë një rëndësi të veçantë për këtë periudhë dhe ato ndriçojnë politikën e jashtme dhe të brendshme të Italisë në raport me çështjen shqiptare dhe të rajonit në Ballkan; së dyti, roli kyç i Italisë për shkak të pozitës gjeo-politike, diplomatike dhe të konfliktit të hapur me Perandorinë Osmane në këtë periudhë; dhe së treti, janë të botuara dokumente në gjuhën shqipe të disa vendeve të ndryshme që patën rol dhe rëndësi të veçantë në çështjen shqiptare, ndërsa ato italiane mungonin në botimet shqiptare, si dhe për faktin që isha njohur prej vitesh me dokumentet italiane gjatë studimeve të mia në Itali, pasi njoh gjuhën e dokumentit, literaturës italiane të periudhës dhe të jetës akademike-universitare çka ishin ndihmesë e madhe për mua në realizimin e këtij projekti të rëndësishëm të Institutit të Historisë (ASA).

Dielli: Periudha e Pavarësisë është moment konvergjence i shumë faktorëve politikë, ekonomikë, ushtarakë e social. Qarkullimi i disa tezave lidhur me domethënien e kërkesave të kohës për autonomi dhe nivelin e vetëdijes kombëtare si edhe roli i disa figurave qendrore të pavarësisë, si Ismal Qemali kanë paralele me historinë e kolonive amerikane për shkëputjen e republikës së re të dalë nga Britania e Madhe përfshirë këtu edhe rolin e një prej promotorëve siç ishte Benjamin Franklin, përkrahës i flaktë i lidhjes anglo-amerikane përpara se të bëhej patriot revolucionar. Veçanërisht brezat e rinj shqiptaro-amerikanë mund të bëjnë krahasime midis këtyre periudhave, respektivisht përpjekjeve të shqiptarëve për pavarësi, përballjen mes prirjeve lojaliste dhe qëndrimeve të prijësve të pavarësisë. Në rastin e Franklin-it, historianët kanë arsyetuar në favor të pajtimit midis disa aspekteve të jetës dhe aktivitetit të tij që krijuan një lloj aleance të dyfishtë të njeriut që kishte lidhje të forta me Londrën dhe që më pas u identifikua dhe iu kushtua kauzës së pavarësisë amerikane. E them këtë për arsye se ikonat e Vatrës që kontribuan me sukses në arritjen e pavarësisë së Shqipërisë ishin të vetëdijshëm për ngjashmëritë historike të përpjekjeve të dy popujve sepse ashtu sikur kolonitë amerikane në 1776 përballeshin me një fuqi perandorake edhe populli shqiptar përballej me Perandorinë Otomane në fillim të shekullit XX, apo jo Dr. Marku?

Dr. Marku: Në rrjedhat historike ka plot raste e fenomene kur kauzat dhe shoqëritë e popujve të ndryshëm mund të kenë një perkorso të ngjashëm në fusha të ndryshme, siç ju edhe e citoni por ama duhet të theksoj faktin se çështja shqiptare është rast tepër specifik dhe i veçantë për nga përmbajtja dhe rrjedhat e ngjarjeve të popullit shqiptar dhe të tokave shqiptare për disa arsye të ndryshme. Shqipëria ishte e pushtuar për afro pesë shekuj nga Perandoria Otomane dhe betejat e shqiptarëve për autonomi ishin të vazhdueshme, po ashtu për lirinë e përdorimit të alfabetit latin dhe hapjen e shkollave shqipe për të mësuar fëmijët shkrim e këndim në gjuhën amtare, kërkonte që taksat të investoheshin në territore shqiptare, dhe jo të shkonin tek Porta e Lartë dhe mos të investohej në infrastrukturë rrugore, shkolla, qendra shëndetësore e kulturore, ndryshime në kryerjen e shërbimit ushtarak vetëm brenda perandorisë, po ashtu lejimin e mbajtjes së armëve për vetëmbrojtje dhe kërkonin që në poste drejtuese dhe në shërbime civile të kishte përfaqësues shqiptar si dhe më kryesorja ishte kërkesa për autonominë e Shqipërisë. Ndonëse Perandorisë Otomane po i vinte fundi, Fuqitë e Mëdha ishin të interesuara të mbronin interesat e tyre. Austro-Hungaria dhe Italia donin të ruanin status-quo-në, ndërsa krerëve shqiptarë si: Ismail Qemal Beu, Hasan Prishtina, Preng Bibë Doda, etj duhet të mbanin lidhje dhe të lobonin me kancelaritë e huaja. Ata, nga njëra anë, kërkonin dhe ju duhej mbështetja e kancelarive evropiane, si edhe ndihma e armatime për kryengritjen anti-osmane, nga ana tjetër duhej të ishin shumë të kujdesshëm në ruajtjen e balancës.Intervisten e plote mund ta lexoni ne numrin e gazetes se muajit maj