• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for December 2023

Jeta

December 25, 2023 by s p

Astrit Lulushi/

Pas një rrëzimi, njeriu është në ngjitje malit të lartë. Ka më shumë se gjysmë milioni njerëz që jetojnë në mbarë botën të cilët janë të moshës 100 vjeç e lart. Falë përmirësimeve në kushtet e jetesës, ushqimin dhe kujdesin shëndetësor, thotë shkenca – apo dorës së Zotit, thotë feja – numri i njëqindvjeçarëve është rritur ndjeshëm dhe vazhdon të zgjatet.

Në vitin që 1960, kur kishte vetëm rreth 20,000 njerëz që jetonin një shekull. Kjo moshë, larg nga kohët kur figura biblike, Adami, Noa e të tjerë, jetonin mbi 900 vjeç. Atëherë askush nuk i referohej shkencës – ajo as që ishte – por dhuntisë së Perëndisë.

Shtetet e Bashkuara dhe Japonia kanë numrin më të madh të njëqindvjeçarëve, rreth 100,000 persona. Në fakt, deri vonë, Japonia ishte vendi i personit më të vjetër në botë, Kane Tanaka, i cili vdiq në vitin 2022 në moshën 119-vjeçare. Njeriu më i vjetër i të gjitha kohërave (mosha e të cilit është dokumentuar) ishte Jeanne Calment, një superqindvjeçare franceze me një jetëgjatësi prej 122 vjetësh e 164 ditësh.

Mënyra se si njëqindvjeçarët arrijnë të jetojnë për kaq shumë vite ka pushtuar prej kohësh imagjinatën e publikut. Ata shpesh pyeten për stilin e tyre të jetesës, sekretin e jetëgjatësisë dhe mençurinë që kanë mbledhur në vitet e tyre të avancuara. Megjithatë, përgjigjet e tyre priren të jenë po aq të ndryshme sa edhe jetët që kanë jetuar:

Nëse pyesni se cili është çelësi i vetëm më i rëndësishëm për jetëgjatësinë, ata thonë se është shmangia e shqetësimit. Jeta është ajo që bëjmë, gjithmonë ka qenë, gjithmonë do të jetë.

Lumturia qëndron në momente dhe ndërkohë nuk je as i vetëdijshëm; vetëm më pas e kupton se si ishe. Kur kujtojmë të kaluarën, zakonisht zbulojmë se janë gjërat më të thjeshta – jo rastet e shkëlqyera – ato që në retrospektivë japin shkëlqimin më të madh, thoshte Bob Hope.

E rëndësishme është të jetosh në të tashmen – e djeshmja ka ikur, e nesërmja nuk e di nëse do të vijë. Njeriu duhet ta marrë atë që vjen, me të qeshur. Gjysma e suksesit në jetë vjen nga përpjekjet për të gjetur se çfarë dëshiron të bësh vërtet.

Kuptoni ndryshimin e kohërave – mos qëndroni kurrë të mbërthyer në të kaluarën.

Gjithmonë ka diçka për të cilën mund të shqetësohemi. Sekreti është të ngrihemi mbi të dhe të bëjmë gjithçka që mundemi për ta tejkaluar. Nëse përpiqeni të jeni të sjellshëm me njerëzit, do të jeni në rrugën e një jete të mirë.

Filed Under: ESSE

Christo Peter Athanas, jetëgjati që mundësoi uljen në Hënë të Apollo 11

December 25, 2023 by s p

Artur Vrekaj, Massachusetts/

Christo P. Athanas lindi më 25 Dhjetor 1914, ditën e Krishtlindjeve në Southbridge, Massachusetts nga prindër shqiptarë, prandaj babai i tij e pagëzoi me emrin Christo. Mbylli sytë, 108 vjet më pas, më 13 Tetor 2023.

Christo Athanas ishte një sipërmarrës me aftësi bashkëhore inxhinierike dhe pse la në mes studimet në shkollën e mesme Mary E Wells, ai mori leksione për matematikën dhe biznesin në Boston University.

Pas eksperiencës inxhinierike në American Optical, më 1957 ai hapi në Southbridge, Massachusetts kompaninë ATHBRO Precision and Engineering ku punoi për departamentin e mbrojtjes Amerikane, për programet e hapësirës së NASA dhe të marinës detare. Christo shfaqi talentin e tij kur u përkushtua për sistemet e drejtimit, lundrimit dhe kontrollit të anijes kozmike Apollo 11, në veçanti , që është e para anije kozmike që kozmonautët Amerikanë e ulën në Hënë më 20 Qershor 1969.

Massachusetts Institute Technology në Cambridge, MA e ka vlerësuar me titull për punën e tij kërkimore-shkencore bazuar në përmbushjen e programit të hapësirës. Athanas zotëronte disa patenta lidhur me funksionimin e motorrit të anijes kozmike. Ai u bë një nga mësuesit më praktikantë të shkollës technike rajonale të Charlton, MA për 13 vjet.

Christo do të mbetet në breza shqiptaro-amerikanësh një emër mëndjendritur që frymëzoi Shqiptaro-Amerikanët dhe Amerikanët për aftësitë dhe talentin e tij në gjysmën e dytë të shekullit të njëzetë. Këto janë Krishtlindjet e para pa Christon, më jetëgjatin e Massachusetts në Southbridge, atje ku shqiptarët e brezit të dytë të shekullit të kaluar përcjellin ende traditat kombëtare me kishën Shqiptare.

24 Dhjetor 2023

Filed Under: Histori

5 arsye për t’i lënë fëmijët të blejnë dhurata, edhe nëse është me paratë tuaja – Sipas psikologëve të fëmijëve

December 25, 2023 by s p

Përktheu: Rafael Floqi/

Kur e pyesja babin tim se çfarë donte për Krishtlindje si fëmijë, ai thoshte të njëjtën gjë çdo vit: “Unë kam një punë, kështu që mund të blej çfarë të dua për veten time”. Por edhe kur baballarët mund të tregojnë saktësisht se çfarë po marrin për Hanukkah, Krishtlindje ose ditëlindje (sepse blerja shfaqet në deklaratat e kartës së tyre të kreditit), ekspertët e fëmijërisë së hershme kanë zbuluar se duhet ta lini fëmijën tuaj t’ju japë dhurata gjithsesi, kryesisht. sepse nuk ka të bëjë me ju. Përkundrazi, të mësuarit se si të jepni dhurata mund t’i mësojë fëmijët se si të ndajnë dhe të marrin me radhë.

“Fëmijët e vegjël vazhdojnë të kenë një ndjenjë të së drejtës, e cila është e përshtatshme për zhvillimin,” thotë psikoterapistja Sharnell Myles, Psy.D. “Rrjedhimisht, mund të jetë e vështirë për ta të kuptojnë se vetëm për shkak se u jepen dhurata, nuk do të thotë se të gjitha dhuratat janë të tyre.” Kur fëmijët e vegjël marrin pjesë në dhënien e dhuratave, “ata po mësojnë të ndajnë, të marrin në konsideratë të tjerët, si të jenë bashkëpunues dhe të ndërrojnë – dhe në fund, atyre u mësohet empatia”.

Erin O’Connor, drejtoresha e programit të edukimit në fëmijërinë e hershme të Universitetit të Nju Jorkut, pajtohet se “dhënia e dhuratave mund të luajë një rol të rëndësishëm në rrugën e zhvillimit të një fëmije”.

Këtu, Myles dhe O’Connor ndajnë pesë arsye pse dhënia e dhuratave mund t’i ndihmojë fëmijët të bëhen njerëz më të mirë.

1. Dhënia e dhuratave ndihmon në njohjen

Dhënia e dhuratave është e mirë për trurin në rritje të një fëmije, sepse i bën ata ta përdorin atë. Ose, siç tha O’Connor, “Kërkon që fëmijët të përshtatin aftësitë e tyre të menduarit kritik duke u dashur të mendojnë përmes opsioneve të pafundme të dhuratave dhe të zgjedhin atë që ka më shumë kuptim për marrësin”.

Vlen të përmendet se fëmijët nuk zhvillojnë aftësinë për të parë këndvështrimin e dikujt tjetër derisa të jenë rreth moshës 4 vjeç, një koncept që ekspertët i referohen si “teoria e mendjes”. Sado që dhënia e dhuratave është e mirë për zhvillimin, nëse është e nxituar, “mund të rrisë zemërimin e fëmijës”, paralajmëron Myles.

Megjithatë, nëse prindërit duan të fillojnë t’i prezantojnë fëmijët e tyre me konceptin e dhënies së dhuratave herët, si rreth 18 muajsh, t’i vizatojnë ata një fotografi për dikë “mund të jetë një mënyrë e shkëlqyeshme për ta lehtësuar atë”, thotë O’Connor.

2. Dhënia e dhuratave inkurajon komunikimin

Dhënia e dhuratave mund të jetë një mundësi e shkëlqyer për të pasur një bisedë dhe për t’u lidhur me fëmijët. “Fëmijët e vegjël, të moshës 5 ose 6 vjeç, shpesh mund të japin një dhuratë ose një lodër që në të vërtetë do ta dëshironin për veten e tyre,” shpjegon Myles. Kjo është arsyeja pse kur djali i saj po përgatit dhurata për miqtë e tij, ajo i bën pyetje se çfarë i pëlqen shokut të tij, në krahasim me interesat e tij. Në një mënyrë delikate, ajo po e mëson atë të kalojë vetë këtë proces mendimi duke lyer pak rrotat. Në këto diskutime, ajo menaxhon edhe çdo pritshmëri që djali i saj të marrë një dhuratë në këmbim.

Jashtë bisedave se çfarë të blini, akti i dhurimit në vetvete modelon komunikimin joverbal për fëmijët në disa mënyra. Për një, ekziston akti i “komunikimit simbolik të dashurisë së tyre përmes dhuratës”, thotë O’Connor. Për më tepër, “shprehja e fytyrës së marrësit do ta ndihmojë fëmijën të mësojë shenja joverbale”.

3. Dhënia e dhuratave është një përvojë shqisore

Gjurmët e duarve nuk janë thjesht një dhuratë e lirë që fëmijët mund t’u bëjnë prindërve të tyre; Dhuratat DIY ose të bëra me dorë janë një mënyrë e shkëlqyer për të përfshirë aftësitë motorike të një fëmije. Sipas Klinikës Cleveland, loja shqisore gjithashtu ndihmon fëmijët të ndërtojnë aftësi më të mira për zgjidhjen e problemeve dhe më shumë vetëdije për trupat e tyre, duke përfshirë mënyrën se si ato ndikojnë në objektet në mjedisin e tyre.

Nëse fëmijët po blejnë dhurata në vend që t’i bëjnë ato, ata ende mund të praktikojnë aftësitë motorike duke i mbështjellë dhuratat, thotë O’Connor. Dhe si bonus, ata marrin përsipër të bëjnë aktivitetin e tyre të preferuar në këtë proces: të bëjnë rrëmujë.

4. Dhënia e dhuratave inkurajon kreativitetin

Shoqata Amerikane e Psikologjisë e përkufizon krijimtarinë si “aftësia për të prodhuar ose zhvilluar punë, teori, teknika ose mendime origjinale”, duke shtuar se një person krijues “zakonisht shfaq origjinalitet, imagjinatë dhe ekspresivitet”. Kreativiteti ka qenë i lidhur me gjithçka, nga përmirësimi i mirëqenies deri te suksesi në karrierë më vonë në jetë.

Fëmijët perceptohen të jenë më krijues se të rriturit, pjesërisht për shkak se ata janë më pak të prekur nga modelet e mendimit dhe gjykimet që të rriturit zhvillojnë me kalimin e kohës. Dhënia e dhuratave u lejon atyre të përkulin atë muskul. “Të krijosh një dhuratë të menduar kërkon kreativitet dhe kjo mund të praktikohet më tej përmes një dhurate të punuar me dorë”, thotë O’Connor.

Me fjalë të tjera, u jep fëmijëve një shans për të menduar jashtë kutisë së dhuratave.

5. Dhënia e dhuratave rrit inteligjencën emocionale

Ndoshta më e rëndësishmja, lënia e fëmijës suaj t’ju japë dhurata mëson aftësi thelbësore emocionale si ndjeshmëria dhe mirënjohja. “Fëmijët fillojnë të kuptojnë vendin e tyre në marrëdhëniet shoqërore dhe zhvillojnë një ndjenjë të menduari,” shpjegon O’Connor. “Kjo i ndihmon ata të kuptojnë perspektiva të ndryshme dhe nxit një ndjenjë identiteti si një individ i kujdesshëm.” Ky është një fare e mirë për një çmim prej 30 dollarësh, edhe nëse janë paratë tuaja që shkojnë drejt diçkaje që nuk e dëshironi vërtet.

Megjithëse është plotësisht e mundur që dhënia e dhuratave mund t’i mësojë fëmijës tuaj se si të bëhet një marrës më i mirë duke parë anën tjetër, Myles paralajmëron kundër vendosjes së kësaj pritshmërie tek fëmijët. “Nëse një prind do ta mësojë fëmijën e tij të bëjë dhurata, le të jetë kështu”

Filed Under: Fejton

Shoqata Shqiptaro Amerikane “Skënderbej” festoi gjashtë Vjetorin e themelimit të saj

December 25, 2023 by s p

Nga Keze Kozeta Zylo/

Shoqata Shqiptaro Amerikane “Skënderbej” Inc. New York mblodhi një numër anëtarësh te saj në mjediset komode në “Bright Side” Adult Center, Queens.

Anëtarë të shoqatës, bashkëthemelues, si dhe anëtarë të rinj u mblodhen për të festuar gjashtë Vjetorin e themelimit të Shoqatës Shqiptaro Amerikane “Skënderbej” Inc.

Nga Bordi i drejtorëve dhe bashkëthemelues ishte menduar që festa e 6-të Vjetorit të organizohej thjesht dhe atdhetarisht. Ndonëse më së shumti është dalluar për aktivitete madhështore, këtë radhë kishte modestinë para Krishtlindjeve dhe për më tepër do të organizoheshin zgjedhjet e Bordit Ekzekutiv, që është e nevojshme të jete sa më e brendshme.

Grupe, grupe njerëzit vinin dhe uronin njeri tjetrin në këto prag festash të fundvitit si Kërshëndellat dhe Viti I Ri. Me plot mirësi dhe respekt i mirëpriste dhe drejtori i qendrës si:

z. Isham Habibi drejtor i qendrës “Bright Side Adult Center” i cili në mënyrë gjeneroze siguroi mjediset.

Në emër të Bordit të drejtorëve të Shoqatës Shqiptaro Amerikane “Skënderbej” Inc. fjalën e hapjes e mbajti z. Bashkim Shehu Kryetar Nderi dhe ish Zv /Ministër i Mbrojtes së Republikës së Shqipërisë. Zoti Shehu Iu uroi gjithe pjesëmarrësve mirësardhjen si dhe per 6-të Vjetorin e themelimit të Shoqatës “Skënderbej”. Ai foli për sukseset, aktivitetet e shumta që ka kryer kjo shoqatë që në ditën e themelimit të saj, por njëkohësisht dhe për sfidat e mëdha që ka kaluar me problemet shumë serioze që u krijuan brenda shoqatës. Zoti Shehu iu uroi kryesisësë re që do zgjidhej punë të mbarë!

Letra e Avokatit amerikan z. James Mandel

Letra u lexua nga sekretari i shoqatës z. Edmond Kortoci officer i Policisë së Nju Jorkut

Drejtuar Bordit të Drejtorëve të Shoqatës Shqiptaro – Amerikane “Skënderbej” Inc.

Ka qenë në nderin tim të punoj me organizatën tuaj që nga viti 2019, kur Mark Qehaja ishte presidenti juaj. Une ju përgezoj ju për një vit tjetër të suksesshëm dhe dhe dëshiroj më të mirën në planet tuaja për vitin 2024.

Si Avokat jam shumë i impresionuar me dëshirën e Bordit që të siguroheshin që çdo gjë rreth shoqatës të ishte në zbatim të ligjit amerkan. Nën ligjet e shtetit të Nju Jorkut dhe si një organizatë By-Laws, Bordi ka qenë i përgjegjshëm për menaxhimin e shoqatës e cila e vetme ka fuqinë për vendimarrje të jetës dhe drejtimit të organizatës.

Pa autoritetin ligjor të Bordit asnjeri nuk mund të veprojë në emër të organizatës, të përdorë emrin, logon, vulën or në rruge tjetër jashtë ligjore të përfaqësimit. Çdo person që merr këto veprime pa miratimin e Bordit përbën shkelje të ligjit amerikan.

Unë ju dëshiroj çdonjerit prej jush suksese dhe shëndet të plotë për Vitin e Ri 2023!

Zgjedhjet e reja

Zoti Mark Qehaja në emër të Bordit mbajti raportin mbi veprimtarinë e shoqatës. Ai foli për arritjet, patriotizmin, punën e madhe të kryer ndër vite nga kjo shoqatë.

Natyrshëm Diasporës dhe mediat që kanë pasqyruar këto aktivitete kanë qenë tejet mbresëlënëse si për Akademinë Adem Jashari, Per At Gjergj Fishtën, Pavarësinë e Amerikës, pjesëmarrja në demonstrata kundër genocidit serb, pjesëmarrja në aktet humane e shumë të tjera. Ai tha se shoqata dhe Bordi i drejtorëve kaloi disa sfida me probleme, por i kaloi me plot sukses. Z. Qehaja shprehu mirënjohjen për TV “Alba Life” me themelues dhe producent z. Qemal Zylo i cili ka pasqyruar për gjashtë vite radhazi aktivitetet pa u ndalur me mjaft gjenerozitet dhe profesionalizëm. Falënderoi Bordin si z. Bashkim Shehu, Fation Zogiani, z. Asllan Bushati dhe shumë të tjerë për drejtimin e mbarë të kësaj shoqate.

Zoti Qehaja u zgjodh president i Bordit të Drejtorëve dhe u mirëprit me duartrokitje, ndërsa z.Bashkim Shehu dhe Fation Zogiani anetarë të Bordit.

Rregulloren e përditësuar By Law e mbajti z. Faton Zogiani anëtar i Bordit të Drejtorëve, i cili njëkohësisht propozoi dhe emrat e Kryesisë së re, drejtorin si dhe krijimin e Bordit Ekzekutiv.

Tek i dëgjoja emrat e rinj si Doris Zefi, Edmond Kortoci, Enes Basha, Pjetër Vatnikaj, Diar Xani me ngazëllehej shpirti, sepse rinia është e ardhmja, është pasuri e Diasporës. Duke punuar dhe kushtuar gjithë jetën time mdis dy kontinenteve vetëm rinisë, natyrshëm jam shpresëplot sepse e di mirë psikologjinë e tyre, i njoh mirë fjalët dhe veprat e tyre. Këta të rinj janë intelektualë plot integritet dhe me ëndrra të mëdha për jetën e tyre. Ata premtojnë shumë dhe jam krenare për përfshirjen e tyre në këtë shoqatë. Lum kush i beson rinisë!

Në krye të kësaj kryesie vitale u zgjodh zoti Gëzim Lamcaj, kryetar i Bordit Ekzekutiv, një intelektual ushtarak, në detyra të rëndësishme në Forcat e Armatosura të Shqipërisë.

Z. Lamcaj ka qenë kryeinxhinier në Uzinën e Llokacionit në Tiranë dhe ka punuar me përgjegjësi të lartë. Ai ka një karrierë të pasur dhe këtë përvojë ndër vite jam e sigurtë se do ta sjellë me seriozitet në drejtimin e kryesisë së re të sapozgjedhur i cili premtoi se do ta cojë dhe më përpara aktivitetin dhe programin e shoqatës.

Z. Asllan Bushati Anëtar Nderi i shoqatës, ushtarak i lartë, njëkohesisht i propozuar për “Nderi i Kombit” dhe i mirëpritur nga anëtarët dhe Bordi i uroi punë të mbarë kryesisë së re dhe tha se shoqata është e ndarë nga politika, ne i respektojme pikëpamjet e ndryshme, por shoqata duhet të jetë vetëm për veprimtari atdhetare. Pasi foli për situatën e luftrave në Europë dhe në botë ai tha se ne duhet të jemi vigjilent për Kombin tonë, pasi Rusia, serbi janë gjithmonë të etura për të gllabëruar tokat tona. Të bashkuar jemi më të fortë.

Cilët jane të rinjtë në kryesi?

Edmond Kortoci sekretar i shoqatës: Oficeri i Policisë, në Departamenti e Policisë së Nju Jorkut, që nga viti 2018 dhe në vazhdim. Student i shkëlqyer, ka mbaruar për Drejtësi Penale nga John Jay College. Ka gjashtë vite përvojë në Zbatim të Ligjit dhe disa vite punë në sektorin privat. Ai ka përfunduar me sukses të plotë Akademinë e Policisë së shtetit të Nju Jorkut.

Zonjusha Doris Zefi u zgjodh financiere e shoqatës. Zonjusha Zefi studente e shkëlqyer ka mbaruar Universitetin La Sapienza në Romë në Itali për ekonomi dhe është e integruar plot kulturë në New York. Doris Zefi është një vajzë e përkushtuar, e edukuar, me urtësinë e saj është punë mbaruar.

Enes Basha anëtar i kryesisë: Student i shkëlqyer i stomatologjisë, Universiteti i Mjekësisë, dhe gjithmonë ka qenë në murin e nderit. Po punon për projekte të suksesshme. Mësues I gjuhës angleze në Qendrën Edukative ENES – Tiranë, Shqipëri. Është integruar plot kulturë dhe ka një të ardhme të ndritur në Amerikë.

Pjeter Vatnikaj anëtar i kryesisë: Ka qenë dy herë përfaqësues zyrtar i RSH në Kongresin e parë Rinor Frankofon Kajro 2022 duke zenë vendin e tretë në botë dhe këtë vit në Sevilla të Spanjës duke zenë vendin e parë në Europë rreth Human Rights. Ka qenë drejtues i dy organizatave në Shqipëri dhe Ambasadori i Rrjetit AUF në 2022 në Shqipëri. Si student i shkëlqyer është duke përfunduar universitetin për drejtësi dhe e ardhmja e ndritur është pranë tij.

Diar Xani anëtar i kryesisë për kulturën dhe artin: Aktor në Schlachthaus Theater Bern, si dhe Actor/ Director më parë. Ka studiuar Ph.D Candidate on Radio TV and Kinema në Universitetin e Stambollit.

Është i integruar me kulturë dhe punon dhe jeton familjarisht në New York.

Nderuan me pjesëmarrjen e tyre të cilët kanë qenë vazhdimisht si mësuese Mimoza Salillari dhe z. Odise Salillari anëtaë të stafit të TV “Alba Life” dhe njëkohësisht kryetar i Shoqatës “Devolli”.

Në këtë veprimtari të rëndësishme nderoi me pjesëmarrjen e tij Lahutari i shquar Hysen Krutaj shoqëruar nga z. Mirash Nika një tjetër lahutar. Ata intepretuan plot dashuri dhe profesionalizëm për të pranishmit. Lahuta është një vegël muzikore autoktone shqiptare mijëra vjecare, por mjerisht e gllabëruar nga serbët.

Të pranishmit drekuan së bashku si motra dhe vëllezër dhe i uruan njeri tjetrit festa të gëzuara të fundvitit 2023.

Aktiviteti u filmua nga TV “Alba Life” dhe së shpejti do të transmetohet në kanalet televizive.

Autorja e këtij shkrimi është anëtare Nderi e Shoqatës dhe mban titullin “Kalorës i Urdhrit të Flamurit” nga Presidenti i Shqipërisë.

23 Dhjetor, 2023

Bronx, New York

Filed Under: Analiza

REVISTA LETRARE “PENA” NË NUMRIN E SAJ TË 11-TË

December 25, 2023 by s p

Arjeta Ferlushkaj Kotrri/

Revista letrare “Pena”, organ i “Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë”, del para lexuesit në numrin e saj të 11-të në vitin 2023 me 25 autorë kontribues. Kryeredaktor i këtij numri është z. Adnan Mehmeti dhe redaktorë janë Mëhill Velaj, dr. Yllka Filipi dhe Arjeta Ferlushkaj Kotrri.

Përgjithësisht, revista vjen me një strukturë tashmë të konsoliduar, nga ku rubrikat: kritikë, poezi, prozë, intervistë, ese, kronikat e shoqatës etj., janë thuajse të përhershme pasi i gjejmë edhe në numrat e mëparshëm të kësaj reviste.

Numri i 11-të i kësaj reviste hapet me fjalimin që shkrimtari Visar Zhiti mbajti në Universitetin e Michigan-it “Ann Arbor” në Fakultetin e Gjuhëve Moderne dhe Letërsisë, Departamenti i Sllavistikës, fjalim të cilin e titulloi “Poezia është liri, ajo më futi mua në burg, por edhe më shpëtoi shpirtin nga burgu…” Profesori i këtij departamenti, dr. Lisandri Kola, jep në këtë universitet lëndën “Letërsia shqipe në ekzil” dhe kishte ftuar shkrimtarin Zhiti të përcjellë tek auditori ndjesitë dhe përvojën e tij si njeri dhe si krijues, në kohën e vështirë të diktaturës.

Pjesë e rubrikës “Kritikë” është edhe recensioni i dr. Gjekë Marinaj me titull “Kozeta Zylo, një shkronjë shtesë në alfabetin e diasporës shqiptare në Amerikë”, i cili flet për librin me poezi për fëmijë “Albatare dhe Abetare”, me autore Keze Kozeta Zylo. Ndërsa, për vetë Gjekë Marinaj, do të shkruajë Reshida Çoba, e cila ka marrë në shqyrtim librin me poezi “Paradigma e parajsës” të Marinajt, duke analizuar dhe interpretuar disa poezi të këtij vëllimi. Tek shkrimi i saj me titull “Dr. Gjekë Marinaj-Kandidati për çmim Nobel: Paradigma e parajsës së letërsisë bashkëkohore shqipe”, Çoba kërkon t’i japë përgjigje pyetjes se çfarë është dashuria në vargun e poetit Gjekë Marinaj.

Dr. Yllka Filipi vjen ne këtë numër me recensionin e titulluar “Vëllimi poetik “Lotus” i poetes Ermira Mitre plazmon të gjitha tragjeditë e un-it modern”, në të cilin përqëndrohet të interpretojë, ndër të tjera, simbolikën e vargut dhe të krejt poezisë në veprën “Lotus” të autores Ermira Mitre Kokomani.

Rubrika “Kritikë” vazhdon me shkrimet: “Dalip Greca vjen prej qiellit me dy libra “Editorët e Diellit” dhe “Editorial”, nën kujdesin e Vatrës dhe Diellit”, ku zonja Zylo flet për promovimin e dy librave të Dalip Grecës (post-mortum); Pal Ndrecaj vjen me shkrimin “Robi i kohës dhe koha e robit, kur dosjet janë hapur përgjysmë…” ku flet për librin “Esencat e mendimit letrar” të studiuesit Besim Muhadri; Mëhill Velaj është i pranishëm në këtë numër me shkrimin “Libri i mallit për vendlindjen, sfidën jetësore dhe plagëve të heshtura”, në të cilin flet për veprën me poezi “Ndjesitë e mia” me autore Merita Prenga; “Mirënjohje për një poet, shkrimtar dhe botues në librin “Fuqia e fjalës së Adnan Mehmetit” të Namik Selmanit”, është titulli i recensionit të Emi Krosit, e cila shkruan rreth përmbajtjes së këtij libri dhe vlerat që ka për lexuesin; Migena Arllati vjen tek “Pena” me shkrimin “Poezi me kulturë, përmbajtje dhe emocion” që është edhe parathënia e librit me poezi “E diela e fundit” e shkrimtarit Shpend A. Gjocaj. Kjo rubrikë mbyllet me shkrimin e dr. Bexhet Asanit: “Saga e mërgimtarëve shqiptarë në një roman”, një recension mbi romanin “Kush na mallkoi?!”, me autore Age Gjokaj Ivezaj, njëkohësisht shkrimi është edhe parathënie e këtij romani.

Rubrikën e poezive e hap poeti Dalan Luzaj, i cili vjen në këtë numër të “Penës” me 6 poezi: “Tri strofa për vete”, “Ndarje”, “Oshëtima e bukurisë”, “Nënës”, “Gjumi im”, Dashuri fëmije”; poetja Iliriana Sulkuqi vjen me poezitë: “Mos e ‘vrisni’ poetin”, “Fund në fund vjeshtë…”, “Pelegrin…!”, “Vitestinët”, “Elbasaaan”, “Qamë në shteg Qabeje…”; ndërsa “Valixhia e jetës sime”, “E imja Shqipëri”, “Jeta, krip dhe sheqer”, “Dy pika loti”, “Dashuri në galaktikë”, “Ënndrrat në lundrim”, “Fisnike, unë” janë 7 poezi të poetes Esmeralda Bregaj, me të cilën mbyllet rubrika e poezive për këtë numër.

Në prozë kemi prurje nga shkrimtari Sami Milloshi, konkretisht tregimin “Një ditë si shumë të tjera”.

Intervista e këtij numri ka në fokus shkrimtaren Arjana Fetahu Gaba, e cila rrëfen për jetën dhe krijimtarinë e saj, ku ndër të tjera, pohon se Amerika i dha një tjetër dimension poezive të saj.

Rubrika e esesë vjen e përfaqësuar me një “Autointervistë” nga Kastriot Fetahu, i cili, e fton veten e tij që të bëjnë një intervistë së bashku dhe mesazhi më i rëndësishëm që kërkon të përcjellë është se: kemi triumfuar në jetë nëse kemi arritur paqen me veten.

Si në çdo numër tjetër, edhe tek këtë radhë tek “Pena” kemi një shkrim-njoftim mbi fituesin e çmimit Nobel në letërsi dhe është pikërisht shkrimtari norvegjez Jon Fosse. Në këtë numër, Sadiola Xhelili sjell një shkrim pak më të zgjeruar, e cila i rikthehet pak edhe çmimeve të dhëna në vitet e mëparshme.

Rubrika “In Memoriam” vjen tek revista “Pena” në përkujtim të shkrimtarit Naum Prifti, ish-kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, i cili ndërroi jetë më 17 qershor, 2023. Naum Prifti ishte një shtyllë kyçe e letërsisë dhe e kulturës shqiptare, sidomos për diasporën në Amerikë. Në përkujtim të tij, Rajmonda Moisiu dhe Mëhill Velaj sjellin “requiem-in” e tyre: “Naum Prifti-Simboli i triumfit të shpirtit njerëzor”, që shoqërohet edhe me një biografi të shkurtër të jetës dhe veprimtarisë së tij. Ndërsa, vajza e tij, Rafaela Prifti, njëkohësisht editore e “Diellit” në anglisht, na rrëfen në këtë numër te “Penës” dëshirën e fundit të babait të saj.

Një ndër rubrikat më funksionale të revistës, në veçanti për “Shoqatën e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë” është ajo e kronikës. Kjo rubrikë ka vlerë sidomos për anëtarët e rinj të Shoqatës apo për një lexues me interesa më të thelluara sa i takon krijimtarisë që zhvillohet në diasporë.

Në këtë numër, kjo rubrikë vjen me një lajm shumë të mirë për botën e letrave shqip, për kulturën shqiptare në përgjithësi: ribotimi i origjinalit të veprës “Albumi” me autor Fan Noli, botuar fillimisht nga “Vatra” në vitin 1948. Kjo është një ngjarje shumë e rëndësishme për Shoqatën e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë. Ribotimi i “Albumit” të Nolit (origjinali i vitit 1948) u bë i mundur nga Shtëpia Botuese “Adriatic Press”, nën kujdesin e Adnan Mehmetit.

Kronika e revistës hapet me një shkrim nga gazetari Beqir Sina me rastin e promovimit të 4 librave të studiuesit Besim Muhadri që u bë në “Vatër’, New York. Më pas, rubrika i dedikohet thuajse krejtësisht ngjarjes kulturore të ribotimit të “Albumit” të Nolit, ribotim i cili bëhet për herë të parë në Amerikë. Fuat Memelli dhe Arjeta Ferlushkaj Kotrri vijnë secili me nga një shkrim më vete për të na njohur me atmosferën dhe organizmin që u bë për promovimin e ribotimit të “Albumit” në Kishën e Shën Gjergjit në Boston. Më pas, kronika vazhdon me pasqyrimin e fjalimeve/kumtesave të mbajtura ditën e promovimit, konkretisht: Adnan Mehmeti me “Një libër që na frymëzon”; Neka Doko me “Nga shtepia e Nolit”; Arjeta Ferlushkaj Kotrri me: “Fan S. Noli, “Albumi” dhe ne”; Namik Selmani me: “Testamenti vargëror që na duhet në breza”; Thanas L. Gjika me: “Fan Noli, krijuesi i trinomit Kisha-Vatra-Dielli” dhe për ta mbyllur , Rafaela Prifti me: “Ajo që na duhet janë shqiptarët e Staturës së Fan Nolit, ato që kemi janë fjalët e “Albumit” të tij”. Rubrika e kronikës mbyllet me artikullin nga Arjeta Ferlushkaj Kotrri për promovimin e romanit “Kush na mallkoi?!” më autore Age Gjokaj Ivezaj.

Pjesë të këtij numri janë edhe njoftimet për anëtarësimet e reja në SHSHSHA. Një shkrim nga kryetari i SHSHSHA-së, Mëhill Velaj, na njeh me anëtarësimin e poetit Kastriot Fetahu. Gjithashtu, anëtarë të rinj në SHSHSHA u pranuan edhe Esmeralda Zace Bregaj, Age Gjokaj Ivezaj dhe Abdyl Hajredini.

E mbyllim këtë shkrim për numrin më të ri të revistës “Pena” me moto-n e saj:

“Misioni i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë është t’i sjellim komunitetit tonë dhe të gjithë shqiptarëve kudo që janë, një krijimtari të cilësisë së lartë në përputhje me standardet bashkëkohore të botës ku jetojmë. Po kështu, do të bëjmë ç’të jetë e mundur që të zbulojmë dituri të reja e të krijojmë një art të ri letrar, për të pasuruar civilizimin shqiptar dhe për të kontribuar në mënyrë të ndjeshme edhe ndaj progresit letrar botëror”.

Dhjetor, 2023

Filed Under: LETERSI

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • …
  • 62
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”
  • 18 dhjetori është Dita Ndërkombëtare e Emigrantëve
  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT