dgreca – Page 1628 – Dielli

Me Gëzim e Linda Meçe ne Malborough

December 21, 2017 by dgreca

Nga Thanas L. Gjika/

(Portret biografi për Gëzim e Linda Meçe)/

Me çiftin Gëzim dhe Lindita Meçe u njohëm gjatë mbrëmjes festive që u organizua për Ditën e Flamurit sivjet në “Best Western Royal Plazza Hotel” Malborough MA.

Ky çift ka ardhur në SHBA me lotari në vitin 1997 bashkë me djalin e tyre të madh që ishte 1 vjeç e gjysëm. Këtu kjo familje u shtua dhe me një djalë të dytë. Duke punuar fort e me ndershmëri, bashkëshortët e riardhur rritën dhe shkolluan dy fëmijët dhe tani kanë disa vite që kanë blerë shtëpi dhe kanë hapur biznesin e vet. Biznesin “Golden Steps Child Care” e drejtuar nga Linda e ndihmuar prej djalit të madh, Eni-t. Gëzimi punon si shitës (seafood clerk) në “Wholefoods Hingham” MA. Kurse djali i vogël, Hiqmeti ndjek studimet e larta për Elektronikë (Computer Science) dhe punon part-time për kompaninë e madhe “Apple”.

* * *

Dy vëllezërit Meçe u shpallën armiq të popullit pa bërë asnjë krim

Gëzim Xhevat Meçe është një burrë me trup mbi mesatar, me flokë ngjyrë gështenje. Tek ai bie në sy qetësia, e folura ngadalë e me zë të ulët. Të krijohet ideja sikur ai nuk di të nxehet e të bërtasë, sikur me urtësi arrin t’i zgjidhë gjithë problemet e veta. Gëzimi u lind më 14 shkurt 1969 në një familje të internuar në fshatin e vogël Fier-Seman pranë Gradishtës së Lushnjës. Biografia e familjes së tij ishte njollosur që më 1945, kur u arrestua gjyshi Enver Meçe (1910 – 1947). Në atë vit babai i Gëzimit, Xhevati (1940 – 2010), ishte 5-6 vjeç.

Gjyshi i Gëzimit, Enver Meçja, bashkë me vëllain e vet Hyqmetin, ishin bij të Elmaz Meçes, pronar tokash dhe pyjesh në Myzeqe. Ata kryen studimet e larta për drejtësi në Romë dhe masterin e mbrojtën në France me paret që u dërgonte babai. Pas diplomimit erdhën në Tiranë, ku më 1937 hapën një zyrë avokatore. Kjo zyrë shërbente edhe si zyrë avokatore e Madhërisë së Tij Mbretit Zog i Parë.

Gjatë pushtimit italian ata vijuan punën e avokatit duke qëndruar larg politikës. Mirëpo një ditë shtatori të vitit 1944, në zyrën e tyre shkoi një partizan, i cili u tha me zë urdhërues: “Ose ejani e delni malit me ne, ose ju pret plumbi”. Hyqmeti e vlerësoi rrezikun që i priste pas këtij kërcënimi, prandaj vendosi të largohej nga atdheu. Ai ishte i pamartuar. Në Romë kishte lënë të dashurën me të cilën nuk mundi të martohej sepse ajo nuk pranoi të vinte e të jetonte në Shqipëri. Kurse vëllai i madh, Enveri, nuk deshi të largohej nga atdheu.

“Unë kam grua dhe fëmijë- tha ai. Duart nuk i kam lyer me gjak. Me partizanët nuk bashkohem, por këta nuk kanë arsye të më vrasin”.

Atëhere vëllezërit bënë marrëveshje midis tyre: Hyqmeti bëri aktin e shitjes së pronave në emër të vëllait. Kështu Enveri u bë pronar i vetëm i tyre duke ia paguar vlerën në monedha floriri. Hyqmeti mori shumën e pareve ne flori dhe shkoi në Itali.

Në vitin 1945 qeveria komuniste e arrestoi Enver Meçen dhe e dërgoi ne burgun e Beratit. Gjithë pasurinë: toka, pyje, tre shtëpitë (vilën e Tiranës, të Lushnjës dhe atë të Fierit) ia shtetëzuan dhe familjen ia internuan në Fier-Seman, në mes të baltrave dhe mushkonjave.

Në vitin 1947 Hyqmeti hyri ilegalisht në Shqipëri për ta marrë vëllain dhe familjen e tij. Mirëpo, pasi mësoi se Enverin e kishin burgosur dhe familjen ia kishin internuar, u kthye mbrapsht sepse e kuptoi se nuk do t’ja arrinte qellimit. Në Romë u martua me të dashurën e tij italiane. Për të mos u bërë viktima të agjentëve të Sigurimit shqiptar, të dy bashkëshortët u larguan nga Italia dhe u sistemuan në Toronto të Kanadasë. Aty u lindi një djalë, të cilin e pagëzuan me emrin George (Xhorxhi) pra Gjergji, për kujtim të Gjergj Kastriotit. Më vonë u lindi dhe një vajzë, por kjo nuk jetoi gjatë. Xhorxhi, duke ndjekur traditën e babait, kreu studimet e larta për avokati dhe bashkëpunoi disa vjet me të atin duke punuar në zyrën e tij. Rreth vitit 1970 familja e tyre u kthye në Romë. Këtu djali hapi zyrën e vet për avokati ndërkombëtare. Gëzimi e Linda patën rast ta vizitonin atë në vitin 2009. Babain dhe nënën e Xhorxhit nuk i takuan dot sepse ata ishin larguar nga jeta disa vjet më parë.

Sigurimi shqiptar pasi mori vesh ardhjen në Shqipëri dhe largimin e Hyqmetit, dërgoi në qelinë e burgut tek Enver Meçja, myzeqarin Kiu Bozo, një ish partizan, njeri i pashpirt. Edhe pse nuk kishte përgatitje profesionale atë e kishte caktuar qeveria të gjykonte avokatin e diplomuar Meçe. Duke e ditur se do të dështonte në procesin gjyqësor, ish partizani Bozo dha urdhër t’i bënin Enverit një gjëlpërë, gjoja për ta mbrojtur nga epidemia që kishte rënë në burg. Enver Meçja e ndjeu se me anën e asaj gjëlpëre iu dha helm. Këtë fakt ai ia tha bashkëvuajtësit kosovar të qelisë, z. Selim Gurguri, i cili ia dëshmoi Gëzimit pas vitit 1991. Pas disa ditësh, në vjeshtë të vitit 1947, Enver Meçja dha shpirt duke lënë jetimë kater fëmijë, dy djemtë: Xhevatin e Yllsiun dhe dy vajzat: Bukuroshen e Semihanë.

Xhevati, babai i Gëzimit, u rrit me mundime dhe pas përpjekjesh të shumta mundi të bëhej traktorist, zanat që e ushtroi për pak vjet, sepse më pas u rropat gjithë jetën si punetor i thjeshtë kooperative . Kurse Gëzimi pasi mbaroi shkollën e mesme me profil bujqësor në Fier-Seman shkoi ushtar në Palermo të Himarës, ku kreu shërbimin ushtarak dy-vjeçar. Pas ushtrisë u regjistrua në Ndërmarrjen e Shfrytëzimit të Naftës me drejtori në Patos. Aty filloi punën si teknik gazi në Povelçë të Fierit për shfrytëzimin e puseve të gazit. Ndërkohë gjithë familja e tij, përfshirë vellain e tij më të vogël dhe dy prinderit kaluan me banim në Fier tek ish zyrat e N.SH.N-së, të cilat ishin të mbushura me dokumente dhe letra deri në tavan, pra të pabanushme. Këtu e gjetën vitet e shkërmoqjes së diktaturës 1991-1992.

Duke qenë bir i një familjeje të përndjekur e të shpronësuar, Gëzimit iu afrua Bujar Kaloshi, Drejtor i Policisë Financiare të Qeverisë së parë të Sali Berishës. Zoti Kaloshi i propozoi Gëzimit të linte punën e teknikut të puseve e të vishej polic për të shërbyer në Policinë Financiare ose në Policinë e Rendit. Mirëpo Gëzimi mbajti porsinë e babait: “Shiko punën dhe mos u përzje në politikë”. Në vend që të vishej polic vijoi punën.

Endrra e Gëzimit ishte Amerika. Atje ai kishte vëllain e Lumturisë, nënës së tij, Prof. Ismail Çeprati (Mustafaraj), i cili e kaloi gjithë jetën duke shkruar skenarë dokumentarësh për Hollivudin dhe si veprimtar i shoqërisë “Vatra”. Ismaili njihet në SHBA si atdhetar nacionalist i arratisur që në vitin 1950. Dhe sot ai jeton në Kaliforni. Ai është bir i Hamdi dhe Merjeme Çepratit. Ati i tij ishte një nga komandantët e shquar të çetave të Ballit Kombëtar. Konkretisht ai ishte komandanti i çetës balliste të Vlorës, e cila kishte kryer aksione të armatosura kundër pushtuesve italianë dhe aksionin më të rëndësishëm e kreu kundër një autokollone gjermane te Qafa e Llogarasë, të cilën e mbajti me zjarr për dy orë. Mirëpo Hysni Kapua, i cili i njihte shumë mirë trimëritë e kësaj çete, duke zbatuar porositë e udhëheqjes së Partisë Komuniste, më 1946 dha urdhër që të arrestoheshin e të pushkatoheshin 11 luftëtarët më të shquar të ish çetës balliste të Vlorës bashkë me komandantin e saj Hamdi Çepratin. Duhej fshirë nga kujtesa lufta heroike e asaj çete, ashtu si dhe e gjithë veprimtaria atdhetare e ballistëve…

* * *

Në vitin 1993 Gëzimi u fejua e u martua me zonjushen Lindita Hoxha, një vajzë brune simpatike dhe shumë e gjallë, familja e së cilës ishte me prejardhje nga qyteti i Fierit, por e internuar në fshatin bregdetar Seman të Fierit.

Lindita, shkurt Linda, kishte mbaruar shkollën e mesme më 1988 dhe kishte ambicie të vijonte shkollën e lartë. Ajo ishte regjistruar për të ndjekur me korrespondencë Universitetin e Elbasanit “Aleksandër Xhuvani” dega Mësuesi Cikli i Ulët, të cilin e mbaroi me rezultate të shkëlqyera në vitin 1995.

Nga ana e saj Linda është bijë e një familjeje të madhe. Babai i saj zoti Gani Hoxha dhe nëna e saj zonja Nadire Hoxha (Behari) lindën gjashtë vajza dhe një djalë. Babai i saj ishte lindur më 1938. Ai punoi si zetorist në Seman që nga viti 1963 deri sa u pensionua. Në vitin 1963 familja e tij u shpall “familje me biografi të prishur”. Shkak i këtij ndryshimi u bë kapja e vëllait të tij, e Beqir Hoxhës (1923 – 2011) te kufiri me Greqinë, ku ai tentoi të arratisej. Gjatë gjyqit që iu bë me dyer të mbyllura, Beqiri pa u trembur, mbajti një qëndrim kritik ndaj regjimit komunist. Ligji për tentativë arratisjeje parashikonte dënimin me 7-10 vjet burg, kurse Beqir Hoxhën e dënuan me 35 vjet burg, të cilat i kaloi të plota në burgun e rëndë të Spaçit, prej nga doli më 1988, i raskapitur, por jo i mposhtur. Ai pati fatin të shijonte në vitet 1991-1992 shkërmoqjen e diktaturës komuniste dhe të shikonte sesi katandisën ata që e kishin torturuar në hetuesi dhe munduar në burg…

Babai i Lindës, zoti Gani, erdhi këtu në SHBA për vizitë në mars të vitit 2012. Gjatë një vizite mjekësore pas disa muajsh, në qershor të atij viti, mjekët amerikanë konstatuan se ai vuante nga enjtja e aortës te kofsha e djathtë (Aneurysm) dhe ngulën këmbë që ta operonin sa më parë. Operacioni u krye me sukses dhe ai tani gëzon jetën e dytë në Itali, ku jeton bashkë me gruan e vet, zonjën Nadire, me djalin e nusen e tij dhe fëmijët e tyre që e mbushin me gëzim sa herë i sheh e përqafohet me ta.

Edhe ne partizanët bëmë masakra në popull

Gjyshi i Lindës nga nëna, i paharrueshmi Elmaz Behari (1922 – 2009), kishte qenë partizan i Brigadës së Parë Sulmuese, me komandant Mehmet Shehun. Pas mbarimit të luftës qeveria komuniste, duke e vlerësuar si njeriun e saj besnik, e emëroi ndihmës gjykatës. Mirëpo Elmaz Behari, në pleqërinë e tij ndjente në shpirt peshën e padrejtësive dhe krimeve që ishin kryer në prani të tij prej komandantit të Brigadës I, si dhe të gabimeve që ishin bërë në praninë e tij gjatë proceseve gjyqësore.

Gëzimi kujton se gjatë vitit 1994, në një nga takimet e para me gjyshin e urtë Elmaz, ky i pati thënë:“Historia jonë e Luftës dhe e Socializmit është shkruar ashtu si deshën fitimtarët, por ajo ka shtrembërime të mëdha. Unë kam qenë i pranishëm më 1944 në fshatin Sulaj të Fierit, kur Mehmet Shehu u tha pleqve të fshatit: ‘Jeni me ne apo kundër nesh?’ Ata iu përgjigjën: ‘Ne jemi popull dhe duam lirinë, duam të punojmë e jetojmë. Na erdhën këtu disa ballistë dhe na plaçkitën dhe na muarrë me zor tre djem. Po kur komandanti i tyre e mori vesh këtë poshtërsi, i solli këtu dy prej atyre “trimave” dhe pasi vërtetoi ngjarjen, i vrau me revolen e vet në sytë tanë. Tani, ti po na kërkon të vijë gjithë fshati me partizanët. Ne nuk themi dot se mund të vijë gjithë fshati apo jo.’

Komandanti Mehmet Shehu, nuk priti, dha urdhër të mblidheshin gjithë burrat e fshatit dhe i pushkatoi, pa gjyq. Kjo masakër më ka vrarë në zemër, por kisha dhënë besën e nuk guxova të kundërshtoja, sepse do të dënohesha si armik e tradhëtar dhe familja ime do të vuante pasoja të rënda…”

“Më vonë, shtoi Gëzimi, mësuam nga gazetat se forcat partizane kishin bërë dhe masakra të tjera, si në Bozhigrad të Devollit, në Libohovë të Gjirokastrës, në një fshat të Lushnjës, në Mirditë e në vende të tjera. Mirëpo ende ka ish partizanë që vijojnë të shkruajnë kujtime ku përmendin vetëm gabimet dhe krimet e ballistëve dhe i fshehin me qëllim krimet që kryen në popull forcat partizane.”

Ish partizanë si Elmaz Behari ka pak, shumica e tyre nuk e kuptuan derisa vdiqën dhe ata që janë gjallë ende nuk e kanë kuptuar se janë fatkeqë, njerëz të mashtruar prej udhëheqjes së PKSH / PPSH-së. Partizanët tanë ishin njerëz idealistë kur dolën malit për lirinë e atdheut, por mbas luftës shumica e tyre u kthye në shërbëtorë qorrë të diktaturës më të egër komuniste që u instalua në Europë…

Me emrin Enver ngjallëm Enver Meçen, jo Enver Hoxhën.

Më 9 mars 1996 Gëzimi e Linda u shtuan me një djalë, të cilit i vunë emrin Enver. Shoqet e punës së Lindës u revoltuan dhe filluan të mos i flisnin me gojë. Pas nja 10 ditësh, Linda i mblodhi shoqet dhe u kërkoi ta sqaronin pse i mbanin mëri. Ato i thanë se në kohën e ndryshimeve demokratike, kur krimet e diktaturës e të diktatorit u bënë të njohur, në Shqipëri duhej të mos përmendej më emri Enver. Gjithë ata që kishin emrin e tij, sipas tyre, duhej të ndërronin emrin e të quheshin me emër tjetër. Kurse Linda dhe Gëzimi që kishin qenë të përndjekur dhe të shpronësuar, e quajtën djalin me emrin e urryer Enver.

– “Kjo na u duk shprehje nostalgjie ndaj diktatorit, nostalgji që e kanë dhe e shprehin shumë ish komunistë e sigurimsa, që përfituan poste e detyra prej tij”, i thanë shoqet në fund. Atëhere Linda u sqaroi shoqeve të veta se kush ishte Enver Meçja dhe si e kishte pësuar ai prej regjimit të diktatorit Hoxha.

“Moj shoqe, moj motra, e mbylli ajo bisedën, unë dhe Gëzimi ngjallëm intelektualin antikomunist Enver Meçe, jo diktatorin Enver Hoxa. Këtë edhe ne e urrejmë si ju. Mos mendoni se çdo njeri që quhet Enver, shpreh respekt për diktatorin”.

Jeta në atdheun e ri, ku shpërblehesh sipas punës

Po gjatë vitit 1996 familja e re aplikoi lotarinë amerikane të Green Card-it, të cilën e fitoi. Në shtator të vitit 1997 Gëzimi, linda dhe Eni (shkurtimi i emrit Enver) erdhën në SHBA në qytetin Quincy MA, pranë Bostonit, ku e priti z. Bashkim Malasi, mik i Gëzimit. Ky i sistemoi në një shtëpi me qira dhe e punësoi Gëzimin si pjatalarës te “Pier Four Restorant” i z. Antony Athanas.

Linda duke qenë shatzënë në muajin e shtatë, nuk kërkoi punë. Kur Gëzimi mori pas dy javësh çekun e parë me 140 dollarë, u mërzit dhe shkoi tek pronari, të cilit i tha: – “Zoti Athanas, me pagesën tuaj prej 140 dollarë në dy javë, pra me 280 dollarë në muaj, unë nuk mund të jetoj dot. Qiraja e apartamentit tim është 600 dollarë në muaj.”

Zoti Anton, iu përgjigj:“Gëzim, ti nuk di anglisht dhe nuk i ke reflekset e punës në kuzhinë. Unë nuk mund të të paguaj më shumë. Ti duhet të punosh edhe një punë të dytë, ose shiko të gjesh punë tjetër, ku mund të paguhesh më mirë. Amerika është e madhe, mundësi ka plot”.

Atëhere Gëzimi i tha se nuk do vinte më në punë. Pronari nuk u mërzit, i dha dorën duke e uruar: “Paç fat!” Gëzimi kaloi me punë si pree-cook (ndihmës kuzhinier) te restoranti “Hearth’n Kettle” në qytetin ku banonte, me pagesë $ 8.50 në orë. Në këtë restorant ai punoi 2 vjet. Gjatë katër muajve të parë, muaj dimri, ai e përshkonte rrugën vajtje-ardhje (rreth 5 km.) me biçikletë, dy herë në ditë. Më tej ai u punësua si kuzhinier (line-cook) tek “Toni’s clam shop“, ku punoi gati 12 vjet. Paga i rritej çdo vit. Kur u largua, paga kishte arritur në $ 15.00 në orë. Ndërkohë zuri dhe një punë të dytë. Dita e punës për Gezimin fillonte më 8:00 të mëngjezit dhe mbaronte më 24:00, në mesnatë. Flinte gjithsej 6-7 orë. Vitet 1998 – 2015 janë vitet e punës heroike të Gëzimit, kur ai punonte në dy punë të lodhëshme. Në ato vite ai filloi të blinte dhe rrush Kalifornie dhe të bënte verë e raki sa për nevoja familjare. Ata që dijnë t’i shijojnë këto pije, i kanë dhënë përshtypje nga më të mirat. Këtë hobi ai e vijon dhe sot.

Linda lindi djalin e dytë në nëntor 1997, Metin (Hiqmetin). Duke mos ditur gjuhën dhe duke mos pasur mundësi të paguanin njeri për t’u kujdesur për dy djemtë, Linda u detyrua të rrinte katër muaj në shtëpi pas lindjes se tij. Filloi të mësonte vetë anglisht dhe kur e ndjeu veten të aftë dha disa provime, unifikoi diplomën për mësuese dhe u punësua në disa shkolla për nxënës parashkollorë. Ajo arriti te ishte dhe drejtoreshë për parashkollorë në “Lighthouse baptist Christian Academy” gjatë vitit 2002. Më pas ajo dha mësim në “Beachwood on the Bay” pranë Marina Bay ne Quincy MA. si mesuese drejtuse (lead teacher ) deri ne vitin 2007.

Në vitin 2000 familja Meçe shfrytëzoi një rast të mirë për blerje shtëpie pa dorëzuar para në dorë (down payment). E blenë një shtëpi të vogël, të cilën pasi e pastruan dhe e ndreqën, në vitin 2003 e shitën dhe blenë një shtëpi të madhe, atë që kanë dhe sot. Mbas disa rregullimesh e ndryshimesh, sistemuan në katin e parë biznesin e vet “Golden Steps Home base child Care”, të cilën e hapën me katër fëmijë në vitin 2007.

Vitet e punës së stërlodhshme

“Këtu në Amerikë, sa më shumë para të kesh aq më shumë të duhen”, thotë Linda me të qeshur dhe vijon: “Në vitin 2010 pasi kishim sistemuar biznesin me fëmijët, dhe djemtë tanë po shkonin mirë me mësimet, na lindi dëshira për të marrë me qira një restorant, ku do të punonim krahas biznesit tonë. E morëm restorantin “Sunset View ” në Quincy MA. U robtuam së punuari në dy punë për një vit e gjysëm. Aty vinin dhe djemtë na ndihmonin, paguanim dhe kater punëtorë. Por pas një viti e gjysëm e ndjemë se nuk mund t’i mbanim më gjatë dy punët. Kështu tani mbajmë vetëm biznesin brenda shtëpisë unë me Enin, kurse Gëzimi ka gati dy vjet që punon në “Whole Foods” ne Hingham MA. si shitës me pagë të mirë.”

Meti, djali i vogël, po mbaron vitin e parë të shkollës së lartë “Wentworth Institute of Technology” për ingjineri elektronike (computer science) në Boston. Ai punon part-time për kompaninë “Apple”, për të lehtësuar shpenzimet e shkollimit, sepse kjo shkollë kushton shumë.

Të dy djemtë, Eni dhe Meti, flasin shumë mirë shqip, por si shumica e fëmijëve që nuk kanë shkuar në ndonjë kurs për mësimin e gjuhës amëtare, edhe këta nuk dijnë ta shkruajnë gjuhën shqipe. Kjo është dhe një nga pengjet e prindërve të tyre.

Lindita dhe Gëzimi të detyruar të punonin gjithë kohën me dy turne, nuk u jepej mundesia as të mblidheshin në tavolinë së bashku. Pikërisht, këtu është dhe asrsyeja kryesore pse djemtë nuk mundën ta mësonin gjuhën shqipe edhe me shkrim. Pavarësisht nga fakti se ata ende nuk e kanë zotëruar edhe me shkrim gjuhën amëtare, prindërve u vjen mirë kur ata shprehen se janë krenarë që janë shqiptarë. Madje ata zemërohen kur dëgjojnë disa fëmijë shqiptarësh që flasin vetëm anglisht me prindërit tyre në vende publike dhe kur i pyesin amerikanët për origjinën e tyre etnike, thonë: “I am American” dhe nuk thonë se janë “Albanian-American”.

TRINIA E ATJONIT

December 21, 2017 by dgreca

“Ne do ta sundojmë botën me buzëqeshje e punë të pareshtur”/U bënë 3 vjet që Atjon Zhiti, student i filozofisë, iku për në Qiell, fare i ri, kur kishte mbushr 19 vjeç, por prania e tij është ndjerë e gjallë mes miqve të shumtë të tij, shoqeve dhe shokëve studentë kudo, jo vetëm në Tiranë, por dhe në universitete të tjera në Itali, në Milanon ku ai studionte, në universitete të Europës dhe të Amerikës, etj, etj, se ndërkaq ai ishte dhe antar i Parlamentit Rinor Europian dhe puonte që “Europa të gjente Europë dhe në Shqipëri” siç i pëlqente të thoshte.

3 vjet. Që si në një asisacion idesh, na bëjnë të mendojmë për një si trini të tij të pandashme, ndjesish dhe bëmash. Ka 3 botime befasuese, me jehonë, një libër me ese, të vlerësuara së tepërmi nga lexuesit dhe kritikët, një album të shkëlqyer me piktura, vegime fëminie dhe të adoleshencës, për të cilin mori dhe një çmim së fundmi në Paris, dhe e treta: mos është kalendari i tij me piktura dhe citate të tij, në tre gjuhë, shqip, italisht e anglisht? Apo koncerti, kushtuar atij, me piano dhe violinë në një kishë të famshme të Romës, ku u recituan pjesë nga shkrimet e tij? Atjoni i kishte rënë dhe flautit, ishte dhe notar i shkëlqyer, angazhohej me filmin… Ç’të themi për veprën e tretë të Atjonit, apo botimet që kanë me ilustrime të tij? kë të zgjedhim? Më mirë të veçojmë buzëqeshjen e tij, një kryevepër madje, engjëllore, që dinte ta jepte aq çiltërsisht aq sa besonte në atë që thoshte se “ne do ta sundojmë botën me buzëqeshje e punë të pareshrur”. Pra, BUZËSHEJA, PUNA, VAZHDIMËSIA… Mahnitëse! Dhe kjo e bënte dhe serioz, dhe guximtar, dhe të trishtuar, por gjithmonë të bukur. Atë e dashuronin dhe ai dinte të dashuronte.

Që kur ishte 3 vjeç iu botua një vizatim dhe shkruajti dhe një gazetë e huaj.

Student arriti të botojë 3 esetë e para. Madje dolën dhe në median me përtej Shqipërisë e Kosovës, por mbarë shqiptare, së pari në VOAL në Zvicër, në Itali e Angli e deri në SHBA, te “Dielli”.

Gjithashtu përktheu tre autorë, një poete italiane, me vajzën e së cilës u miqësua shumë, përktheu poezi inedite nga një emër i çuditshëm, ideator shqiptar që rrinte me ideatorë të Europës së Bashkuar në kampin e internimit në Ventotenne në Itali, Zai Fundo, që e masakruan në luftë. Duheshin poezitë e tij e për një antologji që po përgatiste i ati me autorë të pushkatuar, lajmëtarë të Europës e ato u gjetën vetëm në italisht. Së fundmi Atjoni u mor me përkthimin e një prej poetëve më të mëdhenj sot në botë, Adonis, përsëri ndihmonte të atin për një përmbledhje të tij.

Në emër të Atit, të Birit dhe Shpirtit të Shenjtë, amen! .

3 ishin dashuritë e Atjonit, dëshmon një shok i tij nga Kosova: vajzat, atdheu, udhëtimet e s’dihej kush ishte e para, të treja të para..

Atjoni humbi jetën në një aksident rrugor, pas një feste, 3 vjet më parë dhe motorin nuk e ngiste ai, por djalli i shfaqur si një shok i shokëve të tij, që s’dihet ku është tani…

Tragjedi e rëndë për prindërit e tij dhe për të gjithë ata që e duan dhe ai vazhdon t’i dojë hyjnisht. Atjoni përsëri sjell dritë agimesh nga lart, të atij agimi që nuk e arriti dot, për të cilin po nxitonin për ta parë se si vërshonte mbi det. Deti i madh i dhëmbjes…

Me dëshirën që Atjoni të vazhdojë të jetë i pranishëm në DIELLI këto si terncina të vogla, thënie nga Atjoni dhe ç’kanë thënë për të, nga ne, miq të Atjonit, të Edës dhe Visarit.

3 pjesëza nga traktatet e Atjonit

1.A JEMI GATI PER ATE QE DUAM?

Kur isha fëmijë

Një ditë vere do të më ndodhte diçka, e cila do ngelej gjithmonë e gërvishtur në kujtesën time. Isha “mysafir” në shtëpinë e një miku të tim eti dhe, papritshmërisht, na ndodhi që një harabel a diçka e ngjashme të përplasej në dritaren, nga e cila po vështronim mendimet tona. Zogut të vogël i ishte thyer krahu dhe, po prapë papritshmërisht, zbulova se një nga pasionet e tashmë mikut tim e jo vetëm të tim eti, ishte ornitologjia dhe detyrimisht dinte gjithçka mbi zogjtë e se si të kuronte krahun e atij. Si çilimi më dukej pabesi e madhe ndaj natyrës që një krijesë kaq e brishte të mos lihej e lirë mbas kurave dhe me insistimin e kokëfortit ngulmoja në çrobërimin e tij, aty në çast dhe pa e ditur mora mësimin e parë mbi vendin tim.

Me një çiltërsi e thjeshtësi të hatashme mu shpjegua se do të ishte mizori t’i jepej liria në atë gjendje atij zogu të pambrojtur dhe i pamundur për t’i përmbushur nevojat vetes. Më përpara se liria, duhej ndihma, kurimi dhe kujdesi, mbështetja e plotë si paralirí ose si pjesë e lirisë utilitare. Këtë po e ndjeja si fëmijë, por si më i rritur, e kam të qartë se liria e vendit tim është e para dhe më e çmuara.

Po a jemi gati për atë që duam?

Plani i madh: sundimi i botës me buzeqeshje dhe punë të pashtershme për të mirën e njeriut,

BOTA NUK ËSHTË E RRUMBULLAKËT PËR TË GJITHË…

..Duke u endur nëpër Qytetin tim ngelesh gojëhapur, sheh gjithçka, disa herë je i mahnitur dhe në shumicën e rasteve të tjera i vrerosur ndaj mahnitjes karshi shëmtisë, shëmtisë jo vetëm konkrete. Tirana të josh, por si hije ka një bishë që e ka ngërthyer e nuk e lë të lirë dhe është po e njëjta hije që përçudnon atdheun…

Një problem që shkaktohet nga çka shkakton. Rrethi vicioz i qytetërimit tiranak. Baltë, lypsarë, tym, mizerje, kafshë, kalldrëm, arsim, politikë, po prapë kafshë, mjegullnajë kokash, mendime shterpe, art steril, dergjje.

Padyshim që shteti i tillë meriton një lloj asgjësimi dhe çdo element i tij përbërës, pra qeveria, opozita, shtetarët, shtetasit (prej indiferentizmit), institucionet. Drejtësia është ai princip ku çdokush bën vetëm ato gjëra që prej natyre e ligji është thirrur të bëjë. Kur çdo qytetar dhe çdo “klasë” u përmbahet funksioneve të veta në mënyrën më të mirë të mundur, atëherë jeta e shtetit kryhet në mënyrë perfekte dhe kështu kemi pikërisht shtetin e së drejtës. Me këtë kalim mendoj se bëhet i qartë kaosi i shoqërisë sonë, ku tradicionalisht thirreshin për të kryer punë të tjera ata që duhej të përmbushnin detyra të tjera, ku shumëkush nuk bënte punën e tij, ku askush bënte punën e askujt.

KUR U SHPIK 1+1: MIZORIA QË LULËZON NGA DOBËSIA

Pse korrupsioni është sistem? Sistem deri në atë pikë që seleksionohen të korruptuarit dhe diskriminohen të ndershmit duke i vendosur në konditat që të mos dëmtojnë me të paparashikueshmen dhe antisistematiken ndershmëri të tyre. Ka një arsye nistore, besoj. Që nuk është pak e vërtetë për të qenë një zbulim i momenteve të fundit. Korrupsioni është një krim ndaj kolektivit, një plagë ndaj të mirave të saj materiale dhe jo. Gjithsesi. Jepet rasti që shoqëria jonë që prej hapjes së tregut të lirë është kthyer në një konglomerat privatësh dhe partikolarësh ku pasioni civil nuk ka zënë rrënjë. Kush e bën sot politikën në atdhe? Kampionët e moralit të thyer ose të çalë dhe interpretuesit e modernitetit shqiptariot. Në hipotezën më të mirë ata janë teknikë pa vizion, më shpesh adept punësh që njohin tejmirë rrjetën e relatave që u kanë lejuar të pushtojnë poste dhe fuqi. Shkencat shkojnë para, sepse nuk gabojnë dy herë në të njëjtën mënyrë po ashtu si dhe njerëzimi. Ky qëndrim i ndërgjegjshëm kritik kundrejt vetë ideve tona është diferenca reale midis qenieve me dije dhe qenieve pa shtylle kurrizore. Qeniet me dije gabojnë, por në një mënyrë ndryshe nga jokurrizorët, qeniet me dije janë vazhdimisht të eksituara nga dëshira për të gjetur një gabim tek teoria e vet; me dëshirën për ta asgjësuar sa më shpejt. Ndërkohë jokurrizori vdes bashkë me teorinë e tij të gabuar. Fasada është e bukur plot shpresë, rrënjët janë të njëjtat, të kalburat

3 citate nga “Kalendari 2018” i Atjonit:

– Të bësh të kthehen gjërat në shërbim të lumturisë së njeriut.

– Kërkimi është zhveshje… Që konflikti të mos jetë torture, por vuajtje intelektuale, mundësisht gëzim. Lumturia është detyrë, por të mos ndjehet si e tillë…

– Dashuria për dije është e pakohë dhe e tillë do të jetë. Nuk do pranoj çka nuk më pëlqen, por do të mundohem të njoh gjithçka, kohë nuk kam për paragjykime, tabu, etj.

3 THËNIE për Atjonin si djalë:

– Atjoni ishte djali që çdo prind do të donte ta kishte të vetin…

Sebastiano Grasso- Poet, President i PEN Clubit, Milano, Itali

– Nuk kam takuar një të ri kaq të mirë, kaq fisnik dhe kaq të dashur në Shqipëri se Atjoni.

Robert Elsie

Albanalog kanadez, jeton në Gjermani

– E kam ende të gjallë buzëqeshjen e tij të çiltër, kokën e bukur plot kaçurele të zinj, tek vraponte galerive të Muzeut të Arteve në Vjenë, për të kapur dhe kuptuar gjithçka mahnitëse të atyre tablove të mjeshërve të mëdhenj, që po vizitonim së bashku. I them këto se nuk është diçka e zakonshme për një fëmijë të moshës së tij ai pasion dhe ajo kureshtje, për të mësuar njëherësh dhe sa më shpejt gjithçka.

Kjo fytyrë e bukur engjëllore…

Helena dhe Ismail Kadare

3 THËNIE

për Atjonin piktor:

Atjoni i vogël e ka kuptuar dhe vizatimi i tij është një “strategji politike” e madhe, shumë më serioze dhe konkrete se ato të udhëhequra me forcën e armëve.

Giampaolo Mattei

Një lojë tensionesh dhe harmonish kromatike befasuese të krijuara me kokëshkrepjen dhe guximin tipik për temperamentet krijues. Këto tablo dhe vizatime të arrira janë dëshmitare të heshtura të energjisë, lirisë dhe dëshirës së natyrshme fëminore për të komunikuar.

Gëzim Qendro

Kapja e universit në të gjitha dimensionet. Kjo është fabula e pikturës së tij. I mbërthyer nga ky detaj artistik… ajo tingëllon përtej moshës dhe me tendenca të dukshme ndaj artit modern, abstraksionit apo minimalizmit… Për të fluturuar drejt së pamundurës, përjetësisë…

Gëzim Tafa

3 THËNIE për Atjonin e shkrimeve:

– Në shkrimet e Atjonit ka filozofi, jo si diçka abstrakte, por të lidhur me politikën, jo në kuptimin e politikës sot, por si te grekërit e lashtë, pjesë e jetës, ndërkaq të lidhura aktualitetin…

Mauro Geraci- Antropolog, kritik arti, studiues i letërsisë shqipe, Itali

– …libri të Atjonit – testamenti i Tij për Shqipërinë, një testament që do t’u drejtohet bashkëmoshatarëve të Tij më fatlume. Ai do të jetë si Ungjilli për ta, mbasi në të janë të gjithë elementët e projektit të Tij për Vendin… Ai projekt do të jetë fari ndriçues i brezit të Tij. Kështu Ai do të jete i pranishëm përherë jo vetëm në kujtesën, por edhe në jetën e përditëshme të popullit të vet, apo më mirë, të pjesës së tij më të mirë…

Eugjen Merlika- Studiues, Itali

– Atjoni e iluminonte poezinë, sepse ai vetë ishte pothuajse një poeme magjike…

Adonis-poet me njohje botërore

Si epilog:

Atjoni qoftë i bekuar tek Zoti dhe sjelltë bekime pa fund…!

Skënder Buçpapaj-nga një letër e tij

Kryeministri ynë, shitet si nxënës i Nolit & Konices, por duket si lolo i grekëve?

December 21, 2017 by dgreca

Nga Arben LLALLA/Më 13 dhjetor 2017 kryeministri Edi Rama nënshkroi disa vendime të qeverisë së tij për ndërtimin e varrezave të ushtarëve grekë “të vrarë” gjatë luftës italo-greke 1940-1941. Rama zyrtarizoi 28 tetorin si Ditë Homazhi në përkujtim të ushtarëve grekë. Ky është poshtërim dhe injorim ndaj kombit shqiptar, pasi grekët nuk erdhën për çlirimin e Shqipërisë, por për pushtimin e saj duke ngritur flamurin e aneksimit të jugut. Sipas logjikës së Ramës, atëherë Shqipëria duhet të shpallë ditën e nderimit të ushtarëve osmanë, serbë, bullgarë, austriakë, hungarezë, francezë, italianë, gjermanë, e kështu me radhë.Edi Rama e hodhi firmën në këtë vendim, pikërisht dy vjet pasi ai u shpall më 13 dhjetor 2015 Kalorës i Mbrojtjes së orthodoksisë greke nga Patriarku i Jeruzalemit, Teofili III. Si student i fondacionit grek, Sokratis Kokkalis për komunikim administrativ dhe shkencat politike, Edi Rama për të larguar vëmendjen nga nënshkrimi i ndërtimit të rreth 8.000 varreve greke bëri një deklaratë patriotike të zjarrtë ku na tha: “Jam nxënës i Nolit dhe Konicës, ata më kanë mësuar të flas…”.Edi Rama nuk paska lexuar hiçgjë nga shkrimet, veprat e Nolit dhe Konicës, por vetëm e paska me të dëgjuar emrat e tyre, sepse përndryshe diçka do kishte nxënë nga dy kolosët e gazetarisë, oratorisë, historisë, shqipërimit. Po të kishte ata të dy ndër mend nuk do të qe kundër Çështjes Çame, nuk do pranonte Medaljen dhe Kryqin e Kishës orthodokse greke. Rama nëse do të lexonte Nolin dhe Konicën do e dinte çfarë thonë ata për çamët dhe grekët.Kryeministri Rama të gjithë atë sallatë fjalësh që harxhoi për Çështjen Çame, e paska patur lojë me Dulen e të tjerë, sepse gishtin e ngjyer në Fondacionin Kokkalis e përdori për të firmosur varret boshe të Vorio Epirit. Pra, fjalia e mirënjohur e Ramës me Dulen: “Në s’të pëlqen çam, të them janë shqiptarë, në s’të pëlqen Çështje Çame ju them se është Çështje Shqiptare…”, mbytet në ujë, paska qenë vetëm politikë ditore.Nënshkrimi i njëanshëm për ndërtimin e varrezave greke në Shqipëri, duke mos kërkuar reciprocitet për ndërtimin e një varreze të Çamëve në Greqi nuk do të thotë zgjidhje problemi, por shtim në ekstremizëm për ekzistencën e një plage që kullon ende gjak.Askush nuk e di se çfarë befasirash na ofron e ardhmja, por një gjë është e sigurtë që marrja e statusit si kandidat për anëtarësim në BE, nuk e fal Edi Ramën dhe të tjerët nga tradhtitë kombëtare. Historia mban shënime, atë paratë e Ramës nuk e korruptojnë dot.

PAK SOLIDARITET, JU LUTEM!

December 20, 2017 by dgreca

2-Frank-shkreli-2-300x183-1

Nga Frank Shkreli/

Kjo nuk është një thirrje fetare, megjithse fetë kryesore të botës e kanë si pjesë të mësimeve të tyre, por në botën e fillim shekullit të 21, është më tepër një thirrje njerëzore. Është një apel njerëzor dhe një domosdoshmëri kombëtare dhe ndërkombëtare, aq sa madje edhe Asambalea e Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB) ka vlerësuar rëndësinë e saj duke caktuar 20 dhjetorin si Ditën Ndërkombëtare kushtuar Solidaritetit njerëzor në botë. Në të vërtetë, solidariteti është identifikuar në Deklaratën e Millenium-it të OKB-esë, si njëra prej vlerave më themelore në marrëdhëniet ndërkombëtare të shekullit 21, ku thuhet se ata që vuajnë dhe përfitojnë më pak nga shoqëria ku jetojnë dhe nga mungesa e të mirave të kësaj bote, meritojnë ndihmë më të madhe nga ata që përfitojnë më së shumti, të privilegjuarit e shoqërisë. Të bindur pra se promovimi i një kulture të solidaritetit njerëzor, jo vetëm në nivel kombëtar, por edhe ndërkombëtar, Asamblea e Përgjithshme eKombeve të Bashkuara duke shpallur Ditën Ndërkombëtare të Solidaritetit, ka venë në dukje rëndësinë që duhet t’i kushtohet solidaritetit njerëzor nga vet OKB-eja por edhe nga vendet anëtare të saj.

Megjithse OKB-eja caktoi 20-dhjetorin si Ditën Ndërkombëtare të Solidaritetit më 20 dhjetor të vitit 2002, solidariteti njerëzor, të pakën parimisht, ka qenë pjesë e punës dhe e veprimtarisë së Kombeve të Bashkuara ç’prej fillimit të ekzistencës së kësaj organizate botërore. Dihet se krijimi i OKB-esë menjëherë pas Luftës së Dytë Botërore, ishte një përpjekje për të mënjanuar një luftë tjetër botërore dhe për të bashkuar popujt dhe kombet e botës në një front të përbashkët solidariteti me qëllim promovimin e paqës, të drejtave të njeriut, zhvillimit ekonomik dhe shoqëror, në mbarë botën. Është pikërisht, “fryma e solidaritetit” ajo në të cilën OKB-eja mbështet, “bashkpunimin për zgjidhjen e problemeve ndërkombëtare të karakterit ekonomik, shoqëror, kulturor dhe humanitar”. Ishte pra, rezoluta (60/209) e 22 dhjetorit të vitit 2005 e Asamblesë së Përgjithëshme të Kombeve të Bashkuara, dokumenti që identifikoi solidaritetin si vlerën bazë universale që duhet të përcaktojë marrëdhëniet midis popujve, në shekullin e 21.

International Human Solidarity Day 20 December

Prandaj Dita Ndërkombëtare e Solidaritetit Njerëzor, sipas Organizatës së Kombeve të Bashkuara, është një ditë për të festuar bashkimin megjith ndryshimet politike, kulturore e tjera; është një ditë për t’u kujtuar qeverive të shteteve anëtare të OKB-esë që të respektojnë angazhimet e tyre ndaj marrëveshjeve ndërkombëtare; është një ditë për të theksuar rëndësinë e solidaritetit shoqëror dhe politik; është një ditë për të debatuar mbi mënyrat për promovimin e solidaritetit midis njerëzve, dhe më në fund, është një ditë për të inkurajuar — me vepra — ndërmarjen e nismave të reja në përpjekje për të zhdukur varfërinë dhe për të promovuar një diskurs politik në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar për zgjidhjen e problemeve me të cilat përballen vendet anëtare të OKB-së në veçanti dhe mbarë bota në përgjithësi, në fillim shekullin e 21.

Po si u shënua Dita Ndërkombëtare e Solidaritetit njerëzor në botën shqiptare?! Fatkeqsisht, ishte kjo një javë pa solidaritet, tepër e acaruar politikisht, një javë që jo vetëm nuk u karakterizua nga solidariteti njerëzor e vëllazëror, por ishte një javë që solli konflikt dhe mos pajtim në nivelet më të larta politike të Shqipërisë dhe si rrjedhim edhe në botën shqiptare në përgjithësi mbretëroi një atmosferë zhgënjimi, pasi ajo që ndodhë në Tiranë, për mirë ose për keq, fatkeqsisht, gjithmonë pasqyrohet domosdoshmërisht anë e mbanë trojeve shqiptare, e madje edhe në diasporë. Ishte një javë kur pamë se në mungesë të institucioneve të forta me traditë demokratike dhe në mungesë të solidaritetit njerëzor dhe mbi të gjitha atij shqiptar, gjëndja politike u përkeqësua aq shumë sa që në Ditën Ndërkombëtare të Solidaritetit flitet, jo për solidaritet dhe bashkpunim kombëtar, por për konflikte të reja midis palëve politike. Zot ruajna!

As solidariteti kombëtar, as pajtimi kombëtar dhe madje as diksursi politik midis shqiptarëve nuk mund dhe nuk duhet të imponohet nga të huajt. Kjo është diçka që duhet të ndërmerret nga vet shoqëria shqiptare dhe nga insitucionet e saj legjitime. Solidariteti midis palëve është një vlerë universale – ashtu siç e ka përcaktuar Organizata e Kombeve të Bashkuara për të gjitha vendet anëtare të saj — që duhet të bëhet pjesë e pandarë edhe e shoqërisë shqiptare. Mbi të gjitha, është detyrë dhe përgjegjësi e kësaj klase politike të këtyre 27-viteve të fundit dhe e institucioneve të saj që të mos i fryjnë erës së konfliktit dhe të mos pajtimit politik dhe kombëtar, por të vendosin një frymë solidariteti, besimi dhe bashkpunimi midis palëve, për të evituar konflikte të mundshme në të ardhmen. Ka ardhë koha që politika shqiptare të përballet me të vërtetën që po ndodhë në vend dhe të distancohet njëherë e mirë, qartazi dhe prerazi, duke gjetur zgjidhje bazuar në dialog, për konfliktet dhe mosmarrëshjet që kanë pllakosur atë vend për vite tashti, dhe bashkërisht të gjitha palët, në solidaritet me njëra tjetrën –të vendosin paqën, qetësinë dhe sigurinë për të gjithë. Shqiptarët sot nuk kanë paqë! Nëna Tereze, simboli jo vetëm i shqiptarëve për solidaritet, por edhe simboli botëror për mirësi, bamirësi e solidaritet njerëzor në mbarë botën, ka thënë se, “Nëqoftse nuk ka paqë, kjo ndodhë sepse kemi harruar se i përkasim njëri tjetrit”.

Si shqiptarë, duam a s’duam, i përkasim njëri tjetrit, jemi të lidhur me njëri tjetrin dhe kemi shumë gjëra të përbashkëta dhe si të tillë duhet të tregojmë solidaritet ndaj njëri tjetrit, jo vetëm në Ditën Ndërkombëtare të Solidaritetit, por gjithmonë, pike së pari si njerëz por në rend të parë edhe si shqiptarë. Apeli në këtë Ditë Ndërkombëtare të Solidaritetit është që t’i jepet fund kësaj atmosfere politike përçarëse dhe konfliktuale në radhët e politikës shqiptare kudo, si e vetmja alternativë për të cilën ka nevojë kombi shqiptar – në këtë fazë historike të tij, në fillim shekullin e 21-të — për të siguruar paqën, sigurinë, mirëqenjen dhe zhvillimin shoqëror dhe ekonomik afat-gjatë — në solidaritet me njëri tjetrin– si përgjegjësi dhe detyrim i përbashkët për arritjen e objektivave madhore të kombit. Ka shumë për t’u bërë, por si të shënohet përparim në një atmosferë politike aq të acaruar, aq konfliktuale dhe përçarëse, si ajo që pamë këtë javë në Kuvendin e Shqipërisë?

Jam i vetdijshëm se megjithse shumë prej nesh e admirojmë Nënë Terezën — jo vetëm si simbol i solidaritetit shqiptar dhe botëror –por siç ka thënë Papa Françesku, shembull i një njeriu që është përpjekur të “krijonte një botë të re, bazuar në solidaritet dhe përkujdesje ndaj të tjerëve” – ne nuk jemi Nënë Tereza dhe nuk mund të arrijmë gjërat që ajo ka realizuar. Por secili prej nesh, kudo që jetojmë, në shoqëri me konflikt ose me më pak konflikt, e kemi rolin tonë për ta luajtur, “duke ndezur një qirinj, drita e të cilit do t’a mund errësirën” e konfliktit dhe të përçarjeve politike, nëqoftse jetojmë dhe veprojmë në solidaritet me njëri tjetrin. Ky është edhe mesazhi i Ditës Ndërkombëtare të Soldaritetit!

Nipi i dom Lazer Sheldise ne New York

December 20, 2017 by dgreca

Nipi i dom Lazër Sheldisë viziton dhe vendos lule në varrin e axhës së tij në New York mbas shumë vitesh/
Nga Klajd Kapinova/ Bronx, New York. Këto ditë ishte për një vizitë në kishën katolike shqiptare Zoja e Shkodrës dhe kishën katolike amerikane italiane shën Lucia meshtari i ri dom Nikolin Toma (Sheldija), i cili, kishte ardhur nga Shkodra, për të rikthyer në vendlindje dorëshkrimet e axhës së tij meshtarit dom Lazër Sheldija.
Në kishën amerikane italiane dom Nikolini u mirëprit nga meshtari shqiptar dom Nikolin Pergjini, i cili, prej disa vitesh shërben si famullitar në këtë kishë klasike italiane, duke thënë meshën në shumë gjuhë të botës, për komunitetin e madh multi etnik këtu.
Dom Nikolini, sapo ishte kthyer nga një udhëtim dhe vizitë në kishat katolike shqiptarë të shën Palit e shën Pjetrit në Rochester Hills dhe kisha katolike Zoja Pajtore e Shqipërisë në Detroit të shtetit të Michigan-it, ku është takuar ngrohtësisht me meshtarët respektivë dom Fred Kalaj dhe dom Ndue Gjergji.
Të dielën e kaluar nipi i dom Lazër Shëldisë, meshtari nga Malësia e Shkrelit dom Nikolini tha një meshë për komunitetin shqiptar pranë kishës katolike Zoja e Shkodrës në Hartsdale New York.
Ditën e marte mbasdite ai u takua dhe zhvilloi një bisedë të ngrohtë në zyrat e famullisë me meshtarin, liderin dhe aktivistin e palodhur të komunitetit katolik shqiptar Të Përndershimin dom Pjetër Popaj dhe shoqëruesit e mikut nga Shkodra aktivistët e komunitetit tonë, studiuesi dhe publicisti Tomë Mrijaj dhe Klajd Kapinova editor i revistës kulturore Jeta Katolike, e cila botohet në New York prej vitit 1966.
Me një mikpritje tradicionale bujare si në sofrat e njohura tipike shqiptare deri me raki të mirënjohur nga Skrapari, dom Pjetri, në fjalën e tij mbasi falënderoj meshtarin për vizitën e njohu atë me historinë e kishës katolike shqiptare në New York.
Ndër të tjera, dom Pjetri, foli fjalë shumë të mira për meshtarin dhe mikun e tij dom Lazër Sheldinë, për të cilin ruante shumë kujtime të bukura.
Ai tha se dom Lazri dhe mons. dr. Zef Oroshi vinin nga Shqipëria e cila ishte e mbyllur dhe shtypur dhunshëm nga komunizmi dhe diktatura e Enver Hoxhës, e cila brutalisht kishte ndaluar ushtrimin e fesë, dhe po masakronte klerin katolik dhe popullin shqiptar, duke e kthyer Shqipërinë në shtetin e vetem ateist në botë.
Meshtari Popaj, shtoi se: “Dom Lazri i donte shumë shqiptarët këtu, sepse kishte mall për vendlindjen. Ai kishte një zemër të pastër dhe shumë bujare. Meshtari kishte një pasion për letërsinë dhe në veçanti për poezinë. Ai shkruante poezi dhe kishte dëshirë t’ia lexonte miqëve të tij, që vinin për ta vizituar në shtëpinë e tij. Dom Lazri i donte librat dhe kishte një bibliotekë shumë të pasur. Kur dom Lazri kaloi në amshim, një ditë famullia ku ai shërbente na telefonoi që të merrnim librat e bibliotekës së tij, të cilat i ruajmë edhe sot në kishën tonë në këtë dhomë që ju shihni tani. Dom Lazri, kishte një ëndërr të madhe për t’i bashkuar të gjithë shqiptarët rreth shtëpisë së Zotit. Ai ishte një mikpritës dhe bujar shembullor. Çdo emigrant që ka shkuar për të kërkuar ndihmë tek ai, i ndihmonte pavarësisht besimit fetar që ata kishin, mjafton që ata të ishin shqiptare, sepse e kuptonte shumë mirë se rruga dhe mundimet e emigrantëve nuk kanë të sosur… Zona e Sheldisë së Shkodrës nga ai vinte, ka nxjerrë shumë meshtarë të nderuar dhe respektuar në trojet shqiptare dhe jashtë saj. Një prej tyre jeni edhe ju dom Nikolin, që po ecni nën shembullin e axhës tuaj, duke sherbyer si meshtar në Malësi të Shkrelit… Zoti ju ndihmoftë dhe ju falënderojmë edhe një herë për vizitën tuaj!”
Gjatë gjithë kohës së udhëtimit me makinë drejt varrezave katolike në Saint Raymond’s Cemetery (is a Roman Catholic cemetery at 2600 Lafayette Avenue in the Throggs Neck and Schuylerville sections of the Bronx, New York City, United States), studiuesi dhe publististi Tomë Mrijaj tregonte episode me shumë kujtime plot emocione të bukura, që ai kishte përjetuar gjatë bisedave me meshtarin dom Lazër Sheldinë dhe mikun e dashur të tij mons dr. Zef Oroshin (1989-1912), themeluesin e Kishës së Parë Katolike Shqiptare, Qendrës Shqiptare dhe revistës kulturore Jeta Katholike Shqiptare (1966, sot vijon të botohet me emrin Jeta Katolike).
Për më tepër, studiuesi dhe publicisti Mrijaj, në një monografi historike shkencore kushtuar klerikut në emigracion mons. dr. Oroshit, me titull: “Monsinjor Dr. Zef Oroshi një jetë e shkrirë për Fe e Atdhe”, (Jetëshkrim), New York, 2009, për jetën dhe veprimtarinë fetare e atdhetare të meshtarit dom Lazër Sheldija, për herë të parë, ka shkruar një jetëshkrim historik prej 20 faqesh, të botuar në librin e cituar më lart.
Studiuesi Mrijaj, ndër të tjera tha, se: “Dom Lazër Sheldija, mbas 10 vitesh si misionarë në shërbim të Krishtit në Brazil (Amerika e Jugut), niset me një vizë turistike për në SHBA. Ishte vera e vitit 1973, kur ai zbriti për herë të parë në Californi, i ftuar nga një ish shok i klasës kur ishte me studime në Itali. Sërisht, me avion ai niset për një udhëtim drejt New York-ut, ku qëndron për disa muaj tek disa miq dhe të njohur të tij në Brooklyn dhe Manhattan. Meqenëse dom Lazri kishte ardhur për vizitë turistike, vendos të jetoj në SHBA, nga dëshira e madhe për të qëndruar pranë bashkëkombasve të vet, mbasi në Brazil nuk kishte pasur fatin të njihet me shqiptarë. Mbasi i rregullon dokumentet e nevojshme të rezidencës, ai stabilizohet (vendoset) në fillim në Brooklyn pastaj në Bronx, NY, ku fillon ti shërbyei komunitetit katolik shqiptar në New York, në kishën amerikane Holy Rossary në Eastchester Road, Bronx, NY. Ai u interesua për formimin e Qendrës së Dytë Katolike Shqiptare shën Pali e Shën Pjetri, gjë që e vazhdoi deri sa humbi jetën tragjikisht. Për këtë tragjedi të madhe mediat ameikane kanë shkruan shumë…”
Falë bujarisë së tij karakteristike tipike shqiptare Tomë Mrijaj na fton për një vizitë në shtëpinë e re në Upstate New York, të cilin meshtari mik nga Shkodra e bekoi mbas vizitës së tij.
Dom Nikolin Toma (Sheldija), është nipi i meshtarit dom Lazër Sheldia, të arratisur nga Shqipëria gjatë komunizmit. Ai mbas shumë vitesh viziton dhe vendos lule në varrin e axhës së tij në New York. Dom Nikolini, është meshtar në kishën e Shkrelit dhe njëkohsisht kryen detyrën e Vikarit të Përgjithshëm, pranë Arqipeshkvisë Metropolitane të Shkodrës, ku shërben kryeipeshkëvi arbëresh Shkëlqësia e Tij imzot Angelo Massafra.

Kush është seminaristi i arratisur nga komunizmi dom Lazër Sheldia (1928-1988)?

Ai ka lindur më 15 janar 1928, në fshatin Sheldi, jo shumë kilometra larg nga qyteti i Shkodrës. Poeti i embëlsisë, martiri i shenjtë dom Ndre Zadeja, duke pikatur talentin dhe zellin për libra të Lazrit të vogël e ndihmon për të vijuar studimet për meshtari në Shkodër.
Në vitin 1941 ai filloj jetën studentore si seminarist jezuit, ku del me rezultate shumë të mira në mësime. Me mbylljen e seminarit, pas ardhjen në pushtet nga komunistët ateist, studenti Sheldia rregjistrohet në gjimnazin e shtetit dhe më vonë bëhet mësues.
Meqenëse në shkollë ai fliste për vlerën pozitive të doktrinës kristiane, ai bie në sy të forcave të Sigurimit të shtetit komunist, të cilët e kishin futur në rreth të kuq për ta arrestuar.
Duke e nuhatur rrezikun që e priste, ai mendoi të arratisej nga Shqipëria. Dhe një ditë ëndrrën e bëri realitet, duke shkuar drejt botës së lirë në ish Jugosllavi dhe më pas në vitin 1954 shkon në Vjenë (Austri). I riu Lazër për tu bërë meshtar shkon në Itali, ku regjistrohet në Universitetin e Urbinos, Propaganda Fide.
Në vitin 1960 ai bëhet meshtar. Duke parë nevojën e emigrantëve për meshtarë Selia e Shenjtë e emron meshtarë kapelan i shqiptarëve për Europën Perëndimore.
Tre vjet më vonë, në vitin 1963 ai dërgohet si misionar i Krishtit në arkidioqezin e Rio De Janeros në Brasil, ku punoi deri në vitin 1973.
Në muajin mars të vitit 1973 dom Lazri vjen në Californi (SHBA), ku qëndron 6 muaj dhe më pas udhëton drejt New York.
Nga viti 1973-1988, qëndroi në New York, ku për 15 vjet i shërbei komunitetit amerikan dhe shqiptarë, në kishën Holy Rossary, në Eastchester Road, Bronx, New York.
Më 22 nëntor të vitit 1988, ai gjendet i vdekur në shtëpinë e tij nga Policia e shtetit të New York. (NYPD). Ai varroset me nderime dhe respekt nga komuniteti shqiptaro amerikan, në varrezat katolike në Saint Raymond’s Cemetery, Bronx, NY.
Në rrasën e varrit të misionarit të Krishtit dom Lazër Sheldia gjendet e shkruar në shqip ky epitaf: “Në Përkujtim të Përjetshëm të Misionarit Katolik.”
Më 30 qershor 2005, në fshatin e lindjes në Sheldi të Shkodrës, u përurua monumenti i martirëve, që kanë shërbyer në Sheldi, ku tre pëllumba të bardhë simbolizojnë tre meshtarët: Dom Ndre Zadeja, dom Dedë Maçaj dhe dom Lazër Sheldia.