dgreca – Page 2303 – Dielli

Njeriu, idealisti dhe shkrimtari Petro Marko

December 27, 2016 by dgreca

Me rastin e 25 vjetorit te ndarjes nga jeta te shkrimtarit te njohur e te dashur, Petro Marko (25 nentor, 1913 – 27 dhjetor, 1991)/

NGA SADIK ELSHANI/ *Kur shkrimtaret, artistet, figurat e ndritura te kombit kujtohen e nderohen ne pervjetoret e tyre te lindjes, apo te vdekjes, dhe jo vetem ne keto raste, tregon se ata jane te paharruar, te nderuar dhe me vepren e tyre, jeten e tyre kane ndikuar pozitivisht ne jeten e shume njerezve, kane fisnikeruar jeten shpirterore te tyre, kane ngritur vlerat morale. I tille ishte Petro Marko, i cili mbylli syte pergjithmone 25 vite me pare, me 27 dhjetor te vitit 1991. Ky shkrim modest nuk ka ndonje qellim tjeter vecse per te kujtuar,nderuar njerin nga shkrimtaret dhe intelektualet me te rendesishem te letersise dhe kultures sone kombetare,me rastin e 25 vjetorit te vdekjes se tij. Nderojme njeriun dinjitoz dhe shkrimtarin e talentuar e prodhimtar,Petro Marko.Sic jane shprehur, me te drejte, edhe te tjeret, ai eshte nje rast i rralle, ndoshta edhe i vetem ne letersine tone ku njeriu dhe shkrimtari jane shkrire, jane bere nje. Pervoja e tij e pasur jetesore, jeta e tij pasqyrohet ne veprat e tij. Jeta u be vepra e tij dhe vepra (shkrimet e tij) u be jeta e tij. Kapitujt e romaneve te tij njeheresh jane edhe copeza te jetes se tij, mund te themi, dramatike. Emrit te tij si shkrimtar dhe intelektual i shkojne shume epitete: i madh, i talentuar, modern, etj.,por epiteti me i domethenes qe misheron vepren e tij dhe ate si njeri eshte: i dashur. Nje shpirt, nje fytyre e perzemert qe rrezaton miresi, mirekuptim njerezor, dashuri njerezore, dashuri pa kufinj. Lexuesi qe shijon vepren e tij e adhuron ate dhe shkrimtarin,sepse ne cdo faqe,ne cdo rresht dhe ne cdo fjale te tij eshte shpirti i tij i paster, i gjere dhe i cilter, dashuria per jeten,dashuria per njeriun. Tere veprat e tij i pershkon nje fryme e ngrohte njerezore, ngadhnjimi i dashurise dhe humanizmit.

Sa here qe permendet emri i Petro Markos,menjehere te godet ne mendje “Hasta la vista”, nje roman shume i popullarizuar shume i dashur dhe i adhuruar nga rinia shqiptare. Dhe jo vetem nga rinia. Me kete roman dhe romanin tjeter,”Qyteti i fundit”,qe merret edhe si romani i pare modern shqiptar, ai i hapi horizonte te reja letersise shqiptare, nxiti, ngacmoi dhe zgjeroi imagjinaten e lexuesit. i hapi, apo thene me mire,i theu kufinjte e provincializmit, botes se ngushte e te mbyllur. Solli motive e qasje te reja ne letersine shqiptare.Bota e tij ishte e gjere dhe e pakufijshme. Ai shkoi per te luftuar edhe per lirine e nje vendi te larget si Spanja. Pervec personazheve si, Halimi, Besa, Leka e shume te tjere, ai solli ne imagjinaten tone edhe figura te tilla si, Anita Gonzales Seto e Anamaria Monti. Permes dashurise se djalit shqiptar, Gorit, dhe vajzes spanjolle, Anites, ai sillte porosine se shqiptaret jane pjese e botes, pjese e familjes se madhe njerezore dhe nuk duhet te vecohen nga ajo.

Ai nen trysnine e diktatures, nuk u be shkrimtar konformist, por i qendroi besnik parimeve te tija te larta njerezore e morale. Shquhej per karakterin e tij revolucionar e kryengrites, por ishte edhe nje shpirt i ndieshem, nje shpirt lirik,qe u perpoq dhe u mundua per nje bote ideale, por ja qe jeta i solli edhe kapituj te hidhur,madje mund te thuhet edhe tragjik. Njeriu qe u ballafaqua me vuajtje, dhimbje shpirti, por nuk u perkul,nuk u thye, ruajti dinjitetin e tij dhe gjithnje koken e mbajti lart. I zhgenjyer me sistemin dhe udheheqjen komuniste te Shqiperise, ai kurre nuk u perkul, nuk u be servil dhe puthadores i askujt, sepse ai kishte boten e tij idealiste, qendrimet dhe pikepamjet e tij dhe ishte i begatuar me parime e vlera te larta njerezore.

Petro Marko lindi me 25 nentor 1913 ne fshatin Dhermi te Himares. Shkollen fillore e ka kryer ne vendlindje, ndersa ne Vlore ka ndjekur Shkollen Tregtare, ku njeri nga mesuesit e tij ishte Ernest Koliqi (1903 – 1975), njeri nga mjeshtrit e tregimit shqiptar. Me ndihmen e Koliqit, botoi tregimet e para ne revistat e kohes. Ne vitin 1936 se bashku me Branko Merxhanin e disa te tjere botoi revisten ABC. Si njeri me shpirt e karakter kryengrites, ne vitin 1936 vajti ne Spanje per te marre pjese ne Luften Civile te Spanjes. Ne Madrid Petro Marko, se bashku me Skender Luarasin (1900 – 1982), nje tjeter intelektual me shpirt kryengrites, fillon botimin e gazetes ne gjuhen shqipe, “Vullnetari i lirise”, qe doli vetem ne dy numra. Ne Spanje eshte takuar me Ernest Heminguein (1899 – 1961), me te cilin ka patur edhe korrespodence. Ne vitin 1940 kthehet ne Shqiperi dhe pas nje viti italianet e internojne ne ishullin e Ustikes ne detin Tirren, ne very te Sicilise. Kete pervoje, kete kapitull te jetes se tij e ka pasqyruar ne romanin e tij “Nata e Ustikes” (Tirane, 1989). Ne vitet 1945 – 1947 ka qene kryeredaktor i gazetes “Bashkimi”. E arrestojne ne vitin 1947, kete radhe komunistet shqiptare, sepse kundershtoi qe “Bashkimi” duhej ta ndiqte modelin e “Borbes” se Beogradit. Pas renjes se Koce Xoxit e lirojne dhe e lejojne te punoje si mesues i gjihes dhe i letersise shqipe ne Tirane. Ne vitin 1973 per tete vite ia ndalojne te drejten e botimit, ndersa me 1975 ia burgosin djalin, Jamarbrin. Kjo ishte nje goditje e rende per nje njeri te ndjeshem e me shpirt te paster si Petro Marko, njeri qe tere jeten e tij ishte perpjekur per nje jete ideale. Por fatkeqsisht nje jete e tille nuk mund te ndertoheh ne Shqiperin e udhehequr nga komunistet e pashpirt. “Dasma me dreqen nuk behet” – thone ne Kosove.

Me shkrime ka filluar te merreet qysh ne vitet e 30-ta te shekullit te kaluar, ndersa ne fund te viteve te 50-ta dhe ne fillim te viteve te 60-ta, ai iu paraqit publikut shqiptar me disa vellime me tregime e poezi, si dhe me romanet e tij tani mjaft te njohur: “Hasta la vista” (1958), “Qyteti i fundit” (1960). Eshte autor i mese 10 romaneve: “Stina e armeve”. “Shpella e pirateve” (roman per femije e te rinj), “Nje emer ne kater rruge”, “Halimi”, etj. Ne vitin 1972 shtepia botuese “Rilindja” e Prishtines e botoi kompletin e veprave te Petro Markos ne 10 vellime.Si njeri me profesion gazetar, ne veprat e tij shquhet per stilin e tij telegrafik, per qasjet moderne ne letersine shqipe dhe merret si themelues i prozes moderne shqiptare (kryesisht romanit modern shqiptar). Per shkruesin e ketyre radheve, romanet: “Shpella e pirateve”, “Hasta la vista”, “Qyteti i fundit” jane nder librat me te dashur. E kush nuk mund te magjepset me personazhet (fytyrat): Rusman-el-Namsur, Anita Gonzalez Seto, Anamaria Monti?! Ku ta dish, ndoshta ndonjeri nga keto personazhe eshte bere edhe pjese e jetes sone.

Ka 25 vite qe ai prehet i qete ne kodrat e Dhermiut te tij te dashur, atje buze ujerave te kalterta te Jonit. Dhe me siguri, ende eshte i magjepsur nga perendimi i diellit, si dikur ne rinine e tij. Por vepra e tij jeton ne zemrat e mijera lexuesve dhe do te lexohet e adhurohet edhe nga brezat qe do te vijne,sepse vepra e tij eshte per te gjitha koherat, vepra e tij ka nje porosi te pergjithsme (universale).

Ne, lexuesit dhe adhuruesit e vepres se tij, me shume dashuri e kujtojme dhe e nderojme gazetarin, publicistin, shkrimtarin, luftetarin e lirise, idealistin, por mbi te gjitha, humanistin, njeriun, ne kuptimin e plot te fjales, Petro Marko – Nderin e Kombit.

Qofte i perjetshem kujtimi!

Filadelfia, 26 dhjetor, 2016

*Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptro – amerikane.

Kosovë-MPB përmbushi të gjitha kriteret e Udhërrëfyesit për Liberalizmin e Vizave

December 27, 2016 by dgreca

-Në përmbledhjen e punës së Ministrisë së Punëve të Brendshme për vitin 2016, të prezantuar sot, mes tjerash, bëhet e ditur edhe se, në luftën kundër krimeve të rënda, terrorizmit, krimit të organizuar dhe korrupsionit, Policia e Kosovës ka zhvilluar 887 operacione, ka goditur 38 grupe kriminale, arrestuar 1246 persona, si dhe ushtruar 1154 kallëzime penale/

PRISHTINË, 27 Dhjetor 2016-B.Jashari/ Ministria e Punëve të Brendshme dhe agjencitë e saj kanë qenë përgjegjëse për 70 prej 95 kritereve të Udhërrëfyesit për Liberalizmin e Vizave dhe të gjitha janë përmbushur plotësisht, tha sot ministri Skender Hyseni në konferencën për shtyp të fundvitit, duke folur për procesin e ntegrimit Evropian dhe bashkëpunimin ndërkombëtar.

“Në kuadër të Programit Kombëtar për Zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit, Ministria e Punëve të Brendshme është përgjegjëse për zbatimin e 99 masave zbatuese dhe 14 masave legjislative, nga të cilat 24 janë përfunduar, 34 janë në realizim e sipër dhe 55 masa adresohen në vazhdimësi dhe raportohen përmes të dhënave statistikore”, theksoi ai. Ministri Hyseni bëri të ditur se, është nënshkruar marrëveshja për vendosjen e bashkëpunimit operativ me FRONTEX, është iniciuar procesi për nënshkrim të marrëveshjes me EUROPOL dhe kanë vazhduar përpjekjet intensive për anëtarësim në INTERPOL. “Në fushën e bashkëpunimit ndërkombëtar policor, është nënshkruar marrëveshja me Lituaninë ndërsa janë në fazë të negocimit marrëveshjet me Turqinë, Estonin, Italinë, Belgjikën, Danimarkën”, tha ai.Ministria e Punëve të Brendshme dhe agjencitë e saj, vijoi Hyseni, gjatë vitit 2016 kanë arritur rezultate konkrete në menaxhimin i migrimit dhe riintegrimit të qëndrueshëm.“Si rezultat i masave dhe politikave të ndërmarra, numri i kërkesave për azil nga qytetarët e Kosovës në vendet e BE dhe Zonës Schengen ka rënë nga 73,2015 të vitit 2015 në 10,220 në vitin 2016. Ndërsa, numri i përgjithshëm i shtetasve të Kosovës të ri-pranuar deri në fund të nëntorit 2016 është mbi 13,000”, theksoi ministri i Punëve të Brendëshme.Në përmbledhjen e punës së Ministrisë së Punëve të Brendshme për vitin 2016, të prezantuar sot, mes tjerash, bëhet e ditur edhe se, në luftën kundër krimeve të rënda, terrorizmit, krimit të organizuar dhe korrupsionit, Policia e Kosovës ka zhvilluar 887 operacione, ka goditur 38 grupe kriminale, arrestuar 1246 persona, si dhe ushtruar 1154 kallëzime penale.

2016 – Kauza reale dhe batutave banale!

December 27, 2016 by dgreca

Nga Albina Deda/ Deputete/

1-albina-deda

(Në vend të kartolinës për festat e fundvitit)/

Si kushdo edhe politika bën bilancet e saj në fundvite duke i krahasuar jo vetëm me kundërshtarin por së pari me kontekstin e pritshmërive. PD gjatë këtij viti ka manifestuar si asnjëherë një strategji moderne por dhe nacionale duke tejkaluar dukshëm interesat parciale politike. Ajo është mbështetur mbi kauza reale si: dekriminalizimi i politikës dhe administratës, lufta me argumenta kundër korrupsionit qeveritar, lufta kundër drogës e krimit të lidhur me strukturat shtetërore. Rezultatet e luftës sonë kanë qenë mbresëlënëse.Ato janë premisa reale jo vetëm për diagnistikimin por për shërimin e situatës së rëndë në kufijtë kriminalë të skajshëm ku Edi Rama dhe çeta e tij e kanë çuar vendin.

PD nuk është mbështetur në strategji skolareske por në një qasje aktive tek mendimi qytetar i marrë ekskluzivisht çdo ditë në bazë nga kryetari Basha dhe drejtuesit politikë të PD-së. Kjo strategji ka shtuar dhe luftën tonë parlamentare , kjo ka bërë që qytetarët ta rikonsiderojnë e ta përqafojnë alternativën e opozitës. Në anën tjetër ne kishim përballë papërgjegjshmërinë , brutalitetin, krimin shtetëror, korrupsionin, gafat diplomatike e bajatshmërinë e propagandës dhe batutave të Edi Ramës.

Është lufta me argumente e opozitës e cila ka bërë që Edi Rama dhe të tijët të shihen sot nga shqiptarët e ndërkombëtarët si një klikë kriminale rastësore e cila një orë e më parë duhet hequr dorë. Viti 2017 po troket. Ai duhet të jetë vit shpresë. Ky është dhe misioni i PD-së. Zgjedhjet janë në prag dhe ne në aleancë me qytetarët dhe interesat e tyre do çmontojmë këtë piramidë kriminale. Asnjë fuqi qoftë dhe kriminale siç shpreson mazhoranca aktuale nuk do mund ta devijojë vullnetin e sovranit. Një epokë post-krim e post-korrusion i pret shqiptarët. Kjo është epoka post-Edvin!

Albina Deda

Deputete e PD

SHBA- U zhvillua Turneu i 8-të i futbollit gjithëshqiptar

December 27, 2016 by dgreca

Djemtë e Kelmendit, nga New Yorku, fituan kupën e më të mirit për vitin 2016, duke “shpartalluar” ne finale Skenderbeun 6 – 1/

Nga Beqir SINA & Faton ARIFI – New Jersey/

New Jersey : Qendra kulturore shqiptaro-amerikane me seli në Riverdale të Nju Xhersit, për të tetin vit me radhë organizoi, turneun tradiocional në futboll të vogël “Vllaznimi”. Ky eveniment i cilësuar si më i madhi në fushën e sportit për shqiptarët e Amerikës, tuboi për një ditë në shtetin e Nju Xhersit qindra shqiptarë, të cilët me ekipet e tyre garuese kishin ardhur nga shtete të ndryshme si Nju Jork, Konektikat dhe Chikago. Pas intonimit të himinit kombëtar amerikan dhe atij shqiptar, fjalën përshëndetëse dhe hapjen e programit e shënoi kryetari i QKSHA-së, Zylfi Alla, ndërsa më pas 28 ekipe të përbërë me futbollistë shqiptarë garuan mes tyre duke synuar titullin kampion.

Konkurenca e fortë sportive u relaksua me programin artistik kombëtar nga grupi i këngëve dhe valleve të QKSHA-së nën kujdesin e z.Xhemal Bekteshi, por edhe nga ndeshja tashmë tradicionale mes futbollistëve të grupmoshave të reja (Ac Milan Albania vs Albanian Eagles) të cilët me lojën e tyre entuziazmuan qindra shikues në sallë dhe fituan duartrokitjet e merituara.Skuadra e Ulqinit e cila ishte kampione e vititi te kaluar, këtë edicion nuk u shfaq në formën e duhur. Edhe ekipi nikoqir i Vllaznimit i cili llogaritej favorit nuk arriti rrezultatin që pritej edhe pse luajti ndeshje shumë të bukura u ndëshkua nga goditjet e penaltive. Paraqitje për tu vlerësuar ishin ato të ekipve si “Kranja”, “FC Future”, “Cemi”, “Dardania” “Albanian United” “Korabi” etj.

Dy ekipet finaliste këtë edicion ishin “Kelmendi” dhe “Skenderbeu” të cilët me plotë meritë arriten deri në finale, por në fund më shumë u gëzuan futbollistët e “Kelmendit” të cilët shënuan fitore të merituar duke marrë kupën e vendit të parë por edhe atë të golashënuesit më të mirë, që i takoi futbollistit të këtij ekipi, Glorian Hoxha. Portieri më i mirë me më pak gola të pranuar u zgjodh Ramazan Veliu nga ekipi i Vllaznimit.Ndarja e çmimeve në fund të turneut u bë përmes ceremonisë tradicionale. Kupën e vendit të parë e dorëzoi Mirsadi si pjesë e ekipit organizativ, atë të vendit të dytë gjyqtari profesionist Pajazit Mena, titullin e portierit më të mirë e ndau Kalosh Sela, ndërsa Bedi Zhuta i dorëzoi trofeun golashënuesit Glorian Hoxha.

“Ishte një ditë e mrekullueshme. Mendoj se ne si staf organizativ ja arritëm qëllimit që edhe këtë vit të vazhdojmë me sukses të plotë këtë eveniment mbarkombëtar të shqiptarëve këtu në Amerikë. Për cdo vit jemi duke shënuar proges në cdo aspekt dhe kam besim të plotë që vitet e ardhëshme ky aktivitet do të jetë edhe më madhështor. Meritat për këtë i kanë pa asnjë dyshim të gjithë aktivistët e QKSHA-së por edhe mysafirët e turneut dhe ekipet garuese, të cilat i falenderojmë për pjesmarrjen dhe sjelljen sportive në këtë ngjarje sportive që na bashkon të gjithëve” tha Ajri Hoxha, një nga anëtarët e stafit më të ngushtë organizativ.

Kryetari i turneut z.Nebi Kaba falenderoi të gjithë pjesmarrësit dhe stafin e tij që punuan për këtë paraqitje kaq të mrekullueshme, sic tha ai në këtë ditë feste për shqiptarët në SHBA, duke e vlerësuar organizimin si një mision të kryer me sukes të plotë.Moderatori i turneut, Faton Arifi (gazetar), tha se “ Ky turne i tejkalon kufijtë e një gare sportive dhe ka kuptim dhe efekt shumë më të gjërë dhe më të rëndësishëm edhe në aspektin e afrimit dhe unifikimit të shqiptarëve në Amerikë, Sot po japim shembullin më të mirë se sa të mëdhej jemi kur jemi bashkëdhe sa bukur luajmë dhe këndojmë në ngjyrat e flamurit tonë, duke dëshmuar para të tjerëve vlerat tona të vërteta si komb”.

Këtë vit turneu futbollistik “Vllaznimi” u transmetua “live” në facebook, ku u ndoq nga mijëra shikues në Amerikë dhe Europë. Përmbyllja e këtij eventi me këngë dhe valle nga të gjithë të pranishmit, mund të cilësohet si “qershia mbi tortë”, për këtë organizim të madh sportiv ku u angazhuan rreth 280 futbollistë, 28 skuadra, një staf organizativ me mbi 30 persona dhe qindra shikues në sallë të cilët me shumë entuziazëm ndoqën 57 ndeshje futbllistike dhe programin e larmishëm artistik.

Serbia më të dhëna të zymta : Popullsia po plaket

December 27, 2016 by dgreca

1-sebia-plaket

Projeksionet demografike parashikojnë që në Serbi, deri në vitin 2030, përqindja e popullsisë mbi 65 vjeç do të rritet në 21 për qind ndërsa ajo e mbi moshën 80 vjeç do të jetë 5 për qind/

Nga Ismet Azizi/Sipas të dhënave nga hulumtimi “Gjendja e njerëzve të moshuar në fshat” deri në vitin 2030, përqindja e popullsisë mbi 65 vjeç do të rritet në 21 për qind ndërsa ajo mbi moshën 80 vjeç do të jetë 5 për qind, parashikojnë projeksionet demografike për Serbinë. Tashmë në Serbi, sipas regjistrimit të vitit 2011, 17.25 për qind e popullsisë është më e vjetër se 65 vjet. Rezultatet e hulumtimit tregojnë se nga viti 2002 deri në vitin 2011, popullsia rurale ka rënë për 311,139, ose 10.9 për qind, shkruan Novosti.Shtëpitë e fshatrave të boshatisura dhe fshatrat që po vdesin në rajonin e Pirotit, veçanërisht ato që janë më afër degës lindore të Korridorit 10, gjithnjë e më shumë janë interesante për të huajt. Për disa mijëra euro mund të blihet një shtëpi e mirë me një kopsht dhe një tokë e cila nuk është punuar për dekada të tëra.Gjashtë vjet më parë francezi Michael Michael (41) me origjinë nga Guinea, ka blerë një shtëpi në Çiniglavc të vjetër. Që atëherë janë shitur disa shtëpi në fshatrat si Çiniglavc, dhe së fundmi në fshatin Sreqkovc, në anën e djathtë të Korridorit 10, dy familje turke kanë blerë dy shtëpi.Në mesin e atyre që janë të interesuar për shtëpitë e vjetra janë bullgarët, veçanërisht ata paraardhësit e të cilëve vijnë nga ky rajon. Këto shtëpi, sidomos turqve u shërbejnë për pushim gjatë rrugës kur vijnë nga Gjermania, Franca dhe vende të tjera perëndimore ose kur kthehen nga Turqia për në këto vende. Ata thonë se shtëpitë i blejnë me pak para e cila gjë për ta nuk paraqet ndonjë problem. Banorët e fshatit Sreqkovc thonë se fshati i tyre po vdes. Sikur mos të ishin pensionistët, të cilët pas pensionimit kthehen në pronat e tyre, fshatrat tani më do të ishin tërësisht të braktisura.Fshati pa njerëzve vdes. Është më mirë që vijnë ketë njerëz nga jashtë se sa mos të ketë fare. Vendi ynë është i pastër. Nnuk besoj se këto dy familje nga Turqia do të merren me bujqësi por në qoftë se ka njerëz, do të jetë më mirë për ne’ – thotë një fshatar për gazetën e përditshme Novosti.

Çmimi i pronave në vitet e fundit janë ngritur pas shpronësim përgjat koridorit të dhjetë, ndërsa më parë disa hektarë me ara dhe nji shtëpi është shitur për vetëm 2.000 euro, ndërsa në fshatrat malore edhe më të lirë.Trendi i blerjes së shtëpive të vjetra në fshatrat afër rrugëve kryesore është vërejtë pesë -gjashtë viteve të fundit edhe në Bullgari, të cilat i kishin blerë gjermanët, austriakët,…Mosha mesatare e popullsisë së Serbisë është 42 vjet. Serbia radhitet në vendin e III –të në Evropë për nga vjetërsia mesatare e popullsisë. Para Serbisë është Gjermania me moshë mesatare 44 vjet dhe Italia 43.Mesatarja e lindjes te një grua në Serbi është 1,4 ndërsa për t’u siguruar ripërtëritja e thjeshtë e popullsisë duhet të jetë 2,1.

Zyrtarët serb për demografi konsiderojnë se edhe mosha mesatare në Serbi është gjithnjë e më e plakur. Pas tri vjetësh, sipas tyre, mosha mesatar e popullsisë në Serbi do të jetë 46 vjet.Vendet më të zhvilluara të Evropës problemin e rënies së numrit të popullsisë mund ta zvogëlojnë me migrime me ardhjen e popullësisë nga Afrika dhe Lindja e Afërme, por se si do të përfiton shteti serb nga migrimet koha do ta tregojë. Në të ardhmen prioritet i shumë vendeve ballkanike me përjashtim (përedhe pak kohë) të Kosovës dhe Shqipërisë do të jetë problemi zvogëlimi të numrit të popullsisë sepse pa njerëz, nuk ka mundësi të zhvillimit ekonomik.