Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Bijtë e Shqipes e ngritën Flamurin edhe ne Pandemi…

by

Shqiptarët në Filadelfia e ngritën flamurin Kuq e Zi në sheshin e Bashkisë/

NGA SADIK ELSHANI/*

Shoqata “Bijtë e Shqipes” në Filadelfia i kushton një rëndësi të madhe festmit të 28 Nëntorit, Ditës së Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë, që ka hyrë në kujtesën e kombit tonë si, Dita e Flamurit. Kjo ditë shënohet me organizimin e veprimtarive të ndryshme: Mbrëmjen e Madhe të Flamurit (darkë solemne e koncert), vizita nëpër familjet e bashkatdhetarëve, pjesëmarrjen në Paradën e Ditës së Falenderimeve, ngritjen e flamurit në bashkinë e Filadelfias, etj. Por, këtë vit për shkak të pandemisë Covid-19 shumë nga këto veprimtari nuk mund të organizoheshin. U organizua vetëm ceremonia e ngritjes së flamurit Kuq e Zi në sheshin e bashkisë së Filadelfas. Që nga festimi i 100 Vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë më 2012, shoqata “Bijtë e Shqipes” në bashkëpunim të ngushtë me qytetin e Filadelfias organizon ngritjen e flamurit tonë në Bashkinë e Filadelfias me një ceremoni solemne. Kjo veprimtari nuk është thjeshtë një akt ku ngritet flamuri në mënyrë mekanike, por është shndërruar në një festë të bukur e madhështore ku mblidhen shqiptarët të veshur me rrobat më të bukura, shoqëruar me simbole kombëtare, këndojnë e vallëzojnë, shprehin krenarinë e të qenit shqiptar, shpalosin vlerat tona kombëtare para qytetit të Filadelfias.  Edhe këtë vit, në datën 27 nëntor u organizua ceremonia e ngritjes së flamurit në sheshin e bashkisë, por për shkak të pandemisë që u cek më lart, këtë vit kjo ceremoni ishte e modifikuar: numri i pjesëmarrësve ishte i kufizuar, duheshin mbajtur maskat; muzika shqiptare jehonte në shesh, por nuk mund të vallëzonim si herave të tjera. Megjithatë, pjesëmarrja ishte e lakmueshme dhe bashkatdhetarët ishin të lumtur të takonin, të uronin njëri – tjetrin, ndiheshin të lumtur, shprehninë kënaqësinë e krenarinë që Shqipëria dhe shqiptarët po nderohen në qytetin e lindjes së Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Pra, edhe përkundër këtyre rrethanave shqiptarët u mblodhën të bashkuar, ashtu siç na thërret Himni ynë Kombëtar: “Rreth flamurit të përbashkuar….” Për rregullimin e skenës, tribunës festive, si zakonisht, u angazhua zoti Haki Çollaku. Skena ishte zbukuruar me flamurin Kuq e Zi dhe atë amerikan. Gati të gjithë të pranishmit mbanin në duar flamujt Kuq e Zi dhe ata amerikanë. Kalamajt, shumica të veshur me veshjet tona kombëtare, gëzoheshin në mënyrën e tyre femijërore. Po ashtu, edhe koha ishte shumë e mirë, pjesërisht me diell dhe e ngrohtë.

Në emër të kryebashkiakut (Mayor-it) të Filadelfias, Jim Kenney, në këtë ceremoni merrnin pjesë Përfaqësuesja e Qytetit të Filadelfias (City Representative), zonja Sheila Hess dhe menagjeri i Veprimtarive dhe Projekteve Speciale po në të njejtin department, z. Robert Nonemacker. Që në çastet e para të takimit tonë, zonjat Hess shprehu befasinë e saj të këndshme, që edhe përkundër rrethanave, kufizimeve, numri i pjesëmarrësve ishte i lakmueshëm. Ceremoninë e hapi zoti Sadik Elshani, i cili u uroi të pranismëve 28 Nëntorin – Ditën e Flamurit dhe bëri disa njoftime lidhur me programin dhe specifikat e kësaj veprimtarie: mbajtjen e maskave dhe distancën sociale. Pastaj fjalën e mori z. Bujar Gjoka, kryetar i shoqatës “Bijtë e Shqipes”. Nga zyra përkatëse e Bashkisë na kishin njoftuar se këtë vit nuk do të ketë program e as fjalime, prandaj edhe z. Gjoka nuk u zgjat në fjalën e tij, por pasi i uroi bashkatdhetarët për Festën tonë Kombëtare dhe i falenderoi ata për pjesëmarrjen në këtë veprimtari të rëndësishme, ai i tha edhe disa fjalë për 28 Nëntorin dhe vendin që zë kjo datë në historinë tonë kombëtare..Pastaj u luajtën himnet kombëtare të ShBA-ve dhe Shqipërisë. Gjatë këndimit të Himnit tonë Kombëtar në shtyllë ngritej flamuri Kuq e Zi, flamuri i shqiptarëve. Për të ngritur flamurin këtë vit u nderua z. Haki Çollaku, veprimtar i dalluar e i palodhur i shoqatës dhe i bashkësisë shqiptaro – amerikane të Filadelfias. Sipas programit e procedurave të qytetit të Filadelfias për veprimtaritë publike nën rrethanat e pandemisë, zonja Hess nuk mbajti fjalim sikurse herave të tjera, por ajo vetëm i dorëzoi zotit Gjoka Proklamatën me të cilën kryebashkiaku i Filadelfias e nderonte Shqipërinë në përvjetorin e saj të pavarësisë dhe e shpallte ditën e premte, 27 Nentor, 2020 që të jetë dita e nderimit të Ditës së Pavarësisë së Shqipërisë në Filadelfia. Ndër të tjera në tekstin e Proklamatës lartësohej historia e Shqipërisë, miqësia shqiptaro – amerikane dhe vlerësohej puna e ndihmesa e shqiptarëvë në zhvillimin e përparimin e Filadelfias, duke sjellur kulturën e tyre, vlerat e larta kombëtare e njerëzore.

Pas këtyre fjalimeve të rastit përsëri edhe për disa çaste jehoi kënga dhe vallja shqiptare. Por, nuk u mbyll me kaq kjo veprimtari: Zoti Enver Parllaku i ftoi të gjithë të pranishmit që të shkonin për të pirë një kafe në restorantin që ai drejton. Është traditë të thuhet për një kafe, por z. Parllaku shtroi një drekë të pasur me të gjitha të mirat, pije e ushqim të mjaftueshëm (bollshëm) e të shijshëm. Edhe këtu bashkatdhetarët kaluan ça çaste të këndshme, biseda të përzemërta nën tingujt e muzikës shqiptare. Enveri është një bashkatdhetar bujar që i respekton traditat shqiptare të mikpritjes. Ai në restorantin e tij disa herë ka organizuar veprimtari fondembledhëse për të grumbulluar fonde monetare për godinën e re të shoqatës sonë dhe për t’i ndihmuar bashkëkombësit tanë në Shqipëri pas goditjes së tërmetit të vitit të kaluar. E falenderojmë Enverin për bujarinë, mikpritjen dhe atdhedashurinë e tij.

Kështu edhe këtë vit, në rrethana të modifikuara e të kufizuara, me plot sukses u zhvillua ceremonia e ngritjes së flamurit në Bashkinë e Filadelfias. Zemra të mbushet me kënaqësi kur e sheh duke valuar flamurin tonë në qytetin ku u shpallë pavaresia e Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Nuk mund ta mbyllim këtë shkrim pa i shprehur falenderimet dhe mirënjohjen tonë për Shtetet e Bashkuara të Amerikës, shtetit të Pennsylvanias dhe qytetit të Filadelfias që na kanë pranuar si qytetar të lirë e të barabartë, ku jetojmë, punojmë, studiojmë, rrisim familjet tona dhe me krenari e ngrehim flamurin tonë Kuq e Zi. Të gjithë shqiptarëve kudo që jetojnë në botë u urojmë me gjithë zemër: Gezuar 28 Nëntorin! Ndërsa Shqipërisë sonë të dashur i urojmë mbarësi e përjetësi.

*Më shumë fotografi gjeni në Facebook: Gazeta Dielli

Filadelfia, 27 nentor, 2020

Kreshnik Musolli: Baleti Kombëtar i Kosovës, 48 vite histori suksesi

by

Ermira Babamusta, Ph.D./
Political Scientist & Author /

Trupa e Baletit Kombëtar të Kosovës tashmë ka deportuar në skenën kulturore ndërkombëtare duke mahnitur me çdo shfaqje të realizuar me mjeshtëri. Trupa është formuar nga Ahmet Brahimaj “Artist i Merituar” në vitin 1972 si Ansambli i Baletit. Ikona legjendare Ahmet Brahimaj shërbeu si Drejtor i Baletit Kombëtar të Kosovës me shumë përkushtim dhe me dashuri, duke lënë pas një trashëgimi madhështore kulturore për Kosovën dhe për gjeneratat në vijim. 

Gjenerata e Parë e Baletit të Kosovës përbëhej nga: Ahmet Bahimaj, Abdurrahman Nokshiqi, Gani Loshi, Jonuz Beqiraj, Elez Nikqi, Rrustem Selca, Selajdin Kiqe, Rrustem Bajrami, Hysen Podrimcaku, Esma Mulla, Shqipe Hoxha, Enver Berisha, Shaban Shabanaj, Isa Bajraktari, Gani Shala, Enver Elshani, Sabrije Spahiu, Jashar Berisha dhe Nexhmije Selca. Ato njihen për realizimin e produksioneve me sukses si: “Sokol & Mirusha”, “Halili & Hajria”, “Bolero”, “Legjenda mbi ngadhnjimin”, “Romeo and Juliet”, “Kënga e Rexhës”, “Besa”, “Don Quixote”, “Fyelltari”, “E bukura More”, etj. 

Sot Trupa e Baletit Kombëtar të Kosovës drejtohet nga Kreshnik Musolli, i cili shërben si U.D. i Drejtorit të Baletit. Lindur në Prishtinë, Kreshnik Musolli ka përfunduar studimet në regji teatri në Fakultetin e Arteve në Prishtinë në vitin 2013. Karrierën e tij si balerin e filloi në vitin 2007 dhe ka realizuar shumë shfaqe me sukses me balerinët e talentuar të Trupës së Baletit. Në rolin e koreografit Musolli debutoi me shfaqen “Andërr” (2019) me balerinët Sead Buniqi, Sinan Kajtazi dhe Aulona Nuhiu në rolet kryesore. Në baletet e tij, koreografi Kreshnik Musolli shquhet për inovacion, përmbajtje të thellë imagjinare dhe ekspresivitet dramatik. 

Identiteti kombëtar i baletit kosovar vazhdon të forcohet dhe prezantohet me dinjitet në mbarë botën nga trupa e baletit, falë përkushtimit dhe punës së balerinëve të përkryer të Baletit Kombëtar të Kosovës, përkatësisht: Aulonë Nuhiu, Abetare Hyseni, Behie Murtezi, Drilon Podrimçaku, Fatmir Smani, Fisnik Smani, Ilir Krasniqi, Jeta Musolli, Kreshnik Musolli, Liridon Mziu, Leonora Rexhepi, Luljeta Ademi,  Muhamet Bikliqi, Marigonë Hoxha, Mimoza Bytyqi, Sinan Kajtazi, Nora Gashi, Sead Vuniqi, Vlora Prizreni, Teuta Krasniqi, Vjollca Lugiqi, Besarta Shaljani, Flakarta Qorri, Elmedina Berisha dhe Isa Beg Gjocaj.

Artistët e Baletit Kombëtar të Kosovës kanë krijuar dhe mishëruar personazhe fantastike në rolet e tyre interpretuese, duke krijuar një karakter masiv për imazhin e baletit dhe duke e pasuruar atë me forma dhe stile të reja. Ndër vite, balerinët kombëtarë të Kosovës kanë dhuruar performanca të jashtëzakonshme, që kanë mahnitur dhe entuziazmuar publikun. Trupa e Baletit Kombëtar është prezantuar jashtë Kosovës me këto shfaqe të suksesshme: “Dasma”, “Xhuljeta pa Romeon”, “Ngjyrat e Vallezimit”, “Një Legjendë për dashurinë”, “Newborn-SYN”, dhe “Recomposed”. 

Me datën 3 Dhjetor 2020, e enjta, ora 16:00, do shfaqet në Teatrin Kombëtar të Kosovës premiera e dytë e  shfaqes shumë  të  kërkuar “Sisters”,  me koreografi nga i mirënjohuri Mehmet Balkan. Shfaqja i dedikohet ikonës legjedare dhe ‘babait” të Baletit Kombëtar, Ahmet Brahimaj. Për më shumë mund të interesoheni të faqja zyrtare e baletit www.baletikosoves.com si dhe në rrjetet sociale: @nationalballetofkosovo (instagram) dhe @BaletiKombetariKosoves (facebook). 

Intervistë me Kreshnik Musollin, U.D. i Drejtorit të Baletit Kombëtar të Kosovës, Balerin dhe Koreograf

Çfarë do të thotë Skena e Teatrit Kombëtar për ju dhe për gjeneratën tuaj të balerinëve?

Kreshnik Musolli: Skena e Teatrit Kombëtar të Kosoves ka një domëthënie të madhe për ne si gjeneratë e re e Baletit Kombëtar të Kosovës. Aty jemi rritur që nga mosha e re kur kemi filluar të merremi me këtë lloj arti dhe qysh herët kemi pas fat të angazhohemi në shfaqjet e institucionit tonë. Ne ende jemi në pritje të ndërtimit të Teatrit të Operës dhe Baletit ku do të kemi “shtëpinë” tonë pasi që është vështirë të ushtrosh veprimtarinë në objekt të huaj. Poashtu problem për ne është hapësira shumë e vogël si në sallë ashtu edhe në skenë, gjë që ndikon direkt në performancën tonë si balerinë.

Cilat tre shfaqe të trupës së Baletit të Kosovës që kanë qenë më të vlerësuarat dhe pëlqyerat nga publiku?

Kreshnik Musolli: Në përgjithësi të gjitha shfaqjet e Baletit Kombëtar të Kosovës janë vlerësuar shumë si nga publiku vendor poashtu edhe në rajon e Europë në turne e festivale të ndryshme. Një nga shfaqjet më të pëlqyera por edhe më të reprizuara është shfaqja “Dasma” me koreografi nga Mehmet Balkan e cila është realizuar si premierë në vitin 2012 dhe është reprizuar deri në vitin 2017, diku më shumë se 38 herë. 

Çfarë konsideroni si arritjet e juaja me të cilat krenoheni në karrierën tuaj? 

 
Kreshnik Musolli: Balerinët e BKK-së edhe pse në kushte tejet të tmerrshme të punës në sallën e ushtrimeve dhe provave që gjendet në bodrumin e Teatrit Kombëtar, nuk janë ndalur kurrë duke punuar me këmbëngulje e vendosmëri të madhe që të arrihen sukseset që i kemi arritur që nga ri-themelimi pas luftës. Që nga viti 2001 deri më tani janë punuar mbi 50 shfaqje premiera të  ndryshme me koreograf nga më shumë se 21 vende të botës duke bërë kështu që institucioni jonë të njihet jo vetëm në vend e rajon por edhe në të gjithë botën. Kjo patjetër që është arritë falë ish-Drejtorit Ahmet Brahimaj i cili është njeriu më meritor për ri-themelimin e Baletit në Kosovë pas luftës. 

Poashtu ai e rriti gjithë grupin e balerinëve sikur të ishin fëmijët e tij, të gjithë duke funksionuar si një familje e madhe, kompakte dhe e disiplinuar gjë që ka bërë që të instalohet në mendjen e secilit që vetëm me punë të pandalshme mund të arrihen sukeseset në karrierën tonë pasi që në këtë profesion është shumë e limituar koha që mund të jesh aktiv në skenë. Për fat të keq në muajin Maj të këtij viti Ahmet Brahimaj “Babai” i Baletit të Kosovës u nda nga jeta dhe ne si gjeneratë e re e kemi obligim që të vazhdojmë tutje atë që ai ka nisur duke mos u ndalur asnjëherë me punë e suksese që institucionin tonë ta ngrisim edhe më lart në çdo aspekt. 

Së shpejti keni dhe premierën e re me 3 dhejtor, nën koreografinë e të mirënjohurit Mehmet Balkan. Mund të na tregoni për historinë e shfaqjes, dhe elementet që e përbëjnë? 

Kreshnik Musolli: Me datën 3 Dhjetor do të kemi premierën e dytë për vitin 2020 me koreografi nga Mehmet Balkan nga Turqia i cili është një emër me renome botërore. Me të kemi filluar bashkëpunimin në vitin 2010 dhe është shfaqja e pestë që e realizojmë së bashku. Shfaqja titullohet “Sisters” dhe ka si temë dy motra të cilat dashurohen në personin e njëjtë dhe pastaj lindin situatat dramatike mes tyre me xhelozi e inate. 

Është një shfaqje e jashtëzakonshme e baletit neoklasik me një muzikë të mrekullueshme të kompozuar nga Erim Ardal nga Turqia. Asistente e shfaqjes është Lale Balkan, Kostumet dhe Skenografia janë dizajnuar nga Tayfun Çebi dhe Video që shfaqet si skenografi virtuale në prapavi përmes projektorit nga Ahmet Şeren. Këtë herë është pak sfiduese puna e organizimit të premierës për shkak të pandemisë së COVID-19 ku masat e qeverisë janë që lejohet vetëm 30% e sallës të mbushet me publik, sepse zakonisht jemi detyruar që të fusim karrige shtesë në sallë për shkak të interesimit tejet të madh.

Sa e karakterizon qytetin tuaj arti i baletit apo arti në përgjithësi në lidhje me mbështetjen nga publiku apo instituiconet lokale? Dhe sa të ndërthurur keni qene në aktivitete jashtë Kosovës? 

Kreshnik Musolli: Baleti si art është shumë i dashur për popullatën në Prishtinë e në Kosovë dhe interesimi është shumë i madh në çdo premierë e reprizë të shfaqjeve që kemi. Do të duhej të ishte një përkrahje edhe më e madhe nga ana e Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit për arsye që ne e kemi problem kyç objektin e Teatrit të Operës dhe Baletit, sepse siç e ceka edhe më lart është tejet sfidë e madhe të punohet në kushtet që i kemi momentalisht ku mungon hapësira e duhur, ajrosja e mjaftueshme e drita natyrale të cilat ndikojnë shumë negativisht çdo ditë në performancën dhe shëndetin e balerinëve. 

Problem tjetër ose nevojë urgjente e jona është edhe Shkolla Kombëtare të Baletit që ende presim të themelohet. Vetëm përmes kësaj shkolle e cila do të jetë nën ombrellën dhe kontrollën e Baletit Kombëtar të Kosovës, mund të sigurohen e shkollohen gjeneratat e reja të cilat do ta vazhdojnë këtë art në Kosovë në mënyrë të mirëfilltë.

Sa i përket aktiviteteve jashtë vendit, kemi pas fat të marrim pjesë në shumë festivale e turne në shtetet e Ballkanit e Europës si: Shqipëri: Durrës, Tiranë, Vlorë, Elbasan; Maqedoni: Shkup, Tetovë, Manastir, Dibër, Ohër; Bullgari: Pravets, Sveti Vlas, Ruse; Zvicërr: Cyrih; Itali; Villapiana, Altomonte, Crotone, Napoli; Austri: Graz; Gjermani: Berlin, Hamburg; France: Paris; Finlandë: Tampere, Helsinki, Turku, Pori. 

A mendoni se keni lënë gjurmë artistike?

Kreshnik Musolli: Padyshim që Baleti Kombëtar i Kosovës ka lënë gjurmë të rëndësishme në artin e kulturën e shtetit tonë duke treguar një nivel tejet të lartë teknik e artistik në secilën paraqitje si në vend ashtu edhe jashtë Kosovës. Shumë herë është emëruar si Institucioni më i suksesshëm kulturor në vend. Kjo është thënë edhe nga secili koreograf që kemi bashkëpunuar për këto vite, ku secili prej tyre ka punuar e punon në vendet më të zhvilluara me Kompani tejet të sukesshme të baletit dhe janë në gjendje të vlerësojnë këtë punë në mënyrën më të drejtë.

Arianita bija e Petro dhe Safo Markos…

by

NGA GEZIM ZILJA*/

Portret i pa autorizuar/

Këto shënime i kam hedhur në maj të vitit 2010, kur kam qenë në shtëpinë e Petro Markos. Në një hyrje dy dhoma e një guzhinë e para viteve 90-të, jetonin Safua, e shoqja shumë e sëmurë, Jamarbëri, i biri dhe ky i sëmurë dhe e bija Arianita që na priste. Të më falë Arianita, por nuk mundem të mos them një të vërtetë të dhimbshme, (mbas dhjetë vitesh) dhe të nxjerr një sekret, për të cilin isha betuar që do ta mbaja si të tillë për shumë kohë. Shkova me një shoqen time dhe të Arianitës, sepse kjo do të shiste nja dy piktura të Safos, e detyruar nga gjendja jo e mirë ekonomike. Kisha qenë edhe një herë tjetër në shtëpinë e saj, thjesht për të parë pikturat e Safos ( para se të bëhej ai emision aq i bukur televiziv dhe ekspozita në vitin 2008) që për mendimin tim janë një pasuri kombëtare. Pasi pamë një pjesë të tyre, sepse jo të gjitha janë të varura në mure, iu luta të më shiste ndonjë gjë sado të vogël, boll të kisha një pikturë të Safos, në shtëpinë time. Arianita buzëqeshi hidhur, më pa në sy dhe tha: “Jo! Në çfarëdo situate që të ndodhem, këto vepra të mamasë, unë nuk do t’i shes. Ajo i ka krijuar thjesht për të bër art, jo për t’i shitur. Le të ngelen pasuri e familjes.”

Dhe tani po shkonim të blenim dy piktura. Ç’kishte ndodhur, që betimi ishte shkelur dhe amaneti nuk ishte mbajtur? Në holl ishin ekspozuar disa piktura nga të cilat ne kishim të drejtë të zgjidhnim vetëm dy, që me këmbënguljen tonë të madhe u bënë tre. Ishte e vështirë të zgjidhje sepse të gjitha ishin të përkryera. Shuma që na kërkoi ishte modeste në krahasim me vlerën reale të tyre. Meraku i vajzës së Petro Markos, ishte që t’i shiste në njerëz të besueshëm e që lajmi të mos merrte dhenë se po i shiste për bukën e gojës. Kur ne po i gëzoheshim pikturave të blera dhe po mendonim për transportin, vura re që Arianita po qante me dënesë. U tronditëm pa masë dhe e pyetëm:

“ Pse po qan, çfarë ke, çfarë të ndodhi? ” Përgjigja e saj më la pa frymë dhe nuk mund t’a harroj kurrë:

“Po më duket sikur po jap një pjesë të shpirtit tim, sepse unë nuk dua t’i shes ato. Ju e dini që isha betuar.” U përpoqëm ta ngushëllonim duke i thënë: “ Në shtëpitë tona hyjnë plot njerëz që njohin artin, kulturën, kështu ato do të shikohen edhe nga shumë të tjerë e do të çmohen e vlerësohen më shumë,”

Vajza e Petro Markos, duke më parë me sytë e thellë, ende të bukur, ku pasqyroheshin  thellësitë e detit Jon me gjelbërimin e përjetshëm të Bregut, e lotët nuk po pushonin për asnjë çast tha diçka tjetër:

“ Do t’u kërkoj një gjë, por iu lutem të mos ma merrni për keq! I mbani mirë, dhe i vendosni në vende të dukshme.” Pastaj ashtu, sërish  midis lotësh shtoi: “A mundem ndonjëherë të vij t’i shoh!?” Për një çast m’u duk vetja si një kusar a bandit, e jo si një blerës pikturash e dashamirës arti. E ngushëllova veten se do t’i mbanim ato piktura ashtu si duhej dhe sigurisht që kishin për t’i parë shumë njerëz të tjerë që e duan dhe e kuptojnë artin e pikturës. Pamja e Arianitës, te dera e shtëpisë nuk ka për të m’u hequr kurrë nga mendja. Na përcolli me shikim, pa luajtur nga dera, derisa zbritëm në katin e parë. Me sa kuptova i dukej se kishte bërë një tradhëti, një pabesi, që fshehurazi nënës së vet, kishte thyer amanetin dhe i kishte shitur tre piktura. Pashë në portretin e saj të lodhur fisnikërinë dhe shpirtin human të pathyeshëm, trashëgim nga ajo familje e shquar e Petro dhe Safo Markos dhe kuptova se në familjen e Petro Markos, qëndronte tashmë si heroinë e vërtetë, Arianita. Dy të tjerët kishin nevojë për shërbim. Safo, e dërrmuar nga jeta, lëngonte e sëmurë në shtrat; Jamarbëri trupmadh , ende i pa kërrusur, i bukur si kreshnikët e përrallave, por mjerisht thuajse i alkolizuar. Ai vetë zgjodhi rrugën e poezisë dhe të jetës së ndershme, por diktatura ia theu ëndrrat dhe shpresat në burgjet e saj mesjetare. I prekur nga ajo që pashë shkruajta diçka në gazetë si një thirrje për ta ndihmuar familjen. Pak shpresa kisha se me atë shkrim do të lëvizte ndonjë gjë andej nga zyrat e shtetarëve, (ashtu ndodhi) që e kishin mundësinë të lidhnin pensione apo të jepnin ndihma të vazhdueshme për këto raste. As se do të prekte ndonjë zemër prej guri të parallinjëve të atëhershëm të tenderave, të trafiqeve, të kontrabandës e rryshfeteve,  as të OJQ-ve dhe OJF-ve. Të parët do të thoshnin se nuk ka ligj, se duhet të dalë një ligj i ri, se ai ligj duhet të përfshijë edhe të tjerë, se duhet të japë urdhër ndonjë i madh etj, etj. E njoh mirë këtë race të fëlliqur nëpunësish që për interesin e tyre kthejnë përmbys edhe ligjet e parlamentit. Të dytët po dihet se ç’do të thonë, që është krizë dhe nuk ka para. Të tretët nuk di ç’të them veç që numri i tyre shtohet e shtohet si fara e sinapit. Familja e Petro Markos vazhdoi të jetojë në varfëri dhe nuk di sot (Safo dhe Jamarbëri nuk jetojnë më) se çfarë ka ndodhur me pikturat e Safo Markos. Por di shumë mirë që shpirtrat e Petro Markos, Safos dhe Jamarbërit vërtiten e vërtiten ditë e natë rreth pallatit ku jetuan, pa gjetur prehje e qetësi. Ndoshta është koha që para pallatit ku jetoi e punoi, në anë të bulevardit “Zogu i Parë”,  ku bashkia plot zell “rilindas” po ia nxjerr brinjët dhe po zhduk çdo gjurmë të historisë, të ngrihet shtatorja e shkrimtarit të madh Petro Marko.

*Shkrimi i publikuar me pare ne shtypin e Tiranes u dergua nag autori per Gazeten”Dielli”

KUJTESA- Dr. Richard Bartsch, pedagog, shkencëtar, njeri dhe mik shumë i mirë

by

-Me rastin e një vjetorit të ndarjes nga kjo botë të dr. Richard Bartsch (1940 – 28 nëntor, 2019)-

NGA SADIK ELSHANI*/

Këto ditë rastësisht mësova se në nëntorin e vitit 2019 ishte ndarë nga kjo botë dr. Richard Bartsch, për mbi 40 vite profesor i kimisë organike, analitike dhe polimereve në Texas Tech University në Lubbock të Texasit, ku ka arritur njohjen, nderimin si Paul Ëhitfield Horn Profesor, nderimi më i lartë i universitetit për një kuadër pedagogjik (faculty). Lëmitë kryesore shkencore me të cilat është marrë dr. Bartsch janë: Design and synthesis of novel organic molecules for ionic and molecular recognition; separation science; metal ion complexation and separation by multidentate ligands; preparation and application of ionic liquids. Dr. Bartsch është autor i afër 500 punimeve shkencore dhe ka qenë mentor i 54 studentëve të doktoraturës. Ndoshta askush nga lexuesit e këtij shkrimi, madje ndoshta edhe asnjë shqiptar (me përjashtim të atyre që merren me bashkëdyzimet makrociklike, ndarjen e joneve, “host – guest chemistry”). Por, unë kam patur nderin që për tri vite të jem një bashkëpunëtor i ngushtë e prodhimtar (produktiv) i tij. Për të qenë sa më i qartë e më i plotë ky rrëfim për lexuesin e këtij shkrimi, atëherë duhet nisur nga fillimi.

Një rrugëtim profesional e shkencor

Në vitin 1988 kam ardhur në Amerikë për të punuar si bashkëpunëtor shkencor në laboratorin e një profesori në Kansas City. Profesor merrej me biokimi, ndërsa unë jam kimist organik dhe ai ishte i interesuar që unë t’i sintetizoja disa bashkëdyzime për t’i perdorur në disa hulumtime biokimike për te cilat ai kishte nevojë. Nuk po zgjatem më tepër këtu për të mos e lodhur lexuesin me imtësira të tjera shkencore. Meqenëse ai ishte biokimist dhe unë kimist organik, unë pasi i kisha kryer të gjitha detyrimet e mia në laboratorin e tij kisha vendosur që të gjeja ndonjë pozicion tjetër ku mund të merresha kryesisht me sintezat e bashkëdyzimeve organike, lëmi për të cilën jam edhe i specializuar. Nga fundi i vitit 1989 në departamentin e kimisë në Universitetin e Missourit në Kansas City një profesor nga Universiteti i Idahos mbajti një seminar në një lëmi që unë kisha punuar për temën time të diplomës në Universitetin e Zagrebit e më vonë edhe i kisha përdorur disa bashkëdyzime për magjistraturën time (Masters) po në të njejtin universitet. Pas mbarimit të seminarit unë shkova dhe bisedova me profesorin për përvojën time në atë lëmi dhe ai më tha se kishte nevojë për një person që të sintetizonte disa bashkëdyzime për t’i përdorur pastaj në hulumtimet e tij. Ai vetë ishte kimist analitik. Pas një kohe të shkurtër unë shkova në laboratorin e tij në departamentin e kimisë të Universitetit të Idahos në qytetin Moscoë. (Për përvojën time gjatë atyre viteve në Moscoë unë e kam bërë një shkrim: “Një rastësi – një përvojë e bukur profesionale dhe një rajon magjepës i Amerikës”, Illyria, 1 gusht, 2019). Pasi u vendosa në Moscoë profesori më njoftoi për punën, hulumtimet e tij shkencore, planet për të ardhmen, bashkëdyzimet për të cilët ai ishte i interesuar. Më tha se disa nga këto ishin derivate të disa bashkëdyzimeve të sintetizuara nga dr. Bartsch, një profesor në Texas Tech University. Unë gjer atëherë nuk kisha degjuar për dr. Bartsch. Gjatë punës së diplomës sime kam përdorur shumë literaturë dhe isha mjaft i familjarizuar me emrat dhe punën e shumë shkencëtarëve që merreshin me sintezat e bashkëdyzimeve makrociklike, posaçerisht me një grup që në anglisht quhen, “croën ethers” (kurorat eterike ose eteret kurorike), por emrin e dr. Bartsch nuk e kisha hasur, sepse ai kishte filluar të merrej me këtë lëmi kur unë e kisha kryer punimin tim të diplomës. Më vonë për magjistraturën time jam marrur me sintezat e disa derivateve të vitaminës B6. Duke e shfrytëzuar përvojën time dhe pasionin e përkushtimin për sintezat organike arrita që brenda një kohe të shkurtër të sintetizoja një seri të gjërë të këtyre bashkëdyzimeve që jepnin rezultate të kënaqshme për kompleksimin dhe ndarjen e elementeve të serisë lantanide, elementeve të tokave të rralla (Rare Earth Elements), metaleve të rënda dhe disa elementeve radioaktive.

Takimi dhe njohja me dr. Bartsch

Në qershor të vitit 1991 në LaGrande të shtetit Oregon organizohej tubimii rajonal i Shoqatës së Kimistëve Amerikanë për rajonin e veripërendimit (ACS Northëest Regional Meeting) dhe ne kishim vendosur që në këtë tubim t’i paraqisnim rezultatet tona shkencore. Në programin e këtij tubimi e pashë se aty do të merrte pjesë edhe dr. Bartsch. Unë u habiat për të mirë se nuk e prisja këtë pasi ky ishte një tubim rajonal ku zakonisht, kryesisht pjesëmarrësit janë të po atij rajoni – kuptohet, ka edhe përjashtime. Erdhi edhe dita e këtij tubimi dhe ne u takuam me dr. Bartsch, ishim në të njejtin seksion. Paraqitja jonë ishte mjaft dinjitoze, një seri mjaft e gjërë e bashkëdyzimeve të sintetizuar dhe po ashtu përdorimi i tyre në kompleksimin dhe ndarjen e metaleve të ndryshme ishte mjaft mbresëlënës. Pas paraqitjes sonë dr. Bartsch më përgëzoi për rezultatet e arritura the theksoi se puna jonë shumë serioze i kishte lënë një befasi të këndshme. Gjatë atyre 2 – 3 ditëve sa zgjati ai tubim patëm mundësinë që të njiheshim më afër me dr. Bartsch. Ai ishte një njeri me një personalitet të këndhsëm: i qetë, shumë i sjellshëm, i përzemërt dhe shumë i shoqërueshëm – njeri që rrezatonte vlera të larta njerëzor.  Bisedonim për pasionin tone: sintezat organike, përvojat tona shkencore, por edhe temat tjera. Gjatë bisedave tona ai tregoi se po merrte pjesë në këtë tubim pasi që ai ishte nga ky rajon dhe babai e motra e tij ende jetonin aty. Pra, ky ishte një rast i mirë për t’i takuar ata dhe për të rekrutuar studentë të rinj për Texas Tech.

Nja dy – tri javë pas mbarimit të atij tubimi në Oregon, dr. Bartsch më dërgoi njeë letër në të cilën më përgëzonte për punën time dhe mbresat që i kishin lënë të arriturat e mia. Më kishte dërguar edhe broshurën e departamentit të kimisë të Texas Tech që të njihesha me departamentin, universitetin dhe qytetin e Lubbock-ut. Ai kishte dëshirë që unë t’i bashkangjitesha grupit të tij, por unë për arsye familjare dhe angazhimeve të mia në U. të Idahos nuk mundja ta pranoja ofertën e tij. Me dr. Bartsch takoheshim herë pas here nëpër tubime e konferenca shkencore dhe pos bisedave të rastit bisedonim edhe për projektet tona shkencore. Si gjithmone, këto takime ishin mjaft të përzemërta. Në vitin 1996 unë dhe familja kishim vendosur që të largoheshim nga Idaho: unë tani kisha doktoruar, i kisha kryer të gjitha projektet. Një ceshtje tjetër ishte edhe punësimi i bashkëshortes sime. Moscoë është një qytet i mrekullueshëm, por mundësitë e punësimit janë të kufizuara për disa profesione. Ne ishim të ineresuar që të vendoseshim në Philadelphia ose rrethinën e saj, sepse aty dhe në Nju Xhersi ka mjaft kompani kimike, farmaceutike, bioteknologjike. Unë isha i interesuar që nga bota akademike të kaloja në sektorin privat. Lidhjet, kontaktet e mia profesionale ishin kryesisht me botën akademike, prandaj vetëm me dërgimin e rezymeve nuk ishte e lehtë të siguroje një intervistë. Pas disa përpjekjeve për të gjetur një pozicion në sektorin privat vendosa ta kontaktoja dr. Bartsch në Texas. Pasi i këmbyem fjalët e rastit i tregova se përse po e kontaktoja. Oh, sa po më vjen keq, të më kishe thirrur disa ditë më parë, më tha, e kam patur një grant (dhuratë, ndihmë), por i kam premtuar njërit që është duke punuar me një profesor këtu në departamentin tonë, por brenda disa muajve i përfundon kontrata dhe unë kam vendosur që ta pranoj në grupin tim. Në fund të bisedës më tha se do të jemi në kontakt, sepse ka konkuruar për disa grante dhe brenda një kohe të shkurtër e pret miratimin e tyre dhe unë do të jem i pari në listën e tij. Vërtet ashtu ndodhi. Pas disa javësh dr. Bartsch më kishte kërkuar përmes telefonit në fakultet, por në atë çast unë isha në bibliotekë. Për këtë më njoftuan kolegët e mi. Po atë ditë në mbrëmje dr. Bartsch më mori në telefon në shtëpi dhe më njoftoi se tani granti ishte miratuar dhe ai me gjithë dëshirë do të më mirëpriste në grupin e tij. Pasi biseduam për projektet e mundshme dhe disa kushte të tjera unë pranova dhe në fillim të shkurtit të vitit 1997 u ndodha në Lubbock.

Në laboratorin e dr. Bartsch

Dr. Bartsch kishte disa laboratorë për grupin e tij të madh, ku bënin pjesë studentë, studentë në studime postdiplomike (graduate students), postdoktorantë e bashkëpunëtor shkencorë. Laboratorët ishin të pajisur mirë me enë, pajisje e aparatura laboratorike, kimikate, reagjentë, etj. Për shkak të natyrës së punës së tij shkencore aplikative (zbatuese) projektet e tij gjithmonë kanë qenë të financiuara mirë.  Pjesa dërmuese e projekteve të tij financoheshin nga Departamenti i Energjisë i ShBA-ve, fondacioneve të ndryshme shkencore kombëtare dhe të shtetit të Texasit. Po ashtu, ai ka patur edhe shumë projekte që ishin fryt i bashkëpunimit me industrinë dhe Laboratoret Kombëtare të ShBA-ve, projekte që sillnin të ardhura të mira. Dr. Bartsch ishte shumë i kujdesshëm dhe bënte çdo gjë që ne t’i kishim kushtet sa më të përshtatshme për punën tonë. çdo ditë e bënte një xhiro nëpër laboratorët e tij dhe na pyeste se për çka kishim nevojë për projektet tona. Një herë në javë i kishim diskutimet, konferencat tona shkencore individuale gjysëmorëshe ku i diskutonim rezultatet që i kishim arritur gjatë asaj jave, problemet e ndryshme dhe planet për javën tjetër. Dr. Bartsch ishte një njeri mjaft i organizuar, i saktë, i kujdesshëm, drejtues e administrator i shkëlqyer. Ai kujdesej edhe për mbarëvajtjen e Dapartamentit të Kimisë e Biokimisë – për disa mandate, 15 vite, ka qenë kryeshef (chairman) i departamentit. Gjatë qëndrimit tim 3 vjeçar në laboratorin e tij kam patur një punë shkencore mjaft prodhimtare, mbi 15 punime shkencore, pjesëmarrje në tubime e konferenca shkencore. Meqenëse banoja afër kampusit universitar, çdo mbrëmjë, gati çdo të shtunë e të diel shkoja në laborator. Të shtunave paradite vinte edhe dr. Bartsch dhe ne gjenim pak kohë për të diskutuar për punën shkencore, planet për projektet e ardhshme, por edhe biseda të tjera të rastit e me ndonjë tematikë të caktuar. Këto takime, biseda i bënin shumë përshtypje dr. Bartsch. (Më vonë kur u largova nga Lubbocku dhe sa herë që bisedonim në telefon, dr. Bartsch gjithmonë i përmendte ato takime, bisadat tona të atyre të shtunave). Fal përvojës sime në sintezat e bashkëdyzimeve makrociklike, rezultateve të larta e prodhimtarisë së begatshme, dr. Bartsch më ka respektuar dhe gjithmonë më ka trajtuar si bashkëpunëtor të barabartë me të. Kurrë nuk më ka penguar për ndonjë projekt që ishte jashtë atyre që i kishim planifikuar. Nëse mund ta kryesh, vetëm vazhdo, më thoshte.

Po bëheshin tri vite që unë isha në laboratorin e dr. Bartsch dhe koha kishte ardhur që të kërkoja një pozicion tjetër në industry. Familja ime, bashkëshortja dhe dy fëmijët, për shkak të shkollës së tyre kishin disa muaj që ishin vendosur në Philadelphia, ku jetonte e ëma dhe motra e saj. Unë u ndala edhe pak kohë në Lubbock për t’i përfunduar disa projekte që ishin në përfundimin e sipër. Grumbulloja mjaft të dhëna eksperimentale, sepse punimet shkencore mund t’I, shkruaja,  përfundoja më vonë. Dr. Bartsch më tha se në laboratorin e tij unë mund të rrija sa të doja, por edhe unë duhej të kisha para syshë të ardhmen time.Ne e kishim një projekt që ishte i lidhur me një kompani kimike në Nju Xhersi dhe unë i thashë dr. Bartsch nëse mund të bisedonte me drejtorin e asaj kompanie nëse kishin ndonjë pozicion të lirë për mua. Ai më tha se, po atë ditë e kishte një bisedë telefonike me të dhe do t’ia përmende edhe rastin tim. Dhe ashtu ndodhi, unë erdha në Philadelphia dhe e kontaktova drejtorin e asaj kompanie, pas një kohe më ftoi të mbaja një ligjeratë për punën time shkencore. Në ndërkohë deri sa prisja për atë pozicion, unë e gjeta një pozicion të përkohshëm në Drexell University në Philadelphia. Në kompaninë në fjalë u punësova dhe aty i kalova 10 vite. Udhëtimi nga Philadelphia gjer në Sayreville (Nju Xhersi), ku ndodhej kompania, ishte i gjatë, por i përballova për gjithë ato vite. Tani ka vite që punoj në një kompani tjetër në rrethinën e Philadelphias. 

Koha e ndarjes dhe ritakimit

Disa ditë para se të largohesha nga Lubbock-u dr. Bartsch më mori për drekë në një restorant të njohur dhe gjatë asaj dreke reflektuam për qëndrimin tim në laboratorin e tij, punën shkencore, fatet e jetës, etj. Që të dy ishim të mendimit se kur dr. Bartsch e kishte filluar punën në këtë lëmi as që e kishte menduar se do t’i arrinte këto sukses, të ketë një veprimtari kaq prodhuese shkencore. Por, kurreshtja e shkencëtarit dhe puna këmbëngulëse e ben çdo gjë të mundur. Dua të theksoj këtu se dr. Bartsch ishte një njeri shumë i ndjeshëm, i respektonte bashkëpunëtorët që ishin punëtor të mirë e prodhimtarë, ndjente një zbrazëti kur vinte koha që ata/ato të largoheshin nga laboratori i tij. Kur erdhi rasti që të ndaheshim, atij syte gati iu mbushën me lotë. Nuk mundi të ma zgjaste dorën që të përshëndetëshim. Sadik, do të takohemi përsëri, më tha. Edhe pasi u largova nga laboratorri i dr. Bartsch vazhduam të ishim në kontak të herë pas hershëm: biseda telefonike, korrespodencë. Dorëshkrimet e punimeve tona shkencore shkonin nga njëra dorë në tjetrën derisa e merrnin formën përfundimtare. Në qershor të vitit 2011, me rastin e pensionimit të tij, dr. Bartsch organizoi një festë të madhe, ribashkim të grupit, ku ishin të pranishëm shumica e ish studentëve të tij, bashkëpunëtorët shkencorë, postdoktorantët, etj.Ishte ky një rast i mirë për t’u takuar me kolegët e vjetër, për t’i freskuar kujtimet tona, kohën që kishim kaluar në laboratorin e dr. Bartsch, qytetin e Lubbockut. Dr. Bartsch na tregoi se po ballafaqohej me disa probleme shëndetësore, por për momentin po ndihej mirë. Kjo ishte edhe hera e fundit që u takuam me dr. Bartsch.

Qyteti i Lubbock-ut dhe Texas Tech University

Qyteti i Lubbock-ut ndodhet ne pjesen veripërendimore të Texasit dhe ka mbi 260 mijë banorë. Lubbock është i njohur për prodhimin e pambukut. Gati 25% e sasisë së pambukut të ShBA-ve prodhohet në Lubbock dhe rrethinën e tij. PërveçTexas Tech në Lubbock ndodhen edhe disa kolegje të vogla. Qyteti është i rrafshtë pa as edhe ndonjë kodrinë të vockël. Ka parqe të shumta të cilët si karakteristikë të veçantë e kanë se në ta ndodhen liqene të vogla që shërbejnë edhe për grumbullimin e ujit kur bie shi. Për dashamirët e muzikës rock and roll vlen të përmendim se Lubbock-u është vendlindja e legjendës së rock and rollit, Buddy Holly (1936 – 1959). Edhe pse vdiq shumë i ri në një fatkeqësi ajrore, ai mbetet një figurë mjaft e rëndësishme e këtij lloji të muzikës. Lubbock-u nuk shquhet për ndonjë bukuri të veçantë, por përendimet e diellit janë dicka madhështore, magjepse, spektakolare në atë horizont të pafund. Çdo buzëmbrëmje i kam shijuar këto spektakle mahnitëse në qiellin e gjërë të Lubbock-ut.

Texas Tech University është themeluar më 10 shkurt të vitit 1923 dhe sot ka mbi 40 mijë studentë. Studentët vijnë nga të gjitha 50 shtetet e ShBA-ve dhe nga 100 vende të huaja.Universiteti ofron mbi 150 disiplina, përbëhet nga 13 kolegje dhe ka mbi 60 qendra hulumtuese dhe institute shkencore. Shquhet për kampusin universitar të shtrirë në një sipërfaqe të gjërë dhe mjaft të bukur, të ndërtuar në stilin e Renesancës Spanjolle. Biblioteka e pasur e universitetit në fondin e saj ka edhe një numër të mirë të librave mbi historinë dhe letërsinë shqiptare.

I solla këto kujtime, sepse ato tani janë bërë një pjesë e bukur e jetës sime. I solla edhe për ta kujtuar e nderuar dr. Bartsch, një pedagog, shkencëtar, njeri e mik shumë i mirë. I përjetshëm qoftë kujtimi për dr. Richard Bartsch!

Philadelphia, nëntor, 2020

*Sadik Elshani është doktor i shkencave dhe veprimtar i bashkësisë shqiptaro – amerikane.

Kosova, Kompleks Memorial për Presidentin historik Rugova ….

by

-Sot Ditëlindja e Presidentit historik të Kosovës Dr. Ibrahim Rugova, në Istog inaugurohet Kompleksi Memorial/

-Kryeministri Hoti: Istogut sot po i kthehet simbolikisht në bronz djali i zgjedhur, të cilin ky qytet ia dha kombit, për ta shndërruar në prijës dhe burrështetas të parë të Republikës së Kosovës/

-Para mëse tre dekadave dhe në intervistat ekskluzive që kam zhvilluar para më shumë se çerek shekulli e viteve në vijim, Presidenti Rugova hapur përcaktonte pozicionin gjeopolitik kosovar dhe shpallte idenë për Kosovën shtet të pavarur… Fliste edhe për “lidhjet konfederale apo bashkimin me Shqipërinë” të Republikës së Kosovës, si dhe për një “politikë globale që sa më parë të bjerë muri mes shqiptarëve”/

 -“Kosova e pavarur në NATO e në BE dhe në miqësi të përhershme me SHBA”, citoja kështu Presidentin Dr. Ibrahim Rugova në kryetitull të ballinës së gazetës tradicionale të Kosovës Rilindja në fundvitin 2002, në intervistën ekskluzive që kisha zhvilluar pas kthimit nga festimet në Vlorë të 28 Nëntorit dhe takimit që kishte me Sekretari Amerikan të Shtetit Igëllberger/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

 PRISHTINË, 2 Dhjetor 2020/ Para 76 viteve,  në 2 Dhjetor 1944 në fshatin Cercë, komuna e Istogut, ka lindur Ibrahim Rugova, i cili kujtohet si Presidenti historik i Kosovës dhe arkitekti i pavarësisë.

Në komunën e lindjes, Istog, sot u bë inaugurimi i Kompleksit Memorial Dr. Ibrahim Rugova, ndërsa si tradicionalisht, përfaqësues institucionalë e politikë dhe qytetarë  i bënë homazhe Presidentit historik dhe vizituan familjen e tij.

Kryeministri i Republikës së Kosovës,  Avdullah Hoti në ceremoninë e inaugurimit të Kompleksit Memorial ‘Dr. Ibrahim Rugova’, tha se Istogut sot po i kthehet simbolikisht në bronz djali i zgjedhur, të cilin ky qytet ia dha kombit, për ta shndërruar në prijës dhe burrështetas të parë të Republikës së Kosovës.

 Kryeministri Hoti nënvizoi se me urtësinë dhe largpamësinë e tij, Presidenti Rugova e trasoi të ardhmen e Republikës së Kosovës.

“Kërkesa e kahmotshme e shqiptarëve të Kosovës për mëvetësi u legalizua pikërisht nga LDK-ja dhe kryetari i saj i parë, Dr. Ibrahim Rugova. Lidhja me botën perëndimore, me Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe me vendet e tjera të NATO-s rezultoi vendimtare për shpëtimin e popullit të Kosovës nga gjenocidi serb më 1998 dhe 1999”, theksoi Kryeministri Hoti.

 Kryeministri Hoti u zotua se në pajtim të plotë me idetë e Presidentit Rugova, me frymën që e la trashëgim, do të vazhdojë ta kultivojë dhe ta forcojë bashkëpunimin me miqtë, sepse, siç thoshte shpesh Presidenti Rugova, “shtëpia pa miq nuk mbahet”.

 Në veprimtaritë në Kosovë u theksua se  në lëvizjen për liri e pavarësi Rugova u bë simbol i rezistencës me përkrahjen e popullit, elitës intelektuale, patriotëve dhe të botës demokratike perëndimore.

Që para mëse tre dekadave, Rugova hapur përcaktonte pozicionin gjeopolitik kosovar dhe shpallte idenë për Kosovën shtet të pavarur. “Zgjidhja më e mirë është Kosova e pavarur e neutrale, e hapur ndaj Shqipërisë e Serbisë dhe një administrim civil ndërkobëtar si fazë kalimtare”, theksonte e ritheksonte ai.

Rugova, derisa ishte kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, para 31 viteve – në 23 Dhjetor 1989 u bë themeluesi dhe lideri i Lidhjes Demokratike të Kosovës, e cila më shumë se parti politike lindi si lëvizje gjithëpopullore për liri, pavarësi e demokraci.

Pas Deklaratës Kushtetuese të 2 Korrikut e Kushtetutës së 7 Shtatorit 1990, që shpallte Kosovën Republikë, si dhe Referendumit të 26 deri 30 Shtatorit 1991, në të cilin për shtet sovran dhe të pavarur u deklaruan 99,87 përqind e qytetarëve pjesëmarrës masivisht në votim – 87,01 përqind, në 24 Maj 1992 Rugova në zgjedhjet e para pluraliste nacionale parlamentare e presidenciale u zgjodh Presdiednt i Republikës së Kosovës, e cila atëherë nuk u njoh ndërkombëtarisht, megjithatë ishte dhe njihej si deklarim i fuqishëm i vullnetit kombëtar, politik e demokratik.

Po në vitin 1992 kur u votua në zgjedhjet e para pluraliste presidenciale e parlamentare, Rugova për herë të parë si President i parë i Kosovës Ditën e Flamurit e të Pavarësisë së Shqipërisë – 28 Nëntorin e festoi në Vlorë në 80 vjetor. Nga Vlora dhe në festimet tjera e urimet nëpër vite të 28 Nëntorit Presidenti Rugova theksonte edhe mesazhin se Pavarësia e Kosovës është plotësim i Pavarësisë Shqiptare, “e cila u cungua pa vullnetin e shqiptarëve”.

“Në 28 Nëntor 1992 Presidenti Rugova qëndron në Vlorë në festimin e 80 vjetorit të pavarësisë së Shqipërisë. Gjatë qëndrimit në Shqipëri ai realizon takime me Presidentin Sali Berisha dhe me zyrtarë të tjerë të lartë të shtetit shqiptar”, shkruaj nga faqe historie.

I zgjedhur president i Kosovës në zgjedhjet e para pluraliste, Dr. Rugova pas vizitës në Shqipëri në Nëntor për festën e 80 vjetorit të Pavarësisë, në Dhjetor 1992 shkoi në Bruksel, ku takohet me Sekretarin e Shtetit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Lorens Igëllberger, i cili i shpreh mirënjohje Pesidentit Rugova si lider i popullit shqiptar për kontributin e tij në ruajtjen e paqes në Kosovë. Sekretari Amerikan i Shtetit Igëllberger siguroi Presidentin Rugova se nga shqiptarët nuk kërkohet që të heqin dorë nga objektivi i tyre për të ardhmen e Kosovës.

Presidenti Rugova edhe në Kosovë, edhe në Shqipëri, edhe në Amerikë e në shtetet e Bashkimit Evropian, kudo, fliste për Pavarësinë e Kosovës si zgjidhja më e mirë dhe kompromisi i shqiptarëve.

Si gjithmonë, edhe në 4 Mars 2002, duke u inauguruar në Parlamentin e Kosovës President i pas zgjedhjeve të para nacionale të pasluftës, Rugova shprehej: “Çdo ditë ne të gjithë duhet të zgjohemi me një mendim të bukur: ‘Çfarë të mire mund të bëjmë sot për Kosovën?’”.

Pavarësia e Kosovës, në të mirë të gjithë qytetarëve të saj, dhe si i vetmi kompromis, theksohej e ritheksohej vazhdimisht nga Rugova.

 “I vetmi kompromis për Kosovën është pavarësia, dhe ky është optimumi i gjithë shqiptarëve në rajon”, theksonte shumë prerë  Ibrahim Rugova në  6 Tetor 2005, në takimin e parë  me Grupin Negociator, formimi i të cilit me përfaqësim nga maxhoranca e opozita dhe shoqëria civile ishte një moment me shumë rëndësi për unitetin në vend si dhe për bisedimet për statusin e Kosovës të udhëhequra nga i dërguari i posaçëm i Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Presidenti Martti Ahtisaari, e pastaj edhe nga Treshja SHBA-BE-Rusi në angazhimet shtesë.

Presidenti historik i Kosovës, Ibrahim Rugova në intervistën e parë ekskluzive që kam zhvilluar për Agjencinë Shtetërore-Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë para 26 viteve fliste edhe për “lidhjet konfederale apo bashkimin me Shqipërinë” të Republikës së Kosovës, si dhe për një “politikë globale që sa më parë të bjerë muri mes shqiptarëve”, derisa bisedonim gjatë ditën e enjëte të 22 Shtatorit 1994, në zyrën e tij, ku sot është muzeu – Shtëpia e Pavarësisë së Kosovës, si edhe në raste të tjera, falënderonte e vlerësonte shumë për informimin nga Kosova e për Kosovën.

“Falënderoj Agjencinë Telegrafike Shqiptare për informimin nga Kosova e për Kosovën. Edhe kjo që pata rastin të bisedoj për këtë agjenci, që reprezenton Shqipërinë dhe çështjen shqiptare, është një hap në politikën globale, në integrimet shqiptare. Edhe ne bëjmë përpjekje që këtu në Kosovë përmes Qendrës sonë për Informim të kemi një agjenci të vogël, e cila raporton për situatën e përditshme në Kosovë. Duhet një bashkëpunim midis këtyre dy institucioneve dhe institucioneve të tjera në Kosovë dhe në Shqipëri”, theksonte Presidenti Rugova në intervistë.

Atë intervistë të parë me Presidentin e parë të Kosovës e zhvilloja në kohë të rënda të okupimit e dhunës kundër shqiptarëve të Kosovës. “Një represion masiv në Kosovë ka rritur tensionet politike këtu dhe në rajon, ndaj është e domosdoshme prania ndërkombëtare”, e përshkruante situatën dhe e kërkonte zgjidhjen Presidenti Rugova.

Në intervistë, Presidenti Rugova tek fliste atëherë si për ëndërra parashikonte ngjarjet që pasuan, theksonte se “kishte kërkuar një mbrojtje për Kosovën para një viti e gjysmë, një protektorat ndërkombëtar civil, një administratë civile, që do të vendosej për një kohë në Kosovë, që të normalizohet jeta dhe më pas të bisedohej me serbët për ardhmërinë e Kosovës”. 
“Bisedimet shqiptaro-serbe duhet të zhvillohen në prani të një pale të tretë të autorizuar, që do të garantonte edhe dialogun edhe rezultatet e dialogut dhe që natyrisht do ta udhëhiqte atë. Kjo palë e tretë duhej të gjendej nga SHBA-të, Kombet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian”, theksonte Rugova. 
Ai besonte se mbrojtja ndërkombëtare në Kosovë do të mbërrinte. 

“Në planin ndërkombëtar ideja për mbrojtje ndërkombëtare në Kosovë shqyrtohet, do të thotë është marrë në konsiderim, dhe shikohen mundësitë si të aplikohet kjo dhe si të veprohet në këtë drejtim”, shprehej Presidenti Rugova.
Pyetjes se çfarë do të thotë politikë globale shqiptare dhe si mund të realizohet ajo në praktikë, në kushtet e ndarjes së shqiptarëve me shumë kufij, Presidenti Rugova iu përgjigj: “Kjo politikë do të shembë muret mes shqiptarëve”.

“Praktikisht mund të themi se politika globale shqiptare ka nisur të realizohet. Përkundër pengesave të shumta, që ka sidomos Kosova, sot kemi kontakte të ndryshme, bashkëpunim, qoftë në planin kulturor, në planin arsimor, në planin politik. E kam thënë disa herë, por vazhdimisht duhet të përsëriten gjërat, se për herë të parë ne shqiptarët po bashkëpunojmë në planin politik”, theksonte Presidenti historik i Kosovës. 
 “Në këtë politikë globale shqiptare respektohet vullneti politik i shqiptarëve të Kosovës, pastaj i shqiptarëve në Maqedoni, i shqiptarëve në Mal të Zi e në Preshevë, Bujanovc e Medvegjë. Do të thotë se kemi një vizion se ç’duhet të bëjmë në këtë drejtim. Dhe, mund të them se politika globale shqiptare përditë është prezente dhe realizohet hap pas hapi, nuk është diçka abstrakte”, shprehej ai. 
Rugova vlerësonte se, “politikë globale është se sot Shqipëria më shumë se kurrë e ndihmon çështjen e Kosovës dhe çështjen shqiptare në planin ndërkombëtar”. “Po ashtu, edhe Kosova me institucionet e saj, brenda dhe jashtë, e ndihmon Shqipërinë dhe në këtë plan ka një bashkëpunim, një mirëkuptim dhe një marrëveshje, që nuk e kemi pasur më parë ne shqiptarët”, vijonte ai. 

Në 11 Tetor 1991, në Prishtinë, ishte miratuar Deklarata politike e Këshillit Koordinues të Partive Politike Shqiptare në Jugosllavi, kryetar i të cilit ishte kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Ibrahim Rugova.  Deklarata kishte tre opsione për zgjidhjen e çështjes shqiptare.

Presidenti Rugova në intervistë vlerësonte se, “ky është një dokument mjaft i rëndësishëm, që i përfshinë të gjitha, pra edhe vizionin e një uniteti e një integrimi shqiptar”, se “opcioni i parë ishte një Kosovë e pavarur e neutrale”, dhe “që shqiptarët në Maqedoni si element i rëndësishëm i atij shteti apo asaj republike, që është në zhvillim e sipër,  të jenë shtetformues, ndërsa shqiptarët në Mal të Zi dhe në Preshëvë, Bujanoc e Medvegjë të kenë një vetadministrim, një autonomi lokale”.

“Kosova e pavarur në NATO e në BE dhe në miqësi të përhershme me SHBA”, citoja kështu Presidentin Dr. Ibrahim Rugova në kryetitull të ballinës së gazetës tradicionale të Kosovës Rilindja në fundvitin 2002, në intervistën ekskluzive që kisha zhvilluar pas kthimit nga festimet në Vlorë të 28 Nëntorit dhe takimit që kishte me Sekretari Amerikan të Shtetit Igëllberger.

 Në Rezidencën Presidenciale në Velani – Prishtinë Presidenti Ibrahim Rugova mbante në duarë dhe në tryezë gazetën Rilindja botim special festiv për jubileun e 90 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë, të 28 Nëntorit 2002, derisa në atë kohë kur isha kryeredaktor i gazetës historike në fund të dhjetorit 2002 zhvilloja intervistën ekskluzive për Rilindjen festive të Vitit të Ri.

Më pak se një muaj para përurimit të Shtëpisë së Pavarësisë në Prishtinë, Presidenti Rugova në Festën e Flamurit e të 90 vjetorit të Pavarësisë Shqiptare kishte dalë me propozimin për simbolet shtetërore, për Flamurin dhe për Himnin Shtetëror të Kosovës.

“Gjithsesi ne duhet t’i kemi simbolet shtetërore si shtet i Kosovës”, thoshte Rugova në intervistën ekskluzive që zhvillova në prag të Vitit të Ri 2003 për gazetën Rilindja.

Mes pyetjeve që i bëra Presidentit Rugova, në bashkëbisedim, iu drejtova: “Kosova po bëhet edhe me simbolet shtetërore. Në Festën e Flamurit e të 90 vjetorit të Pavarësisë Shqiptare dolët me propozimin për Flamurin dhe për Himnin Shtetëror të Kosovës. Para pak ditësh, në 13 vjetorin e LDK-së, partisë që e udhëheqni Ju që nga fillimi si një lëvizje për liri, pavarësi e demokraci, përuruat edhe një monument, një shenjë shtetërore – Shtëpinë e Pavarësisë së Kosovës. Ju lutem të na flisni edhe për këto momente të rëndësishme në rrugën e bërjes së Kosovës shtet”.

Presidenti Rugova u përgjegj: “Gjithësesi ne duhet t’i kemi simbolet shtetërore si shtet i Kosovës. Siç e dini, flamurin qe sa vite unë e përdor edhe si stemë të Presidentit të Kosovës, pra si emblemë, edhe në komunikime ndërkombëtare zyrtare, po edhe të brendshme. Edhe flamurin shtetëror duhet ta kemi, flamur që shpreh specifikën e Kosovës. Tani shenjat kombëtare i përdor Shqipëria si shtet aktual.

Për himnin, do përkujtuar se është ajo kënga e dashur e 1912-tës, që e kanë kënduar të gjithë shqiptarët. Natyrisht do të ketë përpunim artistik, po them standarde artistike, po edhe standarde shtetërore. Për këto do të ndiqen procedurat, pra në konsultim me institucionet e Kosovës, me Parlamentin, me Qeverinë. Po edhe njerëzit le të diskutojnë, le t’i thonë hapur mendimet e veta. Por, besoj se shumica në Kosovë – e popullit, e intelegjencies, e klasës politike – janë dakord që të kemi simbolet tona. E kam marrë këtë si një inisiativë të Presidentit. Është në detyrën time t’i eci këto punë dhe besoj se së shpejti do të kryhen. Në këtë vazhdë ishte edhe përurimi i Shtëpisë së Pavarsisë. Dëshiruam të lëmë një monument, një traditë, atje ku janë krijuar institucionet e para të Republikës së Kosovës. Do të ketë një kompleks të Pavarësisë aty, që do të ketë objekte përcjellëse, ndërsa po ajo shtëpi nismëtare do të ruhet dhe do të ketë edhe karakter muzeal, po edhe aktiv. Do ta mbajmë gjallë atë kompleks. Pra, të krijojmë edhe një traditë. Ne kemi një traditë me Shtëpinë e Lidhjes së Prizrenit, pastaj në Shqipëri është Shtëpa e Pavarësisë në Vlorë, edhe këtu tash Shtëpia e Pavarësisë së Kosovës, që ka simbolikën e vet. Kemi edhe një shenjë të veprimit, sepse të gjithë, i gjithë populli i Kosovës, kemi kaluar nëpër atë shtëpi që ka qenë një shtëpi e shpresës, e pavarësisë, e lirisë dhe e demokracisë”.

Edhe tani dhe përjetshëm Flamuri i Dardanisë, i dizajnuar sipas idesë së Presidentit historik Rugova dhe Flamuri Kombëtar Shqiptar janë në të dy anët e Flamurit Shtetëror të Republikës së Kosovës në Shtëpinë e Pavarësisë me emrin e Ibrahim Rugovës.

 Presidenti Rugova kaherë theksonte idenë për autostradën Shqipëri-Kosovë, Rrugën e Kombit, nëpër shtigjet e vjetra historike, derisa shprehej se, “nëpër vendin tim kalojnë rrugë të rëndësishme evropiane, sikur ishte rruga antike Via Egnatia”.

Me vendimin e Qeverisë kosovare, është emërtuar “Ibrahim Rugova” autostrada në Kosovë, e ndërtuar në vazhdim të autostradës në Shqipëri nga bregdeti shqiptar-Durrësi deri në portën kufitare në Morinë-Vërmicë, mes qytetit të Lidhjes së Prizrenit dhe Kukësit.

Në Tetorin e vitit 2005,  Presidenti Rugova në takim me projektuesit thoshte se se ndërtimi i autostradës Prishtinë-Durrës tregon se, “ne jemi të aftë të bëjmë dhe mbajmë shtet, dhe se e meritojmë pavarësinë”.

 “Kosova dhe populli i saj janë sot këtu që të kryhet edhe formalisht, apo zyrtarisht, si doni t’i themi, edhe njohja e pavarësisë, të jemi një anëtar i bashkësisë së kombeve të botës së lirë”, më thoshte Presidenti Rugova në një intervistë tjetër eksluzive në jubileun e 60 vjetorit të gazetës Rilindja, të 12 Shkurtit 2005, ku poashtu fliste edhe për autostradën dhe marrëdhëniet me Shqipërinë, edhe për garancitë e shtetit të Kosovës për pakicat kombëtare, për të gjithë qytetarët.

“Pavarësia e Kosovës do të kishte efekt pozitiv edhe për të gjithë fqinjët tanë”, theksonte Rugova në intervistën eksluzive që në ballinë të gazetës Rilindja kishte kryetitullin: “Pavarësia e Kosovës është e mira e të gjithë qytetarëve dhe do ta qetësojë rajonin”.


“Njohja sa më e shpejtë e pavarësisë së Kosovës do të ndihmonte edhe qetësimin e të gjithë shqiptarëve në këtë pjesë të Evropës dhe të botës”, theksonte Rugova.

Ndërsa, i pyetur për marrëdhënet e realiteteve të reja mes Kosovës dhe Shqipërisë, edhe sipas shumë vlerësimeve, shembull për rajonin dhe se si e shihte të ardhmen e këtyre dy vendeve, jo vetëm në marrëdhëniet e tyre, por edhe në integrimet euroatlantike, Rugova thoshte:

“Po, ne gjithsesi do të kemi gjithnjë e më shumë marrëdhënie të mira me Shqipërinë në të gjitha fushat. Ju e dini, tashmë kemi edhe Marrëveshjen për Tregti të Lirë, pastaj, marrëveshje të ndryshme për bashkëpunim ekonomik, kulturor, etj., dhe gjithsesi do të ndikojë pozitivisht ndërtimi, nuk është e tepërt ta themi, i Autostradës Prishtinë-Durrës, që do të hapte edhe një lidhje tjetër të Kosovës me botën. Dhe, gjithsesi synimet tona, të të dy vendeve, janë integrimi në Bashkimin Evropian, pra Shqipëria, Kosova dhe vendet e tjera, dhe kjo është perspektiva dhe në këtë plan po punojmë me të gjithë”.

Me rastin e pritjes që më bëri dhe intervistës ekskluzive në prag të 12 Shkurtit 2005 – ditës së 60 vjetorit të gazetës Rilindja, në cilësinë e kryetarit të Këshillit Drejtues e Kryeredaktorit Presidentit Rugova i dhurova Pllakatin e Jubileut të 60-vjetorit të Rilindjes, punar me ar e argjend nga zejtarët e Prizrenit, qytetit ku ka dalë numri i parë i gazetës tradicionale e historike të Kosovës.

Si gjithmonë, edhe në 4 Mars 2002, duke u inauguruar në Parlamentin e Kosovës President i pas zgjedhjeve të para nacionale të pasluftës – në liri, Rugova shprehej: “Çdo ditë ne të gjithë duhet të zgjohemi me një mendim të bukur: ‘Çfarë të mire mund të bëjmë sot për Kosovën?’”.

Pavarësia e Kosovës, në të mirë të gjithë qytetarëve të saj, dhe si i vetmi kompromis, theksohej e ritheksohej vazhdimisht nga Rugova.

 “I vetmi kompromis për Kosovën është pavarësia, dhe ky është optimumi i gjithë shqiptarëve në rajon”, theksonte shumë prerë  Ibrahim Rugova në  6 Tetor 2005, në takimin e parë  me Grupin Negociator, formimi i të cilit me përfaqësim nga maxhoranca e opozita dhe shoqëria civile ishte një moment me shumë rëndësi për unitetin në vend si dhe për bisedimet për statusin e Kosovës të udhëhequra nga i dërguari i posaçëm i Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Presidenti Martti Ahtisaari, e pastaj edhe nga Treshja SHBA-BE-Rusi në angazhimet shtesë.

 Më pak se një muaj para se të kaloi në amshim njeriu që bëri epokë, Presidenti historik Rugova – Presidenti i lëvizjes së fuqishme gjithëpopullore demokratike për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës, në ditën e përvjetorit të themelimit të LDK-së,  partisë-lëvizje, që e udhëhiqte që nga fillimi, regjistrova fjalët-mesazhin e tij, si një amanet, në Rezidencën në lagjen Velania të Prishtinës, në 23 Dhjetor 2005.
 “Objektivi kryesor është pavarësia e Kosovës. Do të punojmë në të gjitha segmentet që të jetë një pavarësi e qëndrueshme, që do t’u përgjigjet të gjithë qytetarëve të Kosovës, në të mirë të të gjithë qytetarëve të Kosovës”,  theksonte Presidenti Rugova në atë takim të fundvitit të tij të fundit, ku  paralajmëronte formimin edhe të dy ministrive të reja – të Ministrisë së Mbrojtjes dhe asaj të Punëve të Jashtme.

Ibrahim Rugova u shua në 21 Janar 2006. Më shumë se gjysëm milioni njerëz u mblodhën në Prishtinë, gjithë bota nderoi në përcjelljen e fundit për Presidentin historik, i cili prehet në amshim në lagjen Velania te Bregu i Diellit, të kryeqytetit të Kosovës.

KRYEMINISTRI HOTI: SIÇ THOSHTE SHPESH PRESIDENTI RUGOVA, “SHTËPIA PA MIQ NUK MBAHET”

 ISTOG, 2 Dhjetor 2020-Gazeta DIELLI/

-Fjala e Kryeministrt të Republikës së Kosovës, Avdullah Hoti në Istog në ceremoninë e inaugurimit të Kompleksit Memorial Dr. Ibrahim Rugova/

I nderuar nënkryetar i LDK-së Lutfi Haziri,

I nderuar kryetar i Degës së LDK-së në Istog, z. Haki Rugova,

Të dashur familjarë e bashkëvendës të Presidentit Rugova,

Zonja dhe zotërinj,

Ndihem vërtet i privilegjuar që ndodhem sot këtu, në mesin e njerëzve më të dashur dhe më të afërt të Presidentit historik të Republikës së Kosovës, dr. Ibrahim Rugova, në Istogun e bukur të LDK-së e të Kosovës.

Zbulimi i shtatores së Presidentit Rugova, në ditën e lindjes së tij, pikërisht sot e këtu, është shenjë e kujdesit dhe e nderimit të përhershëm të qytetarëve dhe të institucioneve të vendit për prijësin e tyre, për themeluesin e Lidhjes Demokratike të Kosovës dhe ideatorin e Republikës së pavarur, të lirë dhe demokratike të Kosovës – dr. Ibrahim Rugova.

Istogut sot po i kthehet simbolikisht në bronz djali i zgjedhur, të cilin ky qytet ia dha kombit, për ta shndërruar në prijës dhe burrështetas të parë të Republikës së Kosovës. Kështu, që nga sot, ky qytet fatlum do të ketë edhe një shenjë më shumë në identitetin e vet të pasur, një shenjë që e nderon Istogun dhe mbarë Kosovën, shtatoren e njeriut që i priu një epoke për t’u bërë vetë shënjues i saj.

Ibrahim Rugova, djalosh i rritur pa babanë e rrëmbyer nga komunistët, njohu kodet e forta të lidhjes me nënën dhe me farefisin, njohu kodin e lidhjes së gjakut e të nderit të trungut familjar, që më pastaj i shërbeu si themel i fortë për njohjen e kodit të etnisë.

Rugova i urtë, njohu tejpërtej trashëgiminë gjuhësore, letrare e kulturore shqiptare, i studioi ato me zell e me dashuri, duke depërtuar thellë në vetëdijen dhe në psikologjinë e etnisë. Dija e vetëdija për historinë dhe trashëgiminë kulturore e shpirtërore të etnisë, i ndihmuan studiuesit Ibrahim Rugova që nga bota e letrave të kapërcente lehtësisht në botën e politikës, në të cilën, po ashtu, ai mbeti i veçantë, i dashur dhe i papërsëritshëm.

Të dashur bashkëvendës të Presidentit Rugova,

Zonja e zotërinj,

Me urtësinë dhe largpamësinë e tij, Presidenti Rugova e trasoi të ardhmen e Republikës së Kosovës. Bota e njohu dhe e pranoi Kosovën dhe aspiratat e popullit të saj për liri, pavarësi e demokraci nëpërmjet Presidentit Rugova, i cili me dije dhe me takt diplomatik arriti ta ndërkombëtarizonte çështjen e Kosovës në qendrat kryesore të diplomacisë botërore.

Në frymën e Bogdanit dhe të pasardhësve të tij, Rugova e orientoi politikën tonë drejt botës së qytetëruar europerëndimore, së cilës ne i përkasim edhe gjeografikisht, por edhe kulturalisht e shpirtërisht.

Rugova e mori në dorë fatin e popullit të Kosovës në një periudhë shumë të rëndë, kur ish-federata jugosllave po shpërbëhej rrëmujshëm, nëpërmjet tragjedive dhe mizorive të papara, ndërsa për Kosovën pothuajse nuk dinte askush.

Duke u vënë në krye të LDK-së dhe të lëvizjes së madhe për liri e pavarësi, ai u shndërrua shpejt në prijës gjithëpopullor, në simbol të një epoke nga e cila lindi dhe u formësua Republika e pavarur e Kosovës.

Kërkesa e kahmotshme e shqiptarëve të Kosovës për mëvetësi u legalizua pikërisht nga LDK-ja dhe kryetari i saj i parë, dr. Ibrahim Rugova. Lidhja me botën perëndimore, me Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe me vendet e tjera të NATO-s rezultoi vendimtare për shpëtimin e popullit të Kosovës nga gjenocidi serb më 1998 dhe 1999.

Edhe pas mbarimit të luftës, këto vende mike e ndihmuan fuqishëm Kosovën në udhën e shtetndërtimit dhe të afirmimit të saj kudo në botë. Ato po na ndihmojnë edhe sot, jo vetëm në luftimin dhe menaxhimin e pandemisë Covid 19, por në të gjitha fushat e tjera.

 Në pajtim të plotë me idetë e tij, me frymën që ai na la trashëgim, ne do të vazhdojmë ta kultivojmë dhe ta forcojmë bashkëpunimin me miqtë, sepse, siç thoshte shpesh Presidenti Rugova, “shtëpia pa miq nuk mbahet”! Dhe, në këtë rrugë, në këtë mision të shenjtë, nuk do të ndalemi asnjëherë, derisa Republika e Kosovës të jetë anëtare e Bashkimit Evropian dhe e NATO-s, si dhe e mekanizmave të tjerë ndërkombëtarë, ashtu siç proklamonte këtu e tri dekada më parë Presidenti Rugova, prijësi ynë i dashur, nga i cili, po ashtu, kemi një amanet kuptimplotë – miqësinë e përhershme me Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

E gëzofshi shtatoren e Presidentit Rugova!

Zoti e bekoftë Republikën e Kosovës dhe miqtë e saj!