dgreca – Page 3906 – Dielli

KUFIJTE E KOSOVES-Synimi i Malit të Zi është ngushtimi i hapësirës së Kosovës

May 4, 2015 by dgreca

Intervistë me Ali Lajçin lidhur me kufijtë e Kosovës dhe Malin të Zi!/Intervistë me Ali Lajçin lidhur me kufijtë e Kosovës dhe Malin të Zi!
Intervistoj Asllan Dibrani/
Ngjarjet e fundit për kufirin me Malin e Zi kanë lënë hapësirë shqetësimi tek çdo shqiptar, po edhe tek ju zoti Ali Lajçi,që edhe jeni njëra ndër figurat me aktive që keni dhënë kontribut për çështjen e Kosovës që nga fëmijëria e deri me sot. Meqë ishim edhe ish të burgosur politik të ngjarjeve të 81-ta, do të flasim pak edhe për këto ngjarje!.Në këtë kohë është bërë vështirë edhe të shkruhet e të publikohen vlerat e kombit, pikërisht nga ish komuniste dhe shërbëtorët e ish Jugo-Serbisë, por edhe për kufirin. A jeni dakord zoti Ali për shtjellimin e këtyre temave?
-Po si jo me gjithë kënaqësi. Pikërisht si pikë referimi e intervistës do të jetë Rugova,dhe synimet e Malit të Zi që t’i ngushtoj tokat tona akoma, edhe se andaj e këndej kufirit janë banorë shqiptarë. Po e pasqyroj Rugovën si rajon dhe vlerat e saj, pastaj fillojmë pyetjet tona.
-Po më gjithë dëshirë zoti Dibrani do të jam në disponim dhe shërbim të kontributit, lidhur me këtë temë aktuale, por edhe çka t’u intereson tjetër do të përpiqem t’u përgjigjem pyetjeve tuja. Faleminderit z.Ali ,do të jetë në interes të publikut një historik i shkurtë i këtij rajoni pastaj fillojmë me pyetjet si më poshtë:

Vlera e Rugovës si territor strategjik dhe ekonomik për Kosovë

Rugova është një krahinë e vogël gjeografike dhe etnografike e Kosovës. Është krahinë malore që përbehet nga Rugova e poshtme dhe Rugova e sipërme. Kjo krahinë përfshinë afër 200 km katrore. Ka qenë edhe me e madhe, por një pjesë e territorit të saj ka mbetur nën Malin e Zi.
Rugova e sipërme kufizohet me katundet e Plavës dhe Gucisë, të Beranit dhe Rozhajes, kurse Rugova e poshtme kufizohet me Pejën dhe Rrafshine e Dukagjinit. Është zonë e thellë malore me Bjeshkët e Rugovës me shkëmbejë e thepisur dhe me bukuritë e rralla piktoreske, po edhe turistike. I takon krahinës së gjerë të Kelmendit. Aty, nëpër luginën e lumit Lumëbardhit, kalon rruga për në bregdetin e Adriatikut. Andej kalonte edhe rruga e moçme Pejë-Shkodër. Banorët janë kelmendas. Ndahen në pesë vëllazëri të mëdha: Lajç, Nikç, Muriq, Vukel dhe Selcë. Gjysma e popullsisë janë Lajç. Ka edhe pak jo kelmendas, që janë pjesëtarë të fiseve Kastrat (Sh. i Vogël), Shalë (Drelaj), Shkrel (Shkrel) e Berishë (Stakaj). Përbëhet nga tetëmbëdhjetë vendbanime fshatrash ku me shtatin e vetë të bukur nga horizonte të largëta gërshetojnë peizazhet përrallore. Pozita e saj gjeografike, hidrografia, relievi, përbërja gjeomorfologjike dhe klima e bëjnë atë një tërësi të veçante gjeografike, botanik
zoologjike shumë të pasur nga e cila, po të i epet një prioritet turizmit mund të hynë ne rangjet ma të bukura të turizmit botëror dhe evropian.
– Gjithashtu, ajo ka edhe një të kaluar historike të pasur. Kosova, si udhëkryq i Perëndimit dhe Lindjes shpeshherë u bë skenë e ngjarjeve më të bujshme historike. Atë e rrihnin valët e ndikimit helen, romak, sllav, turk dhe evropian nga vetë shtrirja strategjike që posedon. Mbi këtë trevë u gërshetua një thesar i madh kulturash që ti imponojnë traditën kulturore të veçantë, por trashëgimia kulturore e këtij rajoni mbeti autoktone e pasur dhe e qëndrueshme iliro-dardane, ashtu sikurse edhe tek pasardhësit e tyre- tek ne shqiptarët.
Regjioni i Rugovës me potencialin e saj natyror me bukuritë e shumta dhe pasuritë e saja, me ujëra si burime natyrore, liqenjë në lartësi të ndryshme, shpella të shumta, peizazhe piktoreske të vargmaleve të lidhura në mes veti me liqenjë, me florë dhe faunë etj, ka vlera shumë të mëdha strategjike po ashtu edhe ekonomike. Zbulimi dhe përhapja e rrugës 13.2 km në shpellën “Gryka e madhe” e Rugovës është një pikë turistike qe do ti kaloj edhe vlerat e Shpellës s e Gadimes në brendësinë e kësaj gjendjen disa liqej me thellësi të ujit deri në 45 metra me bukuri mahnitëse. Pikërisht sllavet i kanë sytë edhe të kjo pasuri natyrore dhe si synim rrudhjen dhe tkurrjen e territoreve tona nga e cila ja vlen ta kemi edhe mesazhin dhe opinionin e zotit Ali Lajçit lidhur me këtë temë !.
Pyetje-përgjigjeje:

Këshilltarët e Kuvendit Komunal të Pejës, në një seancë të jashtëzakonshme që është mbajtur këto ditë janë informuar për procesin e punës së Komisionit Shtetërorë të Republikës së Kosovës për Demarkacionin e kufirit me Malin e Zi, që përfshinë territorin e Komunës së Pejës opinioni i juaj?. Çka na thuani?.
Ali Lajçi: Iniciativa jonë ishte qe edhe kuvendi komunal me deputetet e kësaj zone të shprehin shqetësimin e tyre në lidhje me demarkacionin e kufirit dhe trendin negativ të tij, kundër propozimit të Malit te Zi, i cili cenon hapësirat dhe tokat tona rënd, duke përfshirë 6-7 e deri ne 8 km,thellësi të territorit të Republikës se Kosovës. Nga ky synim kapin bjeshkët më te bukura si pika më strategjike për ta vrojtuar dhe mbajtur nën kontroll eventuale Kosovën.
Kuvendi i Pejës lëshoi një deklaratë përkrahëse duke përforcuar kufijtë e Kosovës të vitit 1974 e që kap vijat qendrore në këto pika Qakorr- Mokna- Kullë. Kur dihet për kufijtë historik e etnik kapin edhe me tutje.
A.Dibrani: Ndonëse në këtë takim njeriu ma i zëshëm me argumente ishit ju, ku shpalosët edhe hartën origjinale para anëtarëve të komisionit dhe asamblistëve, por edhe para dhjetëra rugovasëve dhe qytetarësh të tri komunave që kishin mbushur sallën e Kuvendit – si u prit nga të pranishmit?
Ali Lajçi: Nga të pranishmit vërtet u pritem mirë ku u ndezën edhe emocione të fuqishme kundër komisionit qendror kadastral të qeverisë se Kosovës, i cili gjendet në ujera e turbullta me komisionin qendror të Malit të Zi. Ky komision jo në nivel të duhur profesional as etik, dhe tejet i pa përgjegjshëm, ku pritet ndryshim i tërësishëm të qasjes apo ndryshim të komisionit. Pritet të veproj qeveria dhe institucionet tjera qendrore.
A.Dibrani: Kush janë në komisionin kosovar për demarkacionin e kufijve që lozin me vlerat e kësaj treve? Përse gjithë kjo neglizhencë, oportunizëm dhe nënshtrim i faktorit shqiptar nga cubat malazezë me harta e tyre të falsifikuara?
Ali Lajçi: Komisioni qendror përfaqësohet në krye me Murat Mehën, Tefik Bashën etj… Të cilët veprojnë në kundërshtim me interesat e vendit. Këta njerëz dhe shumë struktura në nivele të institucioneve tona janë tmerrësisht të nënshtruar politikave shantazhuese, ekspansioniste të Serbisë dhe Malit të Zi.
Flitni për hartat e tyre të falsifikuara me të drejtë, sepse në emër hartash të vitit 1974 ata krijojnë harta tjera të reja të viteve 1988, 2004- 2008, ku këto harta depërtojnë 6-7- 8 km,në hapësirat tona.
A.Dibrani: Nëse përcaktohet kufiri përfundimisht me ato harta atëherë sipas pretendimeve të Malin e Zi, çka humb Rugova dhe Kosova ?
Ali Lajçi: Humbë pjesët me vitale, të bukura të bjeshkëve nga trojet tona, kur dihet se vlera turistike , ekonomike e strategjike është tejet e madhe jo vetëm për regjionin e Rugovës, por edhe mbarë Kosovën.
A.Dibrani: Ju keni përdorë një fjalë vagabondë për qeveritarë aktuale, kush janë ata?
Ali Lajçi: Këta janë qeveritarët e sodit e të djeshmit si Hashim fyelli e Isa Stuci-liliputi, apo njeriu pa identitet dhe klani i karagjozëve!
A.Dibrani: A duhet të dënohen dhe të eliminohen nga skena politika këta matrapaz që bëjnë pazarllëqe me tokat tona andej e këndej kufirit ?
Meqë po insistohet, a mendoni që të kërkohet pjesa e jonë dhe të prishen kufijtë artificial që i venë fuqitë e mëdha,por edhe Serbia?
Ali Lajçi: Jo kot dhe aspak i vetmuar, dhe jo kurrë kokë në veti.
Ju drejtohem me transparencë të plotë qytetare që nuk do të ju lejohet kjo djallëzi e dinakëri e tyre të realizohet .
Në pyetjen e dytë që ju shtroni, jemi plotësisht dakord, por tash flasim për një kapitull tjetër.
A.Dibrani: Kush luajti lojëra të fshehura pa e ditë Rugova që u shpall edhe park nacional?
Ali Lajçi: Gjithnjë këta aktorët që i ceka më lartë.
A.Dibrani: A i ka kundërshtuar kush terroristët e Malit të Zi që ilegalisht kanë hy e kanë kamufluar kufijtë artificial edhe i kanë asfaltuar natën dy kilometra rrugë në territorin e Rugovës nga Çakorri në Bjelluhë?
Ali Lajçi: Janë bëre reagime e protesta por veshët në lesh të institucioneve tona ende po sillen jashtë zakonisht të pa përgjegjshëm.
A.Dibrani: Ku janë forcat e Kosovës në këtë skandal të cenimit të sovranitetit territorial të Kosovës?
Ali Lajçi: Forcat tona janë në gjumë i nderuari gazetar, andaj ju jeni ata që i zbardheni disa tema aktuale se për qeveritarë na mori lumi!.
A.Dibrani: Çka bënë Qeveria e Kosovës pran këtyre synimeve që tentohet të rrudhen akoma trojet shqiptare?
Ali Lajçi: Vazhdon gjumi i tyre, oportunizmi , injoranca dhe dëgjueshmëria nga skenarët antishqiptar që do t’i zgjojmë një ditë nga kjo amulli që e bëjnë edhe tek masa !
A.Dibrani: Cilat janë kontaktet e juaja me faktorët lokal apo ndërkombëtar zoti Ali lidhur me ketë ngjarje?
Ali Lajçi: Nga të gjitha anët po përpiqem duke i shfrytëzuar të gjitha mundësitë institucionale, ndërkombëtare. Nëse institucionet tona nuk do të pezullojnë këtë trend negativ, atëherë ne kemi edhe lakore tjera organizative.
A.Dibrani: Sa keni përkrahje se paku morale nga ish të burgosurit tanë, shokët e idealeve tona qe ishim bashkëvuajtes për çlirimin e Kosovës dhe rrënimin e Jugosllavisë cariste?
Ali Lajçi: Nga ish të burgosurit tanë kishim e kemi përkrahje nga te gjitha trojet tona dhe jemi në kontakt të vazhdueshëm.
A.Dibrani: Kush mbajti takime të fshehta me organet malazeze?
Ali Lajçi: Nuk janë mbajtur takime të fshehta,u mbajtën të hapura, por në dëm te interesave të vendit tonë.
A.Dibrani: Zoti Ali çka kërkojnë armiqtë dhe tradhtaret shqiptarë në mes tokave shqiptare dhe përse ju rugovasit si dilni zot vet territorit qoftë edhe me forcë?
Ali Lajçi: Sa i përket armiqve tanë ata historikisht vazhdojnë avazin e vjetër kurse ne, do të përpiqemi ti pengojmë ato qëllime me te gjitha mundësitë tona.
A.Dibrani: Spektri politik i qeverisë së Kosovës janë apo s’janë fare të brengosur për ngushtimin e territoreve tona si nga Maqedonia -Serbia po ashtu edhe nga dhe Mali i Zi?
Ali Lajçi: Po dihet shumë mirë prandaj po i kundërshtojmë
A.Dibrani: A synoni që ta hapni këtë debat edhe në Kuvendin e Kosovës?
Ali Lajçi: Po synojmë në Kuvend gjithsesi dhe në të gjitha institucionet tona.
A.Dibrani: Pse e lëshuan mbledhjen të pranishëm anëtarët e komisionit kosovar për demarkacionin e kufirit?
Ali Lajçi: Kuvendi i Pejës kaloi shumë mirë në përkrahje nga gjithë deputetët e të gjitha partive kurse komisioni qendror i bllokuar nga argumentet e faktet tona nuk ju mbeti vend dhe u larguan në heshtje.
A.Dibrani: Sa është alarmuar ky rast tek rugovasit këtu në Kosovë dhe jashtë që dihet se është një komunitet i madh edhe në Amerike,sa është solidariteti i tyre me juve ?
Ali Lajçi: Po si të vendoret edhe mërgimtarët është çështje e ndjeshme dhe kemi përkrahje.
A.Dibrani: Dhe në fund opinioni i juaj lidhur me deklaratën e Azem Vllasit për ngjarjet e vitit 1981? Sa ka logjik që një komunist dhe një pjellë e marksist-leninisteve jugosllav të përbaltë atë periudhë të lavdishme të tërë popullit që na përkrahi për kërkesën tonë Kosova Republikë?
Ali Lajçi. Lexo e shiko video klipet e intervistat e mija në lidhje me këtë miop politik, kurse të tjerat vazhdojnë.Nuk ka kurrfarë arsye të klithin për ato ngjarje. Ato kanë vlerën e vet në frymë kombëtare. Komunizmi, marksizmi -leninizmi dhe etikat tjera ndaj atyre ngjarjeve ju beftë mirë atyre ku i kane gatuar në kuzhinat e Beogradit , si Z.Vllasit dhe Vllasëve tjerë.
A.Dibrani:Për fund ju mbesim mirënjohës për kohën që gjetet dhe për përgjigjeje denjitoze gjatë pyetjeve. Shpresojmë që territori i ynë do të zgjerohet e jo të ngushtohet nga armiqtë tanë shekullor, por edhe nga tradhtarët tanë shqiptarë që kanë qua kokën duke ju falënderuar “demokracisë së tepruar” që po na kushton dhe po na kafshon në kockë!

KOHË E PAMJAFTUESHME DO TË ISHIN NJËQIND VJET…

May 4, 2015 by dgreca

Nga Ramiz LUSHAJ/
Selim Aliaj i Tropojës iu përket me gene dy fiseve: fisit të madh të poetëve të botës dhe fisit me epose e epope të Shipshanit të Malësisë së Gjakovës. E gdhend bukur fjalën poeti e shkrimtari ynë euro-kontinental Besnik Mustafaj tek parathania e vëllimit poetik “Muzat e dhimbjes” teksa medalion për autorin: “Selim Aliaj pati pa dyshim një përceptim prej poeti të botës. Dhe jo vetëm në anët e mira të veprës së vet, por edhe në të metat mbetet diku thellë poet. Ai është i vetëdijshëm se jeton diku në periferi dhe nuk kërkon të ikë prej saj. Përkundrazi, vendos ta kthejë periferinë në qendër, një ndërmarrje kjo, që mund t’i shkojë vetëm një poeti” (“Muzat e dhimbjes”, fq. 4-5).
Selim Aliaj është rrënjas nga fshati Kasaj i Shipshanit, fshat të cilin, sëbashku me kusherinin e tij, me poetin kombëtar Hamit Aliaj, qyshse në vitet ’70 e banë të njohur në hartat e kohënave dhe si “ fshat i poetëve”.
Poeti ynë Selim, “shtegtar i veprave të dritës” (fq. 4) si e quan ai veten në kohë dhe rrugëton dhjetra kilometra e vjen këtu në metropolin Tiranë me librin e parë poetik “Për njerëzit e dritës” (viti 1977) e u banë miradije të gjithëve në zyra e bulevarde të kryeqytetit: Kam ardhur andej nga Alpet / t’ju sjell një grusht fjalësh veriore /(Po aty. fq. 5).
E fshatit Kasaj i lisnojnë prapë njerëzit e letrave shqipe si poeti e studiuesi me libra të botuar Hasan Selimi – njeri i veçantë e që po del në pension si gjyqtar i Shkodrës, apo studiuesit me libra dorëshkrimorë si pedagogu e avokati Ali Aliaj (vëllai i Selimit) dhe i nderuari e i ndjeri Ramadan Çelaku.
Selim Aliaj është nga bajraku i Shipshanit, bajrak me prijëtarë historik Din Bajram Bajraktarin, Bek Din Bajraktarin, Tahir Bek Bajraktarin e të tjerë, po edhe vet është një bajrak, një ndër bajrakët e poezisë shqipe në Kasaj e Malësinë e Gjakovës, ndër treva etnike shqiptare në Ballkan. E poeti i thotë vendlindjes së tij: Biografia jote do të na duhet përherë…”(“Për njerëzit e dritës”. fq. 27).
Selim Aliaj është poet i vërtetë me dy libra poetik të pjekur, që nuk i ka djegë kurrnji furrë e kohënave që i përjetuem bashkarisht me fate e fatalitete.
Ai ka në arkivin e kullës së tij në Kasaj dhe në faqe të gazetave e revistave të Tiranës poezi të tij të palueme e të botueme, që sigurisht janë disa vëllime poetike, krejt si “kulla poetike” të reja të tij e të kohës sonë, që presim prej truallit të tij të na vijnë në duar e bibliotekat tona dhe brumi e toka e vet ka me i mbajtë gjatë në udhë e istikame.
E, për ata që nuk e dijnë, Selim Aliaj është dhe poet i kangëve të Malësisë së Mirë, Tropojës, e për ma tepër, me njanën prej tyne “Çou moj çikë e del te ara” doli në skenë për herë të parë kangtarja Fatmira Breçani, Mjeshter e Madhe, çika e dajës tem, Cen Selim Breçanit të Markajve, një nga vendet ma të mira të botës. Këtë kangë e ka kompozue i ndritshmi e i ndjeri Bashkim Gjyriqi.
Selim Aliaj ishte dhe dramaturg, pasi ka shkrue disa drama, qyshse herët e tevona.
Për Selim Aliajn kisha me folë bukur gjatë, po diçka nga jeta e pena e tij ka me mbetë tana herët në memorien e kohës: Ishte poet i brezit të viteve ’70 të Tropojës poetike, sëbashku me Ndoc Paplekën, Mehmet Elezin, Hamit Aliaj, Skënder Buçpapaj, Avni R. Mulaj, Besnik Mustafaj, Halil Buçpapaj e të tjerë. Selim Aliaj ishte mik i mirë dhe me brezat e rinj të poetëve e krijuesve të tjerë të Tropojës: kompozitorët Kolë Susaj e Bashkim Gjyriqin, poetët Jaho Margjeka, Mujë Buçpapaj, Marash Mëhilli e të tjerë.
Rreth këtij fakti deshta me thanë diçka:
Tropoja i ka rritë poetët e vet.
Po mbi të gjitha, si rrallkund e rrallherë: poetët e Tropojës e kanë rritë njani-tjetrin në breznitë e veta poetike.
Tropojës ia kanë marrë deri në tepri pasuritë e saj nën e mbitokësore po kurrnjiherë nuk kanë mujt’ me ia marrë poetët e saj.
Triania e Selim Aliajt është kjo: simbolika Drita. Ndërtues i veprave të dritës në Vaun e Dejës e në Fierzë. Mësues i dritës në disa vise të Tropojës. Autor i vëllimit poetik “Për njerëzit e dritës”. Pra, në jetën e tij prej poeti, prej malësori, prej misionari, i pati të tria me Dritë: Shpirtin, Udhën, Fjalën Poetike.
E, në përmbyllje: Selim Aliaj kishte dy dashuri të tij të mëdha, binjake siameze, që lartësojnë njana-tjetrën, dy dashuri të përjetshme dhe pas vdekjes: Poezia e Vendlindja.
E, sot, sikurse dhe herë të tjera, ne, shokë e miq të tij të jetës e letrave po flasim në këtë sallë për dashurinë e tij të madhe: Poezinë.
E, sot, si astenjëherë tjetër, kanë ardhë dhe përfaqësuesit e pushtetit lokal të Tropojës, nga vendlindja e Selim Aliajt dhe e imja; kanë ardhë nga dashuria e madhe e trollit të Selim Aliajt; kanë ardhë me e nderue sot Selim Aliajn e tyre, Selim Aliajn tonë, poet i kohës e i botës.
Përndryshe, në ditë të sodit: dhania e titullit “Qytetar Nderi” nga komuna e vendlindjes së tij, Tropojës, poetit Selim Aliaj më ngjan si një dasëm legjendë në Tiranë, ku krushk të parë jo vetëm simbolik, kena poetin e njohur Besnik Mustafaj, shokun e rinisë të Selim Aliajt dhe redaktorin e librit të dytë poetik të tij “Muzat e dhimbjes” (Botime Ora. Tiranë, 2001), moderatorin e kësaj veprimtarie. Krushk’ të parë kena dhe drejtuesit e ardhun nga komuna e Tropojës: Ram Kortoçi, Xhavit Çela…
A e ndiet’ dhe sot kangën: “Çou moj çikë e del te ara”. Për atë Zot nuk e di se kur e ka pasë kohën me ardhë ajo çika e kangës së tij, për me e marrë nusen e tij, po veç po due me thanë: Selim Aliaj në koft se i iku kësaj dasme të tij, ai kurrë nuk iku nga vendlindja e vet – fshati Kasaj e komuna Tropojë, e rrethi Tropojë. Kurrë nuk i iku Poezisë. As me lindjen e tij, as me vdekjen e tij. E, prandaj kjo ditë po më përnget brenda legjendës, mbi realitetin, përtej vizioneve si “Dasma e Selim Alisë”.
E tashti boll fola me fjalët e mia e tuajat për Selim Aliajn: shokun tim, poetin tonë, Qytetarin e Nderit të Tropojës. Prandaj po e mbylli me vargjet e poezisë të Selim Aliajt, shkrue 40 vite ma herët, botue tek “Për njerëzit e dritës” (fq. 10), me titull: “Shokëve të mi”:
Ju më mbollët poezinë në shpirt
që gjithnjë të më rrjedhë si krua,
i shoh të zgjaten vargjet e mia
sikur ditët në duart tuaja…

Çdo ditë ju shtoni një heroizëm të ri…
pranverës sonë i shtoni jetë.
Që të shkruaj për ju
Kohë e pamjaftueshme do të ishin njëqind vjet.
E, tashti, po shtoj dhe diçka, që desha të ishte kryefjalë nderimi për Këshillin e Komunës të Tropojës, për kryetarin e tij Adem Beli e sekretarin Idriz Bugushi dhe veçmas për nismëtarin bajemirë e faktkryem Xhavit Çela, që i dhanë me unanimitet babës tim, Ali Mus Lushaj, veteran i luftës e i punës, autor i monografisë “Shipshani i Malësisë së Gjakovës”, etj. titullin “Qytetar Nderi” i komunës Tropojë. Mirë u takofshim bashkarisht në një eveniment nderimi për babën tem, në një veprimtari të tillë, si kjo e sodit. që do ta organizojmë me vllazninë e madhe Lushaj e fisin e Shipshanit, me komunen Tropojë, me Malësinë e Gjakovës.

Mos e shit votën!

May 4, 2015 by dgreca

Nga Ilir Levonja-Florida/
-Me fillimin e fushatës/
Ti qytetar që mendon se do heqësh emrin nga lista e shitores në lagjen tënde. Se do mbyllësh një hall. Ta dish, gabohesh. Një listë veresie akoma më e gjatë të pret nga muaji tjetër e në vazhdim.
Ti qytetar që do të japin një drekë diku. Ti që ke gjithë jetën anëtar. Dhe gjithë jetën u ke trokitur në derë të afërmve të tu, fqinjëve.
U ke kërkuar votën.
Edhe pse në zgjedhjet e mëparshme e bërë. Dhe asgjë nuk more si shpërblim.
Prapë një drekë me bretkosa do marrësh.
Mos e shit votën për një grusht para. Nuk janë shpëtimi yt, por robëria.
Personi që do t’i ofrojë, në emrin e tij, është i varuar nga dikush tjetër.
Ai tjetri do t’i marri në dhjetëfish, në qindfish, në miliona. Nga tenderat për rrugën tënde. Nga demagogjia në shërbimin tënd.
Ai do bëhet me vilën e tretë. Kurse ty do të vazhdojë të pikojë çatia.
Ai do të çojë fëmijët për të studiuar jashtë shtetit. Kurse fëmijët e tu do vazhdojnë të ikin nëpër male refugjatë. Nëpër det me gomone. Nëpër dogana brenda mauneve.
Ti qytetar që mendon se i zgjidhe hallet me një premtim. Se do marrësh një vend pune.
Gabohesh. Ai vend ka për të qënë kërcënim. Lekët e paguara nuk do të arrijnë të zëvendësohen me rrogën e ulët. Dhe sigurisht që në një ditë, krejt papritur do të heqin. Dhe ti prapë do mbetesh borxhli. Dhe prapë do jesh pjesë e një sistemi. Ku ha njeriu njeriun.
Jo pjesë e qytetarisë.
Dhe ti prapë do rrish në radhë, për të mundur atë që të mundi. Jo me meritë, por me intrigë.
Mos e shit votën tek një kryetar i ofruar. Jo i përzgjedhur.
Ai nuk ka se çfarë të bëj për ty. Ai është nën urdhrat e padronit. Në një të ardhme të afërt, ti do jesh një spektator publik i luftës mes tij dhe padronit. Puna e përqindjeve në mes. Jo hallet e tua.
Pra ishe, do jesh dhe do të mbetesh një spektator. Jo qytetar. Në të njëjtën kohë kur në vendet fqinjë, qytetari është qytetar. Pjesëmarrës. Dhe jo një i dënuar si spektator.
Mos e shit votën tënde duke i besuar një premtimi për legalizimin e një trualli, një shtëpie. Kur ai dhe ajo janë shitur njëqind herë. Janë ndarë njëqind herë, janë kthyer në pasuri të pa luajtshme, po njëqind herë. Me vula dhe firma të rregullta. Nga e njëjta Gjykatë. Në të njëjtën zyrë kadastrale. Nga të njëtët persona.
Shkurt mos e shit votën tënde për mish mashin, sepse do bëhesh pronari i njëqind e një-t. I këtij mish mashi.
Mos e shit votën përpara atij kandidati, njerëz të të cilit mbajnë shënime kur ju flisni. Ta dini ato letra, ato blloqe, janë koshi i halleve tuaja. Hallet tuaja nuk kanë nevojë të mbahen shënim. Ato janë zhurmëkërcitës. Që në fytyrat tuaja që kanë disnivel të dukshëm me shëndetin e bardhë të kandidatit. Ndaj u thoni liderëve të rrinë larg pozave me ju. Përqafimeve…, mund të gërricin fytyrat e buta nga faqet tuaja të pa rruara.
Kujdes pra nga pamjet me kalemxhinjë që bëhen figura të rëndësishme publike vetëm pse mbushin koshat me hallet e juaja.
Kujdes nga ata që e përdorin me kollajllëk mençurinë e viteve, thënien në gjindjen e shpirtit tuaj, se fjala vret më shumë se plumbi.
Kujdes që të mos keni përjetësisht depresion. Ata do i përdorin fjalët tuaja thjesht për tu dhënë sa më shumë emocion fonive të markave të fundit. Steriove gjigande.
Një burrë shteti do i bjeri sërish gjoksit. Duke u përgjëruar mbi hallet tuaja që u kanë veshur me rrudha e pa rroje, kokë e këmbë. E mbani mend ? E bëri Edi Rama darkën e 21 janarit. E rrahu zemrën e tij përpara jush. E rrahu me forcë. Ju menduat se e bëri për të vrarët tuaj. U bëtë me të drejtë popull. U bëtë njerëzim i madh. U bëtë qytetar. Ju i shkuat pas. Përse? Për të mundur padrejtësinë. Që ka sharmin e sheikut.., edhe pse me kostum katoliku. Që ka çadra beduinësh edhe pse me darka plot pije katolikësh. Që ka priza energjie edhe në një shesh publik, edhe pse ju vrisni veten nga faturat e pa paguara të energjisë. E cila në raport me vendet e tjera. Eshtë katërqindfishuar në raport me të ardhurat e tua prej milingone. E megjithatë sheiku dhe katoliku janë bashkë. Të vdekurit tuaj, flen veç. Veç edhe prej jush. Sheiku dhe katoliku jua bënë dymbdhëdhjetë shifror borxhin. Ta dini, i bie tashmë që edhe ata që do lindin në dymijë e pesëdhjetë e pesën, janë debitorë.
Mos e shit votën në ke një fije respekti për veten. Për jetën tënde që i ngjan një fabrike të braktisur nga ndotjet radioaktive.
Ti që ofrohesh për një emër në listën e komisionerëve. Që mendon se të paktën të marrësh një shpërblim. Një drekë me bërxolla dhe turshi. Një premtim për një vend pune. Një premtim për të shënuar emrin diku. Sa për të marrë rrogën. Duke kujtuar se po ndihmon sado pak familjen. Aspak. Do luftojë yt bir, më keq nga ty. Do ketë yt bir një tashme në të nesërmen e tij, më të dhjerë se e jotja. Do të nëmi sysh. Do të nxjerri në punë. Ty që mendove se u torturove për ‘të.
Mos e shit votën ti që mendon se duke marrë pak lekë fushate, mund të blesh ca vite pune në zyrat e pensionimit. Gabohesh, prapë sytë tek westerunion-i do i kesh. Një hall më shumë për fëmijën tënde. Një pleqëri me qera. Një pleqëri me ramatizëm kockash dhe shpirti.
Sepse një biznesmeni që ka një biznes, nuk i duhet Bashkia për ty. Por për biznesin.
Një qeveritar që ka dikasterin, nuk e do Bashkinë për ty. Por për partinë.
Sepse pavarsisht komunikimit, edhe politika ka brenda një mision. Kësisoj është botë e misionarëve. Me qëllime misionare. Jo përqindjesh. Një biznes që nuk i rri konform misionit të politikës për të drejtat civile, për të tashmen dhe të ardhmen qytetare, është shushunjë e politikës. Dhe normalisht mijra shushunjëza në trupat tuaj. A e dini, 95% e shqiptarëve punojnë sot pa të drejtat minimale të një punonjësi. Pa një orë pune të arshivuar. Pa siguracione jete. Pa…, çfarë të thuash më shumë. Zi e më zi bëhet. Kjo është e ardhmja. Ju do paguani sërish, zyra pensioni, që nuk ndajnë pensione. Ju!
Ti qytetar që mendon se vota jote është një thes miell. Jo është më e vlertë se edhe një vaporr me miell. I cili është blerë me lekët nga përqindjet e tenderave publikë. Ti një thes miell do marrësh. Ata vaporët.
Mos e shit votën për ricklimin e këtyre pa vlerave.
Bëhu qytetar me shance më të mëdha. Sepse ëndrra shohin të gjithë njerëzit. Kësisoj të gjithë e duan një shanc. Kësisoj do kemi më shumë misionarë me projekte për hallet tuaja. Dhe më pak shushunjëza në trupin tuaj.
Bëhu qytetar dhe jepi udhë ndjesisë së shpirtit. Për më shumë misionarë. Jo nga ata që pozojnë për të treguar markën e kostumit, të orës apo xhelin e flokëve. Por ata me xhelin e rrudhave tuaja. Me parfumin e halleve tuaja. Ka kudo midis. Ka plot. Ju jeni vitalë. Nuk jeni shterpëzuar.
Bëhu qytetar dhe merrja lekun e shampanjës atij pashait katolik.
Që ka të drejtën të bëj tri lloje dasme për fëmijën, me miqtë e vet, me miqtë e vajzës, me miqtë e dhëndrrit; tri lloj ditëlindjesh… Kurse ti, vazhdon me listat emërore, sa do më hedhi filani, sa do më hedhi fisteku. Duke thelluar brenda vetes tënde mendësinë e dorovitjes si një borxh. Dhe, ia feston ditëlindjen fëmijës tënde pa drita, me një tortë veresie.
Bëhu qytetar, gjyko si qytetar, voto si qytetar…, që të rrosh si i tillë.

Katedra e Albanologjisë në Budapest e gatshme për studiues të shqipes

May 4, 2015 by dgreca

Shkruan: Hazir Mehmeti, Vjenë/
Prof.Dr.Musa Ahmeti: “ … hungarezët ishin në anën e shqiptarëve si gjatë luftërave ….njëra nga 64 katedrat e gjuhëve të huaja… Asnjëherë nuk është plotësuar numri i kërkuar i studentëve…”/
Lajmi, se para pak vjetëve ishte hapur Katedra e Albanologjisë në Budapest, na bënte kureshtar të takoheshim me njerëzit e saj të cilët na kishin ftuar muaj më parë në një mbrëmje letrare prezantuese. E dinim se dikur Katedra e Albanologjisë ishte në Vjenën e Norbert Joklit e Dr.Gjergj Pekmezit si themelues i saj e cila nuk ekziston më. Dhe, ja fatbardhësisht, Budapesti u kujdes në mundësinë për të studiuar gjuhën shqipe krahas dhjetëra gjuhëve që mësohen aty. Që në hapat e parë u ndeshëm me mikpritjen e përzemërt vëllazërore. Drejtoresha e saj Dr.Etleva Lala dhe Dr.Musa Ahmeti, profesor, krahas angazhimeve të tyre, kishin organizuar promovim të një vepre letrare me autor shqiptar i cili jeton e vepron në Hungari. Pas gjithë përjetimeve të këndshme nga forca e fjalës së një vepre të re, organizuam një bisedë me Prof. Dr .Musa Ahmetin, ligjërues.
Pyetje: Z.Profesor, çka mund të na thoni rreth Katedrës së Albanologjisë këtu në Budapest?
Dr.Musa Ahmeti: “Katedra e Albanologjisë ose më saktë “Programi i Studimeve Shqiptare” është themeluar në vitin 2012 nga qeveria shqiptare në bashkëpunim me qeverinë hungareze, marrëveshje që e firmosën të dy kryeministrat dhe ministrat e kulturës. Pra, katedra jonë është pranë Universitetit Shtetëror të Budapestit dhe është njëra nga 64 katedrat e gjuhëve të huaja pran UN. Në fillim kishim numër të kufizuar studentesh, ndërsa ligji hungarez lejon 15 studentë për një departament. Ne jemi departament dhe momentalisht nuk jemi të akredituar, e presim që vitin tjetër të akreditohemi, atëherë do kemi mundësi të rrisim numrin e studentëve nga 15 në 30 student. Për momentin ne kemi më shumë kërkesa se sa ato që mund të ofrojmë. Ne jemi të gatshëm që edhe të tjerëve t’ju ofrojmë shërbime tona nga shkenca e albanologjisë, nga fusha e historisë kombëtare, etnologjisë, etnografisë, përditshmërisë dhe trashëgimisë kulturore. Si rezultat i punës konkrete, ne kemi 5 student të cilët janë në vitin e dytë të studimeve dhe kanë filluar të përkthejnë në hungarisht dhe e kundërta, nga hungarishtja në shqip. Njëri nga ata është edhe Robert Markus, i cili po e përkthen “Kanunin” e Lekë Dukagjinit në hungarisht, punë aspak e lehtë kur dihet shkrimi i tij në dialektin gegërisht. Është duke u përkthyer gjithashtu “Darka e Gabuar” e Ismail Kadares si dhe disa tregime. Janë përkthyer nga Katedra jonë poezitë e Prof.Sali Bashotës në hungarisht. Përkthimet do vazhdohen për sjellën e vlerave më të arrira nga autorë shqiptarë në prozë e poezi në gjuhën hungareze. Qëllimi ynë i vazhdueshëm është avancimi i kontakteve me organet përkatëse hungareze, në radhë të parë, për të qenë një urë lidhëse bashkëpunimi me institucionet përkatëse në Shqipëri dhe Kosovë”
Pyetje: Z.Profesor, Si është struktura e studentëve tuaj?
Dr.Musa Ahmeti:”Struktura e studentëve është nga kombe të ndryshme përveç asaj hungareze kemi student e gjithë globi bie fjala nga Argjentina, Brazili etj.
Një e veçantë programit tonë është se ne jemi të akredituar pranë programe ErasmusMundus dhe studentet certifikohen për pikë dhe vlerësime të mëtutjeshme nga UN nga ata vijnë. Kjo për studentët me gradë magjistër shkencave dhe doktor shkence PSD
Pyetje: Si janë rrethanat në shkëmbimet ndër shkencorë, ndërkulturore në mes Institucioneve shqiptare, kur dihet se shkencëtarët hungarez kanë kontribuar në gjuhësinë, historiografinë shqiptare? Ku jemi ne raport me hungarezet?
Dr.Musa Ahmeti: “ Një pyetje me shumë interes. Vet hapja e Programeve të Studimeve Shqiptare, e mbështetur nga shteti hungarez, nga politika zyrtare aktuale, është shenjë që hungarezët kanë një respekt dhe interes të veçantë për albanologjinë në përgjithësi si gjuhë. Studimet albanologjike në Hungari janë të kamotshme dhe të dokumentuara që nga shek. i 11-të. Unë jam medievist që do të thotë specialist i studimeve të mesjetës. Në arkivat hungareze ne kemi bërë hulumtime të vazhdueshme që nga viti 2008, kur jemi vendosur këtu, rezultatet janë fascinuese, ka një dokumentacion të jashtëzakonshëm mbi raportet hungareze-shqiptare, për raportet e fisnikëve shqiptarë me ata hungarez. Këto raporte janë të pa prekura dhe të pa studiuara. Bie fjala është letërkëmbimi i Gjergj Kastriotit-Skënderbeut me Janosh Huniadin dhe disa gjëra të cilat nuk janë të botuara dhe presin fatkeqësisht akoma studiues, presin kohë dhe kërkojnë hulumtues me përgatitje të lartë profesionale nga poleografitë e kohës. Nga koha e mëvonshme në njërën nga bibliotekat kombëtare të Hungarisë e quajtur Seçeni, ruhen dorëshkrime origjinale të Shuflajt që kanë të bëjnë me shqiptarët, ruhet letërkëmbimi i Shuflajt-Taloci, ruhet letërkëmbimi Nopça me të tjerët e shumë tjera. Gjëra këto që janë të pa çmueshme për kohën. Ato tregojnë në mënyrë të veçantë një pasuri kombëtare të shqiptarëve të cilat studiues hungarez e kanë studiuar, mbledhur dhe ruhet e pa botuar. Interesimi i hungarezëve nuk është i pabazë për albanologjinë dhe shqiptarët. Dihet historikisht që hungarezët ishin në anën e shqiptarëve si gjatë luftërave, pushtimit turk dhe më vonë. Hungaria është njëra ndër tre vendet e para që ka njohur Kosovën. Problemi i kohëve të fundit me emigrantët është shumë i dhimbshëm, mirëpo e vërteta është prapë shumë e dhimbshme. Cilido shtet i cili do pranonte më shumë se 20 mijë refugjatë të pa planifikuar, të pa përgatitur, trajtimi nuk do ishte ndryshe nga ai që ishte në Hungari. Nuk dal në mbrojte se Hungaria është sjell në mënyrë korrekte, përkundrazi. Hungarezë po ofrojnë mundësi të ndryshme, janë të gatshëm t’i mbështesin në fushën e kulturës. Ata hapen Katedrën e Albanologjisë dhe janë në gjendje të hapin katedrën e hungarishtes në Tiranë dhe Prishtinë. Për fat të keq, edhe pse ish Ministrit të Diasporës, z.Ibrahim Makolli iu kërkua zyrtarisht, nuk u bë ndonjë veprim. Ju kërkua zyrtarisht Ministrit të Arsimit të Shqipërisë, duke e mbështetur plotësisht procedurat e duhura, por prapë konkretisht nuk doli gjë.
Në Kosovë tek vendi Kroni i Mbretit në vitin 1448 është zhvilluar beteja ku ka qenë Janosh Huniadi i cili del humbës. Lidhur me këtë është një iniciativë nga dy Institutet, të Albanologjisë dhe Historisë, Qendrës së Studimeve Shqiptare nga Tirana, që në atë vend të ngritët një Obelisk, nën mbështetjen hungareze. Rreth kësaj beteje do organizohet me 16 tetor një konferencë shkencor dyditore ku do marrin pjesë 22 studiues nga tërë bota. E veçanta është se tek hungarezet ka zgjuar një interesim ajo se banorët vendor të asaj ane, të njohur për traditën e mikpritjes, të ndershëm e besnik, të fjalës, ata morën dhe shëruan të gjithë të plagosurit hungarez, i varrosen të gjithë ushtarët e rënë hungarez.. Ato varre nga vendoret njihen si “Varret e të Huajve”.
Pyetje: Ka student shqiptarë në Universitet e Budapestit, keni ndonjë të dhënë?
Dr.Musa Ahmeti: “ Ka student nga trevat shqiptare në dy nivelet shkencore, në magjistraturë dhe doktoratë, ata janë studiues, pasi ata kanë mbaruar universitetin dhe tani janë në UN e Europës Qendrore në Budapest, ku çdo vit regjistrohen nga 5 student nga Kosova, 10 student nga Shqipëria, 4 nga Maqedonia dhe 2 studentë shqiptarë Mali i Zi dhe një student nga Presheva. Studimet janë në gjuhën angleze. UN i heq të gjitha shpenzimet. Mirëpo, problemi është se ne nuk kemi student nga trevat shqiptare të përgatitur që të studiojnë në anglisht. Asnjëherë nuk është plotësuar numri i kërkuar, kështu që këtë vit kemi vetëm një student nga Kosova dhe tre nga Shqipëria, kur dihet se u hiqen të gjitha shpenzimet, udhëtimi, vendosja në hotel me pesë yje dhe një para dite xhepi prej 400 Eu. Kurse për doktoratë u heqin të gjitha shpenzimet dhe u jepet një pagë prej 980 Eu. dhe kjo vetëm për studentët shqiptarë nga viset shqiptare.
Pyetje: Keni kontakte me strukturat e universiteteve shqiptare lidhur me sqarimin dhe informimin e gjithë këtyre mundësive, shfrytëzimin e tyre nga studiuesit tanë?
Ne kemi bërë kërkesë zyrtare UN Shtetëror të Prishtinës, unë personalisht, Prodekanes për Marrëdhëniet Ndërkombëtare zj.Edita Tahiri-Aliu. Sot e kësaj dite nuk kemi marr asnjë përgjigje konkrete dhe nuk kemi marr numër studentesh. Me ish Ministrin e Arsimit z.Ramë Buja, çdo vit i kemi dërguar kërkesë në formë të shkruar se UN me të cilin bashkëpunojmë, dhe UN Corvinus janë të gatshëm të pranojnë me këto kushte student nga trevat shqiptare. Studentet e përgatitur në UN e Prishtinës dhe UN e Tiranës nuk e kanë nivelin e mundësinë që në mënyrë të pavarur të botojnë, e them me keqardhje. Këtu ne iu ofrojmë mundësi të botimit në revista punimet e tyre shkencore të cilat i kanë bërë së bashku me pedagogët e tyre. Kërkime arkivore të formave të ndryshme.
Faleminderit, z. Profesor! Ishte kënaqësi.
Dr.Musa Ahmeti: Ju lutem, dhe unë ju falënderoj.
***
Prof.Dr. Musa Ahmeti u lind në fshatin Ponoshec. Shkollimin fillestar e kreu në vendlindje, gjimnazin në Gjakovë, kurse studimet në Prishtinë. Kreu specializime në Zagreb, Barcelonë, Vjenë, Athinë dhe në Moskë. Në vitin 1996 doktoron për periudhën e Mesjetës si specialist i paleografisë latine, greke dhe sllavo-mesjetare. Punoi në UN e Zagrebit. Kryen habitacionin në arkivin e Vatikanit dhe Parisit. Tani është ligjërues në UN-ELTE të Budapestit.

Lojë e rrezikshme, shqiptarë zgjohuni!

May 4, 2015 by dgreca

*Fqinjët e konsiderojnë Shqipërinë armik të rrezikshëm. Kur dikush është i rrezikshëm, atëherë duhet ose të likuidohet ose të dobësohet. Megjithatë, është më mirë të ta kenë frikën se të të duan. Atdheu im, krenaria dhe gëzimi im!/
* Zgjohu shqiptar, harro fe, krahinë, parti, bajraqe, oxhaqe. Bashkohu me vëllezërit dhe motrat e tua të gjakut dhe gjuhës. Mos lejo udhëtimin personal në gërmadhat e ferrit! /
Nga Aurel Dasareti/
***
Manipulimi/
Manipulimi është ndikimi tek të tjerët me anë të mjeteve për të cilat ata nuk kanë pamje të përgjithshme dhe për këtë arsye nuk mund të mbrohen prej tyre. T`i bësh budalla për të bërë ndonjë gjë në interes tëndin. Manipulimi është një problem social gjithëpërfshirës, por i fshehur.
Të gjithë ne kemi qenë të manipuluar. Fëmijët i manipulojnë të rriturit për të shikuar programet televizive që shfaqen pas kohës që ata duheshe të flinin. Reklama na manipulon për të blerë mallra që ne ”nuk e dinim” se na “nevojiten”. Babai manipulon nënën për të parë nevojën për një automobil (makinë) pak më të madhe me motor pak më të fortë. Dhe ajo e manipulon atë për të vizituar një restorant që është aq “i pastër” (shumë i shtrenjtë). Këto janë vetëm disa shembuj të pafajshëm të manipulimit të përditshëm.
Kjo nuk është ajo që më shqetëson mua.
Kur para një jave përfundova shkrimin e një libri shkencor (në anglisht, për punëdhënësit/jo për opinionin) për mënyrën se si manipulimi duhet të kuptohet dhe të trajtohet, unë kam qenë i përqendruar për forma dhe prirje të rënda të manipulimit nga tradhtarë të veçantë, kriminelë të veçantë, priftërinj/hoxhallarë të veçantë, agjentë (spiunë) të veçantë, qeveri të veçanta, sisteme të veçanta, fise/kombe të veçanta, shtete të veçanta. Dhe manipulimi që nuk është i kushtëzuar nga situata, por që është bërë një tipar personaliteti dhe që mund të dëmtojë shumë rëndë shëndetin dhe jetën e viktimave të manipuluesit.
Mungesa e njohurive
Meqenëse manipulimi zhvillohet në fshehtësi, derisa eventualisht të zbulohet/demaskohet, askush nuk e dinë cilësinë dhe sasinë e manipulimit që ka ndodhur. Pasi unë jam edhe ushtarak edhe psikolog dhe kam tetë vite përvojë luftarake, shumë shpesh jam takuar me fenomenin: manipulim.
Nuk ka dyshim se mungesa e njohurive për manipulimin, shoqërisë shqiptare i shkakton çrregullime shumë serioze me pasoja fatale: copëtimin, zhdukjen e Atdheut dhe shkatërrimin e tërësishëm (vdekjen) e gjithë Kombit tim.
Na e keni qitur emrin zi, për shkakun e juaj do ta humbim nënën Shqipëri. Askush nuk ju ndalon të shkoni në Kisha e Xhami por mos demonstroni për Greqi e Turqi, mos luftoni për Irak, Siri dhe Arabi o derra o thi!
Pas qindra e mijëra rasteve unë i kam zier përvojat e mia në një përkufizim, definicion konkret dhe kam mbledhur mostra për një libër rreth fenomenit manipulim.
Manipulimi është diskutuar pak në literaturën e përgjithshme psikologjike. Është koha që këtë fenomen ta vendojmë në qendër të vëmendjes. Unë kam parë shumë shembuj, duke përfshirë ekspertë dhe profesionistë të tjerë, që kanë qenë të manipuluar.
Si mund të thuash se të tjerët kanë qenë të manipuluar?
Në radhë të parë unë kam punuar shumë me fenomenin dhe e zbuloj atë shpesh kur të hasi përsëri atë. Së dyti, unë kam punuar gjatë në disa çështje shumë të serta dhe kam folur shumë me individët, palët, të pandehurit, ndonjëherë edhe miqtë dhe kolegët e tyre. Atëherë ajo del në shesh. Duke folur me më shumë njerëz se sa që gjykatësit i pranojnë si dëshmitarë në një gjyq, është e mundur për të zbuluar manipuluesit. Ata shpesh janë inteligjent dhe të artikuluar dhe vështirë për t`i zbuluar, por ata nuk mundin që gjatë gjithë kohës t`i bëjnë budallenj gjithë të tjerët. Duke folur me njerëz që me kalimin e kohës i kanë përjetuar ata në situata natyrore, ka shumë gjasa që disa prej tyre e kanë përjetuar çarjen e fasadës. Dhe, del përbindëshi.
***
Liria e mirëfilltë, shtrihet jo vetëm në qeniet njerëzore, por në të gjitha mjetet e tjera të prodhimit. Edhe toka apo kapitali mund të jenë “të lirë” në kuptimin se nuk janë të lidhur me përdorime të veçanta.
Kur liria është fakt, karakteri i shoqërisë përcaktohet tërësisht nga vendimet e anëtarëve të saj. Do të kishte rrugë të ndryshme në të gjitha aspektet e ekzistencës: në marrëdhëniet personale, në mendimet dhe idetë, në materialet dhe proceset prodhuese, në organizimin ekonomik e shoqëror etj. Në këto rrethana, individi do të zinte një vend të lartë. Forca më e dukshme tërheqëse e lirisë është forcë negative: mungesa e caqeve. Por liria ka edhe një aspekt pozitiv, i cili është edhe më i rëndësishëm: ajo u jep mundësi njerëzve të mendojnë për vetveten, të vendosin për atë çka duan dhe t`i kthejnë ëndrrat në realitet.
Një shoqëri jodemokratike, primitive-raciste-fashiste-terroriste (si kjo e FYROM-it, e Serbisë, e Malit të Zi) që ka për qëllim të siguroj epërsinë e një klase (sidomos race apo kombësie) mbi një tjetër, ajo mund ta përmbushë me efektivitet qëllimin e vet nëse të shtypurit mbeten indiferent/pasiv dhe nuk i bashkojnë forcat e veta. Por nëse qëllimi saj është të sjellë kushtet idilike të një shoqërie vërtetë demokratike, doemos do të dështojë. Midis idealit klasor, sidomos atij racor apo kombëtar, ekziston një hendek. Për ta kapërcyer këtë hendek, nevojitet një sistem i përpunuar shpjegimesh, i cili në vetvete nuk përputhet me faktet.
Sigurimi i pranimit nga të gjithë i ideologjisë është detyrë parësore e autoritetit sundues dhe kriter i suksesit të saj. Sa më gjerë të pranohet një ideologji e shpikur nga autoriteti pushtues, aq më i vogël do të jetë konflikti midis interesit kolektiv dhe politikës së ndjekur aktualisht, dhe e kundërta. Në rastin më të mirë, sistemet autoritare mund të shkojnë larg në rivendosjen e qetësisë dhe “harmonisë” së një shoqërie të këtillë. Në rastet më të shumta, nevojitet një farë shkalle shtrëngimi, dhe atëherë mund të përligjet me argumentet dinake, çka e bënë ideologjinë më pak bindëse, duke kërkuar përdorim force më të madhe. Derisa, në rastin më të keq, kur sistemi mbështetet në shtrëngim dhe detyrim duke terrorizuar “terroristët” fiktiv, të pafajshëm, shndërrohet në lojë të rrezikshme.
***
Në spitalet psikiatrike preferohet të varen në mur piktura (art). Qëllimi është për të larguar mendjen e pacientëve në diçka tjetër përveç sëmundjes. Nëse nuk më besoni, pyetni “doktor profesorin” me çrregullime mendore, pronarin e BDI-së, katundarin Ali Ahmeti i cili ka përvojë të madhe nga spitalet psikiatrike të Zvicrës.
Nëse një person vjedh një shishe birrë në dyqan, baza ligjore është mjaft e thjeshtë. Kur një person megjithatë fillon të vjedh “dyqan në dyqan”, merret me përvetësime ose vepron jo-besnikërisht ndaj kompanisë ku është i punësuar, çështja është më e komplikuar; është kjo tradhti, vepër penale. Kush çfarë dinte dhe kush ka marrë pjesë në veprimet, etj renditja e këtyre procedurave ligjore është thelbësore në këso rastesh.
Për një të punësuar që nuk e ka dëmtuar kompaninë, është e lehtë për t’iu përgjigjur akuzave ndaj tij, dhe sigurisht nuk ka asgjë për të fshehur. Por, për kriminelët është e pamundur, prandaj të tillët kanë nevojë që ta largojnë vëmendjen e punëdhënësit nga afera e vjedhjeve në ndonjë problem fiktiv që për punëdhënësin (rastin konkret-qytetarët e FYROM-it) do t`ishte shumë më i madh se afera aktuale. Kjo sa për blerje të kohës gjatë së cilës ndoshta punëdhënësi do ta “harronte” jo-besnikërinë e tyre.
Këtë manovrim tërheqje vëmendjeje nga “bombat” e Zoran Zaevit në diçka tjetër e përdorin kriminelët sllavo-folës të VMRO–DPMNE, sakatit Nikolla Gruevski, rospisë së shëmtuar Gordana Jankullovska etj dhe zagarët e tyre shqipfolës të BDI dhe PDSH: Ali Ahmeti, Abdilaqim Ademi, Menduh Thaçi etj. Dhe, terrorizohen shqiptarët e pafajshëm…
Shqiptarët ecën shumë ngadalë, dy decenie nuk i bashkërenduan përpjekjet dhe nuk vunë në lëvizje energji të mjaftueshme. Po të kishin vepruar të bashkuar, më herët, më shpejtë dhe me më vendosmëri, do t`u ishin dashur më pak energji dhe mjete për të kryer me sukses operacionin…
Historia dhe krenaria pellazge/ilire e Kombit tim është si një bazë e nevojshme në luftën kundër kolonializmit dhe dominimit të pushtuesve, por për momentin duhet të jemi pragmatik. Së bashku me partinë e Zaevit (nëse bashkëpunimin e kushtëzojmë me garanti 100% status i barabartë me sllavo-folësit) mund të rrëzojmë regjimin aktual të aparteidit.
***
Zgjohu shqiptar, harro fe, krahinë, parti, bajraqe, oxhaqe. Bashkohu me vëllezërit dhe motrat tua të gjakut dhe gjuhës. Mos lejo udhëtimin personal në gërmadhat e ferrit!
* USA, ekspert i shkencave ushtarake-psikologjike (dasaretiaurel@yahoo.com.au)