dgreca – Page 4299 – Dielli

Fritz RADOVANI- PARANDJENJË E MIKUT TIM, DANIEL GAZULLI

November 12, 2014 by dgreca

Ne foto:Daniel Gazulli (1943 – 2012)/
PAK DHÉ TË SHKRIFTË/
…Nesër,/
mbi rrasën e varrit tim/
me shkronja të derdhuna lè të shënojnë/
emën e mbiemën,/
asgja ma shumë./
Datëlindja? Kush e di, asht tepër e largët,/
dhe nëse ndonjeni do të pysë:/
Rron apo ka vdekë?/
Mos u nxitoni të përgjigjeni./

Përse të mundoheni më kot/
të shkrueni ma shumë?/
Përse të shprehni dhimbshuni?
A nuk kisha unë edhe me vdekjen feeling?
(Ndoshta ndonjë kalimtar
për tek varret e të tijëve
do të lëshojë edhe fjalë të jargëta, ani.
Do të thotë se isha pijanik, bie fjala,
po askush s’ do ta besojë po të thotë
se edhe për atë
nuk ndjeja dashuni).

Unë as që e kërkova atë rrasë të lëmuet.
Do të kisha preferue
mbi varr të kisha dhé të shkriftë
ku të harbonin lulet.

Rrasë të lëmuet lè të kenë
ishdrejtori i Bankës,
kryebashkiaku im,
gjyqtarët, të gjithë;
ata do të kenë lanë patjetër diçka
që të afërmit t’i shpenzojnë pa kursim;
çfarë lashë unë,
veç katër-pesë librave,
të papaguem endè plotësisht?

Lè të kalojnë atypranë fjalëjargëtit
dhe gazetarët e kërrusun, gjithë mundim,
e të thonë se në jetë
paskam pasë shoqni me endacakët;
lè të thonë,
por askush nuk mund të thotë se
kur kalon pranë varrit tim
ndjehet erë e keqe
si tek varri i doktorit përbri,
që para se të operonte pacientin,
“operonte” pa mëshirë xhepat e të afërmëve të tij.

Kryqi le të jetë i madh dhe i pagdhendun.
Edhe ma i madh ishte ai që mbajta në jetë
në udhëtimin mbrenda vehtes.
Por lè të jetë Kryq i thjeshtë,
jo Kryq i shtrejtë,
si tek varri i fqinjit,
anëtar i shtatë partive (dikush thotë tetë),
dhe pronar i shtatë hoteleve në plazh
dhe i një të teti në qytet, ku, thonë,
e shoqja pret e përcjell lesbiket.
Ata, kryetari, doktori, gjykatësi, të gjithë,
lulet do t’i kenë të gdhenduna në mermer,
lulet mbi varrin tim lè të vyshken:
të paktën ato dikur
mbanin aromë dehëse për Shpirtin
dhe ditën flutura prisnin e përcillnin,
kurse natën u shkelnin synin yjeve në qiell
dhe lanin petalet me vesën e mëngjesit.

Vetëm pak dhé të shkriftë dhe lule do të kisha dashtë,
të ndjehesha i lirë.
O, sa me dhimsen ata mbi varret e të cilëve
randojnë shtatoret!
Janar 2012.
Shenim F.R.: Plot dy vjetë u bane pa Danielin! As unë nuk dij se, kur… Ikën… Si t’ishte dje!..
Melbourne, Nandor 2014.

Kur Nënë Tereza për Shqipërinë ishte “agjente e Vatikanit”

November 12, 2014 by dgreca

*Për herë të parë fliste Lazër Bojaxhiu,vëllai i misionares të nderuar me çmimin Nobel për paqen, në revistën italiane “Gente”./
I Vellai: “Prej kohe e kam respektuar dëshirën për përmbajtje të Nënë Terezës” thotë, “por tani vendosa të flas: bota duhet të njohë mizorinë e regjimeve komuniste” Një artikull i revistës italiane “Gente” i vitit 1979./
Ne Foto: Nene Tereza ne Tirane/
NENE TEREZA, IME MOTER
Lazër Bojaxhiu jeton prej tridhjetë vitesh në Palermo: u largua nga Shqipëria në kohën e fashizmit, mbas pushtimit italian dhe ka qenë i dënuar me vdekje si ‘kriminel’ nga një gjykatë në Tiranë.
“Prej kohe e kam respektuar dëshirën për përmbajtje të Nënë Terezës” thotë, “por tani vendosa të flas: bota duhet të njohë mizorinë e regjimeve komuniste” – “Megjithë ndërhyrjet e politikanëve të gjithë kombësive pranë qeverisë shqiptare nëna jonë vdiq pa mundur ta përqafojmë edhe një herë as unë e as ime motër”. “Nënë Tereza i ka falur, por është mirë që të gjithë ta njohin dramën tonë”.
nga Gaetano Salimbeni sipas bisedës me Z. Lazër Bojaxhiu në Palermo, dhjetor, 1979; botuar në GENTE – dhjetor 1979 (n. 52) dhe janar 1980 (n.1)
Ka një dramë të fshehtë në jetën e Nënë Terezës të Kalkutës, të cilën nuk e ka ditur asnjeri dhe mbi të cilën ajo nuk ka dashur të flasë kurrë. Nuk mundi të përqafojë edhe një herë nënën plakë në shtratin e vdekjes. Është një dramë që e ka jetuar në heshtje duke e ndarë vuajtjen me të vetmin njeri që i ka mbetur nga familja: me të vëllanë. Pikërisht i vëllai na e zbulon këtë.
“E di se Nënë Terezës nuk do t’i pëlqejë t’i lexojë këto gjëra nëpër gazeta”, thotë Lazër Bojaxhiu. “Ajo ka qenë gjithnjë aq e përmbajtur e madje edhe është drojtur të flasë për familjen e vet. “E ç’janë ankthet tona të vogla përpara tragjedisë së miliona qenieve njerëzore të cilët vdesin çdo ditë për bukë?” më thosh gjithnjë. Për vite të tërë ia kam respektuar këtë dëshirë përmbajtje dhe ia kanë respektuar sidomos politikanët të cilëve Nënë Tereza u fliste për nënën e saj duke u kërkuar të bënin diçka. Dhe këta ishin Kenedë-t dhe De Golë-t. Asnjeri nuk ia doli dot. Ja, shkruaje këtë: motrës të vogël e të përulur e cila u pat ardhur në ndihmë miliona të braktisurve, ajo që u ka dhënë dashurisë dhe solidaritet njerëzor aq shumë njerëzve të dëshpëruar, u ndalua t’i qëndrojë mbi krye të shtratit të vdekjes nënës së vet. Dhe kjo grua e gjorë vdiq e dëshpëruar duke shtrënguar në kraharor një fotografi të vjetër të njomur me lotë. Shkruaje: kështu vdesin në një vend komunist, në Shqipëri”.
Lazër Bojaxhiu, qytetar shqiptar, 71 vjeç jeton prej tridhjet vitesh në Palermo, ku është drejtor i degës siçiliane tënjë enti farmaceutik. Është refugjat politik. La Shqipërinë nën fashizëm mbas pushtimit italian dhe ishte oficer në ushtrinë italiane. Një gjykatë e Tiranës e ka dënuar me vdekje si ‘kriminel’; pra në se kthehet – e vrasin. Nëna e tij vdiq në Tiranë më 1974. Ishte 83 vjeç.

E fshehta e tmerrshme
“Dua së pari të sqaroj një pikë” thotë vëllai i Nënë Terezës. “Ne jemi shqiptarë, jo jugosllavë si shkruajnë nga pak gjithë gazetat e botës. Keqkuptimi ka ardhur nga që Shkupi, qyteti ku jemi lindur, më parë ishte shqiptar dhe pastaj i kaloi Jugosllavisë. Po ne të gjithë vazhdojmë të flasim shqip dhe motra ime (e cila di edhe anglisht dhe pak frëngjisht) letrat m’i shkruan shqip.”
“Andrallat për familjen tonë”, kujton Zoti Lazër “filluan pikërisht nga kjo luftë mes Jugosllavisë dhe Shqipërisë për zotërimin e Kosovës, krahinës ku ndodhet Shkupi dhe që nga sipërfaqja është më e madhe se gjithë Shqipëria e sotme. Babai ynë Nikoll Bojaxhiu, i cili ishte tregtar i kamur dhe kishte edhe një sipërmarrje ndërtimi (pat ndërtuar teatrin e parë në Shkup), ishte i angazhuar edhe politikisht: kuptohet, përpiqej për të drejtat e popullsisë së Kosovës, e cila ndjehej dhe dëshëronte të mbetej shqiptare. Është e qartë se kur erdhën jugosllavët iu desh të vuante gjithë llojet e shpagimit dhe hakmarrje. Vdiq i helmuar më 1919, gati 46 vjeç. Dhe është e qartë, edhe pse nuk thuhet në asnjë çertefikatë mjekësore, u helmua nga jugosllavët”.
Më 1919, vitin e vdekjes së Nikoll Bojaxhiut, e ardhëshmja motër Tereza (emri i pagëzimit të së cilës është Gonxhe, përkthyer italisht Agnese – Anjeze) ishte 9 vjeç me që pat lindur më 27 gusht 1910;
Lazri, vëllai ishte 11 vjeç dhe 13 vjeç motra e madhe Agata (vdekur më 1976, dy vjet mbas së ëmës, edhe ajo e vetme dhe e dëshpëruar). Është pikërisht kjo drama të cilën motër Tereza e jetoi në heshtje për shumë vite: vdekja e nënës dhe motrës.
Lazër Bojaxhiu nuk do të dëshironte të shtonte gjë tjetër asaj që pat thënë: “E di se po hap një plagë ende të pambyllur në zemrën e Nënë Terezës dhe që do të mund të mbyllet me vështirësi, por është e nevojshme që njerëzit ta dinë si është vdekja në këtë vend. Në se vendosa ta zbuloj të fshehtën e tmerrshme (mund ta kisha bërë qysh në Oslo gjatë ceremonisë të dorëzimit të çmimit Nobel nënë Terezës), e bëj veç për këtë: dëshëroj që popujt e gjithë botës t’i hapin mirë sytë”.
Të kallura në dhe të gjalla
Quhej Drande (emër luleje – drandofile) nëna e Agatës, Lazrit e Gonxhe Bojaxhiut. “Ish një grua me karakter të jashtëzakonshëm”, kujton i biri. “Shkatrrimi ekonomik që pësuam mbas vdekjes së babait nuk e ligështoi. Nuk mundi të rifillojë veprimtarinë e dëmtuar, por filloi menjëherë një veprimtari tregtare me mjaft t’ardhura: atë të qilimave, qëndisjeve dhe prodhimeve të tjera të artizanatit vendas, që lulëzonte në gjithë vendin. Fundja, u bë nënë e babë bashkë. Dhe këtë punë vazhdoi ta bëjë për shumë vite, sa kohë që familjes iu desh puna e saj. Pastaj lufta (lufta e dytë botërore), shkatrrimi i dytë. Nga Shkupi nëna dhe motra që tashmë kishin mbetur vetëm, mbasi Goxhja ishte tashmë në Indi dhe unë në Itali, u shpërngulën në Tiranë. Dhe atje, me ardhjen në fuqi të komunistëve mbetën “të kallura në dhe të gjalla”. Kufijtë u mbyllën pa asnjë mundësi komunikimi me ne për të paktën dhjetë vjet. Pastaj, më në fund, një shenjë jete me një letër e cila më mbrriti në Itali, në Palermo. Iu përgjigja, ju dhashë lajme për mua e për Nënë Terezën. Ishte gjë e madhe që po mund të komunikonim. Ato na shkruan përsëri. Por egjimi komunist i Tiranës nuk toleron t’u shkruash më shumë se një letër në muaj të dashurve të tu që ndodhen jashtë shtetit dhe përveç kësaj, letrat si në dërgim ashtu edhe në mbrritje duhet të kalojnë nëpërmjet censurës së Shtetit”.
Nënë Tereza (kështu e quan i vëllai apo thjesht “nëna”) i pati hedhur ndërkohë themelet e asaj që do të shndrrohej në “organizatën ndihmëtare më frytdhënëse në botë”. Vetëm me forcën e saj të madhe që ish forca e dashurisë. “Përballë kësaj motre të përulur me zemër aq të madhe”, pat thënë Indira Gandi, “të gjithë ndjehemi të vegjël e të turpëruar nga vetja jonë”. Tashmë Nënë Terezës i hapeshin gjithë dyert: Kenedi, De Goli, mbreti Gustav Adolf i Suedisë, ishin jo vetëm përkrahës të veprës, por edhe miq të saj. Dhe atyre Nënë Tereza mundi t’u drejtohet për t’u kërkuar t’i shkëpusë motrën dhe të ëmën nga një rregjim i pamëshirshëm, i cili ua bënte të dëshpëruar vetminë.
“U takuam në Romë më 1960” kujton Lazër Bojaxhiu. “Nënë Tereza kthehej nga Shtetet e Bashkuara dhe unë që nuk e shihja prej kaq vitesh pata dëshirë të shkoj e ta përshëndosh në aeroport duke u përzier me turmën e vogël të motrave që po e prisnin. U përqafuam gjatë-gjatë, me dashuri, po askush nuk na njohu për vëlla e motër: ajo aq e vogël dhe e hajthme, unë të paktën dyfish i gjatë. Me mua ishin edhe ime shoqe dhe ime bijë që nuk e kishin takuar asnjëherë.
“I thashë: “Nënë, duhet të bëjmë një gjë për këto gra të mjera që rrojnë aty në Shqipëri”. M’u përgjegj: “Ki besim, tani diç mund të bëj. Kam shumë miq në gjithë botën që mund të më ndihmojnë”.
“Ndenjëm katër ditë në Romë” kujton përsëri i vëllai. “Unë në hotel, ajo në kolegjin e motrave. Rrinim bashkë disa orë në ditë, hanim drekë në hotel dhe një herë edhe në kolegjin ku qëndronte. Ajo kish shumë punë, takime në çfarëdo orë. Nuk arrita të kuptoj kurrë ku e kishte aq forcë një grua e vogël me pamje aq të brishtë. Ajo thosh gjithnjë: “E kam nga Zoti këtë forcë”. I ktheheshim bisedës për nënën. Shkruajtëm bashkë nga Roma. “Shiko se do t’ia dalim ta nxjerrim nga Shqipëria”, vazhdonte të më siguronte. Dhe unë mendoja si do t’u përgatisja një qoshe në shtëpinë time në Palermo, ku mund të vendoseshin e të jetonin më në fund të qeta. Në Palermo Nënë Tereza do të mund t’i takonte shumë lehtë.

Gënjeshtër
“Kaluan vite, u takuam edhe herë të tjera, përsëritëm të njejtat biseda, ndërsa letrat që vinin nga Shqipëria kishin gjithnjë e më shumë ankth. “Dua t’u shoh përpara se të vdes: është e vetmja lutje që i bëj të madhit Zot”, shkruante nëna. “Në jetë”, më thoshte më pas Nënë Tereza në një nga takimet tona, “kam arritur gjithë ç’kam dashur vetëm me forcën e dashurisë; por ama ka pengesa të cilat mjerisht dashuria nuk arrin ende t’i kapërxejë”. E hidhte fjalën tek përpjekiet e bëra nga Kenedi, nga De Goli, nga mbreti Gustav Adolf i Suedisë, të cilat dolën të kota.
“Di se në veçanti ministri i atëherëshëm i jashtëm francez Kuv dë Myrvil pat bërë hapa konkrete ndaj kolegut të vet të Tiranës: Shqipëria, asohere aleate e Kinës, synonte të hapej me drojtje ndaj Perëndimit dhe qeveria frënge dukej e prirur për të filluar dialogun. A nuk ishte pra rasti më i mirë për të zgjidhur çështjen e nënës dhe motrës të motër Terezës!
“Por as kësaj here nuk u arrit ndonjë gjë. Ministri i jashtëm frëng pati këtë përgjigje nga kolegu i tij shqiptar: “Zonjat Drande dhe Agata Bojaxhiu nuk janë në gjendje fizike që lejon një udhëtim jashtë shtetit”1). Ishte gënjeshtër. Nëna dhe motra nuk ishin të sëmura, nuk kishin rënë në shtrat. E vetmja sëmundje e tyre ishte vetmia, dëshpërimi. Dhe vdiqën të dyja të dëshpëruara: nëna më 1974, motra Agata pas dy vitesh”.

Të dish të falësh
Kujtime të tmerrëshme, të cilat na u shfaqën në mënyrë dramatike edhe në mbrëmjen e ceremonisë për dorëzimin e Nobel-it në pallatin e madh të Stokholmit. “Isha gati duke i nxjerrë në shesh të gjit ha me gazetarët”, thotë Lazër Bojaxhiu. “U bllokova nga buzëqeshja e Nënë Terezës. Ajo është gjithnjë e prirur ndaj faljes dhe i tashmë i ka falur”.
Ju buzëqeshi të gjithëve motra e përulur, e cila as në ceremoninë zyrtare nuk hoqi dorë nga nga sari i saj i bardhë prej pambuku me anë ngjyrë qielli, kapur në supe me një kryq. I buzëqeshi mbretit të ri të Suedisë (nip i mikut të saj të madh Gustav Adolf), u buzëqeshi dinjitarëve të Oborrit, anëtarëve të Akademisë, duke i falenderuar për nderin e madh që i patën bërë. “E di mirë” e saktësoi “se ky nuk është çmim për mua, se gjithë këto miliona nuk di fare ç’t’i bëj, meqë gjithnjë kam jetuar në varfëri, po është për punën time, dhe për punën time këto miliona nuk mjaftojnë. Sidoqoftë unë do t’i shpenzoj shpejt, i kam bërë tashmë programet; e di se të tjera do të vijnë nga gjithë bota”.
Nuk pranoi as drekën zyrtare. “Paratë që keni shpenzuar për darkë, në se doni, mund t’ua jepni fëmijëve të mij”. Ia dhanë. Dhe doli nga skena buzëqeshur, si pati hyrë. Vëllait (dhe mbesës që e shoqëronte) para se të ndahen i tha: “Dashuria, kujtoje, do të thotë edhe, dhe mbi të gjitha, të dish të falësh”.

Kur ime motër ishte 18 vjeç
“Nënë Tereza”, thotë i vëllai Lazër “i ka falur vrasësit e prindërve tanë, ndërsa unë nuk di në se do të mund t’i fal ndonjëherë. Ajo ka forcën e madhe të dashurisë që e mban, në saje të së cilës ka kapërxyer aq shumë çaste të vështira dhe fituar aq shumë beteja. “Të duash, kujtoje mirë o vëllai im” më thosh gjithnjë “ do të thotë edhe të dish të falësh”. Ma tha edhe mbrëmjen kur i dhanë Çmimin Nobel në Stokholm dhe unë pyes veten në se do të mund ta kem atë forcë. Do t’i kërkoj ndihmë asaj në se do që edhe unë t’i fal…”
Për Nënë Terezën e Kalkutës janë shkruar shumë libra: për punën që bën sot e 40 vjet “në mes të më të varfërve të të varfërve të botës”; për shtëpitë që ka hapur, të cilat nga Italia u shtrinë në gjithë kontinentet, për fjalimet që mban, letrat, meditimet, mësimet. Por ne kemi ditur shumë pak për jetën e saj. “Nënë Terezës nuk i pëlqen të flasin për të” kanë thënë gjithnjë biografët. “M’u lut të mos bëj asgjë që do të përfundonte si biografi”, ka shkruar englezi Malkolm Magerixh (Malcolm Muggeridge) në parathënien e librit Një gjë të bukur për Zotin.

Jeta e Krishtit
Askush nuk ka cekur ndonjëherë “të vërtetat e tmerrshme” të cilat Nënë Tereza i ka ruajtur në zemrën e vet për kohë të gjatë, duke vuajtur në heshtje: vdekja tronditëse e babait, i helmuar nga jugosllavët dhe fundi i dëshpëruar i nënës të cilën rregjimi komunist shqiptar nuk e lejoi të përqafonte bijtë para vdekjes. Për këtë për herë të parë foli i vëllai për revistën tonë. Dhe tani për shumë biografë do të jetë mbase më e vështirë të kuptojnë ku e gjen forcën e vet kjo “motër e jashtëzakonshme e vogël e cila është zhytur aq shumë në tiparet e të përbashkëta të njerëzimit sa që është identifikuar me vuajtjen njerëzore”.
“Sipas meje bota sot është e pështjelluar dhe vuan shumë”, ka thënë shumë herë Nënë Tereza duke iu folur misionareve të dashurisë, urdhër i krijuar prej saj më 1950 “sepse në vatrat e shtëpive dhe në jetën e familjes ka me të vërtet pak dashuri. Nuk kemi kohë për fëmijët, nuk kemi kohë për njëri tjetrin, nuk kemi kohë as t’i gëzohemi njëri tjetrit. Mendoj se në se do të mundnim veç t’i sillnim përsëri në jetën përditëshme atë jetë që bënin Krishti, Maria dhe Josifi në Nazaret, në se do t’i bënim shtëpitë të tona tjetër Nazaret, në botë do të mbretëronin dashuria dhe gëzimi…”.
Nazareti i Nënë Terezës ish Shkupi, një qytezë e krahinës shqiptare të Kosovës, e cila i kaloi Jugosllavisë më 1909, pak para se ajo të vinte në jetë. Në familjen e saj kish dashuri dhe gëzim e jo varfëri Nazareti. Babai, Nikoll Bojaxhiu, ishte tregtar i kamur lënde ndërtimi; nëna, e cila quhej Drande (emër lule në Shqipëri), vinte edhe ajo nga një familje në gjendje të mirë: Agi (italisht Agata), e madhja; Lazër, i vetmi mashkull dhe Gonxhe (italisht Agnese), e ardhmja Nënë Terezë. Gonxhja lindi më 27 gusht 1910, vëllai më 1908, motra më 1906.

Të shtatë jetimët
“Një familje jashtëzakonish e lumtur”, kujton Nënë Tereza. “Unë nuk mund ta harroj nënën time. Zakonisht ishte gjithnjë shumë e zënë me punë, tërë ditën. Po kur afrohej mbrëmja kish zakon të kryente me ngut punët për të qenë gati të presë tim atë. Atëhere nuk kuptonim dhe qeshnim e madje edhe bënim pak hoka. Sot nuk mund të mos sjell nëpërmend butësinë e dashurisë që ndjente për të ime ëmë: sido që të bëhej ajo ishte gjithnjë gati për ta pritur buzagas… Ishte një grua e dashuruar, shumë bujare, me parime të shëndosha katolike…”
Shkupi atëhere ishte shumica musulman; kishte shumë ortodoksë: shumë të pakët katolikët. “Ne” tregon Lazër Bojaxhiu “ishim ndër të paktët katolikë të qytetit. Ishte një kishëz dy hapa nga shtëpia jonë: nëna na çonte në meshë që të tre, gati përditë në mëngjes në orën kur babai dilte për të shkuar në punë. Dhe në mbrëmje, sapo errej, mblidheshim të gjithë në sallonin e madh ku rrinim dhe thoshim ruzaret2) me të. Shpesh kish edhe të afërm që i prisnim në një shtëpi tjetër, ë cilën e ndante nga e jona një kopësht i madhme shumë lule dhe pemë. Edhe miqtë tanë, të përpiktë, vinin çdo mbrëmje për të thënë ruzaret me ne.
“Dhe nëna, me gjithë punët e shtëpisë, gjente kohë edhe për të shkuar e vizituar të sëmurët në qytet, për t’u çuar veshje të varfërve. Shpesh shkonim edhe ne fëmijët. “Ju jeni me fat” na thosh gjithnjë nëna: “keni shtëpi të bukur, bukë e veshje, po nuk duhet të harroni se ka shumë njerëz që vuajnë për bukë dhe fëmijë që nuk kanë me se të vishen dhe kur sëmuren nuk kanë as barna për t’u mjekuar”.
“Gonxhja”, vazhdon më tej tregimi i vëllait “nuk linte t’i ikte as edhe një nga këto vizita ditore. Ishte një grua e varfër e ve që rronte me shtatë bijtë e saj, gati të gjithë të vegjël, në një dhomë të errët e të ndyrë dhe ishte e sëmurë rëndë. Ne fëmijëve na ndahej zemra më dysh kur i shihnim të gjithë atje, grumbull mbi një shtrat të vetëm të madh, që ish një lloj shtroje mbulesash të lerosura e të ronitur. Veç një dhomë për tetë krijesa me një birucë për guzhinë dhe madje pa banjë, ndërsa ne kishim sejcili dhomëzën e vet të bukur, madje kishim edhe vaskë banje me ujë që vinte drejtpërdrejt nga rubineti (gjë e rallë atëhere për Shkupin). Gonxhja, kur dilte nga shkolla, shkonte gjithnjë tek këta fëmijë të varfër para se të vinte në shtëpi dhe kthehej mbasdite për të ngrënë zemër me ta: kuptohet se zemrën e çonte ajo. Kur më pas kjo e gjorë vdiq, më kujtohet se të shtatë fëmijët rronin në të vërtet në shtëpinë tonë”.

Jeta ime e re
Po edhe për Bojaxhijtë erdhën ditë të trishtme. Fërkimet mes Shqipërisë dhe Jugosllavisë mbas kalimit të krahinës së Kosovës në Jugosllavi nuk pushonin. “Im atë, i cili merrej edhe me politikë”, tregon vëllai i Nënë Terezës “i pat mbrojtur pa u tundur të drejtat e kësaj krahine shqiptare për të mbetur e bashkuar me vendin amë, por më pas iu pat dashur të dorëzohet përballë trupave të Beogradit dhe shpagimeve e hakmarrjeve të padronëve të rinj. Sipërmarrja e tij falimentoi, familja jonë filloi të vuajë dhe më në fund jugosllavët e vranë duke e helmuar. Një mbrëmje babai u kthye në shtëpi dhe e kapën dhimbje therëse. E shtruan në spital, po nuk patën s’t’i bënin. Vdiq mbas pak orësh.” Ishte viti 1919. Nikoll Bojaxhiu ishte gati 46 vjeç. Të tre fëmijët ishin 13, 11 e 9 vjeç. Ishte nëna ajo që i shpëtoi nga varfëria duke filluar një tregti qilimash, qëndizmash dhe të prodhimeve të tjera të artizanatit të vendit.
“Gjithë ne fëmijët” kujton Lazër Bojaxhiui, “jepnim një dorë, por pa lënë mbas mësimet. Shkonim mjaft mirë në shkollë. Të tre ndiqnim shkolla jo katolike, por Gonxhja kalonte një pjesë të madhe të kohës së lirë në famulli, të cilën e drejtonin jezuitët”.
Si e kujton vëllai Gonxhen e këtyre viteve? “Kujtoj shumë mirë” thotë Zoti Bojaxhiu “për Gonxhen nëntë vjeç. Ishte bufe dhe e rrumbull, e shëndetëshme, e rregullt, e arësyeshme, madje tepër serioze për moshën e vet. Ishte e vetmja nga të tre që nuk merrte fshehtaz marmelatë. Po ndonjëherë, siç ish e mirë dhe bujare, më në fund më ndihmonte, sepse i vetëm nuk ia dilja dot të ngreja kapakun e enës së madhe të vendosur lart mbi një murin në dhomën e bukës. Unë isha grykës i madh marmelate dhe ëmbëlsirash. Shpesh ngrihesha edhe natën për të llupur ndonjë gjë dhe ajo m’i ndjente hapat në korridor e vinte e gjente në guzhinë apo në dhomën e bukës dhe më kujtonte se mbas mesnate nuk duhej as të pija dhe as të haja ndonjë gjë sepse të nesërmen në mëngjes duhet të kungoheshim. Asohere ishte i detyruar agjërimi i plotë, i cili u hoq
veç para pak kohe. Unë, të them të drejtën nuk u kushtoja rëndësi këtyre rregullave, por ajo trishtohej. “Krishti”, më thoshte shpesh, “duhet pritur me nderim të madh dhe duhet të përgatitemi ta presim me dinjitet, edhe duke bërë sakrifica”. Unë bëja sikur e dëgjoja, po edhe natën e mëpasme shkoja përsëri në guzhinë. Por duhet ta them se nuk më tradhëtoi asnjëherë. Më donte me gjithë shpirt, edhe se disa herë i sillja telashe. Kujtoj se kur nëna na jepte urdhër ne fëmijëve të pastronim këpucët dhe unë nuk doja, vetë ajo pastronte edhe të miat”.
Si i lindi thirrja për misionare? E kujton vetë Nënë Tereza në shkrimet e saja: “S’di të them në se në pjekjen e thirrjes sime ka pasur më shumë ndikim shembulli i nënës sime dhe dashuria e saj për të varfërit apo prania ime e parreshtur në famullinë e jezuitëve. Është e sigurt se mendimet e para më erdhën kur sapo pata mbushur dymbëdhjetë vjeç. Por ama nuk fola me njeri. Vazhdova të studioj dhe përfundova liceun. Dhe kur isha tetëmbëdhjetë vjeç ia thashë të gjitha nënës. “Në se ky është vullneti i Zotit’, më tha kjo grua shenjtore “unë nuk do të kundërshtoj”. Ishte një jezuit në Shkup që më foli për herë të parë për Kongregacionin irlandez të “Abacisë së Loretos” që e kish qendrën në Rathfarnham, pranë Dublinit. Pra u nisa për Irlandë. Ishte 28 nëntor 1928 dhe prej tri muajsh kisha mbushur tetëmbëdhjetë vjeç. Veç një vit më pas isha në Indi”.
Rishtare në Darjeeling, pranë Kalkutës, Goxhe Bojaxhiu përmbush kushtet dhe dërgohet të japë mësim në “Shkollën e Mesme të Shën Marisë” të Kalkutës. Tashmë është motër Tereza. “Është jeta ime e re” i shkruan e lumtur nënës. “Kolegji ynë është i shkëlqyer, në mes të një kopështi shumë të madh, mes vllajash me lule, pemë e shatërvane me currila uji. Më pëlqen të jap mësim. Kam këtu përgjegjësinë e një shkolle të tërë dhe aq shumë vajza, të cilat më duan shumë. Më vjen keq se nuk jam me ju. Po edhe ti shumë e dashur nënë duhet të jesh e lumtur: Gonxhja jote e vogël është e lumtur”.
Shumë shpejt do të heqë dorë nga ky oaz paqe. “Duke udhëtuar një ditë me tren dhe duke dalë pastaj në mbrëmje nëpër rrugët e Kalkutës”, do t’i shkruajë një ditë nënës “u kujtova se thirrja ime e vërtetë ishte t’u shërbej të varfërve. Një mbrëmje eca gjatë. Eca pa u ndalur fare derisa nuk mundja më. Atëhere kuptova më mirë se deri në çfarë shkalle raskapitje duhet të mbrrijnë ata që janë me të vërtetë të varfër, gjithnjë në kërkim të pak ushqimi, barnash, çdo gjëje… Kujtimi i qetësisë materiale që gëzoja në Kuvendin e motrave të Loretos m’u shfaq para sysh si tundim. U ndjeva e pafuqishme ndaj thirrjes së re. Krishti më donte atje. Dhe nuk pata mëdyshje ta ndjek vullnetin e tij”.
Do të kalojnë shumë vite përpara se Nënë Tereza të mund t’i kushtohet krejtësisht e pavarur thirrjes së re dhe përfundimtare. Leja për të lënë Urdhërin e Motrave të Zonjës Tonë të Loretos i mbrriti nga Roma vetëm më 8 gusht 1948. Më 21 dhjetor të po këtij viti hapet shkolla e parë e saj në rrethinat e Kalkutës; mbas një viti Qendra e parë e grumbullimit të njerëzve që ndodheshin në prag vdekjes në një papafingo të dhuruar nga një zonjë europiane e cila jetonte atje; dhe më 7 tetor 1950 themelon Kongregacionin e ri të “Misionareve të Dashurisë”, i cili vetëm mbas 15 vjetësh, më 1965 do të ketë miratimin papnor.

Letrat e saj
Po sidoqoftë, për të filluar punë Nënë Tereza nuk pret miratimin papnor. “E kam shtëpinë time të re” i shkruan nënës më 1950 “dhe është shtëpia e të varfërve: jo e të varfërve, por e atyre më të varfër ndër të varfërit; e atyre të cilëve njerëzit nuk duan t’u aviten nga frika e ngjitjes së sëmundjeve dhe erës së zhulit, nga që janëtë mbuluar me mikrobe dhe insekte; e atyre që nuk shkojnë të luten, mbasi nuk mund të dalin nga shtëpia të zhveshur; që nuk hanë, mbasi nuk kanë më forcë të hanë, që rrëzohen rrugëve, edhe pse e diinë se po vdesin, dhe përbri të cilëve të gjallët ecin pa ju kushtuar vëmendje: e atyre që nuk qajnë më, se nuk kanë më lotë”.
Gëzimi kushtimit ndaj të tjerëve është titulli i një libri shkruar nga një spanjoll, ku janë përmbledhur fjalimet, meditimet, mësimet e kësaj motre të përulur dhe të vogël, e cila mahniti dhe mallëngjeu gjithë botën me përkushtimin e saj, me dashurinë e saj për të varfërit, me vrrull jetësor të jashtëzakonëshëm (“Ma ka falë Zoti forcën”, thotë), që fshihen pas pamjes jashtësore të një karakteri në dukje të brishtë e të pambrojtur. Por pjesë të meditimeve të saj i gjejmë edhe në letrat që Nënë Tereza u ka shkruar njerëzve të familjes.
Ja disa nga më domethënëset: “Pa vuajtje puna jonë do të ishte një veprimtari shoqërore, një veprimtari shumë e mirë dhe e dobishme, po nuk do të ishte punë e Krishtit. Ne duhet të shelbojmë jo vetëm varfërinë materiale, po edhe mjerimin shpirtëror. Dhe duhet ta marrim parasysh sepse vetëm duke u bashkuar fort me të varfërit mund t’i shelbojmë, duke futur Zotin në jetën e tyre, duke i bartur e çuar ndaj Zotit…”.
“Dashuria është arma jonë: dashuri për të gërbulurit, për pleqtë, për ata në prag të vdekjes, për të paralizuarit: për ata që nuk kanë asgjë dhe që nuk duhen nga asnjeri…”.
“Krishti nuk do të na pyesë çfar kemi bërë, por me sa dashuri i kemi bërë veprimet tona…”.
“Ka barna dhe mjekime për çfarëdolloj sëmundje. Por nuk ka duar të mira që t’u shërbejnë dhe zemra bujare që të dashurojnë dhe nuk besoj se do të mund të mjekohet ndonjëherë sëmundja e tmerrshme e të mos ndjerit të dashur nga dikush..”.
“Sot më duket se të gjithë kemi rënë pre e një furie të tmerrëshme, stërmundohen për të arritur synime gjithnjë e më të larta dhe për të grumbulluar pasuri gjithnjë e më të mëdha dhe gjëra të tjera. Fëmijët kanë pak kohë t’u kushtojnë prindërve dhe prindërit kanë pak kohë t’i kushtojnë njeri tjetrit me pasojë që në familje zhduket gëzimi për të jetuar…”.
“Në botë ka shumë urrejtje, shumë luftra. Nuk do t’ia dalim dot t’i mposhtim urrejtjen dhe luftrat me pushkë dhe as me bomba, dhe as me ndonjë tjetër armë që shkakton plagë: do t’ia dalim mb’anë vetëm me vepra dashurie, gëzimi, paqe vëllazërimi”.
“Herët e para kur më jepnin çmime mbeta shumë e habitur. Nuk dija t’i pranoja apo jo. Por mbrrita në përfundim se duhet t’i pranoja çmimet në emër të më të varfërve të të varfërve si nderim ndaj të varfërve”.
Në se do të duhet të meditosh gjatë mbi këto fraza të diktuara nga zemra e një motre të vogël e të përulur e cila pesëdhjet vjet më parë e la familjen e vet për të krijuar një tjetër edhe më të madhe, atë të miliona qenieve njerëzore të cilët bota nuk i pranon, të cilët rrëxohen përdhe, vdesin rrugëve dhe njerëzit që kalojnë as që ndalen për t’u hedhur sytë.

Përgatiti Pandeli Pasko Kuteli
Botuar fillimisht në “Bota Shqiptare” – Gazeta e Shqiptarëve në Itali

TAFIL BOLETINI, PREFEKTI I FUNDIT I SHQIPËRISË SË BASHKUR NË TETOVË GJATË VITIT 1944

November 12, 2014 by dgreca

Ne foto: Tafil Boletini, Misin Bala dhe Jonuz Boletini/
Nga Prof. Dr. Vebi Xhemaili-USHT-Tetovë/
Pas kapitullimit të Bullgarisë në shtator të vitit 1944, kufijtë e Shqipërisë Etnike u zgjeruan gjer në Shkup. Prej atje në drejtim të vijës Kumanovë-Preshevë-Bujanocë. Në këto vise të Maqedonisë shqiptare dhe në atë territor të Kosovës, i cili më parë ishte nën sundimin bullgar. Pushtetin e morën në duar të veta forcat nacionaliste shqiptare. Më 8 shtator radio Sofja shpalli lajmin për kapitullimin pa kusht të Bullgarisë. Me kapitullimin e saj, u prishë kufiri i përkohshëm shqiptaro-shqiptar mbi fshatin Zhelinë, ku shtrihet fshati Grupçin dhe fshatrat e Dervenit deri në Tasion. Popullata e Dervenit u gëzua pa masë që u prish kufiri që e kishin shënuar bullgarët. Kufijtë gjatë kësaj pike kufitare i siguronin forcat vullnetare shqiptare.
Shqiptarët e kësaj ane tani ishin të lirë dhe me vullnetin e vetë u bashkuan me Shqipërinë Etnike. Paria e atyre katundeve erdhën në Tetovë, për të festuar se tani ndjehen të lirë dhe kishin shpëtuar prej abuzimeve bullgare dhe e lutën Tafil Boletinin që t’i organizojë komunat e reja në kuadër të Shqipërisë së Bashkuar.
Tafil Boletini si Prefekt i Tetovës e pranoi kërkesën e fshatarëve për ripërtëritjen e komunave shqiptare. Ky deklaron: “Shkova që t’i formoja komunat edhe pse e dija se ishte kohë tejet e shkurtë”. Ata më pritën me këngë e valle, ne duam shkolla shqipe dhe mësues nga Shqipëria, se po na prishet gjuha dhe duam bashkim me Shqipërinë”. Nga gëzimi i madh pandërprerë përsëritnin parullën “Rroftë Shqipëria e bashkuar”.
Tafil Boletininë mes-Prefekt i fundit në Tetovë, gjatë vitit 1944
Popull i mrekullueshëm punëtor dhe patriotë. Njëra komunë quhej Saraj, ishte pranë Shkupit, buzë lumit Vardar te stacioni i trenit për Tetovë. Ah se ç’kufij natyral, që me plot të drejtë mund te quhet etnik nga Shkupi drejt jugut, maleve të Thata, krahut te djathtë të Vardarit, kah lindja e drejtë në Ohër. Shkupi në luftën e Dytë Botërore ka pasur më shumë shqiptarë, ka deklaruar Emin bej Shkupi, kur e priti Tafil Boletinin në Shkup. Sipas tij qendra e shqiptarëve në Shkup është hotel “Kapanhan”.
Pas kapitullimit të Bullgarisë një çetë vullnetare shqiptare e Xhemë Hasës u paraqit në kufirin e Leshkës ku qëndronin disa bullgarë për ruajtjen e kufirit, te stacioni afër Leshkës: Bogda Incevski, Tome, Risto Giorgev, Tode Gigov Avramovski, Bllazhe Forçev Avramovski, Andro Sersem, Bllazho Simov Momirov, Nikolla Bozhinov Tomov, Jove Nikushov Bellianov, të cilët e ruanin postin-kufirin, kur e panë se po afrohej Xhemë Hasa u shpërndanë. Vullnetarët e Xhemës, kapën dy nga këta: Bogda Icevskin dhe Andrea Sersemin, i dërguan te Xhemoja, por ky i lëshoi në të njëjtën ditë.
Popullsia e kësaj ane pa dallim feje e kombësie i priti autoritetet shqiptare me gëzim të madh dhe me shpresë që sa më shpejtë të organizohet ndër këto vise dhe të funksionojë aparati shtetëror, sepse siç dihet këto vise pas largimit të ushtrisë bullgare kanë mbetur pa autoritete shtetërore. Vullneti i tyre i fortë dhe dashuria që të ketë qetësi dhe rregulla, është shpesh në iniciativën e tyre private duke krijuar autoritete komunale. Policia komunale plotësisht e ka siguruar pasurinë jetën dhe nderin e banorëve të këtyre vendbanimeve. Kënaqësia më e madhe ishte: “që të gjithë banorët e këtyre trojeve pa dallim feje e kombësie kërkonin bashkimin e plotë të këtyre viseve me nënën Shqipëri”. Gazeta “Zani i Sharrit” me rastin e çlirimit të territoreve shqiptare shkruan: Prefekti i Tetovës Tafil Boletini i shoqëruar prej Kryetarit të Bashkisë së Tetovës z. Shaip Kamberi, Kapiteni Kreshnik Arif Arifi i aradheve të Sharrit i vizitoi me datën 15, 16 tetor komunat e çliruara të rrethit të Tetovës: Tearcën, Vratnicën, Shemshovën, Grupçinin, Çajle, Saraj, Zhestovë. e tjerë.
Në këto rrethana të reja lufte Shtabi Kryesor i Xhemë Hasë Gostivarit tani më ishte i vendosur në Hanrievë-Tasjan. Ky qytet po ashtu me këtë emër përdoret edhe në raportet angleze. Ata pas aksionit të forcave vullnetare drejtë Shkupit, raportojnë: “se hekurudha që lidh Kërçovën, Tetovën, me Tasjanin është në gjendje të mirë. Në rajonin e Tearcës, pasi hynë forcat vullnetare shqiptare të Xhemë Hasës me të madhe u ka ndihmuar Abdullah Qerimi nga fshati Sllatinë me çetën e vet, Ky në këtë kohë ka pasur mbi 100 vullnetarë, në rast nevojë ka tubuar mbi 200 vullnetarë nga Sllatina. Me kapitullimin e Bullgarisë fashiste më 9 shtator 1944, Sllatina dhe fshatrat tjerë që ishin të okupuara nga bullgarët hynë vullnetarisht nën pushtetin shqiptar. Abdulla Qerimi, ka pasur nën komandë ushtarët në fjalë dhe ka bashkëpunuar me Xhemë Gostivarin, komandant i Forcave Vullnetare të Ushtrisë Vullnetare Kombëtare, prej Sllatine e deri në fshatin Jazhincë.

NGRITJA E FLAMURIT KOMBËTAR NË SHKUP

Me urdhër të Xhemës dhe Arif Kapetanit, me të shpejtë u çliruan fshatrat për rreth Vratnicës, kah fshati Nerasht dhe Orashje depërtuan në fshatin Radushë, në drejtim të Shkupit, duke ngritur flamurin kombëtar të Skënderbeut te Ura e Gurit më 12 shtator 1944. Në këtë akt madhështor kanë marrë pjesë komandantët e Forcave Vullnetare Shqiptare (FVSH), me Komandantin e Përgjithshëm Xhemë Hasë Gostivari, me dy zëvendësit e tij: Mefaili dhe Arif Kapedanin, pastaj, Bajram Dobërdolli, Aqif Reçani, Izmit Raveni, Musli Hasa, Abduraman Kullaku, Shaban Jahja- Kaçaniku, Shefket Fetahu-Arnaqia, Daim Islami nga Kopanica, Nevzat Roshi, Selman Shehapi, Sami Jakupi dhe shumë vullnetarë nga fshatrat e Pollogut, Kaçanikut Vitisë dhe Kumanovës. Veprimtarët nga Kaçaniku që morën pjesë në aktin solemn të Shkupit ishin: Avdyl Dura, Ismail Hoxha e tjerë, të cilët më parë kishin ngritur flamurin në Kaçanik.
Pas hyrjes të forcave vullnetare të Xhemë Hasës në Shkup dhe ngritjes të flamurit kombëtar nga vullnetarët e Dobroshtit: Kadri Azemi dhe Ferit Saliu. Vullnetarët shqiptarë pas ngritjes së flamurit të Skënderbeut, vazhduan luftën edhe më tutje në mbrojtje të territorit etnik shqiptar në rajonin e Shkupit, të komanduar nga Din Hoxha. Në këto beteja tejet të përgjakshme ranë dëshmorë duke luftuar kundër komunizmit, kapedanët e çetave që çuan lartë flamurin kombëtar te Ura e Gurit në Shkup: Kadri Azemi, Ferit Saliu nga fshati Dobrosht e shumë të tjerë.
Pas marrjes së Shkupit, gjatë muajit shtator 1944, Luan Gashi dhe prof. Ibrahim Kelmendi organizojnë funksionimin e Radio– Shkupit dhe fillojnë emetimin e emisioneve në gjuhën shqipe. Për rreth 3 muaj, deri në ndërhyrjen e partizanëve. Radio-Shkupi, i drejtuar prej këtyre dy burrave nacionalistë, jo vetëm që foli në gjuhën shqipe, por u kumtoi krejt banorëve të Maqedonisë shqiptare, të ngriheshin në këmbë për të mbrojtur Shqipërinë Etnike. Një ndër komandantët e zonës së Tearcës, Miftar Ivaja deklaron: “nga trojet shqiptare mblidheshin vullnetarë dhe shkonin në Shkup për ruajtjen e kufirit nga depërtimi i forcave komuniste, komanda ishte te stacioni i trenit në Hanrievë-Tasjan”.
Brigadat partizane maqedonase arrin nga Shkupi në Tetovë më 19 nëntor 1944, në qytet hynë në disa drejtime duke e rrethua nga të gjitha anët. Nga ana e Gostivarit është dashur të hyjnë brigadat partizane të udhëhequra nga Haqif Lleshi, ku kanë qenë edhe Nexhat dhe Qemal Agolli, por ata janë “vonuar” sipas urdhrit të Shtabit Maqedonas dhe kanë arritur më vonë, duke u vendosur në shkollën Bujqësore.
Në Tetovë me rrethin vijnë brigadat sllavo-komuniste për ta organizuar pushtetin “popullor” dhe njëkohësisht në emër të çrrënjosjes së “reaksionit” dhe të elementëve të tjerë kundërrevolucionar. Komanda partizane dhe OZN-a, filluan t’i burgosin dhe t’i eliminojnë disa njerëz me influencë. Në rrethana të këtilla kanë burgosur çdo kënd që u pengonte nga shqiptarët. Ata burgosën dhe vranë shumë bura nga fshatrat e Tetovës me rrethinë. Forcat partizane gjatë qëndrimit të tyre në Tetovë vranë shumë bura të pafajshëm nga fshatrat e Tetovës, duke filluar nga fshati Bogovinë, ku vranë babë e birë, pasi i kapën duke punuar në arë dhe i vranë mbi fshatin Çajle rrethi i Gostivarit. Pastaj nga f. Kamenjan, Pallçisht, Reçicë, Sellcë, Brodec, Xhepçisht, Sllatinë, Tearcë, Dobrosht, Nerasht, Radushë, Zhelinë, dhe shumë fshatra tjerë të rajonit të Malit të Thatë. Poashtu tejet të indinjuar janë sot e kësaj dite banorët e fshatrave: Çellopek, Miletinë dhe Stërmnicë, për torturat që Bëri OZN-a duke futur njerëz për së gjalli në tokë, në këto fshatra. Shumica e shqiptarëve që janë vrarë nga pushteti komunist ishin të pafajshëm. Ndërsa pushteti komunist deklaronte: “se kanë ndihmuar pushtetin shqiptar dhe forcat nacionaliste gjatë funksionimit të tij si shtet i bashkuar-(Shteti etnik shqiptar-1941-1944).

Një memorial në Tiranë për Ushtarakët Amerikanë që kontribuan në clirimin e Shqipërisë gjatë Luftës së II-të Botërore

November 12, 2014 by dgreca

Nga Shefqet Kërcelli/
Kjo është një kërkesë e Komitetit të Veteranëve Shqiptaro-Amerikanë në SHBA, të cilët ka shumëa vite që po punojnë për të zbardhur kontributin e panjohur të ushtarakëve amerikanë që dhanë jetën gjatë Luftës së II-Botërore Gjatë këtyre 20 viteve të fundit ka dhjetra botime që nëpërmjet fakteve, dokumenteve, ngjarjeve, filmimeve të kohës, kujtimeve të ushtarakëve pjesmarrës, etj. evidentojnë rolin e pazvëndësueshëm të dhjetra ushtarakëve amerikanë në clirimin e Shqipërisë. Në vijim të këtyre përpjekjeve, gjatë këtij viti, Komiteti i Veteranëve Shqiptaro-Amerikane me qendër në Boston zhvilloi nje aktivitet të rëndësishëm në qytetin e Korcës. Për hir të koherencës e rëndësisë që ka si aktivitet në këtë 70 vjetor të clirimit të vendit, po e risjell në vëmendje të lexuesve. Më 8 maj 2014 në një nga rrugët kryesore të qytetit të Korcës, përbri poliklinikës, u zhvillua ceremonia e përurimit të memorialit kushtuar 25 ushtarakëve të SHBA, pjesë e regjimentit OSS, (Zyra e Shërbimeve Strategjike), shumica me origjinë shqiptare, {Komanda Aleate në Bari}.Këta ushtarakë me veprimet e tyre në front dhe prapavijë të nazifashistëve lehtësuan veprimet e brigadave partizane e nacionaliste gjatë aksioneve të tyre jo vetëm në Shqipëri, por gjithë Ballkanin. Gjatë kësaj ceremonie tepër mbresëlënëse për qytetarët e Korcës dhe gjithë shqiptarët, Ambasadori Arvizu u shpreh se, ndjehem i përulur dhe i privilegjuar që përfaqësoj SHBA në këtë ceremoni të inagurimit të këtij memoriali… Ne sot i detyrohemi me mirënjohje të thellë atyre që kanë luftuar, atyre që luftuan dhe mbijetuan dhe veçanërisht atyre që dhanë jetën e tyre në luftë…Njerëzit që ne nderojmë sot kanë pasur prejardhje të ndryshme, por kishin një gjë të përbashkët, ishin burra dhe gra që punuan për paqen, me shpresën për të nxjerrë lirinë në dritë. Sot ne qëndrojmë së bashku, amerikanë dhe shqiptarë si aleatë të NATO-s, si miq, e vëllezër për të përkujtuar e nderuar sakrificën dhe kujtimin e atyre që luftuan trimërisht në emër të lirisë. Të sigurohemi që ky memorial do të qëndrojë si një kujtesë për brezat që do të vijnë, për atë sakrificë dhe miqësi të përhershme mes popullit shqiptar dhe popullit amerikan….Ndërkohë Zoti Ronald Nasson, Kryetari i shoqatës së Veteranëve Shqiptaro-Amerikanë, theksoi se, Sot nderohen sakrificat e bijve të shqiponjave…Njerëzit në Shqipëri do të mbajnë mend për një kohë të gjatë ushtarët amerikanë të OSS që erdhën nga qelli e nga deti për të ndihmuar Shqipërinë në kohë krize.. Ish ushtaraku dhe shkrimtari i njohur Peter Lucas kërkoi një nderim dhe vlerësim të mëtejshëm të sakrifices e veprës së këtyre ushtarëve. Kjo është një ditë vërtet e madhe për mua, një ditë e madhe për këta ushtarë trima që luftuan fashizmin bashkë me shqiptarët. Ti falenderojmë qytetarët korçarë që kanë ardhur këtu për të pritur këta ushtarë trima… Theksoj se, librin e z.Peter Lukas për Operacionet e OSS gjatë Luftës e kanë bërë pjesë të bibliotekës shumë shqiptarë. Ishpresidenti Alfred Moisiu, pjesmarrës në këtë përurim kërkoi nderimin e kontributit të këtyre ushtarëve, kontribut që pak njihet në Shqipëri, sepse regjimi komunist e fshehu qëllimisht.. Gjatë kohës së monizmit, psh. vihej në dukje kontributi i sovjetikëve të cilët përfaqësoheshin vetëm nga dy persona në Helmës, në mesin e 1944 të, cilët nuk dhanë asnjë kontribut në luftë. Roli i tyre ishte zbulim në interes të Ushtrisë së Kuqe dhe mbështetës për marrjen e pushtetit nga Partia Komuniste pas luftës. Këto janë faktet”, tha Moisiu. Në vijim Ai theksoi se pa SHBA, kombi shqiptar nuk do të ishte sot në këto pozita. Ndoshta ne nuk do të ishim sot këtu nëse më 1919 presidenti Uillson nuk do t’iu vinte fre kryqëzatës për copëtimin e Shqipërisë, ashtu si 90 vjet më vonë, në vitin 1999 presidenti Klinton do të udhëhiqte përpjekjet e NATO-s për t’i dhënë lirinë gjysmës tjetër të këtij kombi. Dhe në këto 23 vite të tranzicionit kanë qenë amerikanët që kanë qenë më pranë kombit shqiptar. Prandaj shqiptarët thonë se e kemi për zemër Amerikën”, u shpreh ish-presidenti Moisiu. në këtë ceremoni. Gjatë kontakteve të mija me zotin Ronald Nasson, ai më ka shprehur idenë se një memorial përkujtimor për kontributin e ushtarakëve amerikanë duhet ngritur dhe në kryeqytetin shqiptar, në Tiranë, sepse i takon, ashtu sic është ngritur dhe për ushtarakët e vendeve të tjera. Për kontributin dhe simbolikën që përcjell aktiviteti i ushtarakëve të SHBA gjatë Luftës së II-Botërore , patjetër që një memorial i tillë i bën nder Tiranës dhe Shqipërisë Nga sa kam studjuar si ishushtarak, operacionet e OSS kanë qëne tëpër efektive e racionalë, dhe në konceptin operativ-taktik kanë ndikuar direkt në suksesin e betejave të njësive e formacioneve antinaziste, jo vetëm në Shqipëri por dhe në Ballkan.{Nuk dua të bëj analogji e të heq paralele, por opinion ushtarak ose jo, është në gjëndje të vlerësojë sot rolin e operacioneve ajrore te ushtrisë amerikane kundër ISIS, në dobi të forcave tokësore}. Nazistët nuk luftoheshin vetëm me pushkë..Ka ardhur koha të vemë pikën mbi “i” në këtë 70 vjetor, ti japim Cezarit atë që i takon! Deri në v.1946, sa ja kishte nevojën regjimi komunist nuk i ndau alaetët, pamvarësisht perferencës sllave. Për hir të së vërtetës kemi ngritur buste e përmendore me meritë e pa meritë, vend e pavend, e jo për këta djem të përtej oqeanit, vepra e të cilëve është e pastër në dritë të diellit. Për këtë duhet që dikush në Shqipëri në rrugë institucionale, ta marrë insiativën, me qëllim vënien e drejtësisë historike në vend. Argumentat janë bindës e skanë nevojë për komente. Sigurisht që në përgatitjen e anës dokumentare e memorialit duhet një bashkërendim i Shoqatave të Veteranëve të Luftës Antifashiste, Veteranëve Ushtarakë, Komitetit të Veteranëve Shqiptaro-Amerikanë, Komisionit pranë Qeverisë për festimet e 70 vjetorit të clirimit dhe Këshillit Bashkiak e Bashkisë të Tiranës. Mund të shfrytëzohet praktika që u përdor nga pushteti vendor e qëndror i Korcës.. Memoriali, natyrisht duhet të ketë përmasa më të mëdha se ai i ngritur në këtë qytet. Më gëzoi një fakt. Gjatë një vizite që bëra në qytetin e Korcës këto ditë e pashë dhe gjendjen e memorialit. Ishte mjaft domethënëse sjellja e qytetarëve të këtushëm, ashtu si mbanin pastër qytetin, mbanin pastër dhe memorialin. Madje kishte disa qytetarë që kujdeseshin për të. Si ishushtarak u ndjeva mirë për këtë akt fisnik e human të banorëve të këtij qyteti .Kjo tregon se tashmë memorialin dhe simbolikën që ai bart, qytetarët korcarë e kanë bërë pjesë të natyrshme të qytetit, në sinkron me objektet e tjera historiko-muzealë të Korcës.

EVROPA E BASHKUAR DHE SHQIPTARËT

November 12, 2014 by dgreca

SHPALIME PËR EVROPËN E BASHKUAR DHE SHQIPTARËT, PREJ GJENEZËS E DERI MË SOT/
Shkruan: Brahim (Ibish) AVDYLI/
Po e fillojmë këtë punim me fjalën legjendare të rilindasit tonë të madh, Sami Bej Frashëri, i cili thotë për rolin e madh të pellazëve dhe gjuhën shqipe, se: “…pelasgëtë kanë folur kaqë mijë vjetë më parë këtë gjuhë që flasim ne sot, po thua pa asnjë ndryshim a me aq pak ndryshim, sa të mudte të delte sot një pelasg, do të mundimë të flisnimë me te si flet një gegë me një toskë…”
Gjuha shqipe është folur që prej fillimit, që prej zanafillës së njerëzimit, kur ka filluar njeriu të belbëzojë, atëherë mund të quajmë gjuhë e parë e njerëzimit dhe një gjuhë origjinale, e ruajtur nëpër mijavjeçarë e deri në ditët tona. Kur vendosim me qëllim të studimit ndonjë pjesë të vjetër shkrimi dhe shkencorisht mendojmë, atëherë mund ta barazojmë vetëm me shkrimin e sotëm të gjuhës shqipe dhe nuk kemi si t`i ikim lidhjes së ngushtë të gjuhës shqipe me gjuhën e vjetër pellazge. Gjuha e vjetër pellazge ka ardhur përmes ilirishtes deri në ditët tona dhe është sot e kësaj dite po ajo gjuhë, GJUHA SHQIPE, saqë nuk ka asnjë dallim apo ndonjë ndryshim të vogël, që pak merret vesh, sikur të qe një dallim i vogël i tokërishtes me gegërishten, të folmes së patjetërsuar të të njëjtit komb, me dy fise të mëdha, si SHQIPONJA e jonë, me dy koka.
Shqiptarët janë shqipe si shqiponjat, që fasin gjuhën shqipe prej fillimit, e nuk janë “albanër”, sepse “alban” dhe “albania” apo shkencëtarët “albanologë” e kanë “prejardhjen” prej latinëve, që kishin bërë një qëllim të parë edhe shkrirjen e kombeve të tjera. Madje shkrimin e gjuhës latine, në pjesën dërmuese, e morën nga iliro-pellazgët. Latinët janë krijuar më vonë, në rrjedhat e historisë.
Nën shtytjen e qëllimtë të këtyre dhe të gjithë armiqëve tanë, që na mblidhen përreth, aq të shumtë e të paskrupullt siç janë ata, jo vetëm se “i ndihmuan” kështu të krijoheshin “albanologët” me “shkencat e tyre” plot gënjeshtra, por i gënjejnë shqiptarët me “entogjenezën” e tyre të vonshme. Ne po e marrim sa për fillim një citim të recensionistit të veprës “Etnogjeneza e shqiptarëve”, në të cilën Hysen Uka, duke cituar tërësisht autorin, na thotë se “popullatat që këtu banonin gjatë Neolitit të hershëm dhe të mesëm (7000-4000) quhen popullata paleoballkanike…”. Po e ndërpresim këtu njëherë për të shënuar një fakt tepër të rëndësishëm: atëherë nuk ekzistonte emërtimi “Gadishulli Ballbanik”. Pra, në radhë të parë, emri “Ballkan” i është dhënë këtij Gadishulli pikërisht nga komuniteti ndërkombëtar, nga Kongresi i Berlinit, më 1878, ndërsa në vitin 1909 ai u bë emër legal për tërë Gadishullin, që tashmë quhej “Ballkan”, pra shumë më vonë; dhe e dyta, nuk ka kurrëfarë logjike të thuhet se këto “popullata” kanë qenë “paleoballkanike”, kur Ballkani nuk ka ekzistuar. Në të vërtetë, ky Gadishull quhej Gadishullit Ilirik, nga ilirët që e përbënin ate me shumicë, ndërsa më parë quhej HEMI. Ballkani quhej vargu i maleve me këtë emër dhe nuk kishte arësye të hiqej emri tradicional “Gadishulli Ilirik” dhe zëvendësohej me emrin “Gadishulli Ballkanik”. De fakto, emërtimi i tillë jo vetëm fshihte rolin e madh të ilirëve në këtë anë, por edhe etnogjenezës sonë ia veshë në mënyrë antishkencore tërë një periudhë të shekujve dhe e la të quhej “popullata paleoballkanike”. Kjo është një gënjeshtër pseudoshkencore. Atëherë aty banonin pellazgo-ilirët dhe nuk mund të quhej “popullata paleoballkanike”, sepse ishte tërësisht një popullatë pellazgjike, d.m.th. pellazgo-illire, d.m.th. shqiptarët e hershëm, që nuk e zënë me gojë “shkencëtarët evropianë”, as ata botëror, dhe kështu “grekëve” të mëvoshëm ua japin “të drejtën” që “të thirren” sikur janë prej fillimit “themelues të Evropës”. Të ashtuquajturit “grekë” patën përherë një mundim: të “ndërrojnë” gjuhën e tyre vazhdimisht, që kështu të mos njihej rrënja pellazgo-shqipe e shkrimive antike dhe i Lieareve A e B.
Në vijë të këtyre spekullimeve me çështjen e shqiptarëve, vjen loja e fundit. Aty e ka rendin “diplomacia” konservatore e fuqive të mëdha evropiane, edhe sot mjaft aktuale, e cila e sabotoi tërë historinë tonë kombëtare nga Kongresi i Berlinit, më 1878, me qëllim që të injoroi tërësisht çështjen kombëtare të shqiptarëve. Ky Gadishull u bë “Gadishulli Ballkanik” dhe i tërë rajoni është bërë rajon gjeopolitik dhe kulturor i Evropës juglindore, i cili i diskriminon shqiptarët dhe shkencat e tij. Është e vërtetë se ilirët e përbënin ate. Evropa zyrtare nuk i donte as ata dhe as çështjen e tyre, sepse kështu do të “hakmerrej” në radhë të parë sa i përket “themelimit” të Evropës, por edhe “prejardhjes” së popujve të tyre. Ne na la të “krijojmë” etnogjenezën tonë, sikur jemi “të ardhur” vonë “nëpër histori”, që prej “mesjetës” e këtej, prej “shkrimit të parë të gjuhës shqipe”, në vitin 1462, etj., pa e parë origjinën e vjetër pellazgo-ilire të gjuhës sonë, GJUHËS SHQIPE dhe banorëve më të shumtë të Evropës dhe veçanërisht të Gadishullit Ilirik.
Gjuha shqipe është GJUHA E PARË E SHKRUAR NË BOTË, është GJUHA E FILLIMIT TË BOTËS. Provat e saj shkencore dhe dokumetuese janë të shumta dhe sistematike. Ndër të tjera gjenden në mbi 200`000 pllaka me shkrim kuneiform të kulturës më të lashtë sumere. Pasardhësit akkadianë e babilonas e kanë quajtur “gjuhë sumere”, duke mos ditur se janë të gjuhës shqipe. Për këtë shkak e thonë se janë “Super (Shumer)” apo “Shumë Erë”. Vetë shumerët e quanin KI.E.NGIR, që do të thotë “tokë e ngirë”, e nginjur, e ngopur, e begatë. Provat tjera gjenden në 3-4 miliardë kopje të Biblës, në të gjitha gjuhët e sotme të botës së gjërë. Pra, besohet në të gjitha drejtimet se tregimet biblike, veçanërisht kapitulli i parë, zanafilla/genesis, janë me prejardhje nga shkrimet e pllakave sumere, si “Eposi i krijimit”. Bibla është përkthyer në mbi 2000 gjuhë të ndryshme, por pjesa e parë e 39 librave përbërës të “Dhiatës së Vjetër”, e quajtur “Zanafilla”, paragrafi 6:4, përmban provën SHQIPE, me fjalët “në fillim”. Ajo ka qenë problem i madh për përkthyesit, të cilët përfundimisht e kanë lënë në gjuhën origjinale dhe kështu shprehja “në fillim” është një nga provat më të rëndësishme të prejardhjes së gjuhës shqipe dhe të tregimeve tjera biblike. Një provë tjetër në Bibël, është fjala “mallkim”, e shkruar si “Malakhim”. Kjo është e njëjta me fjalën e sotme të shqipes “mallkim”. Biblën e përdorë tërë bota. Dihet, që udhëtimi i Noas është startuar nga Dodona dhe ka mbërritur në Malin Ararat dhe në Tebë. Dhe, anasjelltas, është ktyer përsëri në Dodonë. Noa është Nuha, është sot ndër shqiptarët Nuhiu. Do me thënë që shqiptarët janë prej origjinës së hershme të njerëzimit dhe gjuha e tyre shqipe është gjuha e parë e njerëzimit. Ajo flitej që kur është ndërtuar kulla e Babelit. Kulla e Babelit që përmendet në Bibël, ishte një kullë në ndërtim për të arritur qiellin dhe vetë Zotin e Madh. Njerëzimi i bashkuar që flitnin të njëjtën gjuhë, nisën të ndërtonin këtë kullë gjigande. Perëndia që po e vëzhgonte kryelartësinë e tyre, vendosi të përshtjellonte gjuhën e njerëzimit, që ata të mos kuptoheshin me njëri-tjetrin, sepse kështu parandaloi Zoti i Madh çdo përpjekje kolosale për të ardhmen e njerëzimit. Njerëzit, te nesërmen nuk u kuptuan më. Kështu lindën gradualisht të gjitha gjuhët e botës.
Por, të vazhdojmë me thënien e më tutjeshme të Hysen Ukës, që nxirret nga konstatimet e Prof. Dr. Kristo Frashërit. Popullatat që jetonin në periudhën e Neolitit të vonë “që nga fillimi i mijëveçarit të katërt deri në mijëvjeçarin e tretë p.e.s. (4000-2500 p.e.s.)” janë “popullata të grupit etnikogjuhësor alarodik ose mesdhetare”. Të gjithë “albanologët” dhe “ilirologët” e bëjnë “gabimin shkencor” dhe nisen nga “albanologjia” e mesjetës dhe ilirologjia, pa e ditur se shkenca nuk prihet nga politika, por ajo është e bazuar në faktet e pakundërshtueshme shkencore; se para tyre ka rrjedhur gjuha pellazgo-shqipe që prej zanafillës së njerëzimit e këndej; se ilirët e kanë folur të njëjtën gjuhë nga pellazgët dhe ia kanë përcjellur shqiptarëve të vonshëm; dhe së fundit, se nuk i kanë përzëne “popujt mesdhetarë”, por, nëse janë “larguar” kësisoji popullatat “mesdhetare”, sepse ato kanë qenë fise pellazge, që nuk janë “kombe” apo siç i quan autori “popullata mesdhetarë”. Hysen Uka thotë se ata “të epokës neolitike (2500-2000 p.e.s.)” janë “popullata protoindoevropiane, ku bëjnë pjesë edhe pellazgët. Për banorët e epokës së bronzit (e cila mbulon mijëvjeçarin e dytë p.e.s.) nënkuptohet se është fjala për popullatat indoevropiane- grekët, trakët, proto-ilirët, dorët, ilirët… Për fillimet e epokës së hekurit (që nga fillimi i mijëvjeçarit I p.e.s.) kemi të bëjmë me popullata ilire”. Pra, shihet se çka i bëjnë të tillët shkencës shqiptare. Së pari, atëherë “grekët” nuk kanë ekzistuar dhe nëse janë përmendur, atëherë kanë qenë një grup i vogël; ndërsa e dyta thotë “popullata indoevropiane”, që janë thjeshtë pellazgët, për të cilët nuk dëshiron të ndëgjojë askush në Evropë e në Botë, dhe aq më pak se janë të sotmit shqiptarë, jo grekë. Ai dhe Kristo Frashëri i ngatërrojnë “grekët” me fiset pellazge, siç janë trakët, protoilirët, dorët, ilirët, etj., dhe bëjnë vetë pseudoshkencë.
Dihet se miti i dytë mbi ilirët thotë tekstualisht këtë çështje se: “Apiani (vitet 95-160 pas Krishtit) pohon në lidhje me zanafillën e tribuve ilire (Luftërat Ilire, libri X, 2) <>. Për këtë arësye u quajtën keltë, ilirë dhe galtë” mbretëritë dhe popujt.
Në njëfarë mënyre ai na pohon se keltët, ilirët dhe galët ishin vëllezër, dhe se ata e kanë prejardhjen prej popullatave pellazge, që “dijetarët” e ashtuquajtur “grekë” i kanë konsideruar si “barbarë”, sepse flitshin “gjuhë të pakuptuar” prej të folurës e të shkruarës së tyre me alfabetin “egjiptiano-fenikas”. Ne po e themi të vërtetën, dhe e vërteta na thotë këtë gjë, se Kadmi është i ardhur, por i martuar me Harmoninë, pellazgo-ilire, prej Epirit. Fëmijë të tyre kanë qenë: Feniksi, Ciliksi, Semeleu, Dionisi, Europa, Laios dhe Edipi. .Evropa e ka bërë djalin e parë, që i është dhënë ermri Ilir.
Pra, Evropa, është mbesa e pellazgo-shqiptarëve dhe e bija e Harmonisë prej Epirit, që thirret gabimisht kështu prej latinëve, sepse nuk e kuptonin të folurën e epirotëve, pellazgo-ilirëve, arbërishten, më mirë të themi arbanishten, të arëbërësve apo arbëreshëve, e cila ka qenë tokë e vërtetë shqiptare, të tokës së shqipeve dhe të Dodonës, që e kishin poashtu truallin e tyre amtar, nga fillimi i zivilizimit, në Shqipërinë, në Arbani. Po i marrin në jug të Shqipërisë dy pikat më të njohura, Tomorin dhe Tomarin. Të dy këto qendra të lashta e lidhin tërë tokën që quhej prej latinëve “Epirus”. Shihet nga Ridvan Muslia, se Evropa- bijë e Kadmit dhe Hamonisë, mbesë iliro-pellazgëve, e ka mbajtur në kokë plisin e bardhë, duke qarkulluar mbi një dem.
Se tërë kjo gjë është e mundur vetëm në tokën shqiptare dhe se ajo shtrihet me po të njëjtën largësi gjeografike prej Janinës e në Krujë, na e shpjegon një matje gjeografike e këtij territori, që po e marrin nga Besir Bajrami.
Nga Kulmaku deri në Krujë ka 111 kilometra; nga Kulmaku në Janinë ka poashtu 111 kilometra. Duke u bazuar në shenja edhe gojëdhëna të popullit, të cilat trashëgohen brez pas brezi në këtë trevë të gjërë, matjet në “Google Earth”, japin pikërisht këto të dhëna:
1) Shenjat e “hapit të Zotit” (gjurmës së Zotit) gjenden në fshatin KULMAK, në Tomor;
2) E njëjta gjurmë gjendet në fshatin Salcatik, në Krujë – ku falej edhe vetë Gjergj Kastrioti;
3) Ndërsa gjurma tjetër gjendet në Artë, Janinë, Prevezë.
Të gjitha gjurmët krijojnë të njëjtën largësi të barabartë: ARTE-KULMAK-SALCATIK. Këto gjurmë quhen “GJURME TË ZOTIT”. Mali me vija është gjurma e kalit të Zotit, pra Zeusit. Ai mal me vija, që ndodhet në Tomor i ruan edhe gjurmët e kësaj që quhet simbolikisht “kalit të Zojsit/Zeusit” . Kjo është shenjë treguese që e lidhë Tomorin me shenjat e Zotit. Për këte, pikërisht në Kulmak, ndodhet sot Teqja e Bektashijve.
Gjuha e folur është ndërruar gjatë mileniumeve me shenjat shkruese të alfabetit semito-egjiptian të fenikasit Kadmi, i cili pikturohet nga të thënat popullore shqiptare si “gjarpër”, apo që ngrehet nga qerrja me dy gjarpër, për t`a përcjellë “në botën tjetër”, që është vdekja.
Më shkrimet e para të alfabetit fenikas është ruajtur tekstualisht shprehja e përgjithshme pellazgo-shqipe, duke u shtuar me shtesat e prapashtesat prej gjuhës së ashtuquajtur “greke”. Kësaj gjuhe, thënë më shkurt, siç thotë Mili Butka, në organin e internetit “E vërteta”, iu desht thjesht një shartim, madje një shartim i keq mbi trungun e mëmës së saj- gjuhës shqipe. Gjuha “greke” vazhdimisht ka dalë jashtë shtratit të rrjedhës normale, prandaj asaj iu deshtëm mileniume të jetë “një gjuhë normale” dhe të vrapojë para shqipes dhe shqiptarëve në arenën ndërkombëtare. Këtë nuk do ta kuptojnë drejtë aspak “albanonologët” se kush janë “grekët” dhe cila është “gjuha” e tyre, e as vetë albanologu shqiptar Prof. Dr. Kristo Frashëri (i cili, do të më falë, sepse nuk kam rrugë tjetër pos kësaj), që na i “shtynë” “grekët” përpara nesh dhe përpara shqipes, sikur jemi quajtur prej mesjetës, në trajtën albanë ose arbër. Ai thotë se te bizantinët u quajtëm: ÀλβAVOI, ÀλβAVITAI; te latinët: ALBANENSES, ARBANENSES; te italianët: ALBANESI, ARBANESI; te sllavët (të cilët, në atë kohë kanë ardhur mbi tokat tona si pushtues, të përzier me popullata të tjera, por autori paska të “drejtë” që ata të na i quaj tërësisht si “sllav”, me të “drejtën” që t`i emërrojnë trojet tona autoktone ashtu si duan ata, gjë që na tregon se autori bie pre e veprave të studiura sllavo-ruse): ALBASKI, ARBANASI ose RABASKI; te grekët: ÀλβAVOI, ÀλβAVITAI; te turqit: ARVANIT, ARNAVUT dhe ARNAUT, e të tjerë, të cilët nuk i thekson dhe na i humbë mija vite p.e.s. e tutje, deri në mesjetë.
Në të vërtetë, të huajt vazhdojnë të na quajnë ndonjëherë a r b a n ë, përkundër fjalës së përditshme dhe tendencioze politike të latinëve “alban”, si të vetmit trashëgimtarë të racës së bardhë argase dhe arbane, apo siç njihet racës ariane, si trashëgimtarë të pellazgëve.
Emrat që i përdonin për veten e tyre “grekët” janë: DANAI, AKEI, HELENË. Vetë grekët e quajnë vendin e tyre HELLAS dhe banorin e këtij vendi HELEN. Ndërsa të huajt e quajnë GREQI (Greece, Grece, Grecia, etj.) dhe banorin e këtij vendi “GREK” (grec, grecque, greco, etj.).
Louis Beonlew, në veprën e tij “Greqia përpara Grekëve”, sikur të thoshnim “Hellada përpara Helenëve”, na vjen për bukuri në ndihmë me shpjegimin e emërtimit “grek”. Ai i referohet mitologjisë (mythologjisë) dhe kur i referohet kësaj discipline na sjellë një legjendë. Sipas kësaj legjende Zeusi ose Jupiteri, nga dashuria me vajzën e dytë të Deukalionit, Pandorën, lindi një djalë të quajtur GRAEKO. Por, populli i Dodonës së dytë dhe i rrethinave ku jetonin sellët, quheshin GRAHI, GREHI, GRAHOI. Ky ishte emri me të cilin latinët dhe italianët i kanë emërtuar vazhdimisht helenët.
Mishmashi më i dendur është në faktin se gjuhën shqipe e nënvlerëson pa të drejtë. Ai nuk e njeh si gjuhë të hershme të njerëzimit. Thotë me pa të drejtë se “gjuha shqipe ka huazuar shumë fjalë nga gjuhët latine, sllave, turke, por askush nuk ka guxuar ta quajë gjuhën shqipe se ajo është bijë gjenetike e latinishtes, sllavishtes apo turqishtes” . Harron se shqiptarët “bejnë pjesë në bashkëfisërinë japetike” dhe janë “pasardhës të vërtetë të pellazgëve”, siç na e bënë të njohur me të drejtë Spiro Konda. Pellazgo-ilirët janë hapur kudo. Ata janë në Azinë e Vogël; në Thrakë, në Maqedoni; në Epir; në të gjithë të ashtuquajturën “Greqi”, në ishujt e Detit Mesdhe; në Itali; në Egjypt; në bredetin Lybisë (Afrikës); në Etiopi dhe në Spanjë, të mos e harrojmë pjesën tjetër të Evropës deri në Britani, dhe prej detit Baltik e për në Danub. Këta stërgjyshë të vetëm të shqiptarëve, kanë banuar që në kohërat e vjetra parahistorike, në shumë vende të botës, që njiheshin atëherë, duke zhvilluar një nga qytetërimet më të mëdha të njerëzimit. Nuk mund të quhet gjuha shqipe, e vetmja gjuhë pellazgo-ilire, se është “bijë gjenetike” e latinishtes, sllavishtes apo e turqishtes, sepse, në radhë të parë vetë ato janë krijuar prej gjuhës shqipe; respektivisht, gjuha “turke” është krijuar prej shqiptarëve rilindas dhe nuk ka ekzistuar më parë.
Prof. Dr. Kristo Frashëri nuk ka të drejtë të “filloi” etnogjenezën e kombit tonë me ilirët, sepse nuk janë ilirët fillimi i etnogjenezës sonë, por pellazgët, sado që ai i merr gabimisht pas “grekëve”. Marrë në përgjithësi, mund të themi me plot gojën se etnogjeneza ilire nuk është etnogjeneza e jonë kombëtare, por është vazhdimësia e jonë prej pellazgëve, sepse mjaft fjalë të shqipes së sotme vinë prej pellazgëve, nëpërmes ilirëve, deri më sot, pa mbarseat, shtesat dhe prapashtesat “greke”. Pellazgët janë ai popull i vjetër, që zhvilloi një qytetërim të dënjë e shumë të vyer që nga mijëvjeçari i dhjetë e këtej, jo vetëm ai që e merr Spiro Konda nga mijëvjeqari i pestë para erës së re , djepi i të cilave kanë qenë krahinat e mbiquajtura “greke”, me qendra të rëndësishme: Kretën (pra Mikenën), Qipron, Cikladet, Thesalinë, “Epirin” ose Arbërinë, etj. Mjafton të theksojmë Spiro Kondon, nga e njëjta vepër dhe e njëjta faqe, që e sjellë një thënie të historianit latin Taçit, të theksuar nga Korneli, për ata që e shkruajnë historinë e Kombit Shqiptar, “të mos thotë asgjë të rremë, të mos heshtë për asgjë të vërtetë” , sepse historia e ka këtë ligj. Ata që merren me historinë, dhe historinë shqiptare, duhet të mos gënjejnë, duhet të mos përfshihen nga politika, dhe të mos i lënë mënjanë mijëvjeçarët, sepse koha nuk i falë. Kurrë, nuk i falë!

Për të tjerat, do të shohim, në vazhdim…