Shkruajnë nga VLORA: Albert R. HABAZAJ & Jorgo V. TALO/
Fjala e Lamtumirës. Miq e dashamirës të artit dhe të familjes! Sot kemi ardhur që t’i japim lamtumirën e fundit piktorit dhe kritikut të artit Ilmi Bani. Hutim, trishtim, tronditje, shokim na shkaktoi kjo ikje e papritur dhe e padrejtë. Lajmi i hidhur për vdekjen e hershme pikëlloi pa masë piktorët, shkrimtarët, mësuesit, pegagogët, nxënësit, studentët, miqtë e shokët, të gjithë qytetarët që e njihnin, apo që i kishin dëgjuar emrin nga veprat e tij të mira, të bukura dhe të dobishme. Në emër të Lidhjes së Shkrimtarëve dhe të Artistëve të Vlorës, të Universitetit “Ismail Qemali”, të Shkollës së Mesme Artistike “Naim Frashëri”, Vlorë, si dhe me dëshirën e familjes për të shprehur fjalën e lamtumirës, dua t’i them Ilmiut, se vërtet ike, por do të jetojë dhe do të na frymëzojë vepra jote artistike, pikturore e kërkimore – shkencore me karakter të thellë humanitar. Pikëllim i madh, dhembje e thellë shpirtërore, humbje e madhe për artin, arsimin dhe kulturën në qytetin e Vlorës e më gjerë, deri në rang kombëtar, sepse kontributi i tij ka qenë i dukshëm dhe i spikatur. Me pikëllim të thellë po ndahemi nga Ilmi BANI, njëri prej emrave emblematikë të pikturës Vlonjate, figurë e dalluar e pikturës shqiptare dhe e kritikës së artit. Një shpirt i etur për qytetari e për dituri dhe i gatshëm kurdoherë atë qytetari e dije ta transmentonte me zotësi te njerëzit e botës shqiptare dhe më gjerë. Njeri i pasionuar, korrekt si ai, me predispozitë e me kërshëri të admirueshme për kërkime e studime didaktike e shkencore në fushën e shkencave humanitare, në lëmin e artit dhe sidomos të pikturës e të kritikës së artit. I paharruar miku im i shtrenjtë, Ilmi Rexhep Bani! S’kam fuqi të të shpreh dhembjen që më shkaktoi ikja jote si meteor i shndritshëm i artistit qytetar dhe të kulturuar. Mundohem ta mbaj veten, të ngrihem mbi të, se të nderoj shumë. Ashtu sikurse i paharruari Vasil Talo, mësuesi yt dhe i gjithë piktorëve me emër të Vlorës, edhe ti ike shumë shpejt nga një aksident fatal, jo për faj tënd… Koicidencë?! Një odise e tërë të ndodhi, por e pamerituar një fije floku. Ti ishe njeri me kulturë, me zemër të madhe e bujare, balancë ekuilibri, simboli ynë i mirësisë, etaloni i korrektesës. Ti ishe një njeri që qëndroje stoikisht dhe nuk ligështoheshe. Ti punoje vazhdimisht me të gjitha forcat. Luftoje për jetë, për jetë të ndershme, qytetare dhe të lumtur. Pakkush sa ti inkurajonte dhe përkrahte talentet e reja. Do të kalojnë vitet dhe ti, i paharruar Ilmi do të jesh më pranë nesh, ashtu si të kujtojmë të gjithë, të dashur, me buzëqeshjen e jetës, që nuk të ndahej kurrë nga fytyra jote fisnike. O Ilmi, më prishe punë me ikjen tënde, sepse do të më mungojë miku i vërtetë, këshilltari i duhur, modeli i këkuesit ndaj punës studimore, mjeshtri i shkrimeve lakonike, redaktori i rreptë dhe i drejtë te Zoti, busulla e përparimit të punëve të mira të letërsisë dhe artit.Ti, si intelektual i formuar, ishe orë e çast i përkushtuar për mirëvajtjen e punës arsimore, shkencore dhe artistike në Vlorë, i përzemërt dhe i devotshëm në realizimin e projekteve të Pemës së gjelbër dhe të shëndoshë të krijimit në qytet. Dashamirësia jote, ndjenja e sakrificës, solidarësia dhe besnikëria, ishin virtyte morale tuajat, si njeri modest dhe i dashur. Puna këmbëngulëse në procesin kompleks të studimit, përgjegjësia intelektuale, guximi dhe talenti krijues, si dhe objektiviteti shkencor të shquajnë, miku ynë, në kuadër të brezit të krijuesve dhe studiuesve që kanë merita për zhvillimin dhe pasurimin e kritikës së artit, didaktikës dhe pikturës në veçanti, patjetër dhe shkencës bashkëkohore në përgjithësi. Ilmi Bani – Është lindur më 1942 [15. 09. 1942] në Vlorë, nga nënë Sania, bijë nga Kafaraj, matanë Vjosës, e cila rrojti rreth 70 vjeçe, duke i rritur dy jetimët Ilmiun, dritën e syrit dhe Buqen, vajzën e vetme, me sakrifica e me nder, me punë të përgjegjshme dhe të ndërgjegjshme në Ndërmarrjen Ushqimore të Vlorës, ku la një emër të respektuar. Babai i Ilmiut, Rexhep Bani atë pranverë të ’44 – ës “këndonte duke rënkuar për lirinë/ dhe kur në ferr të Mathauzenit e flakën, se shumë nuk u kthyen tok me të. Ata që u kthyen qenë me kokrra…e kujtimi i Babait, dëshmor Lirie mbeti për Ilmiun tonë Përshpirtje për Ëndrrën. Ilmiu u martua me Viton nga Tragjasi me origjinë, mësuese, njërën nga të bijat e Kamber Xhulevit, emër i njohur i arsimit të Vlorë, i cili është i biri i Patriotit Xhafer Xhulevi, sekretari besnik i Ismail Qemalit. Ilmiu me Viton lindën dy fëmijë: një djalë, Blendin, arkitekt, i cili është martuar me Almën, inxhiniere nga fisi Thomai, i nderuar në Elbasan, si dhe një vajzë, Bojkenën, arkitekte, e fejuar me ing. Elton Lala, në Sarandë. Blendi dhe Alma kanë dy fëmijë, Entonin dhe Irsën. Irsës së vogël do t’i mungojë gjyshi më i mirë në botë! Familjarisht Ilmiu jetoi e punoi në Vlorë. E aksidentuan tragjikisht më 13 gusht 2014, rreth orës 20. 30’ – 21.00 në Skelë, Vlorë , gjatë ditëve të ekspozitës “Vlora në Telajo”, me 500 piktura nga 60 artistë të peizazhit, mbylli sytë më 23 shtator, ora 10.00 në spitalin “Vitto Pazzi” në Lecce, Itali dhe sot, këtë të enjte të datës 2 tetor kur merr dhè, dhe ky dhè i qoftë i ëmbël, se për ëmbëlsi e mirësi të jetës jetoi e krijoi…U diplomua në Insitutin e Lartë të Arteve, më 1967. Më vitin 1974 kryen kursin mbas universitar për teori dhe kritik arti. Ka punuar mësues i lëndëve: Vizatim, Pikturë dhe Teori Arti në Shkollën e Mesme Artistike “Naim Frashëri”, në disa shkolla tetëvjeçare dhe në Fakultetin e Edukimit të Universitetin “Ismail Qemali”, Vlorë. Mbahet mend si një nga themeluesit e LSHA të Vlorës dhe për një kohë të gjatë, deri sa mbylli sytë, kryetar i LSHA, Vlorë. Para viteve ’90 të shekullit të kaluar ka botuar në organet e shtypit letraro – artistik dhe politik të kohës në fushën e arteve figuartive. Ka fituar dy çmime kombëtare (të I dhe të II) në konkurset kombëtare të kritikës dhe një çmim vjetor (të I) të revistës “Nëntori”. Më vitin 2007 botoi librin monografik “Përtej mjegullës”, biografi e letrarizuar kushtuar Vasil Talos, që është vlerësuar si një libër i vyer për pionierin e Shkollës së Pikturës vlonjate. Mbas këtij botimi përgatiti librin “Didaktika e Edukimit Figurativ” tekst mësimor për shkollat e mesme, 2010, si dhe librin studimor “Lira udhëheq popullin dhe Delakrua [Delacroix, Eugène], 2012, për të cilin punoi nga viti 2009 – 2012, dhe përsëri iu kthye për përpunim sa më mirë shkencor. Tabloja “Lira udhëheq popullin” – më thoshte shpesh profesor Bani – e bëri romantikun KAMPION TË ARTIT TË RI”. Përgatiti dhe punim serioz tepër të guximshëm dhe interesant për artin e Da vinçit “Buzëqeshja e Monalizës dhe sfumatura Leonariane”. Të gjitha këto punime të vlerta janë në komjuterin tim. Ilmi, për gati 10 vjet ishim dhe punuam bashkë në LSHA, Vlorë për zbukurimin e jetës letraro- artistike në qytet, me ty, si Kryetar të Lidhjes. Ti u ndave përgjithmonë prej nesh duke na lënë veprën tënde të bukur, të mençur e fisnike dhe kujtime të paharruara. Do të jesh midis nesh dhe do të komunikosh me bashkëkohësit e brezat që do të vijnë. Jeta dhe vepra jote kanë sfiduar vdekjen. Kujtimi për njeriun e dashur dhe artistin e dalluar do të mbetet gjithmonë i paharruar . të jetë i paharruar kujtimi yt, miku im, siç ka qenë e nderuar vepra dhe emri yt. Miku im i vërtetë, qofsh i paharruar e dritë të bëftë emri! Të qoftë i lehtë dheu! Në kujtim të emrit të Ilmi Banit, ju ftoj të mbajmë 1’ heshtje nderimi.
P.s. Fjala e mbajtur me rastin e varrimit të piktorit dhe kritikut të artit Ilmi Bani, e enjte, më 2 tetor 2014,ora 14, në banesën e fundit, Babicë, Vlorë, nga Albert Habazaj, Sekretar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe të Artistëve, Vlorë.
Situata pikturore. Punë intensive, telajo të shumta peizazhesh, larmi situatash koloristike, penel herë i shkathët, herë herë i qetë, konstruktiv, dritë e bollshme, etyde edhe në tepër variacione të ndryshme të ditës, agim, mesditë, perëndim, muzg etj. Kjo është prurja gjatë 2- 3 muajve të fundit nga organizimet e grupuara të piktorëve në Vlorë dhe shumë vende të tjera përreth, si Himarë, Kuç etj. Një studio e mbushur plot dhe papritmas gjithshka ndërpritet nga një lajm i zi: Ilmi Bani aksidentalisht largohet nga kjo jetë!
Jeta. I lindur në Vlorë më 15. 09. 1942 nga prindër të varfër, në moshën 1 vjeçare mbetet jetim. Këtu fillon stërmundimi i nënës Sanie për të rritur dy fëmijët…Në vitet e para të shkollës lind dhe dëshira për të vizatuar…Më pas ndjek kursin e pikturës, si shumë djem të talentuar me piktorin e palodhur, plot dëshirë e passion, themeluesin e pikturës në Vlorë, Vasil Talo. Nxënës në Liceun Artistik “Jordan Misja”, student në Institutin e Lartë të Arteve dhe më vitin 1967 diplomohet. Ilmi Bani i përket brezit të piktorëve të fundit të viteve ’60, një grupi piktorësh në Vlorë, të cilët bënë emër me krijimet e tyre në Shqipëri. Mësuesi. Shtator 1967, Ilmiu fillon punës si mësues vizatimi për 2 dekada në disa shkolla të qytetit. Punon disa vjet në krye të Seksionit të Kulturës. Kryen një kurs pasuniversitar për kritik arti. Në vitin 1983 emërohet arsimtar në Shkollën Artistike “Naim Frashëri”. Modest, komunikues, i çiltër, plot humor, i apasionuar në punë, liberal në koncepte – ky ishte Ilmiu në marrëdhënie me kolegët. Në vitin 1998 emërohet drejtor i shkollës, shpaloset përpara nesh, kolegëve artisti vizionar, organizator me mendim të qartë perspektiv, këmbëngulës me kulturë dhe edukatë, cilësi këto që i manifestoi kudo ku drejtoi. Krijuesi artist. Në thesarin e pikturës vlonjate, Ilmi Bani ka vendin e tij të veçantë dhe shumë të merituar. Punëtor e i palodhur krijimet e tij janë të ekspozuara në Galerinë Kombëtare, në Galerinë dhe Muzeun Historik, Vlorë, në Gjirokastër etj. Krijimtaria e tij prek të gjitha zhanret, por i parapëlqyer mbetet kompozimi, biles në këto vite të vështira për piktorët, ku shumë ju përshtatën edhe tregut, Ilmiu nuk e la mënjanë kompozimin. Këmbëngulës në kërkimin e gjetjes artistike, konsekuent i idesë së tij, ai nuk heziton që mbasi e ka mbaruar tablonë ta fshijë dhe ta rinisë edhe një herë, por këtë radhë me më shumë dinamikë, përmirëson elementët artistikë, kolorin, shpërndrjen grafike etj., siç ndodhi me tablonë e titulluar “28 Nëntori”, por edhe herë të tjera. Në vendin tonë, deri në vitet ’70, nuk ishte praktikuar puna në grup në piktura; e kundërta ndodhte në skulpturë, me grupin Paskali, Mano, Paço, por vazhdonte edhe me grupin tjetër të suksesshëm Dhrami, Rama dhe Hadëri. Tentativa e parë në pikturë ndodhi në Vlorë. Shtypi i kohës, kritika e vlerësoi tablonë kompozicionale me dimensione të mëdha të paraqitur me rastin e Ekspozitës së 30 vjetorit të Çlirimit, të grupit të piktorëve Ilmi Bani, Skënder Milori dhe Nestor Jonuzi. Lirizmi, delikatesa, koloriti plot dritë, dashuria për jetën karakterizon tablonë e kompozuar vertikalisht “Nëna e ve”. Ilmi Bani është fitues edhe i çmimeve kombëtare në pikturë gjatë konkurseve të ndryshme. Ide filozofike trajton në kompozime me dimensione të vogla por të fuqishme në përgjithësimin e temës, gjetjes kompozicionale e përgjithësimin artistik të idesë; kemi parasysh titujt si “Mbijetesa”, “Zanafilla e jetës”. “Vjeshta”, ekspozuar në Berat, në Galerinë “E. Lear” ishte një kompozim i vogël me një femër, ekzekutuar me lirshmëri, bukur dhe shumë i freskët. Në këto vite të trazuara dhe të hallakatura, të bie në sy se Bani mbeti besnik i formimit dhe i individualitetit të tij artistik, duke mos bërë plagjiatura. Brenda studios ka piktura për popullin, por ka edhe “Krijime artistike kontemporane”, si u thoshte ai punimeve bashkëkohore. Portreti një zhanër që piktori nuk e la pa e prekur, e ndër vite realizoi shumë, të njerëzve të dashur, të personaliteteve të letrave, të patriotëve etj. “Fishta” është një nga këto, portret shumë i bukur me një dritë të brendshme vezulluese. Në disa kompozime për I. Qemalin, Plaku i Vlorës, herë i ulur, herë në këmbë, në situate të ndryshme koloristike dhe grafike paraqitet me një kolorit dhe plastikë të ngrohtë, natyrshëm, i qetë dhe shumë fisnik. Por, padyshim, portreti i kompozuar “Nëna” është një nga veprat më të bukura të realizuara, ku përveç kompozimit impozant të figurës, qëndrimit artistik, organizimit grafik, drita përqëndrohet vetëm te portreti. Përmes ekzekutimit të lirshëm të një plastike shumë të ndjerë, një koloriti të kursyer, kompozimi mbyllet tek dy duart e kryqëzuara në hije, një individualizim i përkryer, që sugjeron gjithë dashurinë dhe respektin e piktorit për nënën e tij. Janë të panumërta peizazhet, natyrat e qeta të realizuara e natyrisht në këtë shkrim homazh nuk mund të përmenden të gjitha. Mjeshtëria e këtij piktori modest por të fuqishëm duket edhe në një teknikë tjetër të artit figurative, në akuarel. Në studio ka shumë akuarele të realizuara ndër vite, të paekspozuara: portrete, peizazhe, natyra të qeta, teknikisht të përkryera. Ilmi Bani shpalosi vetvetiu dimensionin e tij human, intelektual, erudicionin, shpirtin e tij artistik edhe një një fushë tjetër, atë të mendimit estetik të kritikës artistike me shumë artikuj për ekspozita kolektive dhe personale për kolegë, studime të ndryshme për probleme të artit, tablo kompozicionale etj. Kohë më parë, piktori na njohu me një studim akoma në proces për tablonë “Liria në barrikadë” të Delakruasë, për tendencën artistike, filozofinë e kohës, por mbi të gjitha, për afeksionin e tij personal për artin Grek, që lidhet me figurën symbol në qendër të kësaj kryevepre të pikturës botërore. Vlen të veçojmë studimin e tij: “Kërkime për kolorin, linjën, karakterin dhe detajet” për ekspozitën e piktorit Skënder Milori, një punim i plotë, i thellë, me kompetencë profesionale. Si asnjë piktor vlonjat i brezit të tij, Ilmi Bani tregoi një cilësi tjetër të karakterit: Mirënjohjen. Mirënjohës për punën e palodhur të mësuesit të tij, por edhe për vlerën si piktor, ai realizoi monografinë e letrarizuar “Përtej Mjegullës”, kushtuar Vasil Talos. Ky libër me nivel të lartë artistik, është shkruar me dashuri dhe vërtetësi, me ndershmëri profesionale dhe, ndërkohë, është i vetmi libër deri më sot në Shqipëri, ku një piktor shkruan për mësuesin e tij të artit të ngjyrave.
Veprime pa ndonjë formë të legjitimitetit
Shkruan: XHAVIT ÇITAKU/
Cirku i liderëve politik të ënjtën e shkruar nuk pati ndonjë formë të legjitimitetit, por të gjitha ato lojëra absurde kanë një ndikim të fort mbi ngjarjet që ato po i shkaktojnë në bllokimin e krijimit të institucioneve konform rezultatit zgjedhor të arritur me tetë qershor të këtij viti.I gjithë ky proces i udhëhequr nga VLAN-i është një farsë “ tragjike” në të cilin vendi ynë është gati për për t’u “ shqyer” nga lakmitarët për pushtet, të cilët të sëmur nga xhelozia, urrejtja, hakmarrja dhe synimi për të realizuar qëllimet e tyre nuk kuptojnë apo nuk dëshirojnë të kuptojnë se cili është vendimi i Kushtetutës, që vetëm koalicionit parazgjedhor i jep të drejtën për të propozuar dhe për të zgjedhur Kryekuvendarin nga radhët e tij.
Si mund të këtë urrejtje kaq të padurueshme/
I ashtuquajturi bllok paszgjedhor, sepse këtë nuk e njeh Rregullorja e Kuvendit dhe akti më i lartë juridik Kushtetuta, u parapri nga njerëz të etur shumë për pushtet, rasti i Haradinajt, nga njerëz që e urrejnë skajmerisht Thaçin, këtë e ka në shpirt Albin Kurti, nga njerëz hakmarrës, Fatmir Limaj dhe nga një komunist që nuk mërzitet fort për shtetin e aq më pak se sa dëm po i shkakton partisë së tij, Isa Mustafa. Fitohet përshtypja se ky cirk politik po shoqërohet me një mbajtje rekorde takimesh të liderëve inatçorë që po mundohen të gjejnë një zgjidhje e cila kahdo që ta marrësh është në kundërshtim të plotë me aktet juridike, për të cilat kanë votuar dhe janë miratuar edhe me pëlqimin e partive të tyre. Ndaj, duke marrë parasysh situatën aktuale në vendin tonë është fare e dyshimtë nëse këta grykës për pushtet mund të zbatojnë në mënyrë të pranueshme ambiciet e tyre. Është për të ardhur keq se si një njeri, me këtë rast politikanët tanë, mund të kenë një urrejtje kaq të padurueshme, një mosbesim kaq të madh pothuajse ndaj çdo njeriu, ndërkaq nga ana tjetër ata nuk dinë kah t’ia fillojnë e si të mbarojnë punën pos që kanë bllokuar çdo tentativë për ta bërë se pari funksional organin më të lartë legjislativ të vendit.
Kërcënime të “çoroditura” të bllokut opozitar
Dhe duke mos patur asnjë mbështetje ligjore për të ardhur në pushtet, blloku opozitar po zhvillon një luftë “ speciale” dhe lojë nervash në drejtim të fituesit të zgjedhjeve duke e kërcënuar se ai do të marrë një serë veprimesh për të marrë pushtetin që sipas Kushtetutës nuk po i takon. Herë e kërcënojnë Flora Brovinën se do ta ndërrojnë nga Kryesuesja e mbledhjes inauguruese, e herë së do të thërrasin vetë këtë mbledhje, duke e ditur se ato aktivitete janë në kundërshtim të plotë me rregulloren e Kuvendit, por edhe të vendimit të Gjykatës Kushtetuese që i jep të drejt vetëm koalicionit parazgjedhor që të propozon Kryeparlamentarin. 62 delegatë kanë nënshkruar një kërkesë të cilën e kanë dërguar në sekretarinë e Kuvendit të Kosovës me kërkesë që Mbledhja Inauguruese të mbahet me nëntë tetor. Mirëpo, nuk është sekretaria kompetente që të caktojë farë mbledhjeje dhe as grupi i delegatëve që ta bëjë këtë punë. Këtë veprim mund të ndërmarrë vetëm Kryesuesja, Flora Brovina. Ndërkaq, PDK duke qenë në pat pozicion ka shprehur gatishmëri që të bëj kompromise, por jo edhe të shkoj në opozitë, të cilën gjë partitë e tjera të shqiptarëve nuk po e pranojnë në asnjë mënyrë. Po ashtu, kjo parti ka paralajmëruar se nuk do të marrë pjesë në atë mbledhje ilegale siç e quan ajo këtë tentativ të VLAN-it. Nëse nuk ndryshojnë për të mirë këto pozicione të ngurta të të dyja palëve, atëherë domosdo shtrohet pyetja se çka janë duke menduar këta liderë aq më shumë kur dihet se po afrohet fundi i vitit kur duhet të aprovohet buxheti i shtetit, pa të cilin do të mbetën shumë punë të rëndësishme pa u kryer.
Pse po i frikohet zgjedhjeve të jashtëzakonshme blloku opozitar?
Kjo lojë rreth formimit të Parlamentit nuk mund të zgjas pafundësisht dhe e vetmja zgjidhje mbetët shpallja e zgjedhjeve nga Presidentja e vendit Atifete Jahjaga. Edhe pse ende nuk po preferohet inkuadrimi e BE-së në këtë proces tejet të rëndësishëm , megjithatë, sipas situatës që aktualisht mbretëron , është më së e domosdoshme veprimi konkret e bile edhe i shpejt i këtij faktori për të zbutur sado pak pozicionet e të dyja blloqeve dhe kështu do të mund të evitohej organizimi i zgjedhjeve të jashtëzakonshme. Për më shumë, do të evitohej edhe një konfrontim fizik qytetar, të cilin, për fat të keq, po mendojnë ta organizojnë humbësit me përkrahjen edhe të disa “ analistëve”, duke organizuar protesta vetëm e vetëm që mos t’iu humbët ky rast i fundit për të ardhur në pushtet.
Shtrohet pyetja se përse blloku opozitar po i frikohet zgjedhjeve të jashtëzakonshme, të cilat, siç po duket, janë të pashmangshme. Përgjigja në këtë rast është negative për liderët e bllokut inatçor sepse nëse në këto zgjedhje shkon me këtë përbërje humbjen e kanë të sigurt, në rend të parë, se anëtarët dhe simpatizuesit e LDK-së në asnjë mënyrë nuk do të votojnë për Kryeminister Ramush Haradinajn. Po ashtu, nga 360 deputet të trija partive të bllokut, në zgjedhjet e ardhshme ato do të duhej t’i propozonin vetëm 120 sish, të cilën gjë, posaçërisht, anëtarësia e LDK-së nuk do ta përkrahte e aq më tepër kandidatët që do të ishin jashtë listës për deputet. Kjo gjë do ta komplikon aq shumë situatën brenda subjektit politik të LDK-së sa që do të ndodh një “ rebelim” i anëtarësisë, e cila nëse asgjë nuk do të marrë hapur, votën do t’ia jap më shumë PDK-së, por edhe VV-së. Këtu është ai thelbi i frikës që iu ka hy në palcë këtyre liderëve të pangopur për të ardhur në pushtet.
Juristi i pasluftës nuk e kupton nenin 127
Të vetmen shpresë për të ardhur në “ pushtet” inatçorët e kanë në nenin 127 të Kushtetutës. Më së shumti shpresë ka juristi i pasluftës, Ramush Haradinaj, i cili siç duket ashiqare ose nuk po e lexon në tërësi këtë nën ose nuk po e kupton fare se çfarë thotë e udhëzon ai. Në fakt, neni 127 thekson qartë thekson se zgjidhjen duhet ta gjejnë deputetët e Kuvendit, vetëm deri këtu e lexon këtë nen Haradinaj, për të vazhduar më pastaj duke u mbështetur në Rregulloren e Kuvendit dhe në Kushtetutë. Më shumë me habit fakti se si është e mundur që në këtë “ kurth” janë futur edhe disa “ doktor” shkencash juridike të bllokut inatçorë, të cilët për t’ua bërë qejfin liderëve të tyre e keqinterpretojnë këtë nen shumë të qartë që duhet të respektohet nga të gjithë.
Dhe krejt në fund. Shkuarja së bashku e liderëve inatçorë tek Presidentja e vendit mund të kuptohet se sa “unik” janë ata, apo ma mirë më thënë se sa i zënë besë njeri- tjetrit. Po ashtu, turpi iu ka ikur nga shpirti e mendja liderëve tanë politik, të cilët janë shkëputur fare nga realiteti i jetës qytetare.
LIBËR I RI, PËR ATDHETARIN E SHQUAR ALI IBËR NEZAJ
Nga Prof. MURAT GECAJ*/
1.Jo shumë kohë më parë, përmes Internetit mora një mesazh nga poetja Ganimete Thaçi ose, e njohur ndryshe, “Çika Hasjane”.Ajo më informonte se kishte nisur punën për mbledhjen e shkrimeve të ndryshme, që të përgatiste një libër të ri, kushtuar atdhetarit të shquar, Ali Ibër Nezaj. Po aty, ajo kërkonte ndihmë dhe bashkëpunim, në këtë drejtim.
Të jem i sinqertë me lexuesit, m’u duk një nismë e guximshme prej kësaj krijueseje të re, e cila dija që vetëm shkruan poezi. Bile, isha shprehur në shtyp edhe për librin e parë të saj poetik, “Kërkoj vargun tim”. Por, nga ana tjetër, arsyetova se njeriu, me guxim, vullnet e këmbëngulje, realizon dhe arrin çdo qëllim, të cilin ia cakton vetes. Meqenëse kisha dijeni për këtë atdhetar të njohur tëkrahinës së Shipshanit, në Malësinë e Gjakovës (Tropojë), nga jam dhe vetë, gjeta ndonjë burim nga mund të merrte Ganimetja shkrime për këtë botim. Më pas, ajo erdhi në një takim, ku ishte dhe bashkëkrahinasi im, arsimtari e publicisti Ibrahim Hajdarmataj.Aty i shfaqa asaj ndonjë mendim për të gjetur burime, për librin në fjalë.
Ishte jo vetëm kënaqësi, por dhe befasi e këndshme një takim tjetër i radhës me këtë autore, ku tashmë ajo ishte bashkë me Halit Nezajn, studiues e botues, me banim në SHBA dhe vazhdues i afërm i Ali Ibër Nezajt. Ne ishim njohur dhe më parë, pra kur ai përuroi në Tiranë, në maj 2012, librin e tij jetëshkrimor, “Udha e ëndrrës së thyer”. Sigurisht, tani temë e bisedës sonë ishte kryesisht botimi i ri, për të cilin Ganimetja na tregoi se kishte mbledhur disa shkrime, si me autorësi, nga botime të ndryshme, nga shtypi etj.
Kështu, duke punuar me përkushtim dhe duke patur ndihmën e disa vetave, para më shumë se një muaji, ajo e dërgoi në shtyp librin me shkrime e poezi nga disa autorë, kushtuar atdhetarit Ali Ibër Nezaj(1835-1900), luftëtar trim e i paepur dhe mbrojtës i vendosur i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit. Në vazhdim, duke u mbështetur për botimin e tij nga: Zenel Nezaj, Përparim Nezaj, Hamdi Nezaj e Halit Nezaj, Shtëpia Botuese “Ada” e vuri atë menjëherë në qarkullim. Një kopje të këtij libri, Ganimetja ma dhuroi me fjalët dashëmirëse: “Miqësisht, profesorit Murat Gecaj, Tiranë, më 15.09.2014”.
2.Ja, tani e kemi ndër duar këtë libër modest, me 161 faqe dhe me titullin domethënës “Ali Ibra, Zëri i Atdheut”-Antologji (Tiranë, 2014). Ai botohet me rastin e 800-vjetorit të Shtetit të Arbërit dhe ka redaktorë Dukagjin Hatën e Ndue Malajn, korrektor Sali Mandrin dhe kopertinën e punuar nga Ilmi Kastrati.
Në vazhdim të “Parathënies”, që e ka hartuar G.Thaçi, në pjesën e parë vijonë 9 shkrime të posaçme kushtuar Ali Ibër Nezajt. Autorët e tyre janë: Ganimete Thaçi (Has), Serxho Mazrreku (Elbasan), prof.dr. Masar Rizvanolli (Gjakovë), Luanda Hajdari (Kukës), Qazim Shehu (Librazhd), Petrit Dunga (Kukës). Veçanërisht, aty bien në sy disa dëshmi e fakte historike, nga studiuesiGani Qarri (Gjermani).
Ndërsa studiuesi e gazetari Ndue Malaj (Tropojë) nënvizon në shkrimin e tij: “Ali Ibra përfaqëson, në lëvizjen kombëtare shiptare, interest më të larta të popullit e të Atdheut; ai u pagëzua që në rininë e tij në zjarrin e betejave të madha, si një prijës dhe strateg i shquar popullor dhe deri në fund të jetës dha gjithçka që kishte, së bashku me fisin e tij, në të mirë të luftës për çlirim dhe dinjitet kombëtar”.
Interesin për këtë libër e shtojnë edhe krijimet e posaçme të 18 poetëve, nga krahina të ndryshme të vendit. Ata i kanë thurur vargje të frymëzuar luftëtarit trim, për lirinë e pavarësinë e Atdheut, Ali Ibër Nezajt. Emrat e këtyre autorëve janë: Nehat Jahiu (Kumanovë), Ilmi Dervishi (Tiranë), Lekë Prenga Gjeçi (Lezhë), Pëllumb Xhafer Alia (Tepelenë), Mevlud Buci (Dibër), Ganimete Thaçi (Has), Hazbi Dida (Kukës), Qazim Shehu (Librazhd), Luanda Hajdari (Kukës), ckël poetik nga Gani Qarri (Gjermani), Agim Desku (Pejë),Sejdullah Martinaj(Hollandë), Halil Haxhosaj (Gjakovë), Bledar Tafaj (Shkodër) Sali Mandri (Dibër), Sinan Isufi dhe Esat Bytyçi (Kukës).
Sigurisht, e meriton të përmenden vargjet e secilit nga këta autorë. Ndërsa po riprodhojmë vetëm disa nga ata, që ka shkruar plot frymëzim arsimtari e poeti nga Çamëria, Namik Selmani. Ndër të tjera, i ndodhur përpara shtatores së Heroit tonë, ja çfarë shkruan ai: “Zbrit nga bronxi, Ali Neza,/ të prêt oda, mes një kulle!/ Të prêt kënga, portë për breza,/ hap pas hapi, udhë pas udhe…/Zbrit, or, zbrit e udhën prina,/ nëpër shkronja, nëpër krisma!”
Në mbyllje janë shënuar edhe mjaft burime të informacionit, ku është bazuar G.Thaçi për përgatitjen e këtij libri antologjik, të cilën e falënderojmë dhe e përgëzojmë, si për nismën e saj dhe arritjen e qëllimit të dëshiruar!
Tiranë, 7 tetor 2014
*Shenim: Ky liber tashme ka mberrtur edhe ne Biblioteken e VATRES ne New York
Lufta e shqiptarëve në Siri e Irak dhe e serbëve në Ukrainë
Opinion Nga Dionis Xhafa/
Në botë nisën konflikte të ashpra, e disa nga vatrat më të nxehta të luftës më 2014-tën u bë situata në Ukrainë, ku përplaset ushtria ukrainase me separatistë pro-rusë dhe situatë tjetër edhe më e rëndë ajo në Lindjen e Mesme, në Irak dhe Siri. Këto luftëra nuk lanë pa prekur edhe ballkanasit. Shqiptarët ishin të parët që u bashkangjitën në luftën e Sirisë kundër Bashar Al Asadit. Në mënyrë krejt të papritur, tek shqiptarët u shfaq një shenjë internacionalizmi, luftë në kampe të huaja dhe jo luftë për shqiptari. Pak vite nga lufta, shqiptarët tashmë kishin vendosur të luftojnë për fe apo për mbrojtje të vlerave njerëzore globale. Megjithatë, këtu ka një dallim, është për tu përshëndetur pikërisht ai luftëtar i ndershëm i cili ka luftuar në mënyrë të pastër Bashar Al Asadin. Por, në këtë histori u përfshinë edhe fytyra të tilla si Lavdrim Muhaxheri me shokë të tij, të cilët iu bashkangjitën organizatës terroriste ISIS, e cila duke përdorur fenë islame vriste njerëz, gjë që vetëm myslimanizmi nuk e thotë të bësh krime, as edhe ndonjë fe tjetër. I dyshimtë është fakti se në Kosovë me siguri që kanë hyrë persona që kanë ndihmuar financiarisht krahun radikal islamik dhe kjo gjë është për tu dënuar. Ama, ka një keqkuptim tepër të madh. Mendoj se prokuroria kur i heton këta raste të mos gjykojë si “radikal islamik” thjesht me fjalë, por të gjykojë parimisht. Nëse dënon, të mund të dënojë me fakte. Personi që ka kryer krime dhe ka fakte për një gjë të tillë sigurisht që duhet dënuar. Vende si Kosova janë shtete që shpesh “gjunjëzohen” përballë perëndimit dhe përballë Amerikës, e ndaj edhe islami shpesh shihet si një “kulturë që vjen nga Lindja dhe që nuk është e duhura”. Në fakt, si lindja, ashtu edhe perëndimi ka mangësitë dhe të mirat e saja. Kriminel nuk është një person që ka mjekër, e të thirret si “mjekrosh” e të paragjykohet vetëm një gjë të tillë. Shteti nuk duhet të paragjykojë, por të dënojë me fakte. Ndërsa, e njëjta gjë paralelisht ndodh edhe me serbët. Ata janë të lidhur më së shumti me botën ruse, e ndaj kanë zgjedhur të luftojnë në Ukrainë. Po njëlloj, ndaj mendimin, se një serb duhet dënuar në rast se ka kryer krime gjatë kohës që ka qëndruar në Ukrainë. Nuk ka përsë të ketë aspak paragjykim lidhur me faktin se përse një serb i zakonshëm zgjedh të luftojë në Ukrainë. Pjesa tjetër, kur imamët në Kosovë kapen e futen në burg thjesht e vetëm se shprehin solidaritet me sirianët, është po ashtu për tu dënuar, në këtë rast shteti. Një deklaratë e tillë është njerëzore. Edhe në gjykim, para së gjithash duhet të jemi njerëzor dhe gjëja që duhet dënuar nga të gjithë është krimi dhe krimineli që e kryen atë krim. Nuk duhet parë çështja as se ne jemi shqiptarë dhe ata janë serbë, por në një standard të vetëm dhe ky standard është pikëpamja njerëzore, krimi i personit si gjënë më të nënçmuar që njeh bota e civilizuar.
FLET, “NDERI I KOMBIT”- HARRY BAJRAKTARI
*KA ARDHUR KOHA QË SHQIPËRIA DHE KOSOVA T’ IA KTHEJNË MUNDIN DHE SAKRIFICËN KOMUNITETIT TONË
* Presidenti i Shqipërisë Bujar Nishani, gjatë qëndrimit të tij në Nju Jork, nderoi javën e fundit të muajit shtator në një darkë me Vatrën dhe lokalin e njohur Russian Tea Room në Nju Jork, me medalje dhe urdhra Federatën PanShqiptare VATRA, një organizatë KKSHA dhe 8 personalitete të dalluara të diasporës shqiptare në Amerikë/
Intervistoi Beqir SINA/
Në këto ceremoni të organizuar nga Misioni i Shqipërisë pranë Kombeve të Bashkuara, zoti Nishani falenderoi dhe vlerësoi lart kontributin e shqiptarëve të Amerikës, në dobi të çështjes kombëtare si dhe nderoi me këtë rast figurat e shquara të komunitetit shqiptaro-amerikan dhe sidomos disa personalitete të dalluara në diasporë, për kontributin e tyre në çështjen kombëtare.
Presidenti i Shqipërisë Bujar Nishani me këtë rast u shprehu mirënjohjen shqiptaro-amerikanëve për ndihmesën e tyre në krijimin dhe mbrojtjen e shtetit shqiptar, pavarësinë e Shqipërisë dhe Kosovës, për lirinë dhe demokracinë, mbrojtjen e të drejtave të shqiptarëve në Mal të Zi, Luginën e Preshevës dhe Maqedoni dhe në afrimin më të madh mes shqiptarëve dhe popullit amerikan.
Ndërkohë, gjatë qëndrimit në New York, presidenti i Shqipërisë z. Bujar Nishani, dekoroi me urdhërin ” Nderi i Kombit” për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në avancimin e çështjes shqiptare në Washington, veprimtarin e njohur në komunitet zotin Harry Bajraktari. Titull me të cilin u dekoruan edhe Anthony Athanas (post mortum), Nikolla Pano, Richard Lukaj, Jim Xhema, Agim Karaxhozi dhe Dr. Gjon Buçaj. Kurse, Federatën Panshqiptare “Vatra” Presidenti Nishani i nderoi me me titullin ” Urdhëri i Flamurit”, ndërsa Këshillin Shqiptaro-Amerikan me urdhërin “Gjergj Kastrioti”.
Zoti Bajraktari :A keni pritur një nderim kaq të lartë?
H.Bajraktari: Për 100 vjet Komunitetit Shqiptaro-Amerikan ka qenë dinamik, i gjallë dhe angazhues në jetën amerikane dhe në çështjen kombëtare. I gjallë dhe dinamik ky komunitet është edhe sot. Falë këtij angazhimi mund të them se Komuniteti ynë në SHBA është më i organizuar, më i shkolluar brenda jetës amerikane sesa komunitet e tjetra që jetojnë e veprojnë në këtë hapësirë. Ndihma e këtij komunitetiti nuk ka munguar në asnjë periudhë dhe në asnjë rast të vetëm për mbrojtjen e shqiptarëve në Ballkan. Historia është më e vjetër se një shekull, po aq edhe ndihma e afruar nga ne. Në këtë kontekst po përmendi Konicën, Nolin dhe mikun tim personal Anthony Athanas, i cili, njëherësh, ka qenë edhe mentor i imi si për biznes, ashtu edhe për aktivitetin tim politik. Ne, më të rinjët, kemi trashëguar nga ata më të vjetrit dhe ky zinxhir i aktivitetit tonë kombëtar nuk është shkëputur kurrë.
Të gjithë ne, edhe shokët e mi, për çështjen kombëtare ishim bashkë. Unë jam njëri nga themeluesit e Këshillit Shqiptaro- Amerikan( NAAC). Kam pasur disa pozita në këtë këshill dhe veproj palodhshëm edhe sot brenda tij. Këtu nuk pretendoj të flas për punën dhe aktivitetin tim për 25 vjet të shkuara. Për këtë flasin faktet dhe do të flasë më vonë historia.
E imja është të punoj dhe të kontribuoj për çështjen e atdheut. Kjo është e rëndësishme për mua dhe familjen time. Tërë angazhimin im ka qenë i drejtuar për të bërë diferencën tek populli im në Ballkan.
Çfarë do të thotë për ju personalisht dhe familjen tuaj ” Nderi i Kombit”?
H. Bajraktari: Natyrisht, kam qenë shumë i emocionuar për këtë mirënjohje. Është një respekt për punën time që kam bërë bashkë me shokët e mi për Shqipërinë, Kosovën dhe viset tjera shqiptare në Ballkan. Këtë e konsideroj si motiv për të punuar në kontinuitet për çështjen kombëtare. Ky çmim që m’ u nda mua nga Presidenti i Shqipërisë z. Nishani është një nder i madh për mua dhe punën time, për familjen time dhe për të gjitha ata që kemi punuar së bashku për këtë çështje madhore.
Ju keni marrë shumë vlerësime, dekorata, mirënjohje dhe falënderime nga SHBA Kosova dhe Shqipëria. Cila nga to u ka gëzuar më shumë, përkatësisht cilën e konsideroni më të veçantë?
H. Bajraktari: S’ mund të them se njëra është mbi tjetrën, më e veçantë se tjetra, në fakt se cila e ka vlerën dhe rëndësinë e vet për kohën e veprimit dhe për punën time. Megjithkëtë, do të veçoja tri nga to: atë të Presidentit të SHBA George Bush në vitin 2006, të Presidentes së Kosovës Atifete Jahjaga në vitin 2012 dhe këtë që m’ u nda para pak ditësh nga Presidenti i Shqipërisë, Bujar Nishani. Të gjitha këto kanë qenë një gëzim për mua dhe një shtytje për të punuar edhe më shumë për Amerikën dhe atdheun tim.
Zoti Bajraktari Nëse do t’ u jipej rasti, kujt do t’ ia dedikoshi këtë mirënjohje?
H. Bajraktari: Popullit dhe shtetit amerikan për miqësinë 100 vjeçare, Shtëpisë së Bardhë, Senatit dhe Kongresit Amerikan që mbështetën sinqerisht shqiptarët në të gjitha periudhat historike, kur ne ishim të rrezikuar zeriozisht nga hegjemonia e fqinjve tanë në Ballkan.
A mund të përmendni edhe emra tjerë në komunitetin tonë?
H. Bajraktari: Komuniteti ynë, siç theksova më parë, qe një shekull punon për të mirën e atdheut, për Shqipërinë, Kosovën dhe trojet tjera etnike në Ballkan. Mendoj se ka ardhur koha që këta njerëz për punën dhe sakrificën e tyre, më herët dhe më vonë, nga Tirana, Prishtina dhe Shkupi, të nderohen. Të tillë ka pasur, ka dhe do të ketë edhe në të ardhshmen.
Ju keni shoqëruar shumë liderë e delegacione nga Kosova dhe Shqipëria në Washinkton: në Kongres, Senat dhe në Shtëpinë e Bardhë. Cili ishte lideri apo delegacioni i parë?
H. Bajraktari: Delegacionin e parë që unë e shoqërova në Shtëpinë e Bardhë , në hyrje të West Wing, ishte ai i Presidentit të Kosovës Dr. Ibrahim Rugova në vitin 1993, ku u prit nga Këshilltari për Siguri Kombëtare i presidentit Clinton, Samuel Richard Berger. Dr. Rugovën e shoqërove edhe kur u prit nga Sekretari i Shtetit Warren Cristopher në vitin 1996, që ishte pritja në nivelin më e lartë në Shtëpinë e Bardh deri në atë kohë. Një delegacion të Këshillt Kombëtar Shqiptaro- Amerikn, ku isha edhe unë, e priti Presidenti i SHBA Bill Clinton në vitin 1999 para fillimit të fushatës së bombardimeve në Serbi. Unë kam shoqëruar edhe delegacione të tjera shqiptare në Dhomën e Përfaqësuesve, në Senat dhe në Shtëpinë e Bardhë.
Sot dëgjon edhe shprehjen se ajo ç’ ka ndodhur me shqiptarët në Ballkan është mrrekulli. Sa keni qenë optimist në vitet e 90-ta për këtë që ka ndodhur?
H. Bajraktari: Nga natyra jam optimist, sepse këtë e mbështeti me punë. Mund të them se edhe në vitet e 90-ta kam qenë i tillë, gjithnjë optimist se në Kosovë dhe Shqipëri dhe në të gjitha trevat tjera shqiptare do të ndodhin ndryshime pozitive. Kur i vështron sot pas kaq vjetësh, mund të vish në një përfundim fatlum. Kanë ndodhur më shumë ndryshime pozitive sesa që kemi pritur. Këto ndryshime janë historike, sidomos për Kosovën, që fitoi pavarësinë.
Si i mendoni shqiptarët në të ardhshmen?
H. Bajraktari: Duke u nisur nga e sotmja, duke marrë para sysh rezultatet, mendoj se shqiptarët asnjëherë gjatë së kalurës nuk kanë qenë në pozitë më të volitshme. Kjo ecje drejt Evropiës garanton një të ardhshme shumë më stabile të shqiptarëve. S’ ka dyshim se Shqipëria, e cila ka nisur negociatat me Bashimin Evropian, do të jetë pjesë e saj, ndërkaq Kosova pjesë e NATO-s dhe gjithashtu e integruar në Evropë. Jam thellësisht i bindur se në të ardhshmën nuk do të ketë kufij mes tokave shqiptare. Në rretha tjera ndërkombëtare, ashtu siç po e shohim në ç’ drejtim po lëviz bota sot, Amerika dhe Evropa, do të pajtohen që nga dy shtete, të jetë një shtet shqiptar.
A mendoni se ka ardhur koha që shqiptarët e Amerikës të marrin mandat që kanë nga dy shtetet tona- Shqipëria dhe Kosova?
H. Bajraktari: Kur kam ardhur në Amerikë e kam gjetur një komunitet mjaft dinamik që luftonte kundër politikës së dhunshme të Jugosllavis ndaj shqiptarëve dhe politikës diktatoriale të Enver Hoxhës në Shqipëri. Atëherë ka qenë një situatë, nëse mund ta them, e status quos, gjërat nuk lëviznin ashtu si mendonim për shkak të Luftës së Ftoftë mes dy blloqeve, perëndimit dhe lindjes, por kumuniteti shqiptar në SHBA kurrë nuk është ndalur së vepruari për rrëzimin e regjimit të E. Hoxhës dhe lirinë e pavarësinë e Kosovës. Nëse do të llogaritej matematikisht i tërë kontributi i këtij komuniteti, jam i sigurt se Shqipëria dhe Kosova s’ do ta kenë lehtë të shpërblejnë këtë mund. Ndërkaq, sa i përket mandatit duhet të vlerësojnë ata vetë.
Ju jeni pjesë e diasporës të cilën regjimi i Enver Hoxhës e quante “Mërgata e Qyqeve”. Çfarë mendimi ken ju për figurat e tjera me të cilat keni bashkëpunuar për vite me radhë për rrëzimin e komunizmit, të drejtat politike e kombëtare të shqiptarëve nën Jugosllavi dhe çlirimin, lirinë dhe pavarësinë e Kosovës?
H. Bajraktari: Nuk ishim qyqe të mërgatës, por zë i fortë i atdheut, zë që i drejtonim diktatorit Hoxha nga vendet demokratike, nga Amerika dhe Evropa Perëndimore se ajo që po bënte ai ishte një mizori mbi shqiptarët që e mendonin një Shqipëri të lirë, demokratike e qytetare. Sintagma “Mërgata e Qyqve” ishte vetëm një prpogandë e tij e brendshme, siç kishte edhe shumë të tjera për Parinë Punës.
Zoti Bajraktari Së fundi a keni një falënderim për Presidentin e Republikës së Shqipërisë zotin Bujar Nishani!
H. Bajraktari: Po! Përzemërsisht, unë e përgëzoj me gjithë zemër kryetarin Nishani për punën e tij të jashtëzakonshme, që po bën për Shqipërinë. Presidenti Nishani ka një vlerësim të lartë edhe këtu në Amerikë.
Ne Foto: Nga e majta: Richard Lukaj, Nikolla Pano, Martin Shkreli, kongresmeni Engel, presidenti Nishani, Harry Bajraktari, Avni Mustafaj. Anthony Athanas-JR, Michael Granoff, CEO of Pomona Capital, dhe ambasadori Ferit Hoxha./