Bisnesmemi shqiptaro-amerikan, Artan Martinaj, ditën e çeljes së Degës Vatra ne Hartford CT-organizoi “fundraising” në restorantin e tij për fushatën e Kongresmenit John Larson. Në këtë event morën pjesë edhe komuniteti shqiptaro-amerikan i Hartford-it me në krye Kryetarin e Federatës Panshqiptare Vatra, dr.Gjon Buçaj e familja e tij. Ndërsa nga media shqiptaro-amerikane eventi u ndoq nga drejtori i TV Kultura Shqiptare, Adem Belliu, dhe gazetarja Raimonda Moisiu. Mbas prezantimit mes dy personaliteteve dr. Gjon Buçaj dhe Kongresmenit John Larson –pati një bisedë të ngrohtë, tejet interesante e mbresëlënëse, “një konferëncë shtypi” disa minutëshe krejt spontane.
“ Është gjithmonë kënaqësi, që unë të takohem e ndodhem sot mes rezidentëve shqiptaro-amerikanë të distriktit të Hartford, CT ‘. Gjithashtu ndjehem i nderuar qe kam shansin e mrekullueshëm, të bisedoj me personalitete dhe figura të rëndësishme të këtij komuniteti, sikundër është kryetari e Federata Panshqiptare Vatra, z. Gjon Buçaj. Kongresmeni amerikan John Larson i tha z. Buçaj se komuniteti shqiptaro-amerikan i Hartford CT-është një komunitet vital e i fortë shumë punëtorë, gjenerozë dhe kreditet e besueshmërisë intelektuale e qytetare janë mbresëlënëse. Një komunitet, që me të vërtetë është mbështetje e ndihmesë e admirueshme dhe e fuqishme, për të bërë ndryshime dhe respektues të ligjeve. Ju sot keni çelur degën e Vatra në Hartford, që do të thotë se pjesëmarrja e personalitetit të Diasporës shqiptare, z. Gjon Buçaj -jo vetëm do të inkurajojë angazhimin e komunitetit shqiptaro-amerikan, por edhe do të konfirmojë mbështetjen për lobimin e çështjes shqiptare, misionin e tyre komunitar, në interes të çështjes kombëtare dhe proceseve demokratike në jetën amerikane. Më pas e mori fjalën dr. Gjon Buçaj, i cili pasi vlerësoi ndihmën e mbështetjen e fuqishme humane, material e demokratike të Amerikës në çështjen e Kosovës e Çamërisë, ai i tregoi shqetësimin e Diasporës Shqiptare, për shqetësimet dhe problemet, për të drejtat e shqiptarëve në Kosovë, Mal të Zi e trojet shqiptare në Ballkan. Gjithashtu ai i tregoi për Demonstratën e shqiptarëve para ambasadës së Malit të Zi e Shtëpisë së Bardhë, në Washington, javën e kaluar” Kongresmeni John Larson e mbështeti fjalën e z. Buçaj dhe ndante të njëjtat shqetësime me të e Diasporën Shqiptare dhe premtoi se ai do t’i prezatonte këto shqetësime në Kongresin Amerikan. Konferencën e Shtypit spontane të plotë, e përcolli për shqiptarët e Amerikës në Cable vizion dhe TV ALB, Televizioni Kultura Shqiptare i Adem Belliut.
Kjo ditë u mbyll me vizita të Bordit të ri drejtues të Degës Vatra Hartford CT, të shoqëruar nga z. Adriatik Spahiu në disa bisnese të komunitetit shqiptaro-amerikan në këtë zonë.
Raportoi nga Hartford CT
Raimonda MOISIU
Hartford, 13 prill 2014
(Reportazhin e plote per celjen e deges ne Hartford do ta lexoni ne Diellin e printuar)
Shqiptarët në fushatën “Egriu for Congress”
Arben Dedaj :”Për, ne shqiptarët ka ardhur koha që të mos kemi nevojë për të bërë fushata për të marrë me “qera” politikanët, e tjerë. Ne tani kemi nevojë të kemi një shqiptarë të ngrisi zërin tonë për në kongres. Kurrë një shqiptar-amerikan ka ardhur kaq afërnë “vijën e finishit” siç e quajti ai dhe ka nevojë për mbështetjen tonë – ne nuk mund të injorojmë fushatën e tij – por duhet t’a mbështesim me të holla”.
Nga BEQIR SINA, New Jersey/
NEW JERSEY : Në një përpjekje për të mbajtur një fushatë të hapur, pasi tani ai i ka deklaruar zyrtarisht ambicjet e tij që janë të ngjashme me disa nga figurat shtetrore në nivel federalë si kongresmen në Capitol Hill, Emin Eddie Egriu – kandidati për kongres nga partia demokrate në Bufallo – New York, pajtohet se duhet të ketë një dialog të hapur dhe të komunikimit në lidhje me fushatën e tij – të thirrur “Egriu for Congress”.
Kandidati për zonën elektorale 26të në Buffalo, mbasi ka marrë mbështetjen e madhe të komunitetit në zonën ku konkuron – në Bufallo, ka siguruar me peticion (3.500 firmat) në ballot edhe përpjekjen e tij ambicioze për të mundur kongresmenin në detyrë Brian Higgins , duke besuar në programin e tij i cili flet për një të radhme më të mirë të njujorkezve në veri të shtetit.
Emin Eddie Egriu – thotë se ai po bënë një fushat të dyzuar ; duke e zhvilluar atë intezivisht në çdo ditë, në takimet me votuesit e tij në zonë elektorale 26të. Aty ku ai ka ngritur shtabin e tij elektoral të drejtuar nga manaxheria e përgjithshme Katerin Martin, dhe manaxheri për strategji Matt Ricchiazzi, të cilët kan një staf të kompletuar në Bufallo – New York.
Duke parë se në veri të New Yorkut, jetojnë shumë pak shqiptar, ai ka hapur një fushat tjetër, e cila është e përqendruar për ngritjen e fondeve financiare(fundraising) në qendrat më të banuara nga shqiptarët, dhe ajo drejtohet nga manaxheri i saj këtu në New York, Mentor Mata, i diplomuar në Londër.
Të dy fushatat kan rëndësinë e vetë. Nga fushata në New York, New Jersey, Detroti, Çikago, Dallas, Las Vegas, Atlantik City, Boston, Florida dhe Arizona, Egriu dhe stafi i tij – pret që shqiptarët t’i japin bashkarisht një ndihmë të madhe financiare – mbasi, në se zgjidhet në nëntor në kongresin Amerikan, ai premton që të jetë zëri i komunitetit dhe çështjes shqiptare në Kongresin Amerikan – Capitol Hill.
Gjatë fushatës së ditës së martë, në një takim modest, për mbledhje fondesh – Egriu dhe stafi i tij elektoral qëndroi në qytetin Wayne – New Jersey – në lokalin “Bella Sera” me pronar shqiptar biznesmenin Nebi Kaba. Në këtë fushat morën pjesë disa veprimtar të këtij komuniteti – anëtar të Fondit të Përbashkët të Patersonit.
Fushatën e udhëhoqi Matt Ricchiazzi, “strategu” i fushatës “Egriu Për Kongres”, i cili ka një përvojë të mirë në këto fushata. Ricchiazi, udiplomua nga Universiteti Cornell dhe është një republikanë nga “Tea Party”, por, ka zgjedhur të punojë si manaxher me një demokrat si Emin Eddie Egriu. Ai i është bashkëngjitur fushatës së Egriut , megjithse, vet është konservator ndërsa, Engriu një demokrat që po lufton me kartën e një strategjie “Populiste” në këto zgjedhje.
Manaxheri i tij Ricchiazzi, tha se ai ishte, shumë i kënaqur për të përmbushur këtë dalje të “ndritshme” dhe “impresive” të Engriut, dhe e quajti fushatën e tij si të qëlluar në kohë dhe vendin e duhur – dinamike dhe “agresive” siç u shpreh ai..
Fushata për grumbullimin e të holllave, një pratikë mjaft e njohur në SHBA, me politikanët, kandidatët për President, kongresmenët , senatorët, dhe postet e tjera drejtuese, e kandidatit shqiptarë për në kongresin amerikan Emin Eddie Egriu u tha në këtë takim duket se e ka rritur edhe interesimin e shqiptarëve, kudo në SHBA.
Megjithse, shumë donator nuk janë votues në atë zonë, ata mblidhen për donacione Egriu për Kongresin fondesh. Një javë më parë një fushatë e tillë u mbajtë në Atlantic City – ku biznesmen dhe veprimtar shqiptar në lokalin e vëllezërve Jonuzaj mblodhën fonde për Egriun.
Arben Dedaj i cili ka marrë pjesë në disa fushata për Egriun tha se :”Për, ne shqiptarët ka ardhur koha që të mos kemi nevojë për të bërë fushata për të marrë me “qera” politikanët, e tjerë. Ne tani kemi nevojë të kemi një shqiptarë të ngrisi zërin tonë për në kongres. Kurrë një shqiptar-amerikan ka ardhur kaq afër në “vijën e finishit” siç e quajti ai dhe ka nevojë për mbështetjen tonë – ne nuk mund të injorojmëfushatën e tij – por duhet t’a mbështesim me të holla”.
Lirim Kaba kishte ardhur për të dhënë donacion për Egriun. Ai është majft i njohur në shtetin e New Jersey, mbasi ai shërben prej vitesh në Departamentin e Policisë, dhe ka ndihmuar shumë shqiptar. Lirimi, është dalluar gjatë luftës në Kosovë dhe asaj në Maqedoni, në fushatën e grumbullimit të fondeve. Ai tha se “Ne shqiptarët e Amerikës kemi mundësi të bëjmë shumë por vetëm nëse bashkohemi – ashti si u bashkuam për Kosovën, kur e nisem edhe me 10 dollar – por i rritem fondet sa që ndihma jonë qe mjaft e rëndësishme.”
Emin Eddie Egriu, familja e tij ka emigruar dekada të shkuara nga Dibra e Madhe, thotë se ” Një gjë që ju mund të jeni i sigurt është se me mua në Kongres zëri dhe ndikimi i shqiptarëve ka për të qenë edhe më i fortë. Ne komuniteti shqiptar Amerikës, nuk duhet të flasim më për të drejtat tona jashtë Capitol Hill – por duke patur një kongresmen zëri ynë është atje brenda në Kongres”
Në të gjitha fjalimet e tij të fushatës në Bufallo, kandidati për në Kongresin e SHBA, Distrikti 26-të, në New York, Emin Eddie Egriu e ka bër të qartë se ai është duke luftuar për ” Një Buffalo tjetër , një Buffalo që ashkush deri tani nuk flet për të . Egriu ka deklaruar në radion, gazetat dhe televizionin e Bufallos se:” Ai është duke luftuar për të varfërit , për ata që janë pa të drejta , dhe janë të margjinalizuar nga këta përfaqësues si kongresmeni Higginis, i cili nuk ka bërë asgjë për Bufallon. Egriu premton ndryshim – duke premtuar të jetë një kongresmen – dera e të cilit do të jetë e hapur për të gjithë , duke e quajtur veten ” kandidat i popullit . ”
Emin Eddie Egriu është një kandidat zyrtar demokrat që po kërkon të zgjedhit për në Dhomën e Përfaqësueseve të SHBA -së për të përfaqësuar Qarkut 26 të New Yorkut në Kongres. Egriu është duke kërkuar, së pari emërimin e tij si kandidat demokrat në zgjedhjet paraprake më 24 qershor, 2014. Ndërkohë, që ai dhe oponenti i tij Brian Higgins edhe në se i humbin zgjedhjet brenda partisë do të garojnë në zgjedhjet e përgjithshme që do të mbahen më 4 nëntor 2014.
Ekspertët janë duke i quajtur zgjedhjet e 4 ntorit 2014 (midterms) një referendum sidomos rreth të ashtuquajturës “ObamaCare” , pra “a do të jetë e mundur për të fituar Aktin e Përballueshm Shëndetësor – Affordable Care Act dhe problemet e mëdha të politikës së jashtme Amerikane”?.
Krimet e komunizmit- Khmerët e Kamboxhias
Nga Gëzim Llojdia/
1- Shqiptarët e kanë dëgjuar fillimisht Kamboxhian nga koha kur atje nisi kriza.Ndërkohë ,që në shtetin shqiptar vjen për një vizitë princi në mërgim Norodom Sihanuk me bashkëshorten Monica.Gjatë viteve, që atje zhvillohej lufta ,gazetat shqiptare jepnin shifra të të vrarëve. Kohë pas atyre viteve heshtja e ka mbyllur këtë vend në qetësine e tij dhe askush nuk interesohte më se cfarë ngjau në vitet 75-80 në Kamboxhia. Muzeu Gjenocidi Tuol Sleng është një muze në Phnom Penh, kryeqyteti i Kamboxhias. Vendi është një ish-shkollës së mesme e cila është përdorur si burg famëkeq i Sigurimit 21 (S-21) nga regjimi Khmer Rouge nga rritja e tij në pushtet në vitin 1975 për të rënies së tij në vitin 1979 . Tuol Sleng (Khmer do të thotë “Hill i Pemëve helmuese” ose “strikninë Hill”. Tuol Sleng ishte vetëm një nga të paktën, 150 qendra të ekzekutimit në vend, ku 20,000 të burgosur atje ishin vranë.
Dikur Chao Ponhea Yat shkollë emërtuar kështu nga një paraardhës mbretëroretë Mbretit Norodom Sihanouk ,të pesë ndërtesat u konvertuar në gusht të vitit 1975 , katër muaj pas Khmer Rouge fitoi Luftës Civile në kamboxhiane , në një burg dhe qendratë marrjes në pyetje . Khmer Rouge e quajti kompleksin ” Sigurimit Prison 21 ” ( S – 21) dhe ndërtimi filloi duke përshtatur burgun për të burgosurit : ndërtesat ishin të mbyllur në tela me gjemba të elektrizuar , klasat e konvertuar në burgje të vegël dhe dhomat e torturës gjitha dritaret ishin të mbuluar me shufra hekuri dhe tela me gjemba për të parandaluar largimet.
3.
Prej vitit 1975 deri në 1979, rreth 17,000 njerëz janë burgosur në Tuol Sleng ( disa vlerësime japin një numër të lart deri në 20,000 , edhe pse numri i vërtetë është i panjohur ) . Në çdo kohë , burgu mbahet në mes 1,000-1,500 burgosurve . Ata u torturuan në mënyrë të përsëritur dhe të detyruar nga anëtarët e familjes dhe bashkëpunëtorëve të ngushtë , të cilët ishin e arrestuar , torturuar dhe vrarë . Në muajt e parë të ekzistencës S -21 -së , shumica e viktimave ishin nga regjimi i mëparshëm Lon Nol dhe ka përfshirë ushtarë, zyrtarë të qeverisë , si dhe akademikë , mjekë, mësues , studentët, punëtorët e fabrikës, murgjit , inxhinierë , etj Më vonë udhëheqjen e partisë u kthye në radhët e veta dhe kreu spastrimet në të gjithë vendin me mijëra aktivistë të partisë dhe familjeve të tyre. Të arrestuarit përfshirë disa të rangut politikanëve më të lartë komunistë të tilla si Khoy Thoun , Vorn vet dhe hu Nim . Edhe pse arsyeja zyrtare për arrestimin e tyre ishte ” spiunazh ” , këta njerëz mund të kenë qenë të vrojtuar nga lideri Khmer Rouge Pol Potit si udhëheqës të mundshme të një grushti shteti kundër tij . Familjet e të burgosurve shpesh u sollën në masë me arsye se do të marren në pyetje dhe më pas u ekzekutuan në qendrën Choeung Ek të shfarosjes .
Në vitin 1979 , burgu është zbuluar nga ushtria pushtuese vietnamese . Në vitin 1980 , burgu u rihap nga qeveria e Republikës Popullore si muze historik për të njohur veprimet e regjimit të Khmer Rouge
4.
Thierry Cruvellier shkruan te Cambodia: Reflections on the Duch Trial.
” Emri im është Kaing Guek Eav . Kur unë u bashkua me revolucionin kam përdorur emrin e Duch . Kam hyrë në revolucionin për të çliruar popullin tim , duke përfshirë edhe prindërit e mi , të afërmit e mi , veten time . Kjo është arsyeja pse unë kam qenë i detyruar që të pranojë detyrën . Në atë kohë , në atë regjim , nuk pashë asnjë alternativë tjetër për të zgjidhur këtë çështje , përveç të respektojë disiplinën e partisë . Ndonjëherë ne duhet të bëjmë një punë që nuk më pëlqen . Unë do të doja të theksoj se unë jam përgjegjës për krimet e kryera në S- 21,veçanërisht torturimin dhe ekzekutimin e njerëzve atje.Unë do të doja të shpreh keqardhjen time dhe dhembjet e mia të për humbjen për të gjitha krimet e kryera nga CPK në vitet 1975-1979 ” .Duch ,ish-drejtor i qendrës së paraburgimit dhe torturës Phnom Penh e S – 21 ( i njohur më gjerësisht me emrin Tuol Sleng ) gjatë regjimit Khmer Rouge ( 1975-1979 ) është personi i parë që do të gjykohet para Dhomave të Jashtëzakonshme në Gjykatat e Kamboxhia ( ECCC ) , një gjykatë hybrid, që ka funksionuar që nga viti 2006 . Më 26 korrik 2010 ai u dënua për krime kundër njerëzimit dhe krime të luftës dhe u dënua me 30 vjet burg , nga të cilat ai ka kryer vetëm 11 vjet.Dhoma Gjyqësore vuri në dukje faktorët e rëndësishëm lehtësuese, për imponimin një afat 35 – vjeçar me burg më tepër se një burgim të përjetshëm . Këta faktorë përfshirë bashkëpunimin me Gjykatën , pranimin e tij të përgjegjësisë, shprehjet e kufizuara të pendimit ,mjedisin shtrënguese në Kamboxhian Demokratike dhe potencialin për rehabilitimin . Dhoma ka dhënë një ulje 5 – vjeçare në kompensimin e burgimit të tij të paligjshëm të të akuzuarit para transferimit të tij në ECCC . Dhoma gjithashtu theksoi një numër të karakteristikave rënduese ; në veçanti ,graviteti prej veprave penale të cilat janë kryer kundër të paktën 12.272 viktima gjatë një periudhë të zgjatur .Fytyra e Duch , 67 vjec , e rrudhur. Gjatë gjykimit , duke dëgjuar me vëmendje për përkthim simultan , ai do të mbetet ende për disa sekonda ,me gojën gjysmë të hapur , sytë e tij u ngushtua në përqendrim . Në ato momente , mosha duket se peshojnë mbi të . Nga një ditë në tjetrën ,lëkura në fytyrën e tij do të zhvendoset nga thatanike në të freskët, sy hapur të gjerë apo të reduktohet në një kafshë të thjeshtë . Vështrim i tij është intensiv dhe interesant, më shumë rrezatues si xham . Një ish roje burgu e përshkroi atë si ” një njeri serioz dhe të fortë , shumë të përpiktë “, një zinxhir – duhanpirës me të cilin ai nuk do të guxojnë për të bërë shaka .
– ” A keni frikë prej tij, me këtë fjalë, filloi gjyqi kundër Duch në mars 2009, dhe Prokurori Chea Leang tha : ” Për 30 vjet , një gjysmë milion viktima e regjimit CPK , i njohur gjithashtu si Khmer Rouge , kanë qenë të kërkuar në drejtësi për vuajtjet e tyre . S – 21 u formua si një një pjesë integrale dhe me të vërtetë një pjesë e një sulmi të gjerë dhe sistematik për të gjithë popullsinë e Kamboxhia . Ky sulm ishte zbatimi i një plani që udhëheqja e CPK -së ra dakord për të dhe ka filluar zbatimin edhe para fillimit të S – 21 . Si një vartës të këtij lidershipi , duke vepruar me urdhër të tyre dhe në mbështetje të këtyre politikave , krimet e të akuzuarit ishin pjesë e këtij sulmi . Disa atëherë dhe ndoshta ende tani argumentojnë se Khmer Rouge erdhi në pushtet me qëllimet më të mira dhe se diçka shkoi tmerrësisht keq . Por kjo nuk është thjesht e vërtetë . Nga fillimi , siç dëshmohet nga politikat e saj në zonat që kontrollohen përpara prillit 1975,udhëheqja e Khmer Rouge synon të hequr veten nga armiqtë e saj të perceptuar dhe vendosur pak vlerë në të drejtat e njeriut apo vetë jeta. Si një nga sloganet e tij famëkeqe:” Për të mbajtur ju ka fitim , për të shkatërruar ju, ka humbje ‘ ”
Prokuroria pranoi bashkëpunimin e të akuzuarit në gjykatë dhe asistencën e tij në hetimet , si dhe shprehjen e tij të pendimit dhe faktin se ai kishte kërkuar falje . Por kjo njohje ishte vetëm ndonjëherë me gjysmë zemre .
Gjyqi Duch ishte unik në historinë e drejtësisë ndërkombëtare në se fajit evoluar në një gjykim të plotë (në sajë të procedurës së drejtës civile që aplikon para ECCC dhe se nuk parashikon deklarimin e fajësisë ) . Në gjykatave të tjera ndërkombëtare , një lutje e fajtorit përfundon me një marrëveshje ndërmjet prokurorit dhe të akuzuarit , arritur pas bisedimeve të gjata dhe konfidenciale , dhe të miratuar nga Dhoma Gjyqësore në një seancë një -ditore . Ajo ka të mirën e ekonomisë gjyqësore , por ajo ka shumë pak vlerë për publikun dhe në të vërtetën thënë .
Asnjëherë më parë në një gjyq ndërkombëtar janë dëgjuar aq shumë hollësi . I akuzuari përsëriti pranimin e tij për rreth 85% të fakteve të pretenduara , dhe prokuroria u përpoq , kryesisht më kot , që të sjellë prova të forta për të mbështetur 15% .
Ka pasur shqetësime serioze dhe legjitime gjatë rrugës për mundësinë e procedurës të ngjitur në formë spirale dhe jashtë kontrollit . ECCC punon në një mjedis të rëndë gjuhësor dhe hartimin e saj ,që përfshin komplekse për ndarjen e pushtetit mes Kamboxhia dhe ndërkombëtarëve – ndjekur nga ndërhyrjet themelor politik – dukej i detyruar të dështojë . Gjatë tre muajve të parë , seanca të dukej e kontrolluar më shpesh nga i akuzuari sesa nga dikush tjetër . Gjatë muajve pesë e gjysmë , të paktën pesë prokurorë ndërkombëtarë kthehen , të gjithë këta , por nuk ka të vërtetë në dosje në detaje , dhe vetëm një kishte nivelin e përvojës zakonisht kërkohet që të jetë një avokat i lartë gjykues. Si rezultat , prokuroria shpesh dukej e dobët , e shpërqëndruar .Në një gjykim ku i akuzuari pranoi më faktet , pasojat ishin të kufizuara . Megjithatë kjo nuk do të jetë rasti në gjyqin e dytë të katër më të lartë të akuzuar.Partitë civile siguruan se u dëgjua një zë i rëndësishëm dhe legjitime , dhe lehtësuar një kuptim njerëzor , konkret për dëme të rënda të pësuar nga familjet e viktimave .Disa prej 30,000 njerëz çdo ditë morën pjesë të paktën një ditë të gjykimit . Grupet e fshatarëve dhe studentë u sollën fillimisht nga OJQ-të . Pastaj ECCC, shtypit dhe Marrëdhënieve me Publikun bëri një përpjekje të bashkërenduar për të pasur salla 500 – vendesh të mbushur açdo ditë . Kjo ishte e pashembullt në historinë e gjykatave ndërkombëtare . Ajo mund të ketë qenë më shumë një ushtrim propagande se çdo gjë tjetër , por ajo e bëri të sigurojë qasje në një ngjarje të jashtëzakonshme për një numër të papritur të njerëzve nga të gjithë vendin , duke përfshirë edhe nga fortesat ish Khmer Rouge . Në hapje të gjyqit , avokati mbrojtës kamboxhiane Ka Savuth ( i cili është edhe këshilltar ligjor i kryeministrit Hun Sen , të fuqishëm Kamboxhia për njëzet e pesë vjet dhe me vetë ish-anëtar Khmer Rouge ) bëri një nga fjalimet e tij të zjarrta dhe të bujshme . ” Cilat janë objektivat ndjekjese të udhëheqësve Khmer Rouge ? Ka tre : për të dhënë drejtësi për ata të cilët u shkatërruan dhe të atyre që mbijetuan ; për të që një regjim të tillë të ndodhë përsëri në Kamboxhia ; për të ruajtur sovranitetin e kombit , “tha ai .
E përbashkët me disa nga shokët e tij Kamboxhiane, ai gjithashtu ka një tendencë për të zmadhuar gjërat, e cila çon njerëzit të dëgjojnë vetëm gjysmë seriozisht fjalimin e ashpër të tij .Këto ndjekje penale duhet të ndalen ! ” Ai bërtiti para një audience kënaqur . Kishte katërmbëdhjetë udhëheqës më të lartë në regjimin e Pol Pot , tha ai , ” dhe emri i Duch nuk është në mesin e tyre ! Në qoftë se këta katërmbëdhjetë njerëz nuk janë ndjekur penalisht , atëherë kjo është një shkelje e ligjit për të ndjekur penalisht Duch.
“Por kur u pyet nga ana e gjyqtarëve për të shpjeguar veten e tij , ai menjëherë çaktivizoi bombën e tij . ” Këto ishin vetëm argumentet për Dhomës Gjyqësore . Unë nuk jam në pyetje juridiksionin e dhomës . Ky ishte një koment i thjeshtë , “tha ai me një buzëqeshje ..Katër muaj para paraqitjes Duch -së , pas një viti e gjysmë të hezitim , shtrembërim dhe manovrave politike ,bashkë – prokurori ndërkombëtar kishte kërkuar për gjashtë të dyshuar të tjerë që do të hetohen . Ai e bëri atë kundër vullnetit të kolegut të tij kamboxhian , i cili pasoi paralajmërimin e kryeministrit Hun Sen se duhet të ketë jo më shumë se pesë të akuzuar.Të tre gjyqtarët kombëtare të dhomës së Procedurës Paraprake e pasuan dhe votuan kundër ndjekjeve të tjera . Dhe deri më sot , gjykatësi bashkë – hetues kamboxhiane ka rezistuar çdo hetimi në këto raste të reja .Në tetor 2009 , gjyqtari Co i Hetimit ndërkombëtar bëri gjashtë thirrjet publike për të shërbyer zyrtarëve të lartë në qeveri të cilët ishin thirrur si dëshmitarë . Aty përfshihen disa nga njerëzit më të fuqishëm në Kamboxhia , Presidenti i Senatit dhe Presidenti i Asamblesë Kombëtare,dy ish- anëtarë të Khmer Rouge Menjëherë pas kërkesat janë bërë publike , Hun Sen dhe zyrtarë të tjerë të qeverisë haptazi deklaruan se personat e thirrur nuk kanë për të hetuar..I tillë është realiteti politik në të cilin kjo gjykatë dhe stafi i saj ndërkombëtar duhet të veprojnë . Të raste të tjera , të quajtura Rasti 003 dhe 004 , janë të njohur gjerësisht ku janë të përfshirë tre ish udhëheqës – qarkut të nivelit të udhëheqësve Khmer Rouge dhe dy ish-komandantë të lartë të Khmer Rouge që u bënë gjeneralë në ushtrinë aktuale . Këto raste janë të detyruar për të bërë një rast studimi i asaj që niveli i fuqisë politike ( dhe gjyqësor ) është akorduar ë gjykatësit dhe prokurorëve ndërkombëtarë, në varësi të mbështetjes politike që ata marrin , ose nuk marrin , nga Kombet e Bashkuara dhe disa shtete të fuqishme mbështetjen gjykatës . Në të vërtetë ,ECCC mund të jetë gjykata ndërkombëtare që ka marrë më pak mbështetje politike ( dhe të OKB-së ).Befasi, kjo ka të ngjarë të ketë përcaktuar fuqinë e saj gjyqësore dhe të performancës. Siç tregohet në çështjen e dyshimeve për korrupsion brenda anës kamboxhiane të ECCC , bashkësia ndërkombëtare nuk duket të jetë në gjendje apo e gatshëme për të marrë një qëndrim të fortë në ndjekje penale shtesë. Dobësi e gjykimit të dytë , ku katër të akuzuarit janë ndërmjet moshës 78 dhe 84 vjeç , dhe pasiguria e Rastet 003 / 004 , rreziku u përforcua me nervozizëm e shprehur nga mbrojtja Duch -së duke parë se klienti i tyre ka bërëfigurë më të shquar të krimeve të kryera nga Khmer Rouge .Është paradoksale që S – 21 është bërë simbol botëror i vrasjes masive të popullatës kamboxhiane e Pol Potit .Në fakt , 80 % e viktimave në S- 21 kishte marrë pjesë në regjimin Khmer Rouge , skllavërore ose me dashje . Disa prej tyre do të ishte në mesin e të akuzuarit para ECCC.Gjyqi i Duch ishte gjykimi i një Rouge Khmer detyra kryesore e të cilit ishte për të vrarë Khmer Rouge . Ai ishte ekzekutuesi i një , vetë revolucioni paranojak -shkatërrues . Kjo është paqartësia e statusit përfundimtar S -21 si një muze të genocidit që nderon qindra mijëra kambodians që vdiqën nën Khmer Rouge duke kontribuar në çmenduri të PKK .
Nuk do t’ju lë të më pini
Tregim nga Pirro Dollani/
Ishte shkurti i vitit 1955 kur katër burra të armatosur shpërthyen derën e dhomës ku flinin shtatë fëmijë, nga 3 deri në 11 vjeç, në një të ashtuquajtur krevat: një dyshek leckash shtruar në tokë. Nuk ishin as hajdutë e as terroristë, por forcat e policisë. Jorgji Gallani me familjen e tij banonte në një pallat italian. Kishte dy dhoma të vogla, që ishin larg njëra-tjetrës, në një korridor të përbashkët, ku jetonin edhe pesë familje të tjera, të gjitha me një banjo.
Njerëzit e armatosur në vend që të shpërthenin derën e dhomës ku flinin prindërit, shpërthyen derën e këtyre fëmijëve, të cilët, të tmerruar, u bënë grusht rreth motrës 11-vjeçare. Prindërit, me të dëgjuar zhurmën, dolën nga dhoma dhe u sulën drejt derës së fëmijëve. Aty ndodhi skena që këtyre fëmijëve të mitur u shkaktoi një traumë psikike që ndoshta vetëm vdekja do të mund t’i shpëtojë prej saj. Si një tufë ujqish të uritur mbi prenë, policët iu sulën të atit. E shtrinë për tokë dhe e goditnin ku të mundnin atë burrë 57-vjeçar e tejet paqësor. Pasi e rrahën mirë e i vunë prangat, e ngritën në këmbë. (Ku vallë e gjenin gjithë atë forcë për t’u hakmarrë në një mënyrë të tillë barbare?!)
Ndërkohë nëna mundohej të mos qante, por hera-herës i shpërthente papritur ndonjë ngulç ngashërimi. Pa i dhënë mundësi t’u thoshte fëmijëve një fjalë, e tërhoqën zvarrë atë plak të urtë, ndërkohë që kokën e gjakosur e të përlotur e mbante mbrapa si për t’u dhënë lamtumirën e fundit.
Në ditët që erdhën u mor vesh se e kishin arrestuar për veprimtari armiqësore. Faji i vetëm: kishte punuar për dhjetë vjet si përkthyes në organizatën amerikane, U.N.RR.A., që sillte ndihma në Shqipëri. Sapo kjo organizatë u largua nga vendi, tërë punonjësit shqiptarë i arrestuan. Koha që kaloi në hetuesi, ishte një ferr i vërtetë. Dita e hetimit përfundonte ose kur i pandehuri humbiste ndjenjat dhe ashtu pa ndjenja e të gjakosur e përplasnin në qeli, ose kur nuk arrinte të duronte më torturat e detyrohej të pranonte gjithçka që e akuzonin.
Gjatë kohës së gjykimit, që i ngjante një farse, pasi të pandehurit nuk kishin avokatë e vendimet paraprakisht merreshin në Komitetin e Partisë, të gjithë u akuzuan si bashkëpunëtorë të amerikanëve, paçka se ishin të caktuar në atë punë nga pushteti komunist. Edhe pse dënimet ishin të rënda, të dënuarit u ndjenë të lehtësuar kur përfundoi gjyqi. Tani të paktën do t’u shpëtonin torturave çnjerëzore të hetuesve të pashpirt.
Mbas disa ditësh i nxorën nga qelia, të prangosur dhe të lidhur së bashku, për t’i nisur në një burg, në veri të vendit, ku do të punonin në një minierë. Kur Jorgji po i afrohej kamionçinës, njëri nga policët që qëndronte pranë derës për t’i ndihmuar të hipnim, i futi poshtë krahut një pako të vogël. I burgosuri e vështroi si për t’i thënë se ç’është, por polici vazhdoi të merrej me të burgosurit e tjerë. Pasi hipi, zuri vend mbi një dërrasë që shërbente si stol dhe shtrëngonte fort krahun e prangosur që të mos i binte ajo pako misterioze, ndërsa vriste mendjen se ç’do të kishte brenda e kush ia kishte sjellë. Rruga ishte gjithë gropa dhe kamionçina herë pas here dukej se do të rrëzohej. Brenda kundërmonte një erë urine, përzier me të vjellura. Udhëtimi zgjati afro 7 orë. Kur arritëm në kamp, i rreshtuan para një barake të gjatë që shërbente si kapanon. Bënë apelin dhe u hoqën prangat nga duart dhe këmbët. Pastaj i futën brenda dhe u caktuan vendin në një minder të gjatë dërrase, që do t’u shërbente si krevat. Jorgji u ul në vendin që i caktuan dhe si në gjysmë fshehtësie filloi të hapë pakon. Nga shtrëngimi ishte bërë petë. U habit kur pa dy paketa cigare “Dajti”. Në njërën prej paketave ishte shkruar: Nga Mihali. “Nga Mihali?!” – përsëriti i habitur ai. “Nuk ka mundësi. Kjo pako duhet t’i përkasë ndonjë të burgosuri tjetër. Polici gabimisht ma ka dhënë mua” – mendoi ai. “Edhe emri Mihal do të jetë një rastësi, pasi ai e di më mirë se kushdo tjetër që s’e kam futur kurrë duhanin në gojë.” Por shkrimi ngjasonte me atë Mihalit. E la pakon mbi dërrasën ku ishte ulur dhe e zuri trishtimi.
“Pse vallë më ka çuar këto paketa? Ndoshta ka menduar se burgu do t’më thyejë e do t’më bëjë që të kërkoj ngushëllim në këto cigare të flamosura? – thoshte me vete.
Lotët i mbuluan faqet, por s’kishte arsye ta fshehte fytyrën, pasi pjesa më e madhe e të burgosurve kishin kohë që qanin. Mendoi jetën e mjerueshme që do të kalonin fëmijët, tani të braktisur nga kushdo. Çfarë do të hanin? E shoqja e tij nuk kishte punuar asnjëherë ngaqë ishte e sëmurë. Kush do të kujdesej për këtë fëmijë të gjorë pikërisht tani që familja e tij do të damkosej si “armik i popullit”? Në ato çaste u tundua të hapte paketën e të ndizte një cigare, por menjëherë tha me vete “Jo! Jo! këtë gjë s’duhet ta bëj, se atëhere ata bastardë që më shkatërruan jetën, familjen e më lanë fëmijët jetimë, do të fitojnë.” E vështronte atë pako të zhubrosur dhe përsëriste me vete: O do t’më pini, o do t’ju pi! I mbështolli përsëri me letrën e zhubrosur, shqepi dyshekun prej kashte, i futi brenda dhe u betua se kurrë nuk do t’i fuste në gojë. “Jo Mihal, nuk do të thyhem! Nuk dua të më mundin këta bastardë” – u betua me vete.
Gjatë periudhës së burgut, Jorgji shpesh tundohej të shkepte dyshekun e të pinte një cigare. Sidomos pas vizitave mujore që i bënte gruaja me ndonjerin nga fëmijët. Oh me sa ëndje e priste atë ditë kur në dhomën e takimeve i shfaqeshin ata! Por sa dhimbje ndjente pas asaj dite! E sillnin të pranguar në dhomën e takimeve që ishte e ndarë me hekura nga pjesa e vizitorëve. Rrinte i heshtur me sytë nga dera e gjoksi i çahej kur degjonte klithmat e fëmijëve. Zgjaste krahët përtej hekurave dhe sapo rrokte duart e tyre e pushtonte një trishtim e shikimi i mjegullohej. S’ishte në gjendje të thoshte asgjë. Sapo merrte veten e bëhej gati të fliste, polici e mbërthente prej krahu dhe e nxirrte nga dhoma duke thënë: koha mbaroi. Në këtë gjendje i afrohej shtratit dhe me duart që i dridheshin përpiqte të shkepte dyshekun. Por mbas pak, e mblidhte veten e thoshte me zë: Jo, jo nuk do t’ju lë t’më pini!
Jo pak herë kur dilnin nga tuneli mbas pune, e të uritur shkonin të hanin darkën (një supë që më tepër kishte ujë e guralecë nga zarzavatet e palara), i shkonte mendja të shkëmbente një cigare për një pjatë supë. Kishte të burgosur që, edhe pse ishin të uritur dhe kockë e lëkurë, ofronin supën e tyre, të vetmin ushqim që kishin për darkë, për një cigare. Por përsëri stepej para betimit që kishte bërë. Kështu kaluan 7 vjet mundime, vuajtje, lotë e mjerim.
Askush nuk e priste Jorgjin atë ditë kur u shfaq në derën e shtëpisë me një thes në krah, thes ku kishte futur gjithë gjërat e burgut. S’kishte kaluar as edhe një orë, kur në derë trokiti Mihali, shoku i fëmijërisë. Të shtatë fëmijët dhe nëna e sëmurë u habitëm më shumë me ardhjen e Mihalit, sesa me ardhjen e papritur të babait të tyre. Mbasi u përqafuan duke fshirë lotët e njëri-tjetrit, Jorgji u ngrit në këmbë dhe u drejtua nga thesi që akoma s’e kishte hapur. Nxori pakon dhe ia zgjati. Mihali e mori në dorë dhe sytë i mbetën te letra e zhubrosur e tërë zgjyrë. “Ç’është kjo?” – tha me vete dhe hodhi shikimin nga Jorgji si për të parë a ishte mendërisht në rregull. Pastaj me një zë të trishtë, përsëriti: ç’është kjo?
– Hape, hape, . . . një dhuratë për ty.
– Për mua?! – Mihali u habit kur pa dy paketa “Dajti”, të zhubrosura e të nxira nga koha. Zgurdulloi sytë, hapi gojën ndoshta për të thënë diçka, por mbeti ashtu i ngrirë sikur t’i kishin hedhur në trup një kovë me ujë të ftohtë.
54 urdhër-pagesa për ish-të përndjekurit më të moshuar
Ministri i Mirëqënies Sociale dhe Rinisë, Erjon Veliaj, shpërndau ditën e sotme këstin e parë të dëmshpërblimit për 54 ish- të përndjekurit politik në ambjentët e Ministrisë së Mirëqënes Sociale dhe Rinisë.
Ministri Veliaj tha se “unë sot do të doja të shpërndaja 54 urdhër-pagesa. E para me një komunitet prej 560 dosjesh që ne tashmë e kemi përgatitur dhe kemi trasferuar dhe jam i sigurt personalisht që kjo minisri të ketë trasferuar paratë në llogari bankare, kështu që sot bashkë me letrën e informacionit do të merni dhe numrin e llogarisë bankare që ju keni depozituar dhe ku kanë shkuar paratë dhe shuma përkatëse për secilën depozitë”.
Më tej ministri Veliaj u shpreh se “Sigurisht që sot në një vënd normal , sot do të ishte një ditë e gëzuar sepse po bëjmë një lloj paqe me historinë dhe më rezulton që nuk është kështu në Shqipëri, sepse është një ditë shumë e vonuar dhe një ditë që është vonuar 23 vjet, kjo ministri ka pasur pjesën e vet të përgjegjësisë, keshu që edhe pse nuk kemi qene në detyrë para disa muajsh , unë kërkoj ndjesë publikisht sepse jeni përfaqësues të shtetit shqiptar dhe pavaresisht se kush është në pushtet, shteti duhet të dijë të kërkojë ndjesë për detyrat që nuk i ka kryer. Kështu që uroj që të keni mundësi të na falni dhe të na mirëkuptoni që në kohë rekord sapo e kemi marrë këtë detyrë jemi munduar ta stabilizojmë situatën.
Gjatë fjalës së tij, Veliaj tha se “ky nuk është shpërblim, ky është një dëmshpërblim sepse disa njerëzve u është bërë një dëm dhe shumë prej të mirave publike që ne kemi sot në Shqipëri për infrastrukturën është bërë pa pagesë nga njerëz që kanë punuar nën dhunë dhe nën detyrim. Ndërkohë, do t’ju ftoja që të gjitheve që te ishit pjesë e nje dikutimi për reformën që duam t’i bejmë ligjit , jo vetëm për të rritur fondet por edhe për të gjetur një mënyre të arsyeshmë që ligji për fondin të jëtë sa më eficent, për t’i dhënë përparësi atyre që janë gallë, burokracitë duhen ndërprerë, rrugët duhet të bëhën më të shkurtra.“.” I kam kërkuar ministrisë që të gjithë fondin ta disbursojë 100% brënda vitit”, u shpreh ministri Veliaj.