• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

KONGRESI AMERIKAN GJITHMONË PRANË KOSOVËS

February 11, 2014 by dgreca

Me rastin e 6-vjetorit të Pavarësisë/

Nga Frank Shkreli/

Për pothuaj katër dekada tani,  anëtar individual ose grupe anëtarësh të Kongresit Amerikan, si nga Senati ashtu edhe nga Dhoma e Përfaqsuesve, kanë folur, kanë paraqitur rezoluta dhe kanë mbajtur dyzina sesionesh të posaçme dëgjimore, fillimisht mbi shkeljet e të drejtave të shqiptarëve të Kosovës nga Serbia, në favor të ndërhyrjes ushtarake të NATO-s për çlirimin e dhe më vonë për pavarësinë e Kosovës, përpjekje mbështetse këto në vazhdim ndaj popullit shqiptar në Kosovë.  Në këto sesione ftoheshin zyrtarët më të lartë diplomatikë, ushtarakë, e të sigurimit kombëtar amerikan si dhe specialistë të çështjeve europiane dhe ballkanike për të shpjeguar politikën amerikane ndaj Kosovës.  Këto sesione shëbenin gjithashtu si platforma për të informuar publikun mbi ato që po ndodhnin në Kosovë dhe njëkohësisht për u bëhej thirrje zyrtarëve amerikanë, për të përpiluar politika në mbështetje të shqiptarëve të Kosovës, të drejtat e të cilëve shkeleshin pa mëshirë nga regjime të ndryshme serbe e jugosllave.  Interesimi për fatin e shqiptarëve të Kosovës dhe mbështetja amerikane për ta, kishin marrë hovin pas demonstratave të përgjakshme të viti 1981, ku mund të kenë gjetur vdekjen lartë nga 300-shqiptarë.  Demonstratat masive të njëpasnjëshme studentore gjatë 1980-ave të shqiptarëve të shtypur nga policia serbe dhe të pakënaqur nga situata e tyre diskriminuese në çdo fushë të jetës dhe veprimtarisë së tyre nën ish-Jugosllavinë komuniste, tërhoqën vëmendjen e publikut dhe medias amerikane duke fokusuar gjithashtu edhe përqendrimin e përfaqsuesve të tij në Kongres mbi ato që po ndodhnin në Kosovë.  Ndër të parët anëtar të Kongresit që ishte në ball të përpjekjeve për t’i paraqitur Amerikës dhe botës agoninë e shqiptarëve në Kosovë dhe në Ballkan ishte Xho DioGuardi, me prejardhje nga Arbëreshët e Italisë, i cili njëherazi siguroi edhe përkrahjen e shumë kolegëve të tij në Kongres  për kauzën e lirisë dhe të drejtave të njeriut për shqiptarët në Kosovë dhe në mbarë Ballkanin.  Në atë kohë, fushatës së kongresistit DioGuardi iu bashkuan emëra të njohur të Kongresit të asaj periudhe në mbështetje të Kosovës, përfshirë ndër të tjerë,  legjislatorët  e njohur amerikanë Lantos, Broomfield, Gilman, Dole dhe natyrisht  kongresisti i njohur i ditëve tona dhe përkrahës i palodhur i shqiptarëve, Eliot Engel.  Gjatë 40-vjetëve të kaluara pra, kongresistët amerikanë, nepërmjet deklaratave për shtypin, fjalimeve në Senat dhe në Dhomën e Përfaqsuesve, si edhe nepërmjet korrespondencash zyrtare dhe diplomatike me udhëheqës dhe zyrtarë të lartë amerikanë dhe  europianë, por dhe të tjerë ndërkombëtarë, e kanë bërë të qartë vazhdimisht në të kaluarën dhe vazhdojnë gjithnjë të theksojnë mbështetjen e Kongresit amerikan për shtetin e  Kosovës si edhe për të drejtat e  shqiptarëve në përgjithësi.  Kjo mbështetje vazhdon edhe sot në 6-vjetorin e Pavarësisë së Kosovës, siç vihet në dukje edhe në letrën e ditëve të fundit dërguar Sekretarit Amerikan të Shtetit, Xhon Kerri, nga jo më pak se 40-kongresistë për integrimin e Kosovës në organizmat euro-atlantike.  Letra e përpiluar nga Kongresisti i Partisë Republikane nga shteti Ohio, Majkël Turner dhe e nënshkruar nga 40 kongresistë nga të dy partitë kryesore amerikane — republikanë dhe demokratë — përfshirë edhe Kongresistin Eliot Engel, si demokrati kryesor në listën e nënshkruesve të letrës drejtuar Sekretarit Amerikan të Shtetit, Xhon Kerri.

Në letrën e tyre drejtuar kryediplomatit amerikan, anëtarët e Kongresit të Shteteve të Bashkuara e sigurojnë Z. Kerri për mbështetjen e tyre ndaj përpjekjeve të  tija, që në prak të mbledhjes së nivelit të lartë të NATO-s  e cila do të mbahet në Angli,  zgjërimi i anëtarismit në NATO të jetë një prioritet për Shtetet e Bashkuara si dhe për Aleancën.  Ata veçanërisht i bëjnë thirrje Z. Kerri, që në takimin e ardhëshëm të NATO-s të përkrahet antarësimi në NATO edhe i Malit të Zi dhe Maqedonisë.  Por, “Për më tepër” shkruajnë kongresistët, “Ne ju bëjmë thirrje që të punoni me aleatët tanë në NATO, për të siguruar që Kosova — e cila në Shkurt celebron 6-vjetorin e pavarësisë së saj dhe e cila është një mbështetëse e fortë e Shteteve të Bashkuara — tu bashkohet fqinjëve të saj  si anëtare e Partneritetit për Paqë (PfP) dhe që të ketë të përcaktuar një rrugë të qartë drejtë antarësimit eventual në Aleancën e NATO-s.”    Njëkohësisht, kongresistët thonë në atë letër se Shtetet e Bashkuara dhe Aleatët e tyre kanë arritur një pikë kritike, ndërkohë që nevojitet marrja e masave për të siguruar rëndësinë dhe vazhdueshmërinë e NATO-s.  Ata shprehen  edhe në lidhje me zhvillimet e fundit në Ukrainë, ndërkohë që theksojnë shqetësimin e tyre, duke thënë  se rasti i Ukrainës — ku kanë vazhduar protestat anti-qeveritare për dias muaj,   në favor të integrimit të vendit në Bashkimin Europian — “shënon një zmbrapsje të zhvillimeve demokratike në Europë dhe mund të krijojë mundësinë që shteteve të atij rajoni tu bëhet presion nga forca të jashtëme, të cilat përpiqen të ndajnë rishtas kontinentin dhe të minojnë vizionin për një Europë të tërë, të lirë dhe në paqë.”  Në letrën e tyre, Kongresistët amerikanë thonë se janë gati të punojnë me Sekretarin Amerikan të Shtetit për të promovuar antarësimin e Malit të Zi dhe Maqedonisë në NATO.   “Për më tepër”, theksojnë përsëri ligjvensit amerikanë drejtuar kryediplomatit amerikan, “ne dëshirojmë të punojmë me ju për të siguruar që shtete të tjera të rajonit, siç është Kosova, e që kërkojnë lidhje më të ngushta me institucionet Euro-Atlantike, të kenë të hapur një rrugë të qartë, drejtë integrimit në Aleancën e NATO-s.”

Edhe Kongresisti  Eliot Engel nënshkroi letrën e përpiluar nga republikani Majkël Turner së bashku me 40 ligjvenës të tjerë, përfaqsues të dy partive kryesore politike amerikane dërguar Z. Xhon Kerri, në mbështetje të zgjërimit të antarësimit të NATO-s.  Zoti Engel tha një një koment në faqen e tij elektronike se edhe ai, “mbështetë thirrjen e shprehur në letrën dërguar Z. Kerri, që Shtetet e Bashkuara së bashku me NATO-n të sigurojnë që Kosovës t’i ofrohet një vend në programin e Partneritetit për Paqë, në të cilin tanimë janë pranuar të gjithë fqinjët e saj, e që është aq i rëndësishëm për krijimin e vizionit tonë për një Europë të tërë, të lirë dhe në paqë,” u shpreh edhe  Kongresisti Engel.

Letra e ligjvensëve amerikanë drejtuar Xhon Kerrit, në prak të mbledhjes së nivelit të lartë të NATO-s në Britaninë e Madhe,  është një mesazh i fortë – si për nga përmbajtja ashtu edhe për nga numëri i madh  i nënshkruesve – ndaj përkrahjes së Kongresit Amerikan për integrimin euro-atlantik të Kosovës, përfshirë  antarësimin e saj në Aleancën e NATO-s, në prak të 6-vjetorit të Pavarësisë së saj.  Shumica e përpjekjeve dhe nismave amerikane në mbështetje të Kosovës gjatë dekadave të fundit, e kishin origjinën në Kongresin amerikan, përpjekje këto që më në fund përbënin politikën zyrtare diplomatike dhe ushtarake të Shtetve të Bashkuara, politikë kjo që çoi më në fund në ndërhyrjen e NATO-s për të çliruar Kosovën nga zgjedha serbe dhe në pavarësinë e saj gjashtë vjetë më parë dhe në njohjen e saj diplomatike.   Ndonëse ndërhyrja ushtarake e NATOs në Kosovë ishte e para ndërhyrje e tillë në historinë pothuaj 75-vjeçare të Aleancës, ligjvensit amerikanë me të drejtë i bëjnë thirrje Shteteve të Bashkuara dhe NATO-s që si hap i parë, Kosovës t’i jepet vendi në Programin e Partneritetit për Paqë, duke përcaktuar qartë, siç theksojnë edhe kongresistët amerikanë, edhe rrugën që do të çojë në antarësimin e plotë të Republikës së Kosovës në Aleancën e Traktatit të Atlantikut Verior. Kjo nismë e dyzet kongresistëve amerikanë tregon se protagonistët në mbështetje të Kosovës dhe të Shqiptarëve në Kongresin amerikan mund të kenë  ndryshuar gjatë dekadave, por është e qartë se mbështetja e Kongresit amerikan për Kosovën dhe shqiptarët është më e fortë se kurrë.  A janë duke bërë Kosova dhe Shqiptarët në përgjithësi ato çfarë u takon dhe çfarë kërkohet prej tyre, për të merituar këtë mbështetje të vazhdueshme, me qëllim për të përshpejtuar integrimin sa më të shpejtë të gjithë Shqiptarëve në organizmat euro-atlantike?

Frank Shkreli

 

Pason letra në anglisht dhe emërat e kongresistëve që e kanë nënshkruar

 

February 5, 2014

The Honorable John Kerry

Secretary

U.S. Department of State

2201 C Street , NW

Washington, DC 20520

Dear Secretary Kerry,

As we approach the 2014 North Atlantic Treaty Organization (NATO) Summit hosted by the United Kingdom, we encourage your continued efforts to make enlargement a key priority for the United States and the Alliance. Furthermore, we believe the United States should continue its close partnerships with the aspirant countries of Georgia, Macedonia, Montenegro and Bosnia-Herzegovina, as well as with other countries in Central and Eastern Europe which seek closer relations with the U.S. and NATO. In particular, we urge you to support membership for Montenegro and Macedonia at this year’s summit, to encourage continued progress in implementing the Membership Action plan (MAP) for Bosnia-Herzegovina, and to advocate granting a Membership Action Plan (MAP) to Georgia. Additionally, we urge you to work with our NATO allies to ensure that Kosovo—which in February celebrated the sixth anniversary of its independence and is a staunch supporter of the United States—joins its neighbors as a member of the Partnership for Peace (PfP), and has a pathway for eventual membership in the Alliance.

In the 25 years following the end of the Cold War, the countries of Central and Eastern Europe have sought independence, democracy, and partnerships with the United States and NATO. Through various collaborative efforts—many led by NATO—meaningful reform initiatives brought about great economic growth, more accountable governance, and the rule of law for millions of Europeans. And for the past two decades, NATO’s spirit of collective security has been the bedrock of stability in the region.

It is our firm belief that the genuine prospect of NATO membership for the current group of aspirant states will further strengthen democratic institutions and values and increase stability and security in the region.

In contrast, failure to recognize and reward their significant efforts could discourage aspirant countries from pursuing further democratic reforms and weaken their commitment to partnering with Euro-Atlantic institutions. In addition, the Ukrainian government’s recent decision not to sign a long awaited association agreement with the EU—in defiance of the popular preference for European integration—raises concerns about back-sliding on democracy and the possibility that states in the region will be pressured by outside forces seeking to divide the continent and undermine the vision of a Europe whole, free, and at peace.

The United States and its Allies have reached a critical point in which action is necessary to ensure NATO’s future relevance and viability. As we approach the 2014 Summit, we stand ready to work with you to promote the accession of Montenegro and Macedonia to the Alliance, and to advance the membership prospects of Georgia and Bosnia-Herzegovina through the MAP process. In addition, we would like to work with you to ensure that other states in the region, such as Kosovo, which seek closer relations with Euro-Atlantic institutions, have a clear path toward integration with the Alliance.

We appreciate your continued commitment to NATO and await your response on the issue of enlargement at the 2014 summit.

Sincerely,

Michael R. Turner                                                       Eliot L. Engel

MEMBER OF CONGRESS                                        MEMBER OF CONGRESS

Bill Keating                                                               Doug Lamborn

MEMBER OF CONGRESS                                       MEMBER OF CONGRESS

Mike Michaud                                                            John Shimkus

MEMBER OF CONGRESS                                       MEMBER OF CONGRESS

Tom Cotton                                                               Gary Peters

MEMBER OF CONGRESS                                        MEMBER OF CONGRESS

Mo Brooks                                                                 Paul Cook

MEMBER OF CONGRESS                                        MEMBER OF CONGRESS

Robert B. Aderholt                                                      Alcee L. Hastings

MEMBER OF CONGRESS                                         MEMBER OF CONGRESS

Adam Kinzinger                                                          Bill Shuster

MEMBER OF CONGRESS                                           MEMBER OF CONGRESS

Madeleine Z. Bordallo                                                 Jim Bridenstine

MEMBER OF CONGRESS                                         MEMBER OF CONGRESS

William Enyart                                                           Trent Franks

MEMBER OF CONGRESS                                        MEMBER OF CONGRESS

Tom Marino                                                               Eddie Bernice Johnson

MEMBER OF CONGRESS                                        MEMBER OF CONGRESS

Albio Sires                                                                William Lacy Clay

MEMBER OF CONGRESS                                       MEMBER OF CONGRESS

Mark Meadows                                                           Brett Guthrie

MEMBER OF CONGRESS                                        MEMBER OF CONGRESS

Candice S. Miller                                                        Bill Pascrell

MEMBER OF CONGRESS                                        MEMBER OF CONGRESS

Tom Latham                                                              Jeff Miller

MEMBER OF CONGRESS                                        MEMBER OF CONGRESS

John Larson                                                               Steve Stivers

MEMBER OF CONGRESS                                        MEMBER OF CONGRESS

Alan Lowenthal                                                          Billy Long

MEMBER OF CONGRESS                                         MEMBER OF CONGRESS

Ami Bera                                                                    Gregory W. Meeks

MEMBER OF CONGRESS                                        MEMBER OF CONGRESS

Brian Higgins                                                             Grace Meng

MEMBER OF CONGRESS                                         MEMBER OF CONGRESS

Bennie G. Thompson                                                  Kerry Bentivolio

MEMBER OF CONGRESS                                         MEMBER OF CONGRESS

Gerry Connolly                                                           Frank Wolf

MEMBER OF CONGRESS                                         MEMBER OF CONGRESS

 

Filed Under: Analiza Tagged With: Eliot Engel, Frank shkreli, gjithemone prane Kosoves, Kongresi Amerikan

NA LA SKENDER SALLAKU, U NDA NGA NE!

February 11, 2014 by dgreca

Nga Pellumb KULLA/

As unë nuk e dij se si këtu në një cep të ShBA, sot u ngrita më herët se zakonisht dhe, më e pabesueshme akoma, hapa kompiuterin pa ndonje shtysë të vecantë. Pashë për emailet. Më goditi një ngushëllim Ma dërgonte ime mbesë, Ejona. Lajm i dhimbshëm: Sallaku i ndarë nga jeta! E prisja. Gjithë këto ditë kam qenë i lidhur me të shoqen, Vitoren dhe me të bijën Denisën. Ato nuk kishin fare besim se ai do t’ia dilte në përpjekjen e madhe. Dhe ja, e pritura e dhimbshme, ndodhi.

Nuk kishin kaluar vecse dyzetetë ore nga  urimet që i shprehëm për ditlindjen e tij të shtatëdhjetenëntë. Nuk kishin kaluar vecse një muaj nga dreka që hëngrëm bashkë në ditën që në Fier u zbulua memoriali i Kujtim Spahivoglit, njërit nga miqtë e tij më të mirë. Shtrimi papritur në spital, dy ndërhyrjet kirurgjikale, njëra pas tjetrës…

Në ditën e lindjes unë dhe ime shoqe Xhuli, folëm gjatë me ciifin Sallaku ne telefon. Folëm bile edhe për organizimin pas një viti të 80 vjetorit. Unë i premtova se përgatitjet do t’i fillonim që këto ditë. I premtova se “do t’i piqnim hutat” me Bujar Kapexhiun dhe do ta bënim atë një festë të madhe… Po, ja, nuk qe e thënë që t’ia arrinim asaj dite!

Dhe tani, këtu, në një cep të Floridës, kur mëngjesi nuk ka feksur ende, unë përgatitem t’i telefonoj Vitores. Jam si i mpakur, si në një dhimbje të pa provuar edhepse shumë vdekje njerëzish të afërt më kanë goditur gjatë gjithë jetës. Në këto ditë të para të këtij shkurti të zi, na vdiqën shumë artistë të vyer, me të cilët kam patur nderin të punoja tok. Kemi festuar tok, kemi qeshur e kemi harxhuar ditë e netë duke u kujdesur për repertoret, dekoret, dritat….

Të qoftë dheu i lehtë Skënder Sallaku! Të prehesh në paqe!

Aty nje muaj me pare, një trokitje e cuditshme në kujtesë, më përmendi ta publikoj në facebook ca nga ca, kapitull pas kapitulli, librin per te. Si të më kishin përmendur hyjnitë! Kanë kaluar 12 vjet nga botimi… Por shumë vetë dukej se e lexonin për herë të parë. Bëra mirë që iu binda asaj parandjenje të fshehur.

Dhe sot vendosa të risjell pikërisht një fragment nga libri. Me dëshirën, me lutjen ndaj Zotit, që këtë artist të rrallë ta marrë nën kujdesin e tij të madherishem. Artisti ynë e meriton!…

DINOSAURËT

Në vitin 1994 në Moskë vdiq në një moshë të madhe komiku i njohur Jurij Nikulin dhe Nju Jork Tajmsi i pat kushtuar kësaj ngjarje dy faqe të tëra gazete me shënime biografike dhe fotografi.

Mediat ruse, kuptohet me vdekjen e tij u morën ditë me radhë.

Në reportazhin e të dërguarit të posaçëm të Tajmsit, thuhej se Nikulini ishte një komik mjaft popullor, humorin e të cilit popujt e Bashkimit Sovjetik ishin mësuar ta kishin si bukë të përditëshme gjatë gjithë periudhës së rëndë komuniste dhe për këtë aktori gëzonte një famë të jashtzakonëshme. Ai tregonte anekdota të hidhura që Brezhnjevi me shokë nuk i gëlltisnin dot dhe Tajmsi rikujtonte një tufë nga ato, ndër të cilat unë zgjodha një frazë të tij, thënë pikërisht gjatë ndrydhjes brezhnjeviane:

 

“ Ne kemi komunistë të ndershëm që i paguajnë kuotizacionet partisë, jo vetëm nga përqindjet e rrogës, por edhe nga përqindjet e rushfeteve që marrin! Të tillë i do komunistët partia jonë!”

 

Shikoja arkivolin e komikut që, pas erës së re në Rusi, mbante postin e drejtorit të Cirkut të Moskës. Trupin ia kishin vendosur mbi një shtrat topi dhe ai shoqërohej nga ushtarakë me uniformat e paradës. Prapa topit, në krye të kortezhit çapitej Presidenti rus Boris Jelcin dhe pas tij një turmë e madhe pafund, dyqind, treqindmijë a ndofta më shumë njerëz që qanin me dhimbje ndarjen nga komiku i dashur. Një bllok me tri foto paraqiste grupe vajtuesish me fytyra të përlotura që shpinin drejt varrezave atë më të cilin lidheshin gëzimet e një epoke të tërë. Rusë të thjeshtë i patën treguar gazetarit amerikan, se artisti ishte e vetmja pikë takimi e vazhdueshme që miliona banorë të kontinentit sovjetik mbanin me misionin shoqëror të artit në një vend ku mediat ishin të superkontrolluara dhe kur gjinitë e tjera të artit në mos kufizoheshin duke shfaqur thjesht art të pastër, si muzika, apo baleti, vuanin pezullime të bujshme siç ndodhte tepër rrallë me poezinë, narrativën dhe filmin.

Rusë të ndryshëm që pyeta më pas në Nju Jork, më bindën më shumë për paralelin që mund të hiqet midis artistit tonë dhe Nikulinit. Këta lloj artistë të gjithanshëm ishin bij të një periudhe historike të trazuar, të cilën ata e jetuan si qytetarë të thjeshtë të vendeve me jetë të vështirë, si artistë të klasit të parë që punuan e rrezikuan shumë, si antarë të asaj partie që ishte ironikisht vetë farkëtarja e dhunës e shtypjes dhe e gjithë pasojave që vinin pas.

Të udhëhequr nga ideale demokratike e të vetëdijshëm për rolin e bukur që u takonte edhe jashtë dritave të skenës, këta artistë e bënë jetën e tyre dhe të bashkëkohësve të tyre më pak të hidhur nga sa e nxjerrin llogaritë e të gjithë treguesave të kohës.

Theksoj afërsinë e të dyve, pasi shumë të ngjashme ishin kushtet, miqtë dhe armiqtë e tyre. Edhe valët artistike që u dhanë jetë dhe i mbajtën mbi kreshtat e veta, ishin të njëjta. Ata ishin artistë të një kalibri të veçantë me vlera shumëpalëshe: mendimtarë, kllounë, aktorë të komedisë së shkurtër dinamike që është më afër popullit të shtresuar poshtë. Lloji i veçantë i këtyre komikëve ngjan me një specie që tani jep shënja se po shuhet, ashtu siç janë shuar dinosaurët. Tani kolegët e tyre 40- 50 vjet më të rinj as që kanë ndërmend t’u kacavirren litarëve të arenave dhe bile as që duan të vënë fijen më të vogël të pudrës në fytyrën e tyre. Shumica e këtyre tani ngrihen nga salla marrin një mikrofon në dorë dhe jo pa hir dhe elegancë, marrin e trajtojnë lajmet e kronikave duke ngacmuar modën, personat më publikë të kohës, presidentët, kryeministrat e shefat e policive sekrete duke mos e vënë fare në dyshim se pas mbarimit të shfaqjes, do të arrijnë shëndoshë e mirë në shtratin e tyre të përnatshëm. Shumë prej këtyre nënëqeshin me ironi kur i hedhin një sy repertorit zyrtar të dinosaurëve tanë, duke mos e vrarë mendjen se si jetuan edhe sidomos se qysh mbijetuan.

Përse vallë diktatura, në vend që këta lloj artistësh t’i godiste, i ruajti i afroi dhe u përpoq t’ua shuante shkëndijat kryengritëse, duke i bërë anëtarë të partisë e duke i graduar në strukturat e gjinisë?

Rritja e popullaritetit u solli atyre vetvetiu më shumë imunitet, paçka se imuniteti nën diktaturë nuk ka patur kurrë vlera plotësisht të qëndrueshme. Kështu që digën e parë mbrojtëse, artistë të tillë e ngrinin me përsosjen e vlerave të tyre të jashtëzakonëshme. Nga ana tjetër, imazhi i një partie të mbyllur e jo gjithpopullore, fitonte mjaft kredi, në rast se në radhët e saj ajo regjistronte dhe figura të dashura popullore, njerëz me vlera të fushave të ndryshme të shkencës, letërsisë dhe artit. Këta, natyrisht, në jetën politike ishin më të papërshtatshëm se militantët fshatarë e puntorë që ofronin cilësinë më të lartë që i lypsej një partie komuniste staliniane: bindjen. Por sidoqoftë ofronin përfitime të tjera, jo pa rëndësi. Edhe sot emrat e artistëve i bëjnë nder partive, prandaj ende ata lajkatohen, mbahen afër, futen në lista kandidatësh parlamentarë, pa vrarë shumë mendjen nëse ia thonë apo nuk ia thonë dot artistët në atë mejdan. Ata mobilizohen në koncerte elektorale të fryrë duke llogaritur se zgjedhësit do të tërhiqen më shumë nga bukuria e këngëve dhe eleganca e humorit se sa nga programi i partisë, kështu që partia arrin të budallallepsë votuesit dhe artistët bashkë me ta. Edhe kjo nuk është një shpikje vëndase. Kjo edhe në Perëndim nuk është e përbuzur.

Vetë afrimi i Skënder Sallakut në rreshtat e Partisë së Punës pra, ishte një plus i madh propagandistik, i cili fliste pa qënë nevoja të komentohej.

Sallakun nuk e adhuronte më pak edhe pala që cilësohej reaksionare. Në radhët e goditjeve të panumërta që pësonte kjo shtresë e gjerë, dukej sikur merrte edhe një më tepër kur të shihte që beniamini i tyre u kthente krahët dhe radhitej në një formacion politik të cilin ata e urrenin. Veçse këta lloj reaksionarësh kishin kohë që nuk i shikonin më në mënyrë aq kritike miqtë, kushurinjtë apo idhujt e tyre që hynin në parti për njëmijë e një nevoja të vogla e të mëdha dhe që ishin të shpjegueshme. Shqetësimi i tyre i vetëm ishte ndryshimi cilësor i marrëdhënies së komunistëve të rinj me ta, që në të shumtat e rasteve përkeqësohej.

Por nuk ndryshoi aspak marrëdhënia e Skënder Sallakut me simpatizantët e tij të të gjitha shtresave. Ai vazhdonte të ishte artist po aq i dashur, po aq i këndshëm, po aq i befasishëm në prurjet e reja.

E mbi të gjitha, edhe pas muajit të parë edhe pas vitit të parë edhe në vitet në vazhdim, kurrë nuk ndryshoi ajo parathënia pëshpëritëse “e dini të fundit që ka nxjerrë Sallaku?”,  në prag të dëgjimit të një anekdote kundër parties, të asja partie, ku ai kishte futur këmbët dhe sidomos kokën.

 

Nga Ministria e Brendshme doli një komision nëpër rrethe për të parë ngritjen arsimore të forcave të policisë. U ndalën në një qytet dhe filluan nga testimet. Thirrën policin e parë.

–  Sa bëjnë dy edhe dy? – e pyetën.

–  Tri! – u përgjegj polici.

–  Pa mendohu mirë… – i thanë ata të komisionit.

–  Pesë! – ia ktheu polici.

–  Mendohu përsëri!

–  Katër!

–  Je i sigurtë tani?

–  Shtatë! – tha polici.

–  Mirë, mund të largohesh, – i dhanë lejë të dalë nga salla e provimit.

Pasi doli polici, antarët e komisionit vendosën ta mbajnë në shërbim dhe shkruan në procesverbal: “ Pa shkollë, por përpiqet dhe e kërkon zgjidhjen me këmbëngulje. Të mbahet”

     Futën brënda policin e dytë.

–   Sa bëjnë dy edhe dy?

–   Pesë!  – ia bëri polici pa i u dridhur qerpiku.

–   Pa mendohu edhe një herë!

–   Pesë!  – nuk tundej nga e tija polici.

–   Sikur të mendohesh edhe një herë…

–   Pesë! – i a bëri polici i dytë më i sigurt se kurrë.

–   Mund të dalësh! – i thanë.

      Me të dalë polici, komisioni dha përshtypjet dhe në procesverbal u shkrua: “Nuk i duken shënja shkolle gjëkundi, por ngjan si shkëmb i patundur. Të mbahet”

    Thirrën të tretin.

–   Sa bëjnë dy edhe dy?

–   Katër, – u përgjegj qetë polici.

–   Mendohu edhe një herë!

–   Katër! – tha polici i sigurtë.

–   Mos e ke gabim?

–   Aspak! – tha polici. – Katër!

Antarët e komisionit e nxorën kandidatin dhe në procesverbal shkruan: “I mprehtë. T’i kontrollohet biografia. Me të tilla përgjigje të sakta, po na krijohet bindja se në forcat e policisë ka depertime nga bij reaksionarësh!”

    

            Pas kësaj barzelete askush nga pinjollët e familjeve të përmbysura nuk do të derdhte lot për regjistrimin e komikut të dashur në listat e komunistëve.

Sallaku për gjithkënd ishte gozhda më e kollajtë ku mund të varej origjina dhe përhapja e këtyre gazmoreve të hidhura. Citimi i çdo burimi tjetër ishte më i rrezikshëm pasi e asgjësonte vetë burimin. Nuk mund të pranohej përshembull, që njerëzit të ndërronin pyetjen parathënëse “e dini këtë të fundit që ka thënë Sallaku” me një të re, si fjala vjen, “ e dini këtë të fundit që ka thënë i biri i aksh antikomunisti të pushkatuar”. Këta bij të fundit edhe pa nxjerrë nga kallami flluska të këtij lloji, kishin mbushur burgjet. Në burgje ndodheshin njerëz që kishin bërë një pyetje pa të keq. Një kooperativist nga Devolli ra në burg edhe i kërkohej llogari se përse ai vështronte aq shpesh nga ana e kufirit(!). Të tillë kandidatë burgjesh nuk kishin aq shumë nevojë për të bërë ndonjë faj, pasi në vëndin tonë lavdimadh, ata ishin fajtorë ende pa lindur akoma.

Kështu që tek e fundit të gjithë kishin përfitim nga forcimi i pozitave të Skënder Sallakut. Përse nuk u burgos ai? Përse nuk u prangos edhe kur vetë Kadri Hazbiu e pa tek me ashk e vullnet të plotë, në një tryezë me të, nxirte nga goja të vërteta aq të hidhura që të merrnin brinjë më brinjë? Kaq kavaljer dhe burrë i besës ishte ministri i Sigurimit me Skënder Sallakun, kur më parë e më pas kish marrë vetë në pyetje dhe kish çuar në pushkatim shokë të luftës partizane, që dikur i patën shpëtuar jetën! (Vetë Hazbiu e dinte i pari se këta shokë lufte ishin të pafajshëm). Përse pra nuk i hodhi hekurat Sallakut e t’i jepte një shtrëngim nofullash atyre që pëshpëritnin humorin e zi?

Arsyeja ishte e thjeshtë: humori i zi ishte një fenomen i gjerë e i përhapur i gjithë Evropës Lindore e i gjithë diktaturave në histori dhe ky fenomen nuk do të asgjësohej aspak me asgjësimin e Sallakut. Epidemia e tregimit të anekdotave ishte aq e përhapur dhe ishte më tepër pasojë se shkak, siç është hija pasojë e diellit. Të deshe të mbyllje gojërat e popullit ishte njësoj si të luftoje me mullinjtë e erës. Për hir të kësaj fushate duhej të burgosje tre të katërtat e popullsisë shkodrane. Skënderi ish një individ i shquar, por ai kurrë nuk mund të krahasohej me një komunitet të tërë si Shkodra, e cila ngjante si një kolegjum i zi repertori, që u dërgonte drithë në mokra artistëve të saj të zinj.

Në se lemë mënjanë hesapet “ta puthim a ta kafshojmë” që bënte partia për Sallakun, duhet të kemi parasysh që talenti i vërtetë sa më shumë rritet aq më shumë gjeneron njerëz që urojnë theqafjen e tij. Këtu ne mund të përfshijmë ndonjë koleg ziliqar të llojit të tij, si edhe gjithata që nuk kishin të bënin me artin e Skënderit, por që bezdiseshin nga lehtësia dhe guximi me të cilin ai vinte gishtin mbi plagët e shumta. Zakonisht guximtarët e rallë janë të urrejtshëm, pasi ata të pacipë e venë më në dukje frikën e të tjerëve të cilët sikur urojnë që guximtari ta pësojë sa më shpejt, që vetë të duken të mënçur e praktikë dhe jo vetëm frikacakë.

Dashuria e përgjithëshme popullore që e rrethonte Sallakun bënte që denoncimet ndaj tij të ishin gati në nivelin e zeros. Një dashuri kaq e përgjithëshme ishte e përpjetë e madhe për ata që mund të deshin t’i bënin keq. Por mos harrojmë se nga ana tjetër e barrikadës, dashuri ndaj tij kishte edhe në njerëzit që mbanin në këmbë mekanizmat represive, si sigurimsa, hetues dhe policë, të cilët sa nuk kishin marrë ende një urdhër në dëm të idhullit të tyre, u vinte më për mbarë plogështia. Në jetën e tyre të zymtë ai lëshonte rrjedha drite dhe gëzimi si për ata vetë ashtu edhe për fëmijët e pleqtë e tyre.

Shkeputur nga libri “Skender Sallaku, ose, si qeshnim nen diktature”

 

Filed Under: ESSE Tagged With: pellumb Kulla, Skender Sallaku, u nda nga jeta

AJO SHKOI NE QIELL

February 11, 2014 by dgreca

Me Vaçe Zelën 34 vjet më parë në Prishtinë-” Njerëzit  qanin dhe puthnin  autobusin e pluhrosur, sepse brenda ishte Vaçe Zela..”/

Kujtime nga Hys Shkreli, moderator i koncertit të vetem te Vaçe Zelës në Prishtinë para tri dekadash/

       Vaçe Zela! Kur degjova se ke shkuar, se ke ndërruar jetë, mu ngjall një Vaçe , të cilën e takova 34 më parë në kufirin qe ndante  Kosovën më Shqipërinë… Ajo Vaçe, e kujtimeve te mia, po hynte në Kosovë për turnenë e sajë të parë e të fundit në këtë vend.  Ajo Vaçe, atë ditë Maji ,  zbriti qetë si një flutur nga një  kombi-bus i vjetër. Më përqafoi mua dhe të tjerët qe ishin tubuar për ta pritur… Në atë moment, mu bë  sikur  po takohëshin  dy shekuj,  dalë nga një popull. Sepse, aq e gjatë na ishte bërë  ajo ndarje. Ne po prisnim në atë kufi afro dyzetë vjet Vaçe…

Kishim dalë në kufirin që atëherë quhej  jugosllavo-shqiptar, për të takuar grupin më të madhe e më të njohur  të artistëve nga Shqipëria, të cilët po vizitonin për herë të parë Kosovën. As qe kam mund të  ëndërroj në atë moment që, një ditë do të lavdërohem pse isha unë ai që e pagëzova  kufiri shqitaro- shqiptar, e të tjerët e shpërndanë këtë emër. Atë ditë, më ty Vaçe filloi shëmbja simbolike e kufirit shqiptaro-shqiptar. E vërteta, kënga jote e kishte kaluar e rrënuar atë kufi shumë vite më parë.

Ai kufi, at ditë pranvere të vitit 1980, dukej si “toke e vdekur”,  tokë e askuj, pa jetë e gjallëri. Aty s’ kishte arrijtë pranvera kurr, shekujt  ishin ndalur. Dhe kjo pamje dëshmonte se sa e thellë ishte kjo ndarje e imponuar midis Kosovës e Shqipërisë. Por, atë ditë, u ngjallë ai vend si asnjëherë më parë, më ty e të tjerët qe po e thyenit at mur duke  na sjellur kengëtarët  e ndaluar – në Kosovën e izoluar. Vendkalimin kufitar e kishin vërshuar banorë të fshatrave  për rreth , të cilët kishin dëgjuar për arrijtjen tënde e të artistëve tjerë të këngës. U dorëzuam para emicioneve. Lulet qe sollem në kufi për ju , u përzien më lote dhe… sikur u rriten për disa minuta. Ti po shkelje për herë të parë në Kosovë. Mbase nuk e dije, se ti kishe jetuar  në Kosovë  shumë vite – si këngë.Në atë karavan yjesh te kohës , pos teje, ishte edhe Limos Dizdari, Gaqo Çako, Luan Zhegu, Liliana Kondakçi, Zina Zdrava, Hysni Zela, e shumë të tjerë, më të cilët ne jetonim në Kosovë, por kurr nuk i kishim takuar.

Ato vite, pas disa dekadave te izolimit, muri i ndarjes – po  plasaritej. Në këtë klimë të re politike,  artistët më të njohur të kengës nga  Shqiperia, po fillonin  turnenë e tyre të parë në Kosovë e Maqedoni. Disa  prej tyre, nuk kishin udhëtuar kurr më  parë  jashtë Shqipërisë. Për herë te parë po shkelnin në një tokë të dytë – shqiptare.Ishin këto, yje të Shqipërisë të cilët ndriçonin  edhe në Kosove, mirëpo kurr nuk e kishin parë këtë vend…

Isha gazetar , por bëja edhe moderime spektaklesh publike të asaje kohe. Më  zgjodhen të shoqeroja këtë grup dhe të drejtoi koncertet e tyre. Udhëtimi më artistët nga Shqipëria ishte udhëtim nepër kohe, dhëmbje e ngjarje. Mbushur më momente gëzimi e gazmendi, por gjithnjë të  përshkuara më situata prekëse e emocionuese. Ishte  ndjenjë e çuditshme të celebrojsh takimin e shqiptarëve – më shqiptarët, rilidhjën e rrenjëve të shpërndara, ngjalljen e urave të rrënuara, bashkimin e gjakut të shprishur.

Udhetonim më autobusa nga një qytet në tjeterin. Kudo që ndalëshim, rruga bëhej lum njerëzish, lagja ngjallej, qyteti zgjohej . Zejtarët para dyqaneve, plakat në dritare, të rinjte më lule – sikur takonin ëngjujt e ëndrruar. Mirëpo, në çdo turmë, kishte ndonjë  nga “ata”, për të kontrolluar shprehjen e asajë, që politika e quante “manifestim i nacionalizmit”. Ndaj  verehej së kishte edhe dashuri të kontrolluar, posacërisht kur njerëzit flisnin më fytyra e jo më goje. Kur goja heshte e sytë, mimika, e shpirti flisnin. E dinim se çdo eufori e tepruar, do te rezultonte më limite të reja nga pushteti jugosllav. Ndaj, edhe në këto emocione kishte vetëpermbajtje.

Në vendet e palestra ku kendonit ju Vaçe, njerëzit prisnin më  lule, mall dhe zjarr. Të ekzaltuar, ata xhvishnin këmishat e xhaketat dhe u venin flakën. Digjëshin këmishat e zemrat nga malli. Digjëshin ndarjet e kufijt. Ato koncerte, ishin  kremte dhe protestë. Simbolikisht, ata po digjnin kohën e politiken qe ndau kombin. Ndaj, ato tubime nuk ishin vetem muzikore. Ishte ai vit i çmalljes së madhe shqiptaro-shqiptare…  Shoqëronte Orkestra e Madhe e Radiotelevizionit te Prishtinës. Me vjen keq qe s’mbaj mend drejtuesit e Orkestrës, por di se Severin Kajtazi, Isak Muqolli, Krist lekaj…ishin nder më të angazhuarit . Kjo Orkestër, për herë të parë po shoqëronte solistë nga Shqipëria, ndaj të gjitha orkestrimet duhej pregaditur, dhe luajtur drejtëpërdrejtë para publikut apo “live” siç do te thonim sot.

Vaçe Zela. Sot, kur dvgjova se je bërë luleborv e Alpeve të Zvicrës, pranë Aleksandër Moisiut,  mu ngjall ajo  Vaçja e buzëqeshur e para 34 vjetëve, ulur në një autobus të bardhe, (të “Turist Kosovës”)  duke pushtuar më sy luginat e Dukagjinit e Majat e Bjeshkëve të Nemura. .

E shoh edhe sot atë fytyrë kureshtare duke shikuar nga dritarja e duke i thithur ato peisazhe të vendin të cilit i kishte kënduar e kurr nuk e kishe parë. E kur autobusi më këtë karavan të këngës ndalej, atëherë krijoheshin imazhet që preknin në shpirt. Njerëz të emocionuar rrethonin autobusin dhe preknin atë metal te ftohte  duke kërkuar dorën tënde Vaçe. Policia i shpërndante dhe nuk lejonte hapjen e dyerëve. Të rinjë të emocinuar puthnin autobusin, pse ti ishe brenda Vaçe. Gishtërinjtë e lotët  e tyre, linin gjurmët mbi autobusin e pluhrosur qe na e zinte frymën në ato momente. Ata shkruanin vargun e tyre për ju…Ti, Luani, Limosi, Hysniu e të tjerët, përpiqeshit t’i fshihni lotet e ta ruani buzëqeshjen. Shqiptarët qanin për shqiptarët. Per nje çast, harrohëshin të gjitha kengët. Ata ishin aty, jo vetem për të takuar ty, dhe jo vetem për hirë të këngës. Ata donin ta takojnë Shqipërinë e ndaluar. E Shqipëria ishe ti, ne ato momente. Ata po takonin vendin e shkëputur prej tyre, po takonin të kaluarën e humbur, e ndonjëri edhe rininë e shënuar më këngët tua. Nga ata qe prisnin, kishte edhe njerëz të cilët kishin bërë burg  për një këngë tënden ose të këngëtarëve të brezit tend. Për gjeneratat e sotme, kjo pamje, veshtirë shihet si e tillë…Shqipëria, në atë kohë ishte shumë, shumë  larg. Ti udhëtove gadi dyzet vjet për të arrijtur në Kosovë.

Vaçe Zela. Kur dëgjova se paske shkuar, për disa çaste kalova Atlantikun dhe u këtheva në qytezën e vogël të Therandës (Suaharekës). Mu ngjalle Vaçja, në atë drekën e parë që patem svbashku në restoranin “Ballkan”.  Aty  ishim pakëz më të izoluar nga publiku, ndaj biseduam gjatë pvr shumë gjëra, por jo edhe për ato që na interesonin më se tepërmi. Për ato,  nuk të pyeta e as nuk më pyete. Sepse e dinim se rreth nesh ishin “ata”. Saherë që biseda jonë  bëhet më e afertë , ndonjeri nga “ata”  afrohej e ndërhynte më ndonjë pyetje të pakuptimt. “Ata” ishin edhe nga ana juaj, edhe nga ana jonë, Nga Sigurimi i Shqipërisë dhe Sigurimi Jugosllav. Pak a shumë, ne e dinim cilët janë, ndonëse ishin të kamufluar si “asistent regjisor”, “ndihmës teknik”, “shofer” etj.  Ishte ndjenjë  ngulëfatëse të flasish pa fjalë. Të ndjesh dikend aq të afërt, por të mos mund te bisedojsh lirëshem. Fytyra plot shprehje e goja memece. Aty dëgjova më tepër për jetën tende. Mësova që ishe nuse e Kosovës, sic do të thonin vëndasit e mi, pasi bashkëshorti yt kishte rrenjët nga Janjeva. Ti kuptove më mirë se  sa e njohur dhe e respektuar ishe në këtë vend të cilin po e zbuloje. U befasove kur të thash se, në këtë anë të Alpeve, të quajnë Mirej Matje shqiptare. Modestia jote, të bënte edhe më të madhe  se që të dinim.

Lexoja fytyren tënde dhe shihja përplasjen e ëndrrave tona mbi Shqipërinë e panjohur. Lexoja veshjen  tënde të thjeshtë por elegante dhe bëhesha skenë e jotja. Dëgjoja fjalën tënde dhe tërë ato këngë të njohura bëheshin dialog i asajë dite. Unë kisha njëmijë pyetje, ti padyshim shumë përgjigje, por i heshtem dhe ia lamë kohës. Pastaj, shikoja fytyrën e Agron Çobanit, i cili ju printe, asokohe drejtor i Radio Tiranes.  Fytyra e tij, më ngjallte  tregimet për  shqiptarët  të cilet burgosur nga pushteti jugosllav, vetem pse  kishin dëgjuar haptas Radio Tiranën e ndaluar. Jeta eshte plot ironi. Ai rrinte i heshtur dhe askush nuk e njihte, sepse ishte ti Vaçe ajo qe të njihnin dhe donin të t’ takojnë.

Po bisedonim sikur njiheshim prej vitesh edhepse kurr nuk ishim parë. Gjenerata ime ishte rritur më këngët tua. Ne qe kishim vizituar Shqipërinë në atv kohë, e dinim se “Valsi yt  i lumturisë” nuk ishte për lumturinë e atyre viteve, por, vals i një lumturie të imagjinuar –  që  mungonte . Kënga jote për “Diellin e ri”, kishte një porosi univerzale e optimizim njerzorë. Do të mund të këndohej në çdo kënd e cdo gjuhë të botës.

Ditet tona sëbashku, pasuroheshin me ngjarje, biseda, e humor. Limoz Dizdari, Gaqo Çako, Luan Zhegu e të tjerët,  kishin sjellë me vete jo vetem këngët, por tërë sharmin e fshehur të Shqipërisë. Duke e njohur pak a shumë gjendjen në Shqipëri, unë gabimisht kisha fituar përshtypejn se atje, njerëzit  nuk kan kohë për të qeshur. Mirëpo ju, me barsoletat e tregimet tuaja ,  e rrenuat at mal dyshimi, dhe na bëtë të ndjehemi si një familje që po jetonte në bashkvsi me vite. Ato ditë, e bëmë një Shqipëri të Bashkuar, një Shqipëri të Madhe sa kënga jote.

Në çdo qytet qe vizitonim shpërthenin vullkane admirimi e dashurie për ju. Por, ndeshnim edhe ndonjë  befasi të pakëndshme. Gadi në do sallë , na priste Titoja i varur  në mur , si nje mumi . Zyrtarët  nga Shqipëria kishin kerkuar që të  largohet  fotografija e këtij diktatori. Ky ishte qendrim më të cilin nuk bëheshin  kompromise. E njejta rregull vlente për artistët nga Kosova në Shqipëri: Fotografija e  Enveri nuk guxonte të ishte në sallë. Ndaj,  pyetja më delikate ishte se, kush do ta largojë Titon nga koncerti. Disa herë, kjo çështje gadi solli nderprerjën e turneut. Udhëheqësit lokal, kishin frikë ta largojnë. Mirëpo në momentet e fundit gjendej dikush i “gjithëfuqishem” që Titone nxjerrëte jashtë. Njëri prej atyre që merreshin më këtë punë ishte udhëheqësi i atëherëshem i Radio Prishtinës Shaban Hyseni, të cilit ia kishte besuar kujdesin për ceshtjet e nxehta politike. Ndonëse atë e akuzonin si titoist, ishte ky ai  që  zakonisht e nxierrte Titon nga salla. Shumë vite më vonë, Titoja  nga varri, ju hakmuarr Hysenit; E shkarkuan nga puna dhe të gjitha funksionet,  pse kishte larguar fotografinë e Titos ne sallat ku këndonin artistët nga Shqipëria.

Në mbrëmje fillonin koncertët ku shpërthenin të gjitha ndjenjat shqiptare. Ishin ato koncerte të këngës dhe lotëve, të haresë e tensionit. Publikun e vërshonin emocionet. Fytyra e sy te etshëm te njerëzëve, sikur mbulonin skenën tënde Vaçe. Në ajr verehej ekzaltimi, e zbrazja e ndjenjave të mbytura më vite, dhe nostalgjija e malli për të ndaluaren, të largëtën, të ëndërruaren…Njëkohësisht, si një korb mbi kokë, na rrinte  presioni i imponuar nga cenzura e autocenzura. Njera vinte nga pushteti, e tjetra nga droja që të mos t’ i thyejmë rregullat e imponuara. Duhej matur çdo fjale qe flitej, posacerisht para publikut. Çdo këngë, tekst e konferansë, kalonte nepër llupën e cenzorëve  nga të dy  palët. Tani, kishim cenzorët nga të dy anët, dy diktaturat.

Eprorët tu , më këshilluan që moderimin ta bëj sa më zyrtar . Ata kritikuan pse moderimi im, sipas tyre, dukej pakëz perendimor. Më këshilluan që  të mos e ngrisë zërin, kur shqiptoj emrat e artistëve, sepse kjo ua kujtonte moderatorët  italian, stil ky i vleresuar si modernist e borgjez në Shqipëri. Pastaj, unë mora kritika edhe nga ana tjetër, kosovare. Pasi që në atë kohë, dygjuhësia në Kosovë ishte e obliguar  në tubime publike, më thanë së do te duhej pershendetur publikun më një fjali edhe në gjuhen serbokrate, ose do te angazhonin  një serb Ishte ky nje provokim. Nëse publiku serb,  vjen në koncerte të Vaçe Zelës, atvherë bisedojmë për çeshtje, sygjerova unë.

Vaçe Zela. A të kujtohet koncerti në Prishtinë? Na the, së as në Shqipëri nuk kishe përjetuar momente te tilla. Ishte ngjarja më e madhe skenike që kishte parë Prishtina në ato vite. Në Palestrën e Sportit, ku mbahej koncerti, po takohëshin të gjithë lumejtë shqiptarë. Njerëzit nga rajonet, kishin ardhur për të i lidhur dekadat e shkëputura nepërmjet zërit tënd.  Ti e ndeze Prishtinvn dhe ua shkunde rrudhat  atyre që kishin filluar të vjeshtohën  e nuk shpresonin që një ditë do të t’kenë  në skenën e qytetit të tyre. Këngët tua i dhanë një shpirt të ri atij qyteti. Sot, sikur i shoh imazhët e nënave që sjellnin edhe foshnjët e tyre për t’ u fotografuar më ty, të bindura së  ato momente nuk vijnë më, por bëhen histori.. A to kujtohet gazetarja që nderpreu intervistën më ty, sepse nuk i permbante dot lotët…Njerëz që kurr nuk të kishin takuar, hynin më fëmijë, nëna, gjyshe… në dhomën tënde prapa skenës, dhe shtangoheshin kur të shihnin: Ata qanin – ti qaje. Kishte diçka te çuditshme, gadi hyjnore  në ato përqafime. Herë herë, u ngjanin takimit më  dikend që sapo da dal nga burgu. Disa, si të hipnotizuar qëndronin para teje e ti puthnin duart. Nuk flisnin shumë. Lotët u zenin vendin fjalëve. Dhe, këto skena persëritëshin pa ndërpre.

Ata natë, ajo sallë u be lulishte që këndonte më ty. Njerëzit prej ngado sjellnin lule për ty dhe kengëtarët tjere… Pastaj  kuptova se tufat me lule, kishin një sekret brenda. Njëri nga “ata” (që supozoja së ishte i Sigurimit të Shqipërisë), mu afrua dhe me dha një si gjysëm-urdhër: “Lulet do ti pranojsh vetem ti, jo artistët, dhe do ti sjellish në zyrën tonë…” Ai donte të le përshtypjën se kjo ishte çeshtje e sigurisë, mirëpo shpejt zbulova të vertetën. Në një moment, gabimisht hyra në dhomën e “atyre” dhe verejta lule të shpërndara nëpër dysheme. Ata kerkonin diçka midis luleve. I diferencojne lulet, bera sarkazmë në vetvete. Vetem atëherë kuptova së femra e mëshkuj  nga publiku, heqnin stolitë e arit nga trupi, dhe i fshihnin midis luleve për të ua  dhuruar  artistëve  në skenë. Çiftet, po dhuronin kujtimin e shenjtë të kurorës së tyre – unazën e martesës. Ishte ajo gjëja më e vogël e  mirënjohjes admiruese që mund të shprehnin ne ato momente per ju.. Urdhërin për lulet, kryesisht e injorova duke aktruar ngathtësinë. Sepse, nuk mund të grabisja lulet qe ishin sjellë per ju, as  unazat e martesës qe kishin dalë nga duart e adhurueseve tuaj, per ty e të tjerët…Ata lidhnin kurorë të re  – më kengët tuaja.

Vetem një vit më vonë Vaçe, mu ne ate vend e lagjë ku ti këndoje, u derdh gjaku i rinisë shqiptare në demostratat e 81-it. Vitët filluan të bëjnë hapa dekadash në Kosovë…

Vaçe Zela. A të kujtohet mbrëmja e fundit para se të ndahemi në Ohër? Nata e fundit në Hotelin “Metrpopol”, ku kënduam, festuam e qeshem deri në mengjes. E ne agim, si një këmbonë, na ngriti në këmbë  Gaqo Çako me thirrjet e tij nga teraca e hotelit, më tërë zërin  që kishte…”Ooo Selimoooo”…Kush është Selimi, pyetem ne? E dinim se Gaqo kishte pirë pakëz raki, por nuk ishte i dehur. Thërriste  më tërë zërin. Pastaj sqaroi se, matanë liqenit, në Poradec, paska një kolegë ushtrije qe quhej Selim …” Dua ti them atij , ja ku jam unë e ku je ti”, shtoi ai.Për ne, kjo tinglloi si  humor ,pasi s’dinim nëse nga Selimi kishte kujtime të mira apo të keçija.

Një orë më vonë, Gaqo Çako, dhe të tjerët, ishin pertej liqenit, në anën e Selimit… Ne që mbetem në këtë anë të liqenit, e veshem pikllimin. Të dy palët po kthëheshim në botërat e tyre të ndara. Shqipëria e Madhe e Këngës, të cilën e ndertuam gjatë atyre ditëve, përfundoi. Serish u nda në dysh…

Vaçe Zela. Pas tri dekadash,u  këtheve për herë të dytë në Prishtinë. Herën e kaluar na solle këngën, kësaje radhe – pikllimin. Hyre për herë të fundit në Teatrin e Operas dhe Baletit në Tiranë dhe nga aty shkove lartë  në qiell. Yjet si ti – i takojnë qiellit. U  bashkove më yjët tjera shqiptare, Elena Gjikën, Aleksander Moisiun, Gjon Bellushin, Elena Ciriqin, Ibrahim Kodrën, Bekim Fehmiun.Ti mbetesh Teuta jonë e këngës tonë . Të fala yjeve Vaçe. Pusho  atje lartë të Dielli yt i Ri , dhe vazhdo te ndiçojsh…

Ne Foto: Nga perfundimi i koncertit ne Prishtine. Nga e majta: Limos Dizdari e Shpresa Berisha,Luan Zhegu e Luan Hajra, Liliana Kondakci e Shahindere Berlajolli, Hys Shkreli moderator, dhe nje person i paidentifikuar, Isak Mucolli (violine), Vace Zela (shenuar me shixhete),Burbuqe Rushiti (gazetare), Nazmije Hoxha, dhe Shpresa Gashi (ne thellesi) Prapa: Nje pjese e Orkestres se Madhe te Radiotelevizionit te Prishtines

 

Filed Under: ESSE Tagged With: 34 vjet me pare, ajo shkoi ne Qiell, Hyse Shkreli, me Vace Zelen

KRYEMINISTRI THAÇI NË NEW YORK: PAVARËSA E KOSOVËS MBANË VULËN E DIASPORËS

February 10, 2014 by dgreca

KONSULLATA E KOSOVËS ORGANIZOI FESTIMIN E 6 VJETORIT TË PAVARËSISË SË KOSOVËS/

Të hënën me 10 shkurt 2014 në mbrëmje Konsullata e Kosovës në New York organizoi përkujtimin e 6 vjetorit të Pavarësisë së Kosovës.Trupi diplomatik i Kosovës nën drejtimin e Konsullit të Përgjithshëm, ambasador Bekim Sejdiu kanë pritur urimet e  diasporës shqiptare të Amerikës, drejtuesëve të shoqatave dhe fondacioneve, jo vetëm nga Nju Jorku, Nju Xhersi e Kënektikat, por edhe nga shtete të largët. Kanë qenë qindra vetë që kanë uruar : Gëzuar Pavarësinë Kosovë!Në emër të Federatës Panshqiptare të Amerikës, ka uruar  zv/kryetari i saj, z. Agim Rexhaj dhe një grup vatranësh.

Me duartrokitje është pritur hyrja në sallën e mbushur plot, e Kryeministrit të Kosovës, z. Hashim Thaçi. Një fotografi me kryeministrin, ishte dëshirë për çdo të pranishëm , një dëshirë që natyrisht nuk mund të plotësohej për të gjithë, nga që numri i pjesmarësve ishte i madh, ndërsa koha e Kryeministrit e kufizuar.

Takimin e ka hapur gazetari Sulejman Gashi, i cili u ka uruar mirëseardhjen pjesmarrësve dhe ka sjellë në kujtesë fjalët e Kryeministrit Thaçi 6 vite të shkuara në Kuvendin e Kosovës, ku u aprovua deklarata e Pavarësisë. Më pas, Gashi ka ftuar  në foltoren e improvizuar, atë që e cilësoi si arkitekt të Pavarësisë së Kosovës,  Kryeministrin Thaçi. Fjala e kryeministrit është ndërprerë shpesh  herë nga duartrokitjet. Kryeministri , i cili gjatë ditës së sotme ishte folës në Kombet e Bashkuara, tha ndër të tjera se Pavarësia e Kosovës, mban vulën e diasporës, veçanërisht asaj të Amerikës, e cila ishte urëlidhja mes Amerikës dhe Kosovës. Ai e vuri theksin tek kontributi i madh që ka dhënë dhe vazhdojnë te japin Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe partnerët Evropianë.

Të pranishmit i ka përshëndetur ambasadori Frank Wizner. (Të plotë kronikën do ta lexoni në Diellin e  printuar)

Filed Under: Komunitet Tagged With: dalip greca, en New York, Kryeministri Thaci, merr pjese, ne pritjen, per pavaresine

NDËRROI JETË NË NEW YORK TAHIR HYSA

February 10, 2014 by dgreca

Njoftojmë komunitetin shqiptar në SHBA dhe miqtë e të njohurit në vendlindje se ka ndërruar jetë në New York, Tahir Hysa. I ndjeri është shumë i njohur për komunitetin shqiptar për shpirtin e tij poetik dhe qëndrimet antikomuniste. Në shumë tubime ai improvizonte poezi satirike kundër diktaturës dhe fshikullonte ringjalljen e fantazmave të së shkuarës. Po ashtu ai ishte një ndër përkrahsit e Monarkisë dhe ishte pjesmarrës aktiv në të gjitha tubimet, ku recitonte poezitë e krijuara nga ai vetë.

I ndjeri vuante nga një sëmundje e rëndë nga e cila ndërroi jetë. Të Hënën(10 shkurt)  nga ora 6 pm deri në 8 pm dhe të Martën(11 shkurt) nga ora 6 pm deri në 9 pm do të zhvillohen shërbimet funerale në :

Albanian American Islamic Center-  Queens

7224 Myrtle Avenue
Glendale, NY 11385

Tel: (718) 386-4720)

Arkivoli me trupin e të ndjerit do të përcillet për në Atdhe. Kush ka mundësi mund të kontribuojë për lehtësimin e shpenzimeve të përcjelljes në Atdhe duke u paraqitur në shërbimet funerale në Albanian American Islamic Center of Queens. Le ta përcjellim të ndjerin me nderimet që i takojnë.

 

Filed Under: Kronike Tagged With: dalip greca, nderroi jete, Njoftim, Tahir Hysa

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 4876
  • 4877
  • 4878
  • 4879
  • 4880
  • …
  • 5724
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community
  • U zhvillua veprimtaria përkujtimore shkencore për studiuesin shqiptaro-amerikan Peter Prifti
  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT