Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Ne pritje te Kryeministrit Edvin Rama

by

  Shkruan:  Sami Repishti */

Ridgefield,CT.SHBA.-/

I nderuemi Z. Kryeminister:/

Mjetet shqiptare te informimit njoftojne marrjen per se shpejti  ne dorezim nga ju,   te detyres se kryeministrit te Republikes se Shqiperise. Urime per nji fillim te mire e pune te mbar gjate ketij mandati kater vjeçar.

Detyra e re ju ashte besue nga vota e “sovranit” dhe verdikti i tij ne  zgjedhjet e 23 qershorit 2013. Ky verdikt u pranue edhe nga pala “humbese”. Pranimi eliminoi konfuzionin e mundshem dhe lehtesoi ardhjen tuej ne postin e kryeministrit , si dhe te Aleances per Shqiperine Europiane, qe ju drejtoni, ne rolin e partise ne pushtet, me te gjitha prerogativat qe njihen me ligje, dhe pergjegjesine qe imponon detyra e re. Per ma teper, fitorja e bindshme elektorale ju jep mundesine per vendime te randesishme, dhe reforma thelbesore qe siguron shumica pothuejse absolute e Kuvendit te posaformuem.  Votueset ushqejne shpresen se mirebesimi i investuem ne ju do te jape frytet e deshirueme , dhe qe “fitorja e shumices” te mos degjeneroje ne “tirani te shumices”.

Votimet e cilesueme si “me te mirat” ne Shqiperi keto 23 vitet e fundit , nuk kane qene perfekte, ashtu siç nuk jemi edhe na perfekt. Ne fakt, ka aspekte shqetesuese ne kete mes qe kane krijue “dyshime” tek qytetaret shqiptare, …. pa harrue se gjysma e popullsise nuk votoi fare!

Fakti se ASHE ashte nji konglomerat prej ma shume se 36 partishe politike nuk frymezon besim ne kohezionin politik dhe koherence ne veprimtarine e saj. Ne mesin e tyne, ka te pakten 5 parti liliputiane qe kerkojne ringjalljen e “parrizit komunist” ne vendin tone. Per ju, si veprimtar antikomunist gjate viteve te transformimeve te medha, kjo don te thote perseritje e “…Genjeshtres se Madhe (qe) vriste, mbyste, izolonte, e dermonte, deri ne cepin me te skajshem te mendjes, çdo te vertete te lire te njeriut”! (Citat nga Kurban), don te thote perseritje e kohes kur njeriu perdorej si kafshe pune!  (Motra ime 14 vjeçare, e ndjera Hadie, terhiqte si kafshe karrocen e bukes per police ne kampin Veliqot te Tepelenes….!)

Ky denim pa kompromis i se ‘keqes komuniste’ nga ju ashte ne vije me kerkesat e jueja fillestare “…ne ujdi me kohen, si antikomunist”, i revoltuem nga pamja e atyre qe “…agu i dites i gjente ne rradhet e qumshtit, e vetem mbremja i siellte ne shtepi…pas punes pa orar…”; i revoltuem kunder nji sistemi totalitar qe nuk deshi te dinte “…se si po kalbet shoqeria, as se si po rriten, dhe edukohen me te vegjelit e Shqiperise ne kalbezimin e saj çorodites”. Sot, keto “elemente” jane aleatet e juej!

ASHE qe ju drejtoni arriti nji fitore te papritun edhe per arsye te koalicionit me PSI qe para dy vitesh ishte nji grumullim “…kriminelesh te rangut me te pare, e rrugaçesh te ores me te fundit; me para, me ofiqe e ndere materialisht te prekshme ne rradhe te pare…”. Te udhehequn nga kush? Nga Z. Ilir Meta, “….i cili ktheu partine e tij …ne patericen jetike te pushtetit me te korruptuar ne historine shqiptare; …mjeshtri i lindur qe grumulloi ne rrugetimin e tij…kriminele e rrugaçe”. Ju e njihni  Z. Meta, per “…paqendrueshmerine e tij, paranojen e tij se çdo njeri qe ka prane kerkon t’ia hjedhe (me)…shpuren e pandare te servileve te tij, injorante deri ne dhembje e dallkauke deri ne bezdi, me te cilet eshte rrethuar tradicionalisht…” Sot, kjo “shpure” jane ministrat e qeverise suej! Dhe Z, Ilir Meta, qe nuk len gjak pa marre, u pergjegj:” Rama eshte i kapur nga krimi i organizuar…nje kryebandit me bllok korrupsioni ne dore!” Ju kryminister e ai do te jete ‘Speaker’ i Kuvendit te ri! Çdo mendje normale, çdo ndergjegje e paster,  revoltohet, ne shikimin e pare….!

Por do te ishte gabim adoleshence sikur te dhanat e masiperme te “denojne” a priori qeverine dhe udheheqjen tuej.  Une nuk ia lejoj vetes!

*

Keto kohet e fundit, kam lexue me interesim narrativen tuej introspektive “Kurban”, “…nji rrefim i lire…fund e krye subjektiv”. Menjifjale, me zemer te hapun, nji qendrim qe ju jep “….lumturine e te qenit domethenes ne histori…” dhe deshiren e sinqerte “…per te lene nje gjurme autentike ne kete moment  dramatik”. Me nji “…hyrje te papritur, por i vendosur, pothuejse fanatik: ‘O keshtu ose krejt ndryshe!’” ju jepni pershtypjen e hymjes ne “aventure”(ne kuptimin pozitiv te fjales!) te perçmimit te rrezikut dhe te vdekjes qe, jo se e kerkoni ate, por e deshironi me jetue kete jete sa ma intensivisht. Nji veçori kjo e shume intelektualeve europiane! Ju perqafuet “aksionin” si mjet i domosdoshem me kenaqe nevojen tuej te mbrendshme me “ndryshue” boten rreth jush, per  diçka “krejt ndryshe”.

Sigurisht, ju jeni i ndergjegjshem se “aksioni” vetem per hir te aksionit, ashte nji qendrim qe ne Europen e mbas L1B perfundoi ne “fashizem”. Atehere, ne nji kohe kur “…kryetari i PS i vuri kazmen…themeleve morale dhe etike te debatit politik e shoqeror ne kete vend”, ju vendoset te ngriheni, kambengules me “…lene nje shenj dalluese te kalimit (tuej) ne qytetin ku ju takoi te lindni dhe te jetoni”.  Keshtu, keni shkrue nji faqe ne historine e qytetit te Tiranes…!

Qe ne fillim, per ju ishte e qarte se “…njerezit jo vetem jetojne, por edhe bashkejetojne me njeri tjetrin” nji sentiment fisnik e modern i botes sone. Qe ne fillim u perballuet me realitetin e hidhun, kur “…dita dites (u krijue) ndjesia e pamundesise se vazhdimit te misionit per transformimin e Tiranes jashte Partise Socialiste…”.Atehere, u transformuet ne partiak, “andrra” u venit dhe “realiteti” fitoi!

Ju i dhuruet aftesite tueja, dhe entuziasmin tuej, nji partie politike “…PS qe kishte rene ne nje batak te shpifur, era e te cilit sot e kesaj dite ska ikur plotesisht”, nji partie qe nuk pranoi asnjihere me u shkepute nga PKSH dhe PPSH, aq sa ruejti edhe thesarin e “Genjeshtres se Madhe”, gazeten Zeri i Popullit, nji parti politike qe refuzon te denoje satrapin aziatik qe vuri popullin”…me kurrizin e shtrire per toke, me shqelma ne fyt, e gryken e pushkes pas koke”, siç e pershkrueni ju mjeshterisht.,

nji partie qe kurren e kurres nuk kerkoi falje per krimet monstruzoe qe bani ne vendin tone.

Andrra e juej u zbeh e mbetet sot nji vegim i se kaluemes…! U harruen kriminelet, si ajo bankierka e koperatives qe therriste:”Dua te me jepni edhe mua nje luge gjak te ngrohte nga ky presori” kur u denue nji profesor. U harruen…”te tere shqiptaret e qytetit e fshatit, ish sklleve ne ara, fabrika, kantiere, apo ish te burgosur e te perndjekur ne llagamet e luftes se klasave…“. U harrue ish deputetja e PS qe piu botenisht gjakun e nji oficeri te SHIK-ut i vrame ne Vloren e vitit te mbrapshte 1997…! U harrue edhe i çmenduni Aranit, perbindeshi qe denoj me vdekje ma shume se 400 shqiptare te pafajshem…!

Denimi i fajtorit ka gjithemone diçka tragjike, dhe kjo nuk perjashton kriminelet  komuniste, ….as edhe Aranitin mjeran! Sepse ne fund te fundit, te gjithe jemi qenie njerezore me aftesi te kufizueme. Por, mosdenimi i tyne, dhe braktisja e viktimes se pafajshme ashte nji tragjedi edhe ma e madhe. Ju shkrueni: “Pafajesia duhet te mund krimin çdohere, çdo dite e perfundimisht, por gjithehere me mjete ligjore”. Nji percaktim monumental!  Siç shkruente pak dite ma pare nji nane kosovare per sjelljen e “politikaneve” ne lidhje me krimet serbe ne Kosove, “…ata siellen sikur nuk ka ndodhur as lufta, as vrasje, as djegje, as plaçkitje, as dhunime, as gje prej gjeje.…!” Ashtu si ne Shqiperi! Kjo sjellje ashte vrasja e dyte e viktimes! Si viktime e diktatures, une ju lutem: mos e lejoni! Respektoni historine!

                                                                    *

     Z. Kryeminister: PS ashte sot anetare e Nderkombetares Socialiste, kryesisht europiane, dhe kjo ashte nji fitore per ju. Ju konsultoheni me laboristin Tony Blair, emen i respektuem nga te gjithe shqiptaret. dhe kjo ju ndihmon me forcue bindjen tuej se komunizmi, qe disa “aleate” tuej e deshirojne perseri, ka qene thjeshte nji kombinacion fatal i nji totalitarizmi patologjik, monopolistik, dhe tejskajshem brutal, qe shfrytezoi kulturen. ligjin, politiken, dhe psikologjine e masave te pa arsimueme me mbeshtete shtypjen ekstreme dhe padrejtesine gjitheperfshirese.

Pengesat qe do te perballoni jane te medha, “shpura” e te perjashtuareve qe akoma  pretendojne do te ju luftoje, atmosfera rreth jush ashte helmuese, dhe puna qe ju pret ashte e rande. E kaluemja e juej ju ven ne pozite te veshtire. Profili i juej tregon se keni lundrue ne mes dy rrymesh antagoniste qe ju quejne “i kuq” dhe “jo mjaft i kuq”.  Ndoshta ashte koha per nji dialog kombetar mbi rolin e udheheqsit dhe partizanshmenine e tij ne jeten publike, ne krijimin e nji atmosphere qe sherben shoqenine shqiptare tejet te traumatizueme, dhe  perfundimisht ne nevojen absolute te bashkepunimit me “opoziten” fanatikisht intransigjente, me evitue nji ndamje akoma ma te thelle se ajo qe sot na konsumon!

Sot, PS perballet me nji Kuvend ku afer nji e treta jane miljonere me vule dhe krenare per miljonat e grumulluem, qe shumica kane trashegue nga ish elita komuniste e para viteve ’90, ose te afermit me mbizotenuesit e poleve te pushtetit (siç shkruente nji ambasador amerikan) dhe sot, si deputete, gezojne imunitet simbas ligjit. Nji seri skandalesh mbrenda elites krijon friken e pasigurise ne psikologjine tone kolektive. PS ashte sot nji organizate politike e “privatizueme”!

Kontrasti ne mes te vorfenve –ma te vorfenit ne Europe!- dhe multi-milionereve numri i te cileve rritet çdo dite pa pengese nga ligji, ka hape edhe ma shume hendekun e dallimeve ekonomike, dhe si rrjedhim ka krijue nji mase te gjane qytetaresh qe, bashke me mungesen e bukes se sotme po humbe edhe shpresat per te nesermen. Shoqenia shqiptare, sot e smure, rrezikon te jete e pasherueshme neser: ne vorfeni te pashprese, “sans-culotte”, ajo ashte material eksploziv per shperthim te pakontrollueshem!

Duhet shkaterrue oligarkia kleptokratike, dhe sa ma shpejt aq ma mire!

Kudo, mbrenda dhe jashte vendit ndigjohen thirrjet per reforma, shtet ligjor, lufte kunder krimit te organizuem e korrupsionit endemik te administrates shtetnore. Kudo deshirohet nji evolucion demokratik i Shtetit dhe shoqenise shqiptare, dhe nji ngritje e shoqenise civile demokratike ne Shqiperi. Si socialist europian, shpetoni vizionin tuej per nji Shqiperi ma te mire, ma njerezore. Kujtoni Naimin: ”Faltore kemi njerine!”. Njeriu ne qender te vemendjes sone, njeriu i lire shqiptar me dinjitet! Pa dallim, pa perjashtim! Shqiptaret qe tremben nga frika e gjendjes fluide ne vend, ata qe vuejne nga papunesia dhe vorfenia e paevitueshme, e kerkojne kete me kambengulje. Mos i shgenjeni ata dhe ato! Ofroni “doren” e shtetit qe ndihmon, jo “grushtin” e shtetareve  qe grumullojne pasuni prrallore e te paligjeshme!

Dekada me rradhe, mosbarazia e te ardhunave per banoret e vendit dhe konteksti i krizes ekonomike europiane, qe randon nga deficiti i frikeshem dhe keq administrimi i tij, kane çthure pelhuren sociale te vendit, dhe kane dobesue besimin e popullsise ne nji te ardhme ma te mire. Tatepjeta vazhdon; por ajo nuk duhet te jete e ardhmja e atdheut tone. Sot, paga minimale e shqiptarit ashte 12 here ma e vogel se ajo europiane, ndersa 581.000 pensioniste te rregjistruem jetojne te uritun nga nji dite ne tjetren…! Na duhet sherbimi me ndergjegje! Arroganca e pushtetit dhe modelet autoritare sigurojne vetem disfata…edhe ne Shqiperine tone. Korrupsioni endemik dhe krimi i organizuem triumfojne aty ku ata perceptohen si “Shteti vete” e “percepsioni” ashte,  shpesh here, ma efektiv se “e verteta”.

*

Z.Kryeminister: dalja ne skene e elementit te ri, te edukuem ne Perendim, megjithese pa eksperience te mjaftueshme pune, perfshirja ne Qeveri e “verioreve” deri tani te paperfillun, theksi ne promovimin e grues shqiptare ne jeten publike, kujdesi per imazhin  e “Qeverise se re” mbrenda dhe jashte vendit,(masakra e 2 prillit 1991,viti i mbrapshte 1997, Gerdeci, vrasjet e e 21 Janarit, veteflijimi i ish te persekutuemeve…) theksi ne formacionin “skuader” dhe veprimtaria qeveritare si “skuader”, pa elemente “te pazevendsueshem” dhe pa “kaposhe” partishe nominale pergjithesisht pa peshe ne opinion publik, shqetesimi veçanerisht per dikasteret e shendetsise, arsimit dhe ushtrimit te drejtesise, theksi ne “profesionalizem” e jo ne “besnikeri” ndaj shefit, si dhe transparenca e premtueme, jane inkurajuese. Ka “profesioniste” Shqiperia. Kerkojini dhe do t’i gjeni. Mbrenda, dhe jashte shtetit!

Zhvillimet ne kete drejtim zakonisht gjenerojne aktivizimin e popullsise qe perkrahe ngjalljen e shpreses. Qytetaret e lire e te ndergjegjshem nuk presin “mrekulli nga qielli”. Ata duhet te bajne ate qe ban çdo qytetar i lire ne Boten e Lire, respekt per ligjin dhe shtetin ligjor, perkrahje çdo nisme qeveritare qe nderton dhe kundershtim atyne qe damtojne, perçajne ose shkaterrojne. Kjo don te thote angazhim ne jeten publike, paraqitje ideshe te reja, ndertim strukturash civile dhe zhvillim programesh qe vete qytetaret perpunojne. Fusha e punes per te gjithe duhet te mbetet e hapun per te gjithe. Shqiperia ashte atdheu i te gjitheve! Qeverite shkojne e vijne; ndertoni administraten e qendrueshme!

Sot, te flasesh per nji “popull te djathte” dhe nji “popull te majte” ashte nji perpjekje koshiente me forcue ndamjet qe ekzistojne, dhe duhen braktise. Ka vetem nji popull : populli shqiptar me ideologji konkurruese!  Une ushqej shpresen –tue imitue Rev.M.L.King, Jr.- se nji dite shqiptaret nuk do te gjykohen nga ngjyra e tyne politike por nga profesionalizmi dhe fortesia e karakterit tyne.

Shqiperia sot nuk ka anmiq qe e kercenojne; NATO na mbron, persa kohe qe respektojme parimet e kesaj organizate mbrojtje! Shqiperia ka “kundershtare” qe mendojne ndryshe, nji e drejte e shenjtenueme ne Kushtetuten e Republikes se Shqiperise, nji e drejte e patjetersueshme. Me akuzue PD-ne konkurruese si “…parti fashiste, zogiste, islamike, serbe, hajdute, bajraktare, nacionaliste, kriminele “ e tjera babezira, me kercenue largimin nga puna te PD-isteve, ashtu si lexohet ne shtypin  shqiptar, jane çfaqje te nji urrejtje primitive,  kancer qe shkaterron te gjithe ata qe e ushqejne; nuk ndihmon mirekuptimin, frymen e bashkepunimit e respektin reciprok, cilesi thelbesore per nji shoqeni civile, dhe nuk len vend per nji dialog kuptimplote, sidomos ne keto dite kur ky dialog ashte i nji randesie jetesore.

Sot, vendi i jone ka nevoje per nji sinkronizim te mesazheve ne mes te dy paleve, mobilizimin e forcave shtetnore e private per punesim te plote ne rradhe te pare! Sot, populli shqiptar ashte ndergjegjsue per “lirine” e fitueme, e refuzon trajtimin si nji kope bagetishe qe kullote ne fusha, ose automat fabrike nen kamxhikun e policit, per nji cope buke, shpesh here e pamjaftueshme me qetesue stomakun e uritun te punetorit e te familjes tij. Koha e rreshtave te gjate per qumsht, dhe grushteve para dritares me hekura te furrave shtetnore ka kalue. Sot, siguria personale, prona private e ligjeshme, punesimi, arsimi, sherbimet shendetsore nuk jane privilegje; ata jane te drejta themelore per nji jete njerezore me dinjitet. Duhet ndertue nji shoqeni shqiptare bashkejetese harmonike dhe vlerash e parimesh  te gjithepranueme!

Nji lum gjaku, nji moçal  shnjerezimi, nji mal  vuejtjesh te pameritueme, e nji fryme e thelle hakmarrje akoma ndane atdheun tone, dhe gozhdon ne vend perparimin e frymen e qytetnueme te shoqenise shqiptare.

Duhet shtri dora e pajtimit, duhet kultivue fryma e pendimit per fajin dhe falja e fajit, duhet perqafue bashkepunimi per te miren e perbashket. E kunderta do te sjelle mallkimin e nji popullsie te pafajshme per ju, ….dhe per te gjithe ata qe sot heshtin!

Z. Kryeminister: mos harroni keshillat e gjyshes suej te mençur, ne Shkodren time te qytetnueme, qe i lutej Zotit çdo mbramje ne mshehtesi te imponueme nga frika qeveritare, si te krishtenet e katakombeve romake te Neronit:

” Ji gjithehere vetvetia, edhe sikur te gabojsh, edhe sikur te tjereve mos t’u pelqejne gjerat dhe fjalet tuaja!”

Ji besnik ndaj vetes! Te vjetrit tone, kete cilesi e quejshin “burreni”: kurajo civile e karakter, forca tradicionale e fisit tone arbenor…!

(Shkrimi u dergua nga autori per Diellin) 

———————————————————–

Ph.D. City University of New York(ret.)

ish i burgosun politik (1946-56)

(Shenim: Citatet jane nga libri Kurban)

==================================================================

 

LIRIA E MEDIAS NË EUROPËN JUG-LINDORE

by

MEDIA  E LIRË SI TMERI I TIRANËVE DHE DASHAMIRËSE E POPULLIT/

Nga Frank Shkreli/
Javën që vjen, Zyra e Përfaqsuesit Organizatës për Siguri dhe Bashkpunim në Europë (OSBE-së), që merret me lirinë e medias, në bashkpunim me zyrën e kësaj organizate në Shqipëri, organizon konferencën e tretë të saj të radhës në Tiranë.
OSBE-ja njofton se Konferenca mbi gjendjen e medias në Europën Jug-Lindore është e treta e radhës e këtij lloji ç’prej vitit 2011, që mbahet për të diskutuar gjendjen e medias në përgjithësi dhe  të lirisë së medias në veçanti në vendet e Europës Jug-lindore, përfshirë  Shqipërinë dhe Kosovën, Maqedoninë, Malin e Zi dhe Serbinë.  Në njoftimin e konferencës së radhës që do të mbahet me 18 deri më 20 Shtator në kryeqytetin shqiptar, thuhet se gjatë dy viteve të fundit, gjëndja e lirisë së medias në vendet e Europës Jug-Lindore, “jo vetëm që nuk ka bërë asnjë përparim, por në të vërtetë është keqësuar dukshëm.”
Në paralajmërimin e konferencës  së Tiranës mbi lirinë e shtypit në vendet e Europës Jug-Lindore javën që vjen, thuhet se, “raportet nga këjo zonë flasin për përpjekje për të shuar zërat kritikë” në media, dhe vazhdon duke thënë se në këtë rajon, “flitet për raste ku autoritetet përzihen duke futur hundët në punën e gazetarëve, si dhe  nënvijohen rrethana ku miratohet legjislacioni ose raste ku ligjet ndryshohen mbrenda 24 orësh, për të bërë më të vështirë lirinë e të shprehurit dhe lirinë e medias”, duke penguar kështu përparimin që duhet bërë tanimë në këtë fushë.  Zyra e Përfaqsuesit të OSBE-së për Lirinë e Medias, deklaron botërisht se ka ardhur koha se ”diçka duhet bërë” në lidhje me këtë situatë të lirisë së medias, ose mungesës së saj.

Konferenca për Lirinë e Medias në Europën Jug-Lindore, që mbahet çdo vit në një vend të ndryshëm të këtij rajoni, sipas njoftimit, sjellë ekspertë të njohur në këtë fushë, nga rajoni dhe më gjërë, duke krijuar kështu një platformë për dialog mbi sfidat e tanishme, me të cilat përballet liria e medias, si dhe për të biseduar mbi hapat që duhen marrë për përmirësimin e kësaj gjëndjeje.

Sipas njoftimit të OSBE-së, konferenca e Tiranës do të diskutojë  zhvillimet më të rëndësishme me të cilat përballet sot media  si dhe sfidat  e mëdha në fushën e lirisë së medias në vendet e Europës Jug-Lindore, duke përfshirë ndër të tjera, rregulloret, çështjet didgjitale, lirinë e internetit, vet-censurimin nga gazetarët, zbatimin e legjislacionit  mediatik  dhe transparencën në vet radhët e medias.

Në konferencën e parë të OSBE-së mbi Lirinë e Medias në Europën Jug-Lindore, që u mbajt në Sarajevë në tetor, 2011 u miratua Deklarata e titulluar,  “Në Rrugën Drejt Lirisë së Medias”.  Deklarata, ndër të tjera, theksoi se “liria e të shprehurit është një e drejtë themelore e njeriut dhe njëra ndër shtyllat kryesore të qeverisjes së mire dhe e funksionimit të shtetit ligjor”.   Deklarata, “ripohon rëndësinë themelore të lirisë së të shprehurit dhe lirisë së medias – përfshirë  parimet e pavarësisë, pluralizmit dhe shumëllojshmërisë, si mjete jetike në mbrojtje të të gjitha të drejtave të tjera, që janë gurthemeli i demorkacisë dhe zhvillimit shoqëror”.   Deklarata e Sarajevës, e miratuar nga përfaqsues të vendeve të Europës Jug-Lindore tre vjetë më parë, thekson gjithashtu se “vetëm media që është me të vërtetë e pavarur nga pikëpamja politike, redaksionale dhe ekonomike,  mund të luaj rolin kyç që i takon në një shoqëri demokratike.’’   Në deklaratën e miratuar nga të gjithë, thuhet gjithashtu se roli i medias është  që të funksionojë si të thuash  si një kujdestare dhe mbikqyrëse e punëve të qeveritarëve dhe të biznesit dhe të informojë publikun mbi aspektet e rëndësishme të jetës, në mënyrë të drejtë dhe pa marrë anën e asnjerës palë.  Duke pasqyruar gjithashtu pikëpamje të ndryshme, me qëllim që të mundësojë  individët  dhe shoqëritë që të marrin vendimet e tyre, bazuar në informacione të sakëta dhe të paanëshme, kur zgjedhin dhe vlerësojnë punën e qeverive të tyre.

Zbatimi i plotë i këtyre parimeve për lirinë e gjithanëshme të medias në zonën e Evropës Jug-Lindore, nuk ësht askund më i nevojshëm se sa në Shqipëri, Kosovë dhe në trojet tjera shqiptare në Ballkan, ku media është aq e influencuar nga partitë politike dhe interesa të ndryshme ekonomike e të tjera.  Zbatimi i këtyre parimeve për zhvillimin e një medias vërtetë të lire, nuk do të ndodhë për derisa, jo vetëm interesat e ndryshme politike dhe ekonomike – por edhe vetë gazetarët – nuk kuptojnë ose nuk duan të kuptojnë se pa liri të plotë të fjalës dhe të medias, nuk ka as demokraci të vërtetë as zhvillim normal të shoqërisë.

Le të shpresojmë që konferenca e Tiranës të jetë një hap përpara në “Rrugën Drejtë Lirisë së Medias” në trojet shqiptare, dhe të mos jetë vetëm një konferencë e sponsorizuar nga ndërkombëtarët (kësaj radhe nga Holanda) për të biseduar mbi teoritë e lirisë së medias dhe jo mbi zbatimin serioz të standardeve dhe praktikave ndërkombëtare të lirisë së medias,  larg influencave politike e partiake.  Këjo është një sfidë me të cilën përballen  Shqipëria, Kosova , si dhe vendet e tjera të Europës Jug-Lindore, në përpjekjet e tyre për integrim europian, pasi këto janë sfida dhe rregulla të “klubit’’ të përcaktuara, jo vetëm nga OSBE-ja, por edhe nga Bashkimi Europian, për të garantuar pra, pluralizmin dhe lirinë e plotë dhe të pa penguar të medias, si dhe zhvillimin  normal të demokracisë.

U MBLODH PARLAMENTI I RI SHQIPTAR

by

Mbledhja e Parlamentit te ri startoi te Henen e 9 shtatorit nën tingujt e Himnit Kombëtar të Flamurit, ndërsa më pas Namik Dokle nën praninë e 140 deputetëve, ka hapur dhe mbledhjen, si deputeti më i vjetër në moshë pas refuzimit të Kryeministrit të dorëhequr Sali Berisha. Në fjalën e tij ai e vlerësoi seancën e sotme si një nga të vetmet pa bojkot dhe kjo jo aq për meritë të subjekteve politike, sesa prej faktit se populli e tha me votë fjalën e tij, duke përcaktuar qartësisht mazhorancën.

“Më nderin që më ofron mosha dhe përvoja shumëvjecare, kam kënaqësinë të deklaroj të hapur mbledhjen e parë të legjislaturës së VIII- të kuvendit të Shqipërisë. Kolegë mirëserdhët dhe uroj të jenë në lartësinë e votës që na ngarkoi vota e popullit. Kjo legjislaturë është e para që nis pa bojkot. Populli na bëri thirrjen e madhërishme të Nënë Terezës : ….aty ku është urrejtja të sjellë dashuri, ku është ndarja të sjellë bashkim… Uroj të dalim faqebardhë në detyrën fisnike të duetet duke mos harruar që ajo kërkon bashkëpunim dhe mirëkuptim pozitë-opozitë”, u shpreh Dokle.

Drejtuesi i seancës uroi dhe deputetët të cilët ulen për herë të parë në karriget e Kuvendit.

Ndërkohë, gjatë seancës kamerat fokusuan në sallë dhe ish-kryeministrin e vendit Sali Berisha, i cili refuzoi drejtimin e seancës plenare.

Më pas Dokle ka caktuar dhe tre deputetë, ndër deputetët me moshën më të re, për të kryer përkohësisht  detyrën e Sekretarisë së Kuvendit deri në zgjedhjen e Byrosë së Kuvendit.

Në këtë seancë të parë u ngrit edhe Komisioni i Përkohshëm për Verifikimin e Mandateve, i cili, sipas rregullores përbëhet nga 9 deputetë dhe ka dy ditë kohë për të kontrolluar përputhshmërinë me ligjin të mandateve të 140 deputetëve. Ishin kryetarët e grupeve parlamentare, ata që bënë edhe propozimet e anëtarëve, ku kreu i grupit parlamentar të PS, Gramoz Ruci propozoi Armando Subashin, Ermonela Felajn, Besnik Baren, Vexhi Mucmatën. Kreu i grupit parlamentar të LSI, Petrit Vasili propozoi deputetin Vangjel Tavo si anëtarin e 5-të të këtij komisioni.

Ndërsa kreu i grupit të PD-së, Edi Paloka propozoi 4 emrat që do të përfaqësojnë opozitën në këtë komision, përkatësisht Voltana Ademi, Oerd Bylykbashi, Arben Ristani dhe Gerti Bogdani. Komisioni ka dy ditë kohë për të kontrolluar përputhshmërinë me ligjin të mandateve të 140 deputetëve.

Pas hartimit të një raporti nga ana e këtij komisioni, pritet që një ditë më pas, pra më 10 shtator, të kryhet betimi i deputetëve, ku Dokle përcaktoi orën 11:00 të ditës së nesërme për mbledhjen e radhës.

Menjëherë pas kësaj, po në bazë të rregullores, pritet që rreth 15 deputetë t’i drejtohen Kuvendit me kërkesën për të zgjedhur kryetarin e tij, që do të jetë Ilir Meta. Procedura vijon më tej, me votim të fshehtë. Me zgjedhjen e kryetarit të ri të Kuvendit, Dokle do t’i lirojë atij vendin dhe më pas do të jetë ky kryetar që, pasi të mbajë fjalën e rastit, të njoftojë edhe datën dhe orën e mbledhjes së Kuvendit, kur kryeministri do të bëjë publik programin e qeverisë së re.

Në Kuvendin e ri,  aleanca e majtë ka 83 deputetë, ndërsa aleanca e djathtë 57 deputetë.  Ndër 140 deputetët e kësaj legjislature, 55 ulen për herë të parë.

Deklarata para dhe pas seancës parlamentare-

Panariti: Sfida më e afërt, marrja e statusit kandidat

Ministri për Bujqësinë, Zhvillimin Rural dhe Administrimin e Ujërave i emëruar në kabinetin Rama, Edmond Panariti, tha  për Ora News se qeverisja e majtë është në kohë të shpalosë alternativën e saj, ndërsa vlersoi si sfidën më të afërt, marrjen së statusit kandidat në BE.“Kemi një opozitë të vështirë. Kjo jo vetëm për shkak të numrave, por ata që kemi përballë i parashikoj që s’do jenë aq luajalë qoftë me opozitën qoftë me qytetarët. Ne do jemi opozitë luajale, nuk do ta mbështesim opozitën tonë as në shpifje, as në dhunë kur s’kemi argumnta, do jemi bashkëpunues në ato raste që kjo mazhorancë do të mbrojë interesat e qytetarëve dhe jo të tyre. Vërtet Rama do të mund të jetë duke thurur ëndrrra me pushtetin, por shumë shpejt këto mund ti kalojnë në ankthe. Kemi qëllim dhe synim të madh përpara, tu rikthejmë besimin qytetarëve shqiptarë, të rikthejmë edhe njëherë në pushtet PD” tha ai.

Meta: Opozitarë, por vëllezër

“Opozitarë, por vëllezër është tashmë një shprehje  e njohur nw parlament. U uroj mbarëvajte deputeteve dhe legjislaturës së re” tha Meta ndwrsa u pyet nëse do të dëgjonte zërin e opozitës në Parlament.

Arvizu: Festë për shqiptarët, presim angazhim për axhendën europiane

“Është shumë emocionuese që ndodhem këtu sot. Edhe një herë dua të shpreh përgëzimet e mia në emër të SHBA-së për të 140 deputetët e parlamentetit të ri. Nuk e mbaj mend saktësisht, por rreth 40% e tyre janë të rinj; rreth  40% po rikthehen. Po ashtu, jam shumë i kënaqur me numrin e grave që janë zgjedhur deputete dhe të atyre që do shërbejnë në qeveri.  Kjo është një ditë për t’u festuar për të gjithë popullin shqiptar, po përpara ka shumë punë për të bërë. Sytë do ngulen tek Qeveria, por edhe tek zhvillimet këtu në parlament. Presim me kënaqësi angazhimin e deputeteve për axhendën evropiane të vendit dhe përsa i përket SHBA-së, jemi shumë të kënaqur që kemi marrëdhënie shkëlqyera si me mazhorancësn e re dhe me opozitën”deklaroi ambasadori i SHBA-së, Aleksandër Arvizu pas përfundimit të seancës.

Sequi: Parlamenti startoi me integrimin si prioritet

Ndërsa ambasadori i BE, Ettore Sequi e konsideroi këtë ditë “si shumë të rëndësishme për Shqipërinë,  pasi ky parlament dillon me një fryt të qartë e të pastër, me një prioritet të rëndësishëm siç është integriteti në Evropë.”

“Mendoj se janë të njëjtat shpresa që ka gjithkush në Shqipëri. Një parlament që të punojë në mënyrë efikase, që duhet të punojë duke pasur parasysh se perspektiva evropiane e Shqipërisë është dhe duhet të jetë përparësi, një parlament ku dialogu do të mbizotërojë mbi konfrontimet, një parlament ku respekti do të mbizotërojë mbi diskutimet e nxehta dhe, mendoj, një parlament që do të jetë në gjendje të përshpejtojë procesin e integrimit evropian – një përparësi kombëtare. Për këtë na nevojiten të gjithë aktorët politikë. Por unë do të shkoja edhe më tej, e gjithë Shqipëria, e gjithë shoqëria civile, i gjithë opinioni publik, tëgjitha mediat duhet të punojnë së bashku. Mendoj se kjo është një ditë shumë e rëndësishme. Mendoj se të gjithë mund të themi se sot është një ditë historike. Mendoj se është e tillë pasi ky parlament po nis me një përparësi të qartë, që është integrimi i Shqipërisë në Evropë, që shpresojmë të realizohet së shpejti”.

 

KUR KRAJL NIKOLLA I THURTE HYMN KRYENGRITJES SE MALESISE

by

Dihet se Krajl Nikolla kishte dhe interesat e tij për ta mbështetur Kryengritjen e Malësisë së Mbishkodrës kundër Perandorisë Turke, por gjithësesi kjo mbështetje ishte e domosdoshme edhe për shqiptarët. Pikërisht kësaj kryengritjeje dhe shpirtit trimëror të shqiptarëve Krajl Nikolla u kushtoi një poemë, që u botua si përkthim në shqip, jo në vargje sic ishte, por në prozë, në numrin historik të revistës “Leka”, që i kushtohej përvjetorit të  15-të Pavarësisë së Shqipërisë.Redaksia e Revistës, ndoshat e ka publikuar në vargje më vonë poemin sepse ashtu premtonte në botimin e parë në prozë, numër që ne nuk e kemi. Por sic sqarohet në hyrje të publikimit, nxitimi për ta paraqitru në rreshta dhe jo në vargje, ishte që të publikohej me rastin e festës së pavarësisë, dhe një përkthim në vargje , natyrisht është më i vështirë dhe do më shumë kohë.

Titulli original i poemës është “Malisorski Ustanak”- “Kryengritja e malësorëve”. Revista “Leka” shkruan (po ruajmë formën oriigjinale të të shkruarit)”Vetë Krajli me atë shpirt vjerrshtur qi për trashëgim e pat në familje fillon e shkruen për kryengritjen që nga shkaku i fundit qi e ndezi, trimnit’ e malësorëve gjatë luftës së përgjakshme, e aty-këtu, edhe ndimën qi aj vetë nën dorë u dha Malësorëvet e frytin politik që nxuer për veti asaij kryengritjeje.

E këta kuptohet vetëvetiu, pse përkrahja e ndihma politike epen aty dhe atyne ku përkojnë interest politike dhe nga të cilët priten shërbime e shpërblime politike.”

Poemi përmban 215 tubëza katërshe, që përfshijnë 860 rreshta ne 22 faqe libri. Vargu ashtë krejt tetërrokësh e ka shprehje shumë të zgjedhuna, ku spikat pasunia e bukuria shpirtnore. Përmban datën 1911. Revista “Leka” I ka kushtuar ritregimit të subjektit të poemës 15 faqe të saj. Herë tjetër do të shkruajmë për subjektin e poemës.

Percjellja e kujdesshme qe i ka bere redaksia e Revistes”Leka” duhet te merret ne konsiderate qe te moskeqinterpretohet dhe te kehet parasysh se paraqitja nuk eshte thjesht nje recension letrar. Po ashtu duhet te merret parasysh se autori I paraqet ngjarjet en interes te tij dhe ka dhe pasaktesi, sic terheq vemendjen Leka, per fjalet e vena ne gojen e dede Gjo Lulit.

(Pergatiti: D. Greca- Dielli)

 

Shkatërruesi i standardit gjuhësor do t’i japë fund anarkisë gjuhësore!

by

Nga Kostaq Xoxa/

Titulli i këtij shkrimi mund ta habisë lexuesin. Ky, lexuesi, do të çuditet edhe më shumë kur t’i themi se kjo është shprehja e një akademiku. Natyrisht, për respekt të Akademisë, nuk ia vlen t’ia përmendim emrin. Është botuar në Shqiptarja. Com. më 28. 08 2013. Lexuesi i nderuar le ta lexojë që tabesojë. Në rreshtin e tretë, shkruhet: “Rama: Redaktor gjuhësor në institucione”(!).Duket si shaka? “Kurbanit” të Edi Ramës nuk ka guxuar, gjer tani, askush që t’i bëjë ndonjë paraqitje letrare. Kjo, për shkak të shthurjes gjuhësore të librit. “Kurbani, që është thuajse i palexueshëm… Një mësues i gjuhës i 9-vjeçares, që e njeh mirë standardin gjuhësor, më tha se ka lexuar vetëm 15 faqe nga ai libër, se nuk mund të vazhdonte dot më tej. Librin e kishte  blerë, si shumë të tjerë, ‘siç bliheshin Veprat e E. Hoxhës, dikur vaktit’ – këtë e tha për të bërë pak humor. Dhe vazhdoi, seriozisht: – Sikur nxënësit e mi të bënin kaq shumë gabime, do t’u vija notën 4!…

Do të përmend gjatë këtij shkrimi vetëm neologjizmat e tij, të fabrikuara si në kovaçhane. Të gjitha jashtë standardit, natyrisht. Por më parë le të shohim çfarë shkruan, shkurtimisht, akademiku. Pyetjes së intervistueses sesa i domosdoshëm është roli i redaktorit gjuhësor në institucionet shtetërore, akademiku i përgjigjet: – “Në vitin 2004 nga Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, u paraqit një projekt-ligj për mbrojtjen e gjuhës shqipe, por kurrë nuk u mor në konsideratë”. Këtë fjalën e fundit mund ta shprehte ‘nuk u mor “parasysh” , për të shmangur fjalët e huaja që janë një nga porositë e standardit të gjuhës. Në vijim flet intervistuesja:‘Sot, nismën e kryeministrit të zgjedhur Edi Rama, për t’i dhënë fund masakrës së gjuhës shqipe në institucionet shtetërore, e konsideron (“e quan” – shënim) shpëtim, si fundi i një anarkie gjuhësore’. Intervistuesja, akademikut: – Si e gjykoni nismën e Kryeministrit Rama për vendosjen e redaktorit gjuhësonë institucionet shtetërore? Përgjigjja: – “Kërkesa e Kryeministrit Rama për vendosjen e redaktorit  gjuhësor në çdo institucion shtetëror është në thelb hapi i parë, i mençur dhe i domosdoshëm, për vendosjen e disiplinës gjuhësore të shtetit, për të kthyer seriozitetin e munguar. Përveç se shprehje e

vlerësimit për shqipen si pasuri identitare e kombit, nisma e Kryeministrit Rama ndihmon për t’i dhënë fund një lëngate të gjatë njëzet e ca vjeçare anarkieje gjuhësore, nxitur në emër të një ‘liberalizmi gjuhësor’. Kërkohet që standardi të përdoret që nga foltorja e Kuvendit, te media e shkruar dhe e folur, deri te BOTIMET…”. (Sa për botimet, do të flasim më poshtë, në mënyrë të thukët, kur të vijmë te ‘Kurbani’). Më tutje shkohet te ‘defektet’. Edhe këtu kjo fjalë e huaj mund të zëvendësohet me ‘mangësitë’ apo me ‘të metat’).

Le ta mbyllim me kaq. Tani le të shohim vetëm disa prej fjalëve të shpifura të “Kurbanit” , për të cilat

ai mësuesi që përmendëm kishte thënë se nxënësit e tij që do të bënin shpërdorime të tilla, do të

vlerësoheshin me notë negative.

***

‘Presion hipokiziak’ (f. 22),‘ujqërisht’ (35), ‘pasionalisht’ (39), ‘I bubullimshëm’ (62), ‘vandalizuar’ (65+

86), njeriu ‘imbrapshtudhëhequr’ (102), ‘pallatizuese’ nga pallat (410)! Më lidhte ‘kushtimisht’ (detyrimisht) (115), kronikat e ‘ububujshme’ (129), ‘lehaqenj’ të zgjidhur (130), aferë ‘kuçedrike’ (152), një plan që ‘adreson’… (153) e tatëpjetë ‘metamorfike’ – nga‘metamorfozë’! ‘Strapallat’ në zuzarllëqe (163), marrëzitë ‘e përlumshme’ (164),, ‘gjarpërisht’ (180), ‘të energjizonim’ në ekip (180), ‘shqytatotërsh’ (për shqytarët) 192, interesaxhinj ‘telendarë’ (210) Mik “i asnjëherëharruar (236), ‘shumëxhelozia e një dashnori (237), ‘llukashenkizmi karikutaror’ (239), e la të ‘mbresuar’ (240), ‘rakafolëse e shumëhimnizuara’ lartesë (257), mendjetërhequri (258), ‘vijimësisht’ (vijimisht) (301), ‘dinamitimi’ kriminal (312), opozitë ‘majëkrahi’ (325), bëma ‘të mosozotshme’, ‘i çakërrgjakosur’ (338), burime ‘të aksesueshme’ (350), ‘Ikurrizkalldrëmtë’ (351), ‘i kjoskëzuar’ (351), ‘pazakonshmëria’ (355), ‘lugatëria’ (357), ‘thashethemuar (331),‘ç’thashethemohet’ (303), ‘tronditshëm’ nga plagët (383), ‘erafënda’ njëzet vjet (401),qyteti “me asnjëtëpërngjasuar’ (401), pengu ‘afashuar’ (403), kodra ‘barkçarë (404), propaganda ‘shtrupëlarëse’ (409), për të ‘kikirikuar’ (409), bëhej ‘televisisht’ (414), ‘xhuxhmaxhuxhëria’ (418), ‘rrëshirosur’ (419) shkrimtarët e ‘tiranizuar’ (e bërë tiranas, apo të terrorizuar?). (427), gjyshja e ‘përthërriste’ (438)…[Këto janë një pjesë e fjalëve të Edizuara apo të ‘ramëzuara’ të cilat, ‘të mbarsifikuara’, do të na prodhimtarojnë leksikografísimin që po na sipërpërmerr të na leksionojë sesi të superpërvetësojmë standardin në mënyrë të hiperperfeksionizuar!] Sa për pastërtinë e gjuhës në “Kurban” na mjaftojnë që të citojmë nja 5 prej tyre: [godinë sharmante’ (enhijshme) (351). Mjedis ‘i arreduar’ me…(i rregulluar) (352). ‘Ornamentojnë’me trotuarin (zbukurojnë ~) (352). ‘Intimiduar’ (frikësuar, kërcënuar) (361).Manipulim i ‘fazuar’ (i thekur) (365)].Akademiku ynë e di mirë se jo çdo emër (në gramatikë), mundtë shndërrohet në mbiemër: “I bubullimshëm”! Po ashtu jo çdo emër shndërrohet në ndajfolje: “Mundësí”(emër), “mundësisht” (ndajfolje), të dyja u përkasin standardit. Por nga“gjarpër” (emër) nuk mund të sajohet “gjarpërisht” (ndajfolje!) – jashtë standardit. Gjithashtu “kikirikuar” (folje) nuk mund të dalë as nga kikiriku(emër), pa lé që sajohet nga asgjëja për të nxjerrë kuptimin që “të bësh kikirikiii…” – si gjeli! Këta shembuj janë nxjerrë nga karagjozllëqet e Ramës në “Kurban”. Nëse ledhatuesi i Ramës nuk do ta kishte lexuar, për një arsye apo tjetër, “Kurbanin”, që është një masakër gjuhësore dhe një shpërfillës megaloman i standardit, do të ishte gjysma e së keqes, Ai vetë do të ishte gjysmë mëkatar. Në këtë orvatje që nuk i shkon mbrojtësit të standardit, – po të hamendësojmë se ai e ka lexuar veprën e shkatërrimtarit të standardit -ai do të ishte, për fat të keq, mëkatar tërësor. (Tani do të më lejohet të përdor një fjalë të huaj të rëndë, duke rënë ndesh me bindjet e një gjuhëtari që i ka zëvendësuar në shqipe të pastër të gjitha fjalët e huaja, Mehmet Elezit, – të cilin e admiroj për veprën “Gjuha shqipe në bunker?” dhe për Fjalorin e tij prej 41.000 fjalësh shtesë të gjuhës sonë – duke iu drejtuar akademikut tonë: Përse një zell i tillë, zotërí, që të na jepni si model të ruajtjes së standardit një person që e ka shkelmuar standardin? Duke rënë ju vetë, madje, në haxhiografi? Vërtet ai personi të cilin ju e përmendni me lavde gjer në gjobitjen, nga ana Ramës, e atyre që nuk e respektojnë standardin; por si do të veproj kandidati për kryeministër ndaj atyre që do ta sfidojnë, duke përdorur fjalët e çakërdisura të “Kurbanit”?  Apo se së shpejti do të rrijë në atë karrige, e cila nuk të bën dot leksikograf? Të ishte çudibërëse karrigia, – është një lokucion – nuk e vinin njerëzit në të ndenjurat, por në kokë!