dgreca – Page 555 – Dielli

Njeriu George Floyd meriton vetëm drejtësi, jo se është afrikan, por është NJERI

May 31, 2020 by dgreca

States can surely prohibit violent protests!/

Nga Keze Kozeta Zylo/

Protestat e dhunshme duhet të ndalen dhe besoj se do të ndalen, sepse i besoj shtetit amerikan dhe policisë amerikane të cilët janë heronjte tanë në mbrojtje të ligjit demokratik amerikan! Populli amerikan po përjeton dhunë dhe plackitje nga vala e protestave të mëdha për të dënuar dhunën makabre deri në vdekje që ushtroi një polic karshi afrikano amerikanit George Floyd.

Si njeri dhe qytetare e botës, unë nuk mund ta shikoj deri në fund vidion kur polici i vë gjurin në qafë George Floyd deri sa ai jep shpirt, jo nuk kam zemër për këtë. Me shume miq që kam biseduar, vecanërisht mjaft gra më kanë thënë të njejtën gjë…

Njeriu George Floyd meriton vetëm drejtësi, jo se është afrikan, latin, kinez, shqiptar apo amerikan, por është NJERI! Dhe kjo do të bëhet, sepse i besoj drejtësisë amerikane bazuar në kushtetutë ndërtuar nga Baballarët e Kombit.

Protestat duhet të jenë paqësore dhe në përgjithësi kjo është tradita amerikane.

Amerika dhe Nju Jorku ku unë jetoj duket si një zonë lufte dhe për shkatërrimet, vandalizmat, dhuna mbi policinë, djegjet e pronave më shqetësojnë pamasë. Protestat e dhunshme cojnë në gjakderdhje dhe kjo nuk është kultura demokratike amerikane, por është vetem e barbarëve që duan të përfitojnë nga njerëz të papërgjegjshëm që nuk përbën cudi të ndodhen dhe në ndonjë forcë të policisë si në rastin makabër në fjalë. Është e dhimbshme dhe irrituese të qëllosh policin me cfarë gjen përpara, të hipësh në makinën e policisë dhe ta djegësh, të marrësh koshin e plehrave ta vërvitësh mbi fytyrat e njerëzve apo dhe t’i vësh zjarrin!

Protestat e dhunshme duhet të ndalen dhe besoj se do të ndalen sepse i besoj shtetit amerikan dhe Policisë amerikane të cilet janë heronjte tanë në mbrojtje të ligjit demokratik amerikan!

States can surely prohibit violent protests!

31 Maj, 2020

Staten Island, New York

Social Distance, Facial Covers or Both?

May 31, 2020 by dgreca

BY PASHKO CAMAJ/

In the last couple of months, we have been introduced to new words and phrases that will surely remain with us for a while. Words such as ‘covid-19,’ ‘flatten the curve,’ ‘antibodies,’ ‘underlying conditions’ and many others have become part of our every-day vocabulary. So, as we start the new phase of returning to ‘normal’ daily activities, we must continue the practices that helped reduce the risk to acceptable levels in the first place. To that end, we have all become familiar with the meaning of phrases “social distancing” and “facial covering.” With a goal of reducing the risk of exposure to the virus, here is some important information that we can all use as we continue to fight this invisible enemy.

Social Distance: A distance between individuals where the risk of droplets of saliva being transmitted from one individual to another is negligible. According to the US Center for Disease Control (CDC), the distance for the prevention of transmitting Covid-19 at 6 feet (1.8 meters).

Facial Covers: Facial covers are considered adequate if they cover an individual’s nose and mouth that can significantly reduce the transmission of droplets from these orifices onto a surface or another individual. They include medical grade masks to homemade masks. We are learning that the viral transmission via cough, sneeze or speaking (especially loud speech) are the primary vehicles of transmission. So, while continuing our handwashing and basic hygiene, we may get far better protection by continued social distancing and using facial covers. Both have been shown to reduce the probability of being exposed in the first place, but even if exposed, they reduce the ‘time’ and ‘concentration’ of exposure. This is to say, we may fare much better if exposed to 10 virus-containing droplets instead of 1,000 of them!

There are two kinds of this protective gear: medical-grade masks and nonmedical face coverings. Medical-grade masks include disposable surgical face masks and N-95 respirators. Surgical face masks are used to block large particles and respiratory droplets (which are sent into the air when someone coughs or sneezes) from entering or exiting your mouth. Tight-fitting N-95 respirator masks are designed to filter smoke, small particles, and airborne viruses. Nonmedical face covers include reusable cloth masks, bandanas and scarves, and are used in the same way as a surgical mask, to protect you against large particles and respiratory droplets. However, this kind of protective covering must be cleaned between uses and is generally not used in a medical setting.

Some Air Transmission Science: Recent studies suggest that face coverings cut the forward distance travelled by a person’s exhale by more than 90% – meaning how far your breath travels after it leaves your mouth or nose. While face coverings do not filter out particles in the same way an N-95 mask does, they are now recommended as an effective way of slowing the spread of the coronavirus, especially among people who have the virus, but are asymptomatic.

The Bottom Line: If worn correctly and combined with other virus prevention methods, face covers such as surgical face masks, N-95 respirators and even home-made face coverings can help lower the risk of spreading viruses. Bear in mind that non-medical face coverings are only effective against spreading the virus if you continue to take social distancing measures and basic hygiene seriously.

So, the answer to the question is both, continue the social distancing as a good practice of keeping us safe, but if you can, supplement it with facial covers.

BOTA NUK KËRCËNOHET VETËM NGA KORONAVIRUSI

May 31, 2020 by dgreca

-Disa nga ngjarjet që po ndodhin nëpër botë, kohët e fundit përveç pandemisë së Covid-19 …

– Murtaja e Karkalecave Kërcënon Kontinentin Afrikan…

– Rritja e popullsisë amerikane është në rënie… mund të kërcënohet më tej nga pandemia e Covid-19.

Nga Manjola Barçi-Kozi/ New York-DIELLI

Ndërsa beteja me pandeminë e virusit Covid-19 vazhdon, edhe pse rastet po zvogëlohen, ka shumë të reja të tjera që kanë ndodhur nëpër botë së fundmi. Disa lajme janë të mira dhe disa jo dhe aq. Bota çdo ditë përballet me qindra të reja që e trondisin apo e lumturojnë atë. Më poshtë janë disa nga ç’ka ndodhur në botë kohët e fundit.

• Qindra miliarda karkaleca gumëzhojnë në Afrikën Lindore

Murtaja e karkalecave, më e keqja në Afrikë për dekada, që ka kërcënuar kontinentin me muaj, tani është përhapur edhe në Iran, Jemen dhe shumë pjesë të tjera të Lindjes së Mesme.
Briri i Afrikës-një gadishull në Afrikën Lindoreqë futet në kanalin Guardafui, shtrirë përgjatë anës Jugore të Gjirit të Adenit dhe Detit të Kuq në jugperëndim– konkretisht Kenia, Etiopia dhe Somalia – po përjetojnë një përhapje dhe shtim të tufave me karkalecë, të cilat mund të lënë miliona njerëz pa ushqim ose jetesë, sipas Organizatës së Ushqimit dhe Bujqësisë të Kombeve të Bashkuara-KB.
Kjo murtajë ka bërë që Somalia të shpallë një gjëndje emergjencë kombëtare në shkurt, dhe tashmë ka rezultuar në humbjen e qindra mijëra hektarë drithrash.(thenewhumanitarian.com)
Karkalecat e shkretëtirës janë krijesa të egra, të njohura për zhvillimin e tyre të shpejtë dhe oreksin e madh, duke bërë që KB të kërkojë ndihmë dhe të marrin masa, për të përballuar këtë krizë.
• Popullsia në Sh.B.A është në rënie
Të dhënat e publikuara nga Byroja e Regjistrimit të Sh.B.A-Census Bureau, tregojnë se rritja e popullsisë amerikane është në rënie, dhe mund të kërcënohet më tej nga pandemia e Covid-19.
Javën e kaluar, Byroja e Regjistrimit të SHBA-Census lëshoi të dhëna që tregonin se popullsia amerikane po rritet me ritmin e saj më të ngadaltë që nga viti 1919. Të dhënat janë mbledhur për 12 muaj dhe kanë filluar në korrik 2019, shumë më përpara se të shpërthente përhapja e koronavirusit.
Sipas një punonjësi të Census—nëse pandemia shkakton aq vdekje sa është parashikuar, atëherë mund të shohim më shumë vdekje sesa lindje për herë të parë në historinë e SHBA.
Shkalla e lindjeve dhe imigracioni, janë forcat që nxisin rritjen e një vendi dhe të dyja kanë rënë, si rezultat i nivelit të vdekjeve që kanë ndodhur kohët e fundit.
Nëse shpërthimi i koronavirusit vazhdon me këtë normë alarmante, SHBA mund të shohë një rënie drastike të popullsisë.
• Personi i dytë i kurohet nga HIV në Angli

Personi i dytë i shëruar nga HIV është ende pa shenjat e këtij virusi pas më shumë se dy vitesh. Pacienti në Londër, Adam Castillejo, mbaroi terapinë antiretrovirale të HIV-it mbi dy vjet e gjysmë më parë pasi iu nënshtrua një operacioni të ndryshëm nga të tjerët, që e bëri atë rezistent ndaj virusit.
Castillejo iu nënshtrua një transplanti të qelizave burimore për të trajtuar limfomën dhe dhuruesi i tij ishte mbartës i CCR5-delta 32— një mutacion gjenetik i njohur që është përgjegjës për të dy llojet e rezistencës ndaj HIV që ekzistojnë. Kjo gjë bëri që ky pacient të bëhej rezistent ndaj HIV-it. Meqenëse ai është vetëm pacienti i dytë që i nënshtrohet këtij lloji të trajtimit eksperimental, autorët e studimit të botuar nga revista mjekësore “The Lancet HIV” shpjegojnë se Castillejo do të monitorohen vazhdimisht në rast se virusi rishfaqjet.
“Eshtë e rëndësishme të theksohet se ky trajtim kurativ është me rrezik të lartë, dhe përdoret vetëm si mjeti i fundit për pacientët me HIV të cilët gjithashtu kanë edhe rreziqe hematologjike vdekjeprurëse,” shpjegon Ravindra Gupta, autori kryesor i studimit. “Prandaj, ky nuk është një trajtim që do të ofrohet gjerësisht për pacientët me HIV që janë duke u trajtuar suksesshëm me tabletën tantiretroviral.” Le të shpresojmë se një nga viruseve më të pashërueshme deri tani do ti vijë fundi së shpejti.
• Fluturimi i një asteroidi në prill…
Një asteroid që ka pasur përmasa midis 1.1 dhe 2.5 milje (1.7 deri ne 4 km) i gjerë ka fluturuar afër tokës në fund të prillit – por ashtu siç ishte parashikuar, nuk është përplasur. Nëse do të ndodhte, pra nëse do ishte përplasur, do të kishte “gjasa të mëdha për të shkaktuar efekte globale”, sipas NASA.
Asteroidi u zbulua për herë të parë në 1998 dhe kalojë brenda 3,908,791 milje (6,290,589 km) mbi tokë, duke lëvizur me një shpejtësi prej 19,461 miljesh (31,319 km) në orë.
Ky ka qënë asteroidi më i madh që ka të fluturuar afër tokës gjatë muajve të fundit, por jo më i madhi i të gjitha kohërave. Asteroidi u klasifikua si një objekt potencialisht i rrezikshëm për shkak të rrugës së tij afër orbitës së Tokës – por ashtu siç NASA kishte parashikuar nuk ka pasur impakt me tokën.

• Shkencëtarët po luftojnë kundër rezistencës ndaj antibiotikëve

Antibiotikët janë shumë të rëndësishëm në trajtimin e shumë bakterieve dhe mikrobeve vdekjeprurëse. Kohët e fundit një rezistence e fortë kundra antibiotikëve është konstaktuar si rezultat i mbipërdorimit të tyre. Kombet e Bashkuara kanë shpallur rezistencën e antibiotikëve një ‘kërcënim thelbësor’ për shëndetin global, për të çilin disa shkençëtarë parashikojnë se mund të vrisnin 10 milion njerëz në vit deri në vitin 2050. Por siç duket beteja ende nuk është humbur.
Në fillim të këtij viti, shkencëtarët njoftuan zhvillimin e një molekule që kthen mbrapsh rezistencën e antibiotikëve, duke e testuar në një shumëllojshmëri bakteriesh, dhe duke e bërë këtë një nga përparimet më premtuese të pasura deri më tani, në luftën kundër bakterieve dhe mikrobeve rezistente.
Studentja australiane e doktoratës, Shu Lam, ka shkaktuar një habitje të madhe me hulumtimin e saj, i cili është një mënyrë për të vrarë bakteriet pa ndihmën e atibiotikëve… Ajo ka zhvilluar një polimer në formë ylli që mund të vrasë gjashtë shtresa të ndryshme mikrobi rezistent pa antibiotikë, thjesht duke i shkatërruar dhe shpërbëre muret e tyre qelizore. (Sciencealert.com)
• Kolorado u bë shteti i 22-të në SHBA që shfuqizoi dënimin me vdekje

Më 23 Mars, Kolorado u bë shteti i 22-të në SH.B.A. që shfuqizoi dënimin me vdekje. Dënimi me vdekje është administruar vetëm një herë që kur u rikthye në fuqi në vitet 1970, në një rast përdhunimi dhe vrasjeje në 1997.
Guvernatori demokrat Jared Polis nënshkroi vendimin në ligj, i cili shënon tendencën në rritje që shtetet e tjera të Amerikës të eleminojnë përdorimin e ndëshkimit me vdekje. Sipas një sondazhi të vitit 2019, 60% e amerikanëve thanë se do të preferonin burgun e përjetshëm mbi ekzekutimin me vdekje, si formën më të rëndë e dënimit në SH.B.A.
Të gjithë të burgosurit me dënime me vdekje paraprake në Kolorado janë zhvendosur në burg të përjetshëm pa mundësi lirimi me kusht.

A HOSPITALITY STORY WITH A FORTUNE

May 31, 2020 by dgreca

By Rafaela Prifti / In the time of the pandemic, the Economic and Business series aims to inform and support the efforts of our community across the country. Initially, my conversation with Mynyr Nazifi, owner of Wingate by Wyndham Detroit Metro Airport, intende to prioritize the hospitality business in the time of the global crisis, his experience of previous economic downturns in the US and outlook for the future. Mr. Nazifi, who is a member of the Elderly Council with the Vatra Michigan Branch, covered these topics and then told me about his friendship with Xhevat Kallajxhiu, with whom he has had a long correspondence. It is our hope that one day these letters will be made available.

Mynyr Nazifi, an Albanian born in Prespa, a region by the highest tectonic lakes in the Balkans, came to the United States in search of better opportunities. As an immigrant he travelled wherever there were jobs or employment prospects, first to Alaska, Chicago, California before he settled in Michigan in 2005. I asked him about the situation of the hotel industry in the time of the Coronavirus pandemic. “For the most part, Albanian businessmen are owners of moms’ and pops’ stores, as well as construction and cleaning contractors. In the statewide efforts to manage the health crisis, their business and companies had to close down and not operate inflicting significant losses. As far as I know, I am the only Albanian hotelier in the community. Since we are located near the Detroit airport, the hotel has stayed open the whole time. The location worked in our favor. Secondly, some big contractors with trucking companies have been bringing us business at this difficult time for the country,” said Mr. Nazifi. Last January, Vatra delegates of the 2020 Convention hosted by the Michigan Branch stayed at his hotel. Being one of his guests there, I asked him about his memories. “It was the best time. Thinking back I realize how the timing couldn’t have been better. A few weeks later, the world changed,” said the Wingate owner. In response to my question about possible ways of overcoming the losses in the business owned by fellow Albanians, he was confident that the stimulus plans will really help pick up the businesses that are suffering. “This is truly new,” said Mr. Nazifi, “but we have always managed to get back on our feet,” referencing the previous crisis of the 1970s, the bubble.com and the 2008 collapse of the housing market. “We have seen time and time again that after the crush there is a rebound. This, too, shall pass,” said he. Where does his optimism come from? The human resilience in the face of adversity is the most amazing trait that fuels his hope for the future. For now, his family follows the social distancing rules. His daughter Bonnie told me that the priority “for me and my sister, Ardiana” is the parents’ wellbeing. “I would like them to be around for a long time and be there for their grandchildren’s weddings. During the virus restrictions, we do get our family time while respecting social distancing. My father stays involved with the hotel business remotely and, on rare occasions, drops in,” said Bonnie. She added that her father appreciates the Vatra members and friends who have called to check in on the Nazifi head of the family. His connection with the Federation arches back at the time he met with Xhevat Kallajxhiu at the Baba Rexhep (also spelled Rexheb) Teqe (Tekke). Both men were born in the town of Gjirokaster and shared a unique devotion for Albanian Bektashism, a Sufi dervish order. Records show that in 1929, Baba, then Dervish Rexhep and Xhevat Kallajxhiu were delegates at the Bektashi Congress held at the Turan Teqe outside Korca. Both men were forced to leave Albania after communists seized power and, years later, settled in the United States. Baba Rexhep was the founder of the First Albanian Bektashi Teqe and Mr. Kallajxhiu played a key role in its founding in 1954. Ten years later, Xhevat Kallajxhiu authored the book Bektashizmi dhe Teqeja Shqiptare në Amerikë (Bektashism and the Albanian Teqe in America) that records the crucial role of Bektashism in matters of religion and natinality for the Albanian people. During the frequent visits of Mr. Kallajxhiu with Baba Rexhep at the Teqe located in Taylor, Michigan, Mynyr joined in the conversation sessions sharing sorrows and laughter with them. A sincere friendship between a distinguished career journalist and a fellow patriot whom he called “little brother” continued for years. Mr. Nazifi recalls the letters he received from Mr. Kallajxhiu when he worked in Alaska and California. Mr. Kallajxhiu, who was Editor of Dielli from 1976 to 1986, was a career journalist widely respected for his professionalism, fierce penmanship and national pride. He has authored literature works, monographs and collection of poems. Mr. Nazifi has a number of the books signed by Kallajxhiu with affection and appreciation. Mynyr told me that he has made donations to help with the publishing of Xhevat’s books in the 80s. And he gets emotional when he recalls the last letter he received from Mr. Kallajxhiu before his passing. I asked if it would possible to locate these letters but it might be a tall order “since he has moved so many times over the years.” Mr. Nazifi shared some of his life struggles of an imigrant with such positive outlook and humble wisdom. The doors of Wingate by Wyndham in Romulus have remained opened during the pandemic, just like the heart of those Vatra community members who have shown each other consideration and mindfulness. My conversation with Mynyr Nazifi had mainly intended to bring to readers updates on the hotel and hospitality business in the face of these extraordinary times. As fortune would have it, the story revealed an enduring friendship founded on national pride and boundless love for the country.

Teatër me teatrin apo s’keni parë gjë akoma?!

May 31, 2020 by dgreca

Pamflet poetik nga Rafael Floqi/

“Nëse liria në fund të fundit do të thotë asgjë, kjo do të thotë të kesh drejtën t’u thuash njerëzve atë që nuk duan ta dëgjojnë.”– George Orwell/

Kush e pandehte/

këtë kohë /

pandemie/

që të gjitha vlerat tona sociale,/

të rrëkëlleheshin kthyer përmbys/

me vetëdije, /

tok me rumpallën në një theqafje proverbiale?/

E kur liria në zgrip të humnerës /

të na lutej ta pranojmë si normale,

në emër të ankthit për jetën,

në panikun e përmbysjes së botës,

një “arrest shtëpie” pa faje ?

Dhe

për ta shmangur,

për të larguar nga vetja paranojën

i lindi një ide

e klithi “Eureka! ”

pasi tani ia kishte më shumë nevojën

me zulmë dhe me tamtam

si të qe një sulltan

shpërtheu fort e plasi : “Tash e gjeta!”

U lehtësua disi,

dhe shpalli shpejt e shpejt

një kartë si një ferman

që ta kishte si mjet si ilaç

sa për derman,

për t’ia ndrequr mirë qejfin

këtij populli haram,

dhe shahu të kam dhjerë

që më s’ kuptoi asnjëherë

se ç’ gjeni kishte për lider.

“Në fillim tërmeti, tha,

dhe tani kjo flamë,

duket se më qëlloi për të mbarë,

pasi do të mund t’ua provoj

atë që as në ëndërr

ende ata s’e kanë parë.

Kam për t’ia nxjerrë zgërlaqin

s’i kurrë ndonjëherë më parë

e sikur pak hezitim të shfaqin,

apo të guxojnë e t’ më përqeshin

do t’ua ha siç thotë fjala

si zemrën ashtu edhe veshin.

Por si çdo ferman me vlerë

dhe për t’i ngjarë luanit

i duhej dhe një myhyr për vulë

e la mjekër si të Ismail Qemalit.

I dukej një titull i ri, disi filmik

ezoterik si “Lord of Rings”

që të ngjallte frikë,

të ngjallte dhe panik, shum panik

të ishte aktual

i duhej sa më shpejt, tani për tani

ndaj u bë nun i vetes, në “Selfi TV”

e thirri sa gjëmoi ekrani :

“Sot lindi “Lord of Corona”,

rroftë e qoftë sa malet tona!”

“Në shtigje të reja po shkel”,

i dha vetes bëju gajret,

kaq larg as baca Enver s’guxoi.

dhe për hajër ndoshta na del.,

Tani mund t’ua bëj rup- sup,

ashti si vëlla Erdogani më këshilloi,

“Bëj, para më tha, e mos u tut!”.

I duhej një hile, i duhej një pretekst

E gjeti, tek Covidi dhe tek Pandemia

Ndaj që sot urdhëroi me të madhe:

në tellalomedia:

Askush në rrugë pa lejen e tija.

“Ta marrë vesh ky popull halabak,

se erdhi më së tani dita e jona,

që të thonë babë, duhet dajak,

pasi ende s’ka parë gjë akoma”.

Dhe i kënaqur

siç u duk

u ul të flasë në Facebook,

takim gjuhë më gjuhë,

me popullin muhabet

dhe një selfi sa për t’u duk,

pasi deshi të dinte vërtet,

si po pritej “kjo luftë e re”.

Kishte kohë, mendoi

që kishte pritur diçka si kjo

një herë madje tentoi,

me ca mbetjet bërthamore

po nuk i doli gjë ajo.

Kjo pandemi qe superiore,

pasi në luftë askush s’të gjykon

pasi të gjithë i druhen asaj prore.

Covidi qe rasti që ai kish pritur

murtaja e lashtë s’qe gjë para tij,

dhe tani pasi e gjeti alibinë

i duhej të realizonte magjinë.

Ndaj, papritur doli në “Selfi-TV”

e u lut si myezini gjatë namazit

muzës së luftës të Zotit “Mars” :

e thirri “O Luftë, luftë ku je ti?”

Luftë ku je,

se po plas marazit.

Luftë,

po me kë?

Në ka luftë, ku është armiku

s’po sulmon njeri në kufi?

Luftë !

“Sa më e madhe gënjeshtra

aq më tepër e vërtetë”,

thoshte dikur Gëbelsi idhulli i tij,

librin e të cilit e lexonte çdo natë .

“Në luftë, krizë apo pandemi

fiksojini njerëzit mbi një ide

aq sinqerisht, aq jetike,

sa që në fund

t’i nënshtrohen të gjithë asaj

sa kurrë

të mos shpëtojnë pastaj

prej frike”.

Luftë!

Pa liri dhe pa dinjitet,

çfarë luftë pa luftë

luftë me ligj

dhe pa armiq ?!

“Të bëjmë, tha me vete,

dhe një provë tjetër,

se e kam 21 vjet që e kam fiksim,

të shembin edhe atë Teatrin e vjetër,

pasi sot e gjeta justifikim.

Kështu pra ,

edhe pse se rrëzoi dot tërmeti

do të kishte qenë më mirë

të shkallmohej me urdhër hyqymeti.

Ta rrënoj atë qafir.

Të dy zogj të vras me një gur

ta shembim me që s’i plotëson

kushtet e duhura të distancës sociale,

e që mos i bjerë kujt në mendje kurrë

t’u bjerë ndesh urdhrave personale.

Me Lali Erkën e ndreq vetë lehtë

se mjaft i mbulova ca palo skandale.

Budallai pret të më zërë vendin,

e me që s’ma mban menderi

le të firmosë ai për këtë punë me hile

le ta bëjë ky zagar xheloz nga zori.

atë që se bëri kuvend me ligje

se s’u bë fare prej qametit

mjafton t’ ia kujtoj prapë

se kanë mbetur ca shkallë pa lyer

qysh nga koha e tërmetit”.

Luftë

por asnjë bombë nuk ra

por vetëm njëra qe e paparë

e vetmja godinë që u shemb

qe ajo e Teatri Kombëtar

që popullit gjithëmbarë

më shumë se politikës

i dhembi.

“Po me teatrin ç’ patën”?,

kujtoi një aktor një batutë filmike.

Një tjetër ia ktheu papritur

me një referencë të lashtë historike:

”Njësoj si Neroni i marrë,

kur i vrarë si tiran

besonte se vdiq si artist

dhe tha fjalët

që mbetën” përherë

Qualis artifex pereo!” dha shpirt dha.

Por famëkeqit

koha s’i lë gjurmë tjetër

veç emrin e keq ndër shekuj,

pavarësisht seç pallat

ndërtoi më vonë.

vetëm për djegien e Romës

historia edhe sot e kujton.

Jo, jo mos mendoni ju,

se e gjitha kjo

është vetëm punë parash,

punë oligarkësh,

punë korrupsioni,

Jo, jo, ajo nisi më herët

si një hakmarrje e ftohtë

e një artistit dështak si Neroni.

Por ndoshta jemi popull pafaj,

që kemi si shprehje idiote

“ hapi udhë të marrit”,

dhe dihet pastaj rezultati

është i njëjtë si ai i zjarrit.

Si a i Neronit që dogji Romën dikur

dhe fajësoi për të krishterët

ky po e shkallmon Tiranën

dhe ky po fajëson për të tjerët ”.

Pasi ai mendon se këtij populli,

kaq ja pret

po s’u bind, s’e di,

ç’ ka për ta gjetur.

“Nëse nuk je dakord,

me ne o popull,

është vetëm për fajin tënd

pasi ti

s’je në lartësinë tonë të dëlirit

nuk je një popull me vizion

për të kuptuar vlerat e më të mirit,

se ti je popull bukëshkalë, pa fantazi

s’di asgjë tjetër përtej efirit,

me të cilin ne të ushqejmë.

Ndaj t’i s’na rrok dot,

nuk sheh aq lart aq sa ne

andaj rri urtë, mos pipëtij,

pasi ka edhe luftë tani

e në mos do të ikësh prej Covidit

t’i mund të vdesësh pa plumb

si mosmirënjohës së të “mirës,”

apo kotheren ta humbasësh papritur,

mendoje mirë ‘’Urtë e butë”

sa fiton dhe sa e sa humb

mos u trego kaq i lajthitur

dhe qëndro ca si urtë

pasi tani ka luftë.

Se kështu i do ti drutë…

Luftë.

Dhe urdhri nga Surreli gjëmon:

“Në burg aktorët, në burg gazetarët,

në burg politikanët dhe gjynahqarët,

në burg për qejfin e të parit

për paratë e marra prej kaparit

në mes të gjëmës së pandemisë,

në mes të gjëmës së panjerëzisë,

në mes të gjëmës së babëzisë

të ngremë kullat e marrëzisë

shpejt, shpejt

sa e kemi në dorë këtë ferman

o sot o kurrë, sot është dita

të shembim, të shembim, të shembim

si me antitank si ndonjë taleban

rruspa mbi artin e historinë e kombit.

“Të ndërtojmë, nuk na duhet tani”,

edhe pse ka ende njerëz me qiellin çati,

edhe pse ka njerëzit pa para

pa “pagën e luftës”- pa paratë e bukës,

diktatura shfaqi dhëmbët tani,

në arenën e brishtë të kulturës

aty ku kishte pikësynim e vjetër

sepse atëherë kishte ende s’e besonim

dhe se kishim parë akoma

që selia e memories së kombit

të shembej si bina pa leje me fadroma,

kur kishte ende njerëz brenda saj

dhe pa pritur të dilnin njerëzit akoma.

Ç’ rëndësi ka që 30 vjet që thërrasim

“poshtë diktatura”

kur shohim

si ngjallet diktatura brenda nesh

hap pas hapi, ditë pas dite

se s’ka drejtësi, se s’ka demokraci,

se s’mund të ketë art pa liri.

E ndoshta sot është vonë

asgjë të ligë çdo gjë me ligj.

E shembën Teatrin në mes të natës

në emër të luftës së kullave

dhe ne s’mundëm ta mbronim

se deshëm të mbronim muret,

kur zgërdhiheshim me batutat

kur ai përtallte artistet për poturet.

E kjo duket si hakmarrja e mediokrit

në emër gjoja të kohëve të reja

mbi korifejtë e artit të kombit

të një rilindje moderniste shterpë,

Sot s’kanë më rëndësi muret

ato ranë

por njerëzit?

E çfarë prisni,

o njerëz

çfarë prisni

të shihni më akoma?

Vërtet,

kohë e poshtër,

kohë e pështirë,

kohë pandemie,

kohë e mbrapshtë,

“Kohë, t’i thuash derrit dajë”,-

më thoshte një mik.

“Apo dajës derr”,

e ngatërronte një protestues tjetër.

Nga rumpalla në vend

në rrëmujë me rend.

Kohë të vështira,

kohë të pështira,

kohë të dyshimta,

të ndyra.

kohë pandemie

kohë

Ramalindje.

Në emër të jetës thonë

po vrasin lirinë

po vrasin memorien,

po mbysin nostalgjinë

po mbysin kujtimet

po zhbëjnë njerinë.

Është një kohë e mbrapshtë,

që lirinë e ka si cak.

Por shpejt jehona e kushtrimit

ajo do t’u kthehet nga pas

si bumerang nolian,

“Se mileti po gatitet

Se tirani lebetitet!”

O bij të shqipes,

në vend që të mendoni për qametin,

mendoni sa e bukur është bota.

Ne jemi të gjithë bashkë të rriskuar

por së bashku po bëhemi

më të mençur,

më të lirë,

për të fituar,

për t’u lartësuar

mbi vdekjen

për t’u ngritur

dhe mbi tiraninë

që ëndërron akoma,

në pragjet tona

“Lord of Corona”.

Ndaj zgjohuni,

ngrihuni,

çfarë prisni

çka për të parë

më tepër akoma?! ….

Michigan, 21 Maj, 2020