s p – Page 1158 – Dielli

Shqipëria, kleptokracia, autokracia…

February 8, 2024 by s p

Artan Nati/

“L’état, c’est moi,” tha Louis XIV: “Unë jam shteti”. Louis ishte një monark absolut, fjala e të cilit ishte ligji, dhe t’i shërbeje Francës do të thoshte të ishe personalisht besnik ndaj vetë Louis. Kishte avantazhe të dukshme për një sistem të tillë: nuk kishte paqartësi se ku qëndronte autoriteti, nuk kishte kohë të humbur në debate legjislative, nuk kishte nevojë për të bashkuar koalicionet për t’i përfunduar gjërat. Megjithatë, Franca e Louis, shteti më i fuqishëm i Evropës, u sfidua dhe tejkalua nga Anglia që ishte një monarki kushtetuese (pas Revolucionit të Lavdishëm të 1688). Dhe në luftërat anglo-franceze që pasuan, Franca në përgjithësi doli e humbur, ndërkohë që rrëshqiti gjithnjë e më thellë në krizën fiskale, një krizë që përfundimisht ndihmoi në përshpejtimin e Revolucionit Francez. Pse një monarki absolute ishte më e dobët, në praktikë, se Anglia demokratike(monarki kushtetuese)? Një arsye ishte se vetë mungesa e kufijve për sundimtarin minonte besueshmërinë franceze: Çfarëdo që mbreti mund të premtonte, ai gjithmonë mund të ndryshonte mendje. Jo rastësisht, Franca dështoi vazhdimisht në borxhin e saj, ndërsa Anglia e pas vitit 1688, mbreti i saj i kufizuar efektivisht nga Parlamenti, nuk e bëri kurrë. Si rezultat, Anglia ishte shumë më e suksesshme në huamarrjen e kohës së luftës dhe pagoi norma interesi shumë më të ulëta.

Gjë që na sjell, si të gjitha gjërat këto ditë, te Edi Rama, një njeri që ka përbuzje të dukshme për sundimin e ligjit dhe që, ashtu si Louis, nuk sheh asnjë dallim mes besnikërisë ndaj kombit dhe besnikërisë ndaj vetes. Dallimi kryesor është se Louis duket se të paktën është përpjekur të kuptojë çështjet dhe të veprojë në interes të kombit. Kur themi Rama, nënkuptojmë edhe paraardhësit e tij dhe ky është një fenomen tipik jo vetëm shqiptar, por ballkanik dhe më tej mund të themi ka të bëjë me kulturën ortodokse të kombinuar me otomanizmin. Nqs sistemin komunist mund ta quajmë një fatkeqësi ose aksident historik, sistemin në të cilin jetojmë dhe zgjodhëm me vullnet të lirë, sot emërtohet dhe gjykohet në mënyra të ndryshme. Disa thonë se mbi këtë vend egziston një mallkim, të tjerë thonë se vendi është i bekuar, por janë njerëzit të mallkuar, të tjerë mendojnë se vendi dhe njerëzit janë të bekuar, por janë drejtuesit të mallkuar dhe të shitur. Kush është e vërteta, nqs ka një të tillë? Shumica e shqiptarëve nuk duan të mendojnë gjatë për këtë dhe marrin rrugën e emigracionit, ose i futen rrugës së korrupsionit duke e zhytur vendin edhe më shumë në mjerim.

A duhet menduar ndonjëherë shumë për sistemin ekonomik në të cilin ndodhemi dhe përse nuk funksionon si në perëndim? A do të thoshit se ka një ‘shpirt’ që e lëviz atë? Sociologu Max Weber ishte i magjepsur nga ndikimi i mendimeve dhe besimeve në histori, dhe veçanërisht pse feja dukej të ishte një faktor i rëndësishëm në përcaktimin e niveleve të pasurisë. Pyetja e Weber ishte, pse klasat më të pasura në Gjermani, Holandë, Gjenevë dhe Skoci, si dhe grupet që u bënë puritanët amerikanë, donin të lëviznin në këtë drejtim? Me siguri liria dhe prosperiteti vijnë me më pak, jo me më shumë, kontroll fetar dhe kontroll e diktat qeveritar. Shpjegimi konvencional ishte se, në shekujt 16 dhe 17, qytete dhe rajone të veçanta në Gjermani e kishin hedhur poshtë sundimin e kishës katolike dhe në lirinë e papritur nga një regjim represiv që kontrollonte çdo aspekt të jetës së tyre, ata ishin në gjendje të ndiqnin interesat ekonomike dhe të bëhen të begatë. Pra kishte një lidhje midis ngritjes së kapitalizmit dhe një etike të vetëkontrollit të lidhur me reformimin protestant. Pse puritanët në SHBA ndërtuan demokracinë dhe përse u ndërtua diktatura në Amerikën Latine? Përse Italia dhe Greqia janë më të prapambetura se vendet e tjera europiane?

A eshte Shqiperia e kapur nga oligarket apo selia e korrupsionit eshte zhvendosur ne vete seline e qeverise? Elitat në pushtet nuk kanë më legjitimitet. Ato e kanë shkatërruar demokracinë tonë kapitaliste dhe e kanë zëvendësuar me një shtet mafioz. Atë që filozofi romak Ciceroni e quajti “commonwealth”, një res publica, një “gjë publike” ose “pronë e një populli”, është shndërruar në një instrument të plaçkitjes dhe shtypjes së zhveshur në emër të një oligarkie. Konsolidimi absolut i pushtetit është ajo që ëndërron çdo lider në Shqipëri.

Shqipëria është një kleptokraci e korruptuar, autokratike e përqendruar në udhëheqjen e Edi Ramës, në të cilët zyrtarët, oligarkët dhe krimi i tyre janë të lidhur së bashku për të krijuar një “shtet mafioz virtual”. E vërteta është se ne e ndryshuam sistemin dhe përqafuam vlerat perëndimore dhe hodhëm poshtë me neveritje komunizmin, por nuk ndryshuam mendësinë tonë. Drejtuesit tanë të shtetit flasin për demokracinë dhe ekonominë kapitaliste, por mendësia është e njëjtë dhe harrojnë se dallimet thelbësore që dallojnë shoqëritë njerëzore dhe qeniet njerëzore nuk janë biologjike. Ato janë kulturore. Njerëzit dhe shoqëria e urren ndryshimin, por është e vetmja gjë që ka sjellë përparim. Kultura nuk ndryshon sepse ne dëshirojmë ta ndryshojmë atë. Kultura ndryshon kur shoqëria transformohet dhe kultura pasqyron realitetet e njerëzve që punojnë së bashku çdo ditë.

Në kushtet e mungesës së presionit nga poshtë lart, si pasojë edhe emigracionit masiv të rinisë, e vetmja mundësi ndryshimi është nga lart, por jo nga e njëjta elitë me mendësi të vjetër dhe e painteresuar për ndryshim. Duket sikur yjet kësaj rradhe janë rreshtuar në favor të Shqipërisë dhe interesat e superfuqisë së vetme në botë janë në favorin tonë dhe në kundështim me pengmarrësin e rajonit tonë, Rusisë autoritariste dhe aleate e armiqëve tanë historikë. Margaret Mead thoshte se “Asnjëherë mos dyshoni se një grup i vogël qytetarësh të mënçur dhe të përkushtuar mund të ndryshojë botën; me të vërtetë, është e vetmja gjë që ka ndodhur ndonjëherë”. Pa dyshim fjala është për SPAK-un si përfaqësuese e denjë e drejtësisë së re shqiptare dhe e frymëzuar, financuar dhe drejtuar nga SHBA, Ashtu si Mead thotë, ky grup i vogël ka tronditur sistemin politik, ekonomik dhe institucional në Shqipëri dhe të gjithë ne kemi shpresë se me ndryshime të tilla të ndryshojnë marrëdhëniet midis nesh dhe të lëmë pas mentalitetin e vjetër bizantin e komunist. Kështu ndodhi në Gjermani me lëvizjen protestante, e cila filloi nga një njeri i vetëm por u mbështet nga një popull i tërë e më vonë u përhap në gjithë europën veriore. Kështu ndodhi në Kroaci, Rumani dhe në Itali më parë, vende të cilat me mbështetjen amerikane dhe europiane, arritën të luftojnë korrupsionin dhe të bëhen anëtare të denja të komunitetit europian.

Sistemi

February 8, 2024 by s p

Astrit Lulushi/

‘Shteti po vdes’ nuk është vetëm fjali, por fakt. Shtetet duken të përjetshëm, por nuk janë. Toka në të cilën ndodhen do të jetë ende atje, por kjo është e gjitha. Kufijtë e vendeve ndryshojnë, si edhe format e qeverisjes. Njerëzit ndryshojnë, duke u përzier.
Rajonet e shkëputura me shqipëtarë (Kosovë, Mali i Zi, Maqedoni, Çamëri, Preshevë, Bujano) janë të gjitha jo në një shtet. Çfarë rëndësie ka një kryeministër shqiptar që mbron interesat e një vendi tjetër? Përbën lajm, por pse duhet të theksohet me mburrje gjithë ditën nga mediat?
Një ndryshim në sistemin e qeverisjes pothuajse gjithmonë sjell ndryshim në elitat, të drejtat, ligjet, shpërndarjen e pronave, imazhin e së ardhmes, strukturat e qeverisjes, aleancat politike – dhe nganjëherë, shkatërrimin fizik të popullsisë. Tani, mund të marrim datën e miratimit të kushtetutës si shënues të “lindjes së një shteti”: kushtetuta e një shteti është kodi i tij gjenetik, i cili përcakton gjithçka tjetër. Shteti më i vjetër në botë (në datën kur u miratua Kushtetuta aktuale) është SHBA – Deklarata e Pavarësisë së saj është 237 vjeç.
Kushtetuta e Shteteve të Bashkuara u shkrua në 1787 dhe hyri në fuqi në 1789. Ajo bazohej në Kushtetutën e Komonuelthit të Masaçusetsit të vitit 1780, të hartuar nga John Adams.
Perandoria Ruse ekzistonte për 196 vjet.
BRSS zgjati 69 vjet.
Federata Ruse është vetëm 32 vjeç (si pjesa tjetër e shteteve post-sovjetike). Shtetet janë sisteme, por duket se ky rregull anashkalohet. Çdo sistem ka disa karakteristika që tregojnë se në cilën fazë të ciklit jetësor ndodhet sistemi. Karakteristika e parë është kompleksiteti strukturor, i cili përcaktohet nga numri i elementeve të sistemit dhe lidhjet ndërmjet tyre.
Kompleksiteti strukturor i një shteti përcaktohet nga madhësia e popullsisë dhe zhvillimi i nënsistemeve – shkenca, arsimi, kujdesi shëndetësor, industritë, shërbimet, sektori i financave, organizatat joqeveritare, lëvizjet politike, zbatimi i ligjit, etj.
Në një shtet në zhvillim, struktura të reja shfaqen vazhdimisht: ato ndërveprojnë me njëra-tjetrën, krijojnë zinxhirë të rinj lidhjesh të brendshme dhe të jashtme – dhe kjo i lejojnë shtetit të zbatojë një numër më të madh funksionesh. Shtetet primitive kishin funksione të thjeshta: të mbronin territorin e tyre dhe të mblidhnin taksat.
Shtetet moderne sigurojnë dhe mirëqenien e qytetarëve, mbrojnë të drejtat dhe liritë e tyre, sigurojnë respektimin e ligjeve, u japin qytetarëve sigurinë shoqërore – dhe shumë më tepër.
Nëse numri i popullsisë dhe cilësia e jetës bien shpejt: struktura e një vendi përkeqësohen; pjesa më aktive ekonomike e popullsisë largohet nga vendi — dhe zëvendësohet pjesërisht nga migrantë nga vendet më pak të zhvilluara. Shumë nënstruktura të shtetit (partitë politike dhe lëvizjet e qytetarëve, shoqatat publike, OJQ-të, sistemi gjyqësor, etj.) janë pakësuar dhe zëvendësuar nga bedelë që nuk përmbushin funksionet e tyre. Kujdesi shëndetësor, shkenca dhe arsimi (veçanërisht arsimi profesional) tkurren.
Shumë spitale ekzistuese, shkolla e kopshteve mbyllen, për hir të “efikasitetit”. Nuk ka asnjë imazh pozitiv për të ardhmen: imazhet perëndimore të së ardhmes janë braktisur;
Qeveria e përdor krizën si një mundësi për të treguar forcën, ndërsa kriza tërheqë më shpejt burimet, duke kërcënuar stabilitetin e sistemit.
Tani jemi pikërisht në këtë fazë, kur rënia e vlerësimit të pushtetit tentohet të korrigjohet nga një frikë policore dhe përndjekje të kundërshtarëve.
Por kjo nuk është e gjitha.
Një shtet mund të shkatërrohet nga një goditje, kur një krizë në shkallë të gjerë zhvillohet më shpejt sesa shteti mund të përshtatet; një kolaps sistemik, kur disa kriza bashkohen në një zinxhir të vazhdueshëm dhe për shkak të përthithjes nga një shtet tjetër.
Askush nuk bëhet më i shëndetshëm apo më i zgjuar me moshën, kështu që një nekrologji e shumëpritur bëhet fillimi më i mundshëm i një krize, e cila mund të çojë në kolapsin e shtetit.
Siç mund ta vlerësoni, në kushtet kur të gjithë skenarët janë të natyrës probabiliste, është e pamundur të parashikohet saktësisht data përfundimtare. Por është e qartë se herët a vonë një nga këta skenarë do të realizohet në mënyrë të pashmangshme.
Kjo është arsyeja pse një vend është tani një lloj shteti në hapat e fundit për një kohë, por ende nuk ka vdekur.

Tahiri – si Edmond Dantesi pas burgut

February 8, 2024 by s p

Satirë nga Rafael Floqi/

Hulumtimi për pasuritë e ish-ministrit të Brendshëm, Saimir Tahiri, na sjell një histori, që më shumë përcjell ngjashmëri me një përrallë moderne, sesa me një raport mediatik. Ajo duket si romani i Aleksandër Dumasit “Konti i Montekristos”- si një mister i hollësishëm, mbi të cilin po përpiqemi të hedhim ca dritë humoristike, sidomos mbi një rrjet të ngjitur biznesesh që shtrihen që nga ndërtimi, në turizmin mjekësor dhe deri te qendrat estetike kurative.

Por si, qysh si arriti Tahiri të bëhet milioner që nga burgu. Apo ajo levander mbante erë hashashi të pashitur?

Në qendër të hulumtimit satirik është “Eagle Residence”, një projekt ndërtimi në pronësi të Tahirit, i cili në pamje të parë duket si një ndërtesë shumë e zakonshme, por që fsheh një histori misterioze prapa fasadës së saj të shkëlqyeshme. Ajo që fillon si një ndërtim i zakonshëm, shpesh mbaron si një aventurë në botën e pasurisë dhe politikës “estetike”.

Duke grumbulluar informacione nga deklaratat financiare dhe lidhjet me investitorë të ndryshëm, hulumtimi na dëshmon një panoramë të pasurive të përbashkëta, ku bizneset dhe pronat shfaqen si personazhe në një dramë politike. Por çfarë e bën këtë hulumtim të veçantë është ironia e situatës, ku pasuria dhe pushteti shpesh përplasen në një farë “të lumturish” që i ndihmon protagonistët të zgjidhin problemet e tyre financiare. A ha, vetëm kaq?

Në këtë histori, bashkëshortja e Tahirit, Fatlinda Tahiri, është mbretëresha e Midas, që çdo që prek e kthen në ar. Ajo luan një rol tërësisht të veçantë, duke krijuar kompani si “Health Tourism Albania” dhe “Lavender Clinic”. Ajo përshkruhet si një heroinë moderne e botës së biznesit, e cila ecën me guxim në fushën e turizmit mjekësor dhe estetikës, dhe pse e sëmurë rëndë, sa burin e nxorrën nga burgu për t’i shërbyer, dhe ndërsa i shoqi qe në burg, ia doli mbanë me sukses të dukshëm.

Por në sfondin e kësaj aventure, pastrimi cash-i, disa pyetje mbeten të pazgjidhura, si për shembull, cilat janë burimet e dyshimta të financimit dhe përdorimi i tyre në bizneset e saj. “ Follow the Money “ thonë gojët e këqia, po ndoqët erën e Livandos (Lavender) e gjeni. Po pse më duket ky emër si lavanderi apo lavatriçe!”.

Dhe pastaj, si në çdo përrallë, ka dhe një kontekst politik dhe ligjor që i shton ngjyra të tjera historisë tonë. Me emërimin e Tahirit si ministër i Brendshëm dhe dënimin e tij për trafikun e drogës, vetëm për shfrytëzim detyre, raporti mes pasurisë dhe pushtetit bëhet edhe më intrigues. Tahiri që në fillimet e tij shfaqej si Rambo pranë helikopterit që do zhdukte kanabisin e Lazaratit, e bëri vendin hashishhane, apo si i thonë këtu në Amerikë, Hukah, dhe veten e promovoi në ekzekutor dhe mbulues të trafikimeve. Se s’thonë jo me kot, se korrupsioni është vrasësi i heshtur i kombeve, duke i rrjedhur burimet e destinuara për të mirën e përbashkët në xhepat e pak njerëzve, si livando, ahha.

Por paratë lënë një gjurmë, një gjurmë vendimesh dhe prioritetesh. Për të kuptuar thelbin e çdo sistemi apo ndërmarrje, duhet të gjurmoni me zell lëvizjet financiare. “Ndjekja e parave nuk ka të bëjë vetëm me financat; ka të bëjë me fuqinë, ndikimin dhe shpeshherë dinamikën themelore të vetë shoqërisë. Pas çdo ngjarjeje apo vendimi të madh, ka një histori financiare që pret të tregohet. “E vetmja gjë e nevojshme për triumfin e së keqes është që njerëzit e mirë të mos bëjnë asgjë.”, thotë Edmund Burke.

Ndjekja e parave ndriçon rrugën e historisë, pasi kërcënimi më i madh për demokracinë nuk është tirania nga jashtë, por korrupsioni nga brenda. Apo peshku s’qelbet nga koka!

Thuhet se Tahirit, kohët e fundit i ka shkruar me Whats up edhe ish- zvkryeministri i arratisur, Arben Ahmetaj, i cili pasi bëri një “Rama Culpa”, jo vetëm për qejf e nder të opozitës të Syrit, apo pse i duhet për të lehtësuar marrjen e një azili politik, por vetë, e pyeti këtë të fundit ndër të tjera, kur doli nga burgu:

“ Pse na e futi neve Rama?” Ndërkaq pas kësaj vijoi me një pyetje të habitshme, por dukej që qe e rëndësishme e prej ekonomisti me/pa përvojë: “Qysh ia dole të bëhesh i pasur që nga burgu? A mundet?”

Në një vend ku politika duket si një episod telenovele, gjurmët e ish-zv.kryeministrit të arratisur janë si një skenar absurd, që nuk mungon të përfshijë asnjë element të pazakontë. Opozita është e kënaqur që i po i vërtetohet akuza. Opozita duket se po e shfrytëzon Ahmetajn. kurse nga ana tjetër, ai po e shfrytëzon “Syrin” për të ruajtur veten. “O të hëngsha “Syrin!”

Sipas tij, kryeqyteti i Tiranës ka dy qendra: kryeministrinë dhe bashkinë, duke u fokusuar në pikat problematike si inceneratori i kryeqytetit dhe Eco Parku i Durrësit. Në një përpjekje për të provuar rolin e Edi Ramës si drejtues i komplotit, Ahmetaj tregon për një takim ku kishte kërkuar dorëheqjen, por Rama e kishte refuzuar. Ky moment delikat duket si një pikë kulmore në skenarin e tij, ku dy figurat përplasen në një lojë të skajshme pushteti dhe intrigash. Kush do të fitojë ? S’ thonë, më kot, se kur paraja dhe pushteti u përplasën, atherë lindi korrupsioni.

Kështu pra, historia e politikës shqiptare shndërrohet në një spektakël ku komedia dhe tragjedia përplasen në mënyrë të papritur, duke e lënë audiencën të mendojë, se nëse duhet të qeshë apo të qajë për fatin e vendit . Në fund të fundit, politika mbetet një skenë ku personazhet e saj luajnë rolet e tyre me një pasion dhe një shkatërrim të barabartë. “Thuhet se pushteti të korrupton, por në fakt është më e vërtetë që pushteti i tërheq të korruptuarit. Njeriu me mendje të shëndoshë zakonisht tërhiqen nga gjëra të tjera përveç pushtetit.” – David Brin

Pra, në fund të këtij hulumtimi, mbetet të pyesim: çfarë mbetet nën mbulesën e pasurisë së Tahirit dhe bashkëshortes së tij? A ka hulumtim SPAK-u për të zbuluar të vërtetën e fshehur? Apo kjo është “loja”, vetëm një tjetër pjesë e përrallës së pasurisë së çuditshme dhe pushtetit të panjohur, që të bën milioner edhe në burg? Siç na e sjell ndër mend, Ali Asllani në vargjet klasike “ Të pa brek‘ ju gjeti dreka, milioner ju gjeti nata…! Dhe për ta mbyllur po me një shaka për “Kohën e maskarenjve”, po pyesim:

-Pse “Boss i Antimafias “ndihej në burg si në shtëpinë e vet?

-Sepse pas hekurash “biznesi” lulëzon si canabis përpjetë!

Kosovë – Universiteti i Prishtinës feston 54 vjetorin

February 8, 2024 by s p

-Në prag të shënimit të 54 vjetorit të themelimit të Universitetit të Prishtinës, Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, ka pritur rektorin Qerim Qerimi\

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

PRISHTINË, 8 Shkurt 2024/ Universiteti i Prishtinës “Hasan Prishtina” në këtë muaj Shkurt 2024 shënon 54 vjetorin e themelimit të vlerësuar ngjarje historike për popullin e Kosovës, por edhe për gjithë kombin shqiptar.

Universiteti i Prishtinës është themeluar me ligjin e miratuar nga Kuvendi i Kosovës në 18 Nëntor 1969 edhe si kërkesë e demonstratave studentore e gjithëpopullore shqiptare-kosovare një vit më herët – në 1968. Kuvendi themelues i Universitetit është mbajtur në 13 Shkurt 1970, ndërsa mbledhja solemne e tij dy ditë më vonë, në 15 Shkurt, dhe kjo datë është shpallur Dita e Universitetit të Prishtinës.

“Universiteti i Prishtinës do të japë dritë, shkencë e kulturë”, ishte, në 16 Shkurt 1970, kryetitulli në gjithë ballinën e gazetës tradicionale të Kosovës Rilindja, e cila ka nisë të dalë në 12 Shkurt 1945 në Prizren, në frymën e Konferencës së Bujanit, me angazhimin e intelektualëve më të shquar të asaj kohe, me shkronja plumbi që u sollën me arka nga Tirana, më të cilat u shtyp edhe abetarja e parë në gjuhën shqipe në Kosovë në nëntor 1946.

“Në Rilindja, që është edhe abetare e parë, i kanë rrënjët edhe Universiteti, edhe Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, edhe shumë zhvillime e aspiratat tona”, kam shkruar në Monografinë e gazetës historike.

Universiteti i Prishtinës i posathemeluar kishte Fakultetin Filozofik, Fakultetin Juridiko-Ekonomik, Fakultetin Teknik dhe Fakultetin e Mjekësisë, ndërsa tani ka 17 fakultete.

Kosova shtet i pavarur nga 17 Shkurti historik 2008 ka hapur universitete publike edhe në disa qytete të tjera.

Në prag të shënimit të 54 vjetorit të themelimit të Universitetit të Prishtinës, Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, në 7 Shkurt 2024 ka pritur në zyrën e tij rektorin e Universitetit të Prishtinës “Hasan Prishtina”, profesorin Qerim Qerimi, bashkë me ministren e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit, Arbërie Nagavci.

Bisedë e diskutimit ishin arritjet dhe sfidat me të cilat përballet ky institucion. Rektori Qerimi e njoftoi Kryeministrin Kurti se me draft statutin e ri për Universitetin, përveçse dokument i rëndësishëm për institucionin, ai synon të sjellë ndryshime të nevojshme në ngritjen e standardeve të institucionit në tërësi, jo vetëm në vend por edhe më gjerë.

Ndryshimi i këtij statuti, i cili tani është për shqyrtim dhe miratim në Kuvendin e Republikës së Kosovës, vjen pas plot 11 vitesh. Rektori Qerimi e falënderoi Kryeministrin Kurti për ndihmën që Qeveria ka dhënë përmes skemës së bursave në fushat e shkencës, teknologjisë, inxhinierisë dhe matematikës, STEM, për vajza, e të cilat ai i cilësoi si investim i kthyeshëm për vendin.

Kryeministri Kurti e falënderoi rektorin Qerimi për kontributin e tij drejt përmirësimit të cilësisë në arsimin e lartë, e kësisoj edhe zhvillimit të shoqërisë në shtetin tonë. Ai gjithashtu shprehu përkrahjen e plotë të Qeverisë drejt avancimit dhe fuqizimit të Universitetit të Prishtinës.

Gjatë takimit u potencua edhe nevoja për angazhim shtesë rreth çështjes së profileve deficitare. Universiteti i Prishtinës deri më tani ka marrëveshje bashkëpunimi me 500 institucione akademike ndërkombëtare. Për të shtuar shkëmbimin e përvojave me shtetet e tjera, Universiteti i Prishtinës është duke krijuar programe të tjera alternative edhe në gjuhë angleze për studentë nga jashtë, si dhe programe të përbashkëta studimi në nivel të doktoratës dhe masterit.

Who Dr. Ibrahim Rugova Was, Is, and Will Be!

February 8, 2024 by s p

By Don Lush Gjergji

5 February 2024, European Parliament, Strasbourg

About 18 years since his passing and 80 years since his birth, after so many perspectives and

analyses, for me, the central question remains who the Historic of President of Kosova, Dr. Ibrahim

Rugova, was, is and will be! Answering this question is essential, but that is based on my own personal experience, friendship, brotherhood, knowledge of and cooperation with Dr. Rugova, and it is not intended to impose it on anyone, as a good Latin saying goes: Quot capita, tot sentetiae (so many heads, so many opinions). In light of this, in my perspective, Dr. Ibrahim Rugova was first a fruit of holy providence, an also a product of the dramatic history of the time—a time which hinged on the matters of life and death, light and darkness, good and bad, freedom and enslavement, lies and truths, democracy and dictatorship, existence and destruction, which could all be summed up the Shakespearean way with

the famous saying—to be or not to be. With Dr. Ibrahim Rugova, we, the Albanians of Kosova and beyond, stood on the side of life, justice, light, freedom, democracy, and independence through peaceful and non-violent means. He did not arrive at these determinations, commitments and brave and visionary directions easily, but through a very tough philosophical journey based on the history of our Illyrian and Arberian predecessors as well as that of our Mediterranean and European region, and in accordance with the school of thought of Gandhi, Martin Luther King, Havel, and especially Pope John Paul II, and

Mother Teresa.

His starting point was very pragmatic: it is better to be a live donkey than a dead bear; which meant

that it was essential to save the existential being of our people, in accordance with Mother Teresa’s

postulate: give your best. He expressed this with these words: “Our powerful weapons are antiquity, tradition, culture, roots, and our identity, as well as our youth… Albanian intellectuals want to serve the people. What do we need, a Kosovo diminished by massacres or exclusions?… Now it is crucial to save the people. We will seek from the international community a transitional phase, international protectorate for

several years, then we will work together for the independence of Kosovo… Two personalities have

positively influenced me: Pope John Paul II and Mother Teresa…” Therefore, he was and remains a visionary, a “sower,” in a way, even a “prophet,” an architect, the historic President of a free, independent, democratic, open Kosovo, open to all, to Belgrade and Tirana, always seeking dialogue, communication, and discussion for the good, the right, the truth, above all life and love, which are links in the common historical and current chain. I will never forget his life principle: “If the world recognizes who we have been and are, what we want and how we want to achieve it, then the world will be with us because antiquity, history, tradition, culture, civilization, our centuries-old Christianity, above all life and justice, equality are

with us… We want to seek human and democratic ways for them to accept us for who we are without harming anyone… The people, through experience, teach and guide us: Good comes slowly,

while evil comes quickly…” And history happened – the miracle, the world was with us, with small Kosovo, with our people, because our principles, attitudes, and our cause became the scrutiny of the conscience of all humanity. His far-reaching mind, his great heart, his human and national culture, allowed Dr. Ibrahim Rugova to be timely and timeless, both in the assessment of the past, history, antiquity, and martyrdom, as well as in the projection of the future, freedom, democracy, and independence, for the benefit and

good of all. Principles such as: “On our side is the truth, history, the land of Kosovo, the people… The peaceful and nonviolent strategy is a solution and a necessity to prove that we are a people who have chosen peace through peaceful and nonviolent means… Nonviolence is a choice, as we have remained

without police, without parliament, without government, because Serbs have expelled Albanians from these institutions. However, the peaceful and nonviolent strategy is more of a determination than a necessity, so that the world investigates that we are oppressed and abandoned by all…” (Valentino Salvoldi – Lush Gjergji, Resistenza nonviolenta nella ex – Jugoslavia, EMI Bologna, 1993, p. 29 -30).

This method, form, strategy has proven to be the best, even the only one, to avoid the oppression or

expulsion of the people, to avoid massacres and our destruction. Dr. Ibrahim Rugova never “knew” and never wanted to defend himself, but courageously, wisely, and very successfully, he defended the Albanian people, especially our Kosovo, everywhere. He never “knew” and never wanted to attack anyone, except for evil, injustice, dictatorship, hatred, falsehood, deception, and always with the power of Truth and Love, with the persistent and inspiring strategy of forgiveness, reconciliation, cooperation, and coexistence with all. My appreciation for Dr. Ibrahim Rugova is this: Some write history, some remain in history, some are history. Dr. Ibrahim Rugova writes history, remains in history, and what is even more important, he is historical and a marvel, our present and future, the Albanian “Gandhi,” the guide and inspirer of our freedom, independence, and democracy.