• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

110 VJET ECJE N’TERR

January 21, 2022 by s p

Discover Albania: GJERGJ KASTRIOTI - SKENDERBEU (1405-1468)

GJERGJ KASTRIOTI – SKENDERBEU

DHE FLAMURI I DED GJO’ LULIT 

Pergatiti: Fritz RADOVANI:

Zoti njëherit me ballin e Gjergj Kastriotit – Skenderbeut shndriti edhe mendjen e të gjithë Atyne Shqiptarve që e mbajtën me nderë këte Emen në gjakun e vet, Atdheun dhe Flamurin, me Shqipen Dykrenare dhe Gjuhen e Bekueme të Imz. Pal Engjullit. 

Ajo Gjuhë Shqipe e Bekueme mbi ballin e çdo Shqiptari, provoi se nuk shuhet as, nuk fshihet dhe as nuk humbet as edhe qinda e mija vjetë, nga Toka Ilire! E prova ma e sakta e Historisë së lavdishme të Shqipnisë së Gjergj Kastriotit, asht edhe sot, Ajo rrenojë e vjeter shkodrane, ku u formue Shoqnia Atdhetare “Bashkimi” në 1899. 

E nder shkambijt e Shirokës, në shtëpinë e Tom Mark Radovanit, camerdhokët e atij fshati nën kujdesin e Dom Zef Ashtës, mësonin prej vitit 1874 me shkrue Shqip. (Ky material historik i saktë me mësuesa dhe nxanësa u shkrue nga mësuesi i nderuem Gjush Sheldija në vitin 1933.) 

Mbas vitit 1902 Françeskanët e vendosun në Shqipni që në Shekullin XIII, i japin një drejtim të posaçëm arsimit, kulturës, shkrimit, revistave, dokumentave historike dhe në bashkpunim me Jezuitët italianë, Shkodra asht nder qendrat kulturore t’Europës. 

Në vitin 1908 asht At Gjergj Fishta, që na dha Alfabetin e Gjuhës Shqipe, aprovue ky alfabet nga Shqiptarët e të gjithë Trojeve të Shqipnisë në Kongresin e Manastirit. 

Kishin kalue jo vite, po shekuj kur Flamuri i Gjergj Kastriotit kishte ra nga Kështjella e Krujës Heroike dhe bashkë me Heroin tonë Kombëtar ishin vorrosë për me u kalbë. Shtërgata e robnisë turke kishte mbulue me brraka uji gjithë Trojet tona, ku shuhej çdo ditë çdo virtyt dhe shpresë e Shqiptarëve. Ishin përdhosë kështjella e kulla ku dikur ndër ato hatlla varej me madhshti Lahuta, martina e huta; tashma ishin ba vetem vende të shkreta ku këndonte qyqja e kulumrija…Ishin thye e ra përtokë deri ndër vorret e të parëvet Kryqat e drunit të lisit e të çamit.  Deri poshtë ku derdhej gryka e lumit ishin shue shenjat e pushimit, vue me dalta ndër shkambij. Shqiptarët, rrugë pa rrugë, përditë e ma shumë zhyteshin në humnerën e mjerimit e të padijes. Dhuna kishte shpërba edhe gurin e kthye në ranë, thonë disa, po vende-vende edhe në pluhun e baltë të kuqe nga gjaku me të cilin mbruhej e njeshej për thundra të kuajve të robnuesit, i cili krenohej ngallnjimtar mbi eshtnat e nxjerruna nga vorret e shpuplueme, të shkapërndame e të tretuna në të katër anët. Mbi kumbonaret e Kishave të vjetra monumentale ngrihej nalt një copë zhele robnije, që tregonte se mbi këte “minare” nuk do të ketë kurrma Kryqa, dhe se Shqiptarët nuk do të dijnë “asnjëherë” çka u pat mësue dikur Imzot Pal Engjulli i Drishtit, rrenuem e ba rrafsh me tokë. 

Ishte shue jo vetëm rrezja e dritës së shpresës për Liri, po edhe dielli ishte zanë nga një tymnajë e vransinë që njillte kob. Vetullat e burrave ishin bashkue e ba hudhi si t’ u kishte shkrepë rrufeja në votër e shkimë me farë e fis gjithshka që u kishte falë i Madhi Zot brez mbas brezi. Vetëm kelkaza aty-këtu çilte ndonjë lule e vyshkej nën ferrat e morrizat e pafarë që e patën mbulue këte Dhé të bekuem dikur, ku, tashma as dallëndyshat nuk vinin në stinën e tyne, se as pranverë nuk kishte ma! Zhegu aziatik kishte përvlue e zharitë si mos ma keq fusha e male e kthye në shkretinë, ku ndonjë gomar fatzi kryente sherbimet e deves për pushtuesin barbar. Edhe qentë e fshatit nuk lehnin ma, se portarja ishte thye natën kur ndër shtëpija kishte msy e mëshef pabesia e shnderimi i robnuesit përbindsh. Burri nuk mbante ma as gurin unur të trashiguem ndër shekuj me llullën e vet prej druni ku ishte ma i forti, daltue nga çobajt fatzez që rritnin desht për me ua shtrue sofrat rrumbullake “felëshuesëve”. 

Tue shfletue fletët e historisë së asaj kohë lufta e përgjakshme e Malësisë së Mbishkodres filloi në Marsin e vitit 1911 dhe vazhdoi në të gjitha ato krahina të pathyeshme shekullore deri në fundin e Gushtit të vitit 1911, ku nuk duhen lanë pa u zanë në gojë edhe klerikët katolikë që morën rrugët ndër male bashkë me Malësorët e vet besnikë, tue fillue nga Famullitari i Kastratit At Mati Prennushi, Famullitari i Bajzës së Kastratit At Lorenc Mitroviq, Famullitari i Grudës At Buonaventur (Buon) Gjeçaj, Famullitari i Vuksanlekaj At Karlo Prennushi, Famullitari i Traboinit At Luigj Bushati e Famullitari i Rrapshës At Sebastjan Hila, të gjithë bajtës të Nderuem të zhgunit të Shen Françeskut t’Asizit. Këta fretën asnjë ditë nuk pranuen me jetue në mëshiren e malazezëvet, por iu drejtuen Argjipeshkvit të Shkodres Imz. Jak Serreqit, i cili pat qendrue dorjashtë për disa kohë, e ma vonë, me ndikimn e Imz. Luigj Bumçit dhe Don Ndre Mjedjes, Famullitar në Kukël, vunë në dijeni Vatikanin, njëkohsisht edhe me konsullin Austriak në Shkodër, u lidhën në Austri me Arqiduken Franc Ferdinandi, tue i vue në dukje prirjen politike të Kryengritjes së Malësorëve të Mbishkodrës.

Kleri Katolik Shqiptar që ishte ndër Ato Malësi, kishte arrijtë deri aty sa me deklarue se: “Në kjoftë se turqit përpiqeshin me depertue ndër rrethet kishtare malore, ata do të kryesonin rezistencën me Kryq në dorë.” (The Times, Wednesday, May 10, 1911.)

110 vjet ma parë, me 6 Prill 1911, me Dedë Gjo’ Lulin.

I madh e vogël pa kursye as jeten e vet u banë mburojë! Mbarë Malësia me armë në dorë u rreshtue me e mbajtë nalt Emnin e pushken e Tij!

Atdheun filloi me e rrah flladi i freskët i Lirisë! 

Fitorja e shpërblyeme me gjak prej Shqiptarve ndër shekuj erdhi! 

Urata, lutja, kanga e falnderimi ndaj të Madhit Zot s’ pushonin! 

Sejcili, sa kishte forcën, me një kurban i rrinte pranë shtizës.

Pikë lotit nuk shihej n’ Atë vend, veç gaz e hare në sytë e Atyne Burrneshave që këndonin e shkrepshin armët.

Edhe gratë me të zeza e gjetën një “shenjë” me u gazmue!

Aty pranë në trungun e një gështenje gjuhej në shej një kapicë…

Sa andej këndej kriste bataria e Malësorëve e zanet ma  të forta e të fuqishme thenin heshtjen shekullore me ushtimën e tyne ndër ato maje malesh, tue jehue e tue u derdhë me jone hyjnore drejt Qiellit paster me një Kushtrim të pafund, që zbriti ndër ato lugina të prarueme e u bashkue me valët e dallgët e harrlisuna të Adriatikut, tue zgjue nga kllapia shekullore mbarë një Europë: “Oooo… Burra bre.., çonju se Flamuri i Gjergj Kastriotit u ngrit edhe njëherë në Tokën Arbnore!” 

Në vitin 1994 Profesor Gjon Sinishta, në revistën e drejtueme prej Tij, Albanian Catholic Bulletin, 1994, vol. XV, fq.150, University of San Francisco USA, botoi një dokument që u pat shkrue nga amerikani Profesor Dr. Stephen Schwartz: 

“On March 24, 1911 the Albanian double-headed eagle flag was raised for the first time in five centuries since the death of Scanderbeg. The flag was raised on the top of Deçiq mountain, near the toën of Tuzi. It had been wrapped and secretly carried from Shkoder by Franciscan Father Mati Prennushi under his religious habit.” Që në gjuhën shqipe domethanë: “Më 24 Mars 1911, pesë shekuj mbas vdekjes së Skënderbeut, për herë të parë u ngrit Flamuri Shqiptar me shqiponjën dykrenare. Flamuri u ngrit në maje të malit Deçiq, afër qytetit të Tuzit. Atë e solli në mënyrë të fshehtë nga Shkodra, Françeskani At Mati Prennushi, i cili e kishte palosë nën zhgunin e tij.” U ngrit për mos me zdrypë kurrma, kurrma!

Tingujt e Lahutës.., vazhdonin Kangët e veta…Ky dokument i randësishëm Historik ka të shenueme datën që u firmue nga Atdhetarët: Gërçe, 23 Qershor 1911.  

Sigurisht, kjo lejon me pranue pa kushte edhe pjekuninë e Tyne  politike dhe kulturore, të cilën sot fatkeqsisht e dishrojmë në të gjitha hallkat Shtetin Shqiptar, deri tek Presidenti, që kur pret qeveritarë turq heqë nga zyra e vet bustin e Heroit kombëtar Gjergj Kastriotit..                                                             

Me 28 Nandor 1912 Shqipnia fitoi Pamvarsinë vetem me kambnguljen burrnore të Luigj Gurakuqit, i cili me revole mbi tavolinë u tha të gjithë pjesmarrësve n’ Vlonë: 

“Sot me 28 Nandor 1912, o do të Shpallet Pamvarsia e Shqipnisë, ose nuk del i gjallë asnjeni prej këtu ku jemi të mbledhun!” Dhe, ashtu u ba! 

Eshtnat e Ded Gjo’ Lulit i treguen Shqiptarëve e Shqipnisë mbarë, se: 

“Për Ty vdiqa, Për Lirinë tande! Nuk kam dashtë tjetër!”

Shqiptarët dolën nga robnia Turke me armë në dorë dhe janë të gjithë tradhëtarët e vendit që po me armë e vrasje të pabesa u shërbyen serbëve me sjellë një okupacion tjetër, vetëm pse nuk arrijtën asnjëherë me u çveshë nga fanatizmi anadollak, i cili ndër shekuj e ka tregue këtë qendrim të tyne antikombëtar, tue i shërbye kujtdo përveç Atdheut! E persa vite, mbas 1912, nuk u gjet asnjë Shkodranë me drejtue  një ditë të vetme Shtetin Shqiptar?

***

Qeveria e parë e Shqipnisë u krijue në vitin 1912 me kryeministër Ismail Qemal beu, nga data 29 nëntor 1912 deri më 1914. 

Mbas qeverisë së tij radhiten 44 kryeministra të tjerë deri tek kryeministri i sotëm të cilët kanë ushtrue këtë detyrë për periudha të ndryshme kohore:

Mehmed Fevzi bej Alizoti; janar-mars 1914.

Turhan Pashë Përmeti; 15 mars deri më 3 shtator 1914, dhe 1918 deri në vitin 1920.

Esat pashë Toptani; 5 tetor 1914 – 27 janar 1916.

Sulejman bej Delvina; 30 janar 1920 – 14 nandor 1920.

Iljaz bej Vrioni; 10 dhjetor 1920 deri 19 tetor 1921

Pandeli Evangjeli; 19 tetor 1921 deri 6 dhjetor 1921

Qazim Koculi; 6 dhjetor 1921 deri 7 dhjetor 1921

Hasan Prishtina; 7 dhjetor 1921 deri 12 dhjetor 1921

Idhomene Kosturi; 12 dhjetor 1921 deri 30 dhjetor 1921

Xhafer Ypi; 30 dhjetor 1921​ deri 4 dhjetor 1922

Ahmet Zogu; 4 dhjetor 1922 deri 5 Mars 1924

Shefqet bej Vërlaci; 5 Mars 1924 deri 2 qershor 1924

Iljaz bej Vrioni; 2 qershor 1924 deri 16 qershor 1924

Fan Noli; 16 qershor 1924 deri 26 dhjetor 1924

Ahmet Zogu; 26 dhjetor 1924 deri 30 janar 1925

Koço Kota; 10 shtator 1928 deri 5 Mars 1930

Pandeli Evangjeli; 5 Mars 1930 deri 22 tetor 1935

Mehdi bej Frashëri; 22 tetor 1935 deri 9 nandor 1936

Shefqet Vërlaci; 12 prill 1939 deri 4 dhjetor 1941

Mustafa Kruja; 4 dhjetor 1941 deri 19 janar 1943

Eqrem bej Libohova​; 19 janar 1943 deri 13 shkurt 1943

Maliq Bushati; 13 shkurt 1943 deri 12 maj 1943

Eqrem bej Libohova​; 12 maj 1943​ deri 9 shtator 1943

Ibrahim bej Biçaku; 9 shtator 1943 deri 24 tetor 1943

​Mehdi bej Frashëri; 24 tetor 1943​deri 3 nandor 1943

Rexhep bej Mitrovica; 3 nandor 1943 deri 18 korrik 1944

Fiqri Dine; 18 korrik 1944​ deri 26 tetor 1944

​Enver Hoxha;​1 janar 1946 deri 20 korrik 1954​

Mehmet Shehu; 20 korrik 1954 deri 18 dhjetor 1981

​Adil Çarçani ;18 dhjetor 1981 deri 22 shkurt 1991

​Fatos Nano; 22 shkurt 1991 deri 5 qershor 1991

​Ylli Bufi; 5 qershor 1991 deri 10 dhjetor 1991

Vilson Ahmeti; 10 dhjetor 1991 deri 13 prill 1992

​Aleksandër Meksi; 13 prill 1992 deri 11 Mars 1997​

Bashkim Fino; 11 Mars 1997 deri​ 24 korrik 1997​

Fatos Nano; 24 korrik 1997 deri 2 tetor 1998​

Pandeli Majko; 2 tetor 1998​ deri 29 tetor 1999​

Ilir Meta; 29 tetor 1999 deri 22 shkurt 2002

Pandeli Majko; 22 shkurt 2002 deri 31 korrik 2002

​Fatos Nano;31 korrik 2002 deri 11 shtator 2005

​Sali Berisha; 11 shtator 2005 deri 8 shtator 2013​

Edi Rama; 8 shtator 2013 -​Kryeministër në detyrë…

Nga viti 1939 e deri në vitin 1944, 29 Nador Shqipnia asht e pushtueme.

PRESIDENTA TË SHQIPNISË:

  1. AHMET ZOGU, president i 1-rë i Republikës

Ditëlindja: 8 tetor 1895

VENDLINDJA: Burgajet, Mat.

KOHA E QENDRIMIT NË DETYRË: 30 janar 1925  deri më 1 shtator 1928

ARSIMIMI:I paarsimuem në Turqi dhe Austri dhe i padiplomuar në Akademi. PËRKATËSIA FETARE: Musliman

DETYRA TË TJERA SHTETËRORE: Mbret, kryeministër, ministër i Brendshëm, deputet.

VDEKJA: 9 prill 1961, I daignostikuem me kancer. Vorroset në Francë.

  1. OMER NISHANI, presidenti i 2-të i Republikës (President i presidumit të Kuvendit Popullor)

Ditëlindja: 1887

VENDLINDJA: Gjirokastër.

KOHA E QENDRIMIT NË DETYRË: 10 janar 1946 deri më 31 korrik 1953

ARSIMIMI: Mjek, i diplomuar në Stamboll, Turqi.

PËRKATËSIA FETARE: Orgjinë muslimane. Ateist

DETYRA TË TJERA NË SHTET: Ministër i Jashtëm, deputet.

VDEKJA:  25 maj 1954 me vetëvrasje.

  1. HAXHI LLESHI, presidenti i 3-të i Republikës (Kryetar i presidumit të Kuvendit Popullor)

Ditëlindja: 19 tetor 1913

VENDLINDJA: Dibër,

KOHA E QENDRIMIT NË DETYRË: 1 gusht 1953 deri më 21 nëntor 1982.

ARSIMIMI: Arsimim fillor, i padiplomuem.

DETYRA TË TJERA NË SHTET: Ministër i Brendshëm, deputet.

PËRKATËSIA FETARE: Me orgjinë muslimane, atesit.

VDEKJA: 1 janar 1998, natyrore. 84 vjeç, 9 muaj e 18 ditë.

  1. RAMIZ ALIA, presidenti I 4-ët I republikës (Kryetar i presidumit dhe president)

Ditëlindja: 18 tetor 1925.

VENDLINDJA: Shkodër. (Ardhë nga Bosnja)

KOHA E QENDRIMIT NË DETYRË: Që nga 22 nëntori 1982 deri më 2 prill 1992.

ARSIMIMI: Diplomuar në shkollën e Partisë, Moskë, Rusi.

PËRKATËSIA FETARE: Me orgjine muslimane, ateist.

DETYRA TË TJERA NË SHTET: Ministër i Arsimit, deputet.

VDEKJA: 17 tetor 2011, natyrore.

  1. SALI BERISHA, presidenti I 5-të i Republikës.

Ditëlindja: 15 tetor 1944.

VENDILINDJA: Vuçidol, Tropojë.

MOSHA KUR MORI DHE LA DETYRËN: E mori detyrën në moshën 47 vjeç, 5 muaj e 25 ditë dhe e la 52 vjeç, 8 muaj e 26 ditë.

ARSIMIMI: I diplomuar për Mjekësi në universitetin e Tiranës.

PËRKATËSIA FETARE: Familja me prejardhje muslimane.

DETYRA TË TJERA NË SHTET: Kryeministri i 32-të i shtetit shqiptar, deputet.

  1. REXHEP MEIDANI, presidenti i 6-të i republikës.

Ditëlindja: 17 gusht 1944.

VENDILINDJA: Tiranë

KOHA E QENDRIMIT NË DETYRË: 24 korrik 1997 deri më 24 korrik 2002.

ARSIMIMI: I diplomuar për fizikë në universitetin e Tiranës.

PËRKATËSIA FETARE: Familja me prejardhje muslimane.

DETYRA TË TJERA NË SHTET: Deputet.

  1. ALFRED MOISIU, presidenti i 7-të i republikës

Ditëlindja: 1 dhjetor 1929.

VENDLINDJA: Shkodër. (Me origjinë nga Jugu)

KOHA E QENDRIMIT NË DETYRË: 24 korrik 2002-24 korrik 2007.

ARSIMIMI: I diplomuem ushtarak.

PËRKATËSIA FETARE: Ortodoks

DETYRA TË TJERA NË SHTET: Ministër i Mbrojtjes.

  1. BAMIR TOPI, presidenti i 8-të i Republikës.

Ditëlindja:24 prill 1957

VENDLINDJA: Durrës.

KOHA E QENDRIMIT NË DETYRË: Nga 24 korriku 2007 deri më 24 korrik 2012 

MOSHA KUR MORI DETYRËN: E mori detyrën 50 vjeç e 3 muaj.

ARSIMIMI: I diplomuem si mjek veteriner në Universitetin Bujqësor, Kamëz.

PËRKATËSIA FETARE: Familja me prejardhje mulsimane.

DETYRA TË TJERA NË SHTET: Ministër i Bujqësisë, deputet.

  1. BUJAR NISHANI, presidenti i 9-të i Republikës.

Ditëlindja: 29 shtator 1966.

VENDLINDJA: Durrës

KOHA E QENDRIMIT NË DETYRË: 24 korrik 2012–24 korrik 2017

ARSIMIMI: I diplomuar ushtarak dhe jurist.

PËRKATËSIA FETARE: Familja me prejardhje muslimane.

DETYRA TJERA SHTETNORE: Ministër i Brendshëm, ministër i Drejtësisë, deputet.

  1. ILIR META, presidenti i 10-të i Republikës

Ditëlindja: 24 MARS 1969

VENDLINDJA: ÇEPAN, SKRAPAR.

DITA KUR U ZGJODH PRESIDENT: 28 PRILL 2017, ORA 18.00.

ARSIMIMI: DIPLOMUAR PËR EKONOMI NË UNIVERSITETIN E TIRANËS.

PËRKATËSIA FETARE: Musliman Bektashi.

***

Janë plot 110 vjetë që Shqiptarët kujtojnë se kanë fitue Pamvarsinë Kombtare, me 28 Nandor 1912. Por prej asaj ditë, me 29 Nandor 1912, Shtetin Shqiptar e ka drejtue Ismail Qemal beu i Vlonës që s’ishte dakord me  “Pamvarsi të plotë nga Turqia”.

E Shqiptarët tash 110 vjetë vazhdojnë të qeverisen nga disa“mbeturinat anadollake”! 

Shteti ma i mbrapambetun i Europës, dhe gjithnjë jashta Saj, ku sundon korrupsioni, hajnia, imoraliteti, vllavrasja, shfarosja, pabesia, paburrnia, urrejtja, ateizmi, shperdorimi i detyrës, injoranca, mendjemadhsia, kapadailleku, trafikantët e drogës. E gati harrova: Shkatrrimtarët e vertetë të Shtetit Shqiptar!

Melbourne,  21 Janar 2022.

Filed Under: Komente

“AMANETI” I PRESIDENTIT RUGOVA

January 21, 2022 by s p

NGA DALIP GRECA*

Eshtё zbuluar dhe njё ndёr amanetet e fundit tё presidentit tё ndjerё tё Kosvёs, Dr. Ibrahim Rugova.Ndёr kёrkesat e fundit tё tij ka qenё edhe sjellja e njё arkivoli nga Amerika pёr ta pёrcjellё nga kjo botё.Kjo kёrkesё ёshtё mёsuar nё çastet e pasvdekjes dhe ёshtё pёrcjellё nga presidenca e Kosovёs pёr nё Amerikё.Amaneti i dr. Rugovёs i ёshtё besuar miqёve tё tij kёtu nё Nju Jork, familjes te vellezёrve Lek dhe Pashk Gojçaj.Ka qene John Gojçaj, i biri Pashkut, qё ka marrё mesazhin prej Prishtinёs.Kёshilltari i Presidentit Rugova, Sali Cacaj, pёrmes telefonit, e ka njohur John Gojçajn me kёrkesёn e fundit tё presidentit, njё ditё pasi kishte ngjare morti, pra te dielёn mё 22 janar. Kёshilltari e ka lёnё amanetin e presidentit tek familja Gojçaj dhe ka mbyllur telefonin, i bindur se arkivoli-amanet do tё vinte nё Prishtinё nё kohёn e duhur.Djemtё e Gojçajve u morёn me plotёsimin e amanetit qё u pёrcolli Prishtina. Nuk ishte aq i lehtё plotёsimi i kёsaj kёrkese, po tё kemi parasysh se ajo mbёrriti nё Nju Jork tё dielёn, njё ditё pas vdekjes. Edhe John-i, thotё se ka qenё shumё vёshtirё qё tё realizohej ky amanet pёr arsye kohe, pasi u pёrcoll nё njё kohё tё vonё dhe se ishte shumё vёshtirё qё tё gjendej njё mundёsi transportimi pёr nё Prishtinё nё mёnyrё emergjente. Pёrfundimisht arkivoli ёshtё gjetur nё njё shёrbim funerali nё -Nju Jork.Pasi u realizua blerja nga Vincenti dhe Agustini, u bёnё pёrpjekje pёr tё gjetur njё linjё fluturimi drejt Tiranёs e mё pas tё kalonte nё Prishtinё.Kjo mundёsi nuk u realizua pasi nuk u gjёt asnjё fluturim i lirё nё atё linjё. U zgjodh rruga tjetёr, arkivoli u dёrgua nё Milano dhe qё andej pёr nё Prishtinё. Leka mё tregoi se arkivoli mbёrriti nё Prishtinё nё kohёn e duhur, falё pёrpjekjeve tё djemeve tё familjes, tё cilёt nuk e lanё amanetin nё rrugё.Ndёrkohё miqtё e Rugovёs, Leka dhe Pashku u nisёn pёr nё Prishtinё pёr tё marrё pjesё nё funeralin e presidentit sё bashku me njё delegacion tё madh tё LDK-sё me nё krye kryetarin Agim Rexha.Lek Gojçaj thotё pas kthimit nga varrimi se ishte detyrim moral qё amaneti i presidentit tё Kosovёs tё mos mbeste nё rrugё por tё plotesohej.Kur e pyes Lekёn se çfarё mendon pёr arsyen qё e ka shtyrё presindentin apo kёshilltarёt e tij tё pёrcillnin njё amanet tё tillё, ai m’u pergjigj:Presidenti Rugova iku nga kjo botё duke e lёshuar tё gjithё besimin e tij tek Amerika. Ai besoi se Amerika, vendi i lirisё dhe demokracisё do t(ia silltё pavarёsinё Kosovёs sё martirizuar, ashtu siç i hoqi nga shpina represionin serb.Ai pёr gjithaçka i besonte Amerikёs sё bekueme dhe sa herё kthehej pёr nё Kosovё pas vizitёs, ndjehej i lumturuar. Kjo mund tё jetё njё nga arsyet pse edhe arkivolin e kёrkoi nga Amerika. Unё mendoj se kjo ёshtё njё kёrkesё simbolike, aq edhe shpirtёrore., ёshtё mё shumё njё mesazh sa sa njё dvshirё. Ne na vjen mirё-, shton Leka, qё amaneti i presidentit na u adresua neve si familje. Ne jemi miq tё kahershёm tё tij dhe e ndjejmё tё lehtёsuar veten qё e plotёsuam njё nga amanetet e tij, ndryshe do tё na mbeste plagё nё shpirt.Shpesh nuk m’i kanё kuptuar mesazhet qё kam pёrcjellё pёr presidentin Rugova, edhe nё ato urimet qё kam bёrё nё gazetёn Illyria, me rasin e festive tё Flamurit, çdo 28 Nёntor. Unё kam thёnё shpesh se Dr. Ibrahim Rugova ёshtё nga ata qё perёndia ia kishte dhёnё kombit tonё, siç i kishte dhёnё nё njё kohё tё caktuar Nёnё Terezёn, shenjtoren shqiptare, siç i pat dhёnё nё kohёt mё tё hershme edhe Gjergj Kastriotin(Skenderbeun). Dr. Ibrahim Rugova erdhi tamam si shenjt dhe iku si i tillё. Ai besoi se njё ditё liria e Kosovёs do tё vinte dhe nuk e humbi kurrё shpresёn. Ai iku me pavarёsinё nё prag tё dyerve tё Kosovёs, ai iku por i la popullit tё vet njё vёmendje shumё tё madhe ndёrkombёtare.E pamё me sy se sa madhёshtore ishte ikja e tij. Edhe me vdekjen e vet dr. Rugova i shёrbeu kombit tё vet, ia rriti shpresat Kosovёs. Kurrё nuk na kanё parё sytё njё vёmendje aq tё madhe ndёrkombёtare nё raste tё tilla.Se si e ndjeva veten kur preka arkivolin e tij, arkivolin prej Amerike. Sikur ndjeva shpirtin e tij tё lehtёsuar.Mbaj mend se nё ato çaste pershperita me vete:Prehu i qetё nё dhe’un e Kosovёs sё lirё, i shtrenjti president! Ti e kreve detyrёn tende!Ti u sakrifikove pёr t’i shёrbyer popullit tёnd!Nuk mё harrohet shprehja e njё plaku qё takuam atje. Ai se ç’formuloi nje fjali qe mё mbeti nё mendje.Selim Spahiu ia thonin emrin. Ai,kur u takua me ne, tha:” Edhe strajcёn mё bajtё nё krah, mos iu ndani rrugёs sё dr. Ibrahim Rugovёs, vetёm ajo ёshtё rruga e drejtё, qё nuk humb nё pyll.Ndёrsa Pashku, kur shkroi nё Librine Zi tё vdekjes, i dridheshin duart, por ama fjalinё qё i tha shpirti, e shkroi:Ghandi i dytёYlli i dritёs. Shenjti shqiptarNёnё Terezёs i pёrngjan…Edhe unё,shton Leka- shёnova me dridhje dore fjalinё qё mё tha zemra ato çaste dhimbjeje. Tek shkruaja ato fjalё mё vinte nё mendje portreti i tij, miqёsia e tij e sinqertё, takimet e panumerta qё nga viti 1991.Mё pas Leka mё tregoi se ishte e pazёvendёsueshme miqёsia me dr. Rugovёn. Mbaj mend thotё ai se nё shumё intervista qё dhashё pёr radiot e televizionet e atjeshme,ia rrita nderёn, nё njerёn e krahasova Gjergj Kastriotin, nёnё Terezёn dhe Ibrahim Rugoven. E quajta te helmuar shekullin qe shkoi se na mori nёnё Terezёn, po kёshtu kёtё fillimshekulli se na la pa Rugovёn, por jemi krenarё se kemi fituar njё shenjtёreshё, siç ёshtё Nёnё Tereza dhe njё symbol Kombёtar, qё ёshtё Rugova…. Humbёm njё mik tё rrallё, ndёrsa Kosova dhe kombi shqiptar, humbёn njё udhёheqёs tё pazёvendesueshёm.Kush ishin vellezёrit Gojçaj?Lek & Pashko Gojçaj kanё emigruar nё Amerikё nga Malёsia, fshati Sukrugj ne mesin e viteve (70 tё shekullit tё kaluar. Jetuan pёr dekada sё bashku dy familja tё mёdha nё rrethinat e pasura tё Nju Jork-ut, nё njё shtёpi moderne, nё zonat mё tё pasura tё kёtij shteti. Sipas librit”Shqiptarёt e Amerikёs “ tё Vehbi Bajrami, nё vitin 1999 shtёpinё e vёllezёrve Gojçaj e kёrkuan pёr ish presidentin Klinton. Madje u bё dhe disa emisione televizive ne kanale prestigjioze te Nju Jork-ut. Gazetari komentonte:” Kjo ёshtё njё shtёpi ideale pёr presidentin Klinton.Ka shumё dhoma, ndodhet mes njё gjelbёrimi magjepёs, ka liqenin e vet, ka dhe pompёn e benzinёs nё oborr. Çfarё i mungon tjetёr kёsaj shtёpie”?Ato ditё u shkrua nё shtypin serb se shqiptarёt po ia falnin shtёpinё presidentit Klinton si dhuratё pёr bombardimin e Serbisё. Ndёrsa Leka sqaroi po ato dite median; nuk ёshtё e tamam e vёrteta ashtu:” Ne i thamё kompanisё qё u interesua se vёrtetё shtёpia ёshtё vlerёsuar me mё shumё se 4 milionё dollare, por pёr presidentin Klinton ne nuk i vёmё çmim, le ta marrё sa tё doje ai! Nё tё vёrtetё presidenti bleu nё tё njёjtёn zonё, por njё shtёpi nё pёrmasa mё tё vogla; ai ёshtё fqinjё me njё tjetёr familje shqiptare nga Kosova, me njerin prej vёllezёrve Osmani.Gojçajt, pёr tё qёndruar tё lidhur me rrёnjёt e vendlindjes, kanё rindёrtuar edhe njё shtёpi nё vendlindje, nё Malёsi. Shtёpia ёshtё e madhe, dykatёshe. Madje kur u pёrurua ajo u mblodhёn pёr ta festuar mё shumё se 100 tё ftuar, tё krishterё e myslimanё.Çdo vere familja shkonte atje pёr pushime.Familja Goçaj pёrmendet edhe pёr atdhetarizmin e saj ndaj çёshtjes kombёtare. Ata janё ideatorёt, realizuesit dhe sponsorёt e shtatoreve tё Nёnё Terezёs, tё ngritura nёpёr vendbanimet e shqiptarёve. Kjo shtatore , vepёr e tre skulptorёve nga tre besimet; katolik, orthodoks dhe musliman; Vasil Rakaj, Sadik Spahija dhe Vasiliev Nini nga Shqipёria, sё pari u pёrurua nё vendlindje, nё Tuz tё Malit tё Zi, nё tetor tё vitit 1997. Mё pas, mё 10 shtator 2000, shtatorja u vendos nё Nju Jork. Mё 2 korrik 2002 njё shtatore tjetёr u vendos nё Prishtinё. Kjo ishte njё perpjekje e vёllezёrve Gojçaj pёr t’i bashkuar shqiptarёt me anё tё simboleve kombёtare. Pёrpjekja nuk mbaron kёtu, njё shtatore e Nёnё Terezёs ёshtё vendosur nё qytetin problematik tё Mitrovicёs, njё tjetёr nё atё tё Strugёs, njё nё Michigan. Kёsisoj vёllezёrit Gojçaj u kthyen nё institucion kombetar. Atё qё nuk e ka bёrё njё shtet e kanё realizuar dy vёllezёrit atdhetar.Ata kanё tentuar qё shtatoren e Nёnё Terezёs ta vendosin edhe nё mjediset e Kombeve tё Bashkuara por nuk ia arriten pvr shkak te procedurave dhe rregullave burokratike.PS: Vellezerit Gojçaj nuk jetojne me. Pashko Gojaçaj u nda nga jeta me 9 Janar 2018, ndersa Lek Gojçaj u nda nga jeta me 4 Gusht 2020. Pushofshin ne Paqe!

*21 Janar 2006(Botoi Gazeta Illyria ne Nju Jork, Koha Jone ne Tirane.

Filed Under: Politike

Sot 16 vjetori i shuarjes së Presidentit historik Dr. Ibrahim Rugova, Pavarësia e Kosovës e përjetshme

January 21, 2022 by s p

-“I vetmi kompromis për Kosovën është pavarësia, dhe ky është optimumi i gjithë shqiptarëve në rajon”, theksonte shumë prerë  Dr. Ibrahim Rugova  President i Pavarësisë së përjetshme të Kosovës/

-Intervistat ekskluzive që kam zhvilluar me Presidentin historik të Kosovës,  Dr. Ibrahim Rugova që nga e para e Shtatorit 1994 deri te e fundit në Shkurt 2005 dhe deklarata tjera/

-Në homazhet që kanë nisur në mëngjes, Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani  dhe Kryeministri Albin Kurti,  vendosën një kurorë me lule të freskëta në vendin ku prehet në amshim Presidenti historik Dr. Ibrahim Rugova/

   -Disa nga raportimet që kam bërë para 15 vitev, në Janar 2006/

SPECIALE-Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI

PRISHTINË, 21 Janar 2022/ Para 16 viteve në 21 Janar 2006 u shua Dr. Ibrahim Rugova – Presidenti historik dhe i Pavarësisë së përjetshme të Kosovës, ideator dhe arkitekt i së cilës ishte.

Në këtë vit 2022 të përvjetorit të 23-të të Lirisë së Kosovës, veprimtaritë përkujtimore po zhvillohen në prag të 14 vjetorit të Pavarësisë së Kosovës, të shpallur në 17 Shkurtin historik 2008. Në veprimtaritë përkujtimore theksohet se  në Lëvizjen për Liri e Pavarësi Dr. Ibrahim Rugova u bë simbol i rezistencës me përkrahjen e gjithë popullit të Kosovës, elitës intelektuale, patriotëve dhe të botës demokratike perëndimore.

Në homazhet që kanë nisur në mëngjes, Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani  dhe Kryeministri Albin Kurti,  vendosën një kurorë me lule të freskëta në vendin ku prehet në amshim Presidenti historik Dr. Ibrahim Rugova.

Presidentja Osmani ka thënë se sot është 16 vjetori i shkuarjes në amshim të arkitektit të pavarësisë së Republikës së Kosovës, ideatorit të pavarësisë së Republikës së Kosovës, Presidentit tonë historik Dr. Ibrahim Rugova, i cili bëri shumëçka për shtetin tonë sa që është shndërruar në fytyrën e këtij shteti, i cili sot në çdo damar të tij e ka edhe ndikimin që e pat Presidenti Rugova përgjatë jetës së tij.
 
“Natyrisht që ai punoi dhe veproi në një kohë jashtëzakonisht të vështirë për gjithë popullin e Kosovës, në një kohë të okupimit, mirëpo përkundër kësaj arriti që ta bëj bashkë popullin e Kosovës rreth kauzës së shprehur në trinomin liri, pavarësi dhe demokraci, dhe në të njëjtën kohë arriti që për Kosovën të ndërtojë miqësi aq të mëdha të cilat u bën të domosdoshme për të bërë realitet këtë trinom, pra për të arritur lirinë, pavarësinë tonë dhe për të parë sot shtetin demokratik të Kosovës”, ka thënë Presidentja Osmani.
 
E para e vendit më tej ka thënë se ne sot e gëzojmë shtetin tonë, por i gëzojmë edhe këto miqësi të cilat me aq shumë mund e përkushtim i ndërtoi Presidenti Rugova, për shkak të punës së tij, dhe shumë burrave e grave të tjerë që punuan që ne sot ta kemi shtetin, dhe ta kemi lirinë.
 
“Kujtimi për Presidentin historik Rugova do të jetojë në zemrat dhe në mendjet e gjithë qytetarëve të Kosovës përjetësisht,  vepra e tij dhe puna e tij do të vazhdojnë të mbeten udhërrëfyes për ne, përderisa përpiqemi që në procesin e shtetndërtimit ta bëjmë Kosovën sa më të fortë dhe sa më të begatë”, ka theksuar Presidentja Osmani.

Kryeministri i Qeverisë së Republikës së Kosovës, Albin Kurti ka thënë se Presidenti Ibrahim Rugova është Presidenti i parë i Kosovës, sivjet, kur ne e shënojmë 16  vjetorin e vdekjes së tij, në të njëjtën kohë jemi në një vit kur do ta shënojmë edhe 20 vjetorin e tij si President në Kosovën e lirë i zgjedhur më 4 Mars 2002 dhe gjithashtu 30 vjetorin e tij si President i parë, i zgjedhur më 24 Maj 1992.

. 
“Presidenti Ibrahim Rugova është Presidenti i parë i Kosovës, i zgjedhur me votë popullore, më 24 Maj të vitit 1992 dhe mandej është sërish Presidenti i parë i Kosovës së çliruar, i zgjedhur në Kuvend të Kosovës, më 4 Mars të vitit 2002. Doktor Ibrahim Rugova, para se të ishte President ishte intelektual i angazhuar, njëri paqësor dhe i qetë, racional dhe humanist. Ai dha kontribut tejet të çmuar në bashkimin e shqiptarëve kundër Serbisë okupatore dhe gjithashtu në ndërkombëtarizimin e çështjes së Kosovës”, tha Kryeministri Kurti…

Që para tre dekadave, Rugova hapur përcaktonte pozicionin gjeopolitik kosovar dhe shpallte idenë për Kosovën shtet të pavarur. “Zgjidhja më e mirë është Kosova e pavarur e neutrale, e hapur ndaj Shqipërisë e Serbisë dhe një administrim civil ndërkobëtar si fazë kalimtare”, theksonte e ritheksonte ai.

Dr. Ibrahim Rugova, derisa ishte kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, në 23 Dhjetor 1989 u bë themeluesi dhe lideri i Lidhjes Demokratike të Kosovës, e cila më shumë se parti politike lindi si lëvizje gjithëpopullore për liri, pavarësi e demokraci.

Pas Deklaratës Kushtetuese të 2 Korrikut e Kushtetutës së 7 Shtatorit 1990, që shpallte Kosovën Republikë, si dhe Referendumit për Pavarësi të fundshtatorit 1991, në 24 Maj 1992 Rugova në zgjedhjet e para pluraliste nacionale parlamentare e presidenciale u zgjodh President i Republikës së Kosovës, e cila atëherë nuk u njoh ndërkombëtarisht, megjithatë ishte dhe njihej si deklarim i fuqishëm i vullnetit kombëtar, politik e demokratik.

Si gjithmonë, edhe në 4 Mars 2002, duke u inauguruar në Parlamentin e Kosovës President i pas zgjedhjeve të para nacionale të pasluftës – në liri, Rugova shprehej: “Çdo ditë ne të gjithë duhet të zgjohemi me një mendim të bukur: ‘Çfarë të mire mund të bëjmë sot për Kosovën?’”.

Pavarësia e Kosovës, në të mirë të gjithë qytetarëve të saj, dhe si i vetmi kompromis, theksohej e ritheksohej vazhdimisht nga Rugova.

 “I vetmi kompromis për Kosovën është pavarësia, dhe ky është optimumi i gjithë shqiptarëve në rajon”, theksonte shumë prerë  Ibrahim Rugova në  6 Tetor 2005, në takimin e parë  me Grupin Negociator, formimi i të cilit me përfaqësim nga maxhoranca e opozita dhe shoqëria civile ishte një moment me shumë rëndësi për unitetin në vend si dhe për bisedimet për statusin e Kosovës të udhëhequra nga i dërguari i posaçëm i Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Presidenti Martti Ahtisaari, e pastaj edhe nga Treshja SHBA-BE-Rusi në angazhimet shtesë.

Presidenti historik i Kosovës, Ibrahim Rugova në intervistën e parë ekskluzive që kam zhvilluar për Agjencinë Telegrafike Shqiptare (ATSH) ditën e enjëte të 22 Shtatorit 1994, në zyrën e tij, ku sot është muzeu – Shtëpia e Pavarësisë së Kosovës, po edhe në raste të tjera, e falënderonte e vlerësonte shumë Agjencinë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë.

“Falënderoj Agjencinë Telegrafike Shqiptare për informimin nga Kosova e për Kosovën. Edhe kjo që pata rastin të bisedoj për këtë agjenci, që reprezenton Shqipërinë dhe çështjen shqiptare, është një hap në politikën globale, në integrimet shqiptare. Edhe ne bëjmë përpjekje që këtu në Kosovë përmes Qendrës sonë për Informim të kemi një agjenci të vogël, e cila raporton për situatën e përditshme në Kosovë. Duhet një bashkëpunim midis këtyre dy institucioneve dhe institucioneve të tjera në Kosovë dhe në Shqipëri”, theksonte Presidenti Rugova në intervistë.

Ajo intervistë e parë e një Presidenti të Kosovës për Agjencinë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë zhvillohej në kohë të rënda të okupimit e dhunës kundër shqiptarëve të Kosovës. “Një represion masiv në Kosovë ka rritur tensionet politike këtu dhe në rajon, ndaj është e domosdoshme prania ndërkombëtare”, e përshkruante situatën dhe e kërkonte zgjidhjen Presidenti Rugova, në intervistën ku fliste edhe për “lidhjet konfederale apo bashkimin me Shqipërinë” të Republikës së Kosovës, si dhe për një “politikë globale që sa më parë të bjerë muri mes shqiptarëve”.

Në intervistë, Presidenti Rugova tek fliste atëherë si për ëndërra parashikonte ngjarjet që pasuan, theksonte se “kishte kërkuar një mbrojtje për Kosovën para një viti e gjysmë, një protektorat ndërkombëtar civil, një administratë civile, që do të vendosej për një kohë në Kosovë, që të normalizohet jeta dhe më pas të bisedohej me serbët për ardhmërinë e Kosovës”. 
“Bisedimet shqiptaro-serbe duhet të zhvillohen në prani të një pale të tretë të autorizuar, që do të garantonte edhe dialogun edhe rezultatet e dialogut dhe që natyrisht do ta udhëhiqte atë. Kjo palë e tretë duhej të gjendej nga SHBA-të, Kombet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian”, theksonte Rugova. 
Ai besonte se mbrojtja ndërkombëtare në Kosovë do të mbërrinte. 

“Në planin ndërkombëtar ideja për mbrojtje ndërkombëtare në Kosovë shqyrtohet, do të thotë është marrë në konsiderim, dhe shikohen mundësitë si të aplikohet kjo dhe si të veprohet në këtë drejtim”, shprehej Presidenti Rugova.
Pyetjes se çfarë do të thotë politikë globale shqiptare dhe si mund të realizohet ajo në praktikë, në kushtet e ndarjes së shqiptarëve me shumë kufij, Presidenti Rugova iu përgjigj: “Kjo politikë do të shembë muret mes shqiptarëve”.

“Praktikisht mund të themi se politika globale shqiptare ka nisur të realizohet. Përkundër pengesave të shumta, që ka sidomos Kosova, sot kemi kontakte të ndryshme, bashkëpunim, qoftë në planin kulturor, në planin arsimor, në planin politik. E kam thënë disa herë, por vazhdimisht duhet të përsëriten gjërat, se për herë të parë ne shqiptarët po bashkëpunojmë në planin politik”, theksonte Presidenti historik i Kosovës. 
 “Në këtë politikë globale shqiptare respektohet vullneti politik i shqiptarëve të Kosovës, pastaj i shqiptarëve në Maqedoni, i shqiptarëve në Mal të Zi e në Preshevë, Bujanovc e Medvegjë. Do të thotë se kemi një vizion se ç’duhet të bëjmë në këtë drejtim. Dhe, mund të them se politika globale shqiptare përditë është prezente dhe realizohet hap pas hapi, nuk është diçka abstrakte”, shprehej ai. 
Rugova vlerësonte se, “politikë globale është se sot Shqipëria më shumë se kurrë e ndihmon çështjen e Kosovës dhe çështjen shqiptare në planin ndërkombëtar”. “Po ashtu, edhe Kosova me institucionet e saj, brenda dhe jashtë, e ndihmon Shqipërinë dhe në këtë plan ka një bashkëpunim, një mirëkuptim dhe një marrëveshje, që nuk e kemi pasur më parë ne shqiptarët”, vijonte ai. 

Në 11 Tetor 1991, në Prishtinë, ishte miratuar Deklarata politike e Këshillit Koordinues të Partive Politike Shqiptare në Jugosllavi, kryetar i të cilit ishte kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Ibrahim Rugova.  Deklarata kishte tre opsione për zgjidhjen e çështjes shqiptare.

Presidenti Rugova në intervistën për Agjencinë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë vlerësonte se, “ky është një dokument mjaft i rëndësishëm, që i përfshinë të gjitha, pra edhe vizionin e një uniteti e një integrimi shqiptar”, se “opcioni i parë ishte një Kosovë e pavarur e neutrale”, dhe “që shqiptarët në Maqedoni si element i rëndësishëm i atij shteti apo asaj republike, që është në zhvillim e sipër,  të jenë shtetformues, ndërsa shqiptarët në Mal të Zi dhe në Preshëvë, Bujanoc e Medvegjë të kenë një vetadministrim, një autonomi lokale”.

Presidenti i Republikës së Kosovës Dr. Ibrahim Rugova në konferencën për shtyp  të para 24 viteve – 6 Shkurt 1998 duke u përgjigjur në pyetjet që i bëja theksonte se Bashkësia ndërkombëtare duhet të ndërhyjë në Kosovë para se të ndodhë konflikti, ndërsa reagimi si komb i shqiptarëve është normal dhe e drejtë e çdo populli të rrezikuar.

E pyeta se, duke pasur parasysh intensitetin e shpejtësinë e zhvillimeve të rrezikshme në Kosovë, a priten masa të mjaftueshme e me kohë të bashkësisë ndërkombëtare për parandalimin e konfliktit, ndërsa Presidenti Rugova u përgegjegj:

“Ne kemi kërkuar që bashkësia ndërkombatare të intervenojë në Kosovë para se të ndodhin konfrontimet, e jo pasi të ndodhin, sepse do të bëhej vonë, dhe kemi bërë apel që të çmohet ajo që ka sakrifikuar populli i Kosovës për shumë vite që ta evitojë konfliktin. Masat parandaluese ndërkombëtare në radhë të parë duhet të jenë një presion shumë më i madh mbi Beogradin që ka përqëndruar forca të mëdh dhe kërcënon që edhe ushtarakisht ta godasë Kosovën”.

Në pyetjen tjetër që i bëra, se si i komenton deklaratat e politikanëve shqiptarë në Shqipëri, Maqedoni, etj., për reagim si komb në rast konflikti në Kosovë, presidenti Rugova u përgjegj:  “Është i natyrshëm dhe mëse normal ky qëndrim i Shqipërisë, përkundër vështirësive që ka ajo sot. Shqiptarët janë të organizuar si shtet e si shoqëri edhe në Kosovë, edhe pse nën okupim. Edhe shqiptarët në Maqedoni kanë një organizim, që dita-ditës po përparon më shumë. Kemi tërhequr vërejtjen dhe të gjithëve u është bërë e ditur se po të fillojë diçka, më e keqja, në Kosovë, atëherë i gjithë rajoni do përfshihej, edhe Shqipëria, Maqedonia, Greqia, gjithësesi Serbia,  Mali i Zi dhe vende të tjera. Prandaj, është një kujdes i shtuar i bashkësisë ndërkombëtare”.

Presidenti Rugova i bëri thirrje Beogradit që t’i kthehet dialogut me ndërmjetësim ndërkombëtar për Kosovën, që të  mos e provokojë edhe më tej situatën dhe të ndërpresë dhunën. Ai tërhoqi vërejtjen edhe për seriozitetin e pohimeve se në Vojvodinë (krahinë në Serbi) regjimi serb po rekruton rezervistë për t’i dërguar në Kosovë…

Me Presidentin historik Dr. Ibrahim Rugova kam zhvilluar intervista ekskluzive, së pari për Agjencinë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë e pastaj të tjera për gazetën tradicionale të Kosovës Rilindja, isha edhe në konferencat e shumëta për shtyp që mbante para, gjatë e pas luftës në Kosovë, ku bëja pyetje e merrja përgjigje, jam takuar edhe në raste të tjera.

Në dokumentarin televiziv “Fakte – Konferencat për Shtyp të Presidentit Rugova”, autori Adnan Merovci – udhëheqësi i Protokollit të Presidentit të Kosovës Ibrahim Rugova gjatë viteve ’90-ta dhe deri në vitin 2000, mes gazetarëve të rregulltë që vendin ku do uleshin e kishin thuese të paracaktuar të parin më përmend mua…

Para 23 viteve, në 5 Mars 1999, një takim i Presidentit historik të Kosovës Ibrahim Rugova me Senatorin Amerikan Robert Doll – të Dërguarin e Posaçëm për Kosovën të Presidentit të SHBA Bill Clinton, ishte edhe një paralajmërim lirie. Takimi shumë i rëndësishëm u mbajt në Shkup, pasi regjimi kriminal okupator serb e kishte pamundësuar në Prishtinë.

Ishte koha kur konferenca ndërkombëtare për Kosovën – Konferenca e Rambujesë, e nisur në 6 Shkurt 1999,  u ndërpre në 23 Shkurt pa rezultate përfundimtare, ndërsa vazhdimi i saj u thirr për datën 15 Mars në Paris.

Presidenti historik, Dr. Ibrahim Rugova,  në Prishtinë i kthyer nga Rambujeja e para nisjes përsëri për atje drejt Parasit në një konferencë shtypi në 5 Mars paralajmëronte nënshkrimin  para 15 Marsit 1999 të Marrëveshjes së Rambujesë, për të cilën një ditë më vonë dha miratimin edhe Kuvendi Republikës së Kosovës së Deklaratës së 2 Korrikut e Kushtetutës së 7 Shtatorit 1990. Në konferencën për shtyp ku isha atëherë korrespondent i Agjencisë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë,  tani korrespondent i Gazetës DIELLI – organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, Presidenti Rugova paralajmëronte edhe vendosjen e NATO-s në Kosovë…

Dhe, vetëm pas më pak se tre javësh, në 24 Mars 1999 filloi fushata ajrore e NATO-s kundër caqeve ushtarake serbe në Kosovë, Serbi dhe Mal të Zi, pas së cilës nga mëngjesi i  Ditës së Lirisë -12 Qershorit 1999 forcat paqeruajtëse e shpëtimtare të NATO-s nisën të hynin në Kosovë,  në vendin që në 2022-tën feston 23 vjetorin e Lirisë e 14 vjetorin e Pavarësisë së shpallur në 17 Shkurtin historik 2008.

Ashtu si paralajmëronte Presidenti Rugova, në mes të marsit përfaqësuesit e Kosovës nënshkruan Marrëveshjen e Rambujesë/Parisit për Kosovën, ndërsa Beogradi – pala serbe refuzoi ta nënshkruajë. Ishte hapur rruga për ndërhyrjen ushtarake për Kosovën të NATO-s, forcës ushtarake më të madhe planetare, prirë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

 Në 29 Maj 1998, Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova në Uashington ishte takuar me Presidentin Amerikan Bill Clinton. “Ne ritheksuam se zgjidhja më e mirë për Kosovën do të ishte shteti i pavarur”, deklaronte Presidenti Rugova pas takimit. Ndërsa, Presidenti Clinton tha se Kosova është një nga shqetësimet amerikane dhe se SHBA-të do të intensifikojnë angazhimin për zgjidhjen e çështjes së Kosovës në kuadër të Grupit të Kontaktit dhe të NATO-s…

Në mbrëmjen e 24 Marsit 1999, kur ndodhi ndërhyrja shpëtimtare e NATO-s me bombardimin e caqeve të forcave kriminale serbe, në terrin e natës dhe të okupimit të egër, drita e shpërthimeve të goditjeve nga qielli të aviacionit të forcës më të madhe planetare shihej si një shpresë e besim për të ardhmen e ëndërrave për lirinë e paqen derisa në Kosovë kishte marrë përmasa gjenocidi terrori i spastrimit etnik kundër shqiptarëve.

“Tani, bindja jonë e fortë për gjithçka që po ndodhë në Kosovë është e vetmja shpresë e popullit të Kosovës”, theksone në atë ditë e orë historike Presidenti i SHBA-ve, Bill Clinton,  derisa nga Shtëpia e Bardhë  i drejtohej kombit amerikan, duke folur për zhvillimet tragjike në Kosovë dhe ndërhyrjen shpëtimtare të  NATO-s…

Njëmbëdhjetë vite pas takimit në Uashington, në 1 Nëntor 2009 në Kosovën e lirë Presidenti Amerikan Bill Clinton, në fjalën e tij në Kuvendin e Republikës kosovare, por edhe në Sheshin me Emrin e Shtatoren e tij në Prishtinë, ka përkujtuar Presidentin historik Ibrahim Rugova dhe një gurë kristali të cilin ai ia kishte dhuruar. 
“Ai gurë kristal të cilin ma dha Rugova i është dhuruar një universiteti, por për një kohë ai ishte i njohur edhe në SHBA me emrin ‘Guri i Rugovës’”, tha Presidenti amerikan Clinton. 
“Atëherë, ai (Rugova), më tha se duhet të na ndihmosh”,  ka përkujtuar ish-Presidenti i SHBA-ve, Clinton gjatë vizitës në Kosovë.

Me rastin e shuarjes në 21 Janar 2006 të Presidentit historik të Kosovës Rugova, Presidenti Amerikan Clinton shprehej: “Kam pasur nder ta mbështes luftën e tij për paqe dhe liri”…

 
Në Kosovën e lirë nga Qershori 1999 i hyrjes së NATO-s në Kosovë,  për Presidentin historik e kryetarin e Lidhjes Demokratike të Kosovës, dr. Ibrahim Rugova, ngjarje e vitit 2000 ishin zgjedhjet lokale të 28 Tetorit në Kosovë, ndërsa ngjarja që do ta shënojë vitin 2001 do të jetë mbajtja e zgjedhjeve nacionale presidenciale e parlamentare.

“Të mira, të mira…”, përsëriti disa herë Presidenti Rugova, derisa e pyeta të deklarojë për gazetën Rilindja se cilat janë parashikimet e tij, në prag të Vitit të Ri 2001, për njohjen e pavarësisë së Kosovës.

Për njohjen e pavarësisë së Kosovës “e presim momentin më të mirë, momentin e duhur, në kohën e duhur”, theksoi Rugova duke shtuar se “vendi është, është vendi i duhur”.

Përgjigja u shoqërua me duartrokitje të gazetarëve të pranishëm dhe me urime, në një atmosferë të gëzuar të pritjes së organizuar në Rezidencën e Rugovës në prag të Vitit të Ri 2001 dhe të fillimit të Milenumit të Tretë.

Ndërsa, duke u përgjigjur në një pyetje tjetër, Rugova tha: “Unë nuk i ndërroj fjalët shumë, por kur ndryshojnë gjërat i ndryshoj edhe fjalët. Jam duke punuar në ndryshimin e gjërave të mëdha, pra, si pavarësia, etj, që të njihen”.

Presidenti historik Rugova edhe në Kosovë, edhe në Shqipëri, edhe në Amerikë e në shtetet e Bashkimit Evropian, kudo, fliste për Pavarësinë e Kosovës si zgjidhja më e mirë dhe kompromisi i shqiptarëve.

 “Kosova e pavarur në NATO e në BE dhe në miqësi të përhershme me SHBA”, citoja kështu Presidentin Dr. Ibrahim Rugova në kryetitull të ballinës së gazetës tradicionale të Kosovës Rilindja në fundvitin 2002, në intervistën ekskluzive që kisha zhvilluar pas kthimit nga festimet në Vlorë të 28 Nëntorit dhe takimit që kishte me Sekretari Amerikan të Shtetit Igëllberger.

 Në Rezidencën Presidenciale në Velani – Prishtinë Presidenti Ibrahim Rugova mbante në duarë dhe në tryezë gazetën Rilindja botim special festiv për jubileun e 90 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë, të 28 Nëntorit 2002, derisa në atë kohë kur isha kryeredaktor i gazetës historike në fund të Dhjetorit 2002 zhvilloja intervistën ekskluzive për Rilindjen festive të Vitit të Ri.

Më pak se një muaj para përurimit të Shtëpisë së Pavarësisë në Prishtinë, Presidenti Rugova në Festën e Flamurit e të 90 vjetorit të Pavarësisë Shqiptare kishte dalë me propozimin për simbolet shtetërore, për Flamurin dhe për Himnin Shtetëror të Kosovës.

“Gjithsesi ne duhet t’i kemi simbolet shtetërore si shtet i Kosovës”, thoshte Rugova në intervistën ekskluzive që zhvillova në prag të Vitit të Ri 2003 për gazetën Rilindja.

Mes pyetjeve që i bëra Presidentit Rugova, në bashkëbisedim, iu drejtova: “Kosova po bëhet edhe me simbolet shtetërore. Në Festën e Flamurit e të 90 vjetorit të Pavarësisë Shqiptare dolët me propozimin për Flamurin dhe për Himnin Shtetëror të Kosovës. Para pak ditësh, në 13 vjetorin e LDK-së, partisë që e udhëheqni Ju që nga fillimi si një lëvizje për liri, pavarësi e demokraci, përuruat edhe një monument, një shenjë shtetërore – Shtëpinë e Pavarësisë së Kosovës. Ju lutem të na flisni edhe për këto momente të rëndësishme në rrugën e bërjes së Kosovës shtet”.

Presidenti Rugova u përgjegj: “Gjithësesi ne duhet t’i kemi simbolet shtetërore si shtet i Kosovës. Siç e dini, flamurin qe sa vite unë e përdor edhe si stemë të Presidentit të Kosovës, pra si emblemë, edhe në komunikime ndërkombëtare zyrtare, po edhe të brendshme. Edhe flamurin shtetëror duhet ta kemi, flamur që shpreh specifikën e Kosovës. Tani shenjat kombëtare i përdor Shqipëria si shtet aktual.

Për himnin, do përkujtuar se është ajo kënga e dashur e 1912-tës, që e kanë kënduar të gjithë shqiptarët. Natyrisht do të ketë përpunim artistik, po them standarde artistike, po edhe standarde shtetërore. Për këto do të ndiqen procedurat, pra në konsultim me institucionet e Kosovës, me Parlamentin, me Qeverinë. Po edhe njerëzit le të diskutojnë, le t’i thonë hapur mendimet e veta. Por, besoj se shumica në Kosovë – e popullit, e intelegjencies, e klasës politike – janë dakord që të kemi simbolet tona. E kam marrë këtë si një inisiativë të Presidentit. Është në detyrën time t’i eci këto punë dhe besoj se së shpejti do të kryhen. Në këtë vazhdë ishte edhe përurimi i Shtëpisë së Pavarsisë. Dëshiruam të lëmë një monument, një traditë, atje ku janë krijuar institucionet e para të Republikës së Kosovës. Do të ketë një kompleks të Pavarësisë aty, që do të ketë objekte përcjellëse, ndërsa po ajo shtëpi nismëtare do të ruhet dhe do të ketë edhe karakter muzeal, po edhe aktiv. Do ta mbajmë gjallë atë kompleks. Pra, të krijojmë edhe një traditë. Ne kemi një traditë me Shtëpinë e Lidhjes së Prizrenit, pastaj në Shqipëri është Shtëpa e Pavarësisë në Vlorë, edhe këtu tash Shtëpia e Pavarësisë së Kosovës, që ka simbolikën e vet. Kemi edhe një shenjë të veprimit, sepse të gjithë, i gjithë populli i Kosovës, kemi kaluar nëpër atë shtëpi që ka qenë një shtëpi e shpresës, e pavarësisë, e lirisë dhe e demokracisë”.

Edhe tani dhe përjetshëm Flamuri i Dardanisë, i dizajnuar sipas idesë së Presidentit historik Rugova dhe Flamuri Kombëtar Shqiptar janë në të dy anët e Flamurit Shtetëror të Republikës së Kosovës në Shtëpinë e Pavarësisë me emrin e Ibrahim Rugovës.

Presidenti Rugova kaherë theksonte idenë për autostradën Shqipëri-Kosovë, Rrugën e Kombit, nëpër shtigjet e vjetra historike, derisa shprehej se, “nëpër vendin tim kalojnë rrugë të rëndësishme evropiane, sikur ishte rruga antike Via Egnatia”.

Me vendimin e Qeverisë kosovare, është emërtuar “Ibrahim Rugova” autostrada në Kosovë, e ndërtuar në vazhdim të autostradës në Shqipëri nga bregdeti shqiptar-Durrësi deri në portën kufitare në Morinë-Vërmicë, mes qytetit të Lidhjes së Prizrenit dhe Kukësit.

Në Tetorin e vitit 2005,  Presidenti Rugova në takim me projektuesit thoshte se se ndërtimi i autostradës Prishtinë-Durrës tregon se, “ne jemi të aftë të bëjmë dhe mbajmë shtet, dhe se e meritojmë pavarësinë”.

 “Kosova dhe populli i saj janë sot këtu që të kryhet edhe formalisht, apo zyrtarisht, si doni t’i themi, edhe njohja e pavarësisë, të jemi një anëtar i bashkësisë së kombeve të botës së lirë”, më thoshte Presidenti Dr. Ibrahim Rugova në një intervistë tjetër eksluzive në jubileun e 60 vjetorit të gazetës Rilindja, të 12 Shkurtit 2005, ku poashtu fliste edhe për autostradën dhe marrëdhëniet me Shqipërinë, edhe për garancitë e shtetit të Kosovës për pakicat kombëtare, për të gjithë qytetarët.

“Pavarësia e Kosovës do të kishte efekt pozitiv edhe për të gjithë fqinjët tanë”, theksonte Rugova në intervistën eksluzive që në ballinë të gazetës Rilindja kishte kryetitullin: “Pavarësia e Kosovës është e mira e të gjithë qytetarëve dhe do ta qetësojë rajonin”.

“Njohja sa më e shpejtë e pavarësisë së Kosovës do të ndihmonte edhe qetësimin e të gjithë shqiptarëve në këtë pjesë të Evropës dhe të botës”, theksonte Rugova.

Ndërsa, i pyetur për marrëdhënet e realiteteve të reja mes Kosovës dhe Shqipërisë, edhe sipas shumë vlerësimeve, shembull për rajonin dhe se si e shihte të ardhmen e këtyre dy vendeve, jo vetëm në marrëdhëniet e tyre, por edhe në integrimet euroatlantike, Rugova thoshte:

“Po, ne gjithsesi do të kemi gjithnjë e më shumë marrëdhënie të mira me Shqipërinë në të gjitha fushat. Ju e dini, tashmë kemi edhe Marrëveshjen për Tregti të Lirë, pastaj, marrëveshje të ndryshme për bashkëpunim ekonomik, kulturor, etj., dhe gjithsesi do të ndikojë pozitivisht ndërtimi, nuk është e tepërt ta themi, i Autostradës Prishtinë-Durrës, që do të hapte edhe një lidhje tjetër të Kosovës me botën. Dhe, gjithsesi synimet tona, të të dy vendeve, janë integrimi në Bashkimin Evropian, pra Shqipëria, Kosova dhe vendet e tjera, dhe kjo është perspektiva dhe në këtë plan po punojmë me të gjithë”.

Me rastin e pritjes që më bëri dhe intervistës ekskluzive në prag të 12 Shkurtit 2005 – ditës së 60 vjetorit të gazetës Rilindja, në cilësinë e kryetarit të Këshillit Drejtues e Kryeredaktorit Presidentit Rugova i dhurova Pllakatin e Jubileut të 60 vjetorit të Rilindjes, punar me ar e argjend nga zejtarët e Prizrenit, qytetit ku ka dalë numri i parë i gazetës tradicionale e historike të Kosovës.

Kjo ishte intervista e fundit ekskluzive që kam zhvilluar me Presidentin historik të Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, nga i cili  kam regjistruar edhe deklaratën e fundit  para përfundimit të vitit 2005.

Presidenti historik i Kosovës Dr. Ibrahim Rugova – Presidenti i lëvizjes së fuqishme gjithëpopullore demokratike për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës, në ditën e përvjetorit të themelimit të LDK-së,  partisë-lëvizje, që e udhëhiqte që nga fillimi, ritheksonte se pavarësia është e padiskutueshme, tek fliste jepte mesazh, si një amanet, në Rezidencën në lagjen Velania të Prishtinës, në 23 Dhjetor 2005, më pak se një muaj para se të kaloi në amshim në 21 Janar 2006.
“Objektivi kryesor është pavarësia e Kosovës. Do të punojmë në të gjitha segmentet që të jetë një pavarësi e qëndrueshme, që do t’u përgjigjet të gjithë qytetarëve të Kosovës, në të mirë të gjithë qytetarëve të Kosovës”,  theksonte Presidenti Rugova në atë takim të fundvitit të tij të fundit, ku  paralajmëronte formimin edhe të dy ministrive të reja – të Ministrisë së Mbrojtjes dhe asaj të Punëve të Jashtme të Kosovës.

Në Rezidncën Presidenciale në Velani, ku regjistrova për të fundit herë deklaratat e Presidentit historik Rugova,  në 23 Dhjetorin 2005, ai kishte takime të veçanta – priti kryetarët e degëve të LDK-së në Kosovë dhe diasporë me rastin e 16 vjetorit të themelimit të LDK-së, e më pas kishte takim pune me kryeministrin e atëhershëm të Kosovës Bajram Kosumi.

Ibrahim Rugova u lind në 2 Dhjetor 1944 në fshatin Cerrcë, të komunës së Istogut, në një familje të madhe që kishte prejardhjen nga krahina e Rugovës, ndërsa u shua në 21 Janar 2006.

 “Presidenti Ibrahim Rugova ndërroi jetë”, bënte të ditur Presidenca e Kosovës në komunikatën e dërguar para 15 viteve, në 21 Janar 2006, në mesditë.

 “Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova, prijësi i Kosovës në vitet e mëdha të procesit për pavarësi të vendit tonë,  ndërroi jetë sot (e shtunë) në ora 11:38.

Presidenti Rugova ndërroi jetë në shtëpinë e vet në Prishtinë, duke pasur përreth familjen e tij, mjekun personal me stafin ndihmës nga vendi, si dhe mjekë amerikanë”, thuhej mes tjerash në komunikatën e Presidencës së Kosovës.

Më shumë se gjysëm milioni njerëz u mblodhën në Prishtinë, gjithë bota nderoi në përcjelljen e fundit për Presidentin historik Dr. Ibrahim Rugova, i cili prehet në amshim në lagjen Velania te Bregu i Diellit, të kryeqytetit të Kosovës, Prishtinës.

GAZETA RILINDJA E 27 JANARIT 2006: BOTA NDEROI PRESIDENTIN HISTORIK TË PAVARËSISË SË KOSOVËS, IBRAHIM RUGOVA

 Para 16 vitesh, gazeta tradicionale e Kosovës, Rilindja, kryeredaktor i së cilës isha, ka raportuar se, më shumë se gjysëm milioni njerëz u mblodhën në Prishtinë, gjithë bota nderoi në përcjelljen e fundit për Presidentin historik të Pavarësisë së Kosovës, Ibrahim Rugova, i cili prehet në amshim në lagjen Velania te Bregu i Diellit, të kryeqytetit.

Gazeta Rilindja në botimin special, në kryelajmin lart krahas logos-emrit shkruante: 500.000 NJERËZ – MË SE 500.000 NJERËZ NËPËR RRUGËT DHE SHESHET E PRISHTINËS, NË SALLËN “1 TETORI”, TE VARREZAT E DËSHMORËVE E HERONJËVE TË KOMBIT NË LAGJEN VELANIA NË BREGUN E DIELLIT I SHPREHËN NDERIMET MË TË LARTA KOMBËTARE E NDËRKOMBËTARE PRESIDENTIT HISTORIK TË PAVARËSISË SË KOSOVËS, DR. IBRAHIM RUGOVA.

Kryetitulli i ballinës në gazetën Rilindja ishte BOTA NDEROI e nëntitulli NDERIMET MË TË LARTA KOMBËTARE DHE NDËRKOMBËTARE.

Në ballinën e gazetës Rilindja paralajmëroheshin tre intervista ekskluzive të gjata që ribotoheshin në faqet e brendshme, e që i kisha zhvilluar me Presidentin historik Ibrahim Rugova në kohën e lëvizjes e luftës së Kosovës për liri, pavarësi e demokraci dhe pas luftës në Kosovën e lirë: PRESIDENTI RUGOVA PARASHIKOI DHE KRIJOI TË ARDHMEN E KOSOVËS DHE TË SHQIPTARËVE. TRI INTERVISTA EKSKLUZIVE, E PARA PARA 12 VJETËVE.

Fotoja e vetme në ballinën e gazetës Rilindja ishte pamja nga Prishtina, kryeqyteti i Kosovës, para Kuvendit e Qeverisë, ku tash është sheshi me emrin e shtatoren e Presidentit të parë e historik të Kosovës, Ibrahim Rugova. Në atë pamje-fotografi, në plan të parë ishte një pano-bilbord-kornizë ngjyrë ari me portretin e Presidentit historik me Flamurin e Dardanisë në anën e djathtë, nën të cilën ishte shkruar: Dr. IBRAHIM RUGOVA President i Kosovës (1944 – 2006).

DR. IBRAHIM RUGOVA PRESIDENT HISTORIK I PAVARËSISË SË KOSOVËS PËRGJITHMONË, shkruante me shkronja të mëdha gazeta Rilindja nën fotografi dhe me këtë përmbyllej imazhi i faqes së parë.

KOMEMORACION NË RILINDJE – NDERIMET MË TË LARTA PËR PRESIDENTIN E PAVARËSISË, DR. IBRAHIM RUGOVA

Prishtinë, 24 janar 2006 /TN /QIK – Ndërmarrja Rilindja në një mbledhje komemorative ka shprehur sot nderimet më të larta për Presidentin e Kosovës, Dr.Ibrahim Rugova.

Presidenti historik i Pavarësisë së Kosovës me penën, fjalën e veprën e tij madhore gjithmonë ishte dhe do të jetë në Rilindje, tha krytetari i Këshillit Drejtues e Kryeredaktori Behlul Jashari, duke përkujtuar se kishte nderin që Dr. Rugovës t’i dhuronte Pllakatin e Jubilet të 60 vjetorit të gazetës tradicionale të Kosovës, të shkruar me ar e argjend. Drejtori i Shtypshkronjës Vesel Makolli në fjalën e tij tha se Rilindja, shtypshkronja e saj, ishte botuesi më i madh i librave – veprës së madhe letrare të Dr. Ibrahim Rugovës, Presidentit të Kosovës.

Të pranishmit e shumtë në koomemoracion i shprehën ngushëllimet më të thella e më të sinqerta familjes Rugova.

DISA NGA RAPORTIMET E MIA PËR AGJENCINË SHTETËRORE ZYRTARE TË LAJMEVE TË SHQIPËRISË PARA 16 VITEVE, JANAR 2006:

PIKËLLIM I MADH NË CERRCË, TEK MOLIKA E MBJELLË NGA IBRAHIM RUGOVA

– Nga Behlul Jashari –

     PRISHTINË, 22 Janar /ATSH/ – Pikëllim i madh ka rënë në vendlindjen e Presidentit Ibrahim Rugova, në Cerrcë të Istogut, te molika që ai kishte mbjellë në oborrin e shtëpisë, kur ishte tetë vjeç. Presidenti Rugova vdiq në moshën 61-vjeçare, molika vazhdon të rritet në vendlindjen e tij edhe pas 53 vjetëve.
     Rreth asaj molike u tubuan njerëzit e fshatit, sapo morën lajmin për vdekjen e Presidenti dhe si në një vend të bekuar qëndrojnë të bashkuar edhe sot, kur kanë kaluar më shumë se 30 orë nga lajmi i hidhur. 
     “Me duart e veta e pat mbjellë këtë molikë”, thotë xhaxhai i Ibrahim Rugovës, Ali Rustë Rugova, njeriu që e rriti dhe e shkolloi dhe që sot pret ngushëllime. “A ende e paske molikën time?”, e kishte pyetur Rugova i lumtur xhaxhain  në vizitën e fundit që i bëri vendlindjes.
     Në luftën e fundit, forcat serbe dogjën e rrënuan shtëpitë e familjes Rugova. Aliu tregon me dorë andej ku tani nuk ka më shtëpi dhe thotë: “Në këtë vend ka lindur Ibrahimi, këtu e kemi pasur truallin e shtëpisë”.
     Por historia e familjes Rugova është edhe më e hidhur. Vetëm një muaj pasi lindi, foshnja që e kishin quajtur Ibrahim, mbeti pa babanë: Ibrahim Rugova lindi më 2 dhjetor 1944, ndërsa më 10 janar 1945, komunistët jugosllavë i pushkatuan babanë, Ukë Rugovën dhe gjyshin, Rustë Rugovën. Ky i fundit ishte luftëtar i njohur kundër grupeve çetnike që kishin depërtuar gjatë Luftës II Botërore në krahinën e Rugovës.
     “I kanë vra në Kullën e Popit. I vrau OZNA, UDB-ja. As sot nuk ua dimë eshtrat”, tregojnë njerëzit e familjes Rugova. Më e moshuara e Cerrcës, Rabë Rugova, mbi njëqind vjeçe, tregon edhe histori të tjera. “Uka, babai i Ibrahimit, ka pasë lindë pas gjashtë vajzave dhe ishte gëzim i madh për familjen e farefisin. Kur Ukën e vranë, për Ibrahimin u kujdes vëllau im, Aliu, si për djemtë e vet”.
     Në Cerrcë tregojnë se plaka Rabë shpesh çohet edhe natën dhe e puth fotografinë e të nipit, President i Kosovës. Tregojnë edhe histori të tjera. Tregojnë se tek i biri, Uka, Ibrahim Rugova ka përtërirë emrin e të atit, Ukës së vjetër. 
     Bashkë me të tjerët, pret ngushëllime edhe Ajet Hasanaj, shok i fëmijërisë dhe i shkollës i Ibrahim Rugovës. “Ibrahimi ishte i gjithë Kosovës”, flet ai me dhembje të madhe për humbjen e madhe. “Kosova do shkojë përpara edhe pas Rugovës, se ka veprën e tij të madhe. Ibrahim Rugova do mbetet përgjithmonë President i Pavarësisë së Kosovës”, thonë njerëzit në Cerrcë, në vendlindjen e Presidentit Rugova.
/pas/s.s./

KOSOVË, 15 DITË ZI KOMBËTARE PËR PRESIDENTIN RUGOVA
 

     PRISHTINË, 22 janar /ATSH-Behlul Jashari/ – Këshilli Organizativ i Varrimit të Presidentit Rugova ka shpallur 15 ditë zi kombëtare në Kosovë, duke filluar nga dita e hënë, 23 janar 2006, për nder të Presidentit të Kosovës, Ibrahim Rugova, i cili ndërroi jetë të shtunën, më 21 janar 2006. 
     Për katër ditë, prej të hënës deri të enjten, në datat 23-26 janar 2006, institucionet arsimore të të gjitha niveleve në Kosovë nuk do të zhvillojnë mësim. 
     Dita e varrimit të Presidentit Rugova, e enjte, më 26 janar 2006, do të jetë ditë kur nuk do të punohet në asnjë institucion. 
     Këshilli Organizativ i Varrimit të Presidentit Rugova njofton se homazhet publike fillojnë nesër, ditë e hënë, më 23 janar 2006, duke filluar nga ora 12:00, në Kuvendin e Kosovës.      
     Qytetarët do të mund të bëjnë homazhe deri në ora 18:00. 
     Në dy ditët e tjera, të martën dhe të mërkurën, orari për homazhe publike do të jetë prej orës 09:00 deri në ora 18:00. Homazhet bëhen edhe paraditën e së enjtes, deri para nisjes së funeralit për në ceremoninë qendrore dhe varrimin, që do të bëhet në Prishtinë. 
     Qytetarët e Kosovës do të mund të shkruhen në Librat e Zisë për Presidentin e Kosovës,  Ibrahim Rugova. 
     Librat do të vendosen në të gjitha komunat e Kosovës, në Bibilotekën Kombëtare dhe Universitare dhe në Teatrin Kombëtar në Prishtinë. Ndërkaq, Libri i Zisë për Trupin Diplomatik do të vendoset në Kuvendin e Kosovës./ a.jor. 

PRISHTINË, FLAMURI AMERIKAN ULET NË GJYSMË SHTIZË

     PRISHTINË, 23 Janar /ATSH-Behlul Jashari/ – Zyra e SHBA-së në Prishtinë uli sot (e hënë) flamurin amerikan në gjysmështizë, në nderim të Presidentit të ndjerë të Kosovës, Ibrahim Rugova, gjatë një ceremonie të shkurtër, të drejtuar nga Shefi i Misionit, Philip Goldberg.
     Në fjalën që mbajti me këtë rast, z.Goldberg tha se me ndarjen nga jeta të Presidentit Rugova, Kosova ka humbur një udhëheqës të madh, por edhe SHBA humbi një mik të madh e të përkushtuar. 
     “Në botë nuk ka shumë udhëheqës apo popuj, të cilët kanë aq shumë dashuri dhe respekt për Shtetet e Bashkuara, siç pati Presidenti Rugova dhe siç ka populli i Kosovës. Dhe, për shkak të respektit për të, për miqësinë e tij me Shtetet e Bashkuara dhe respektit për popullin e Kosovës, unë e ndjej se është me vend që edhe ne të ulim flamurin amerikan në gjysmështizë gjatë periudhës së zisë”, tha z. Goldberg. 
     “Kjo ka një domethënie të madhe për ne dhe jam i sigurtë se do të ketë edhe për popullin e Kosovës”, theksoi ai, ndërsa komandanti i njësisë së Marinës së SHBA-së uli flamurin amerikan në gjysmë shtize. 
    Shefi i Misionit Goldberg solli dhe kujtimet e tij të 18 muajve të fundit, nga koha kur ai drejton Zyrën Amerikane në Prishtinë, si dhe të takimit të parë me Presidentitn Rugova, para njëmbëdhjetë vitesh, në Uashington.
    “Veç asaj që ai bëri si udhëheqës – dhe me të vërtetë si një simbol i Kosovës për botën – unë e njoha atë edhe si një njeri shumë të këndshëm dhe të përzemërt”, tha shefi i Misionit të SHBA-së në Prishtinë, duke propozuar një minutë heshtje në nderim të Presidentit Rugova.
/klod/pas/

GEORGE W. BUSH: HUMBJA E RUGOVES NE KETE KOHE VENDIMTARE, TRAGJIKE

-Presidenti i SHBA i shkruan familjes së Rugovës dhe popullit të Kosovës-


     PRISHTINE, 23 Janar /ATSH Behlul Jashari/ – Zyra e Shtypit e SHBA-së në Prishtinë sapo ka shpërndarë për mediat letrën që Presidenti i SHBA-së George W. Bush i ka nisur  familjes së Presidentit Rugova dhe gjithë popullit të Kosovës. Në letrën e nisur nga Shtëpia e Bardhë shkruhet: “Me pikëllim të thellë e mora lajmin për vdekjen e Kryetarit Ibrahim Rugova. Kryetari Rugova për shumë vite udhëhoqi fushatën për paqë dhe demokraci në Kosovë dhe fitoi respektin e botës për qëndrimin e tij parimor kundër dhunës.
     Shtetet e Bashkuara kanë humbur një mik të vërtetë. Gjatë viteve të konfliktit, Ibrahim Rugova ishte zëri i arsyes dhe maturisë që i ndihmoi popullit të Kosovës për të vënë bazat për një të ardhme paqësore. Humbja e këtij zëri, në këtë kohë vendimtare, është posaçërisht tragjike për Kosovën. Më lejoni t’ju siguroj se Shtetet e Bashkuara mbesin të përkushtuara për të punuar me gjithë njerëzit e Kosovës për ndërtimin e një ardhmërie që është stabile, demokratike dhe përparimtare. 
     Në emër të popullit të Shteteve të Bashkuara, unë dhe Laura i shprehim ngushëllimet tona familjes së Kryetarit Rugova dhe gjithë popullit të Kosovës”.

AEROPORTI I PRISHTINËS DO NDIHMOHET EDHE NGA PISTA TE TJERA FQINJE

     PRISHTINË, 23 Janar /ATSH-Behlul Jashari/ – Aeroportit të Prishtinës do t’i vijnë në ndihmë edhe disa aeroporte fqinjë, pasi ky i vetëm nuk mund t’i përballojë fluturimet e shumta speciale të delegacioneve që do marrin pjesë në  varrimin e Presidentit Ibrahim Rugova. 
     Zyrtarë të këtij aeroporti thanë sot (e hënë) se kanë shumë kërkesa për ulje dhe se për shkak të kapaciteteve të kufizuara, shumë fluturime do drejtohen për në aeroportin e Shkupit, në Maqedoni. Sipas të njëjtave burime, do shikohen mundësitë që për këtë qëllim të shfrytëzohet edhe një pistë tjetër uljeje afër Gjakovës.
 /pas/

KOSOVE, RRADHË TË GJATA QYTETARËSH PRESIN TË BËJNË HOMAZHE PRANË TRUPIT TË PAJETË TË  PRESIDENTIT RUGOVA 
 
     PRISHTINË, 23 Janar /ATSH-Behlul Jashari/ – Shumë qytetarë kosovarë janë mbledhur sot (e Hënë) para Kuvendit të Kosovës, në pritje për t’i bërë homazhe Presidentit të Kosovës, Ibrahim Rugova.   
     Shumë prej tyre kanë ardhur nga e gjithë Kosova dhe hapësirat e tjera shqiptare dhe kanë mbushur sheshin Skënderbej dhe rrugën “Nënë Tereza” në Prishtinë.  Qindra qytetarë presin të nënshkruajnë Librat e Zisë, që janë vendosur në Bibliotekën Kombëtare e Universitare dhe në Teatrin Kombëtar në Prishtinë.
     Kosova mban zi sot për Presidentin e saj, Ibrahim Rugova, i cili vdiq të shtunën, në moshën 61 vjeçare, pas një sëmundjeje të rëndë.
/s.s./lira/  

Filed Under: Interviste

Cilët janë shqiptarët që kërkuan një sovran perëndimor?

January 21, 2022 by s p

Luan Rama/

Beteja e Lepantos e vitit 1571, nga e cila njohim tablotë e mrekullueshme të Tintoretos, Veronezes, etj, ishte një nga betejat detare më të mëdha në historinë e Europës, betejë që zhvilloi Liga e Shenjtë e Europës perëndimore kundër perandorisë osmane, e cila në këtë kohë kishte pushtuar gjithë Ballkanin dhe kërcënonte në dyert e Europës. Papa i Romës i kishte dorëzuar flamurin e kryqëzatës princit Juan që të niste luftën kundër flotës së tmerrshme turke që zotëronte në Mesdhe dhe që atë kohë kishte bërë kërdinë në Qipro, Kretë dhe ishujt e Egjeut, të cilat më parë kishin qenë zotërime veneciane. Sulmi i eskadrës kristiane në 7 tetor 1571, e përbërë me anije spanjolle, veneciane dhe gjenoveze e shkatërroi flotën osmane në Lepanto të Greqisë përmes një betejë të shpejtë dhe shumë të përgjakëshme. Me detyrën e admiralit, don Juani, gjysmë-vëllai i mbretit spanjoll Filip II, donte të vazhdonte më tej luftën kundër perandorisë osmane dhe nuk donte të kthehej në Mesinë me eskadrën e tij, nga dhe ku ishte nisur më parë. Por leitnantët e tij e bindën të kthehej drejt Italisë së jugut. Në fillim të nëntorit të atij viti, ai shkoi në Gaeta për ti dorëzuar Papës flamurin e kryqëzatës në një ceremoni madhështore. Fitorja do të festohej dhe në Venedik ku ai u prit plot nderime nga dozhi i Republikës Serenissime dhe senati venecian. Një meshë e madhe u mbajt në katedralen e Shën Markut. Më pas një “Te Deum” në Romë, ku Papa i dha një dhuratë të çmuar: pazmoren me fjalët e shenjta të gdhendura në të “Christus vinit, Christus regnat, Christus imperat”. Më pas rruga e çoi në Madrid, në pallatin mbretëror të Eskurialit ku u prit nga spanjollët si heroi më i madh i kohës. Por mbreti spanjoll nuk e do shumë këtë famë të tij dhe e nisi menjëherë në Mesinë. I kthyer në jugun e Italisë, disa herë don Juani i kërkoi leje mbretit të rifillojë luftën, por Filipi II nuk iu përgjigj kërkesës së tij. Pas vdekjes së papritur të papës, ai iu drejtua papës së ri, Gregoire XIII që ti jepte flamurin e kryqëzatës dhe të nisej përsëri në luftë. Por sërish mbreti Filip nuk i ktheu përgjigje letrës së tij. Pikërisht në këtë kohë, në hapësirën midis vitit 1571-1572, ndoshta në fillim të vitit 1572, emri i Shqipërisë filloi të dëgjohej në kancelaritë europiane. Në fakt, një delegacion fisnikësh shqiptarë nga Shqipëria dhe përfaqësues të Moresë, shkuan në Mesinë dhe i kërkuan don Juanit, birit ilegjitim të perandorit të famshëm Charles Quint, që të vihej në krye të dy vendeve, Shqipërisë dhe Greqisë, dhe të bëhej sovrani i tyre dhe për të nisur pastaj luftën kundur osmanllinjve. Historianët shkruajnë se don Juani e priti me kënaqësi këtë ofertë, me dëshirën që të ishte në rangun e një mbreti por dhe të një kalorësi, i lirë që të fillonte lufta. Pas këtij takimi, ai i shkroi menjëherë mbretit Filip ku i tregoi për këtë ofertë dhe i kërkoi leje ta pranojë. Me javë të tëra don Juani priste përgjigjen e mbretit Filip, por kjo përgjigje nuk erdhi kurrë. Historiani francez Ivan Cloulas, në një libër të tij mbi Juan d’Autriche, si pinjoll i dinastisë së Habsburgëve, duke iu referuar ndërkohë historianit të hershëm Van der Hammen shkruan se “don Juani iu përgjigj pozitivisht ofertës së Shqipërisë dhe Moresë”, vend ky i fundit ku jetonin prej kohësh shumë shqiptarë.Kjo histori është padyshim mjaft interesante dhe pasionante për historianët shqiptarë. Nuk di se sa dhe si është trajtuar nga ne ky fakt historik. A është studjuar fondi i mbretit Filip ku mund të gjendet dhe letra e don Juanit. Cilët ishin ata fisnikë shqiptarë që shkuan në Mesinë për ta bërë atë sovran? Cfarë u diskutua mes tyre? Epopeja e madhe e Skënderbeut ishte ende e gjallë edhe pse Shqipëria ishte tërësisht e pushtuar nga ushtria osmane e cila ndërkohë kishte filluar me konvertimet e para me forcë të popullsisë shqiptare tërësisht kristiane. Vallë ishin stradiotë shqiptarë të jugut të Italisë, veçanërisht të lidhur me mbretin e Napolit apo nga familja e Kastriotëve të vendosur në Spanjë dhe Itali ? Hamendësitë janë të shumta. Deri në betejën e Lepantos, shqiptarët kishin nxjerrë figura të shquara të nivelit europian, nga Mërkur Bua Shpata tek Konstantin Araniti, të cilët priteshin plot lavde në oborret mbretërore dhe imperiale, duke kërkuar gjithnjë çlirimin e tokave shqiptare. Cilët ishin vallë këta shqiptarë?…

Filed Under: Kulture

Qenia dhe vdekja në vetëdijen e një poeti: Vështrim hermeneutik rreth poezisë së Vilson Blloshmit

January 21, 2022 by s p

Nga Neim Zhuri

Në atë pështjellim të ferrtë ku jetonte poeti, e vetmja mundësi për të komunikuar me botën do të ishte komunikimi përmes poezisë. Por edhe kjo ishte një mundësi përtej së pamundurës. Ai nuk tentoi asnjëherë të botojë, duke e dënuar poezinë e tij, duke ja vetmohuar asaj funksionin komunikativ, i bindur se “vigjilenca publike”, do ishte e gatshme në pritje për ta denoncuar, se lexuesit e partishëm nuk do të gjenin në të poezinë militante dhe se pas denoncimit kritika e zyrave do nxitonte të gjente gabimet ideologjike dhe shkarjet e autorit apo ndikimet nga poezia “dekadente” kishte një mundësi tjetër, të shkonte drejt një qasjeje me poezinë militante, në kërkim të një zëri që i shtohej isos së madhe të poetëve të partishëm, një përpjekje për t’i dhënë vetes shanse afirmative. Edhe mund ta tentonte. Dhe ndoshta llogaritë me regjimin do i dilnin ndryshe, por llogaritë me veten dhe me poezinë, jo!Refleksi drejt vetëdijes për një realitet të ëndërruar poetik, i formësuar pak nga pak nën influencat e baballarëve të poezisë evropiane, Bodler, Rembo, Xhan Morea, Mallarme, Verlen, Teofil, Gotje, Suly Prudhom, Apolinier, Pol Elyar etj. Ishte e pamundur ta çonte drejt asaj poezie të “tepërlumtur” të realiteteve komuniste. Ai e ndjente se jetonte brenda tragjizmit të një burgu të pashpallur kufijsh. Blloshmi shkroi mjaftueshëm sa për të krijuar një profil të vetin poetik.Të bie në sy një numër jo i vogël poezish pa titull që nuk janë veçse copëza kohe dhe copëza nga bota e trazuar e poetit në një realitet të pakuptimtë. Poeti është në kërkim të një vargu dramatik, një dramacitet përmes një “makthi të llahtarshëm”. “Medet sikur njeriu të jetonte përjetësisht”. Kjo është dilema dramatike e Blloshmit, truri i zemëruar i të cilit mund të pranonte vetëm versionin: “Medet sikur njeriu të jetonte përjetësisht” C’tmerr! Indi poetik i ngjizur spontanisht me këto copëza poezish të hedhura shpejt e shpejt nëpër copëza letrash nuk njeh rreptësinë e një rendi logjik të një diskursi lirik të organizuar por një reagim refleksiv për kohën dhe botën. Dhe koha shkon Dhe bota ikën Dhe ne ecim Dhe qeshim kur qan jeta Dhe kur qesh varri…. Vdesim!Më shumë se një kërkim dramatik është një refleks dramatik ndaj asaj që quhet botë por edhe ndaj asaj që quhet jetë.Letërsia diktatoriale në Shqipëri pati njohur raste të burgosurish për shkak të poezisë, poezi të ndaluara dhe poetë të ndaluar, të internuar, të larguar larg syve të lexuesve sikurse pati edhe një të ashtuquajtur “letërsi sirtaresh”, e destinuar për një tjetër kohë për t’u shfaqur paralexuesit, për shkak të censurimit dhe pamundësisë për t’u botuar. Ndërsa poezia e Blloshmit është ndryshe, është poezia e njeriut të ndodhur në zgrip të jetës, është një nevojë ekzistenciale për t’u shprehur, për të komunikuar me veten, për t’ju rrëfyer vetes pa nënkuptuar publik receptues të mundshëm.E shkruar ashtu siç e lexojmë sot poezia e Blloshmit s’kishte gjasë të pritej bujarisht për t’ju bashkangjitur fondit të poezisë së kohës edhe sikur autori të ish pinjoll i një ati të devotshëm në shërbim të regjimit, jo më një pasardhës nga fisi i Blloshmëve, që ishin të etiketuar si “armiq” të betuar të shtetit. Po a mund të shndërrohej poezia në mbrojtësen e tij, në mbrojtësen e njeriut të pambrojtur. Nga kjo posturë e skajshme a mund të jetë poezia shpëtim ekzistencial në atë pik limit ku vdekja është më pranë se kurrë?Poezia në jetë, e sidomos në çaste të caktuara, vjen si një variant çlirimi apo iluzioni për çlirim shpirtëror dhe moral. Ajo në çaste të caktuara vjen si një koncentrim i brendshëm, si një përqendrim superior për të mposhtur kontraditat në mes të thënës dhe të pa thënës, të mundshmes dhe të pamundshmërisë, realitetit dhe ëndërrimit në mes të bërës dhe të pabërës. Pra nëse poezia e Blloshmit nuk mund të ishtë mbrojtësja e tij, e shprehur si ekspresion poetik, më së paku duhej të kishte funksionin e çlirimit shpirtëror, një lloj funksioni katarstik.Sikurse thamë poezia e Blloshmit ishte një krijesë e ndaluar, mikluese por edhe kanosëse, një përpjekje mbinatyrale për të artikuluar të pathëna por edhe një lojë ekzistenciale. Vetmia dhe vdekja rrinë nderur për gjatë gjithë poezisë së Blloshmit. Madje që në poezinë e parë, shkruar më 1968, e ndikuar dukshëm nga poezia franceze, një poezi dedikuese, një lloj meditacioni për ç’ka ndodh me njeriun kur mbush njëzet vjeç. Në të vërtetë çfarë duhet të përjetojë një njeri që sapo ka mbushur 20 vjec? Përpos gezimit të moshës dhe entuziasmit që të ofron ajo edhe një barrë endrrash të hareshme, një realitet të ëndërruar që medoemos duhet ta prekë. Nuk ka kurrfarë entuziasmi që në poezinë e parë të Blloshmit, as ëndrra, as ekzaltimin që mbart me vete mosha.Ai druan “Se koha një ditë karvanin do shkarkojë/Anash gjëra që do lejë dhe ne do na harrojë/Në vendin…s’di se ku/ Po për një kohë aty një sop dheu do qëndroje/ Kur të kalojë udhëtari fytyrën do shtrëmbërojë/ C’ka qënë ky këtu ?Që në të parën poezi të Blloshmit projektohet “Sopi i dheut” që u gjend në një vend të paditur. Një pandehmë rrënqethëse që jeton në zonat imagjinative të trurit të poetit, përkim i çuditshëm me atë ç’ka do ndodhte më pas më 17 korrik 1977, një sop dheu në në një vend të paditur, 9 vjet pasi e shkroi poezinë e parë do të mbulonte trupin e masakruar të poetit. Poetit që të 29 vitet e jetës i jetoi në “një makth të llahtarshëm” siç do të shkruante ai. Sikur t’i ktheja pas vitet e mia Por jo për të rënë sërishmi në djep Por në arkivol.Arkivoli dhe vdekja, hipostazat e një makthi të vazhdueshëm që nuk mungojnë gjatë gjithë tjerrjes poetike.Një vizion ekzistencial i dhënë përmes gjetjesh shokante, kur thanatosi përsëri ritet tragjikisht, pa ndërprerë. Ngjyrat e vdekjes ruhen të paprekura, i paprekur ruhet “dhe shpirti i të vdekurve në dorë më një pish(tar), që vrapon, del i dalldisur nga humbja e ndjen v…(arr) (Pa titull)”Blloshmi e prek skëterrën që në gjallje, e ndjen trysninë shkatërruese të saj. Drama e vërtetë e tij nuk është vdekja, por të qenurit anonim, të qenurit askush, humbja në humbëtirën pa shenja identiteti. Imazhi poetik i autorit arrin ta kapë fillin e absurdit, shkatërrimi dhe dehumanizimi i shoqërisë njerëzore. … edhe pse thithim të njëjtin ajër Dhe pimë të njëjtin ujë Njerëzit nuk mund të hanë me të njëjtën lugë Në pjatën e arsyes.Dhe doemos absurdi shkon drejt trajtash paradoksale Të mbjellim arën me lesh e të bëjmë çorape, Ose të qethim iriqin Sa keq që të gjithë dykëmbëshat Mbajnë emrin njeri. (Pa titull, shkruar më 1972)Ai është në kërkim të “njeriut me shpirt të vërtetë”, në vorbullën e një atmosfere njerëzore shkatërruese ku “Njeriun/ Sa pak e gjen tek njeriu”- do të shprehej në një varg të vetin, i ngjashmi për nga vuajtjet, poeti Visar Zhiti.Blloshmi ishte pjesë e një realiteti tragjik që shkroi një letërsi në errësirën ku komunizmi rrekej t’i mbyllte intelektualët; duke luajtur një lojë të rrezikshme por njëherazi dhe ekzistenciale. “Si të jesh duke qënë zjarr, me fqinj barutin”-do të shkruante në ditarin e tij. Qenia është hipostaza e parë në poezinë e Blloshmit, privacioni i lirisë që përthyhet në dy vargëshin sentencial: Më mirë një jet e zezë Me faqe të bardhë Sesa një jet e bardhë Me faqe të zezë… Të shkruash e të mos botosh. Komunikimi letrar nënkupton, shkrimin, botimin e receptimin. Të shkruash e të mos guxosh të botosh që nën kthetrat e një censure totale. Të mos botosh për t’u mbyllur si shpëtim nga censura “është diç më shumë se fascinuese, është një shenjtëri”. Le ta konsiderojmë si një Monolog në Unë, e shkruar në vetmi dhe që afrohet nga vetja, dhe sa më shumë afrohet nga vetja, aq më shumë shtyhet drejt lexuesit. Në studimin që përcjell poezinë e Blloshmit është shumë bindës konstatimi i Sadik Bejkos se Blloshmi është poet i personales…vjershat e tij përherë kanë një shkak, një ndodhi të jashtme a të brendshme, si shtysë për të dalë jashtë tij… ato janë ditari poetik i çasteve më tragjike, i rrënqethjeve dhe i torturës shpirtërore më të skajshme të njeriut në qorrsokak. Sikur të mbështeteshin e shiheshin Rrugët nga vjen kujtimi, mendimi Brenga, shpresa, vegimet Të dukej krejt i jetës zig-zaku i gjatë Që nga ardhja në këtë botë e gjer Te varri, pikëz e llahtartëNë këto vargje të një tjetër poezie pa titull, sërish rishfaqet trishtim, brenga, regjime, sërish “varri”- pikëz e llahtartë, vdekja por këtë radhë pa eufemizëm si në rastin “sop dheu”. Kjo është pjesa e dukshme e leksikut frekuentativ të poezisë së Blloshmit .Edhe pse në ditët e sotme synohet që letërsia të studjohet duke u vetmjaftuar në tekstin, në letërsitë e lindura, në totalitarizëm është e pamjaftueshme nësë nuk mer parasysh raportin e shkrimtarit me pushtetin, me politikën. Poezia e Blloshmit bën pjesë në poezitë e padeklamaruara për shkak të heshtjes së sajuar me dhunë nga diktatura, kjo është pjesa më e dhimbshme dhe më e turpshme e shoqërisë. Tash që kjo poezi ka dalë në dritë me gjithë dimensionin e saj, përmes një radiografie që shoqeria shqiptare i bën vetes, fillon të rikuperojë dhe ndërgjegjen e vrarë kombëtare.

Filed Under: LETERSI

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 2450
  • 2451
  • 2452
  • 2453
  • 2454
  • …
  • 2776
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community
  • U zhvillua veprimtaria përkujtimore shkencore për studiuesin shqiptaro-amerikan Peter Prifti
  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT