s p – Page 846 – Dielli

BARDI MODERN I DHIMBJES SË TIJ DHE I POPULLIT TË TIJ

July 22, 2024 by s p

Nga Visar Zhiti/

Poeti ynë nga Gjakova, që plot me Gjak lirie e ka dhe poezinë…

Baca Ali! – po i thoshim nga nderimi dhe ajo afërsi shpirtërore që të jepte ai, me një krenari të brendshme, që duke i lexuar poezinë kthehej në madhështi dhe adhurim. Ali Podrimja është poet emblematik.

Shoh një pullë poste të Republikës së Kosovës me portretin e tij, që vështron larg nëpër Shqipëritë, – siç e shkruante ai në shumës, se ka shumë Shqipëri thoshte. Kam mall për letrat e tij dhe do të doja t’i përgjigjesha sërish, t’i nisja një letër sot në Qiell, ku ai 12 vjet më parë iku atje, të endet shpirt në kopshtet e parajsës pas gjithë atyre dhimbjeve në tokën amë.

Bardi modern i eposit shqiptar të shekullit XX, kështu më është dukur. Shfletoj libra të tij, mbyshem me frymë dhe me kushtrime të brendshme. Është poeti shqiptar më i përkthyeri në gjuhë të tjera, në anglisht e bëri albanalogu i dashur dhe miku i përbashkët, Dr. Robert Elsie, në gjermanisht një tjetër mik, përkthyesi Hans-Joachim Lanksch dhe në italisht studiuesja jonë e shquar, pedagogia universitare Blerina Suta, me një parathënie që pata fatin ta shkruaj unë, në greqisht

një tjetër shkrimtar mik, e përktheu Iliaz Bobaj, etj, etj.

Shfletoj Podrimjen sot më shumë se ditë të tjera… S’ka si të mos ndal te poezia “Prizreni”, është në njërin nga librat e tij, dua të dëshmoj në vetë të parë si e donte ai tjetrin, me çfarë empatie. Nën titullit e poezisë si kushtim ka venë emrin tim, e ka shkruar para shumë viteve, me atë hermetizmin e tij mallëngjyes, që ngjan sikur është kod për të vazhduar bisedën tonë, se në vargun e fundit thotë:

Frymon atDheu, paska Zot

dhe s’ka pikë e as presje gjëkundi. E pafund… dhe fjalën atDhe e shkruante siç donte, Dheu – me shkronjë të madhe brenda fjalës, e di ai pse. I veçantë është dhe Dheu që e mbulon në Prishtinë…

Ah, si fillon poezia:

Putha pikën e gjakut

Mes Qiellit dhe Tokës

atëhere kjo pikë gjaku është e ylltë a është bërë yll a yjet janë pika gjaku, është e vuajtjes, e dhimbjes, e dashurisë, imja. Dhe poeti nxiton të thotë:

Më mbuloi drita hyjnore

dhe ashtu ndodhi vërtet me Podrimjen. Ai mbylli sytë përgjithmonë mes poezisë në Francë, në qytetin e vogël Lodevë, pikërisht në një festival poezie, si “poet i hartës së grisur” siç thotë poetja tjetër nga Kosova, Ilire Zajmi, e ftuar dhe ajo atje bashkë me Aliun tonë, ku një vit më parë kishim qenë me të dhe shkrimtarët Luan Starova, edhe poeti Anton Papleka, edhe unë. I ndjej…

Që nga qielli Podrimja “e lëviz gurin, rrënjën”, është në identitet me të gjitha fjalët e shqipes ashtu si dhe me njerëzit që i donte dhe e duan, që u linte ato autografe si poezi më vete…

Po unë kam gëzimin e dhimbshëm se kam marrë dhe një çmim letrar me emrin “Ali Podrimja”, edhe me emrin e mikut të tij, poet panteonik dhe ai, “Azem Shkreli” me librin me poezi “Si është Kosova”. Aty është dhe:

ELEGJIA IME

PËR POETIN ALI PIDRIMJA

– nga Visar Zhiti –

nuk mund të vdiste Podrimja

në Kosovën tij,

s’e linte toka këtu të shtrihej,

as të mbyllte sytë,

gjithnjë në këmbë,

klithmë jete gjithnjë

nëpër beteja shpirti,

me vështrim shqiponje

e flatra të rënda ere,

Toka Dardane nën hapat e tij

si nën ledhatime dashurie,

Deti Jon avitej si frymëzimi i tij

me dallgë të bardha

si me kuaj dasmash,

që i çuam në luftë

dhe Lumi i tij,

ditën i errët dhe i përzishëm,

kurse natën plot me shkëlqime

parajse,

që lidhte zërin me ecjen,

ëndrrën me rrugën, jetën me vdekjen

si birin me atin.

Ku ikën Ti, burrë i magjepsur,

me një këmishë yjesh,

të zbërthyer?

* * *

po ku ikën Ti, që s’ikën kurrë,

Vëlla i shtrenjtë,

Vëlla i madh, Bard i shenjtë?

Nuk shkulesh dot se je zemër me rrënjët në gur,

e kemi thënë, je gur me rrënjët

në zemër,

je rrënjë jete mes eshtrave të epokave

në Hijen e Tokës,

je kohë pavdekësie në një thirrje,

e kemi thënë.

* * *

atëhere ku shkoi shpirti yt? Ku ishte?

Mos vallë sipër zjarreve, kur digjeshin Prizreni, Kruja?

Ende më thellë endej si re

sipër një si Troje, që

u bë më e pamposhtur kur s’ishte më,

kërkonte shpirti dardanin Enea,

që vazhdonte të ikte ai

me atin mbi kurriz.

Shpirti i Eneas kërkonte trupin Tënd,

e di, ma kanë thënë perënditë tona

në Tomorr,

të njihnin, ti u ngjite atje, të pritën

dhe ndanë bukën me Ty.

Ecje Ti, Vëlla i perëndive, Baba Ali,

me Kosovën mbi shpinë,

me Lumin prej dore

dhe s’duhej të vdisnin as Lumi,

as Kosova, as Ti,

as perënditë. Binin shigjetat, por Ti me ç’magji

i ktheje në rreze dielli?

* * *

ky dardan i zhveshur që kishte ndalur në Butrint,

ishe Ti,

me shkëmbinjtë mburojë

e krahët shpata,

ngule një gur tjetër në Çamëri

mes hirit,

me fjalët e Tua të forta sa guri,

lexove poezinë e fundit në Sarandë. Që të të përqafonin,

u krijuan menjeherë gjire të tjerë

të kaltër. Ti shikoje

detin, atje ku mbështetej Naimi,

tek ai ulli i moçëm,

që befas bleroi prej Teje.

Nga duart e Tua dilnin pulbardha…

* * *

Vëllai ynë i madh, bard nga Gjakova,

me Gjak klithmash në buzë,

me himnin e lirisë në ballë

për luftëtarët e Tu,

plagët e tyre i vure të gjitha

në trupin Tënd,

të dhimbnin,

me ujin e Lumit tënd i qetësoje,

dole nga vorbullat e vdekura i gjallë,

shtatore lirie lakuriq,

krenar dhe i përunjur prej dhëmbjes,

i ndershëm dhe i madhërishëm

prej dëshpërimit,

me këngën që edhe ujqit i bënte miq

të zbutur,

ndërsa ajri përreth shndërrohet

në mermer të bukur

që qan.

Na mbytën lotët pa Ty.

Ti s’na duhesh varr,

kur dhe varret e tjerë i kishe hapur dhe vdekjet i bëje jetë,

skeletin e kujtesës tonë e mbushje me mish e gjak nga Yti, me metaforat

e Tua dhe po harroje veten, baca Ali,

ku po shkoje ashtu, në ç’hutim,

nuk duroje,

doje të ishe njëkohësisht në shumë vende dhe asgjëkundi,

me të gjithë, dhe me ata që s’janë

e s’kanë ardhur ende,

Mik i perëndive,

Ti, që na tregoje rrugët

nga duhej të kalonim.

Ti, që në flamujt tanë, të vjetër

e të rinj,

kishe venë krahun Tënd si shtizë.

Mos ik! Ku shkove ashtu, në ç’pyll

nate të huaj?

Kush të thirri aq larg? Lumi? S’e mbajnë dot brigjet,

i shtyu si anët e arkëmortit. Kishte ardhur Lumi, që krijove Ti,

e hape burimin me thonj…

* * *

Doje që të shlodhëshe gjetiu, tutje, matanë jetës,

se toka Jote dhe jeta Jote nuk të linte

të shtrihëshe,

të mbyllje sytë,

Udhëtar i dashuruar,

gjithmonë në këmbë, i zbathur

si dëshirat

në të kremten e poezisë,

sy-hapur si koha.

Lumi Yt rridhte poshtë flokëve të Tu, sillte zëra,

dilnin shtojzavalle, pasqyra hënash

të thyera,

bari i njomë si gishtrinj fëmije,

të ndillte të tretëshe aty,

kush të thirri prapë, yjet ngecnin

mbi qerpikë,

stërkala ujrash sikur shkundeshin psherëtima të argjenda,

Lumi, i lumi Ti, u ngjir së thirruri

deri sa të mori me vete.

Po Ti s’mund të jesh varr në tokën tënde, jo,

veçse epos i ri

nëpër erën e thinjur

që fryn dhe fryn,

sjell frymën tënde të fundit

që të mos vdesë

AtDheu, – e shkruajta si Ti

dhe po shtoj

në nderimin Tënd, emrin e lashtë,

që e vije në fund:

Ulpianë, më 23.07.2012

——————————

Shënim: e solla sot

në vend të një tufe me lule mbi varr…

“Mendja e robëruar”

July 22, 2024 by s p

Agim Baçi/

Në librin “Mendja e robëruar” nobelisti Çesllav Milosh rrëfen për një roman, “Pangopësia” të shkrimtarit dhe filozofit polak Stansilav Vitkieviç, roman i botuar në vitin 1932. Në këtë roman, heronjtë e Vitkieviçit janë njerëz fatkeq: ata nuk besojnë në asgjë dhe gjithçka që bëjnë u duket krejt e pakuptimtë. Ndërkohë, një atmosferë e tillë absurditeti dhe paralize ka pllakosur krejt vendin. Pikërisht në këtë kohë, nëpër qytete të ndryshme, të pushtuara nga kjo atmosferë absurde, shfaqen tregtarë shëtitës të shumtë, të cilët shesin fshehtazi pilulat Murti-Bing. Sipas tij, kushdo që i përdor ato pilula, transformohet – ai gjen qetësinë shpirtërore dhe lumturinë. Problemet që e shqetësonin më parë i duken papritmas gjëra të kota, të parëndësishme. Ai veç buzëqesh plot zemërgjerësi me ata që ende vazhdojnë e merren me të tilla probleme, sidomos ato pikëpyetje që kanë të bëjnë me vështirësitë e pakapërcyeshme të ontologjisë… Kushdo që gëlltit pilulat Murti-Bing, fiton imunitet ndaj çdo tundimi për vramendje metafizike. Kërkimet në fushën e mendimit dhe artit ai i shikon si budallallëqe…

Një situatë e tillë, e parashikuar nga Vitkieviçi, duket se është e pranishme në shoqëritë e sotme shqiptare, ku shumë jetojnë përmes metodës së Murti-Bingut – me pilula lumturie ose indiference. Për këto lloj pilulash kontribuon direkt spektakli që zë vendin e çdo mënyre të menduari dhe të debatuari në shoqërinë tonë. Ndaj dhe shumë qytetarë, të ngërthyer me spektaklin e gjithanshëm, nuk denjonë të kalojnë kufirin e kërkesave dhe nevojave fiziologjike. Sepse Murti-Bing-u modern është ushqimi i përditshëm përmes propagandës, që krijon realitetin e ri, ku nuk është më e rëndësishme ajo që ti sheh, por është e rëndësishme ajo që të thonë se duhet të shohësh.

Filozofi amerikan Noam Çomski thotë se beteja në këtë realitet nuk është më kërkimi i llogarive ndaj të zgjedhurve, ndaj drejtuesve lokalë apo qendrorë, por vetëfajësimi që qytetarët i bëjnë vetvetes për atë që nuk arritën dot. Pra, qytetarët vetëfajësohen se nuk ishin më të zotët të shfrytëzonin shansin që iu dha në punë, që iu dha përballë të tjerëve për të marrë gjithçka që u ka parë syri. Inkurajimi i injorancës për të mos u fshehur më, por të dalë lirisht për të konkurruar në çdo fushë mendimi apo vendimmarrje e bën të mundshme pilulën e Vitkieviçit në ditët e sotme.

Kjo “pilulë” e gjen forcën te largimi gjithnjë e më shumë i qytetarit nga të menduarit në mënyrë të pavarur e, sidomos nga të menduarit në mënyrë historike. Pilulat e komunikimit të sotëm janë për një mendim të shpejtë dhe pa fakte, pa përfillur të vërtetat historike, e aq më pak të vërtetat shpirtërore. Nga ana tjetër, gjithçka shoqërohet me idenë se rendi ku jetohet është një rend normal e nuk ka pse dikush të habitet me atë që ndodh me të dhe me miqtë e tij. Kështu që nuk ka pse të habitemi që nga indiferenca jonë ndaj asaj që ndodh me jetët tona, me taksat tona, shumë shpejt mund të jemi përballë zëvendësimit me fenomenin që ndodhte në ish diktaturë, ku qytetarët urdhëroheshin të paraqiteshin në publik si “të lumtur”.

Zhgënjimet në liri të njeriut të edukuar në diktaturë – ku ai urdhërohej se si të kuptonte lirinë, sjelljen, gëzimin e mendimet që duhej të kishte- janë kthyer në një magazinë dekurajimi gjatë këtyre viteve për pjesën dërrmuese të qytetarëve. Arti i fshehjes së ndjenjave, që dikur arrinte majat më të larta, ka trashëguar artin e përshtatjes së pafundme, duke udhëhequr njerëzit në një humbje të sensit të mendimit ndryshe, të humbjes së besimit se ballafaqimi është i shëndetshëm për të gjetur një rrugë sa më të mirë për veten dhe të tjerët.

Mosndëshkimi i së keqes nga oponioni publik dhe veprimi i ngadaltë i drejtësisë, ka inkurajuar futjen në një thes të të ndershmit dhe të pandershmit, të të drejtit dhe të padrejtit, me qëllim që urrejtja t’i përfshijë të gjithë.

E përmes urrejtjes, mekanizmi i udhëheqjes nga qeveria e sotme bëhet më i lehtë, pasi admiruesit që ushqehen me urrejtje janë aplikuesit dhe mbështetësit e parë të dhunës që ushtron qeveria.

Historike – 22 Korrik 2010: Kosova shtet fituese në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë, ku Serbia ishte ankuar kundër Pavarësisë

July 22, 2024 by s p

-Para 14 viteve, në ditë historike – 22 Korrik 2010, Kosova shtet doli fituese në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND) pas një ankese që Serbia kishte dërguar kundër shpalljes së Pavarësisë në 17 Shkurtin historik të vitit 2008/

-Në intervistën ekskluzive që kam zhvilluar për Agjencinë Telegrafike Shqiptare (ATSH) në ditën e Vendimit të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, atëherë Ministri i Jashtëm Kosovar Skender Hyseni fliste në telefon nga Haga: Sigurt se do të ketë njohje të reja për Kosovën…/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

PRISHTINË, 22 Korrik 2024/ Kosova fituese përballë Serbisë doli para 14 viteve, kur Vendimi i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë u dha pas një ankese që Serbia i kishte dërguar kundër shpalljes së Pavarësisë së Kosovës.

Në 22 Korrik 2010, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë ka konkluduar se miratimi i Deklaratës së Pavrësisë së Kosovës në 17 Shkurt 2008 “nuk e ka shkelur të drejtën e përgjithshme ndërkombëtare, as rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit e as Kornizën Kushtetuese”.

“Prandaj, miratimi i kësaj deklarate nuk e ka shkelur asnjë rregull të aplikushme të së drejtës ndërkombëtare”, theksohej më tej.

Atëherë, para 14 viteve, ministri i Jashtëm i Kosovës, Skender Hyseni, e cilësonte vendimin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë si “të qartë” dhe që “nuk lë vend për dyshime”, se pavarësia e Kosovës është bërë në përputhje me të drejtën ndrëkombëtare.

“Gjykata konstatoi, me shumicë dërmuese, se Deklarata e Pavarësisë së Kosovës nuk ka shkelur të drejtën ndërkombëtare. Mendimi i Gjykatës është eksplicit dhe i qartë, dhe nuk lë vend për dyshim”, thuhej në deklaratën e ministrit Hyseni, pas vendimit të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në lidhje me pavarësinë e Kosovës.

“Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë ka vendosur në favor të Kosovës në të gjitha pikat”, vazhdonte më tej deklarata.

“Tani presim njohje të mëtejme të Kosovës. U bëjmë thirrje shteteve që e kanë shtyrë njohjen e Republikës së Kosovës në pritje të Mendimit të Gjykatës, që tani të vendosin për njohjen (e Kosovës)”, thuhej në deklaratën e ministrit të Jashtëm të Kosovës.

Menjëherë pas këtij zhvillimi me rëndësi historike, në një deklaratë të anëtarëve të Grupit Drejtues Ndërkombëtar për mendimin këshillues të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë rikonfirmohej mbështetja e palëkundur për pavarësinë e pakthyeshme të Kosovës dhe bëhej thirrje për njohje.

“Grupi Drejtues Ndërkombëtar rikonfirmon mbështetjen e palëkundur të tij për pavarësinë e pakthyeshme të Kosovës demokratike dhe shumetnike në kufijtë e saj të tanishëm dhe i bën thirrje shteteve tjera që të njohin Kosovën. Ai po ashtu përshëndet përkushtimin e vazhdueshëm të Kosovës dhe progresin e konsiderueshëm në zbatimin e Propozimit Gjithëpërfshirës për Statusin dhe do të vazhdojë të mbështesë Kosovën në punën për realizimin e perspektivës së saj evropiane”, theksohej në deklaratë.

Grupi Drejtues Ndërkombëtar (ISG) për Kosovën, i cili përbëhej nga vendet që e kanë njohur Pavarësinë, ishte formuar në 28 Shkurt të vitit 2008 dhe synonte të orientojë dhe mbikëqyrë zhvillimin demokratik të Kosovës, të nxisë qeverisjen e mirë dhe shumetnicitetin, bazuar në Propozimin Gjithëpërfshirës të emisarit të posaçëm të OKB-së, kryenegociatorit për statusin, Martti Ahtisaari.

ARKIV, 22 KORRIK 2010 – INTERVISTA QË KAM ZHVILLUAR NË DITËN E VENDIMIT TE GJND – MINISTRI HYSENI FLET NGA HAGA: ME BEOGRADIN NUK DO TË KETË BISEDIME PËR STATUSIN E KOSOVËS, NDARJE APO SHKËMBIM TERRITORESH

-Ministri i Jashtëm Kosovar Skender Hyseni në intervistën ekskluzive që kam zhvilluar për Agjencinë Telegrafike Shqiptare (ATSH) në ditën e Vendimit të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND) para 12 viteve: Marrëdhëniet e mira me Serbinë, interes i përbashkët për integrim në BE e NATO/

Opinioni i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND) tregoi qartë se pavarësia e Kosovës nuk ka krijuar asnjë precedent dhe se është në interes të Ballkanit Perëndimor, deklaronte ministri i Jashtëm Kosovar Skender Hyseni në një intervistë ekskluzive që kam zhvilluar para 14 viteve për Agjencinë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë – Agjencinë Telegrafike Shqiptare (ATSH). “Opinioni këshilldhëns i GJND-së, tregoi qartë se pavarësia e Kosovës, nuk ka krijuar asnjë precedent dhe se është në interes të Ballkanit Perëndimor”, tha ministri Hyseni, në intervistë telefonike nga Haga.

Ministri Hyseni në 22 Korrik 2010 ishte i pranishëm kur GJND dha mendimin këshillimor në lidhje me pavarësinë e Kosovës.

Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë u shpreh në favor të pavarësisë së Kosovës. Presidenti i GJND-së Hiasashio Ovada deklaroi se pavarësia nuk shkel të drejtën ndërkombëtare.

Shefi i diplomacisë kosovare tha se, “ne e dimë që Kosova dhe Serbia e kanë të ardhmen e tyre në BE dhe NATO, e për këtë arsye marrëdhëniet e mira fqinjësore janë të domosdoshme”. Ai nënvizoi se “këtë fakt, e kemi përcaktuar qartë prej kohësh, tani është në dorën e Serbisë që të tregohet në nivelin e përgjegjësive të duhura”.

Hyseni vuri në dukje se “nga vendimi i GJND-së, nuk ka asgjë që do të mund linte mundësi sado të vogla që të hidheshin dilema rreth shtetësisë së Republikës së Kosovës”.

Ministri pohoi se normalizimi i raporteve Kosovë-Serbi varet ekskluzivisht nga Serbia. “Kemi shprehur vullnetin për raporte të mira fqinjësore me Serbinë, sikurse i kemi ndërtuar me të gjithë fqinjët e tjerë por ky rast është interes i përbashkët”, tha ai.

Hyseni rithekson faktin se me Beogradin nuk do të ketë bisedime për statusin e Kosovës, ndarje apo shkëmbim territoresh, ide rreth të cilave është spekuluar muajt e fundit. “Kosova dhe Serbia janë fqinjë të përhershëm dhe si të tillë, sot apo nesër, pas një kohe apo pas shumë kohësh, do duhet të bisedojnë për çështje të natyrës praktike që i lidhin këto vende të pavarura dhe sovrane”, tha Hyseni.

Ministri i Jashtëm kosovar, Skender Hyseni, u shpreh i sigurt se do të ketë njohje të reja për Kosovën pasi ka një numër vendesh që janë zotuar për këtë ndërsa u bëri thirrje shteteve që nuk e kanë njohur ende, e veçanërisht atyre vendeve që kanë pritur opinionin këshilldhënës të GJND-së, që ta bëjnë këtë sa më parë.

Kosova shpalli pavarësinë në 17 Shkurt 2008 dhe deri tani është njohur nga 69 shtete, theksohej në fund të intervistës së 22 Korrikut 2010.

Ndërsa, deri tani – 14 vjet pas Opinionit të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë Kosova është njohur nga 117 shtete anëtare të Organizatës së Kombeve të Bashkuara.

KOSOVA PËRGADITET PËR GJND – RAPORTIM QË KAM BËRË MË 15 TETOR 2008:

PRISHTINË, 15 Tetor 2008/ – Sir Michael Wood nga Mbretëria e Bashkuar do t’i prijë ekipit ligjor të Kosovës para Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, sapo kumtuan institucionet më të larta kosovare, Presidenca, Qeveria dhe Kuvendi.

Deklaratën për shtyp në lidhje me përgatitjet dhe procedimet para Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në një konferencë për media, të sapo mbajtur në Presidencë, ku ishin edhe presidenti Fatmir Sejdiu e kryeparlamentari Jakup Krasniqi, e paraqiti kryeministri Hashim Thaçi, pas konsultimeve të krerëve të institucioneve kosovare.

Më poshtë po e japim të plotë deklaratën:

Deklaratë për shtyp në lidhje me përgatitjet dhe procedimet para Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë

· Kemi kënaqësinë e madhe të shpallim se Qeveria e Kosovës, pas konsultimeve me Presidentin e Kosovës, z. Fatmir Sejdiu, dhe Kryetarin e Parlamentit, z. Jakup Krasniqi, si dhe konsultimeve me partnerët ndërkombëtarë dhe ekspertët ligjorë, ka zgjedhur Sir Michael Wood nga Mbretëria e Bashkuar t’i prijë ekipit ligjor të Kosovës para Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë.

· Z. Wood është një nga juristët më të shquar dhe përgatitur ndërkombëtarë të së sotmes, dhe jemi me fat që ai është i gatshëm të paraqesë rastin tonë para GJND-së. Sir Michael Wood ka shërbyer si këshilltar ligjor në Zyrën e Jashtme dhe të Komonveltit të Mbretërisë së Bashkuar prej vitit 1999 deri më 2006. Në emër të Mbretërisë së Bashkuar, ai mori pjesë në Konferencën ndërkombëtare të Dejtonit dhe në Konferencën e Rambujesë në vitin 1999.

· Z. Wood është paraqitur para Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë shumë herë dhe ka punuar në shumë raste të njohura të drejtës ndërkombëtare, përfshirë Mendimin Këshilldhënës të GJND-së për Pasojat Ligjore të Ndërtimit të Murit në Territorin e Okupuar Palestinez.

· Angazhimi i tij i kohëgjatë në çështjet e së drejtës ndërkombëtare të ndërlidhura më progresin e Kosovës drejt pavarësisë, e bën atë të kualifikuar në mënyrë unike për të përfaqësuar interesat tona kombëtare para gjykatës, dhe kemi besim të madh në gjykimin dhe përvojën e tij.

· U takuam sot me z. Wood për ta diskutuar rastin e Kosovës dhe paraqitjen tonë. Kosova ka një rast të fortë, dhe synojmë të demonstrojmë para gjykatës se nuk ka asgjë në shpalljen e pavarësisë së Kosovës që shkel të drejtën ndërkombëtare.

· 51 shtete nga e tërë bota tashmë kanë njohur se Kosova është shtet i pavarur me qeveri të zgjedhur në mënyrë demokratike dhe kushtetutë moderne që ofron garanci të bollshme për të drejtat e të gjithë qytetarëve të saj, dhe posaçërisht komunitetet e saj pakicë.

· Gjatë javëve dhe muajve të vijim, z. Wood do të punojë ngushtë me Qeverinë e Kosovës për të zhvilluar paraqitjen tonë para gjykatës.

· Në koordinim me ne, ai do të mbledhë një ekip ndërkombëtar ligjor të kalibrit më të lartë. Sipas nevojës, ekipi i tij ligjor do të përdorë ekspertizën vendore në Kosovë për të formuluar rastin më të fortë të mundshëm.

· Koordinimin e kësaj përpjekjeje ia kemi besuar Ministrisë së Punëve të Jashtme të Kosovës, e cila do të merr rolin prijës në emër të Qeverisë së Kosovës. Dëshirojmë që sërish të shprehim besimin tonë të palëkundur në ligjshmërinë e shpalljes së pavarësisë së Kosovës dhe do të vazhdojmë të ndjekim njohjet ndërkombëtare gjatë zhvillimit të procesit para GJND-së. Dëshirojmë të theksojmë se kemi besim të plotë në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë, organin kryesor gjyqësor të Kombeve të Bashkuara.

GAZETA TRADICIONALE E KOSOVËS RILINDJA PËR 17 SHKURTIN HISTORIK 2008

Gazeta tradicionale e Kosovës Rilindja, Kryeredaktor i së cilës isha, për 17 Shkurtin historik 2008 doli numër i jashtëzakonshëm festiv me kryetitullin me shkonja ngjyrë ari: KOSOVA SHPALLI PAVARËSINË BOTA E NJEH SHTETIN MË TË RI.

Po në ballinë, nën imazhet e nënshkrimit të Deklaratës së Pavarësisë së Kosovës, të Flamurit e Stemës së shtetit të ri evropian dhe fishekzjarreve të festimeve në Prishtinë, Rilindja shkruante poashtu me shkronja ngjyrë ari: 17 SHKURTI 2008 DITA MË E MADHE SHQIPTARE PAS 28 NËNTORIT 1912 TË PAVARËSISË SË SHQIPËRISË.

Lart te logoja po në faqen e parë shkruante: RILINDJA JU URON SHPALLJEN DHE NJOHJEN E KOSOVËS SHTET I PAVARUR.

Liriku i mbramë i poezisë shqipe

July 22, 2024 by s p

Dr. Dorian Koçi/

Poezia shqipe në mesin e viteve ‘60 filloi të përfaqësohej dhe nga një zë i veçantë që mbartte në vetvete konturimin e një talenti të madh. Frederik Reshpja , poeti i pazakonshëm në një kohë të pazakontë shfaqi që në fillim në origjinalitetin e lirikës së vet, tematikës dhe teknikës letrare përvijimin e një poeti të ri modern. Përqafimi i modernitetit ishte një sfidë më vete në letërsinë shqipe të atyre viteve. Në letërsinë shqipe mbizotëronin prej kohësh tezat zhdavoniste të lëvrimit të tematikave dhe karaktereve, çka kishte sjellë në vetvete një tharje të vet thelbit të letërsisë edhe pse problemi i modernitetit në letërsinë shqipe ishte një problem i hershëm. Poezia shqipe që nga fillesat e veta kishte reflektuar si problematikë lidhjen me modernitetin dhe marrëdhënien e saj me rrymat letrare moderne që lëvroheshin në Europë.

Në hapësirat europiane të poezisë ende nuk kishin dalë talente të spikatura që të mos reflektonin vetëm mikrokozmozin shqiptar por edhe universalitetin e dëshiruar të poezisë. Në vitet 60’ ky universalitet poetik vështirësohej edhe nga adaptimi si dogmë zyrtare i Realizmit Socialist , çka kish krijur edhe letërsinë zyrtare dhe shkrimtarët zyrtarë që përfaqësonin këtë letërsi. Reshpja dhe poezia e tij nuk do ti shpëtonin kësaj ligjësie por sëbashku me Kadarenë, Agollin e Arapin që e kishin filluar një 10 vjeçar më parë do të sillnin një modernitet përsa i përket letërsisë shqipe brenda aeralit kulturor shqiptar dhe në disa raste poezia e tyre do të radhitej përkrah vlerave universale.

Reshpja në trajtimin e së shkuarës mbetet origjinal kur trajton motive të të vjetra të lashtësisë së shqiptarëve sidomos kur përdor formën e vet origjinale poetike të vargëzimit të bardhë. Në poezinë “Natë arkeologësh” e shkuara vjen natyrshëm mes një imazhi poetik të një dite me shi. Aty shfaqen kalldërëmet iliriane si një dëshmi e një rrugëtimi të gjatë historik dhe buzëqeshja e një skulpture të zbuluar që Rreshpja e pagëzon me emrin Afërditë, hyjneshën e dashurisë.

Arkeologët

Stivosin ndër arka perënditë e fundit

Do perëndi të thyem , të lagun

Nën abazhur një Afërditë e bukur

U buzëqesh të gjithëve

Si një e njohun e largët , e dashun.

Historicizmi në veprën poetike të Reshpjes është i lidhur ngushtë me atdhedashurinë dhe motivin e Kosovës. Gjithsesi ai edhe në këtë drejtim duket se është inovator pasi arrin të bashkojë pjesë të ndryshme të historisë së shqiptarëve për të krijuar një mozaik kulturor e historik. Madje Reshpja përdor shpesh herë edhe në imazhe jo fort të njohura por që tregojnë një elegancë dhe njohje historike të admirueshme për kohën. Kështu p.sh në poezinë “Të dëbuemit” kushtuar shpërnguljeve me dhunë të shqiptarëve të Kosovës nga vendi i tyre, ai bën së bashku pikëllimin e ikjes së kosovarëve nga vatrat e veta me trishtimin e mos gjetjes së asnjërit të njohu që i pret në Turqi përveçse koka e prerë dhe e varrosur e Ali Pashë Tepelenës nën një gur të ftohtë.

Qytetet turke ja ku po duken larg,

Askush sna pret atje,

Askush sna njeh atje

Veç nën një gur të ftohtë Ali Pashai fle.

Në poezinë tjetër ‘Testamenti i Skënderbeut”(1973), Reshpja shfaqet si një poet modern duke mos ia besuar kumtin e vet poetik vargut klasik tetërrokësh por vargjeve të bardha me imazhe universale e si ullinjtë, erërat e gruri. Heroi kombëtar i shqiptarëve më tepër se një hero luftarak përshkruhet si hero i përbotshëm , vdekja e të cilit shërben për të ricikluar jetën përmes grurit që do mbijë nga sytë e tij.

Ja dhe stapi im prej ulliri, mbilleni!

Mbi degët e tij mund të varni armët.

Duke vështruar kurmet e ullinjve,

Gjithmonë kam menduar që ata janë drurët e luftës

Ç’kisha ua dhashë.

Tani trupin tim ta zbrisni thellë në tokë

Që kur të vijë vjeshta nga sytë e mi të mbijë gruri.

Reshpja në dallim nga një pjesë e madhe e poetëve të viteve 60’ duket se nuk është i influencuar nga lirikët e mëdhenj rusë Esenin e Bllok. Ai krijon tipologjinë e lirikës së vet në letërsinë shqipe të mbështetur në traditën letrare të Shkodrës qytetit të cilit i detyrohet kulturialisht. Në vargjet e tij ndihet ndikim i Mjedës e Migjenit në poezinë “Në këtë qytet” kushtuar Shkodrës. Gjithsesi Reshpja i tejkalon të dy kur përveçse historicitetit të Mjedës dhe pikëllimit të Migjenit i shton lirizmin e tij në vargjet.

Në këtë qytet që agoi mes zërit tim

Banon e dashura ime;

E dashura ime i ka sytë në ngjyrën e qiellit në momentin e perëndimit

Sikur sytë e saj kanë dalë nga ky moment

Nga ky moment i prerë prej shelgjeve që u ka rënë muzgu përsipër.

Poezia e Reshpjes përforcoi trendin e modernizmit në letërsinë shqipe. Duke shfrytëzuar përvojën më të mirë të qarkut letrar të Shkodrës, Reshpja përcolli me vargun e bardhë e të lirë imazhet e një bote që nën ankthin e modernitetit të shpejtë reflektonte dhe përdëllimin dhe zvarritjen patriakale të shoqërisë shqiptare të kohës. Pjesa e parë e krijimtarisë së tij gjatë viteve 1968-1990 edhe pse e mohuar pas dënimeve të tij duket se la gjurmë në aeralin kulturor të poezisë shqipe. E ashtuquajtura shkolla poetike e Lezhës me Preç Zogaj, Ndoc Gjetja, Rudolf Marku i detyrohet shumë si në formë e përmbajtje poezisë së Reshpjes duke dëshmuar edhe njëherë se një talent poetik nuk mund të ndërpritet por përmes artit të vet mund të gjallojë ende te pasardhësit. Reshpja nuk e ka gjetur ende vendin e duhur në historinë e letërsisë shqipe dhe besoj se si një nga zërat lirikë më të veçantë do duhet të studiohet e vlerësohet në përqasjet që bëhën sot për studimin e letërsisë shqipe.

©Dorian Koçi.

KOPSHTI

Është kopshti ku kënga ime ka një statujë.

Luanët e thyer të fëminisë

Pinë ujë te pusi i vjetër,

Mbi zjarret e trëndafilave ngroh duart Saadiu

Shpesh nga mitet dalin satirët

Dhe hapin dyert e mbyllura të hijeve

Vështron shtigjet e natës jasemini

Dhe drita e bardhë i rrjedh nga gishtërinjtë.

Narçizi nxjerr supet nga gonxhet,

I pikëlluar nga magjia e vet

Hëna dhe zanat fshihen

Dhe vështrojnë pas gjethesh.

Është kopshti ku kam një statujë

Bërë prej ngjyrash e gjethesh,

Ndiej në ballë daltat e pranverës

Që, nga bari, sytë e mi gdhend.

PËRDITË IKIN STINËT

Fluturuan tri rosa në qiell,

Shpirtra të pyjeve të harruar,

Tingulli i këmbanës, si gjëmim hane

Këndoj rekuiemin e yjeve të rrëzuar.

Një vetëtimë e plagosur ra diku,

Si shpata e një klithme,

Mbi tokën e lodhur prej qiejve

Verbuar nga bronxi i shirave.

Fluturuan tri rosa në qiell,

Tri re dhe tri erëra.

O ju, shpirtrat e pyjeve,

Mbështjellur me dimrin e dhembjes.

Ç’të bëj në këtë peisazh?

Shpjermëni tek lumi që vdiq,

Në se kufomën e tij s’e kanë shpënë,

Erërat në qiell.

O Zot! Nga ç’qiell ra tërë kjo dhembje,

Që hënëzoi këtë dimër?

Përditë ikin shpirtrat e botës,

Përditë fluturojnë stinët.

VJESHTË 1990

Qan dreri në korie dhe lotët bëhen shi;

Trishtohet era mbi shkëmb

Nuk ka më gjethe të gjelbra. Po bien,

Ëndërrat e pyjeve një nga një.

Ikin zogjtë nga shkretimi i drurëve;,

Lamtumirë, o pyje të Ballkanit!

Veç nën një ferrë kaltëron ende

Vjollca e fundit e këngës së bilbilit.

Ardhtë një vjeshtë pa shtegtim zogjsh!

Ardhtë një Zot, vëntë dorë mbi stinët!

POEZIA

Në atë shteg ku kaloj unë e ka kasollen vjeshta

Bile të gjitha stinët janë fqinjë.

Një beng, si stradivarius,

Më mëson mua folklorin e zogjve.

Kasolle prej hëne! Nën qiellin tërë shi

Pikë-pikë mbi çatinë e kaltër

Trishtimi i djalërisë…

Mbeti tek xhami i plasur i dritares sate

Vështrimi im i thyer.

Unë vetëm u bëj nga një vizitë stinëve, o njerëz,

Kurse zemrën e kam tek ju.

VINJETË

Një shelg i vetmuar, mbuluar me dimër

Braktisur nga zogjtë dhe gjethet:

Era, si ketër, kërcen mbi drurin

Me boçen e shiut ndër dhëmbë.

Netët e lumtura, si zilka

Tringëllijnë në degët e kujtesës…

Vizatihen në sfond të vetëtimave

Hënëzat që hëngrën dhentë e vjeshtës.

Rënë nga xhami i thyer i qiellit

Kristal’ i akullt yllëzon netëve

Dhe mbi pastelet e borës mardhet

Shelgu i trishtuar, fatkeq si Serembe.

ËSHTË NJË ZOG…

Është një zog që vajton dit’e natë

Fshehur tek shtëpia e gjetheve.

Si na erdhi kjo stinë me emrin harrim!

Si na erdhi kjo stinë me emrin dimër!

U shuan yjet në pëllëmbët e mia

Dhe sytë e tu u bënë dimër.

E kam ditur ç’braktisje më pret,

Motit ky zog ma ka thënë.

Do të bëhem vjeshtë dhe do të shkoj

Të vdes tek shtëpia e gjetheve.

Shtëpia e gjetheve kyçur me hënë.

O zot! Nuk kam as ku të vdes…

AKUAREL

Shkallë-shkallë nëpër muzg ylli ngjitet në heshtje

Me sytë plot lotë.

Trëndafili çeli në kopsht, mu si një psherëtimë.

Zëra të largët vijnë e vdesin te kjo erë.

Zemra ime, si më harrove kështu?

GAZETA “DIELLI” HAPSIRË REKLAMIMI PËR BIZNESET SHQIPTARE NE AMERIKË E KANADA

July 22, 2024 by s p

Gazeta “Dielli” – Organ zyrtar i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra, fton bizneset shqiptare në Amerikë e Kanada, Shqipëri e Kosovë, shoqata, organizata patriotike e kulturore, individë të ndryshëm, vatranët, abonentët, komunitetin dhe dashamirësit e “Diellit” e “Vatrës” rreth hapsirave të margetingut në gazette.

Çmimet për publikim të njoftimeve, urimeve, reklamave, mesazheve sensibilizuese, botimeve specifike, shpalljeve të ndryshme në gazetë do të jenë si më poshtë:

Për gazetën në print:

1 Faqe me ngjyra – 600 Usd

½ Faqes me ngjyra – 400 Usd

¼ Faqes me ngjyra – 250 Usd

1 Faqe pa ngjyra – 400 Usd

½ Faqes pa ngjyra – 300 Usd

¼ Faqes pa ngjyra – 200 Usd

Për gazetën online:

1 Reklamë mujore = 500 Usd

15 ditë = 300 Usd

Gazeta “Dielli” fton të gjithë patriotët shqiptarë në Amerikë, Kanada e më gjërë, organizatat, shoqatat, grupimet atdhetare, shkollat shqipe, shoqëritë kulturore, klubet patriotike, rrjetin e bizneseve në mërgatë e mëmëdhe që ti vijnë edhe më afë komunitetit shqiptar nëpërmjet reklamimit në gazetën “Dielli”.

Të gjitha njoftimet duhet të dërgohen në adresën elektronike zyrtare të gazetës “Dielli”: gazetadielli@gmail.com dhe pagesat përkatëse të postohen në Adresën e Vatrës: 2437 Southern Blvd, The Bronx, NY 10458.

Mirënjohje dhe falenderim të përzemërt për të gjithë ata që do i bashkohen kësaj fushate reklamimi e mbështetjeje ndaj gazetës “Dielli”.

Për çdo informacion kontaktoni Arkëtarin e Federatës “Vatra” z.Besim Malota cel.+12034557167.

RESPEKTE DHE NDERIME