Nga Ndrek Gjini*/
Zgjedhja mes luftës dhe paqes
Në zgjedhjet për Parlamentin Evropian (PE), që do të mbahen nga 6 deri më 9 qershor 2024, do të zgjidhen 720 anëtarë nga 27 shtetet anëtare të BE-së. Gjermania (96 vende), Franca (81), Italia (76), Spanja (61), Polonia (53) dhe Rumania (33) dominojnë në përfaqësim. PE përbëhet nga shtatë grupe politike kryesore. Rreth 400 milionë votues janë të ftuar të votojnë, me çështje kyçe si lufta kundër varfërisë, shëndeti publik, pavarësia energjetike, krijimi i vendeve të punës, migrimi dhe mbrojtja.
BE-ja midis Euroskepticizmit dhe Euro-optimizmit
Euroskepticizmi ka qenë në rritje pas çdo mandati pesëvjeçar. Zgjedhjet e ardhshme të PE-së do të përcaktojnë nëse do të forcohen pro-sovereigistët, federalistët apo konfederalistët. Vullneti i votuesve për të marrë pjesë është në rritje, më së shumti në shtetet që përfitojnë nga fondet e BE-së. Zgjedhjet do të ndikojnë në drejtimin e BE-së dhe raportet e brendshme midis shteteve anëtare.
Diferencimi në spektrin politik të djathtë
Spektri politik i majtë ka pësuar një thyerje të dukshme që nga kriza financiare. Partia Popullore Evropiane (EPP) po përjeton një ndarje midis partive tradicionale konservatore dhe atyre të ekstremit të djathtë. Analistët parashikojnë një konfrontim midis “Sorosjanëve” dhe “Orbanjanëve” në zgjedhjet e ardhshme, veçanërisht në Evropën Juglindore dhe Qendrore. Ndërsa disa shtete ndihen të margjinalizuara. Roli i shteteve të Evropës Lindore në BE duhet të rritet për të shmangur një ndarje të përhershme.
Ulja e moshës së votimit në 16 vjeç
Ulja e moshës së votimit do të zgjeronte bazën e votuesve dhe do të rriste legjitimitetin e zgjedhjeve. Austria, Belgjika, Malta dhe Gjermania kanë dhënë tashmë të drejta votimi për 16-vjeçarët. Ndërkohë, shumë vende të BE-së ende ndalojnë individët nën 18 vjeç të votojnë në zgjedhjet për PE. Ky ndryshim do të kontribuonte në një ndikim më të balancuar të gjeneratave të ndryshme në vendimmarrjen lokale, kombëtare dhe evropiane. Prandaj, ulja e moshës së votimit në 16 vjeç do të ndihmonte të rinjtë të kenë të thonë fjalën e tyre në formësimin e të ardhmes së tyre.
Politika e zgjerimit të BE-së
Zgjerimi i BE-së ka qenë shpesh i nxitur nga krizat. Invasioni rus në Ukrainë paraqet një mundësi për BE-në që të iniciojë mekanizma për të përshpejtuar zgjerimin. Vendet e Ballkanit Perëndimor janë të shqetësuara se do të margjinalizohen nëse BE-ja fokusohet në Ukrainë, Moldavi dhe Gjeorgji. Politikat e BE-së në Ballkanin Perëndimor janë perceptuar shpesh si të pa sinqerta. Për të shmangur humbjen e këtij rajoni, është thelbësore që BE-ja të angazhohet më sinqerisht dhe të integrojë më shumë vendet e Ballkanit Perëndimor në strukturat e saj.
BE-ja midis luftës dhe paqes
BE-ja, e cila filloi si një projekt paqeje pas Luftës së Dytë Botërore, duhet të ruajë paqen përballë sfidave aktuale si pushtimi rus i Ukrainës dhe konfliktet në Gaza. Zgjedhjet e ardhshme evropiane do të përcaktojnë nëse Evropa do të jetë një kontinent lufte apo paqeje.
Zgjedhja e Presidentit të Komisionit Evropian – Mungesa e Lidershipit Vizionar
Një nga detyrat kryesore të Parlamentit të ri Evropian do të jetë zgjedhja e Presidentit të Komisionit Evropian. Kandidatët aktualë përfshijnë Ursula von der Leyen (EPP), Terry Reintke (Të Gjelbrit), Nicholas Schmit (Socialistët) dhe të tjerë. Ursula von der Leyen kërkon rizgjedhje, por mund të jetë koha që një kandidat nga Evropa Lindore të marrë këtë pozicion. Zgjedhjet e ardhshme janë vendimtare për të ardhmen e BE-së, pasi reforma të gjera janë të domosdoshme për mbijetesën dhe kapërcimin e krizës së saj të brendshme. Një politikë e bashkuar e jashtme dhe e mbrojtjes është gjithashtu e nevojshme për evoluimin e vazhdueshëm të BE-së. BE-ja mbetet një destinacion tërheqës për jetesë dhe punë, siç dëshmohet nga numri i madh i migrantëve që synojnë të jetojnë dhe punojnë në BE.
————————————–
*NDREK GJINI
MA, UNIVERSITY OF GALWAY, IRELAND