Gjeneral ® Piro Ahmetaj/

Edhe pse e paralajmëruar, keqardhje për humbjen dëshpëruese demokrate/ëve, si dhe neveri për bashkë-Autorët e ligjit dhe përgjegjësit e zgjedhjeve të damkosuara të 11 Majit, të cilat konfirmuan 140 vakancat në borderonë e kuvendit, por (mbas 34 vitesh) ja nxinë edhe më shumë Shqipërisë Euroatlantike.

Fatëkeqesisht, edhe këto zgjedhje nuk prodhuan zgjidhje ose rotacion demokratik te pushtetit, por me 95 deputetë të emëruar (jo votat e qytetarëve) nga super-Kryetarët, e demaskuan krizën politike të plualizmit fasadë, demokracisë së dështuar, shtetin e kapur nga korrupsioni endemik si dhe shperdorimi i parave publike, mekanzimave dhe administratës shtetërore për mbajtjen edhe 4 vitet e ardhshme të pushtetit.

Në vijim të angazhimeve politike për mbrojtjen dhe zhvillimit të interesave kombëtare dhe euroatlantike të RSh, po paraqes përmbledhje rreth këtyre zgjedhjeve maskaradë:

Shoqëria njërëzore nuk ka gjetur ende as sistem me të mirë dhe as hilaç më të shëndetshëm se pluralizmi, zgjedhjet e lira, rotacioni politik dhe ekonomia e tregut. Kështu, pavarësisht bindjeve politike, kundërshtive ndaj qeverisë apo interesave me pushtetin, shpresoj të biem qetësisht dakord për: “domosdoshmerinë ulëritëse që ka Kombi, demokratët, socialistët, pra mbarëshqiptarët për rotacionin e pushtetit”.

Por, përtej dalldisjes bollshevike nga fitorja edhe për 4 vjet e pushtetit apo dhe dëshpërimit legjitim të demokrateve nga humbja e përsëritur 4 herë, zgjedhjet e 11 Majit nuk kanë asnjë të fituar. Për më keq: “Shqipëria ështe e humbura e madhe; pluralizmi, pra e majta dhe e djathta mbetën të gjunjëzuara nga udhëheqësit e Madhërishëm, për pasojë liria e votës dhe ardhmëria e shqiptarëve mbeten të kërcënuara nga demokracia fasadë dhe shteti i dështuar”.

Për këdo që mërzitet në të drejtën për ta shijuar superfitoren apo demokratët e mllefosur nga 16 vite opozitë, nënvizoj se si askund tjetër në botën demokratike (përjashto Rusinë-Putiniste, Bjellorusinë, etj), 95 deputet, pra më shumë se shumica e cilësuar janë të emëruar nga 2 Super-Kryetarët. Pjesa tjetër (45) të zgjedhur me vota në një fushebetejë cinike, përveçse rrogës nga buxheti shtetit si dhe përkujdesjes për të duartokitur me entuziazëm Kryetarët e mëdhenj, kanë zero peshë ose fuqi vendimarrëse.

Shkurt, ligji i damkosur me konsensusin e turpit (i vetmi në 16 vitet e fundit) dhe rezultatet e 11 Majit, blinduan Autokracinë e Kryetarëve të Madherishëm, duke thelluar krizën e pluralizmit fasadë, demokracisë dhe shtetit të dështuar si dhe p’shurrur Republikën Parlamentare.

Së PARI, edhe pse Krye-Komisari me qillota, në Momerandumin e Kuçit emëroi 83 deputetë, zgjedhjet e 11 Majit nuk i ka fitur PS por fuqia kriminale e të (gjithë) Pushtetshmit, duke shpërdoruar institucionet dhe administratën shtetërore (+200 mijë patronazhiste & 740 mijë pensionistë) si dhe me dorovitjet alla-sulltanatë të parave dhe pronave publike, me qëllim: “mbajtjen me çdo çmim të pushtetit sikur RSh të ishte Burkina Faso, Junta e Malit, Xhibudi dhe jo 16 vjet vend i NATO-s”.

Me papërgjegjshmëri tinzare, pronari i ish-PS, i devijoi dështimet në 12 vitet që lamë për: “mos-braktisjen e vendit, punësimin e 300 mijë të rinjve; shëndetësinë falas; zero taksa për naftën, bukën, vezët; zero influence politike mbi koston e rrugëve, inceneratorët, koncesionet dhe ZERO-korrupsionin, edhe pse Tigri/nr. 2 i qeverisë së Tij nga arratija e cilësoi “organizatë Kriminale” si dhe Lali/Pushtetari nr.2; ministra, deputetë, etj, flenë në birrucat e burgjeve, ose gdhihen në dyert e SPAK”!

Betejën drejt 11 Majit, Kryeministri Rama e (ç) fokusoi me gjyqin popullor ndaj rikthimit të “Gogol-Berishës”, duke kujtuar zgjedhjet e 26 majit; vrasjet e 1997-1998, Gërdec, 21 Janar; besnikëritë ndaj aleatit të halleve (burgosur) si dhe urrejtjen ndaj Like-Floririt; kopromiset me Belerin e vrasjeve të Peshkëpisë (1994); si dhe me përqeshje popullorçe ndaj moshës (nga non-grata ose buf kënete), duke mos kursyer edhe Ekspertin e mirënjohur amerikan të zgjedhjeve z. LaCivita, që e de-gradonte si xha-Latifi.

Nga ana tjetër ri-shpiku dhe privatizoi aspiratën europiane të Shqiptarëve, ëndërr që në 34 vjet, është shpërdoruar nga krye-Pushtetarët e radhës, vetëm për mbatjen/marrjen e pushtetit. Ndërsa në këtë fushatë tejkaloi çdo dalldi egocentrike: “Vetë/m i madhi fare, do ta marrë për dore një grua/vajze të bukur për ta ulur Shqiperinë në karrigen e BE”. E thënë shkurt, përsa të ketë kësi Madhështori, RSh s’ka nevoj fare për zgjedhje, as opozitë, pasi vetëm Ai e di, e do dhe punon për përaparimin e Kombit!  

Praktikisht, edhe “bufët e dinë” që ashtu si Presidentin, Ministrat, listat e mbyllura me 46, me përjashtime të rralla edhe 37 të hapura (gjithësej 83) deputet, nuk janë përzgjedhur për meritokraci, dije, integritet dhe vlera të spiktaura por vetëm pasi kanë kaluar sprovat e gjunjëzimit ndaj udhëheqësit të madhërishëm. Keqardhje që në tepsinë e kësaj terexheje, kanë rënë edhe disa mëndje racionale që kanë mbetur nga ish-PS, të cilët fushatën për mbajtjen 16 vjet të pushtetit, e legjitimojnë me tunelet, rrugët, investimet publike. Ndërsa shpresoj se mirë e dinë që edhe opozita më e përkryer nuk bën as rrugë, as investime dhe kështu, i bie që RSh s’do ketë shance për rotacion politik të pushtetit. 

Së DYTI, konsideruar shpërdorimin kriminal të pushtetetit në zgjedhje, me 326 mijë vota dhe 33 deputet me pak se PS, pra vetëm me 50 mavro-Deputet të emëruar: “opozita e sunduar nga Sali Berisha, edhe i shiti, edhe ja vodhën, por i humbi në mënyrë mëkatare zgjedhjet e 11 Majit”.

Mjaft është mjaft. Nën përgjegjshmërinë e “Këshilltarit në fushën e reformave të Sigurisë Kombëtare dhe integrimit në NATO, i bëj thirrje publike z. Sali Berisha të jap dorëheqjen e parevokushme nga funksioni i kryetarit të PD” thirrje që shkon edhe për 20 drejtuesit qëndror dhe komisarët-blu të 12 qarqeve.

Vetëm dorëheqja do i hapte rrugë një proçesi transparent, gjithëpërfshirës, të gjithanshëm dhe të shëndetshëm transformimi. Çdo përpjekje delekuente për të mbajtur kolltuqet, apo dhe kontrolluar reformimn e të djathtës do ti bënte funeralin e dytë poshtërues PD (i pari në korrik 2021) si dhe do ti përdhoste përjetësisht aktorët. 

Për ta plotësuar këtë thirrje për dorëheqje, nënvizoj se PD i ka humbur me “merit”. vetëdije, llogari meskine dhe heshtje mëkatare, zgjedhjet e 11 Majit, pasi në vend t’ju paraqisnit demokratëve dhe shqiptarëve frymën fituese, personalitete me integritet të spikatur  dhe aleancën e vlerave të djathta (jo qelebësirave dhe kusarëve), i poshtëruat me një listë “të para/pas leckosur; dhuratave për kryetarët e partive fantazma (pa anëtarë por fotozhenik), duke ricikluar luftëtarët e betejës turpëruese për bravat e PD (8 Janar 2022) dhe humbësit në 4 zgjedhje parlamentare; ish-zyrtar të korruptuar si dhe ekstremist me preçedent në veprimtari terroriste (si rasti Belerit) ndaj integritetit dhe interesave kombëtare”!

Duke ushqyer deri në delirancë: “udhëheqjen e betejës globale ndaj Soros, si shoku Enver me luftën e proletariatit botëror kundër USA & BRSS; me kontratën e Muleve për heqjen me para të non-gratave në ShBA dhe UK” si dhe duke mitizuar fuqinë e z. LaÇivita (si Sherifi/Mesia që do sillte fitoren nga Trumpi), i telendisët votuesit mëndjehapur dhe shpresat e demokratëve të dëshpëruar nga 12 vjet opozitë.

Sigurisht, nuk jam i lumtur, por “i nderuar” që me vetëdije nuk u bëra pjesë e humbjes Tuaj mëkatare, të cilën e kam paralajmëruar që në takimin e parë mbas kthimit nga Washingtoni (5 Janar 2025), kur Kryetarit në detyrë i kam përcjellë vlerësime dhe këshilla “konfidenciale”, që: “të mos mbetet peng i borxheve dhe miteve personale (lederit fjalë-mbajtur) posaçërisht ndaj grupit të Gazit/Vulës, as ndaj bashkë-luftëtarëve për Bravat dhe as ndaj kryetarëve të Partive (pa anëtarë)”; si dhe për ta çliruar PD nga kurthi i betejës kamikaze për listat e sigurta, duke dalë z. Berisha i pari jashtë bunkerit 30 % i të emëruarve deputet, një shëmbull që do duhej të imponohej Drejtuesve Politik në Qëndër si dhe 12 Qarqe”! 

Për shkak e të moshës, sigurisht mund të shpreh keqardhjen për z. Berisha, por dhe zhgënjimin që futi në bunkerin e listës së mbyllur, pjesën më të konsumuar dhe neveritur nga demokratet dhe shqiptarët, duke lënë në fushebetejë (listën e hapur), personazhe me integritet dhe qytetari të spikatur si Alimehmeti, Tabaku, Spahija, Kopliku, Celi/FR, Kalaja/DR, Kreka, Mahmutaj, etj ndërsa shimica tjetër, delekuente ose defiçente lokalë, të gatshëm të kacafyteshin me nj-tj për Kryetarin dhe 40 bunkeristët. Kështu, dorëheqja nuk është lutje, as akt-finikërie, por detyrim që buron nga përgjegjësitë e humbjes mëkatare në 11 Maj.

Mos i mashtroni më demokratët, pasi megjithë pasojat e (bashkë) Ligjit të turpit dhe shpërdorimin kriminal të pushtetit, zgjedhjet e 11 Majit tashmë janë të çertifikuara/uruara nga kryetarët e kancelarive demokratike. Prandaj sinqerisht Ju këshilloj të dilni nga kurthi i diskretitimit të mëtejshëm duke shkuar në forume dhe seminare (si rasti IDU, që maksimimi i pjesëmarësve të “nderit” janë PM Kilit, ish -Presidenti Ukrainës), sidomos mbas humbjes fatale si dhe kur kryetarët e 52 vendeve Europiane (anëtare ose jo në BE) ishin në Tiranë, duke nderuar flamurin e Skënderbeut si dhe promovuar aspiratën e shqiptarëve drejt BE. Do ishte shumë më serioze që krerët e shteteve ti takonit në Tiranë për t’ju shprehur vlerësimet e opozitës për mbështetjen e Shqipërisë si dhe rezervat për zgjedhjet e 11 Majit !?

Po ashtu, këshilloj të hiqni dorë nga ri-zvarritja mëkatare e demokratëve për ri-nisjen e revolucionit (alla-Lili) me Bardhin e zengjinesë, Almën e shpërdoruar për epshet Gjicit, flamurin e Himarës së Belerit; revoltën perverse kundër popullit dhe gazetarëve nga hajdut të njohur votash (për Lulin në korrik 2021) dhe të nominuar si minues të demokracisë; apo ordinerë që presin çdo të hënë në kanjëllat e SPAK-ut për të demostruar përgjërimin ndaj Baba-Kryetarit. “Fali o zot se nuk dinë se çfarë bëjnë” ndaj çdo të shkalluari/e që “fajësojnë perëndimin dhe kërcenojnë ambasadën e ShBA” (!), apo që i qurraviten të mos jap dorëheqjen duke i thurur lëvdata qesharake udhëheqesit të pavdekshëm, si dikur shokut Enver që s’bente gjumë, qepte çorapet …”, etj! 

Në shtesë, fatëmirësisht zgjedhjet e 11 Majit, konfirmuan edhe fitimtarë, si znj. Jorida Tabaku dhe mjekun Ilir Alimehmeti. Rreth 40 mijë votues të lirë, i besuan jo për PD por për qytetarinë shëmbullore, rrënjët fisnike/djathta, forcën e arsyes, integritetin e spikatur si dhe përgjegjshmërinë politike “duke e përçmuar dhe sfiduar edhe betejën kamikaze për listat e sigurta”. Prandaj  kjo  votë mbart shpresën se Shqipëria mundet dhe do bëhet demokratike edhe për inat të politikanëve zullumqarë, që pasi ju kanë vjedhur votat, privatizuar partitë politike dhe institucionet kushtetuese, i sundojnë shqiptarët edhe në 34 vitet e fundit.

Po ashtu shpreh respektin për kurajon e drejtuesve të 4 entiteteve politike në maskaradën e 11 Majit, të cilët së bashku me 170 mijë vota (rreth 16 deputet nga 4 që monën) ja dolën të disretitonin  sistemin e turpit. Do uroja që në zgjedhjet e radhës, këtë “ekperiencë në tentativë” ta konsiderojnë si mesim për të tejkaluar mllefet primitive, pra: “për t’ju bashkuar një opozite imponuese për rotacionin e elitave (pronarëve) të partive  si dhe të pushtetit politik në RSh”.

Si mesazh përmbledhës: “Edhe mbas humbjes mëkatare si kjo e 11 Majit, nuk gjej, pasi nuk ka arsye për tu gjunjëzuar por motivim edhe më i fortë për këdo që beson në misionin e ri-kthimit të 100 % të fuqisë së votës së lirë ose pushtetit të vjedhur te qytetarët”.  Thënë këtë, j’u bëj thirrje vëllazërore arsyeve fisnike të demokratëve dhe mbarë-shqiptarëve që: “përtej dëshpërimit nga kjo humbje të 4-ërt, të përbashkohemi rreth besimit te vota e lirë për të realizuar rotacionin politik të partisë, pushtetit, bashkë me këtë rikthimin e Shqipërisë në shinat e demokracisë funksionale, si SHBA dhe gjithë Europa Demokratike”.

Me këtë rast, falënderoj përzemërsisht dhjetëra mijëra miq (brenda dhe jashtë vendit), intelektualë dhe patriotë të shqetësuar, si dhe qytetarë të zakonshëm, për konsideratat, rezervat si dhe mesazhet inkurajuese në angazhimin tim politik mbas daljes në rezervë, si dhe i garantoj publikisht, se: “mbetem edhe më i përkushtuar për të kontribuar me eksperiencën euroatlantike, përulësi si dhe përgjegjshmëri politike në mbrojtjen dhe zhvillimin e interesave kombëtare dhe vlerave Euroatlantike në RSh”.

* Autori është Gjeneral ® Piro Ahmetaj:

Senior Ekspert për çështjet e Sigurisë Kombëtare,

Rajonin si dhe marrëdhëniet me USA/NATO.

Shënim shtesë: “Kjo përmbledhje është ndarë me Komisionin mbipartizan të Senatit dhe Kongresit të SHBA-ve (CSCE), si dhe me disa Institute dhe forume të Senior Eksperteve/kolegëve të SK dhe NATO-s, në Washington DC”!

Nga Frank Shkreli

Dhoma e Përfaqsuesve e shtetit Texas miratoi të mërkurën e kaluar projekt-ligjin sipas të cilit shkollat publike të atij shteti duhet të mësojnë nxënsit dhe studentët — nga fillorja deri në mbarim të shkollës së mesme — mbi krimet e komunizmit ndërkombëtar. Ky projektligj ishte aprovuar marsin që kaloi nga Senati i shtetit Teksas me 28-3 vota dhe javën që kaloi Dhoma e Përfaqsuesëve e këtij shteti miratoi projektligjin me vota dërmuese, 119 në favor, ndërsa 13 demokratë votuan kundër. Projektligji i dërgohet tani Governatorit republikan të shtetit Teksas,Greg Abbot, i cili sipas medias lokale atje, pritet ta nënshkruaj duke e bërë këtë ligj detyrues për të gjitha shkollat publike në Teksas. Detyron ndryshimin e programeve aktuale mësimore për klasët 4-12 me qëllim që të kuptohet më mirë historia kriminale e “komunizmit dhe ideologjive”, që siç u shpreh zëvëndës governatori i atij shteti, Dan Patrick, një ligj i tillë ishte i nevojshëm, “ashtuqë historia të mos përsëritet më”.

Mediat njoftojnë se Bordi Shtetëror i Arsimit të Teksasit do të këshillohet me viktimat e komunizmit për të bërë ndryshimet e nevojshme në programet e mësimit për klasët 4-12-vjeçares. Miratimi i këtij projektligji nga dy dhomat legjislative të Teksasit është në vazhdën e shumë përpjekjeve të tilla, viteve të fundit, nga disa shtete amerikane për të njohur, zyrtarisht, publikun dhe politikën amerikane mbi krimet e komunizmit dhe për të kujtuar viktimat e komunizmit anë e mbanë botës.  Frank Shkreli: Florida përforcon me ligj standardet shtetërore të edukimit mbi rreziqet, krimet dhe të këqiat e komunizmit | Gazeta Telegraf.  Por jo vetëm shtete individuale të Amerikës, por edhe Kongresi amerikan i është bashkuar kësaj lëvizjeje për të denoncuar komunizmin si ideologji dhe për të kujtuar viktimat e tij. Frank Shkreli: Kongresi i Shteteve të Bashkuara denoncon tmerret e socializmit | Gazeta Telegraf.  

Këtu në Shtetet e Bashkuara të Amerikës është Fondacioni i Viktimave të Komunizmit (Victims of Communism Foundation), organizata kryesore që promovon, lobon dhe mbështet – në nivel shtetëror dhe federal – që zyrtarisht të dënohen krimet e komunizmit dhe të kujtohen miliona viktimat e pafajshme të atyre regjimeve, anë e mbanë botës.  Për fat të mirë, komuniteti shqiptaro-amerikan dhe viktimat e komunizmit në Shqipëri kanë një zëdhënse të fortë, shumë të aftë si Këshilltare e Fondacionit, Elida Dakoli, pianiste e njohur botërisht, autore, profesoreshë, aktiviste e të drejtave të njeriut, sipërmarrëse dhe aktiviste kundër krimeve të komunizmit këtu në Shtetet e Bashkuara.  

Shqiptaro-Amerikanja Elida Dakoli, D.M.A.Dr. rrjedhë nga një familje, politikikisht, e përsekutuar nga regjimi diktatorial komunist i Enver Hoxhës.  Ajo është stërmbesa e Avokatit Hysen Myshketa, një nga themeluesit e Parlamentit të parë Shqiptar në vitin 1921 dhe një mbështetës i flaktë i demokracisë shqiptare në kohën kur ai jetoi e veproi. Pas vrasjes së tij nga regjimi komunist, familja e Elida Dakolit u persekutua për bindjet e tyre politike anti-komuniste, pro-demokracisë. Sadik Dakoli, gjyshi i saj nga babai, është vrarë edhe ai në kampet komuniste. Elida ka deklaruar se persekutimet ndaj anëtarëve të familjes së saj kanë vazhduar me dekada dhe ndonëse kanë kaluar 35-vite të ashtuquajturit tranzicion nga regjimi komunist në “demokraci”, ende nuk dihet se ku i kanë varret familjarët e saj, të vrarë nga komunizmi. Për më shumë hollësi mbi historinë e vuajtjeve të familjes Dakoli mund të lexoni në portalin Kujto.al: Elida Dakoli: Një histori përndjekjeje, e shoqëruar në piano – kujto.al | Arkiva Online e Viktimave të Komunizmit në Shqipëri.  Si aktiviste e palodhur anti-komuniste në Shtetet e Bashkuara, Elida Dakoli nuk pushon së kërkuari drejtësi për familjarët e saj të vrarë nga komunizmi enverist. Si anëtare e lidershipit të Fondacionit të Viktimave të Komunizmit, me qëndër në Washington, Elida Dakoli — Elida Dakoli, D.M.A. | Victims of Communism Memorial Foundation – është në krye të përpjekjeve për të dënuar krimet e komunizmit ndërkombëtar, përfshir viktimat e komunizmit në Shqipëri, dhe për të kujtuar ato viktima, me moton që ato krime të mos përsëriten më. Prandaj Elida Dakoli i është bashkangjitur ndoshta organizatës më të njohur anti-komumiste në Amerikë, Fondacionit të Viktimave të Komunizmit, në përpjekjet për të informuar politikën dhe publikun e gjërë në Shtetet e Bashkuara për krimet e komunizmit ndërkombëtar, anë e mbanë botës, pjesë e të cilës, natyrisht, janë edhe krimet e regjimit komunist ndaj kundërshtarëve të tij politikë në Shqipëri, por jo vetëm.  

Po e ve në dukje rolin e Elida Dakolit dhe përpjekjet e saja për të edukuar publikun dhe politikën amerikane mbi krimet e komunizmit në Shqipëri dhe në botë – duke e lidhur punën e saj të palodhur disa vjeçare në këtë fushë, drejtë për drejtë, me vendimin që mori javën e kaluar legjislatura e shtetit Teksas për të detyruar shkollat publike në atë shtet që në programet mësimore të përfshihen krimet e komunizmit ndërkombëtar dhe historinë e komunizmit në, përgjithësi, si dhe të kujtohen viktimat e atyre regjimeve. Në portalin e Fondacionit të Viktimave të Komunizmit thuhet se në paraqitjet e saja para legjislaturës, me dëshmitë e saja për krimet e komunizmit në Shqipëri, Elida Dakoli ka shkundur Dhomën e Përfaqsësuesve të Teksasit me historinë tepër të dhimbëshme të përvojave tragjike të familjes së saj nën regjimin komunist të Shqipërisë.

Unë jam përpjekur ti sjellë këto shembëlla të dënimit të krimeve të komunizmit dhe miratimit të ligjeve që mandatojnë mësimin në shkolla të krimeve të komunizmit ndërkombëtar nga Kongresi Amerikan dhe nga legjislatura shtetesh të ndryshme këtu Shtetet e Bashkuara të Amerikës Jo për të shitur mend as për të provokuar njeri – por për të informuar me qëllim dhe me shpresë se edhe Shqipëria, por edhe Kosova mund të marrin shembëll dhe të ndërmarrin nisma të tilla legjislative për mësimin në shkollat shqiptare – mbi krimet e komunizmit – që janë ndër krimet më barbare në trojet shqiptare dhe në në botën komuniste, në përgjithsi. Për fat të keq, në rastin e Shqipërisë por edhe të Kosovës – sa u përket krimeve të komunizmit sllavo-aziatik prej gjysëm shekulli në trojet shqiptare, kemi të bëjmë me një klasë politike të pa ndërgjegjëshme dhe të papërgjegjëshme, për të mos thenë të pa moralshme, sa i përket dënimit të krimeve të komunizmit dhe kujtimit të viktimave të atij regjimi sllavo-shqiptar që ka skllavëruar shqiptarët për një gjysëm shekulli! Për 35-vjet tani, kjo klasë politike shqiptare han me dy lugë sa i përket krimeve të komunizmit dhe dënimit të krimeve të atij regjimi, siç ka bërë e gjithë bota perëndimore. Brenda vendit hanë me “lugë të ndryshkura” të komunizmit të Enver Hoxhës duke mohuar ose në minimum duke u treguar indiferent ndaj krimeve të komunizmit, por shpesh edhe nostalgjikë ndaj atij regjimi. Ndërsa me të huajt, siç ishte rasti i takimit të fundit të “European Political Community (EPC)”, Komuniteti Politik Evropian në Tiranë, politika zyrtare shqiptare paraqitej si demokratët më të mëdhej të Evropës dhe Amerikës, duke përdorur “lugë argjendi”, me të huajt – me pretendimin se “Shqipëria është Evropë”.

Po, po,shqiptarët dëshirojnë të jetojnë sin ë Evropë, në një Shqipëri të lirë e demokratike, me zgjedhje të lira, e në një Shqipëri të begatë për të gjithë dhe pa dallim. Shqipëtarët më shumë se liderët e tyre politikë, dëshirojnë të këthehen në Evropë. Por në Evropë nuk shkohet me bagazhin e krimeve të komunizmit dhe me nostalgjinë zyrtare komuniste për Enver Hoxhën, e dukshme në të gjitha nivelet zyrtare të politikës, medias dhe fushave të tjera.  Si në asnjë vend tjetër ish-komunist, falë kësaj klase politike nostalgjike për një sistem barbar të vdekur, shqiptarët që kanë mbetur pa u larguar nga trojet shqiptare vazhdojnë të jetojnë, brenda gënjeshtrës komuniste gjysëm shekullore dhe jo brenda të vërtetës historike! Ndryshe nga Shqipëria dhe Kosova të cilat nuk dënojnë, zyrtarisht, krimet e komunizmit gjatë dhe pas Luftës së II Botërore – këtu në Shtetet e Bashkuara disa shtete – siç është Teksas-i, shteti i dytë më i madh pas Kalifornisë, me më shumë se 30-milionë banorë, po miratojnë ligje për të mësuar brezat për krimet e komunizmit ndërkombëtar – me qëllim që të mos përsëriten më.  Po, Shqipëria, por edhe Kosova, kur do të përballen me të kaluarën barbare komuniste të dy regjimeve si motra që së bashku dhe veças kanë shkaktuar mijëra viktima shqiptare të kundërshtarëve të komunizmit, anë e mbanë trojeve shqiptare? 

Fatkeqsisht, në rastin e Shqipërisë, kemi të bëjmë me atë që Vaclav Havel e ka quajtur “sistem post-totalitar”, i cili sipas tij nuk duhet të keqkuptohet se me parashtresën ‘post’, nuk do të thotë se ai sistem nuk është totalitar.  Sipas Havelit, një regjim i tillë, “është rob i gënjeshtrave të veta, ai duhet të falsifikojë gjithçka. Post-totalitarizmi, falsifikon të kaluarën. Ai falsifikon të tashmen dhe falsifikon të ardhmen. Falsifikon statistikat…”, ka shkruar ndër të tjera Havel në esenë, (i978) “Fuqia e të pafuqishëmve”, në lidhje me sistemet post-totalitare. Një shkrim, që në atë kohë, ka shkundur themelet e komunizmit në Evropën Lindore e Qendrore, por jo në Shqipëri, as atëherë e siç duket as sot, 35 vjet pas shembjes së Murit të Berlinit. Mos përballja me të të kaluarën kriminale të një sistemi totalitar siç ishte komunizmi i Enver Hoxhës, dhe me viktimat e pafajshme të atij sistemi, le të kuptohet, sipas Vaclav Havelit se një sistem që mund t’a quaj veten post-totalitar nuk do të thotë, domosdoshmërisht, se nuk është totalitar.

 “Kjo është arsyeja pse jeta në atë sistem është kaq e përshkuar me hipokrizi dhe gënjeshtra: qeveria me burokraci, quhet qeveri popullore; klasa punëtore skllavërohet në emër të klasës punëtore; degradimi i plotë i individit paraqitet si çlirimi i tij përfundimtar; privimi i njerëzve nga informacioni thuhet se po ua ve në dispozicion informacionin; përdorimi i fuqisë për të manipuluar, quhet kontrolli publik i pushtetit dhe abuzimi arbitrar i pushtetit quhet respektim i kodit ligjor; shtypja e kulturës, quhet zhvillimi i saj; zgjërimi i ndikimit perandorak paraqitet si mbështetje për të shtypurit; mungesa e shprehjes së lirë konsiderohet si forma më e lartë e lirisë; zgjedhjet qesharake bëhen forma më e lartë e demokracisë”, ka shkruar, ndër të tjera, Vaclav Havel në esenë Fuqia e të Pafuqishëmve (the Power of the Powerless).

Frank Shkreli

Dr Elida Dakoli, Shqiptaro-Amerikanja, anëtare e Këshillit të Fondacionit të Viktimave të Komunizmit në Washington (Victims of Communism Foundation) dhe banuese në shtetin Teksas i ka dhënë goditje të rënda komunizmit shqiptar në dëshmitë e saja gjatë viteve në Dhomën e Përfaqësuesve të shtetit Teksas, ndërsa ka kujtuar përvojat tragjike të familjes së saj nën regjimin komunist të Enver Hoxhës. Dëshmi që i kanë paraprirë miratimit, javën që kaloi, të projektligjit në legjislaturat e Teksasit për të detyruar mësimin – në të gjitha shkollat publike të atij shteti — mbi historinë dhe krimet e komunizmit.

Përfaqsuesi demokrat i shtetit Teksas, Riçard Pena Raymond u bëri thirrje anëtarëve të Partisë së tij të votojnë në favor të projektligjit që u kërkon shkollave publike të edukojnë fëmijtë për krimet e komunizmit dhe të kujtohen viktimat e tij, ashtu që ato kirme të mos përsëriten më. ©Texas House of Representatives© The Center Square

 UNITED STATES – Texas State Capitol building in Austin, Texas. (Photo By Bill Clark/CQ Roll Call) 

Ardi Ahmeti – Zabide Aliko

Shoqata Kulturore Atdhetare Lazerati – Michigan, USA/

It is an honor and privilege to welcome you here today as we gather to celebrate a remarkable man- our grandfather, Elias Maliq Lazarati. Today is a special and proud occasion, a day when America pays tribute to its veterans, to those brave souls who placed duty, country and freedom above all else. Among those heroes stands Elias, whose legacy we are here to remember and celebrate. Elias was born on December 12, 1897 in an ordinary Lazarati family, but with great ideals and patriotic values. These values, were deeply rooted in the mind and heart of Elias since childhood.

In 1913 he immigrated to the USA. Now he had left not only Lazarati but also his homeland behind. This weighted heavy on his shoulders. To preserve his heritage and keep his origin alive he chose to turn his beloved Lazarati into his last name, but he also placed the name of his grandfather, Maliq, within his own name. From now on he would be called Elias Maliq Lazarati.

Immigrating to America gave Elias the opportunity to follow a path he had always aspired, the path of education. In addition to work, he began his studies at the American Military Academy. His progress was visible and immediate. In 1916 he graduated from the Military Academy, and was mobilized in the American army as an officer. He fought bravely in the trenches of World War I, enduring the horrors of the battles such as:

Verdun (Verdan) – in 1913 in the mountains of northern France

Marne (Marn) and Aisne (Aisn) – in 1914 in Paris, France.

Meuse Argonne (Muse Argone) – 1918 This one is known as a fierce battle and with the greatest losses in the ranks of the American army.

Chateau Thjery – This was the battle in which on July 4, 1918 he was wounded by a shrapnel and exposed to mustard gas.

Then, Elias was discharged from the American army with military honors and a victory medal. He was also presented with the right to wear a wounded chevron. A ribbon with three clasps which means that he took part in three important victory battles and that he was wounded in war.

But his unwavering dedications goes beyond the battlefield. In the first year of his return to the U.S from war Elias began to write and publish a series of articles in newspapers of the time in which he expressed his unwavering stance on our national issues. These writings made his name even more well-known and he was often quoted in the Albanian press, with special respect.

The collaboration with the most famous Albanian personalities such as Fan Noli, Sotir Peci, Mihal Grameno, etc. would rank him among the most honored Albanian-American figures of that period. All these great historic names were members of the patriotic society “Vatra”. This served as the direct affiliation that Elias had with “Vatra”. At first as a member of it and very soon he became the Chairman of Branch No. 29, in New York. During this time, he would give his help and contribution to his fellow Albanians who came to America as immigrants by ensuring they had the guidance and support needed to establish a better life in America. Elias worked tirelessly for our national cause until the end. When his health deteriorated, he decided to return to his homeland and be with his daughter, Liri! He passed away in 1928 in Lazarat, where his body rests today.

When you hear about his activities, you get the impression that he was someone who lived a long life, but Elias was only 31 years old when he passed away. This fact speaks volumes about him and his clever vision.

More than an officer, he was a patriot who carried the Albanian spirit across borders.

More than an immigrant, he was a bridge for those seeking a better life in America.

More than a historical figure, he is a symbol of resilience for all of us.

Today, in this memorial ceremony, we honor Elias as the American military hands over the American flag to his family in recognition of his courage and sacrifice.

We, Elias’s descendants, sons and daughters of Liri, stand here with pride and deep gratitude.

Let this day be a reminder of our roots, of those who came before us, who built bridges, fought battles, and paved the way for our future. Let us continue to carry Elias’ name with honor, strength, and deep Albanian pride!

Thank you all for your presence!

May God Bless the memory of Elias Maliq Lazarati!

May God Bless the United States of America!

Marrëveshja e Ohrit nuk është një çështje e së kaluarës – ajo është testi më serioz i të ardhmes demokratike të Maqedonisë së Veriut. Dhe në këtë test, dështimi për ta ruajtur frymën e saj është dështim për ta ndërtuar një shtet që i përket plotësisht familjes europiane

Prof. dr Skender ASANI

Në historinë e marrëdhënieve ndëretnike dhe të proceseve shtetformuese në hapësirën e ndërlikuar ballkanike, ka momente që mbesin si pika reference, jo vetëm për atë që sollën në kohën e tyre, por edhe për potencialin që bartnin për të ndërtuar një të ardhme më gjithëpërfshirëse. Një prej këtyre momenteve është padyshim Marrëveshja e vitit 2001, një akt që në memorien kolektive ruan statusin e një kompromisi të nevojshëm, të arritur në kohë të turbullta, për të shmangur një skenar që do ta kishte vështirësuar tej mase projektin e bashkëjetesës demokratike.

Mirëpo, teksa vitet kalojnë dhe ritmi i zhvillimeve politike shkon përtej simbolikave të dikurshme, lind nevoja për një reflektim të matur: në çfarë mase kjo marrëveshje vijon të jetojë si strukturë funksionale në sistemin institucional dhe shoqëror të vendit, dhe në çfarë mase ajo është reduktuar në një formë të ngrirë që evokohet vetëm në ceremoni përkujtimore?

Është vështirë të mos vërehet një tendencë e kthimit të saj në një klishe politike, të përdorur shpesh për të dekoruar diskurse që nuk shoqërohen me angazhim të thelluar për zbatim real. Duket sikur ky dokument, dikur burim energjie për transformim, sot është ngulfatur nga praktika administrative, interpretime të pjesshme dhe një vullnet politik i fragmentuar që e trajton atë si pjesë të së kaluarës dhe jo si busull për të ardhmen.

Në këtë kontekst, ajo që dikur u konsiderua si një arkitekturë e avancuar për rikonfigurimin e marrëdhënieve ndëretnike, po përballet sot me një proces të heshtur provincializimi. Nga një dokument që supozohej të garantonte barazi substanciale, është reduktuar në një simbol me vlerë më shumë ceremonial se sa transformues. Ky degradim i funksionit të saj si mjet për ndryshim strukturor është reflektuar edhe në përfaqësimin politik të komuniteteve që ajo synonte të fuqizonte.

Në mënyrë të veçantë, është vërejtur një fragmentim i brendshëm i spektrit politik që përfaqëson interesat e shqiptarëve, një proces që në pamje të parë mund të interpretohet si pluralizëm, por që në praktikë ka prodhuar një dobësim të kapacitetit për koordinim strategjik dhe përfaqësim efektiv. Ky deatomizim i faktorit përfaqësues ka krijuar një terren ku vendimmarrja më shumë ndikohet nga kalkulimet e momentit dhe interesat e ngushta sesa nga një vizion i përbashkët për avancim të drejtë dhe gjithëpërfshirës.

Nëse ky trend vazhdon, pasojat do të shkojnë përtej fushës politike. Humbja progresive e besimit të qytetarëve në aftësinë e sistemit për të reflektuar nevojat e tyre reale mund të prodhojë një hendek gjithnjë e më të thellë mes shoqërisë dhe institucioneve. Në veçanti, rreziku më i madh është që pabarazitë ekzistuese – qofshin ato ekonomike, sociale apo kulturore – të shndërrohen në struktura të qëndrueshme, duke minuar vetë premisën e një shteti të bashkëndarë dhe gjithëpërfshirës.

Në arkitekturën e Marrëveshjes së vitit 2001, një rol të pazëvendësueshëm pati bashkësia ndërkombëtare – jo vetëm si ndërmjetësuese në momentin kritik të negocimit, por edhe si garantuese e zbatimit të saj në periudhën e mëvonshme. Prania e këtij faktori jashtëshqiptar e jashtëmaqedonas krijoi një balancë të domosdoshme në raportet e brendshme, duke garantuar se marrëveshja nuk do të mbetej një dokument i mirëshkruar, por do të përkthehej në standarde funksionale. Megjithatë, me ndryshimin e klimës ndërkombëtare – veçanërisht pas agresionit në Ukrainë dhe pasigurive të reja në rendin gjeopolitik – fokusi i faktorëve ndërkombëtarë është zhvendosur drejt emergjencave të tjera globale, duke krijuar një boshllëk mbikëqyrës në raport me zhvillimet e brendshme në vend. Si pasojë, disa prej shtyllave kyçe të Marrëveshjes, sidomos ato që lidhen me garantimin e barazisë institucionale dhe përdorimin e gjuhës si element identitar, kanë filluar të goditen nga praktika që shmangin frymën e saj fillestare. Në këtë kontekst, mungesa e reagimit të koordinuar nga faktorët ndërkombëtarë ndaj devijimeve të tilla nuk mund të mos lexohet si një sinjal i qartë se Marrëveshja po humb statusin e saj si element themelor i stabilitetit të brendshëm dhe orientimit euroatlantik të shtetit.

Marrëveshja e vitit 2001 nuk kishte vetëm një funksion të brendshëm për rregullimin e balancave ndëretnike, por shërbeu gjithashtu si një udhërrëfyes strategjik për orientimin e shtetit drejt strukturave euroatlantike. Fryma e saj, e ndërtuar mbi vlerat e përfshirjes, barazisë dhe dialogut, ishte në përputhje të plotë me parimet e Bashkimit Europian dhe të NATO-s – struktura që kërkojnë standarde të larta të demokracisë funksionale dhe të drejtave të njeriut.

Megjithatë, pas më shumë se dy dekadash, vihet re një tentativë e rafinuar – e herë pas here e kamufluar pas diskursit të stabilitetit institucional – për të minimizuar ose relativizuar rolin themelor që kjo marrëveshje ka në arkitekturën kushtetuese dhe ligjore të vendit. Qasje të tilla, që burojnë si nga qarqe të brendshme me agjenda të përcaktuara, ashtu edhe nga ndikime të jashtme me orientime të turbullta gjeopolitike, në fakt po çojnë drejt zbehjes së komponentëve thelbësorë të marrëveshjes – dhe si rrjedhojë, po e minojnë gradualisht vetë rrugën e integrimit europian të vendit.

Nëse Marrëveshja e Ohrit vazhdon të zhbëhet nën trysninë e elitave nacionaliste, të cilat synojnë rikthimin e strukturave unilaterale të vendimmarrjes, dhe nëse këtyre u shtohen ndikimet e faktorëve të jashtëm me orientim të qartë antishqiptar dhe anti-euroatlantik, atëherë përballë nesh shfaqet rreziku real i hapjes së “Kutinës së Pandorës”. Në një skenar të tillë, delegjitimimi i arkitekturës ekzistuese të bashkëjetesës politike do të prodhonte jo vetëm krizë përfaqësimi, por do të nxiste edhe kërkesa për një marrëveshje të re shoqërore – një projekt i cili, në vend që të thellojë bashkëjetesën, do të riformatojë shtetin mbi baza përjashtuese. Një dinamikë e tillë nuk do të sjellë vetëm tension të ri ndëretnik, por do të minojë çdo mundësi për ndërtimin e një shoqërie të qëndrueshme dhe funksionale, duke e zhvendosur Maqedoninë e Veriut nga rruga e konsensusit demokratik në atë të polarizimit të pakthyeshëm.

Marrëveshja e vitit 2001, që dikur u imponua si një akt shpëtimi dhe vizion, sot qëndron në udhëkryq: mes asaj që përfaqësonte si kontratë politike për barazi substanciale dhe trajtimit të saj si objekt ceremonial, pa fuqi transformuese në praktikë. Nëse ajo ishte hartuar për të hapur rrugën e bashkëjetesës dhe të integrimit europian, tani rrezikon të instrumentalizohet për qëllime të ngushta politike apo të zbehet nga mosvullneti për implementim të sinqertë dhe të qëndrueshëm.

Në themel të këtij trajtimi qëndron një mesazh i kthjellët dhe paralajmërues: së pari, që çdo përpjekje për të relativizuar marrëveshjen e Ohrit nuk është vetëm devijim nga një obligim i brendshëm, por edhe sabotim i drejtpërdrejtë i perspektivës euroatlantike të shtetit. Së dyti, se fragmentimi politik i përfaqësimit shqiptar e dobëson zërin kolektiv në tryezat ku vendosen çështjet strategjike, duke e lënë hapësirën për rikthimin e narrativave dominueshëm njëetnike.

Në këtë rrethanë, ripërtëritja e frymës së Marrëveshjes së 2001-shit duhet të jetë prioritet politik dhe moral. Jo për t’u kthyer në të shkuarën, por për të ndërtuar një të ardhme ku përfshirja, barazia dhe bashkëjetesa të mos mbeten slogane, por të kthehen në standarde funksionale të shtetit modern.

Diplomatikisht, partnerët ndërkombëtarë duhet të lexojnë me realizëm situatën aktuale: integrimi europian nuk matet vetëm me ligje të harmonizuara, por me mënyrën se si trajtohen komunitetet brenda vendit dhe si ruhen parimet mbi të cilat është ndërtuar konsensusi politik pas konfliktit. Çdo përpjekje për të kontestuar themelet e këtij konsensusi është jo vetëm një kthim pas në rrugën e reformave, por edhe një sinjal destabilizues në një rajon që ende vuan nga pasojat e kompromisit të munguar.

Prandaj, Marrëveshja e Ohrit nuk është një çështje e së kaluarës – ajo është testi më serioz i të ardhmes demokratike të Maqedonisë së Veriut. Dhe në këtë test, dështimi për ta ruajtur frymën e saj është dështim për ta ndërtuar një shtet që i përket plotësisht familjes europiane.