By Agim Aliçkaj/

Setting December 28 as the election date by President Vjosa Osmani was a realistic and fair proposal, which was accepted by the majority of Kosova’s political parties.

The Constitution requires the president to be independent and non-partisan, but this does not mean he or she must be neutral. He or she should lean toward and support issues that are in the interest of the people and the state. If these issues align with the actions of a particular political party, that is completely acceptable.

Criticism toward President Vjosa Osmani for allegedly favoring one party over another is unfounded. Throughout her mandate, she has fulfilled the duties required by the Constitution. Those parties whose actions did not serve the interest of the state have no right to complain about anything.

Regarding the setting of the election date, it is impossible to satisfy everyone, and no date is ideal. If December 28 enables greater voter participation, especially from the diaspora, this is very good and should not hinder anyone.

Choosing a place to live is a personal and family matter for each individual. It is a private decision that no one has the right to interfere in. Criticism in this regard comes only from individuals without family upbringing, incapable of solving their own problems, or affected by greed, spite, jealousy, and other mental illnesses.

Kosova and the diaspora have been and remain inseparable in both good and difficult times. They need and depend on each other. The resistance of the Albanian people against the Serbian fascist occupier and the struggle for freedom would have been far more difficult, or even impossible, without the support of our legendary diaspora. It continues its historic mission today with dedication and pride.

Our centuries-old enemy, hegemonic Serbia, along with its vassals, has never hidden its desire and efforts to eradicate the Albanian people. Serbian regimes prepared their infamous projects even in writing, with care and detail, coordinated with the Serbian Church and the Academy of Sciences. The forced expulsion of Albanians backfired like a boomerang. The diaspora did not forget the homeland, but became even stronger, striking back at Serbs consumed by hatred toward Albanians.

Therefore, no one has the right to deny the diaspora the right to participate in the country’s elections. Even if there are arguments for possible bias toward one party or another, this is irrelevant. The diaspora’s vote is guaranteed by law. It is the duty of every party to act wisely, with concrete proposals and actions, to attract voters.

Voters from the diaspora can be considered more independent and more determined in their positions. They are economically stable and enjoy greater personal security in the democratic countries where they live.

Kosova’s political parties can easily win over the diaspora through clear and concrete work and actions in the interest of the state. The diaspora understands the struggle for power. But when that struggle turns into resistance against the state with the aim of weakening or eliminating a political opponent, it becomes incomprehensible and unacceptable.

With all respect and admiration for the KLA freedom fighters, led by Commander Adem Jashari, and for the parties that emerged from it—PDK, LDK, NISMA—I must say with pain that the leaders of these post-war parties have failed completely in politics. The same, with great respect for the democratic movement of President Ibrahim Rugova, can be said about the current leadership of the LDK.

These parties failed in government due to uncontrolled corruption, unnecessary submission to international actors, and needless concessions to Serbia’s hostile demands. Their many failures as the opposition are even more incomprehensible and unacceptable. They cannot be justified.

Their monstrous blockade of forming the parliament, rejection of any coalition or cooperation with the governing majority, but especially the refusal to approve the budget, the failure to pay RTK salaries, and refusing to ratify agreements for international benefits make them unelectable for most diaspora voters. Their attempts to blame current Prime Minister Albin Kurti for everything do not convince the diaspora.

Meanwhile, Vetëvendosje with Guxo and Alternativa, led by Prime Minister Albin Kurti, despite some concessions—especially to accommodate part of the opposition—have achieved major results in strengthening democracy, expanding sovereignty, preserving territorial integrity, and fortifying the state. The dismantling of parallel structures, the destruction of many Serbian gangs in northern Kosova, and the defeat of Serbian terrorist forces in Banjska are historic achievements.

Based on the contacts and information I have from all sides, I believe and hope that the diaspora, especially in America, together with voters in Kosova, will deliver a strong blow to the opposition parties in the December 28 elections so they wake up, change, and begin to work properly for the good of the people and the state. At this moment, they offer nothing good for Kosova. On the contrary, all facts show that voting for them is an unforgivable mistake that would make possible the return of Serbia to Kosova.

Dardanian Kosova cannot be turned back. The people of Kosova will not allow the freedom won with blood and countless sacrifices to be affected. Freedom is more valuable than personal, group or party interests, as well as unfair international pressures for geopolitical interests. The freedom and independence of the Republic of Kosovo is above all.

KOSOVA DHE MËRGATA JANË NJË DHE TË PANDASHME

Nga Agim Aliçkaj

Caktimi i datës 28 dhjetor për mbajtjen e zgjedhjeve nga Presidentja Vjosa Osmani ishte një propozim realist dhe i drejtë, i cili u pranua nga shumica e subjekteve politike të Kosovës.

Kushtetuta kërkon që presidenti i shtetit të jetë i pavarur dhe jopartiak, por kjo nuk do të thotë se ai/ajo duhet të jetë neutral. Ai/ajo duhet të anojë dhe të mbështesë çështjet që janë në interes të popullit dhe të shtetit. Nëse këto çështje përputhen me veprimet e një partie të caktuar, kjo është krejtësisht në rregull.

Kritikat ndaj Presidentes Vjosa Osmani se po favorizon një parti apo tjetrën janë të pabazuara. Gjatë gjithë mandatit të saj, ajo ka përmbushur detyrimet për të cilat e obligon kushtetuta. Ato parti, puna dhe veprimet e të cilave nuk i kanë shërbyer interesit shtetëror, nuk kanë të drejtë të ankohen për asgjë.

Sa i përket caktimit të datës së zgjedhjeve, është e pamundur të plotësohen dëshirat e të gjithëve, dhe asnjë datë nuk është ideale. Nëse 28 dhjetori mundëson pjesëmarrje më të madhe të votuesve, veçanërisht atyre në diasporë, kjo është shumë e mirë dhe nuk duhet të pengojë askënd.

Zgjedhja e vendit të jetesës është e drejtë dhe çështje familjare personale për secilin. Është vendim privat në të cilin askush nuk ka të drejtë të përzihet. Kritikat në këtë drejtim vijnë vetëm nga individë pa edukatë familjare, të paaftë për të zgjidhur problemet e tyre, ose të prekur nga lakmia, inati, xhelozia dhe sëmundje të tjera mendore.

Kosova dhe diaspora kanë qenë dhe mbeten të pandashme si në situata të mira ashtu edhe në të këqija. Ato kanë nevojë dhe interes për njëra tjetrën. Rezistenca e popullit shqiptar kundër pushtuesit fashist serb dhe lufta për liri do të ishin bërë shumë më të vështira, ose edhe të pamundura, pa mbështetjen e mërgatës sonë legjendare. Ajo vazhdon misionin e saj historik edhe sot me përkushtim dhe krenari.

Armiku ynë shekullor, Serbia hegjemoniste, me vasalët e saj, kurrë nuk e ka fshehur dëshirën dhe përpjekjet për shfarosjen e popullit shqiptar. Regjimet serbe i përgatitën projektet e tyre famëkeqe edhe me shkrim, me kujdes e hollësi, në koordinim me Kishën Serbe dhe Akademinë e Shkencave. Dëbimi i detyruar i shqiptarëve u është kthyer si bumerang. Mërgata nuk e harroi atdheun, por u bë më e fortë, duke i goditur në kokë serbët e sëmurë nga urrejtja ndaj shqiptarëve.

Prandaj, askush nuk ka të drejtë t’i mohojë diasporës të drejtën për të marrë pjesë në zgjedhjet e vendit. Edhe pse ka argumente për anim të mundshëm nga njëra ose tjetra parti, kjo është e parëndësishme. Vota e mërgatës është e garantuar me ligj. Është detyrë e çdo partie të veprojë me mençuri, me propozime dhe veprime konkrete, për të tërhequr votuesit. 

Votuesit nga diaspora mund të konsiderohen më të pavarur dhe më të vendosur në qëndrimet e tyre. Ata janë ekonomikisht të qëndrueshëm dhe gëzojnë siguri më të lartë personale në shtetet demokratike ku jetojnë.

Partitë politike të Kosovës mund ta fitojnë lehtësisht mërgatën përmes punës dhe veprimeve të qarta dhe konkrete në interes të shtetit. Mërgata e kupton luftën për pushtet. Por kur ajo luftë shndërrohet në rezistencë kundër shtetit me qëllim dobësimin ose eliminimin e kundërshtarit politik, ajo bëhet e pakuptueshme dhe e papranueshme.

Me gjithë respektin dhe admirimin për luftëtarët e lirisë të UÇK-së së lavdishme, të udhëhequr nga Komandanti Adem Jashari, dhe për partitë që dolën prej saj—PDK, LDK, NISMA—më duhet të them me dhimbje se udhëheqësit e këtyre partive pas lufte, kanë dështuar plotësisht politikisht. E njëjta gjë, me shumë respekt për lëvizjen demokratike të Presidentit Ibrahim Rugova, mund të thuhet edhe për udhëheqjen e sotme të LDK-së.

Këto parti dështuan si qeveri për shkak të korrupsionit të pakontrolluar, nënshtrimit të panevojshëm ndaj ndërkombëtarëve dhe lëshimeve të panevojshme ndaj kërkesave armiqësore të Serbisë. Dështimet e tyre të shumta si opozitë janë edhe më të pakuptueshme dhe të papranueshme. Ato nuk mund të arësyetohen.

Bllokimi monstruoz i formimit të parlamentit, refuzimi i çdo forme të koalicionit apo bashkëpunimit me shumicën qeverisëse, por veçanërisht mosmiratimi i buxhetit, mospagesa e pagave të RTK-së dhe mosmiratimi i marrëveshjeve për përfitime ndërkombëtare, i bëjnë ato të pavotueshme për shumicën e votuesve të diasporës. Përpjekjet e tyre për t’ia lënë fajin kryeministrit aktual Albin Kurti për gjithçka nuk e bindin diasporën.

Ndërkaq, LVV me Guxo dhe Alternativa, të udhëhequra nga Kryeministri Albin Kurti, pavarësisht nga disa lëshime, sidomos për ta afruar një pjesë të opozitës, kanë arritur rezultate të mëdha në forcimin e demokracisë, zgjerimin e sovranitetit, ruajtjen e integritetit territorial dhe forcimin e shtetit. Çmontimi i strukturave paralele, shpartallimi i shumë bandave serbe në veri të Kosovës dhe thyerja e forcave terroriste serbe në Banjskë janë arritje historike.

Bazuar në kontaktet dhe informacionet që kam nga të gjitha anët, besoj dhe shpresoj që mërgata, sidomos kjo në Amerikë, në zgjedhjet e 28 dhjetorit, bashkë me votuesit në Kosovë,  do t’u japë një goditje të fortë partive opozitare që ato të vetëdijesohen, të ndryshojnë dhe të fillojnë të punojnë siç duhet për të mirën e popullit dhe të shtetit. Në këtë moment, ato nuk ofrojnë asgjë të mirë për Kosovën. Përkundrazi, të gjitha faktet flasin se vota për ta është gabim i pafalshëm që do ta bënte të mundur kthimin e Serbisë në Kosovë.

Kosova Dardane nuk mund të kthehet prapa. Populli i Kosovës nuk do të lejojë që liria e fituar me gjak dhe sakrifica të panumërta të preket. Liria është më e vlefshme se interesat personale, grupore apo partiake, si dhe se presionet e maskuara me lajka mashtruese ndërkombëtare për interesa gjeopolitike. Liria dhe pavarësia e Republikës së Kosovës është mbi të gjitha.

Dr. Evarist Beqiri/

Sagës së Pavarësisë po i vinte fundi. Ismail Qemal Vlora dhe delegatët u nisën nga Trieste drejt brigjeve shqiptare, më 19 nëntor me anijen austriake “Brünn”. Në mbrëmjen e 20 nëntorit 1912, nën dritën e hënës vezulluese që po shkëlqente në brigjet shqiptare, pranë Kepit të Rodonit ose Kepit të Skënderbeut, ata zbritën tek anija tjetër austriake “Wurmbrand”, ku kaluan natën para zbritjes në Durrës. Nën yjet e netëve magjike të vjeshtës shqiptare, Providenca kishte parashikuar që ata para se të kurorëzonin misionin e tyre të shenjtë në Vlorë, duhet që të bënin një ndalesë të fundit, pikërisht para Kështjellës dhe Kishës së Heroit tonë Kombëtar, në Rodon. Heroi kombëtar i dha bekimin hyjnor Ismail Qemalit, në vjeshtën e artë të shqiptarizmës.

Ja si e kujton këtë çast një pjesëmarrës në këtë ngjarje, Dhimitër Zografi: “Në të njëjtën ditë me delegatët e Bukureshtit mbërritën në Trieste edhe Ismail Qemali me Luigj Gurakuqin. Ata sollën lajmin se Vlora ishte bllokuar nga grekët, ndaj duhej të niseshin menjëherë drejt Durrësit pa u mbyllur ende kjo rrugë. Në dispozicion të delegatëve shqiptarë, Austria kishte vënë vaporin special “Graf Wurmbrandi”.” Misioni i tyre do të kishte mbrojtjen e Austrisë dhe Italisë. Në Trieste blenë armë dhe municione dhe u nisën drejt Shqipërisë.

Në Durrës, Ismail Qemali nuk dëshironte të vonohej aspak. Ai shpjegoi gjendjen aktuale të Shqipërisë. “Turqia i lau duart nga Ballkani,” – u tha ai, – “por që Shqipëria të mos bjerë në një robëri tjetër duhet të ngrejmë flamurin dykrenor kuq e zi, dhe të shpallim vetëqeverimin e Shqipërisë të mirëpritur edhe nga Fuqit e Mëdha…”. Një çast gjithë mbledhja mbeti e hutuar. Ajo që dëgjuan nga goja e Ismail Qemalit ishte mes së besueshmes dhe të pabesueshmes.

Faktikisht, asnjëra nga Fuqitë e Mëdha nuk kishte ndërmend që të na falte Pavarësinë. Nëse ajo nuk do të bëhej në atë moment të fundit, nuk do të mund të realizohej më kurrë. Nëse Ismail Qemal Vlora nuk do të kishte mbledhur patriotët nga mbarë trojet shqiptare atë fund nëntori në Vlorë, me siguri që Shqipëria do të copëtohej njëherë e mirë midis fqinjëve grabitqar.

Prandaj, Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë duhej të bëhej me çdo kusht, gjallë a vdekur. Vetëm në këtë mënyrë Fuqitë e Mëdha do t’i njihnin të drejtat legjitime të shqiptarëve. Sepse nëse ka diçka që historia e njerëzimit na mëson, është fakti që çdo betejë për lirinë njerëzore është fituar me anë të forcës.

Pavarësia e Shqipërisë i ka themelet tek lufta shekullore për liri, tek sakrificat dhe gjaku i derdhur ndër shekuj nga shqiptarët. Austro-hungarezët e mbështetën Ismail Qemalin, sepse ishin të vetëdijshëm që ai ishte i vetmi udhëheqës që mund t’i përbashkonte shqiptarët në këtë moment historik. Ata u pajtuan me krijimin e Shqipërisë së pavarur, pavarësisht përmasave të saj. Fuqia e perandorisë austro-hungareze ndikoi që çështja shqiptare të gjente një zgjidhje, qoftë kjo edhe e pjesshme. Megjithatë, trojet shqiptare u copëtuan brutalisht, duke lenë jashtë kufirit gjysmën e popullsisë etnike shqiptare.

Ismail Qemali, me trishtim, do të shprehej: “Në qoftë se shqiptarëve nuk do t’u mjaftojnë forcat për të zmbrapsur sulmin e padrejtë [të fqinjëve], […] , atëherë ata nuk do ta humbin shpresën se kombet e qytetëruara të Europës dhe sidomos Fuqitë e Mëdha, të cilat … do ta njohin drejtësinë e synimeve tona. … Edhe nëse diplomacia nuk do t’i njohë menjëherë të drejtat e shqiptarëve, koha do t’i njohë ato patjetër më vonë.”.

Në intervistën e dhënë për gazetën më të madhe austriake të kohës “Neue Freie Presse”, në Vjenë më 8 nëntor 1912, Ismail Qemali shpalosi idetë e tij për politikën që do të ndiqte shteti shqiptar në raport me fqinjët ballkanikë. Ai e krahason pretendimin e Serbisë për të pasur një port në Adriatik, njësoj sikur Zvicra e rrethuar me male, të thoshte se, meqë nuk ka dalje në det, nuk mund të ekzistojë dot në qoftë se nuk i jepet porti i Gjenovës.

Ismail Qemali deklaron më tej se, Shqipëria e pavarur do të jetë një shtet me rreth dy milionë e gjysmë banorë. Ky shtet duhet të përfshijë të tërë Vilajetin e Shkodrës, pjesën shqiptare të vilajetit të Janinës, pjesën shqiptare të Manastirit, pjesën perëndimore të Manastirit përreth Ohrit, Dibrën, Elbasanin, Korçën, sanxhakun e Pejës me Gjakovën, sanxhakun e Prizrenit, një pjesë të Sanxhakut të Shkupit dhe një pjesë të sanxhakut të Prishtinës. Duke marrë si model “fanarin e lirisë” në botë ShBA-të, Ismail Qemali tha se: “Kryeqyteti i Shqipërisë mund të ishte Elbasani, për arsye të pozitës së tij qendrore, por rol të madh mund të luante edhe Vlora, ku mundtë shkonte hekurudha. Elbasani mund të jetë Uashingtoni, ndërsa Vlora, Nju Jorku ynë.”

Dr. Nikollë Loka/

Pas triumfit të revolucionit xhonturk, meqenëse shkollimi shqip nuk mund të ndalohej, autoritetet osmane vazhduan vazhduan përpjekjet për t’i mbajtur shqiptarët të përçarë. Xhonturqit ishin kundër shfaqjes së ideve kombëtare dhe idesë së bashkimit të shqiptarëve me përkatësi fetare të ndryshme, prandaj u pozicionuan kundër alfabetit latin në shkollat shqipe. Çështja e përdorimit të alfabetit turko arab e nxitur nga xhonturqit, është quajtur me të drejtë si pjesë e politikës “përçaj e sundo”, si dhe është cilësuar si mollë sherri e hedhur prej tyre në mes të shqiptarëve. turqit ishin pozicionuar kundër alfabetit latin në shkolla shqipe. Ky ishte manifestimi i parë i politikës reaksionare turke ndaj arsimit të kombësive jo turke, e sidomos ndaj shqiptarëve në Perandori. Mbështetësit e alfabetit arab mbronin pikëpamjen se “ndryshimi i alfabetit nënkuptonte ndryshimin e fesë dhe përdorimi i shkronjave latine nënkuptonte largimin nga ”islami”.

Duke mbështetur alfabetin arab për shqiptarët, autoritetet turke ishin të vetëdijëshme se shqiptarët myslimanë do të vazhdonin të mbeteshin kulturalisht me Perandorinë, ndërsa për miletet e tjera nuk u interesonte Kundër përpjekjeve të autoriteteve osmane dhe mbështetsve të tyre, vendimet e Kongresit të Manastirit shprehën vendosmërinë e elitës kulturore shqiptare për të ruajtur pavarësinë nga turqit e rinj, në zhvillimet kulturore kombëtare, duke bërë që të dështonin përpjekjet xhonturke për ta nënshtruar lëvizjen kulturore shqiptare dhe për ta vënë në funksion të projekteve të tyre politike. Turqit e kishin të qartë se alfabeti latin i çonte shqiptarët drejt një evropianizimi e domosdo edhe drejt autonomisë e pavarësisë. Prandaj, ata i akuzonin mbështetësit e alfabetit latin se janë për pavarësi e për ndarje nga Perandoria Osmane. Futja në përdorim e alfabetit latin nuk kaloi pa probleme, sidomos në veri të vendit, ku paria konservatore dhe ulemat turkoshake kishin ndikim më të madh.

Megjithëse disa shkolla në vilajetin e Kosovës filluan të përdorin alfabetin latin, disa nga prijësit fetarë, të nxitur nga komiteti i xhonturqve në Selanik, e quanin këtë alfabet “të pa fe” dhe kërkonin përdorimin e alfabetit arab si faktor bashkimi për tërë Perandorinë Osmane. Një goditje tjetër kundër arsimit shqiptarë u bë në Kongresin e xhonturqve të mbajtur në Selanik në maj të vitit 1909 ku komisioni që punoi për problemin kombëtar e kulturor të kombësive jo turke në Perandri doli me këto propozime: Të gjitha shkollat fillore të betën ashtu siç kanë qenë d.m.th. në gjuhën turke. Të gjitha gjimnazet ku mësimi nuk zhvillohet në gjuhën turke të mbyllen dhe nxënësit të kalojnë në gjimnazet turke. Mësimi në këto gjimnazi do të zhvillohet vetëm në gjuhën turke.

Zhvillimet e Lëvizjes Kombëtare dhe Kulturore të Shqiptarëve e frikësuan Qeverinë Xhonturke. Ajo u angazhua t’i përfitonte qarqet reaksionare dhe konservatore shqiptare me qëllim që ta pengonte këtë zhvillim. Në përvjetorin e Revolucionit, më 23 korrik të vitit 1909, Xhonturqit përgatitën Kongresin e Dibrës, që kishte për qëllim të fusë përçarje në Lëvizjen Kulturore dhe Arsimore Shqiptare, duke nxjerrë si çështje për diskutim përdorimin e alfabetit arab për gjuhën shqipe, (…)me arsyetimin se nuk janë kundër zhvillimit të kulturës kombëtare, por se “është më mirë që gjuha shqipe të shkruhet me shkronja arabe”. Duke parë se në këtë mënyrë nuk arriti gjë, Komiteti Xhonturk “Bashkim e Përparim” gjatë verës së vitit 1909 përgatiti dhe i propozoi Parlamentit disa projektligje që mendonte se do të ishin efikase në pengimin e Lëvizjes Kulturore të Shqiptarëve dhe të popujve të tjerë jo turq në Perandori.

Përplasjet rreth alafbetit u shtuan pas dështimit të përpjekjeve turke për ta imponuar alfabetin turko-arab në Kongresin e Dibrës. Xhonturqit organizuan demonstrata në qytete të ndryshme të Shqipërisë në favor të alfabetit turk, duke bërë përpjekjen e fundit për të ushqyer përçarjen në mes të shqiptarëve”. Valiu i Kosovës, bashkë me deputetin Said Efendia kishte mbajtur mitingje në Sjenicë, Ferizaj, Gjakovë, Prishtinë, Shkup, Pejë, Gostivar, Dibër, Tetovë, Preshevë e gjetiu me qëllim bindje dhe heqje dorë nga shkrimi latin. Ndërkohë simpatizuesit e shkronjave turko-arabe nga klubi i Aksarajit “Mahfel” dërguan njëfarë Arif Hiqmeti, kinse gazetar, nga fshati Llojan i Kumanovës ta studiojë gjendjen dhe të kontaktojë me parinë myslimane për të krijuar besimin se “shkronjat turko- arabe janë shkronjat e Zotit dhe ai di vetëm ato t’i lexojë, kurse shkronjat gjahure Zoti nuk i pranon dhe i dërgon të gjithë në xhehenem”.

Një propagandë të madhe për alfabetin arab bëri Rexhep Nuredin, i cili ishte aktivizuar në Klubin e Manastirit por njëkohësisht, me porosi të Komitetit Xhonturk, ishte emëruar myfti i atij qyteti. Ai filloi me botimin e një abetareje shqipe me shkronja arabe dhe vazhdoi me një turne në Dibër e në Mat për të propaganduar në të mirë të alfabetit arab. Për të njëjtin qëllim, shkoi edhe në Stamboll, ku veproi, sidomos midis deputetëve shqiptarë. Veprime të ngjashme zhvilluan edhe myftinjtë e Korçës, të Gjirokastër, të Kavajës, të Prishtinës, të Dibrës etj.

Të shtyrë nga reaksioni xhonturk një grup deputetësh shqiptarë në Parlamentin e Stambolli, nga të cilët asnjëri nuk dinte të shkruante e të lexonte shqip dhe disa prej tyre nuk ishin as të kombësisë shqiptare, i drejtuan një mesazh Kryeministrit Turk me anën e të cilit kërkonin gjoja “në emër të shqiptarëve” që të përdorej alfabeti arab për shkrimin e gjuhës shqipe dhe të ndalohej ai kombëtar”. Lëvizja Kombëtare Shqiptare reagoi kundër kësaj fryme dhe kundër këtij veprimi të Qeverisë Xhonturke. “Kundërshtimi ndaj alfabetit arab arriti fazën kulmore në muajt shkurt-mars 1910, me mitingjet popullore për mbrojtjen e alfabetit shqiptar, sidomos me ato që u mbajtën në Elbasan, në Korçë dhe në Berat. Mitingu i parë u mbajt në Elbasan më 18 shkurt 1910, vetëm dy ditë pas mitingut në mbështetje të alfabetit arab. Në atë miting u mblodhën rreth 7.000 veta nga qyteti dhe nga fshatrat e Shpatit, të Kërrabës, të Verçës, të Dumresë, të Martaneshit, të Sulovës dhe të Gramshit. Pjesëmarrësit e mitingut dhanë besën për të mbrojtur shkronjat shqipe dhe kundërshtuan urdhrin e Ministrisë së Arsimit për përdorimin e alfabetit arab për gjuhën shqipe.

Miting madhështor u mbajt në Korçë, më 27 shkurt 1910. Në të morën pjesë rreth 12.000 veta nga Korça dhe nga gjithë qarku i saj, si nga Kolonja, Devolli dhe Pogradeci. Në fund të mitingut u dërgua një protestë në Stamboll, e nënshkruar nga të gjithë pjesëmarrësit. Mitingu tjetër ishte ai që u mbajt në Berat më 13 mars 1910, në të cilin morën pjesë rreth 15.000 veta, nga qytetet dhe fshatrat përreth. Në mitingun e Beratit abetaret me shkronja arabisht u dogjën publikisht përpara ndërtesave qeveritare. Mitingje në përmasa më të vogla u mbajtën edhe në Përmet, Tepelenë, Skrapar, etj. Përveç këtyre telegrameve e letrave, protesta kundër alfabetit arab iu dërguan Stambollit dhe autoriteteve qeveritare lokale, nga shumë qytete e krahina të tjera si: nga Shkodra, Durrësi, Tirana, Shkupi, Prishtina, Mitrovica, Struga, Ohri, Gramshi, Vlora, Gjirokastra, Leskoviku, Filati, etj. Protesta dhe mbledhje solidariteti në mbrojtje të alfabetit kombëtar u organizuan edhe nga diaspora shqiptare414, si në Rumani, në Bullgari, në SHBA, etj. Konsulli Francez në Shkodër, duke përgjithësuar situatën e krijuar në pranverë të vitit 1910, shkruante “Mund të thuhet se e gjithë Shqipëria kishte ngritur krye kundër pretendimit të Qeverisë Xhonturke për t’i imponuar asaj alfabetin arab. Parullat e mitingjeve “Rroftë abc-ja shqipe”, “Ne vdesim dhe shkronjat shqipe s’i lëmë!”, buçitën anë e kënd Shqipërisë. Ndërhyrja e xhonturqve kundër alfabetit e shkollës shqipe dhe mitingjet e protestat masive të shqiptarëve për mbrojtjen e tyre i acaruan më tej marrëdhëniet e shqiptarëve me Turqit e Rinj dhe ishin një paralajmërim për kryengritjen e armatosur”.

Lufta kundër shqiptarëve po shndërrohej në betejë shumëdimensionale. Një diplomat i huaj i shkruante Qeverisë së tij për “persekutimet sistematike” të autoriteteve osmane ndaj atdhetarëve shqiptarë në Shqipërinë e Jugut. Sipas tij “shkolla shqipe, të hapura kohë më parë po mbylleshin, me arsyetimin se në to kishin vepruar elementë “armiqësorë” e “kundërrevolucionarë”. Me këtë arsyetim, u mbyllën edhe disa klube shqiptare, si klubi i Vlorës, i Leskovikut, i Delvinës etj. Ndërsa, arrestimet nuk po merrnin fund”. Aleksandër Xhuvani, njëri nga personalitetet e shquara shqiptare, vlerësonte se “Turqit e Rinj po i ndiqnin sistematikisht shqiptarët atdhetarë me synimin për ta shuar fare “shqiptarizmin”.

Autoritetet e Vilajetit të Manastirit e shpallën klubin “Bashkimi” të këtij qyteti burimin e të gjitha “armiqësive” kundër Qeverisë dhe Revolucionit. Madje, të gjithë frekuentuesit e tij cilësoheshin “kriminelë” dhe “armiq” të shtetit. Fehim Bej Zavalani, kryetar i Klubit i deklaroi Konsullit Austro-Hungarez në Manastir se “në Vilajetin e Manastirit ndërsa klubet po mbylleshin njëri pas tjetrit, atdhetarët më të flakët po dënoheshin e po internoheshin në Azi të Vogël, e familjet e tyre të gjendura në pozitë të mjerueshme i drejtoheshin Klubit për ndihmë. Një fushatën e tillë antishqiptare nuk kishte ndodhur as “në kohën despotike”.

Shtypja e kryengritjes shqiptare të Kosovës në vitin 1910 u pasua me luftën kundër kulturës dhe gjuhës shqipe, duke mbyllur klubet e hapura shqiptare nën pretekstin se ishin “vatra të revoltës”; me burgosjen dhe ndalimin e kryeredaktorëve, redaktorëve dhe gazetarëve të gazetave shqipe. Me urdhër të Portës së Lartë u ndaluan librat dhe gazetat në shqip dhe u mbyllën shkollat në gjuhën shqipe. Në ato kushte, shkollat shqipe punuan në kushte ilegale. Vazhduan arrestimet e atdhetarëve shqiptarë. Në Shkup arrestohet Kryetari i klubit të atyshëm Beqir Efendiu dhe mësuesi i gjuhës shqipe Bedri Pejani; në Manastir Fehim Zavalani, Vllezërit Kristo e Dhemitër Qeriazi etj. Në Elbasan Kristo Dako e Lef Nosi; në Dibër Qamil Daci; në Tiranë Ibrahim Dalliu, Mahmut Furtuzi, Jusuf Elezi; në Durrës Nikollë Kaçorri etj.

Në mars të vitit 1911, një qarkore e Ministrisë së Brendshme në Stamboll kërkonte riçeljen e shkollave, sikundër dhe çeljen e shkollave të reja dhe përdorimin e alfabetit latin. Por përpjekjet përçarëse të xhonturqve vazhduan edhe më tej, duke e trajtuar problemin e arsimit shqip dhe të alfabetit latin si të dëmshme për fenë myslimane dhe të rrezikshme për interesat e Perandorisë. Si në fillim, edhe gjatë zhvillimit të kryengritjes shqiptare të vitit 1912, u paraqitën kërkesa në lidhje me arsimin dhe shkollën shqipe. Kërkesa të tilla u shprehën nga kryengritësit e Malësisë së Gjakovës, të Hasit, të Mitrovicës, Dibrës, Junikut etj. Edhe në bisedimet midis kryengritësve shqiptarë të përfaqësuar nga Hasan Prishtina dhe autoriteteve osmane, çështjet arsimore zinin mjaft vend. Nga 14 kërkesat e Hasan Prishtinës drejtuar delegacionit osman në bisedime, 5 ishin për shkollat dhe arsimin shqip. Autoritetet osmane nuk mundën t’u imponohen shqiptarëve në çështjen e alfabetit dhe nuk e ndaluan dot procesin e veçimit kulturor të shqiptarëve nga osmanët, që do të çonte në formimin e shtetit të pavarur shqiptar.

Zgjedhja e alfabetit latin kishte dhe një dimension të qartë politik dhe tregonte aspiratat perëndimore të shqiptarëve si komb. Në fakt, vetë kontrasti midis alfabetit latin dhe atij turk do ta bënte vetëdijen shqiptare të ishte ndryshe nga ajo e turqve.

Nga Dashnim HEBIBI/

Në një kohë kur të rinjtë shqiptarë po bëhen gjithnjë e më shumë pjesë e skenës akademike ndërkombëtare, emri i Klevis Imerit spikat si një shembull frymëzimi, pune të palodhur dhe suksesi të merituar. I rritur me vlerat e dijes dhe atdhedashurisë, Klevisi — me rrënjë nga Lugina e Preshevës dhe me familje që jeton në Kosovë — po vazhdon ta nderojë kombin tonë në Hungari, duke sjellë rezultate të njëpasnjëshme, që e renditin ndër studentët më të dalluar të universitetit prestigjioz BME. Suksesi i tij i fundit, vendi i parë në konferencën shkencore ndërkombëtare, nuk është vetëm arritje personale, por një mesazh shprese dhe krenarie për të gjithë shqiptarët kudo që janë.

Klevis Imeri – një yll në ngritje në botën akademike

Rruga e Klevis Imerit drejt dijes ka nisur herët, e ushqyer me përkushtimin familjar dhe me inspirimin e prindërve, Luigj Imerit, një emër i respektuar në Kosovë si për kontributin e tij për lirinë e vendit, ashtu edhe për rolin e tij në fushën e dijes. Duke ndjekur gjurmët e këtij edukimi të fortë nga babai dhe nëna e tij, Klevisi ka treguar se përkushtimi dhe pasioni mund të sjellin arritje të jashtëzakonshme.

Sot, ai është student i dalluar në Hungari dhe po vazhdon të shkëlqejë në çdo hap të rrugës së tij akademike. Pavarësisht angazhimeve të shumta, ai përfaqëson me dinjitet jo vetëm familjen e tij, por edhe identitetin shqiptar, duke dëshmuar respekt për vendin ku studion dhe duke e vlerësuar thellë historinë tonë kombëtare, nga Skënderbeu e deri tek bashkëpunimet e sotme.

Hungaria, një shtet ku veprojnë shumë bamirës shqiptarë — mes tyre edhe filantropi i njohur Avni Hafuzi — është bërë një vatër e rëndësishme zhvillimi për të rinj si Klevisi, të cilët po japin shembull të jetës së ndershme, punës dhe përkushtimit.

Suksesi i radhës: vendi i parë në konferencën shkencore BME

Në konferencën e organizuar nga Universiteti BME, një nga institucionet më të respektuara teknike në Europë, Klevisi prezantoi punimin e tij shkencor me temë:

“Improving Model Checking Portfolio Efficiency through Partial Result Transfer.”

Një temë kërkimore e thellë dhe komplekse, në të cilën ai ka sjellë qasje të reja që kontribuojnë drejtpërdrejt në efikasitetin e proceseve të verifikimit të modeleve — një fushë me rëndësi të madhe në shkencat kompjuterike. Punimi i tij u vlerësua maksimalisht nga juria profesionale, duke i dhënë Klevisit vendin e parë në konkursin shkencor. 

Fjalët e babait të tij – një emocion i madh dhe krenari e pafund

Babai i tij, Luigj Imeri, i cili njihet për kontributet e tij shumëplanëshe në Kosovë siç e përmendëm edhe më lartë, u shpreh me emocion dhe krenari për arritjen e djalit:

“Sot djali jonë, Klevisi, prezantoi punimin e tij shkencor në konferencën e organizuar nga Universiteti BME në Hungari dhe u vlerësua me vendin e parë. Ndihem jashtëzakonisht krenar për punën, përkushtimin dhe talentin e tij. Ky është vetëm fillimi i një rruge të gjatë plot suksese dhe arritje. Urime Klevis, vazhdo të shkëlqesh!”

Këto fjalë përmbledhin jo vetëm krenarinë e një prindi, por edhe ndjesinë që sot ndan çdo shqiptar që mëson për këtë arritje.

E ardhmja: dija që do t’i kthehet Kosovës

Ndërsa vazhdon rrugën e tij akademike në Hungari, Klevisi synon që një ditë t’i kthejë dijen e tij Kosovës e trojeve shqiptare. Ai është shembulli i një të riu që nuk harron prej nga vjen dhe që e shikon dijen si mjet për kontribuim shoqëror.

Megjithëse nuk ka shumë kohë të takojë bashkatdhetarët tanë në Hungari, ai e di se secili prej tyre punon me sakrifica për familjet e tyre — një realitet që e kupton thellë dhe e respekton.

Një emër që do të dëgjohet edhe më shumë

Historia e Klevis Imerit është një tregim suksesi që meriton të rrëfehet. Punë, përkushtim, talent dhe vlera njerëzore — të gjitha këto e bëjnë atë një figurë frymëzuese për të rinjtë shqiptarë.

Klevisi nuk është thjesht një student i suksesshëm; ai është një përfaqësues dinjitoz i kombit tonë në arenën ndërkombëtare. Dhe sipas çdo gjase, ky është vetëm fillimi.

Urime Klevis! Shkëlqe edhe më shumë — Shqiptaria është krenare me ty!