• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

LUMNI BARBARE!

January 20, 2016 by dgreca

(Një ndarje folklorike brezash të heronjëve)/
Nga Rexhep KASUMAJ-Berlin, kallnor 2016/
1.Koha rrjedh pa fill e fund dhe, ashtu si lindja e diellit, ndërrimi i stinëve, lulet a vyshkja e gjethnajës – pa pyetur për asgjë, vjetron sistemet, shoqëritë, idealet…
Çdo gjë që ndodh, ndaj, ka një qëllim. Dhe vdekja. Vdekja për liri, mbase, më t’sublimtin gjithësesi!
2.”Mjafton perandorinë të kqyrësh nga ky vend i lartë: duket si një makth ku zotëron i ligu ndër të liq…
Një vjedh kopena, tjetri edhe gra,
shandan, kungajkë e kryqin n’altar
dhe mburret që ka bërë e pa ndëshkim shpëton…
Paditësit n’gjykatë turren
e gjyqtari veç krekoset n’seli,
ndërsa furtunë e kryregritjes përhapet me furi…”!
Kështu thotë Kancelari tek “Viset e bukura” në Faustin e Gëtes. Ky fragment dëshmon për rrëzoma të rënda që kanë jetuar dhe popuj historikë. Veçse, ndryshe prej tyre, në Kosovë klientelizmi dhe nënshtrimi popullor i mbyll despotisht shtigjet “furtunës kryengritëse që përhapet me furi”!
A ishte, vallë, ky qëllimi, që të rënët në fushëluftën e mbramë të Kosovës, do ta gravonin plumbash, si një ëndërr të ndaluar, në gjokset e tyre?
Një nga fyerjet e pafundme, që u bëhet atyre dhe miqëve të armës, por të tillëve që nuk u kontrabanduan në oligarkë frymëmbytës të Republikës foshnjore, është poshtërimi i ndarjes…
Ndarja, madje, nuk shenjohet sipas brezave, por dhe brënda një kohe a emblemës së saj. Sidomos do të sythojë kjo, lodhshëm e pikëllimtë, në sistemin e ri të partive, klaneve, oxhaqeve, kooperativave, flamurëve, kartelave, mandej të nëntokës, vegëzimit mafiokratik, trafikut të përtejdhéut a kupolës që mentoron gjithëçka…Dhe në përkitje të këtij reliefi, ata përvetësohen: për mburrje mejhanesh apo për investurë ngjitjeje në nomenklaturën pushtetare…
Të pafaj gjithësesi, këta do t’jenë heronjët e motit tonë: të shkrirë në buste apo të ngujuar në kasolla vorfnore. Ndanë tyre, ndërkaq, hierarkët tinzarë, kanë një qasje ndryshmore. Të parët glorifikohen sepse nuk mund të flasin, kurse të dytët poshtërohen, sepse më keq se vdekja është humbja e statusit skamnor. Ka, mjerisht, një tjetër rrokullimë akoma më të tmerrshme e t’paderë: është unaza ftyrëverdhë e urisë.
Pastaj, nëse ndër ata që i ka mbuluar pluhuri, do të ketë patur dhe të tillë që ose nuk patën idenë e fisme të luftës për pavarsinë ose do të vriteshin pas krahëve, për ti hapur udhë atyre që ky truall do ti mallkojë si bastardhët e saj të shekullit – të dytët do të mbeteshin gjallë. Mirëpo në këmbim të jetës, duhej përfillur paktin e pashkruar: të heshtnin duke marrë më vete andej të fshehtat e komandantëve të shumtë, si laraskat pas stuhisë…
Dhe së fundmi, ndërsa të dytë bashkë bëjnë brejën e përjetshme të ndërgjegjes kombëtare – është një galeri tjetër që desh të gëzonte: edhe Lavdinë, edhe Fuqinë! Janë uzurpatorët e vlerës çlirimtare: manipulatorë, sehirbërës, spijuj, profiterë, trafikantë armësh, dhuntarë të çdo pasioni, ordinerë që kapën çastin…
3.Ç’t’iu bëhet tani atyre, kandidatëve të ardhmë të busteve? Heronjëve të shpifur të luftës dhe martirëve realë të hajnisë?..
Duke u identifikuar me kombin e historinë, ata kanë dëbuar heronjët e kohëve të ikura dhe kanë uzurpuar sheshet e vogla që presin të tjerë në një kohë të dytë.
Që këndej, nuk bëzanë kush më për heronjët e brezave pararendës. Ata mbështillen nga pelhura e heshtjes e harrimit, për t’mos u bërë hije këtyre të epokës së re. Ç’është ende më zi, do të smirohen, urrehen e dyshohen. Vetë Kryeheroi kombëtar Kastrioti kontekstualizohet fetarisht si hero i të krishterëve, ndërkohë që sakrifica e Luftës së dytë botërore, cilësohet kotnare: një vetëmohin i turbullt për kauzën e huaj sllave…
Ndërkaq, nuk besojnë të vijnë më pasrendës ftomash që s’prajnë kurrë. Zbrazti e terr do pllakosë gjithandej. Vetëm llampa e tyre do ndrijë mbi sfondin e zi e profan…
4.Por, megjithë pietetin e thellë për fllijimtarët e vërtetë që nuk jetojnë më ose vegjetojnë margjinash sociale, dhe paraardhësit e tyre kjenë përfalur me besë në pragun e atdheut. Ndonëse përpjekjet për liri të çdo populli të nëpërkëmbur, janë pjesë e vetë lirisë së Europës, heronjët e vezullisë së sotme, janë vetëm lokalë. Kundër Serbisë nuk u bashkua e gjithë bota që prirej afeksionesh të teatrit të moçëm, ndërkohë që kundër lubisë naciste kjenë rrjeshtuar të gjithë: nga Uashingtoni, nëpër Londër e Paris, e deri në Vladivostok. E, rrjedhimisht dhe kremta e tyre do të jetë e dyfishtë: nacionale dhe, poashtu, Festë e përbashkët reflektive: Ditë e Europës së lirë!

Ata do t’bënin zgjedhjen e anës strategjikisht tejpamëse e moralisht diellore: anën e përtëritjes së të korrave në fushnajën e djegur, “pëllumbave që prehen në Katedralen e Salzburgut, trëdafilave që sërish çelin në luginat e Shlezisë” dhe, natyrisht, që mes shqiptarësh të mos kishte kurrë më kufi të përgjakur…

Por ishte vetmia, fataliteti gjeopolitik (“është bukuria ime që më vrau”, këlthet Margarita në Ditën e zymtë, prapë tek Patriarku i letrave të Europës,) që mbi idealin e tyre, të binte sërish satra e Rendit të ri botërorë dhe vullneti i hemisferave të interesit duke copëtuar edhe shqiptarët edhe Europën vetë!..

E ky i riu Rend i botës, krejt ndryshe nga të kryehershmit, sikur rezultoi të ishte dhuratë historie në ndërrim mijvjeçarësh. Po më pas do të shpaloste ai sfidat e thonjëta: globalizmin, kapitalin transnacional e rrafshues, shfytyrimin e qetë të individualiteteve të vogla, pushtimin virtual të resurseve, tashmë, pa tanke, çizme a gjeneralë…

Dhe ato nuk gjejnë ndër kastat politike, qendrestari në kufijtë e arsyes a përshtatje konjukturale për interesin e kalvarosur publik. Përkundrazi. Aty prorë strehon një gatishmëri zvarritëse për bashkërrënim dhe, poaq, një snobizëm kolektiv për ti ngjasuar vetëm mimikrisht prurjeve të qytetnisë së re…Është e pagjasë, që këtej, të mos evokosh Sokratin e Apologjisë, tek thotë: “Ju, o qytetarë të Athinës ëndërroni, kurse unë shoh, dhe krejt gjërat i gjej të shëmtuara…”! Dhe ne, mijëra vjet më pas, do gjejmë shëmtinë e lëkurëtrashëve që fjala s’i gërvish e s’i shtyn dot nga e skeptri sundtar, të njëjtësuar me të drejtën atnore mbi truallin e njerëzit e tij…
A nuk është, pra, deshpëruese, si ndjente një tjetër shpirt lashtësie (Glykon), lumnia e të Keqit”?
E, maharagjët e personelit politik të Prishtinës, janë, vërtetë, barbarisht të lumtur..!

Filed Under: ESSE Tagged With: LUMNI BARBARE!, Rexhep Kasumaj

ERA TË REJA FRYJNË …

January 20, 2016 by dgreca

NGA PËLLUMB GORICA*/
Të shkruash për poetët është si t’i ngjitesh qiellit ngarkuar me një kal Pegasi. Kjo ndodh, sepse pena e tyre tret retë e mbarsura me rrebeshe e stuhi, shkrin dëborën që gufon përrenjtë e ndjenjave me fllad prilli, për të gjetur rrugën e bukur të krijimit shpirtëror.
“Era s’fryn si më parë”. Kështu e titullon vëllimin e tij poetik Qazim Muska. Fjala erë, nuk është thjeshtë një lëvizje ajri, por sintetizon në vetvete një simbolikë kuptimi epokal “para erës sonë”, pas “erës sonë “ e deri tek rrymat e reja ideologjike dhe filozofike, që lindin në një shoqëri të caktuar. Era s’fryn si më parë, do të thotë për poetin se po fryjnë erëra të reja; në shoqëri, në dashuri, në ekonomi, në filozofi e ideologji. Poeti sikur ka fuqinë dhe dëshirën e madhe që t’ua ndryshojë drejtimin erërave, të cilat fryjnë në një univers mendimesh dhe ndjesish. Kërkon të hap portat e një ere tjetër me vargjet e tij. Ndaj, ai është i shkrirë trup, mendje e ndjenjë me poezinë dhe në çdo kohë është një grimcë e pandalshme e saj, duke përcjellë shqetësimet dhe problematikat e saj. “Jam mali që barkun ma zbrazën me abort/ Jam deti që më prenë me gërshërë si letër/ jam pylli që më dogjën dhe ndezën cigar/ jam lumi që qaj për shtratin e vjetër”.
Në faqen 25 të vëllimit poetik“Era s’fryn si më parë”, të Qazim Muskës, ka një poezi të bukur ku qëmtimi i detajit të befason me simbolikën e përzgjedhur fëminore, që rrallë poet mund të ketë të tillë gjetje. Në funksion të përcjelljes së mesazhit artistik në këtë poezi, poeti përmend personazhe e autorë veprash shumë të dashur për fëmijë si Guliveri, Xhon Silveri, Tom Sojeri, Zhyl Verni, Anderseni dhe kur e lexon atë, pavarsisht nga mosha, gjithësecili bëhet për disa çaste fëmijë.
Poezitë e Qazim Muskës të ngjajnë si copra kronikash të shkëputura nga një jetë që gjallon paprerë, që mbartin edhe vuajtjet, kërkojnë dashurinë e sinqertë, dhe gjakosen për të drejtën, e cila nuk e shuan kurrë shpresën. Ndaj dehet nga një aromë luleje, kënaqet kur puth në gushë të dashurën, por jeton edhe me shqetësimin e madh të kohës. Më shkurt dhe më dhimbshëm nuk ka se si shkruhet më. Një përgjithësim i fuqishëm me një mesazh të qartë. Me këto vargje ky poet arrin të zjarrmojë çdo zemër rinore: “Kjo puthje nën gushë dogji dy buzë/ tek i fryu zjarrit të dashurisë shpuzë”. Ai rrok çdo grimcë të kësaj jete, me kafshët e njerëzit, me të mirët e të këqinjët, me sakatët e të verbërit, që të gjithë së bashku mbajnë në këmbë konturet e një poezia që rreket të ëndërrojë për një të ardhme më të mirë. Shumë prekëse në këtë drejtim është poezia për të verbërit.“Prej verbërisë suaj turpërohet drita/ Drita njerkë që s’iu ledhatoi kurrë”.
Durimi, shpresa, qetësia, admirimi, dashuria janë flladitje zemrash e mendjesh, që poeti i përdor për shtytjen e anijes drej lumturisë, ardhmërisë e ndjesisë njerëzore. Nga një ditë plot shqetësim e dashuri, nga imazhi i një vashe që puthet me të dashurin, tek Gërdeci shkatrrimtar, që mban fshehur dhimbjen, nga ushtari që rreshtin s’e mësoi dot, tek ikja e Eskilit dhe akrepat e orës, poeti sikur bën kapërcime të pakuptueshme, por në fakt është një kapërcim i këndshëm, se ai përdor natyrshëm si një urë ndërlidhjeje një ndjenjë të qelqtë, gjithmonë me një intimitet të brendshëm, duke e shkrirë atë bëhet një në madhështinë e të thjeshtës, e shprehur me plot ndjesi: “Ulem në prehërin e paqtë/Flutur mbi lule nektari/ Ti livadhi në pritje/ e unë blerimi në fije bari”. Shfleton faqet e lexon vargjet e këtij vëllimi dhe, për një çast, të duket vetja sikur je ulur në tavolinën plot, bashkë me tre shokët e tij, e pastaj ai ngrihet e vazhdon udhën, i përmallur nga dashuria për vashën që ka larg, dhe, duke qenë i shkrirë organikisht me ndjenjën e fuqishme të dashurisë, si themel dhe pregatitje të ripërtëritës së jetës, i kësaj jete sado të vështirë, shkruan: “Ndodh e ç’nuk ndodh me këtë jetë cinike/ aq sa më i tmerrshmi labirinth mund të mbesë/ E prap i dashuruar me këtë “armike/ Në dashuri si një dashnor dua të vdes”.
Poeti s’do t’i verë në peshore dashurinë me hipokrizinë, të mirën dhe të keqen, sepse është i vetëdijshëm për atë që ka zgjedhur dhe i përket e ardhmja, ndaj shkruan: “Se mësova dot sa peshonte dashuria/Hipokrizia sa peshonte se mësova kurrë/Ndaj mbeta udhëkryqit pa tabela/Barkë pa spirancë dhe flamurë”. Ai e ndjen veten njeri të palodhur të kohës, të zhvillimit, të progresit: “Aty jemi unë dhe ti/Një pikë një germë a një presje”. Poezia e Qazim Muskës është e ndjeshme, prekëse, frymëzuese, sepse materiali me të cilin është gatuar brumi i saj është mbledhur kudo, mes njerëzve të thjeshtë e zemrave plot dashuri, nën rrezet e argjendta të hënës dhe dallgëve përkëdhelëse të detit, në fijet e barit e zjarret prometeane, në ashpërsinë e meshkujve dhe delikatesën e vajzave e, kësisoj, ai nuk e shuan kurrë frymëzimin. Pra mielli me të cilin gatuhet ky brum është mali dhe fusha, gëzimi dhe trishtimi njerëzor, yjet dhe retë, shiu e rëra, gjethi e lulja, lisi e shkurrja, e shkuara dhe e ardhmja, dhe vetë poeti është një qelizë e tyre. Kryesorja për poetin është të ruhen themelet e pastra e të shëndosha, dhe të mbahet gjallë shpresa, se këto janë dy shtylla, që sjellin vetëm ripërtëritje, prill të përhershëm. Duke e quajtur prillin si simbol të shpërthimit të ndjenjave dhe ripërtëritjes, poeti shkruan aq bukur: “Prilli më dehu/por puthja jote ish gota e fundit/ që piva i etur/dhe dehur mbeta përherë”.
Qazim Muska dashuron, ëndërron, shpreson, dhe e sheh ngadhnjyes veten nëpërmjet ndeshjes së të kundërtave, duke i parë ato gjithmonë si burim zhvillimi. Duke parë se e kaluara është një histori plot trazira e marrëzira, zmadhime e dështime, poeti merakoset e kërkon që të mos trazohet ajo, dhe të mos merret me keqdashje asnjë me të. Aq më keq mos ngacmo dashurinë e kaluar, se ajo djeg përherë si prushi: “Të thashë mos i fryj zjarrit të fikur/ prushit të vjetër të ftohur disi/se ndodh të ketë mbetur ndonjë shkëndijë/ Mbuluar me hirin dhe pak marrëzi’’. Poeti ka një merak që e realizon ndjeshëm në poezinë e tij: Të jetë pjesëtar aktiv i kësaj kohe plot trazira. Ai me mish e shpirt kërkon të jetë pjesë e gëzimeve dhe dështimeve, i problemeve dhe fitoreve, i të rinjve dhe i pleqëve, i asaj kohe që iku dhe kësaj që jeton, ndaj kërkon të mbruhet me të gjitha dashuritë dhe urrejtjet dhe t’i shkarkojë ata për çdo njeri që i meriton. Ai kërkon që të mos e gjejë në gjumë asnjë e papritur, që të mos “ta vrasë koha ngadalë”. Ai asnjëherë nuk do të lodhet e përkulet, përveçse para mirësisë: “Prej dëlirësisë malin çoj në këmbë/dhe diellin lind nga dashuria/ në u përkulsha, në ndodhtë ndonjëherë/përkulem veç nga mirësia”.
Të tillë janë poetët, me mirësi, me ndjenjë, me natyrë, me dhimbje e me dashuri më shumë se të tjerët.
*Shenime per Vëllimin poetik “Era s’fryn si më parë” nga Qazim Muska

Filed Under: ESSE Tagged With: ERA TË REJA FRYJNË …, Pellumb Gorica

ALEKSI I LEZHËS DHE ALEKSI I ATHINËS

January 19, 2016 by dgreca

Shënuar një vit, dy vjet, tre vjet…më parë…/
Asgjë s’ndryshon, asgjë s’krijohet, çdo gjë transformohet nga një harresë në tjetrën…/
Nga Abdurahim Ashiku/
Gazetar, Athinë/
Aleksandër i quajnë të dy, Aleks i thërresin, babai, nëna, motrat, shokët, miqtë…
I pari është nga Grikë Manatia e Lezhës, fshat në të cilin në vitin 1962, kur isha student, pata pi një kafe siç dinë ta pjekin e shtrojnë njerëzit e mirë, në ditë të mirë.
I dyti, Aleksi i Eksarkies është nga Athina, kryeqytet i vendit nga e ka prejardhjen fjala “demokraci”, fjalë që na vjen nga më se tremijë vjet jetë njerëzore.
I pari, Aleksi i Grikë Manatisë ishte i papunë, baba i tri vajzave dhe vëlla i katër motrave…
Oh sa lot, oh sa dhimbje!…
I dyti, Aleksi i Athinës ishte nxënës shkolle, katërmbëdhjetë pranvera parë e shijuar. Ishte bir i një familje të mesme greke.
I pari, Aleksandri i Lezhës doli në demonstratë për të kërkuar punë për të mbajtur gjallë familjen e tij, vocërraket që zgjatnin duart si zogjtë në fole.
I dyti, Aleksandri i Athinës, doli të shëtisë në lagjen Eksarqia me moshatarët e vet, shëtitje pafajësie fëmijësh në gëzim e hare.
I pari, Aleksi i Lezhës mori një plumb në kokë nga policia e shtetit, një plumb që ka një autor kolektiv.
I dyti, Aleksi i Athinës mori një plumb rikoshetë nga një polic që shtiu në tokë për të treguar forcën e shtetit në lëngatë.
Për të parin, Aleksia Nikën nuk do të ketë drejtësi, nuk do të ulet njeri në bankën e të akuzuarit.
Për të dytin, Alexandros Grigoropoulos u zhvillua një gjyq. Polici, edhe pse e mbajti grykën e revolverit në tokë, u dënua me burgim të përjetshëm.
Për të vrarët nga plumbat e shtetit demonstruesit bënë një mullar të madh me lule të freskëta në vendin ku derdhën gjakun, lule që dora vrasëse i fshiu me fshesën e frikës deri në palcë për tërë natën…
Në Eksarkia, vendin ku u vra pesëmbëdhjetëvjeçari grek, çdo ditë, edhe pas kaq vitesh, do të gjesh lule të freskëta…
Për Aleksin e Greqisë u dogj Athina, u zhvilluan zgjedhje të parakohshme. Për të, në kujtim të tij, prej asaj kohe, çdo vit, në ditën e vrasjes, zhvillohen demonstrata të dhunshme, digjet Athina.

* * *

…Të hënën e parë të janarit, pas gjashtë muaj bojkoti të pakicës… u mblodh Kuvendi i Shqipërisë.
U mblodh dy ditë përpara se Aleksandri i Lezhës, vet i katërt, të mbushte katër vjet përgjakje të paparë në kohë dhe hapësirë, në historinë e Shqipërisë; ditën me diell, nën vëzhgimin e objektivëve fotografikë e televizivë, drejtpërdrejt, me zë e figurë…
U mblodh dhe vendosi të ngrejë një komision kuvendar për “Serverin e Tatimeve”…
Ironi e madhe e kohës. Për vrasjen e katër demonstrueseve paqësorë me shënjestër të drejtpërdrejtë e plumb në ballë e në zemër u hesht dhe vazhdon të heshtet për shuarjen e “serverit” të kryeministrisë, dëshmitarin me zë dhe figurë të urdhërdhënësve të vrasjes së shekullit?!!!
Për një “shpullë” në mjedise të mbyllura të Kuvendit opozita shqiptare në Kuvend gjashtë muaj brodhi të gjitha qytetet e Shqipërisë dhe kryeqytetet e Evropës së bashkuar me flamurin “Na kanë rrahur”…
“Shpulla” është në gjykatë, prej muajsh flitet e shkruhet…
”I ra, s’i ra!?” si në meselenë e bishtit të dhelprës…”E lagu, s’e lagu!?”
Prej vitesh Aleksandi i Lezhës, vet i katërti, kërkon drejtësi, kërkon që ata që morën shënjestër ndaj jetës së tyre, ata që urdhërua vrasjen e tyre të gjykohen….
Në Athinë, për një plumb rikoshetë, polici fajtor u dënua me burgim të përjetshëm…
Në Shqipëri, për vrasjen e katër vetëve dhe plagosjen e shumë të tjerëve, askush nuk është ulur në bankën e të akuzuarve, askush nuk është dënuar. As ata që tërhoqën këmbëzën e kallashnikovit, as ata që urdhëruan “zjarr…”.
Aleksin e Lezhës, vet i katërti, partitë politike dhe shoqëria shqiptare i kanë harruar…
Aleksin e Athinës, çdo vit, në ditën kur plumbi i mori jetën në moshën më të bukur të fëmijërisë, e përkujtojnë me demonstrata të fuqishme që nisin në vendin ku e vranë dhe pushtojnë sheshet qendrore të kryeqytetit grek…
Andej ku kam lindur unë dhe ku kam kaluar vitet më të gjata të jetës sime në Atdhe, për vrasjen ka një fjalë të urtë…
“Për të tërhequr këmbëzën e patllakes duhet një pendë qe…”

Filed Under: ESSE Tagged With: Abdurrahim Ashiku, ALEKSI I LEZHËS, DHE ALEKSI I ATHINËS

PAINTNG OPUS FROM ARTIST GAZMEND FREITAG

January 18, 2016 by dgreca

by REMZIJE J. ZEKOLLI/
Writing about important national personalities whose own works have had a profound impact in the world of art is not an easy task at all. Albanians, as a nationality of not many people, have still contributed to the world distinguished personalities in different fields. These personalities, as a national or international elite are recognized for their achievements by their families, neighborhoods and wider community. These remarkable personalities are present in different fields such as politics, education, art, culture, science, sports, and other areas.
Historically, these personalities starting with Skanderbeg, Garibaldi, Aleksander Mojsiu, Mother Teresa, Martin Camaj, Ismail Kadare, Bekim Fehmiu, Gazmend Freitag, Eliza Dushku, Rita Ora, Lorik Cana and many others, even though they lived or live far away from their country, had worked or are working and have represented or are representing the Albanian nation with dignity. These personalities illuminate everything around them, while walking along the surroundings they lived at one time or live today.
The four winds blew these personalities away to different countries, where they found peace and attained their achievements. Although they belong to the world elite, addressing the world public all the time, they reiterate and exalt their origin with pride.
One of these brilliant personalities who is leaving his mark in the art of painting is maestro Gazmend Freitag, who loves art with all his heart. His work is characterized by his commitment to achieve what he wants to put in a painting; he knows how to skillfully enter into the secrets of art, penetrating to its depths same as someone penetrates to the depths of an ocean and yet never drowns, and always floating safe on the surface drawing pictures, portraits and marvelous landscapes that themselves convey noble messages to the public. Indeed, isn’t love something saintly and noble that frames his fascinating art? His paintings are distinguished by their richness, force and miracles that amaze art gallery visitors. In his private life, the painter is a gentle character who knows how to win people’s hearts and minds.
Austrian human activist Marianne Graf, who was in Kosovo during the war and is in the field helping its people, talks about the figure of the painter. In sign of her recognition, the artist gives her a portrait painted of her. In my opinion, the painter has done a job for his country. In response, the distinguished Austrian humanitarian stated on that occasion, as did others: “It came to me as a surprise. It is something special to have my portrait painted by an artist like Gazmend. He is also a humanitarian worker, never boring and always interested in humanitarian campaigns. He is graceful on the stage. Thank you! Hugs!”
The March-April 2014 edition of “Effetto Arte” features in the “Grandi Maestri” Section of this prestigious Italian art magazine positive criticism from Caterina Randazzo:
“Gazmend Freitag is an artist who knows the secrets of figuration well and uses them to create amazing works. His paintings, and especially his portraits express the emotions that he has observed in his surroundings and opens up new stylistic dimensions. The figures drawn by painter Gazmend Frietag should be seen as an outlet of his talent and creativity. In fact, the artist’s canvases reconstruct reality, strongly emphasizing the particularity of the faces he portrays. His compositional syntax follows the rules of art teaching and is complemented with observations that emphasize the romantic”.
His figure is unique. He is courageous at his exhibitions, often coming with the nude paintings he specialized in producing for two semesters at the Linz University of Art with Professor Mag. Art. Annelies Oberdanner. This aspect makes Gazmend different from other Albanian painters. He receives invitations to exhibit his paintings in Austrian, Italian and Slovakian art galleries. His astonishing drawings have a scent and can be sensed in numerous motifs. His drawing style is unique, not borrowed. Original and human, artistic in general. In a word, he has his own identity.
Our painter has successfully presented his work at his own personal exhibitions – twice in Vienna, once in Linz – and also participated in the first Verona Biennale International Exhibition, in Bratislava and in other towns, as well as in some collective exhibitions. In all them he successfully presented his own work and, at the same time, Albanian artistic work.
Recently his exhibition titled “Beautiful moments” was hosted in Vienna, while on February 2, 2016 his second personal exhibition will open in Vienna, organized by Kunstprojekte, whose president is counselor and psychotherapist Ms. Ursula Pfeiffer.
Gazmend, a buddy of my generation, is strongly following the footsteps of the great Albanian actor Aleksander Moisiu, who even today is considered a legend in the theater world. The great German actor Albert Bassermann, upon placing a ring on Moisiu’s body said: “I deliver to you Infland’s ring. You deserved it, dear Moisi”. He added, “He took the Infland with him, but he left behind his invaluable treasure in the work that continues to illuminate like a diamond in the horizon” (RZ).
The painter proves his noble affection for the great Albanian actor by contributing the symbolic sum of €1000 to finance the reediting of ”Moisiu and Moisiu”, a book written by Kosovar journalist Shaqir Foniqi. The painter has donated ten copies of this book, written in Albanian, to the library in Linz, where he currently lives.
Drawing a parallel between these two distinguished personalities of my nation, the great actor Misiu and the painter Gazmend whose pursuits to achieve further successes in painting, I, as a writer, find it both difficult and complex. Their noble work often makes their paths meet, but there are also moments when their paths diverge. Gazmend is still young. With his God-given talent and his undefeated character, he will reach the heights Moisi reached. This is how I know and remember my dear pal Gazmend.
Parallels between the two are that both of them are Albanians who worked abroad. Both of them were compelled to migrate against their will. They lived in Austria. They have in common their gentle nature and stage elegance. Moisiu performed in more than 200 roles; Gazmend has painted around 1000 paintings, Moisiu starred in 12 movies, Gazmend has held 20 exhibitions, of which four were personal ones. Moisiu wrote the play “The Prisoner”, while Gazmend financed has published “Moisiu and Moisiu”. Aleksander performed at the Vienna theatre, while Gazmend has held three personal exhibitions and many collective ones.
As we can notice, drawing a comparison between the two, we observe that Moisiu wrote a novel and a few stories, which Gazmend has yet to do. Since Gazmend is still young, with élan and commitment, I am fully convinced that when it comes to success and fame, he will reach the heights of the great Moisiu.
I am certain an autobiography written by this great painter of ours would be most welcomed by his numerous admirers. Before he had painted even for ten years, with twenty exhibitions behind him, Gazmend achieved solid success, and his exhibitions are paving their way towards putting him among the top world painters.
It remains a moral obligation in both Albania and Kosovo to have an exhibition open in both Tirana and Pristina, as the artist’s his creative work has brought Albanian painting to new heights throughout the world.

Filed Under: ESSE Tagged With: PAINTNG OPUS FROM ARTIST GAZMEND FREITAG, Remzije J. Zekolli

OPUSI KRIJUES I PIKTORIT GAZMEND FREITAG

January 18, 2016 by dgreca

Shkruan: Remzije Zekolli/
ë shkruash për figura të rëndësishme kombëtare të cilat me veprën dhe krijimet e tyre kanë lënë gjurmë të thella në krijimtarinë botërore, nuk është punë fare e lehtë. Populli shqiptar, si populli ndër më të vegjëlit në botë, asaj i dha figura të mëdha në fusha të ndryshme. Figurat e personaliteteve qoftë kombëtare, qoftë botërore, për talentin e tyre të lindur, dallohen në familjet e tyre, në lagjet e tyre dhe në mesin e shoqërisë së tyre. Figurat e mëdha shquhen në fusha të ndryshme,si : në politikë, në arsim, në art, në kulturë, në shkencë, në sport, etj.
Shikuar historikisht, qysh nga Skënderbeu, Galibardi, Aleksandër Mojsiu, Nëna Tereze, Ismail Kadare, Bekim Fehmiu, Gazmend Freitag, Eliza Dushku, Rita Ora, Lorik Cana, etj etj, ndonëse jetuan dhe jetojnë larg vendit të tyre, ata krijuan dhe denjësisht e përfaqësuan dhe po e përfaqësojnë popullin shqiptar. Këto figura ndriçonin në rrugëtimin e tyre në hapësirën ku jetuan dhe jetojnë.
Figurat e ndritura të kombit, erërat botërore i morën me vete në shtete të ndryshme ku ata gjetën prehjet e tyre edhe me krijimet e tyre. Ndonëse janë maja botërore, ata përherë e lartësojnë origjinën e tyre të pastër sa herë që paraqiten para publikut botëror.
Në mesin e figurave brilante kombëtare, që po lë gjurmë në artin e pikturës, është maestro Gazmend Freitag, i cili pikturën e dashuron shpirtërisht. Figura e tij artistike, karakterizohet me këmbëngultësinë e tij për të arritur qëllimin që ai dëshiron ta hedhë me pikturë, ai mjeshtërisht di të hyjë në fshehtësinë e artit, hyn në thellësinë e tij si të oqeanit dhe kurrë nuk mbytet, por fitimtar del në sipërfaqe duke realizuar piktura, portrete, peisazhe të mrekullueshme që me vete bartin mesazhe fisnike te publiku. Vallë a nuk është dashuria diçka hyjnore, fisnike që të fascinon në kornizën e tij? Pikturat e tij i karakterizon begatia, forca, mrekullia të cilat e mahnisin vizitorin në galeri. Edhe në jetën private është i kujdesshëm, njeriun leht e bën për vete.
Për figurën e tij flet edhe humanistja austriake, Marianne Graf, e cila, gjatë luftës në Kosovë, i ka ndihmuar popullit në vatrat e krizës. Gazmendi në shenjë mirënjohjeje asaj i dhuron një portret. Mendoj se në këtë rast Gazi ka zëvendësuar shtetin tonë. Humanistja e dalluar austriake, në mes të tjerash do të theksonte: ”Më erdhi një surprizë. Është diçka e veçantë të portretizohem nga një artist si Gazmendi. Ai gjithashtu është aktivist, nuk është i bezdisshëm, është i interesuar për fushatën humane. Ai është elegant në skenë. Faleminderit! Përqafime”.
Në numrin mars-prill 2014, revista më prestigjioze e artit në Itali, “Effetto Arte”, në rubrikën “Grandi Maestri”, prezentohet nje kritikë shumë pozitive nga Caterina Randazzo: “Gazmend Freitag është një artist që njeh sekretet e figurave dhe i përdor për të prodhuar vepra të fakturave të larta. Në pikturë, në veçanti me portrete, arrin të përcjellë emocione të tërhequra nga vëzhgimi nga ajo që e rrethon, duke hapur dimensione të reja stilistike. Figuracioni i piktorit Gazmend Freitag, jet e kuptushme si një shfryrje e talentit të tij dhe krijimtarisë së tij. Në fakt artisti paraqet mbi pikturë ripunimet e tija nga realja, duke vënë në dukje, me theks të veçantë në fytyrat e portretëve. Sinteza e tij kompozicionale ndjek diktatet e mësimit të mënyrës dhe plotësohet me konsiderata të përshtatshme të cilat theksojnë romantikën”.
Figura e tij është unikate. Ai guximshëm në ekspozitat e tij shpeshherë paraqitet me punimet e tij nudo të cilin drejtim e specializoi në dy semestra në Universitetin e Artit në Linz, tek profesoresha Mag. Annelies Oberdanner. Kjo veçanti e dallon Gazmendin nga piktorët e tjerë shqiptarë. Ai merr ftesa nga galeritë austriake, italiane, sllovake për t’i ekspozuar pikturat e tij. Krijimet e tij nuhaten, preken përmes motiveve të ndryshme të cilat janë mahnitëse. Stili i tij i pikturimit është vetjak, i pahuazuar, burimor, në përgjithësi është human, njerëzor, artistik, shkurt ai është vetvetja.

Gazmend Freitag, Baresha, 2013

Piktori ynë me sukses u paraqit në ekspozita personale në Vjenë dy herë, Linz një herë, pjesëmarrës në Bienalin e parë në Verona, ekspozitë internacionale në Bratisllavë dhe qytete të tjera, si dhe në disa ekspozita kolektive. Në këto ekspozita me sukses paraqiti krijimtarinë e tij artistike, por edhe atë shqiptare gjithashtu.
Tani në Vjenë ende është e hapur ekspozita e tij me titull “Momente të bukura” si dhe më 2 shkurt 2016 do hapet ekspozita e tretë personale e tij në Vjenë, organizuar nga Kunstprojekte, presidente e së cilës është kuratorja, zonja Ursula Pfeiffer.
Gazmendi, shoku im i gjeneratës, fuqishëm është duke ecur binarëve të aktorit të madh shqiptar, Aleksandër Moisiut, i cili edhe sot mbetet legjenda e teatrit botëror. Aktori i madh gjerman Albert Baserman, pasi e hodhi unazën në trupin e tij tha: “Unë po ta lë ty Unazën e Inflandit Ti e meritoje këtë Moisi i dashur”. Unë them “Ai e mori Inflandin me vete, por pas vetes la krijimtarinë e tij një thesar të çmuar që ende ndriçonë si gurë diamanti në horizont” ( RZ).

Gazmend Freitag, Aleksander Moisiu, 2012

Piktori dashurinë e tij fisnike për aktorin e madh shqiptar e tregon edhe me financimin e librit “Moisiu dhe Moisiu”, një ribotim i gazetarit kosovar, Shaqir Foniqit, me shumë simbolike prej 1000 eurosh. Ai bibliotekës së qytetit ku jeton, në Linz, i dhuroi 10 ekzemplarë të librit në gjuhën shqipe për aktorin e madh.
Të bësh një paralele mes aktorit Moisiu dhe piktorit Gazmend i cili synon të arrijë suksesin e tij është një përgjegjësi e madhe përpara këtyre dy figurave të shquara krijuese të kombit tim, por edhe për mua si autore. Krijimtaria e tyre shpeshherë kryqëzohet në rrugëtimin e tyre fisnik krijues, por edhe ka momente që rrugëtimi i ndan ata. Gazmendi ende i takon moshës së re. Me talentin e tij, dhunti nga Zoti, dhe karakteri i tij i pamposhtur, do të arrijë atje ku edhe Aleksandri ynë mbërriti. Të tillë e njoh dhe e kujtoj shokun tim të dashur.
Paralelet mes tyre. Të dytë janë shqiptarë që krijuan në shtete të tjera. U larguan në mërgim pa dëshirën e tyre. Jetuan në shtetin austriak. Natyra e butë njerëzore dhe eleganca në skenë i bashkon ata. Moisiu luajti 200 role , Gazmendi pikturoi afër 1000 piktura, Moisiu luajti në 12 filma, Gazmendi bëri 20 ekspozita, prej tyre katër personale, Mosiu shkroi dramën“ I Burgosuri”, Gazmendi financoi librin për të “Mosiu dhe Mosiu”. Aleksandri luajti në tetarin e Vjenës, ndërsa Gazmendi deri më tani, po në këtë qytet paraqitet me tri ekspozita personale dhe disa kolektive.
Siç shihet diagonalja mes tyre është se Moisiu ka shkruar dramën dhe ndonjë tregim, ndërsa Gazmendi ende se ka bërë një gjë të tillë. Gazmendi ende është i ri dhe me elanin e fuqishëm si kurrë me parë në jetën e tij, që kohëve të fundit e ka intensifikuar, kam besim të plotë se me sukses do e arrijë famën e të madhit Moisi.
Një jetëshkrim nga piktori ynë i madh, mendoj se në këtë moment do të ishte më se i mirëseardhur për adhuruesit e tij. Ende pa mbushur 10 vjet në krijimtarinë e tij si piktor, me 20 ekspozita, Gazmendi ka arritur suksese solide, por që kanë shkëlqyer në ekspozita për t’i çelur rrugen e tij të dëshiruar: t’i arrijë majat e artit të pikturës në botë.
Mbetet obligim moral i shtetit shqiptar, edhe të Kosovës, t’ia mundësojë hapjen e ekspozitës së tij në Tiranë dhe në Prishtinë, pasi me punën e tij krijuese ka lartësuar pikturën shqiptare në botë.

Filed Under: ESSE Tagged With: Gazmend Freitag, OPUSI KRIJUES I PIKTORIT, Remzije Zekolli

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 398
  • 399
  • 400
  • 401
  • 402
  • …
  • 607
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NDAA i SHBA-së dhe pozicioni i Kosovës në arkitekturën e sigurisë
  • Alis Kallaçi do të çojë zërin dhe dhimbjen e “Nân”-s shqiptare në Eurovision Song
  • Garë për pushtet…
  • Njëqind vjet vetmi!
  • “Shënime për historinë antike të shqiptarëve”*
  • Si funksionon sistemi juridik në Shqipëri dhe pse ai ka nevojë për korrigjim?
  • Emisionet postare festive të fundvitit në Kosovë
  • JAKOBSTADS TIDNING (1939) / MBRETI ZOG, SHUMË BUJAR ME BAKSHISHE. — EMRI I TIJ NUK DO TË HARROHET KAQ SHPEJT NGA PRONARËT DHE PERSONELI I HOTELEVE NË VARSHAVË.
  • HAFIZ SHERIF LANGU, DELEGATI I PAVARËSISË TË CILIT IU MOHUA KONTRIBUTI PËR 50 VJET ME RRADHË, KLERIKU DHE VEPRIMTARI I SHQUAR I ÇËSHTJES KOMBËTARE
  • RIPUSHTIMI I KOSOVËS – KUVENDI I PRIZRENIT 1945
  • Nikola Tesla, gjeniu që u fiksua pas pëllumbave dhe u dashurua me njërin prej tyre
  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT